JESÚSDʼEBEMATA LUCABA BʼɄDʼA
Lucaba bʼʉ diabuedʼa Teófiloa
1 Jesúsdʼebema jara panʉrã bioba bʼʉsidʼa, maʉ̃ dazhirãne edʼa wãrã zromata nʉmʉã. 2 Maʉ̃ta dazhaa nebʉrʉdʼapeadʼabara jẽdeba ãzhi dabʉba ũdusidʼa, aramaʉ̃ne duanesia maʉ̃ bedʼeata jarabadata. 3 Mʉmaãbidʼa bia zesia maʉ̃ jõma jẽdeba bia widʼikape bʼʉpe bʉma diabueita bʉ zhi zromata bʼʉma Teófilo. 4 Aramaʉ̃ne bʉara bia kʼawuaya maʉ̃ wãrãta bʉaa jaradʼapeadʼata.
Ángelba jaradʼa Juan toita
5 Judea druadʼe Herode reyta bʼasidʼera, bʼasia sacerdote Zacaría abadata, Zacaríara sacerdoterã Abíaba jʉre bʼadʼadʼebema basia. Zhi kĩma Aarónneba urudʼebema basia, zhi trʉ̃ Elisawe basia. 6 Ũmewedʼa biata panasia Daizeze kĩrãbita. Mawũẽ kʼãrẽã jaradʼai ne ẽã nimi basidʼa jõma aribʼae panʉba Daizezeba jara bʼʉta. 7 Mawũãmina wũãwũã ne ẽã panasia Elisawe tokʼata bʼasi baera, ãzhira ũmewedʼa ya jipa zõrãrãta panasia.
8 Ewari abʼa Zacaríabara sacerdoteba kʼãrẽ obarita onʉmasia Daizeze kĩrãbita, sacerdoterã izhi bawarabemaba obadata onʉmasia. 9 Mawũẽ sacerdoterãba okʼawa bʼeta obʉdadʼera Daizeze dedʼa edʼa wãĩbara zesia kera incienso badʼe. 10 Maʉ̃nerã kʼabanata nʉmʉrã jõma ãĩ ewaradʼe zhiwidʼi duanasia kera incienso ba nʉmʉne. 11 Maʉ̃ne zhi ũdubisia ángel Daizezedʼeta, juwua araare edau nʉmasia altar maẽ kera incienso ba bada maẽ. 12 Mawũã ũdui Zacaríara kʼãbãẽã perasia.
13 Mawũãmina ángelbara mawũãsia: Zacaría perarãrũã, bʉ zhiwidʼi bʼʉra Daizezebara ũrĩsia. Mawũẽ bʉ kĩma Elisawebara wũãwũã zhũmakĩrãta toya, maʉ̃ bʉara trʉ̃ga bʼʉdua Juanta. 14 Bʉra bʉsridʼaya, sobiaya, zhãrã bio sobiadʼaya izhi tobʉrʉ kʼarea. 15 Izhira Daizeze kĩrãbita zhi zromata bʼaya. Dokʼa baya ituata miã ne oregueata. Jawurebiaba bira bʼaya zhi papa bʼitaedʼawedʼa. 16 Israel bʼedʼebema bioa wakusa pẽwãbigaya ãzhi Zhibari Daizezeta. 17 Izhira dazhirã Nokʼo nawedʼa zebʉrʉta Jawurebiaba Elíata zarea bʼadʼa kĩrãkʼa bʼaya. Aramaʉ̃ne soidʼu ibiadʼe babigaya zezerãta ãzhi warrarã bawara, Daizeze bedʼeata aribʼae ẽã bʼeara aribʼaebigaya biata bʼedʼe kĩrãkʼa. Aramaʉ̃ne dazhirã Nokʼo bia edaita bʼeabiya.
18 Mawũãĩ Zacaríabara ángelea mawũãsia: ¿Maʉ̃ mʉãrã sãwũã bia kʼawuaipe? Mʉrã zõrã, mʉ kĩmasidʼa jipadʼe zhõdra.
19 Mawũãĩ ángelbara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉrã Gabriel Daizeze kĩrãbita bʼʉta izha bʉ ũme bedʼeadʼe zokʼasia naʉ̃ bedʼea biata jaradʼe. 20 Mawũãmina mʉ bedʼeata bʉa ĩjã ẽãneba bʉra bedʼea ze ẽã bʼeya, bʉra aramaʉ̃ne bedʼea bʼe ẽbaya maʉ̃ta arimeã berabʼarii ewariedʼa.
21 Zhãrãbara Zacaríara jʉ̃ã bʼeta krĩchasidʼa kʼãrẽba dããrãbata Daizeze dedʼa kera ba bada maẽ. 22 Ãĩ zebʉrʉdʼera ãzhaa bedʼea bʼe ẽbasia, mawũẽ kʼawuasidʼa Daizezeba edʼa ne ũdubibʉrʉta. Juwuaba ne jarakʼasia, aramaʉ̃ne bedʼea bʼe ẽã bʼesia. 23 Izha kʼãrẽ onʉmʉ ewarita aribʼaebʉrʉdʼera Zacaríara dedʼaa wãsia.
