Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w01 5/1 p. 24-29
  • En Mi Apwonueta Ewe Pwon Ka Fori Lupwen Ka Fangolo Manauom?

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • En Mi Apwonueta Ewe Pwon Ka Fori Lupwen Ka Fangolo Manauom?
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2001
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • Rese Niamman Ar Fangolo Manauer
  • Porausen Chokkewe Mi Fangolo Manauer Lon Ach Ei Fansoun
  • Ekiek Mi Pwung Ussun Fangoloon Manauach
  • Alamota Iteiten Ran Meinisin
  • Tumunu Pwe Kunaom Lon Pekin Ngun Epwe Ffat
  • Met Ka Apposa Letipom Le Fori?
  • Akkangang Ngeni Jiowa Ren Eu Letip Mi Nukuchar
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2002
  • Fangelo Manau Me An Aramas Pwisin Kefil
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—1998
  • Met Popun Kopwe Fangolo Manauom Ngeni Jiowa?
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2010
  • ‘Oupwe Feilo Asoulangalo Chon Fonu Meinisin, Oupwe Papataisir’
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2006
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2001
w01 5/1 p. 24-29

En Mi Apwonueta Ewe Pwon Ka Fori Lupwen Ka Fangolo Manauom?

“Nge minne oupwe fori, oupwe achocho ngeni, seni lon letipemi, usun chok fan asengesin ach Samol, nge esap fan asengesin aramas.”​—KOLOSE 3:​23.

1. Ifa weween “fangolo manauom” ngeni fonufan?

IFA USSUN chokkewe mi achocho ngeni sokkopaten kunou repwe fokkun lipwakoch? Lon tennis, soccer, basket, iyakiyu, ssa, golf, are ese lifilifil menni kunou, chokkewe mi lipwakoch ra angangochulo pokiten chok ar unusen fangolo manauer ngeni. A mmen fokkun lamot ar pochokkul lon pekin inis me ekiek. Ei poraus a fich ngeni eu weween “fangolo manauom.” A wewe ngeni an emon “unusen achocho ngeni eu kokkot are foffor.”

2. Ifa weween “fangolo manauom” lon ewe Paipel? Awewei mwo.

2 Iwe nge, ifa weween “fangolo manauom” lon ewe Paipel? “Fangolo manauom” a chiyaku seni eu kapas lon fosun Ipru a wewe ngeni “imufesen; kaimufesen; towu seni.”a Lon Israel loom, mei wor won akkauen ewe Samol Mi Lapalap Aaron, ‘ewe esissin mi pin ussun fangolo manau,’ ina echo kolt “Pin an Jiowa” a nechei won. Ena eu minen achechchem ngeni ewe samol fel pwe epwe ti seni och mettoch ewe imw mangaku epwe limengau ren “pokiten ewe esissinnen fangolo manau, an Kot noon epit, [a] nom won i.”​—Ekistos 29:6; 39:30; Lifitikos 21:​12, New World Translation.

3. Ifa ussun ach fangolo manauach epwe kku ach kewe foffor?

3 Sia weweiti seni ei poraus ukuukun lamoten an emon fangolo manauan. A wewe ngeni pwe emon a pwisin etiwa an epwe sinnelo ussun chok noun Kot chon angang, me a lamot foffor mi limoch. Ina popun sipwe tongeni weweiti ewe popun Piter a aloni alon Jiowa: “Ami oupwe fel, pun ngang ua fel.” (1 Piter 1:​15, 16) Pokiten kich Chon Kraist mi fen pin fangolo manauach, mei wor wiisach mi chou sipwe apwonueta ika sipwe tuppwol ngeni ach fangolo manauach. Sipwe tuppwol tori ewe sopwoloon. Nge, ikkefa ekkewe mettoch ra pache ngeni an Chon Kraist fangolo manauer?​—Lifitikos 19:2; Mattu 24:13.

