Sugilanon sa Kinabuhi

Ang Pagkamaunongon sa Akong Pamilya Nakahatag Kanakog Kaayohan

SUMALA SA GIASOY NI KATHLEEN COOKE

SAMTANG nagduaw sa iyang mga paryente sa Glasgow, Scotland, sa 1911, ang akong lola nga si Mary Ellen Thompson mitambong sa diskurso ni Charles Taze Russell, usa ka iladong membro sa mga Estudyante sa Bibliya, nga sa ulahi nailhang mga Saksi ni Jehova. Si Lola nainteres sa iyang nadunggan. Pagbalik niya sa Habagatang Aprika, iyang gikontak ang mga Estudyante sa Bibliya didto. Sa Abril 1914, usa siya sa 16 nga nabawtismohan sa unang kombensiyon sa mga Estudyante sa Bibliya sa Habagatang Aprika. Ang anak ni Lola nga si Edith, nga maoy akong inahan, sayis anyos pa niadtong panahona.

Sa pagkamatay ni Brader Russell sa 1916, dihay mitungha nga kagubot taliwala sa mga Estudyante sa Bibliya sa tibuok kalibotan. Ang gidaghanon sa mga matinumanon sa Durban mius-os gikan sa 60 ngadto sa 12. Ang akong lola sa amahan, si Ingeborg Myrdal, ug ang iyang anak nga si Henry Myrdal, usa ka tin-edyer nga bag-o lang nabawtismohan niadtong panahona, mibarog uban sa mga matinumanon. Sa 1924, si Henry nahimong colporteur, nga maoy pagtawag kaniadto sa bug-os-panahong mga ministro sa mga Saksi ni Jehova. Siya misangyaw sa daghang dapit sa Habagatang Aprika sulod sa lima ka tuig. Sa 1930, si Henry ug si Edith nagminyo, ug tulo ka tuig sa ulahi ako natawo.

Ang Among Pamilya Uban sa Among mga Apohan

Mipuyo kami kadiyot sa Mozambique, apan sa 1939, namalhin kami sa balay nila ni Lola ug Lolo sa Johannesburg. Si Lolo walay interes sa kamatuoran sa Bibliya ug usahay iya pa ganing supakon si Lola, apan siya maabiabihon kaayo. Ang akong igsoong babaye, si Thelma, natawo sa 1940, ug kaming duha nakakat-on sa pag-atiman sa panginahanglan sa mga tigulang. Kasagaran, dugay mahuman ang among panihapon kay among estoryahan ang mga panghitabo nianang adlawa o kaha ang nangagi.

Ang among pamilya nalipay sa pagpakig-uban sa mga Saksi nga moduaw, ilabina kadtong anaa sa bug-os-panahong ministeryo. Sila moambit sa among panagkabildohay samtang nanihapon, ug ang ilang mga gipamulong nakadugang sa among pagpabili sa among espirituwal nga panulondon. Kini nagpalig-on sa among tinguha ni Thelma nga magpayunir sama kanila.

Sukad sa among pagkabata, kami gitudloan sa pagpahimulos sa kalipay sa pagbasa. Basahan kami ni Mama, ni Papa, ug ni Lola gikan sa maayong mga libro o gikan mismo sa Bibliya. Ang Kristohanong mga tigom ug ang ministeryo nahimong hinungdanong bahin sa among kinabuhi. Si Papa mao ang company servant (gitawag karon ug nagadumalang magtatan-aw) sa Kongregasyon sa Johannesburg, busa kinahanglang moabot kamig sayo sa mga tigom. Kon kami may kombensiyon, si Papa puliki sa pagtabang sa pagdumala niini, samtang si Mama motabang sa pagtagana sa mga delegado ug kasak-an.

Usa ka Linaing Kombensiyon Alang Kanamo

Ang kombensiyon sa 1948 sa Johannesburg maoy linain. Sa unang higayon, nanambong ang mga membro sa kawani sa hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York. Ginamit ang among sakyanan, si Papa giasayn sa pagmaneho alang kang Nathan Knorr ug Milton Henschel samtang sila atua didto. Nianang kombensiyona, ako nabawtismohan.

Wala madugay human niadto, nakurat si Papa nga giingnan siya sa iyang amahan nga nagbasol siya tungod kay nagpaimpluwensiya siya niadtong mibulag sa mga Estudyante sa Bibliya human mamatay si Brader Russell. Siya namatay pipila ka bulan sa ulahi. Sa laing bahin, si Lola Myrdal nagmatinumanon hangtod natapos ang iyang yutang-ong kinabuhi sa 1955.

