Gidisenyo ba Kini?
Ang Sistema sa Pagnabigar sa Pawikan
● Ang mga tigdukiduki naghubit sa pagnabigar sa pawikan gikan sa dapit diin sila maningaon ngadto sa baybayon diin sila mangitlog ingong “usa sa labing kahibulongang butang nga mahimo sa mga mananap.” Sulod sa mga dekada, ang mga tigdukiduki naikag kaayo niini.
Hunahunaa: Matag duha ngadto sa upat ka tuig, ang baye nga pawikan moadto sa baybayon aron mangitlog—nga moabot ug usa ka gatos ka itlog—ug ilubong niya kini sa balas. Sa dihang mapusa na ang mga itlog, ang gagmayng pawikan mopaingon sa dagat. Dayon ilang sugdan ang panaw nga may gilay-ong mga 12,900 kilometros. Katuigan sa ulahi, ang dagko na nga bayeng mga pawikan mamalik aron sa pagpangitlog—diha mismo sa baybayon diin sila gipangitlog!
Sa unsang paagi magnabigar ang mga pawikan? “Morag aduna silay kinaiyanhong magnetikong mapa,” nag-ingon ang biologong si Kenneth Lohmann sa University of North Carolina sa United States, nga gikutlo diha sa National Geographic News. Gipakita sa mga tigdukiduki nga ang mga pawikan mahimong magtino sa ilang nahimutangan pinaagi sa pag-ila sa anggulo ug gikusgon sa magnetic field sa yuta. Kining kahibulongang katakos makapaarang niining walay-panalipod nga gagmayng pawikan sa pagsugod sa ilang 12,900 kilometros nga panaw libot sa Atlantiko, “ug himoon nila kana nga walay gisundan nga ubang mga pawikan,” miingon si Lohmann.
Unsay imong hunahuna? Ang katakos ba sa pawikan sa pagnabigar sulagmang mitungha? O kini ba gidisenyo?
[Kahon sa panid 25]
MAKAIIKAG NGA IMPORMASYON
● Human makapangitlog ug matabonan ang mga itlog, ang baye nga pawikan mobiya na.
● Aron makagula sa itlog, gamiton sa gamayng pawikan ang linaing ngipon nga gitawag ug caruncle, nga mahingo ra dayon.
● Ang mga pawikan mogugol ug 90 porsiyento sa ilang kinabuhi diha sa dagat.
[Picture Credit Line sa panid 25]
© Masa Ushioda/WaterF/age fotostock