4. Ifa ussun sia feffeita ngeni ach fangolo manauach, me ach foffori a ussun chok met?

4 Mwirin sia fen angei sile mi enlet ussun Jiowa me an kewe kokkot me ussun Jises Kraist me wiisan lon pwonutaan ekkena kokkot, sia fen pwisin filata le angang ngeni Kot ren unusen letipach, ekiekich, ngunuch, me ach pochokkul. (Mark 8:​34; 12:30; Jon 17:3) A ekis ussun eu pwon sia pwisin pwonei, me ei pwon ngeni Kot ese aukuk. Sise chok tongeni muttir filata le fangolo manauach pokiten ach meefi mwasangasang. Sipwe fen ekkekieki ussun filiach, fan iotek fengen me alillis seni ach tufich le apwungu ochchun are mwaallin sokkopaten mettoch. Iwe, esap eu mettoch sipwe achocho ngeni ren och fansoun mwochomwoch chok. Sisap tongeni ussun chok ewe mwan a poputa le ttu lon eu masies nge ese awesi an angang pokiten ewe angang a kon weires are pokiten ewe fansoun ras a chuen towau seni are neman esap wor eu ras. Ekieki mwo porausen chokkewe ra fen ‘iseta pour won minen tu pwul,’ weween pwe ra eani wiiser lon pekin ngun fan sokkun osukosuk meinisin.​—Luk 9:​62; Rom 12:​1, 2.

Rese Niamman Ar Fangolo Manauer

5. Met popun Jeremaia eu leenien appiru mi murinno ngeni emon mi mochen fangolo manauan ngeni Kot?

5 Jeremaia a wiisen sou fos lon Jerusalem ren lap seni 40 ier (647-607 B.C.E.). Wiisan ese mecheres. A weweiti pwisin an kewe tufichingau. (Jeremaia 1:​2-6) A lamot pwora me likiitu ika epwe afalafal iteiten ran ngeni ekkewe Chon Juta mi tipeforea. (Jeremaia 18:18; 38:​4-6) Iwe nge, Jeremaia a lukuluk won Jiowa Kot me Jiowa a apochokkula Jeremaia, iwe a pwalo pwe a unusen fangolo manauan ngeni Kot.​—Jeremaia 1:​18, 19.

6. Ifa ewe leenien appiru ewe aposel Jon a isetiu fan itach?

6 Ifa ussun ewe aposel mi tuppwol itan Jon, ewe a choisa lon Patmos, eu fonu ikkewe a weires manauen aramas ie, pokiten an “foffos ussun Kot me an pwarata ussun Jises”? (Pwarata 1:​9, NW) A likiitu me a apwonueta ewe pwon a fori lupwen a fangolo manauan orun 60 ier. Ttamen manauan a lu seni taloon Jerusalem fan an Rom kewe mwichen sounfiu. A wiisen makkei eu me lein ekkewe puken Kapas Allim, ulucho taropwe mi mak fan nemenemen ngun mi fel, me ewe puken Pwarata. Lon ena puk a oesini ussun ewe maunen Armaketon. A fen ukutiu seni an angang lupwen a kaeo pwe Armaketon esap fis lon anein manauan? A chipwangelo? Aapw, Jon a tuppwol tori an malo, ren an silei pwe inaamwo ika ‘ewe fansoun a chok arapoto,’ nge pwonutaan ekkewe langepwi epwe fisita mwirin och fansoun.​—Pwarata 1:3; Taniel 12:4.

Porausen Chokkewe Mi Fangolo Manauer Lon Ach Ei Fansoun

7. Ifa ussun emon pwiich we a isetiu eu leenien appiru mi murinno ren an fangolo manauan ussun chok emon Chon Kraist?

7 Lon ach ei fansoun, mei wor fite, fite ngerou Chon Kraist mi tuppwol ra fen apwonueta ewe pwon ra fori lupwen ra fangolo manauer nge ra fen malo mwen a fis ewe maunen Armaketon. Emon leir itan Ernest E. Beavor seni England. A wiliiti Chon Pwarata lon 1939 me le poputaan ewe Oruuen Maunen Fonufan, me a poutalo an we business mi murinno, chon fich sasing fan iten ekkewe simpung, ren an epwe pioneer. Pokiten ese mochen fitalong ewe maun, a kalapus ruu ier. An famili a fokkun alisi i, me lon 1950 noun kewe ulumon ra fiti ewe Watchtower Bible School of Gilead, lon New York, ren ar repwe kaeo ngeni ewe angangen misineri. Pokiten Brother Beavor a fokkun achocho ngeni an angangen afalafal, chienan kewe ra eita ngeni Armageddon Ernie. A tuppwol le fori met a pwonei lupwen a fangolo manauan, me tori an malo lon 1986, a chok akkafalafal pwe sia arap ngeni an Kot we maunen Armaketon. Ese ekieki pwe a fen fangolo manauan ngeni Kot ren och fansoun mi aukuk!b​—1 Korint 15:58.

8, 9. (a) Ifa ewe leenien appiru chommong anuwol lon Spein atun nemenemen Franco ra isetiu? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis mi murinno?

