Pwata Sipwe Súféliti Nemenem?

1, 2. (a) Pwata a weires ach sipwe súféliti nemenem? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe káé usur?

KA FEN piin kúna napanapen emén kúkkún át atun emén a ereni an epwe féri och mettóch nge ese mochen féri? Eli kopwe kúna wowoon pwe a tipengaw. A rongorong leúwen seman we are inan we me a silei pwe itá epwe asamolu wiser. Nge lón ena atun, ese chék mochen álleasochis. Minne a fis ngeni ena kúkkún át a áweweei met a pwal fiffis ngenikich meinisin fán ekkóch.

² A weires fán ekkóch ach sipwe álleasochisi nemenem. Ka pwal meefi ena? Ika ewer, iwe esap en chék a weires ngonuk. Sia nónnóm lón eú atun a fókkun kisikisiló súfél ngeni nemenem. Iwe nge, ewe Paipel a apasa pwe mi lamot ach sipwe pwáraatá súfél ngeni chókkewe mi wor ar nemenem wóóch. (Än Salomon Fos 24:21) Ren enletin, a fókkun lamot ach sipwe féri ena ika sia mochen nónnóm lón án Kot tong. Iwe nge, a piitá ekkóch kapas eis. Pwata a kon weires ngenikich ach sipwe súféliti nemenem? Pwata Jiowa a mochen ach sipwe féri ena me met epwe álisikich le álleasochis? Ikkefa alen ach sipwe pwáraatá ach súféliti nemenem?

POPUN A WEIRES

3, 4. Ifa usun tipis me apwangapwang ra poputá? Pwata apwangapwangen tipis a áweiresikich le súféliti nemenem?

³ Sipwe ekis pwóróusfengen wóón ruu popun an a weires ach sipwe súféliti chókkewe mi wor ar nemenem. Áeúin, pokiten kich sise unuséch. Oruuan, pokiten rese pwal unuséch ekkewe aramas mi wor ar nemenem wóóch. Tipis me apwangapwang ra poputá seni me lóóm lóóm lón ewe leeni mi lingéch Eten atun Atam me Efa ra ú ngeni án Kot nemenem. Ina minne tipis a poputá ren féfférún ú ngeni. Tori iei a chúen nóm rech ewe mochen le ú ngeni nemenem.​—Keneses 2:15-17; 3:1-7; Kölfel 51:5; Rom 5:12.

⁴ Pokiten apwangapwangen tipis, iwe lape ngenikich a mecheres ach sipwe eáni lamalam tekia me sikesik. Nge tipetekison ina ewe napanap aramas rese kan pwáppwáratá nge mi lamot sipwe angang weires le ámááraatá me ákkáeáni ena napanap. Inaamwo ika sia fen angang ngeni Kot fán tuppwél ren langattam fansoun nge sia tongeni pwáraatá tipeférea me lamalam tekia. Áwewe chék ren Kora, ewe mwán mi manaw lón fansoun Moses we. A tuppwél le nónnóm lein néún Jiowa kewe aramas fán chómmóng riáfféú. Nge a chúen mocheniaiti an epwe watte nemenian me a kon sikesik le emmweni ewe féfférún ú ngeni Moses, ewe mwán mi tipetekison lap seni meinisin mi manaw lón ena atun. (Numperis 12:3; 16:1-3) Pwal chechchemeni King Usia, an lamalam tekia a efisi an epwe tolong lón án Jiowa we imwenfel me féri eú angang mi pin mi imuló fán iten chék ekkewe souasor. (2 Kronika 26:16-21) Ekkena mwán ra kapwúng ren ar féfférún ú ngeni. Nge ar féffér ese pwúng a eú minen áchchem mi álilliséch ngenikich meinisin. Mi lamot ach sipwe ú ngeni ewe napanap lamalam tekia, ewe mi áweiresikich le súféliti nemenem.

