Pagtuon sa Pamilya nga Magdalag Kalipay

“Pinaagi sa kahibalo ang sulod nga mga lawak mapuno sa tanang hamili ug maanindot nga mga butang bililhon,” matod sa Bibliya. (Proverbio 24:4) Kining hamiling mga butang bililhon dili lamang materyal nga mga bahandi kondili naglakip sa matuod nga gugma, diyosnong kahadlok, ug lig-ong pagtuo. Ang maong mga hiyas sa pagkatinuod magpatungha ug tugob nga pamilyahanong kinabuhi. (Proverbio 15:16, 17; 1 Pedro 1:7) Apan, aron mabatonan kana kinahanglang dad-on nato ang kahibalo sa Diyos nganha sa atong mga panimalay.

ANG ulo sa pamilya adunay kaakohan nga itisok kining maong kahibalo diha sa mga membro sa pamilya. (Deuteronomio 6:6, 7; Efeso 5:25, 26; 6:4) Usa sa kinamaayohang mga paagi sa paghimo niini maoy pinaagi sa regular nga pagtuon sa pamilya. Pagkamakapalipay unya niini alang sa mga sumasalmot sa dihang ang pagtuon gidumala sa paagi nga parehong matulon-anon ug makalingaw! Nan, konsiderahon nato ang pipila ka kinahanglanon sa pagdumala ug epektibong pagtuon sa pamilya.a

Ang pagtuon sa pamilya epektibo kaayo kon kini regular. Kon dili tino o kalit lamang nga desisyon, lagmit kining mahimo nga dili makanunayon bisan ilalom sa kinamaayohang mga kahimtang. Busa kinahanglang ‘paliton nimo ang panahon’ alang sa pagtuon. (Efeso 5:15-17) Ang pagpili ug regular nga panahon nga kombenyente alang sa tanan mahimong usa ka hagit. “Nalisdan kami sa paghimong regular sa among pagtuon sa pamilya,” misugid ang usa ka ulo sa pamilya. “Gisulayan namo ang lainlaing mga panahon hangtod nga nakaplagan ra gayod namo nga ang panahon nga medyo gabii na kaayo misaler alang kanamo. Karon regular na ang among pagtuon sa pamilya.”

Sa dihang duna ka nay haom nga yugto sa panahon, pag-amping nga dili tugotan ang mga kabaldahan sa pagpugong sa pagtuon. “Kon ang mga bisita moabot samtang kami nagtuon,” nahinumdom si Maria,b karon 33, “hangyoon sila ni Papa nga magpaabot hangtod mahuman ang pagtuon. Ug mahitungod sa mga tawag sa telepono, ingnon lamang niya ang maong tawo nga motawag na lang siyag usab.”

Kini, hinunoa, wala magpasabot nga dili mahimong magmapasiboon. Ang mga emerhensiya o wala damhang mga hitabo mahimong motungha, ug mahimo nga kinahanglang kanselahon o ioktaba usahay ang pagtuon. (Ecclesiastes 9:11) Apan pag-amping nga dili tugotan ang bisan unsa niini nga magbalda sa imong rutina.​—Filipos 3:16.

Unsa ka dugay ang pagtuon? Si Robert, kinsa malamposong nagmatuto sa usa ka anak babaye ug usa ka anak lalaki, nag-ingon: “Ang among mga pagtuon kasagarang dangtag usa ka oras. Sa dihang bata pa sila, among gisulayang huptan ang ilang interes panahon sa maong oras pinaagi sa pagkonsiderar sa lainlaing mga butang, sama sa pipila ka parapo gikan sa tun-anang artikulo sa Ang Bantayanang Torre, piniling mga teksto gikan sa Bibliya, ug mga bahin sa ubang mga publikasyon.” Si Maria nahinumdom: “Sa dihang ang akong duha ka igsoong mga babaye ug ako bata pa kaayo, ang among pagtuon dangtag mga 20 minutos kaduha o katulo sa usa ka semana. Samtang nagkadako kami, ang among senemanang pagtuon sa pamilya dangtag usa ka oras o maingon-ingon niana.”

