Pagbalhin ug Asaynment sa Edad 80
SUMALA SA GIASOY NI GWENDOLINE MATTHEWS
Sa dihang nag-edad ako ug 80, ang akong bana ug ako mihukom sa pagkarga sa tanan namong mga butang diha sa usa ka giabangan nga trak ug pagbalhin gikan sa Inglaterra paingon sa Espanya. Kami dili makamaong mosulti ug Kinatsila, ug kami padulong sa habagatan-kasadpang Espanya, halayo gikan sa mga dapit duawanan sa nagsultig-Ingles nga mga turista. Kadaghanan sa among mga higala naghunahuna nga ang among gibuhat dili praktikal, apan malipayon kong gipahinumdoman ang akong kaugalingon nga si Abraham maoy 75 sa dihang siya mibiya sa Ur!
INGONG resulta, ang among katuigan sa Espanya sukad nga kami nahidangat dinhi niadtong Abril 1992 maoy pipila sa labing magantihon sa among mga kinabuhi. Apan sa dili ko pa isaysay kon nganong kami mibalhin, pasugira ko ninyo kon sa unsang paagi ang tibuok namong kinabuhi nga pag-alagad kang Jehova mitultol kanamo sa paghimo sa maong bug-at nga desisyon.
Ang Kamatuoran sa Bibliya Nag-usab sa Among mga Kinabuhi
Ako gipadako sa usa ka relihiyosong panimalay sa habagatan-kasadpang London, Inglaterra. Giuban-uban ni Mama ang akong igsoong babaye ug ako ngadto sa lainlaing mga dapit sa pagsimba samtang siya padayong nangita sa espirituwal nga katagbawan. Ang akong amahan, nga gilaygay sa sakit nga tesis, wala mokuyog kanamo. Apan siya himasa ug Bibliya, ug iyang linyahan kini matag panahon nga iyang makaplagan ang usa ka teksto nga maghatag kaniyag katin-awan. Ang usa sa akong labing bililhong mga kabtangan mao kanang ginamit pag-ayo nga Bibliya nga hinungdanon kaayo kaniya.
Niadtong 1925, sa dihang ako 14 anyos, usa ka tract ang gibutang ilalom sa among pultahan nga nagdapit kanamo sa usa ka publikong pakigpulong sa munisipyo sa West Ham. Ang akong inahan ug usa ka silingan mihukom sa pagtambong sa pakigpulong, ug ang akong igsoong babaye ug ako mikuyog kanila. Kadto nga pakigpulong, “Minilyon Karon nga Buhi Dili na Gayod Mamatay,” nagpugas ug mga binhi sa kamatuoran sa Bibliya diha sa kasingkasing ni Mama.
Pipila ka bulan sa ulahi, si Papa namatay sa edad nga 38. Ang iyang kamatayon maoy grabe nga katalagman, tungod kay kini naghimo kanamong masulub-on ug makaluluoy. Sa serbisyo sa patay, nga gihimo diha sa lokal nga Iglesya sa Inglaterra, si Mama nakugang sa pagkadungog sa pari nga miingon nga ang kalag ni Papa atua sa langit. Iyang nahibaloan gikan sa Bibliya nga ang mga patay nangatulog sa lubnganan, ug siya hugot nga nagtuo nga sa usa niana ka adlaw si Papa pagabanhawon ngadto sa kinabuhing walay kataposan sa yuta. (Salmo 37:9-11, 29; 146:3, 4; Ecclesiastes 9:5; Buhat 24:15; Pinadayag 21:3, 4) Kay nakombinsir nga kinahanglang makig-uban siya sa mga tawo nga nagtudlo sa Pulong sa Diyos, siya midesidir sa pag-ugmad sa iyang pakig-uban sa Internasyonal nga mga Estudyante sa Bibliya, ingon sa pagtawag sa mga Saksi ni Jehova kaniadto.
Sanglit wala kamiy salapi alang sa transportasyon, matag semana magbaktas kami ug duha ka oras gikan sa among balay ngadto sa mga tigom sa mga Saksi ni Jehova. Human niadto, migugol kami ug laing duha ka oras sa pagbaktas balik sa balay. Apan among gipabilhan pag-ayo kadto nga mga tigom, ug kami wala gayoy nasayloan, bisan sa dihang ang gibantog nga gabon sa London milimin sa siyudad. Wala magdugay si Mama mihukom sa pagdedikar sa iyang kinabuhi kang Jehova ug sa pagpabawtismo, ug sa 1927, nabawtismohan usab ako.