5. Ifa usun aramas rese unuséch ra áeámwáálli ar nemenem?

⁵ Pwal eú, ekkewe aramas mi wor wiser nge rese unuséch ra féri chómmóng mettóch mi akúkkúnaló án aramas súféliti nemenem. Chómmóng ra eáni féffér mi ngaw me kirikiringaw. Ren enletin, uruwoon aramas a masou ren pwóróusen féfférún áeámwáállin nemenem. (Än Salomon Afalafal 8:9) Áwewe chék ren Saul, ewe mwán mi múrinné me tipetekison atun Jiowa a filatá an epwe king. Iwe nge, a ttur ren tipisin lamalam tekia me lólówó, iwe a eriáfféwú Tafit, ewe mwán mi tuppwél. (1 Samuel 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) Mwirin, Tafit a wiliti emén king mi fókkun múrinné me lein ekkewe kingen Israel, nge a áeámwáálli an nemenem atun a solááni pwúlúwen ewe re Hit we, itan Uria. Iwe a tiinaaló ena mwán lón maun ese wor tipisin me onómu ikewe ie epwe máló me ia. (2 Samuel 11:1-17) Ewer, apwangapwangen tipis a áweiresi aramas le nemenem fán pwúng. Me ika chókkewe mi wor ar nemenem rese súféliti Jiowa, iwe repwe fen kon nemenemengaw. Iei alon emén mwán seni Britain mi piin angang fán iten ewe mwú: ‘Lón uruwoon aramas, ekkóch papa pin lón Katolik ra áeámwáálli ar nemenem le eriáfféwú me áweiresi chómmóng aramas.’ Pokiten minne a fis, iwe sipwe ekieki ei kapas eis: Pwata a lamot ach sipwe súféliti nemenem?

PWATA SIPWE SÚFÉLITI NEMENEM?

6, 7. (a) Ach tongei Jiowa a amwékútúkich le féri met me pwata? (b) Ifa usun sipwe pwáraatá ach onómukich fán nemenien ekkewe ekkóch?

⁶ Tong ina populapen ach sipwe súféliti nemenem. Weween, ach tong ngeni Jiowa, ngeni aramas meinisin, pwal mwo nge ngeni pwisin kich. Pokiten sia tongei Jiowa lap seni meinisin, sia mochen apwapwaai letipan. (Än Salomon Fos 27:11; Markus 12:29, 30) Sia silei pwe a fen wor a ú ngeni án Jiowa pwúng le nemenem me wóón fénúfan seni ewe fansoun féfférún ú ngeni lón Eten. Me lap ngeni aramas ra peni Satan me oput án Jiowa nemenem. Sia pwapwa le peni án Jiowa pwúngún nemenem. Letipach a mwasangasang atun sia álleani ekkewe kapas mi amwarar lón Pwärätä 4:11. A mmen ffat ngenikich pwe mi pwúng pwe Jiowa ewe Sou Nemenemen unuselapen láng me fénúfan! Sia álisatá án Jiowa pwúngún nemenem me áchiféúa lón manawach rán me rán.

⁷ Ach pwáraatá súfél ese chék wewe ngeni ach sipwe álleasochis, nge a pwal lap seni ena. Sia tipemecheres le álleasochisi Jiowa pokiten sia tongei. Iwe nge, fán ekkóch epwe fókkun weires ach sipwe álleasochis. Lón ena atun mi lamot sipwe káé le onómukich fán nemenien ekkewe ekkóch, usun chék ewe semirit sia fen fós usun lepoputáán ei lesen. Sia chechchemeni pwe Jesus a onómu pwisin i fán letipen Seman we inaamwo ika usun itá a fókkun weires an féri ena. Iei alon ngeni Seman we: “Esap fis letipei pwe letipom.”​—Lukas 22:42.

8. (a) Fán chómmóng met a kapachelong lón ach onómukich fán nemenien Jiowa lón ach ei fansoun? Met meefien Kot usun ena? (b) Met a álisikich le aúseling ngeni kapasen éúréúr me etiwa angangen apwúng? (Ppii ewe pwóór “‘Aüseling Ngeni Kapasen Öüröür o Etiwa’ Angangen Apwúng.”)

⁸ Lón ach ei fansoun Jiowa ese pwisin fós ngeni emén me emén kich nge a néúnéú ewe Paipel me ekkóch aramas mi tupuni i me wóón fénúfan. Iwe nge, fán chómmóng sia pwáraatá ach onómukich fán nemenien Jiowa ren ach súféliti chókkewe a filiretá ar repwe wisen sou emmwen wóóch. Ika sipwe ú ngeni ekkena aramas, iwe sipwe asonga ach we Kot, áwewe chék ren ach sise mochen etiwa ar kapasen éúréúr me apwúng seni Paipel. Atun ekkewe chón Israel ra ngúnúngúnúngaw me ú ngeni Moses, Jiowa a ekieki pwe ra ú ngeni pwisin i.​—Numperis 14:26, 27.