Unsay Angay Natong Tun-an?

Ang pagpalandong niining pangutanaha sa dihang ang tanan nagkatigom alang sa usa ka pagtuon moresulta sa kapakyasan ug pagkawala sa bililhong panahon sa pagtuon. Kon kana mao ang kahimtang, ang mga bata walay tinong paaboton ug sa dili madugay mawad-an sa interes. Busa magpili daan ug usa sa mga publikasyon sa Sosyedad nga konsiderahon.

“Ang kasaligan ug mabuot nga ulipon” nagtagana ug abundang publikasyon nga kapilian. (Mateo 24:45-47) Tingali magamit nimo ang usa ka libro nga wala pa matun-i sa pamilya. Ug pagkamakapalipay nga konsiderahon ang piniling mga bahin gikan sa Insight on the Scriptures kon kining maong mga tomo mabatonan sa inyong pinulongan! Pananglitan, marepaso nimo ang materyal bahin sa Panihapon sa Ginoo sulod sa mga semana nga nag-angat ang Memoryal. Daghang pamilya ang nakapahimulos sa pag-andam sa Pagtuon sa Bantayanang Torre alang nianang semanaha. Apan ang segundaryong mga artikulo sa Ang Bantayanang Torre magtagana usab ug ekselenteng materyal alang sa pagtuon. Ang ulo sa pamilya, kinsa nasayod sa espirituwal nga mga panginahanglan sa pamilya, maoy anaa sa kinamaayohang posisyon sa paghukom kon unsang mga publikasyona ang pagatun-an.

“Kanunay namong tun-an ang publikasyon nga gipili nang daan,” nahinumdom si Maria. “Apan sa dihang ang usa ka pangutana gisukna o ang usa ka kahimtang mitungha diha sa eskuylahan, nan kami mobalhin ngadto sa haom nga impormasyon.” Ang linaing mga butang, sama sa mga suliran nga giatubang sa mga batan-on sa eskuylahan, pakigdeyt, mga ekstrakurikular nga mga kalihokan, ug ang susama, motungha gayod. Sa dihang mahitabo kini, pilia ang mga artikulo o mga publikasyon nga naghisgot sa suliran nianang panahona. Kon makita nimo ang impormasyon diha sa kinaulahiang isyu sa Ang Bantayanang Torre o Pagmata! nga buot nimong kobrehan dayon uban sa pamilya, ayaw pagpanuko sa paghikay niana. Siyempre, buot nimong pahibaloon daan ang mga membro sa pamilya sa kausaban. Apan seguroa nga mobalik ngadto sa gieskedyul nga materyal sa dihang naatiman na ang panginahanglan.

Hupting Malinawon ang Atmospera

Ang pagtuon labing maayo ilalom sa malinawong mga kahimtang. (Santiago 3:18) Busa ugmara ang relaks, apan matinahuron, nga atmospera. Ang usa ka ulo sa pamilya sa Tinipong Bansa nag-ingon: “Kon magtuon man kami sa sala o sa beranda, sulayan namo nga magkaduol paglingkod inay magkalagyo diha sa dakong lawak. Alang kanamo, kini magpatungha ug mainit nga pagbati.” Ug si Maria nahinumdom nga mabination: “Ang akong mga igsoong babaye ug ako gitugotan sa pagpili kon haing dapita sa balay nga kami magtuon nianang semanaha. Kini nagpabati namong komportable.” Hinumdomi nga ang hustong kahayag, haom nga kahikayan sa paglingkod, ug sayag ug dili samok nga mga palibot ngatanan makaamot sa kalinaw. Ang pagbaton ug mga pabugnaw alang sa pamilya human sa pagtuon makatabang usab sa paghimo sa gabii nga makalingaw.

Usahay ang pipila ka pamilya mopili gani sa paglakip sa ubang mga pamilya diha sa ilang pagtuon, nga magdugang sa interes maingon man sa pagkadaiya sa mga komento. Sa dihang ang mga bag-ohan sa kamatuoran dapiton sa pag-apil niining maong kahikayan, sila makabenepisyo gumikan sa pagpaniid sa usa ka eksperyensiyadong ulo sa pamilya nga nagdumala ug pagtuon sa pamilya.