8 Pwal eu porausen achocho ese tongeni kunulo a feito seni Spein. Atun nemenemen Franco (1939-​75), fite puku Chon Pwarata sarafo mi fen fangolo manauer ra filata pwe resap fiti maun. Chommong leir ra kalapus engol ier are lap seni. Emon Chon Pwarata, itan Jesús Martín, a kapwung ngeni 22 ier lon kalapus. A fokkun kawet atun a kalapus lon Ennefenin Afrika. Ese mecheres, nge ese ffang.

9 Lape ngeni ekkeei anuwol rese fen silei ineet repwe ngaselo, pun lupwen a wes ewe sentence, repwe tongeni kalapus sefal. Iwe nge, ra tuppwol me achocho ngeni ewe angangen afalafal atun ar kalapus. Lupwen a ekis ochulo ewe nemenem lon Spein lon 1973, chommong leir ra fen lu seni 30 ierir, nge lupwen ra towu seni ewe kalapus ra muttir poputa le afalafal ussun chok special pioneer me elter mi saifetal. Ra fori met ra fen pwon lupwen ra fangolo manauer, atun ra kalapus, me lape ngeniir ra chuen tuppwol mwirin ar ngaselo.c Iwe nge, ifa ussun kich? Kich mi tuppwol le fori met sia fen pwon lupwen sia fangolo manauach ussun chok ekkeei aramas mi tuppwol?​—Ipru 10:32-​34; 13:3.

Ekiek Mi Pwung Ussun Fangoloon Manauach

10. (a) Epwe ifa ussun om ekiek ngeni om fangolo manauom? (b) Ifa ekiekin Jiowa ussun ach angang fan itan?

10 Ifa ussun ach ekiek ussun fangoloon manauach ngeni Kot le fori letipan? Ina ewe mettoch mi lamot seni meinisin lon manauach? Ese lifiilifil nonnomun manauach, ika kich sarafo are chinnap, pupulu are lipich, pochokkul are semmwen, sipwe achocho le apwonueta ach we pwon, me ren ach tufich. Neman nonnomun emon a atufichi an pioneer, angang lon ofesin ewe Watch Tower Society, fiti ewe angangen misineri, are ussun chok emon elter mi saifetal. Iwe nge, eli ekkoch sam me in ra fokkun osukosuk ren ar repwe tumunu ewe famili lon pekin aion me pekin ngun. Ekkewe awa ra eani le afalafal mi kisikis ika sipwe alollo ngeni ekkewe awa emon pioneer a eani, nge epwe kisikis aucheaar ngeni Jiowa? Aapw. Kot ese kutta senikich minne ese ki rech. Ewe aposel Paul a affata ei kapasen emmwen: “Pun are emon mi mochen, epwe achengichengilo ren minne a wor ren, sap ren minne esor ren.”​—2 Korint 8:​12.

11. Ach amanau a alongolong won met?

11 Iwe, ach amanau ese alongolong won och mettoch sipwe fori, nge won an Jiowa umoumoch sise fich ngeni, me a pwalo ren Kraist Jises, ach Samol. Paul a affata: “Pun aramas meinisin ra tipis, o rese mo tori ewe lingen Kot. Repwe kuna pung ren an we chen, usun chok och liffang, ren ewe ngaselo mi nom lon Kraist Jises.” Iwe nge, ach kewe foffor ina ewe pisekin annet ren ach luku mi manau lon an Kot kewe pwon.​—Rom 3:​23, 24; Jemes 2:​17, 18, 24.

12. Met popun sisap apopofengenni ach angang me angangen pwiich kewe?

12 Esor lamoten ach eani apopo ekkewe awa sia eani le afalafal, ekkewe puk me chassi sia anounou ngeni aramas, are nouch chon kaeo, ngeni angangen pwiich kewe. (Kalesia 6:​3, 4) Ese lifilifil watteen ach angangen afalafal, kich meinisin sipwe chechchemeni kapasen Jises kewe mi atipetekisonakich: “Iwe, pwal ami usun chok, mwirin oua forata mettoch meinisin minne a fen allukatiu ngenikemi, oupwe chok apasa, ‘Am chon angang mi chok mwal; sia chok forata minne wisem.’ ” (Luk 17:10) Fan fitu sipwe tongeni wesewesen apasa pwe sia fen apwonueta “mettoch meinisin minne a fen allukatiu” ngenikich? Iwe, iei ewe kapas eis: Epwe ifa lapalapen ach angang ngeni Kot?​—2 Korint 10:17, 18.