Bisan pa sa among kalisdanan sa ekonomiya, kanunayng gitudlo kanako ni Mama ang kahinungdanon sa espirituwal nga mga prioridad. Ang Mateo 6:33 maoy usa sa iyang paboritong mga teksto, ug iya gayod nga ‘gipangita pag-una ang gingharian.’ Sa dihang namatay siya nga wala pa sa panahon gumikan sa kanser niadtong 1935, siya naghimog mga plano sa pagsanong sa panginahanglan alang sa bug-os-panahong mga ministro nga mahimong mobalhin sa Pransiya aron sa pag-alagad.
Mga Panig-ingnan nga Nagpalig-on Kanamo
Niadtong sayong katuigan, ang pipila nga nagtambongan sa mga tigom sa London buot nga mopahayag sa ilang kaugalingong mga ideya, ug kining mga tawhana nagpahinabog mga away ug mabangis nga mga pagsilaob sa kasuko. Apan, si Mama kanunayng miingon nga maoy pagkadili-maunongon ang pagbiya sa organisasyon ni Jehova human nga kita nakakat-on gikan niana. Ang mga duaw ni Joseph F. Rutherford, kanhing presidente sa Watch Tower Bible and Tract Society, nagdasig kanamo sa pagpadayon sa pag-alagad nga maunongon.
Akong nahinumdoman si Igsoong Rutherford ingon nga buotan, dali duolon nga tawo. Sa dihang ako usa pa ka tin-edyer, ang Kongregasyon sa London adunay lulinghayaw diin siya presente. Iya kong nakit-an—usa ka maulawon nga tin-edyer—nga may kamera ug nangutana kon gusto ko bang kuhaan siya ug hulagway. Ang maong hulagway nahimong usa ka gipabilhang handomanan.
Sa ulahi, usa ka kasinatian nagpasilsil kanako sa kalainan tali niadtong nagadumala sa Kristohanong kongregasyon ug sa prominenteng mga tawo sa kalibotan. Nagaalagad ako ingong serbedora sa usa ka dakong balay sa London nga niana si Franz von Papen, usa sa mga tinugyanan ni Hitler, gidapit alang sa usa ka paniudto. Wala niya tangtanga ang iyang gitakin nga espada samtang nagkaon, ug nahitakilpo ako niana ug nayabo ang sabaw nga akong gidala. Masuk-anon siyang misulti nga sa Alemanya ang maong kadanghag moresulta sa pagpusil kanako. Sa nahibiling panahon sa pagpangaon, ako nagpalayo kaniya!
Usa ka hinungdanong kombensiyon, diin akong napatalinghogan si Igsoong Rutherford nga nagsulti, gihimo sa Alexandra Palace sa 1931. Didto kami maikagong misagop sa among bag-ong ngalan, mga Saksi ni Jehova. (Isaias 43:10, 12) Duha ka tuig sa ulahi, sa 1933, misulod ako sa payunir nga pag-alagad, ingon sa pagtawag sa bug-os-panahong ministeryo. Dugang panalangin nga akong nahinumdoman niadtong mga tuiga mao ang pagpakig-uban sa buotang batan-ong mga lalaki kinsa sa ulahi nahimong mga misyonaryo sa halayong mga bahin sa yuta. Sila naglakip kang Claude Goodman, Harold King, John Cooke, ug Edwin Skinner. Ang maong matinumanong mga panig-ingnan nagtukmod kanako nga moalagad sa langyawng natad.
Pagpayunir sa Sidlakang Anglia
Ang akong asaynment sa pagpayunir maoy sa Sidlakang Anglia (sidlakang Inglaterra), ug ang pagsangyaw didto nagkinahanglan ug kadasig ug kasibot. Aron makobrehan ang among dakong teritoryo, mibiyahe kami pinaagig bisikleta gikan sa lungsod ngadto sa lungsod ug balangay ngadto sa balangay ug mipuyo sa inabangang mga lawak. Wala pay kongregasyon sa maong dapit, busa ako ug ang akong kauban duyog nga naghisgot sa tanang bahin alang sa regular nga senemanang panagkatigom. Sa among ministeryo, nakapahimutang kami ug gatosan ka libro ug mga pulyeto nga nagpatin-aw sa mga katuyoan sa Diyos.
