MGA BATAN-ON NANGUTANA
Importante ba Gayod ang Maayong Pamatasan?
‘Dili man gani ko nila ablihan ug pultahan, nganong mangabli man ko para nila?’
‘Duna pay mas importanteng mga butang nga angayng kabalak-an kay sa pag-ingon ug “palihog,” “salamat,” ug “excuse me.”’
‘Mistil pa bang magpakita kog maayong pamatasan sa akong mga igsoon. Pamilya bitaw nako sila.’
Maingon-ingon ba kaha usab niana ang imong masulti? Kon mao, lagmit dili ka makapahimulos sa mga kaayohan sa pagpakitag maayong pamatasan!
Kon unsay angay nimong mahibaloan bahin sa maayong pamatasan
Ang maayong pamatasan makapauswag sa tulo ka bahin sa imong kinabuhi:
Imong reputasyon. Ang imong pagtratar sa mga tawo makahatag ug maayo o daotan nga impresyon bahin kanimo. Kon maayo kag batasan, lagmit lantawon ka sa mga tawo ingong hamtong ug responsable—ug pakitaan ka usab nilag maayong pamatasan! Pero, kon wala kay batasan, ang mga tawo makaingon nga interesado lang ka sa imong kaugalingon, ug tungod niini basig dili ka makakitag trabaho ug ubang oportunidad. Ang Bibliya nag-ingon nga ang tawong mabangis naghatag ug kaulawan sa iyang kaugalingon.—Proverbio 11:17.
Imong mga higala. Ang Bibliya nag-ingon: “Isul-ob ninyo ang gugma, kay kini maoy usa ka hingpit nga bugkos sa panaghiusa.” (Colosas 3:14) Tinuod kana kon bahin sa panaghigalaay. Ang tawo ganahan niadtong maayog batasan ug maayong motratar kanila. Kinsa ba goy ganahang makig-uban ug tawong walay batasan o makalagot?
Paagi sa pagtratar sa mga tawo kanimo. “Kon matinahoron ka,” miingon si Jennifer, “mahimong sa ngadtongadto makita nimo nga mausab bisan ang bastos kaayo nga paagi sa pagtratar sa tawo kanimo.” Siyempre, kon bastos ka, lagmit bastoson pod ka. Ang Bibliya nag-ingon: “Sa sukod nga inyong ginasukod, sila magasukod nganha kaninyo.”—Mateo 7:2.
Ang punto: Kita adlaw-adlawng makig-atubang ug mga tawo. Ang imong paagi sa pagpakig-atubang kanila makaapektar sa ilang pagtamod ug pagtratar kanimo. Sa ato pa, ang imong pamatasan importante gayod!
Kon unsaon pag-uswag
Susiha ang imong pamatasan. Pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Matinahoron ba ako sa mas magulang nako? Mosulti ba akog “palihog,” “salamat,” o “excuse me”? Linga ba ako dihang makig-estorya—tingali magbasa ug mag-reply pa ganig text? Matinahoron ba ako sa akong ginikanan ug mga igsoon, o walay tahod kay nagsalig nga “pamilya nako sila”?’
Ang Bibliya nag-ingon: “Manguna sa pagpakitag pasidungog sa usag usa.”—Roma 12:10.
Pagtakda ug mga tumong. Pagsulat ug tulo ka pauswagonon nimo. Pananglitan, ang 15 anyos nga si Allison miingon nga siya kinahanglang “mohatag ug higayon sa uban sa pagsulti.” Si David, 19, miingon nga kinahanglang dili na siya mag-text kon kauban sa pamilya o mga higala. “Dili kini maayo,” siya miingon. “Morag naghatag kog impresyon nga mas gusto ko pang makig-estorya sa uban kay kanila.” Si Edward, 17, miingon nga kinahanglang mohunong na siya pagsagbat kon ang uban nagsulti pa. Ug si Jennifer, nga gihisgotan na, miingon nga maningkamot siya sa pagpakitag maayong pamatasan ngadto sa mga edaran. “Igo ra kong moingon ug ‘hello’ ug dayon mangitag pasangil sa pag-adto sa akong batan-ong mga amiga,” siya miingon. “Apan karon ako nay unang moduol kanila. Kini nakatabang kaayo kanako sa pagpakitag maayong pamatasan!”
Ang Bibliya nag-ingon: “Magatan-aw, dili lamang sa personal nga interes sa mga butang labot sa inyong kaugalingon, kondili sa personal nga interes usab sa uban.”—Filipos 2:4.
Tan-awa ang imong nahimong pag-uswag. Sulod sa usa ka bulan, subaya ang imong sinultihan o panggawi nga gusto nimong pauswagon. Pagkatapos sa bulan, pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Sa unsang paagi ang akong maayong pamatasan nakahimo kanako nga mas maayong tawo? Unsa pa ang akong pauswagonon?’ Kon may pauswagon ka pa, pagtakda ug bag-ong mga tumong.
Ang Bibliya nag-ingon: “Sumala sa buot ninyo nga pagabuhaton sa mga tawo nganha kaninyo, mao usab ang inyong pagabuhaton ngadto kanila.”—Lucas 6:31.