Alamota Iteiten Ran Meinisin

13. Epwe ifa ach ekiek ika sipwe apwonuetaochu ewe pwon sia fori lupwen sia fangolo manauach?

13 Mwirin an awora fon ngeni fin pupulu, mwan pupulu, semirit, sam me in, me chon kichiniwel, Paul a makkei: “Nge minne oupwe fori, oupwe achocho ngeni, seni lon letipemi, usun chok fan asengesin ach Samol, nge esap fan asengesin aramas. Pun oua sinei pwe oupwe angei alemwiriemi me ren ewe Samol, pun oua angang ngeni Kraist.” (Kolose 3:​23, 24) Sise angang ngeni Jiowa pokiten chok ach mochen pwe aramas repwe ingeitikich. Sia sotun le angang ngeni Kot ren ach appiru Jises Kraist. A apwonueta an angangen afalafal atun eu fansoun mwochomwoch fan an meefi atapwalapwalen ewe angang.​—1 Piter 2:​21.

14. Ifa ewe kapasen ourour Piter a ngenikich ussun ekkewe ranin le sopwoloon?

14 Ewe aposel Piter a pwal pwaralo an meefi atapwalapwalen ewe angang. Lon noun we oruuen taropwe, a apasa pwe lon ekkewe ranin le sopwoloon epwe wor chon esiit​—⁠chon rikilo me aramas mi tipemwaramwar​—⁠chokkewe, me ren pwisin ar mochen, repwe epiita kapas eis ussun waren Kraist. Iwe nge, Piter a apasa: “Ewe Samol esap amanga an we pwon, usun chok ekkoch aramas re ekieki usun mang, nge a chok mosonottam ngenikemi, pun ese mochen pwe emon epwe poutmwalilo, pwe aramas meinisin repwe tori aier. Nge ranin ach Samol epwe feito usun chok emon chon sola.” Ewer, ranin Jiowa we epwe feito. Ina ewe popun sipwe ekieki iteiten ran ussun lukulukun me lukucharen ach luku won an Kot we pwon.​—2 Piter 3:​3, 4, 9, 10.

15. Epwe ifa ussun ach ekiek ussun iteiten ran meinisin lon manauach?

15 Ika manauach epwe fich ngeni ewe pwon sia fori lupwen sia fen fangolo manauach, sipwe ekieki ifa ussun sipwe tongeni aea iteiten ran fan iten ach sipwe mwareiti Jiowa. Le muchuloon iteiten ran, sia tongeni nennesefal me kuna ifa ussun sia fen alisata piniloon iten Kot me ewe angangen esilefeili ewe kapas allim ussun ewe Muu? Neman a fis pokiten manauach mi limoch, ach poraus mi murinno, are ach tongei aramasach me chienach. Sia fen alamota ekkewe fansoun meinisin sia tufich le awewei ewe apilukulukun Chon Kraist ngeni aramas? Sia fen alisi emon le lefareni an Kot kewe pwon? Amwo iteiten ran sipwe iselong och mi murinno lon pekin ngun lon ach bank lon pekin ngun.​—Mattu 6:​20; 1 Piter 2:​12; 3:​15; Jemes 3:​13.

Tumunu Pwe Kunaom Lon Pekin Ngun Epwe Ffat

16. Ifa ussun Setan a sotun le apwapwangalo ach mochen le apwonueta ach pwon ngeni Kot?

16 Manauen Chon Kraist a weiresilo lon ei fansoun. Setan me chienan kewe ra sotun le aweiresi an aramas kuna sokkofesennin minne mi murinno me ngau, limoch me limengau, fofforoch me foffor mwaal lon pekin lisowu, minne mi pwung me minne mi mwaal. (Rom 1:​24-​28; 16:17-​19) A fen amecheresi ach alimengaualo letipach me ekiekich ren TV me computer. Ach tufichin kuna lon pekin ngun mi tongeni toputopulo are ffatangau, pwe sise chuen tongeni esinna an Setan rauangau. Filiach le apwonueta ewe pwon sia fori lupwen sia fangolo manauach mi tongeni apwangapwangelo fengen me ach amwochu ewe “minen tu pwul” ika sia ekis poutalo minne sia fen aucheani lon pekin ngun.​—Luk 9:​62; Filipai 4:8.