Usa ka dili hikalimtang pagduaw maoy sa balay sa pastor diin among gikasulti ang lokal nga tinugyanan sa Iglesya sa Inglaterra. Sa kadaghanang mga dapit, among gioktaba ang pagduaw sa Anglikanong tinugyanan hangtod sa ulahi tungod kay sagad siyang mihimog mga paglisodlisod kanamo sa dihang iyang nahibaloan nga kami nagsangyaw sa maayong balita sa maong dapit. Apan niini nga balangay ang tanan midayeg sa tinugyanan sa simbahan. Iyang giduaw ang masakiton, iyang gipahulam ug mga libro kadtong mahiligon sa pagbasa, ug siya mihimo pa gani ug mga pagduaw sa panimalay sa iyang mga parokyano aron ipatin-aw ang Bibliya kanila.
Tuod man, sa dihang miduaw kami kaniya, siya hilabihan ka mahigalaon, ug midawat siya ug ubay-ubayng libro. Gipasaligan usab niya kami nga kon si bisan kinsa diha sa balangay ang gustong makabaton ug pipila sa among libro apan dili makaarang sa pagpalit, iya kanang taplan. Among nahibaloan nga ang iyang makalilisang nga kasinatian sa Gubat sa Kalibotan I nagpahimo kaniyang determinado sa pagpasiugda sa kalinaw ug pagkamaayog kabubut-on diha sa iyang parokya. Sa wala pa kami mobiya mihatag siya kanamo sa iyang panalangin ug gidasig kami nga mopadayon sa among maayong buluhaton. Ang iyang panapos nga mga pulong kanamo maoy kadtong sa Numeros 6:24: “Ang Ginoo magapanalangin kanimo, ug magabantay kanimo.”—King James Version.
Namatay si Mama duha ka tuig human ako misugod pagpayunir, ug mibalik ako sa London nga walay salapi ug walay pamilya. Usa ka minahal nga Saksing taga-Scotland nagpapuyo kanako sa iyang balay, mitabang nako nga masagubang ang kamatayon ni Mama, ug midasig kanako nga mopadayon sa bug-os-panahong ministeryo. Mao nga mibalik ako sa Sidlakang Anglia kauban si Julia Fairfax, usa ka bag-ong kaubang payunir. Among giayo ang usa ka karaang treyler aron magsilbing mabalhinbalhin nga balay; migamit kami ug traktora o trak aron balhinon kana gikan sa usa ka dapit ngadto sa lain. Kauban sa tigulang nga magtiayon, si Albert ug si Ethel Abbott, nga adunay gamay nga treyler usab, kami nagpadayon sa pagsangyaw. Si Albert ug Ethel nahisamag akong mga ginikanan.
Samtang nagapayunir sa Cambridgeshire, nahimamat nako si John Matthews, usa ka buotang Kristohanong igsoon kinsa nagpamatuod na sa iyang integridad kang Jehova ilalom sa malisod nga mga kahimtang. Naminyo kami niadtong 1940, wala madugay human magsugod ang ikaduhang gubat sa kalibotan.
Panahon sa Gubat ug Usa ka Pamilya
Sa dihang kami bag-o pang naminyo, ang among balay maoy usa ka gamay kaayong treyler ingon ka dako sa usa ka gamay nga lawak, ug gihimo namo ang among ministeryo ginamit ang usa ka kasaligang gamayng motorsiklo. Usa ka tuig human kami maminyo, si John gisilotan nga motrabaho ingong usa ka trabahante sa uma sa dihang tungod sa iyang gibase sa Bibliya nga mga baroganan, siya wala mohimog militaryong serbisyo. (Isaias 2:4) Bisan pa kon kini nagkahulogan ug kataposan sa among pagpayunir, ang silot ni John napamatud-ang tagana sa Diyos tungod kay ako nagsabak ug makasuportar siya kanamo.
Panahon sa mga katuigan sa gubat, kami nagpahimulos sa espesyal nga mga tigom nga gihimo bisan pa sa mga kalisdanan. Sa 1941 misakay kami ni John sa among gamayng motorsiklo, nga nagmabdos ako sa among unang anak, paingon sa Manchester, 300 kilometros ang gilay-on. Diha sa dalan, nalabyan namo ang daghang gibombahan nga mga lungsod, ug kami naghunahuna kon mahinayon ba kaha ang tigom ubos sa maong mga kahimtang. Kadto nadayon. Ang The Free Trade Hall nga diha sa sentro sa Manchester napuno sa mga Saksi nga gikan sa daghang bahin sa Inglaterra, ug ang tibuok programa napresentar.