Himoang Buhi ang Bibliya

Himoa ang mga yugto sa pagtuon nga bibo alang sa mga bata, ug sila mahinamong magpaabot niana. Mahimo nimo kini pinaagi sa pagdasig sa gagmayng mga bata sa pagdibuho ug mga hulagway sa mga esena sa Bibliya. Sa dihang tukma, ipaaksiyon sa mga bata ang mga hitabo ug mga drama sa Bibliya. Sa gagmayng mga bata dili kinahanglang mosunod sa pormal nga pangutana-ug-tubag nga paagi. Ang pagbasa o pag-asoy ug mga sugilanon mahitungod sa mga karakter sa Bibliya maoy makalingawng paagi sa pagpatisok sa diyosnong mga prinsipyo. Si Robert, nga gihisgotan sa sinugdan, nahinumdom: “Usahay basahon namo ang mga teksto sa Bibliya, nga magpulipuli, nga iasayn ang pagbasa sa lainlaing mga bahin sa ‘tingog.’” Ang mga bata mahimong dapiton sa pagpili sa karakter nga buot nilang ihulagway diha sa pagbasa.

Ang paggamit sa mga mapa ug mga tsart motabang sa mas tigulang nga mga bata nga makahanduraw sa mga dapit ug mga bahin sa yuta diin nahitabo ang mga panghitabong gihisgotan. Tin-aw, uban sa diyutayng paghanduraw, ang pagtuon sa pamilya mahimong buhi ug dili sum-ol. Ug ang mga bata mangandoy sa Pulong sa Diyos.​—1 Pedro 2:2, 3.

Tabangi ang Tanan nga Moapil

Aron ang kabataan malingaw sa pagtuon, kinahanglang mobati silang nalangkit. Hinunoa, ang pagpaapil sa kabataan nga lainlain ug pangedaron mahimong usa ka hagit. Apan ang prinsipyo sa Bibliya nag-ingon: “Siya nga nagadumala, ipabuhat kini kaniya sa bug-os nga pagkamatinuoron.” (Roma 12:8) Ang pagkamadasigon makatabang, kay ang kamadasigon makatakod.

Si Ronald naglangkit sa iyang singko-anyos nga anak babaye, si Dina, pinaagi sa pagpabasa kaniya sa mga sub-ulohan diha sa tun-anang materyal ug hangyoon siya nga mokomento sa mga hulagway. Samtang nagsingabot ang Memoryal sa kamatayon ni Kristo sa miaging tuig, iyang gitunong ang pagtagad sa nalangkit nga mga ilustrasyon diha sa librong Ang Labing Bantogang Tawo nga Nabuhi Sukad.c Siya miingon: “Kini nakatabang kaniya sa pagsabot sa kahinungdanon sa maong hitabo.”

Uban sa iyang diyes-anyos nga anak babaye, si Misha, si Ronald nagdugang ug laing bahin. “Si Misha miuswag ngadto sa punto diin siya makasabot dili lang kon unsa ang mga ilustrasyon kondili sa kahulogan nga gihulagway niana,” matod ni Ronald. “Busa sa dihang nagkonsiderar sa librong Pinadayag​—Hingpit nga Sangkoanan Niini Haduol Na!,d among gisentro ang pagtagad sa mga ilustrasyon, ug kini nakatabang kaniya.”

Samtang ang mga anak motubo ngadto sa ilang pagkatin-edyer, hangyoa sila sa paghimog praktikal nga kapadapatan sa materyal nga gikonsiderar. Sa dihang ang mga pangutana motungha panahon sa pagtuon, iasayn ang mga bahin nga dukidukion. Si Robert nagbuhat niana sa dihang ang iyang 12-anyos, nga si Paul, nangutana bahin sa usa ka bag-ong naporma nga klab sa eskuylahan nga naglangkit sa dula nga Dungeons and Dragons. Si Paul ug ang uban diha sa pamilya nangitag impormasyon ginamit ang Watchtower Publications Index, ug girepaso nila kana sa ilang pagtuon sa pamilya. “Ingong resulta,” matod ni Robert, “si Paul nakasabot dayon nga ang dula dili maayo alang sa mga Kristohanon.”

