Än Jiowa we Kapas Mi Manau

Menlapen Pworaus Seni ewe Puken Malakai

A FEN lap seni 70 ier ra lo seni fansoun ewe imwenfel lon Jerusalem a fen kaüsefällitä. Iwe nge, lepwolen ekkewe 70 ier, ekkewe Chon Jus ra fokkun apwangapwangelo lon pekin ngün. Pwal mwo nge ekkewe samol fel ra pworoingaüelo. Iö epwe wisen äiti ngeniir enletin nonnomur me älisiir le liwinsefälliti Kot? Ren ena popun, Jiowa a akünöü ewe soufos Malakai.

Malakai a tipepöchökkül lupwen a makkei ewe säingoon puk lon ewe Tesin Ipru mi masou ren oesini mi pin. Ach käeöfichi än Malakai kapasen oesini epwe älisikich ach sipwe mmolnetä ngeni “ewe [ränin Jiowa] mi lapalap o eniweniu,” lupwen ei otot mi ngaü epwe talo.—Malakai 4:5.

“CHOMMONG ARAMAS RA CHEPETEK” POKITEN EKKEWE SAMOL FEL

(Malakai 1:1–2:17)

Jiowa a uwawu meefian ussun Israel, a apasa: “Üa echenikemi.” Iwe nge, ekkewe souasor ra turunufasei iten Kot. Ren met? “Ren [ar] eäni asor möngö mi limengaü” me pwal “ren [ar] eäni asor ekewe man mi chun.”—Malakai 1:2, 6-8.

“Chomong aramas ra chepetek ren lapalapen [än ekkewe souasor] aiti ngeniir ewe allük.” Ekkewe aramas rese “allükülük, eman ngeni eman.” Ekkoch ra pwülüweni fin ekis. Ekkoch ra kirikiringaü ngeni ‘pwüluwer kewe lupwen ra alüal.’—Malakai 2:8, 10, 11, 14-16.

Pölüen Kapas Eis Ussun Ekkeei Wokisin:

2:2—Ifa ussun Jiowa a “anümamaua [feiöchün]” ekkewe souasor mi rikilo seni än Kot allük? Kot a föri ena ren an awilalo ewe kapasen feiöch ekkena souasor ra apasawu ngeni eü anümamaü.

2:13—Chönün mesen iö kewe ra achöchönü än Jiowa we rongen asor? Chönün mesen ekkewe fefin ra feito lon ewe imwenfel pwe repwe siö ngeni Jiowa. Met popun ra ngüngüres? Pun pwülüwer kewe Chon Jus ra pöütiirelo ren och popun ese pwüng pwe repwe tongeni pwülüweni ekkewe föpwülün ekis.

Ikkeei Ekkoch Lesen Fän Itach:

1:10. Jiowa ese pwapwaiti ekkewe asor än ekkewe souasor mi tipemmong, pun ra kan angei liwinin ar angang pwal mwo nge ren ekkewe angang mi chök mecheres ussun choweän angangen apwüngalo ekkewe asam are akü ewe ekkei woon ewe rongen asor. A fokkun lamot pwe ach kewe föfförün fel meinisin, pachelong ach angangen afalafal, epwe popu seni ach tongei Kot me chon oruch, nge esap fän iten ach sipwe angei moni ika winnach!—Mattu 22:37-39; 2 Korint 11:7.

1:14; 2:17. Jiowa ese mutatä föfförün likotuputup.

2:7-9. Chokkewe mi wisen afalafal lon mwichefel repwe tümünü pwe minne ra eäni afalafal epwe tipeeü ngeni än Kot we Kapas, me pwal ekkewe puk mi longolong woon Paipel, förien ewe “chon angang mi alükülük.”—Luk 12:42; Jemes 3:11.

2:10, 11. Jiowa a kükkütta seni chon fel ngeni ar repwe fokkun älleäsochisi ewe allük ar repwe pwüpwülü “lon chök ewe Samol.”—1 Korint 7:39.

2:15, 16. Ekkewe chon fel mi enlet repwe asamolu ewe pwonen apwüpwülü ra eäni ngeni pwülüwer le alüalur.

‘EWE SAMOL MI LAPALAP EPWE MÜTTIR FEITO LON IMWAN IMWENFEL’

(Malakai 3:1–4:6)

“Ewe Samol mi Lapalap [Jiowa Kot]. . . epwe müttir feito lon imwan imwenfel” eti “ewe chon künön ewe pwon [Jises Kraist].” Kot ‘epwe feito ren nöün kewe aramas pwe epwe apwüngüür’ me epwe emön chon pwäratä mi etipisi chon föfföringaü meinisin. Iwe nge, epwe makkelong lon “eu puken achechem” iten chokkewe mi niuokkusiti Jiowa.—Malakai 3:1, 3, 5, 16.

Epwe war eü rän epwe “pulopul usun eu um” pwe epwe arosalo chon föfföringaü meinisin. Me mwen ena rän epwe war, emön soufos epwe künölo pwe epwe “akulu leluken ekewe sam ngeni nöür kewe, nge leluken ekewe nau ngeni semer kewe.”—Malakai 4:1, 5, 6.