9. Pwata ach tongei chón oruch a amwékútúkich le súféliti nemenem? Áweweei mwo.

⁹ Sia pwal pwári ach súféliti nemenem pokiten sia tongei chón oruch. Pwata? Anchangei mwo pwe itá kan en emén me lein chón eú mwichen soufiu. Sópwéchún me pwal mwo nge manawen ekkewe soufiu a lóngólóng wóón án emén me emén tipeeú, álleasochisi ewe meilap me súféliti. Ika kese súféliti ena kókkót ren óm álleasolap, meinisin chienom kewe soufiu repwe tongeni feiengaw. Ewe Paipel a kér ngeni Kot “Samolun ewe mwichen sounfiun läng.” (James 5:4, Agapé) I ewe Meilapen chómmóngun mwichen chónláng mi péchékkúl. Fán ekkóch Jiowa a alélléi néún kewe aramas ngeni eú mwichen soufiu. (Isikiel 37:1-10, KG) Ika sipwe ú ngeni chókkewe Jiowa a ewiser ar repwe emmwenikich, iwe sipwe tongeni onómu chienach kewe fán feiengaw. Atun emén chón Kraist a ú ngeni ekkewe mwán mi ásimaw mi fen kefilitá, ekkóch chón lón ewe mwichefel repwe pwal tongeni riáfféú. (1 Korint 12:14, 25, 26) Atun emén nau a álleasolapa seman me inan, unusen an we famili repwe pwal riáfféú. Ina minne, sia pwáraatá ach tongei chón oruch ren ach súféliti me álleasochisi chókkewe mi wor ar nemenem wóóch.

10, 11. Met a pwal amwékútúkich le súféliti nemenem?

¹⁰ Sia pwal súféliti nemenem pokiten a échitikich. Fán chómmóng, Jiowa a pwal apachaatá ekkewe feiéch epwe toto rech atun a erenikich pwe sipwe súféliti nemenem. Áwewe chék, a ereni ekkewe nau ar repwe álleasochisi semer kewe me iner pwe repwe manawattam me eáni manaw mi múrinné. (Tuteronomi 5:16; Efisos 6:2, 3) A erenikich pwe sipwe súféliti ekkewe mwán mi ásimaw lón ewe mwichefel pún ika sise féri ena epwe tongeni atai ach riri ngeni Jiowa Kot. (Ipru 13:7, 17) A pwal erá pwe sipwe álleasochisi ekkewe néúwisin mwú pwe sipwe kúna túmún.​—Rom 13:4.

¹¹ Kese tipeeú ngeni pwe ach silei popun án Jiowa mochen ach sipwe álleasochis a álisikich le súféliti nemenem? Iwe, sipwe káé ifa usun sipwe tongeni pwáraatá ach súféliti nemenem lón úlúngát mettóch mi lamot lón manawach.

SÚFÉL LÓN EWE FAMILI

12. Ifa ewe wis Jiowa a ewisa ngeni ewe mwán pwúpwúlú lón ewe famili me ifa usun epwe apwénúetá ena wis?

¹² Jiowa a pwisin fératá ewe kókkótun famili. Jiowa i ewe Koten kókkótéch, a akkóta famili pwe epwe sópwéch. (1 Korint 14:33) A ewisa ngeni ewe mwán pwúpwúlú an epwe mékúren ewe famili. Ewe mwán pwúpwúlú a pwáraatá súfél ngeni Kraist Jesus, Mékúran we ren an áppirú ifa usun án Jesus eáni wisan we mékúren ewe mwichefel. (Efisos 5:23) Ina popun, ewe mwán pwúpwúlú esap tunaló wisan we nge epwe tipenmwán. Esap kirikiringaw nge epwe eáni tong, tipemirit me kirekiréch ngeni pwúlúwan we me néún kewe. Epwe chechchemeni pwe mi aúkúk an nemenem, weween esap tongeni lu seni nemenien Jiowa.

13. Ifa usun emén fin pwúpwúlú epwe apwénúetá wisan lón famili lón eú féffér mi apwapwaai Jiowa?

¹³ Emén fin pwúpwúlú epwe wisen chón álillis ngeni pwúlúwan we. A pwal wor wisen ewe fefin lón ewe famili pún ewe Paipel a apasa pwe ekkewe nau resap álleasolap ngeni minne ‘iner a aiti ngeniir.’ (Än Salomon Fos 1:8) Wisen ewe fefin esap tekia seni pwúlúwan we. Emén fin pwúpwúlú Chón Kraist a pwári an súféliti nemenemen pwúlúwan we ren an álisi an epwe apwénúetá wisan we mékúren famili. Esap ákkápii, etipetipa i are angei seni wisan we. Epwe fen álilliséch me ekichu ngeni. Lupwen ese tipeeú ngeni án ewe mwán kewe kefil, iwe epwe pwáraawu meefian fán súfél nge epwe chék onómu fán nemenien pwúlúwan we. Ika pwúlúwan we esap emén chón lúkú, eli epwe wor fansoun epwe áweires ngeni. Iwe nge, an onómu pwisin i fán nemenien pwúlúwan we a tongeni amwékútú pwúlúwan we an epwe kútta Jiowa.​—1 Petrus 3:1.