17. Ifa ussun an Paul we fon epwe alisikich le amwochu ach chiechioch me Kot?

17 An Paul kewe kapas ngeni ewe mwichefel lon Tesalonika a fokkun fich ngeni ach ei fansoun: “Pun iei letipen Kot, pwe manauemi epwe fel, o oupwe tumunukemi seni mocheisou; o oupwe wewe usun ami angei en me pwisin puluan lon am manau mi fel o iteuoch.” (1 Tesalonika 4:​3-5) Ekkoch aramas ra fen katowu seni ewe mwichefelin Kraist​—⁠chokkewe mi tumunungau ngeni ar fangolo manauer ngeni Kot. Ra fen mut ngeni apwangapwangeloon ar chiechi me Kot, me Kot ese chuen lamot lon manauer. Iwe nge, Paul a apasa: “Pun Kot ese mo korikich ngeni sokkun manau mi fel. Iei minne, are emon epwe turunufas, esap turunufasei aramas, pwe Kot, ewe mi ngenikem Ngunun we mi Fel.”​—1 Tesalonika 4:​7, 8.

Met Ka Apposa Letipom Le Fori?

18. Sipwe apposa letipach le fori met?

18 Ika sia weweiti ewe lamoten ach fangolo manauach ngeni Jiowa Kot, sipwe apposa letipach le fori met? Sipwe mochen apposa letipach le tumunuochu limochun ach kewe foffor me apwonuetaochu ach angangen afalafal pwe mwelien letipach epwe murinno. Piter a peseikich: “Oupwe alimelimochu letipemi, pwe, lupwen repwe esiitakemi, ir mi aitengaua ami manau mi murinno lon Kraist repwe sau.” (1 Piter 3:​16) Neman aramas repwe esiitakich me eriaffoukich pokiten ach manaueni manauen Chon Kraist, nge Kraist a pwal kuna esiit me riaffou pokiten an luku me tuppwol ngeni Kot. Ina popun Piter a apasa: “Iei minne, pokiten Kraist a fen kuna riaffou lon pekin fituk, iwe, ami oupwe angei ewe chok sokkun ekiek, pun are emon a fen kuna riaffou lon pekin fituk, iwe, a fen ukutiu seni tipis.”​—1 Piter 4:1.

19. Met sia mochen pwe aramas repwe apasa ussuch?

19 Pwungun pwe ach apposa letipach le apwonueta ewe pwon sia fen fori lupwen sia fangolo manauach ngeni Kot epwe tumunukich seni lingen an Setan we fonufan mi semmwen lon pekin ngun, aion, me lon an weweiti pwung me mwaal. Nge lap seni ena, ach luku pwe Kot a pwapwa rech epwe pochokkulelo. Ina eu mettoch mi murinno seni minne Setan me chienan kewe mi tongeni ngenikich. Iwe, amwo esap tongeni pwalo lapalapach pwe sia fen likitalo ewe tong a fen nom rech lupwen sia keran kaeo ewe enlet. Amwo epwe pwalo lapalapach minne a pwalo ren ewe mwichefel lon Taiataira: “Ua sinei om kewe fofor, om we tong, o luku, o angang, o likiitu; o ua pwal sinei pwe om foforun mwirin mi chommong seni om foforun le popun.” (Pwarata 2:​4, 18, 19) Ewer, sisap tenechepwak lupwen sia chechchemeni ach fangolo manauach, nge sipwe ‘mwokutukut lon ngunuch,’ tinikken tori ewe sopwoloon​—⁠me ewe sopwoloon a arapoto.​—Rom 12:11; Pwarata 3:​15, 16.

[Ppii ekkewe pwóróus fan]

a Nengeni The Watchtower, April 15, 1987, pekin taropwe 31.

b Nengeni The Watchtower minen March 15, 1980, pekin taropwe 8-​11, ussun porausen manauen Ernest Beavor.

c Nengeni ewe 1978 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, pekin taropwe 156-8, 201-​18, fforun ewe Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

En Mi Chechchemeni?

• Met a kapachelong lon ach fangolo manauach?

• Io lein noun Kot kewe chon angang, me loom me ikenai, mi fich ngeni ach sipwe appiruur?

Epwe ifa ach ekiek ussun ach angang ngeni Kot?

• Sipwe apposa letipach le fori met pokiten ach fangolo manauach ngeni Kot?

[Picture on page 25]

Jeremaia a fen amwochu an tuppwol fan riaffou mwaal

[Picture on page 26]

Ernest Beavor a isetiu eu leenien appiru mi murinno fan iten noun kewe ren an wiliiti emon Chon Kraist mi tinikken

[Picture on page 27]

Fite puku anuwol Chon Pwarata mi kalapus lon Spein ra amwochu ar tuppwol

[Pictures on page 28]

Sipwe iseni och mettoch mi auchea lon pekin ngun iteiten ran

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share