24 Maʉ̃ tẽã bʼiogʼoasia zhi kĩma Elisawe. Mawũẽ jedʼekʼo juesoma dedʼa bʼʉta mawũã bʼasia: 25 Mʉrã Daizezeba kʼãwũã obʉrʉa, mʉrã tokʼaba pera bʼadʼata adu-a bʼidʼapʉa zhãrãne edʼa.
Ángelba jaradʼa Jesús toita
26 Elisawe bʼiogʼoa bʼʉta jedʼekʼo seis babʉrʉdʼera ángel Gabriel Daizezeba zokʼasia Galilea druadʼebema pʉwʉrʉidʼu Nazaret abadaidʼu. 27 Zokʼasia wũẽrã zhi aduagʼaita bʼʉma, José ũme zhi edaita bedʼea panʉma, Joséra rey Davidʼeba uruta bʼasia. Wũẽrã zhi aduagʼai trʉ̃rã María basia. 28 Ángel izhi bʼʉ maẽ edʼa wãpe mawũãsia: ¡Kʉa, bʉra Daizezeba bia edabʉrʉa! Daizeze bʉ ũme bʼʉa, bʉra bia edabʉrʉa wũẽrãrã bʼedʼebemata.
29 Izha ũdubʉrʉdʼera perasia mawũã jarabʉrʉba, mawũẽ krĩchasia kʼãrẽã mawũã bedʼeabʉrʉta. 30 Mawũẽ ángelbara mawũãsia: María perarãrũã, bʉra Daizezeba bia edabʉrʉa. 31 Kʼõbebʉrʉ bʉra bʼiogʼoape zhũmakĩrãta toya. Maʉ̃ bʉara trʉ̃ga bʼʉdua Jesústa. 32 Izhira zhi zroma baya, izhira Ʉ̃trebema Warra adʼaya. Daizezebara Reyta bʼʉya David bʼadʼa kĩrãkʼa, zõrã izhi uruta bʼadʼa kĩrãkʼa. 33 Jacobodʼeba uruta bʼe ʉ̃rʉ̃ jipa Reyta bʼaya, mawũẽ izhita Reyta bʼʉra jõ ẽbaya.
34 Mawũãĩ Maríabara ángelea mawũãsia: ¿Sãwũã mawũãpe? Mʉrã wadʼi zhũmakĩrã ũdukʼawa ẽã.
35 Mawũãĩ ángelbara panaʉ̃ mawũãsia: Jawurebiata bʉ ʉ̃rʉ̃ zebʉrʉba bʉra Ʉ̃trebema zareaba ãnabʼariya, aramaʉ̃ne wũãwũã toira Daizezedʼeba Daizeze Warra adʼaya. 36 Bʉ ʉre Elisawesidʼa bʼiogʼoa bʼʉa, tokʼata bʼʉa abadapeadʼara zhõdramina zhũmakĩrãta abʼʉta jedʼekʼo seis babʉrʉa. 37 Kʼãrẽ obʼe ẽãrã ne ẽã Daizezeitara.
38 Mawũãĩ Maríabara mawũãsia: Mʉrã nezokʼa Daizezedʼea, mʉrã izhikʼawua mawũã oya bʉa jarabʉrʉ kĩrãkʼa.
Mobebʉrʉ ángel wãsia izhi maẽbara.
Maríaba akʉdʼe wãna Elisawe
39 Maʉ̃ ewade María ĩñabasia kʼatumaẽna wãsia pʉwʉrʉ Judá druadʼe tabʼʉma. 40 Mobe Zacaría dedʼa deidʼu wãpe: Kʉa asia Elisawea. 41 Maríaba: Kʉa abʉrʉta Elisaweba ũrĩbʉrʉdʼera, izhi wũãwũã bʼitaedʼa pirasia, aramaʉ̃ne Elisawe birasia Jawurebiaba. 42 Mawũẽ nemi jĩgua mawũãsia: Bʉra Daizezeba bia edabʉrʉa wũẽrãrã bʼedʼebemata, bia edabʉrʉa bʉzha abʼʉsidʼa bʼitaedʼa. 43 ¿Mʉtrʉ kʼaipe kʼãwũã mʉ Nokʼo papaba mʉ akʉdʼe zebʉrʉra? 44 Bʉa: Kʉa abʉrʉta mʉã ũrĩbʉrʉdʼera wũãwũã sobiaba pirabʉrʉa mʉ bʼitaedʼa. 45 Sobiarua bʉara ĩjãbʉrʉba izha jaradʼara aribʼaeita Daizezebara.