Si Robert nag-asayn usab ug pagdukiduki sa ubang mga panahon. Ang iyang asawa, si Nancy, nahinumdom: “Sa dihang gidukiduki namo ang mga apostol ni Jesus, ang matag usa kanamo giasayn ug usa ka apostol matag semana. Pagkamakalipay nga makita ang mga bata nga madasigong naghatag sa ilang report panahon sa pagtuon sa pamilya!” Ang paghimo sa ilang kaugalingong panukiduki ug pagpakig-ambit ug impormasyon uban sa pamilya makatabang sa mga anak nga ‘motubo uban kang Jehova.’​—1 Samuel 2:20, 21.

Ang pagpangutana​—punto-de-bista maingon man sa giyang mga pangutana​—maoy maayong paagi usab sa paglangkit sa mga bata. Ang Batid nga Magtutudlo, si Jesus, nangutana ug punto-de-bistang mga pangutana, sama sa, “Unsay imong hunahuna?” (Mateo 17:25) “Sa dihang si bisan kinsa kanamo adunay pangutana, ang among mga ginikanan dili gayod direktang motubag kanamo,” nahinumdom si Maria. “Kanunay silang mangutana ug giyang mga pangutana, nga nagtabang kanamo sa pagpangatarongan sa maong butang.”

Pakigkomunikar​—Ayaw Palagota!

Ang kangaya sa pagtuon sa pamilya mapauswag kon ang tanan nga presente makapakigkomunikar sa ilang mga panglantaw ug mga pagbati nga dili mahadlok nga biaybiayon. Apan ang “maayong komunikasyon panahon sa pagtuon sa pamilya posible lamang kon ang mga linya sa komunikasyon bukas sa ubang mga panahon,” matod sa usa ka amahan. “Dili ka makapakaaron-ingnon alang lamang sa yugto sa pagtuon.” Likayi gayod ang dili-mahunahunaong mga komento nga makasakit, sama sa, ‘Mao ra diay na? Abi nakog hinungdanon’; ‘Binuang kana’; ‘Aw, unsa may imong madahom? Bata pa man god ka.’ (Proverbio 12:18) Magmabination ug magmaluluy-on sa imong mga anak. (Salmo 103:13; Malaquias 3:17) Pagkalipay diha kanila, ug paluyohi sila samtang naningkamot sila sa pagpadapat kon unsay ilang ginatun-an.

Ang atmospera sa pagtuon sa pamilya angay nga makapahimo sa hunahuna sa bata nga modawat sa instruksiyon. “Sa dihang mosugod ka sa pagtul-id sa mga bata,” misaysay ang usa ka malamposong ginikanan nga may upat ka anak, “medyo maglagot ang mga bata.” Sa ingong atmospera, ang impormasyon lagmit dili motuhop. Busa likaying himoon ang mga yugto sa pagtuon nga mga sesyon alang sa disiplina ug pagsilot. Kon kini gikinahanglan, ipahamtang kini sa ulahi ug sa indibiduwal nga paagi.

Takos ang Paningkamot

Ang pagtukod ug usa ka tugob sa espirituwal nga pamilya nagkinahanglag panahon ug paningkamot. Apan ang salmista mipahayag: “Tan-awa! Ang mga anak maoy panulondon gikan kang Jehova; ang bunga sa tiyan maoy ganti.” (Salmo 127:3) Ug ang mga ginikanan gisaligan sa responsabilidad sa ‘pagmatuto [sa mga bata] diha sa disiplina ug mapasiboong pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova.’ (Efeso 6:4) Busa ugmara ang mga katakos sa pagdumala ug epektibo ug makalingaw nga pagtuon sa pamilya. Himoa ang labing maayo nga imong maarangan sa pagtagana “sa walay-sambog nga gatas nga iya sa pulong,” aron nga ang inyong kabataan ‘motubo ngadto sa kaluwasan.’​—1 Pedro 2:2; Juan 17:3.

[Mga footnote]