Pagkatapos sa iyang pakigpulong, ang kataposang mamumulong sa kombensiyon miingon sa mamiminaw nga kinahanglang mobiya dihadiha sa mga tinukod, sanglit gidahom ang pagpamomba gikan sa ayroplano. Ang pasidaan maoy tukma sa panahon. Dili pa kami halayo sa tinukod sa dihang among nadungog ang mga siren ug mga pusil nga pangontra sa ayroplanong iggugubat. Sa paglantaw sa luyo, among nakita ang ubay-ubayng ayroplano nga naghulog ug mga bomba sa sentro sa siyudad. Sa halayo, taliwala sa mga kalayo ug aso, among nakita ang tinukod diin kami naglingkod dili pa dugay; kadto bug-os nga nalumpag! Maayo na lang, walay bisan usa sa among mga Kristohanong igsoong lalaki ug babaye ang nangamatay.
Samtang among gimatuto ang among mga anak, wala kami makapayunir, apan giabiabi namo sa among balay ang mga nagapanawng mga magtatan-aw ug mga payunir nga walay kapuy-an. Sa usa ka panahon, unom ka payunir ang mipuyo sa among balay sa pipila ka bulan. Walay duhaduha ang pagpakig-uban kanila maoy usa ka hinungdan nga ang among anak babaye nga si Eunice mipili sa pagsugod sa pagpayunir niadtong 1961 sa dihang siya 15 anyos pa lamang. Ikasubo, ang among anak nga lalaki, si David, wala magpadayon sa pag-alagad kang Jehova sa dihang siya midako na, ug ang lain namong anak nga babaye, si Linda, namatay ilalom sa makapasubong mga panghitabo panahon sa gubat.
Ang Among Desisyon sa Pagbalhin sa Espanya
Ang panig-ingnan ug pagdasig ni Mama nagpukaw dinhi kanako sa tinguha nga mahimong misyonaryo, ug wala ko gayod makalimti sa bug-os kana nga tumong. Busa, kami nalipay sa dihang, sa 1973, si Eunice mibiya sa Inglaterra paingon sa Espanya diin ang panginahanglan sa mga magmamantala sa Gingharian mas dako. Siyempre, nasubo kami nga makita siyang mobiya, apan mapasigarbohon usab kami nga buot niyang moalagad sa usa ka langyaw nga yuta.
Giduaw namo si Eunice latas sa katuigan, ug nasinati namo pag-ayo ang Espanya. Sa pagkamatuod, si John ug ako nakaduaw kaniya sa upat sa nagkalainlain niyang asaynment. Dayon, sa paglabay sa mga tuig, kami nagkaluya na. Si John nahulog nga maoy nakaapektar pag-ayo sa iyang panglawas, ug ako adunay sakit sa kasingkasing ug sa thyroid. Gawas pa, kami parehong nag-antos sa artraytis. Bisan tuod kinahanglanon gayod namo ang tabang ni Eunice, dili kami buot nga mobiya siya sa iyang asaynment tungod kanamo.
Among gihisgotan kauban ni Eunice ang among mga kapilian, ug kami nag-ampo alang sa giya. Andam siya nga mouli sa balay aron sa pagtabang kanamo, apan kami mihukom nga ang kinamaayohang solusyon mao nga si John ug ako ang moipon kaniya sa Espanya. Kon dili ako mahimong usa ka misyonaryo, labing menos ako makapaluyo sa akong anak nga babaye ug sa iyang duha ka kaubang mga payunir diha sa bug-os-panahong pag-alagad. Sukad niadto, si John ug ako nag-isip na kang Nuria ug Ana, ang duha ka kaubang payunir ni Eunice sulod sa mga 15 ka tuig, nga among kaugalingong mga anak nga babaye. Ug sila nalipay nga moipon kami kanila bisan asa sila maasayn.
Unom na ka tuig ang milabay sukad kami mihimo niadto nga desisyon. Wala mograbe ang suliran sa among panglawas, ug ang among mga kinabuhi nahimo gayong mas makaiikag. Sa gihapon ako dili pa kaayo makasulti ug daghang Kinatsila, apan kana wala magpahunong kanako sa pagsangyaw. Si John ug ako mibati nga dili na langyaw sa among gamay nga kongregasyon sa Extremadura, habagatan-kasadpang Espanya.
Ang pagpuyo sa Espanya nagtudlo kanako ug daghan mahitungod sa internasyonal nga kinaiya sa atong buluhatong pagsangyaw sa Gingharian, ug ako na karong nasabtan nga mas tin-aw kon sa unsang paagi, ingon sa gisulti ni Jesu-Kristo, “ang uma mao ang kalibotan.”—Mateo 13:38.
[Mga hulagway sa panid 28]
Pagpayunir sa katuigang 1930