14. Ifa usun ekkewe nau repwe tongeni apwapwaai semer kewe me iner me Jiowa?

¹⁴ Ekkewe nau ra tongeni apwapwaai letipen Jiowa atun ra álleasochisi semer kewe me iner. Ra pwal eitéchú me apwapwaai semer kewe me iner. (Än Salomon Fos 10:1) Ekkewe nau repwe pwal apwénúetá ewe kapasen emmwen fán iten álleasochis ngeni semer we are iner we ese wor pwúlúwan. Repwe mirititi pwe a mmen lamot ngeni semer we are iner we ar álillis me tipechu ngeni. Ika meinisin chón ewe famili repwe apwénúetáéchú wiser kewe me ren Kot, iwe epwe wor watteen kinamwe me pwapwa. Ena mettóch a elingaaló Jiowa Kot, ewe Chón Poputááni famili.​—Efisos 3:14, 15.

SÚFÉL LÓN EWE MWICHEFEL

15. (a) Ifa usun sipwe pwáraatá lón ewe mwichefel pwe sia súféliti án Jiowa nemenem? (b) Ikkefa ekkewe kapasen emmwen ra tongeni álisikich le álleasochisi chókkewe mi emmwenikich? (Ppii ewe pwóór “Oupwe Alleasochisi Ekkewe Chon Emmwenikemi.”)

¹⁵ Jiowa a fen filatá Néún we pwe epwe Mékúren ewe mwichefelin Chón Kraist. (Kolose 1:13) Iwe Jesus a ewisa ngeni néún we “chon angang mi allükülük o tipachem” an epwe álisi néún Kot kewe aramas wóón fénúfan le fel ngeni Kot. (Mateus 24:45-47) Án Chón Pwáraatá Jiowa we Mwichen Soupwúngúpwúng a wewe ngeni ewe chón angang mi alúkúlúk me tipachem. Ekkewe mwán mi ásimaw lón ach ei fansoun ra angei kapasen emmwen me kapasen éúréúr seni ewe Mwichen Soupwúngúpwúng lón taropwe are seni ekkewe mi tupuniir, áwewe chék ren ekkewe chónemmwen mi wisen sáifetál. Ina met a pwal fis lón ekkewe mwichefelin Chón Kraist lón fansoun ekkewe aposel. Ika emén me emén leich a súféliti emmwenien ekkewe Chón Kraist mwán mi ásimaw, iwe sia álleasochisi Jiowa.​—Ipru 13:17.

16. Ifa usun ekkewe mwán mi ásimaw ra kefilitá me ren ewe manaman mi fel?

¹⁶ Ekkewe mwán mi ásimaw me ekkewe chónálillisin mwichefela rese unuséch. A wor ar apwangapwang usun chék kich. Nge ekkewe mwán mi ásimaw, iir ‘lifang’ fán iten aramas pwe repwe álisi ewe mwichefel le eáni ewe riri mi péchékkúl ngeni Jiowa. (Efisos 4:8) Ekkewe mwán mi ásimaw ra kefilitá me ren ewe manaman mi fel. (Föför 20:28) Ifa usun? Weween ekkena mwán repwe akkomw eáni ewe sókkun manaw Kot a mochen seniir mi makketiw lón an we Kapas fán emmwenien an we manaman mi fel. (1 Timoty 3:1-7, 12; Titus 1:5-9) Pwal och, ekkewe mwán mi ásimaw ra fókkun iótek ren emmwenien án Jiowa we manaman mi fel atun ra wisen ekiekifichi ika emén mwán Chón Kraist a eáni ekkewe napanap mi fich me ren án Kot we Kapas.