Mga Hitabo nga Nag-umol sa Akong Kinabuhi

Nagsugod ako sa pagregular payunir sa Pebrero 1, 1949. Human niana daghan ang nahinam sa dihang gipahibalo nga adunay ipahigayon nga internasyonal nga kombensiyon sa New York City pagkasunod tuig. Gusto namong moadto, apan dili kami makaarang niini. Dayon, sa Pebrero 1950, si Lolo namatay, ug ang salapi nga napanunod ni Lola gigasto niya sa pagbiyahe namong lima.

Pipila ka semana sa wala pa kami molarga, miabot ang sulat gikan sa tibuok-kalibotang hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York. Sa maong sulat, ako giimbitar nga motambong sa ika-16 nga klase sa tunghaan sa mga misyonaryo sa Gilead. Makapahinam gayod kadtong hitaboa kay wala pa koy 17 anyos niadtong panahona! Sa pagsugod sa klase, usa ako sa napulo ka estudyante gikan sa Habagatang Aprika nga nakapahimulos nianang dakong pribilehiyo.

Human sa among graduwasyon sa Pebrero 1951, walo kanamo ang namalik sa Habagatang Aprika aron mag-alagad ingong mga misyonaryo. Sa misunod nga pipila ka tuig, kami sa akong kauban kasagarang manangyaw diha sa gagmayng mga lungsod nga Afrikaans ang pinulongan. Sa sinugdan, dili kaayo ako makasulti nianang pinulongana, ug nahinumdom ko nga dihay higayon nga naghilak ko samtang nagbisikleta pauli sa balay kay gibati nakong dili epektibo sa ministeryo. Apan sa ngadtongadto miuswag ra ako, ug gipanalanginan ni Jehova ang akong mga paningkamot.

Kaminyoon ug Nagapanawng Buluhaton

Sa 1955, akong nakaila si John Cooke. Siya mitabang sa pagbukas sa buluhatong pagsangyaw sa Pransiya, Portugal, ug Espanya sa wala pa ug human sa Gubat sa Kalibotan II ug siya nahimong misyonaryo sa Aprika sa tuig nga kami nagkaila. Human niana siya misulat: “Tulo ka higayon nga ako nasorpresa sulod lang sa usa ka semana . . . Ang usa ka manggihatagong igsoon naghatag kanakog gamayng sakyanan; ako natudlo nga alagad sa distrito; ug ako nahigugma.”a Gikasal kami sa Disyembre 1957.

Sa trato pa kami, gipasaligan ko ni John nga ang akong kinabuhi uban kaniya mahimong makaiikag gayod, ug husto siya. Among giduaw ang mga kongregasyon sa tibuok Habagatang Aprika, kasagaran diha sa mga lugar nga ang molupyo maoy itom nga mga tawo. Matag semana, among nasinati ang kalisod sa pagkuhag permit aron lang makasulod sa maong mga lugar, ilabina gayod kon didto mi magpalabay sa kagabhion. Usahay, kami mangatulog diha sa salog sa way-sulod nga tindahan sa kasikbit nga lugar sa mga puti, ug kami maningkamot nga dili makit-an sa mga lumalabay. Kami subsob nga moestar uban sa puti nga mga Saksi nga kasagaran nagpuyo mga pipila ka kilometro pa ang gilay-on.

Kami nakasinati usab ug kalisod sa pagtambong sa yanong asembliyahanan nga gitukod diha sa kalibonan. Kami nagpasalida ug mga pelikula nga gigama sa mga Saksi ni Jehova nga nakatabang sa mga tawo sa pag-apresyar sa atong tibuok-kalibotang panag-igsoonay. Magdala kamig kaugalingong generitor, tungod kay kasagaran walay koryente sa maong mga lugar. Kinahanglan usab namong sagubangon ang kalisod diha sa mga nasod nga kontrolado sa Britanya diin gidili ang atong mga literatura niadtong panahona ug ang kalisod sa pagkat-on sa pinulongang Zulu. Apan nalipay kami nga makaalagad sa among mga igsoon.

Sa Agosto 1961, si John nahimong unang instruktor sa upat-ka-semana nga kurso sa Tunghaan sa Ministeryo sa Gingharian sa Habagatang Aprika, nga gidisenyo aron tabangan ang mga magtatan-aw sa kongregasyon. Siya hanas sa arte sa pagpanudlo ug sa pag-abot sa kasingkasing pinaagi sa iyang yano nga pagpangatarongan ug tin-aw nga mga ilustrasyon. Halos usa ka tuig ug tunga mi nga nagsigeg biyahe sa lainlaing lugar aron ipahigayon ang sunodsunod nga Iningles nga klase. Samtang nagtudlo si John, ako nakig-uban sa lokal nga mga Saksi sa pagsangyaw nianang dapita. Unya, nakurat kami sa pagkadawat ug sulat nga nagdapit kanamo sa pag-alagad sa sangang buhatan sa Habagatang Aprika duol sa Johannesburg sugod sa Hulyo 1, 1964.

