LETID 11
Koz avek santiman
LEMOSYON i en par fondamantal dan lavi imen. Ler en dimoun i eksprim son bann lemosyon, i revel sa ki dan son leker, sa kalite dimoun i ete anndan, konman i santi konsernan serten sitiasyon oubyen dimoun. Bokou dimoun pa demontre zot lemosyon akoz zot in pas atraver difikilte dan zot lavi e dan serten ka, akoz lenfliyans koutim kiltirel. Me Zeova i ankouraz nou pour kiltiv bann bon kalite dan sa dimoun enteryer e apre pour byen eksprim sa ki nou pe santi anndan nou.—Rom. 12:10; 1 Tesa. 2:7, 8.
Ler nou koze, parol ki nou servi i kapab idantifye byen bann diferan lemosyon. Me si nou parol pa ganny eksprimen avek santiman apropriye, sa bann ki antann nou i kapab dout nou senserite. Parkont, si bann parol i ganny eksprimen avek santiman apropriye, nou diskour i kapab ganny en labote ek en larises ki kapab tous leker sa bann ki pe ekoute.
Koz avek Lasaler. I souvan-d-fwa ganny asosye avek konsern pour lezot dimoun. Alor, ler nou koz konsernan bann zoli kalite Zeova e ler nou eksprim nou lapresyasyon pour labonte Zeova, nou lavwa i devret endik bann bon santiman ki nou pe santi dan nou leker. (Iza. 63:7-9) E ler nou pe koz avek lezot dimoun, nou mannyer koze i devret osi transmet sa lasaler.
En lepre ti vin kot Zezi e sipliy li pour ganny geri. Imazin ton lavwa Zezi ler i dir: “Mon oule ganny pirifye.” (Mark 1:40, 41) Imazin, osi, sa senn kan en madanm ki ti pe perdi disan depi 12 an e ti trankilman apros Zezi par deryer e tous son lenz. Ler sa madanm ti realize ki i ti’n ganny dekouver i ti vin devan e tonm dan lipye Zezi an tranblan, e devwal devan tou dimoun rezon ki ti fer li tous lenz Zezi e ki mannyer i ti geri deswit. Mazin lafason dan ki Zezi ti dir li: “Ma-fiy, ou lafwa in geri ou, al an-pe.” (Lik 8:42b-48) Sa lafeksyon ek tandres ki Zezi ti demontre lo sa bann lokazyon i tous nou leker ziska ozordi.
Parey Zezi, ler nou annan konpasyon pour dimoun e ler nou vreman anvi ed zot, sa i evidan dan lafason ki nou koz avek zot. Sa fason koz avek lafeksyon ek tandres i senser, e i pa an tro. Koz dan sa fason i kapab fer en gran diferans dan mannyer ki dimoun i reazir. Konteni nou mesaz i ed nou pour koz avek bann bon santiman, sirtou ler nou pe rezonnen, ankouraze, motive, e senpatiz avek lezot.
Si ou santi lafeksyon, konpasyon ek tandres anver lezot, demontre li lo ou figir. Ler ou demontre sa bann kalite, ou lodyans i atire avek ou parey avek en dife dan en lannwit fre. Si sa bann kalite i pa evidan lo ou figir, ou lodyans i kapab pa konvenki ki ou senserman annan lentere pour zot. Sa bann bon santiman pa kapab ganny mete parey en mask—i devret senser.
Sa lasaler i devret osi evidan dan ou lavwa. Si ou annan en lavwa ki dir e brit, i kapab vin difisil pour ou eksprim sa lasaler ler ou koze. Me avek letan ek zefor konsyansye, ou pou kapab fer li. En keksoz ki kapab ede, pirman lo en nivo teknik, se pour rapel ki bann son ki kourt e vit pa kree santiman dan parol. Aprann pour prolonz bann son ki pli agreab dan bann mo. Sa pou ede pour kree sa bann santiman avek sa ki ou dir.
Toutfwa, sa ki pli enportan, se kote ou fikse ou lentere. Si senserman ou konsantre ou bann panse lo sa bann ki ou pe koz avek e ou annan en gran dezir pour transmet en keksoz ki kapab benefisye zot, sa santiman pou ganny reflekte dan fason ki ou koze.
En prezantasyon vivan i stimilan, me santiman ranpli avek lafeksyon i osi neseser. I pa toultan sifi pour nou persyad lespri; nou devret osi tous leker.
Eksprim lezot Santiman. Bann lemosyon tel parey lenkyetid, lafreyer, e depresyon i kapab ganny eksprimen par en dimoun ki dan detres. Lazwa i en lemosyon ki devret evidan dan nou lavi e ki nou eksprim libreman ler nou pe koz avek lezot. Parkont, serten lemosyon i bezwen ganny restrikte. Zot pa an armoni avek personnalite Kretyen. (Efe. 4:31, 32; Fili. 4:4) Nenport kalite lemosyon i kapab ganny transmet par parol ki nou swazir, nou ton lavwa, lafors avek ki nou koze, lekspresyon lo nou figir, ek bann zes.
Labib i koz lo tou bann lemosyon ki imen i annan. Parler i senpleman mansyonn serten lemosyon. Lo lezot moman, i rakont bann levennman oubyen sit bann deklarasyon ki revel bann lemosyon. Si ou lavwa i reflekte sa bann lemosyon ler ou lir sa bann tel lenformasyon aotvwa, i pou annan en pli gran lefe, lo ou ek lo sa bann ki pe ekoute. Pour ou kapab fer sa, ou bezwen met ou lekor dan plas sa bann ki ou pe koz lo la. Parkont, en ekspoze i pa en pyes teat, alor fer atansyon pour pa egzazere. Fer sa bann pasaz vivan dan lespri sa bann ki pe ekoute.
Apropriye avek Lenformasyon. Lasaler ek lezot lemosyon ki ou eksprimen i depan bokou lo sa ki ou pe dir, zis parey avek lantouzyasm.
Get Matye 11:28-30, e obzerv byen sa ki i dir. Apre, lir kondannasyon Zezi lo bann skrib ek Farizyen, parey i ganny rikorde dan Matye sapit 23. Nou pa kapab imazin li pe eksprim sa bann mo kondannasyon dan en fason lakanny.
Ki kalite santiman ki ou krwar i neseser pour en resi parey sa enn dan Zenez sapit 44 konsernan siplikasyon Zida pour son frer Benzamen? Remark sa lemosyon ki ganny eksprimen dan verse 13, lendikasyon dan verse 16 i montre konman Zida ti santi konsernan rezon pour sa kalamite, e konman Zozef li menm ti reakte, parey i ganny mansyonnen dan Zenez 45:1.
An konsekans, ki swa nou pe lir oubyen koze, pour kapab fer li dan en fason efikas nou pa devret mazin zis bann mo ek lide me osi santiman ki devret akonpanny sa bann keksoz.