‘Pagwali sa Ebanghelyo’ Pinaagi sa Sosyal nga Buluhaton
SI Kuo Tung, usa ka batan-ong Budhista nga gikan sa Hong Kong, nakadawat ug edukasyon sa kolehiyo. Si Hsiu Ying, usa ka inahan sa Taiwan, nakakaplag sa gikinahanglang tambal alang sa seryosong sakit sa iyang anak. Unsay gikahiusahan niining duha ka lahi nga hitabo?
Ang edukasyon sa kolehiyo imposibleng makab-ot ni Kuo Tung. Apan pinaagi sa iglesya nga iyang gipakig-aniban, nabuksan ang mga pultahan alang kaniya. Sa susama, ang komplikadong paagi sa medikal nga pagtambal nga gikinahanglan sa anak nga lalaki ni Hsiu Ying mabatonan lamang pinaagi sa gipanag-iya sa iglesyang ospital sa iyang lugar. Sa makausa pa, pinaagi sa mga koneksiyon sa iglesya, nasulbad ang problema.
Ang mga sugilanon ni Kuo Tung ug Hsiu Ying dili tagsaon. Libolibong mga tawo sa nagakaugmad nga kanasoran nakabig sa mga eskuylahan, mga ospital, mga balay sagopanan, ug ubang sosyal nga mga institusyon nga gidumala sa mga iglesya. Niining paagiha sila nakabaton ug dagkong materyal nga mga bentaha alang sa ilang kaugalingon. Ug sa ingon, pinaagi sa pakig-anib sa iglesya daghan kanila nakatabang ug dako sa pagtaas sa mga listahan sa mga sakop sa iglesya.
Usa ka Batasan nga May Hataas nga Kasaysayan
Ang mga eskuylahan ug mga ospital sa iglesya, sa tinuod, dili bag-ong butang. Gani, gikan sa unang mga adlaw dihang ang mga misyonero gipadala ngadto sa gitawag sa uban nga dili maayo paganong mga nasod, ang mga tunghaan ug mga ospital giisip nga mao ang labing epektibong paagi sa pagbukas ug bag-ong mga teritoryo ug sa pagbaton ug pagsalig ug paghigalaay sa lokal nga molupyo.
Pananglitan, sa pagbatbat sa situwasyon sa India sa sayo sa ika-19ng siglo, ang librong Nineteen Centuries of Missions (1899) nag-ingon: “Ang mga misyonero dili lamang kinasingkasing nga nakigbahin sa buluhatong ebanghelistiko, kondili naghago usab sila nga may kalamposan sa edukasyonal, medikal ug zenana nga buluhaton.” Ang resulta? “Ang matag misyon may iyang kaugalingong pang-adlaw nga mga eskuyalahan, industriyal ug mga eskuylahan sa mga interno, hayskol kun kolehiyo, ug halos sa tanang kaso, adunay teolohikal nga seminaryo.”
Mikomento mahitungod sa papel sa pagpanambal nga “buluhatong misyonero,” ang libro mipadayon: “Giabiabi kanunay ang doktor, ug ang kahupayan nga nahatag gikan sa pisikal nga pag-antos dili lamang nakapukawg pagsalig sa doktor, kondili kasagarang sundan kinig pagtuo sa relihiyon nga iyang gitudlo. Ang tibuok lungsod maagak ingong resulta sa medikal nga pagtambal, sa pagsalikway sa pagsimbag diyosdiyos ug sa pagdawat sa Kristohanong instruksiyon.”
Kon unsay tinuod sa India tinuod usab sa ubang mga nasod sa Halayong Silangan, sa South America, ug Aprika. Ang ideya sa pagwali sa ebanghelyo sa sosyal nga paagi milampos. Ang mga katilingban sa Uropanhon ug Amerikanong mga misyonero, sa Katoliko ug Protestante, nagpadalag mga mamumuo ngadto niining mga dapita ug nagtukod ug ilang mga misyon lakip sa ilang mga tunghaan, mga ospital, ug ubang mga institusyon. Ang kadaghanan niini malamposon kaayo sa pagdani sa lokal nga katawhan nga sa ingon ang sosyal nga buluhaton sa ulahi nahimong bahin sa langyawng misyonerong buluhaton nga giabagan sa mga iglesya.
Sa nanglabay ang katuigan kining gipalakaw sa iglesya nga mga establisimento midako nga nakabaton sa labing importanteng dapit sa lokal nga mga komunidad. Ang ilang mga eskuyalahan ug mga unibersidad sa kasagaran mao ang ilado ug ginapangitang mga institusyon sa hataas nga edukasyon. Sa kinatibuk-an, ang ilang mga ospital mao ang labing daghang sangkap ug labing moderno. Ug, sa daghang mga dapit, diin ang mga kagamhanan naglisod tungod sa daghang sosyal nga mga problema, sila ginaabiabi, kondili man gani pinasidunggan.
Dili kaduhaduhaan ang mga serbisyo nga nahatag pinaagi sa maong programa dinhi mibungag maayo alang sa mga komunidad nga gialagaran. Ang gipalakaw sa iglesyang mga eskuylahan ug mga unibersidad sa literal nakatagana sa libolibong estudyante ug edukasyon nga dili nila maangkon. Kining mga ospitala ug mga serbisyo sa panglawas nakahatag kahupayan sa dili-maisip nga mga tawo sa halayo ug sa naiwit sa kauswagan nga mga dapit. Ang buhat ni Albert Schweitzer ug “Mother” Teresa sa pagtabang sa mga tawo, pananglitan, ilado sa tibuok-yuta ug silang duha nakadaog ug Nobel peace prize.
Sa laing bahin, ang usa kinahanglang mangutana: Ang sosyal nga ebanghelyo ba tinuod nga nakakab-ot sa tumong niini? Kini ba nakahimog tinuod nga mga Kristohanon sa mga tawong nakapahimulos sa mga buhat sa kaluoy niini? Nakahatag ba kini sa mga tawo ug tinuod nga pagtuo ug paglaom? Labing hinungdanon, kita mangutana: Mao ba kini ang anaa sa hunahuna ni Jesus dihang iyang gisugo ang iyang mga sumusunod sa ‘pagwali sa ebanghelyo sa tibuok yuta’?—Mateo 24:14, King James Version.