Apan niining panahona, nagduda na mi sa panglawas ni John. Sa 1948 siya nataptan ug tesis ug human niana kanunay siyang magluya. Siya nakasinatig mga simtomas sama nianang sa trangkaso ug maglain ang iyang lawas sulod sa pipila ka adlaw—siya dili makalihoklihok o makalakaw sa pagpakigkita kang bisan kinsa. Ang doktor nga among gikonsulta sa wala pa kami tawga sa sangang buhatan nag-ingon nga depresyon ang sakit ni John.

Morag dili namo madawat ang gisugyot sa doktor nga menosan ang among mga kalihokan. Sa sangang buhatan, si John giasayn sa Service Department, ug ako sa pag-proofread. Ug pagkadakong panalangin nga kami nakabaton ug kaugalingong kuwarto! Si John nag-alagad sa Portuges-ug-pinulongan nga mga teritoryo sa wala pa kami naminyo, busa sa 1967 gihangyo kami sa pagtabang sa bugtong Portuges nga pamilyang Saksi sa pagsangyaw sa dakong Portuges nga komunidad sa Johannesburg ug sa mga kasikbit niini. Kini nagpasabot nga magtuon na pod kog laing pinulongan.

Tungod kay ang Portuges nga komunidad nagkatag diha sa dakong teritoryo, kanunay ming magbiyahe—usahay 300 kilometros ang among biyaheon aron maadtoan ang mga interesado. Niining panahona, ang mga Saksi sa Mozambique nga Portuges ug pinulongan nagduawan na kanamo panahon sa asembliya, nga nakatabang gayod sa mga bag-ohan. Sulod sa among 11-ka-tuig nga pag-alagad sa Portuges nga teritoryo, among nasaksihan ang among gamayng grupo nga gilangkoban lag 30 ka tawo nga miuswag ngadto sa upat ka kongregasyon.

Mga Kausaban sa Balay

Sa kasamtangan, dihay mga kausaban sa balay sa akong mga ginikanan. Sa 1960 ang akong igsoon, si Thelma, nakigminyo kang John Urban, nga usa ka payunir sa Tinipong Bansa. Sa 1965 sila mitambong sa ika-40 nga klase sa Gilead ug maunongong nag-alagad ingong mga misyonaryo sa Brazil sulod sa 25 ka tuig. Sa 1990 sila namalik sa Ohio aron atimanon ang masakiton nga mga ginikanan ni John. Bisag malisod ang pag-atiman sa mga masakiton, sila anaa gihapon sa bug-os-panahong ministeryo hangtod karong adlawa.

Natapos ni Lola ang iyang yutan-ong kinabuhi sa 1965, nga nagpabiling matinumanon sa Diyos sa edad nga 98 anyos. Si Papa miretiro sa iyang sekular nga trabaho nianang tuiga usab. Busa sa dihang kami ni John gihangyo sa pagtabang sa lokal nga Portuges nga teritoryo, si Papa ug si Mama miboluntaryo sa pagduyog kanamo. Sila nakahatag ug dugang kalig-on sa grupo, ug human sa pipila ka bulan, naporma ang bag-ong kongregasyon. Wala madugay human niana, si Mama nasakit ug kanser, nga maoy iyang namatyan sa 1971. Si Papa namatay pito ka tuig sa ulahi.

Pagsagubang sa Sakit ni John

Sa katuigan sa 1970, nadayag nga ang panglawas ni John dili na gayod moarang-arang pa. Inanay niyang gibuhian ang gimahal niyang mga pribilehiyo sa pag-alagad, lakip na ang pagdumala sa senemanang Pagtuon sa Bantayanang Torre ug sa mga panaghisgot sa Bibliya kada buntag sa pamilyang Bethel. Siya gibalhin gikan sa Service Department ngadto sa Mail Room ug dayon giasayn sa pag-atiman sa hardin.

Tungod sa kadasig ni John, nalisdan siya sa paghimog mga kausaban. Sa dihang pirme nako siyang ingnan nga dili magpalabig trabaho, siya mangomedya nga ako kono siyang gikadenahan—nga sagad ubanan ug mahigugmaong halog. Sa ngadtongadto among gibati nga mas maayong biyaan ang Portuges nga teritoryo ug diha na lang mag-alagad sa kongregasyon nga nagtigom sa Kingdom Hall sa sangang buhatan.

