Diyos, ang Estado, ug Ikaw

“Ang Simbahan ug Estado Nagbangga sa Reperendom Bahin sa Diborsiyo sa Irlandia”

KINING maong ulohang balita sa The New York Times nag-ilustrar kon sa unsang paagi ang mga tawo karon mahimong papilion tali sa gusto sa Estado ug sa gitudlo sa ilang iglesya.

Ang artikulo mipahayag: “Wala nay usa ka bulan una sa reperendom labot sa pagwagtang sa konstitusyonal nga pagdili sa diborsiyo, ang Irlandia kansang molupyo mayoriyang Romano Katoliko nakasaksi sa usa ka talagsaong kabangian tali sa mga lider sa Kagamhanan ug sa mga pangulo sa iglesya niini.” Ang Estado misugyot nga wagtangon ang pagdili sa diborsiyo, samtang ang Iglesya Katolika kusganong misupak sa diborsiyo ug pagminyo pag-usab. Ang mga Katolikong taga-Irlandia kinahanglang mopili tali sa Simbahan ug sa Estado. Ingong resulta, ang Estado nakadaog nga diyutay lamang ug labaw.

Labing maukyabon, sulod sa daghang tuig ang katawhan sa Amihanang Irlandia nag-atubang sa mabangis nga away may kalabotan sa nasodnong pagkasoberano. Daghan ang gipamatay. Ang mga Romano Katoliko ug mga Protestante may nagkasumpaking mga panglantaw kon haing Estado magpasakop: ang padayong pagmando sa Britanya sa Amihanang Irlandia o usa ka sentralisadong kagamhanan alang sa tibuok Irlandia.

Sa susamang paagi, sa kanhing Yugoslavia, ang nagamandong mga awtoridad mibaod sa mga membro sa lainlaing mga tinuohan, lakip sa Katoliko ug sa Ortodokso, nga makig-away sa usa ka kombate alang sa teritoryo. Alang sa ordinaryong mga lungsoranon, unsay ilang labing hinungdanong moral nga obligasyon? Mosunod ba sila niadtong nangangkon nga naghawas sa Estado, o mosugot ba sila sa Diyos, kinsa nag-ingon: “Ayaw gayod pagbuno . . . Higugmaon mo gayod ang imong silingan ingon sa imong kaugalingon”?​—Roma 13:9.

Hayan nagtuo ka nga kining matanga sa kahimtang dili gayod makaapektar kanimo. Apan mahimo kining makaapektar. Sa pagkatinuod, mahimo ganing naglangkit kini kanimo karon. Sa iyang librong The State in the New Testament, ang teologong si Oscar Cullmann mihisgot ug “kinabuhi-ug-kamatayong mga desisyon nga kinahanglan o mahimong ipahimo sa modernong mga Kristohanon sa malisod kaayong mga kahimtang sa dihang hulgaon sa diniktador nga mga kagamhanan.” Hinunoa, siya usab mihisgot bahin sa “tinuod ug mahinungdanong responsabilidad sa matag Kristohanon​—ang pagkinabuhi usab sa Kristohanon ubos sa gitawag nga ‘normal,’ ‘matag-adlaw’ nga mga kahimtang​—sa pag-atubang ug pagsulbad sa usa ka seryosong suliran nga modangat kaniya tungod lamang kay siya maoy usa ka Kristohanon.”

Busa ang relasyon ba tali sa relihiyon ug Estado angay nga makapaikag sa mga Kristohanon karon? Kini angay gayod. Sukad sa kanhing mga panahon, ang mga Kristohanon naningkamot sa pag-ugmad sa usa ka timbang nga panglantaw bahin sa sekular nga mga awtoridad. Ang ilang Lider, si Jesu-Kristo, gihukman, gitunglo, ug gipatay sa Romanhong Estado. Kinahanglang ipahiangay sa iyang mga tinun-an ang ilang Kristohanong mga obligasyon uban sa ilang mga tulubagon sa Romanhong Empiryo. Busa, ang pagrepaso sa ilang relasyon uban sa mga awtoridad maghatag ug mga latid alang sa mga Kristohanon karon.

[Picture Credit Line sa panid 3]

Tom Haley/Sipa Press