17. Fán ekkóch pwata ekkewe fefin Chón Kraist repwe pwélúoló mékúrer lón ar féri angangen ewe mwichefel?

¹⁷ Fán ekkóch eli esap wor mwán mi ásimaw me chónálillisin mwichefel mi tongeni eáni ekkewe angang fán iten chék ekkena mwán, áwewe chék ren ar emmweni ewe mwich fán iten ewe angangen afalafal. Lón ena atun, ekkóch mwán mi papatais ra tongeni féri ena angang. Ika ese wor, iwe ekkewe fefin Chón Kraist mi lipwákéch repwe féri. Iwe nge, emén fefin Chón Kraist epwe pwélúoló mékúran atun epwe féri eú angang fán iten chék ekkewe mwán mi papatais.b (1 Korint 11:3-10) Esap weween pwe ei kókkót a aúcheangawa ekkewe fefin, nge a fen awora alen súféliti án Jiowa we kókkótun nemenem fán iten famili me mwichefel.

SÚFÉLITI EKKEWE MI WOR AR NEMENEM

18. Áweweei ekkewe kapasen emmwen mi mak lón Rom 13:1-7.

¹⁸ Chón Kraist mi enlet ra fókkun álleasochisi ekkewe kapasen emmwen mi mak lón Rom 13:1-7. Ekkewe néúwisin mwú ra féri ekkewe angang mi lamot, álisatá kókkót me awora álillis mi lamot lón úkúkún ewe fansoun Jiowa a mut ngeniir ar repwe nemenem. Sia pwáraatá ach súfélitiir ren ach álleasochisi ar kewe allúk. Sia álleasochis ren ach watiw ach takises, wenechar le amasoua ekkewe taropwe ewe mwú a mochen sipwe amasoua me álleasochisi ekkewe allúk mi weneiti ach kewe famili, pwisin kich, ach kewe business are pisekich kewe. Iwe nge, sisap álleasochisi ekkewe néúwisin mwú ika ra allúkú ngenikich pwe sipwe álleasolapa Kot. Nge sipwe aloni alon ekkewe aposel me lóóm: “Äm aipwe chök aleasochisi Kot lap seni äm aleasochisi aramas.”​—Föför 5:28, 29. Ppii ewe pwóór “Án Ié Nemenem Upwe Álleasochisi?”

19. Ifa usun sipwe pwal pwáraaló ach súféliti ekkewe mi wor ar nemenem?

¹⁹ Napanapen féfférúch ngeni aramas a pwal pwáraatá ach súféliti ekkewe mi wor ar nemenem. Fán ekkóch neman sipwe fós ngeni ekkewe néúwisin mwú. Ewe aposel Paulus a fós ngeni ekkewe sou nemenem, áwewe chék ren King Herotes Akripa me Kepina Festus. Ra aramasangaw ekkena mwán nge Paulus a fós ngeniir fán súfél. (Föför 26:2, 25) Sipwe áppirú Paulus ese lifilifil ika sia fós ngeni emén president are emén polis. Ekkewe Chón Kraist kúkkún me sáráfé lón sukul, ra achocho le pwáraaló ar súféliti néúr kewe sense me ekkewe meilap lón sukul me chón angang. Ren enletin sisap chék súféliti chókkewe mi etiwa ach lúkú nge sipwe pwal súféliti chókkewe mi oput Chón Pwáraatá Jiowa. Itá úrúrún chókkewe esap iir Chón Pwáraatá Jiowa repwe esilla pwe sia eáni súfél.​—Rom 12:17, 18; 1 Petrus 3:15.

20, 21. Pwal ikkefa feiéchún ach súféliti nemenem?

²⁰ Sisap soropwang lón ach pwáraatá súfél. Ewe aposel Petrus a makkeei: “Oupwe meniniti aramas meinisin.” (1 Petrus 2:17) Atun aramas ra esilla pwe sia enletin súfélitiir, neman repwe fókkun mwaar. Chechchemeni pwe ekkóch chék aramas ra eáni ena napanap. Ika sia féri ena, ina pwal eú alen ach sipwe álleasochisi án Jesus ei allúk: “Iei usun ämi saram epwe tittin mwen ekewe aramas, pwe repwe küna ämi föför mürina o mwareiti Sememi lon läng.”—Mateus 5:16.

²¹ Lón ei fénúfan mi rochopwak, chókkewe mi tipetekison ra etiwa ewe saram usun Kot. Ika sia pwáraatá súfél lón famili, lón mwichefel me pwal ngeni ekkewe mi wor ar nemenem, iwe epwe tongeni efisi án ekkóch repwe fitikich le fetál lón ewe saram. A ifa me múrinnéén ena ápilúkúlúk! Inaamwo ika ese fis ena mettóch nge sia núkúnúk pwe ach súféliti aramas a apwapwaai Jiowa Kot me a álisikich le nónnóm lón an tong. Ina ewe feiéch mi lapalap seni meinisin!