Samtang nagkaluya si John, ako nadasig sa pagkakita sa iyang suod nga relasyon kang Jehova. Sa dihang makamata si John sa tungang gabii nga mobatig grabeng depresyon, mag-estoryahanay mi hangtod nga mokalma siya ug makahimo na sa pag-ampo alang sa tabang. Sa ngadtongadto, siya nakasagubang ra niining malisod nga mga kahimtang pinaagi sa pagpugos sa iyang kaugalingon sa pagsumay nga hinay-hinay sa Filipos 4:6, 7: “Ayaw kabalaka sa bisan unsang butang . . .” Dayon siya mokalma na ug makahimo na sa pag-ampo. Ako sagad nga magmata ug hilom nga magtan-aw sa iyang mga ngabil nga mokibot samtang siya mangaliyupo kang Jehova.

Tungod kay nahimo nang siot ang mga pasilidad sa sangang buhatan, gisugdan pagtukod ang dako nga bag-ong bilding sa gawas sa Johannesburg. Kami ni John tigduawan sa maong malinawon nga dapit, nga layo sa kasaba ug polusyon sa siyudad. Nakatabang pag-ayo kang John sa dihang gitugotan kami sa pagbalhin sa temporaryong sak-anan didto hangtod nga nahuman ang bag-ong bilding.

Bag-ong mga Hagit

Samtang ang katakos ni John sa paghunahuna ug pagpangatarongan nag-anam ug kadaot, ang paghimo niya sa iyang mga trabaho nahimong mas lisod. Ako natandog pag-ayo sa pagsuportar sa uban kang John sa iyang mga paningkamot. Pananglitan, sa dihang ang usa ka brader moadto sa publikong librarya aron manukiduki, iyang ikuyog si John. Ang mga bulsa ni John mapunog mga tract ug magasin aron ipanagtag samtang nanuroy. Kini nakatabang kang John nga mahuptan ang pagtamod sa kaugalingon ug ang pagbati nga may nalampos.

Tungod sa sakit nga Alzheimer, si John dili na makabasa sa kadugayan. Kami mapasalamaton sa mga teyp sa literatura sa Bibliya ug mga awit sa Gingharian. Balikbalik namo kining paminawon. Si John mabalaka kon dili ko molingkod ug maminaw uban kaniya, busa nianang daghan kaayong oras nga gigugol sa pagpaminaw, naggansilyo sab ko. Daghan kaayo kog nahimong suwiter ug habol!

Sa ngadtongadto, ang kahimtang ni John nagkinahanglan ug dugang pag-atiman. Bisan tuod kapoy na kaayo ko nga halos dili na ko makabasa ug makatuon, usa ka pribilehiyo ang pag-atiman kaniya hangtod sa iyang kamatayon. Si John malinawong namatay sa akong mga bukton sa 1998 wala madugay human siya nag-85 anyos—nga matinumanon hangtod sa kataposan. Naghinamhinam gayod ako nga makita siya sa pagkabanhaw, sa dihang mapasig-uli na ang iyang panglawas ug panghunahuna!

Napalagsik

Human mamatay si John, ako nalisdan nga mag-inusara. Busa sa Mayo 1999, akong giduaw ang akong igsoon, si Thelma, ug ang iyang bana sa Tinipong Bansa. Makalipay ug makapalagsik gayod nga mahimamat ang daghang maunongon, minahal nga mga higala, ilabina panahon sa among pagduaw sa tibuok-kalibotang hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova sa New York! Kadto mao gayod ang espirituwal nga pagpalig-on nga akong gikinahanglan.

Ang paghandom bahin sa mga kinabuhi sa akong mga minahal nga nagmaunongon kang Jehova makapahinumdom kanako sa daghang butang nga nakahatag kanakog kaayohan. Pinaagi sa ilang pagtudlo, panig-ingnan, ug tabang, ako nakakat-on sa pagpasangkad sa akong gugma sa mga tawo sa ubang mga nasod ug mga rasa. Ako nakakat-on sa pagpailob, paglahutay, ug pagpailin-ilin. Labaw sa tanan, akong naeksperyensiyahan ang pagkamapuangoron ni Jehova, ang Tigpatalinghog sa pag-ampo. Ako mibati sama sa salmista kinsa misulat: “Malipayon ang tawo nga imong pilion ug paduolon, aron makapuyo siya diha sa imong mga sawang. Magmatagbawon gayod kami sa maayong mga butang sa imong balay.”—Salmo 65:4.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 8]

Si Lola uban sa iyang mga anak nga babaye

[Hulagway sa panid 9]

Uban sa akong mga ginikanan sa dihang ako gibawtismohan sa 1948

[Hulagway sa panid 10]

Uban kang Albert Schroeder, ang tigrehistro sa Gilead, ug sa siyam pa ka estudyante nga gikan sa Habagatang Aprika

[Hulagway sa panid 10]

Uban kang John sa 1984