Pölüen Kapas Eis Ussun Ekkeei Wokisin:

3:10—Ach wato “unusen [ach] leengol” a itä liosuetä ach fangolo ngeni Jiowa mettoch meinisin mi nom rech? Än Jises we mälo a fen amoralo ewe allükün Moses, ina minne, ese chüen allük ikenäi än aramas fangolo leengolun nöür moni le fel ngeni Kot. Iwe nge, ewe leengol a liosuetä och mettoch. (Efisus 2:15) Esap liosuetä ach fangolo ngeni Kot mettoch meinisin mi nom rech. Me loom aramas ra kan wato ewe leengol iteiten ier, iwe nge, ikenäi, sia fangolo mettoch meinisin mi nom rech fän eü chök, lupwen sia fangolo manauach ngeni Jiowa me papatais ren ach tüütiu lon konik. Seni ena fansoun feffeilo, mettoch meinisin mi nom rech, än Jiowa. Iwe nge, Jiowa a mut ngenikich ach sipwe filatä eü kinikinin pisekich, a liosuetä ewe leengol, pwe sipwe äeä lon ach angang ngeni. Minne sipwe fangolo epwe longolong woon ach tufich me met letipach a ammeef ngenikich. Epwe kapachelong lein ach kewe asor ngeni Jiowa ach fansoun, ach pöchökkül, me pisekich sia äkkäeä lon ach angangen afalafal me föralo chon käeö. A pwal kapachelong ach fiffiti mwich, äämwa pwiich kewe mi semwen me chinnap, me awora monien älillis fän iten kalisitään fel mi enlet.

4:3—Ifa ussun chon fel ngeni Jiowa repwe “purätiu ekewe aramasangau”? Nöün Kot kewe aramas resap wesewesen “purätiu ekewe aramasangau,” weween, resap fiti Kot le niirelo. Nge lon kapas monomon, nöün Jiowa kewe chon angang woon fönüfan repwe föri ena ren ar fiti apwapwaan taloon än Setan we fönüfan.—Kölfel 145:20; Pwarata 20:1-3.

4:4—Pwata sipwe “chechemeni . . . ekewe allük” Kot a ngeni Moses? Chon Kraist rese chüen nom fän ewe Allük, iwe nge, ewe allük a wiliti “ngünüen ekewe mettoch mi mürina repwe feito.” (Ipru 10:1) Ina minne, ach äfänni ewe Allükün Moses epwe älisikich ach sipwe küna pwönüetään ekkewe mettoch mi makketiu lon. (Luk 24:44, 45) Pwal eü, ewe Allük a masou ren “liosun ekewe mettochun lang.” A lamot ach käkkäeöfichi ekkena mettoch ika sipwe weweöchüiti än Chon Kraist kewe afalafal me föfför.—Ipru 9:23.

4:5, 6—“Ewe soufos Elias” a liosuetä iö? A fen oesini pwe “Elias” epwe föri eü angangen försefäl, ina an epwe ammolnatä letipen aramas. Lon ewe äeüin senturi, Jises Kraist a apasa pwe Jon Papatais, i “Elias.” (Mattu 11:12-14; Mark 9:11-13) Lon ach ei fansoun, emön ussun chök Elias epwe künöto “me mwen ränin ewe Samol mi Lapalap epwe war, ewe rän mi lap o eniweniu.” Lon ach ei fansoun, Elias a liosuetä ewe “chon angang mi tuppwol o tipatchem.” (Mattu 24:45) Ena mwichen Chon Kraist mi kepit a fen föfföri ewe angangen achäsefälli aramas ngeni Kot fän tinikken.

Ikkeei Ekkoch Lesen Fän Itach:

3:10. Ika sia kichingaü ren minne mi nom rech me sise ngeni Jiowa minne a nampa eü, sia eppeti senikich än Jiowa kewe feiöch.

3:14, 15. Pokiten än ekkewe samol fel leenien äppirü mi ngaü, ekkewe chon Jus ra meefi pwe ar angang ngeni Kot mi chök lamot kisikis. A lamot pwe ekkewe mi eäni wis lon ewe mwichefelin Chon Kraist repwe isetiu eü leenien äppirü mi mürinnö.—1 Piter 5:1-3.

3: 16. Jiowa a kan chechchemeni pworausen chokkewe mi niuokkusiti me tuppwöl ngeni I. A chechchemeniir me epwe amanauer seni kataloon än Setan we otot mi ngaü. Ina minne, sipwe fokkun tipeppos le amwöchü ach tuppwöl ngeni Kot.—Hiop 27:5.

4:1. Lupwen Jiowa epwe etittina aramas, ekkewe kükkün repwe küna ewe chök kapwüng semer kewe me iner repwe küna. Ina pwata, a chou wisen ekkewe sam me in ngeni nöür kewe! Ekkewe sam me in chon Kraist repwe angang weires le kükkütta än Kot chen me tüttümünü ar üöch mwen mesen Kot.—1 Korint 7:14.

“Oupwe Niueiti Kot”

Iö epwe küna manau lon ewe “rän mi lap o eniweniu,” ränin Jiowa we? (Malakai 4:5) Jiowa a apasa: “Nge ussun akkar a asarama fanü, iei ussun pwüng epwe uwato manau ngenikemi mi aleasochisiei. Ämi oupwe towu o mwetemwet usun chök ekewe nienifön kow ra mwetemwet, lupwen ra towu seni lenier.”—Malakai 4:2.

Jises Kraist mi “ussun akkar a asarama fanü, iei ussun pwung” a fokkun asarama ekkewe mi niuokkusiti iten Kot, ina minne, ra pwapwaesini än Jiowa we chen. (Jon 8:12) Iwe, “epwe uwato amanau” fän iter, weween, epwe försefälli ar ririöch me Kot lon ei fansoun, me pwal aunusalo pöchökkülen inisiir, ekiekiir me meefier lon än Kot we fönüfan sefö. (Pwäratä 22:1, 2) Ra meseik me pwapwa, iwe, “usun chök ekewe nienifön kow ra mwetemwet.” Pokiten ekkena feiöch ra witikich, sipwe lefareni än King Salomon fön: “Oupwe niueiti Kot o alesochisi an kewe allük, pun iei a fichiti aramas meinisin.”—Än Salomon Afalafal 12:13.