46 Maríabara mawũãsia:Mʉĩtara zhi zroma Daizezera.
47 Mʉrã sobia bʼʉa Daizeze mʉ Ẽdrʉbi ũme.
48 Mʉta akʉbʉrʉa mʉ izhi nezokʼara zhi zroma ẽãta, mawũẽ idʼidʼeba mʉrã sobia bʼʉa adʼaya zhãrã jõmaʉ̃ba.
49 Mawũã jaradʼaya bia zromata obʉrʉba Daizeze zhi zromaba. Izhira biata bʼʉa.
50 Izhara ewariza sozuburia bʼʉa izhi wawia bʼera.
51 Izhi zareaba kʼãrẽ obʼʉdʼeba jãrãzoabisia sodʼeba zhi zromata krĩcha bʼera.
52 Ãzhi buguedʼeba ãĩ bʼʉkuasia zhi zromata bʼera, mobe zhi zromata bʼʉkuasia zhi zromarã ẽãta.
53 Jarra bʼera ne biata dedʼekasia, waya bara bʼera buegasia kʼãrẽ ne ẽã.
54 Kʼarebasia Israel bʼe izhi nezokʼarãta, aramaʉ̃ne bude basia izha sozuburiaita jaradʼata.
55 Mawũã sozuburiaita jarasia dazhirã zhibarirã bʼeadʼata, Abrahamta, zhi warrarãta ewariza.
56 María Elisawe ũme bʼesia jedʼekʼo ũbea, maʉ̃ tẽã jẽrũya wãsia dedʼaa.
Juan Burukʼoemiã todʼa
57 Elisawe toi ewarita arabasidʼera tosia zhũmakĩrãta. 58 Maʉ̃ta ũrĩsidʼa zhãrã izhi kʼaita bʼeba, dewara zhi mebẽrãba, mawũã Daizezeba kʼãbãẽã sozuburiabʉrʉba sobiasidʼa izhi bawara.
59 Ewari ocho babʉrʉdʼe zesidʼa warra zakera kʼakua eta kʼõbidʼaita. Maʉ̃ne zhi zeze trʉ̃ne trʉ̃ jara Zacaría asidʼa. 60 Mawũãmina zhi papaba mawũãsia: Mawũã ẽã, kʼãʉ̃ trʉ̃ Juan baya.
61 Mawũãĩ mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽã mawũã trʉ̃gaipe? Bʉ mebẽrã miõta ne ẽã trʉ̃ mawũã bʼʉra.
62 Mobebʉrʉ juwuaba widʼisidʼa zhi zezea, sãwũã trʉ̃ga krĩña bʼʉta. 63 Mawũẽ izhara tabla zaketa juwuaba widʼipe bʼʉbʉrʉta mawũãsia: Kʼãʉ̃ trʉ̃ Juan baya. Mawũãĩ jõmaʉ̃ba bia akʉdruasidʼa. 64 Maʉ̃ daucha ogʼadrʉsia izhi nemirã, enatʉsia izhi kĩrãmesidʼa, mawũẽ bedʼeasia Daizezeta ibia jara. 65 Mawũẽ jõma perasidʼa izhi kʼaita bʼera. Aramaʉ̃ne Judea druadʼe kʼatuma nʉme maẽ trʉ̃poasia maʉ̃ jõma. 66 Zhi ũrĩbʉdabara jõmaʉ̃ba ãzhi sobitabaiba mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽ zhi zromata bʼaipe maʉ̃ wũãwũã? Aramaʉ̃ne Daizeze zareara nʉmasia izhi ũme.
Daizeze ibia jaradʼa Zacaríaba
67 Wũãwũã zeze Zacaríara birasia Jawurebiaba, mawũẽ mawũãsia:
68 Ibia jaradʼaya Daizeze Israel bʼedʼera, ẽdrʉbigadʼe zebʉrʉa izhidʼerãta.
69 Dazhirãĩta zhi zromata piradrʉbibʉrʉa zhãrã Ẽdrʉbita, izhi nezokʼa rey Davidʼeba uruta.
70 Kʼãwũã oita jarasia izha bedʼeata jarabibarirã idʼeba, maʉ̃rã nawedʼa bʼeadʼadʼeba.
71 Kʼarebakuaya asia dazhirã jura bʼe juwuadʼeba, dazhirã ũduama bʼe juwuadʼeba.
72 Sozuburiaya asia dazhirã zhibarirã bʼeadʼara, bude baya asia izha jaradʼa aribʼaeita.
73 Maʉ̃ta jarasia Abrahanʉã dazhirã zezea.
74 Dazhirã jura bʼe juwuadʼeba izha ẽdrʉbigabʉrʉdʼera pera ẽã izha jara bʼʉta odʼaya asia.
75 Jarasia kĩrãẽpa mawũã bʼeabiita, zhãrã bawara sãwũã bʼeai bʼʉdʼe bʼeabiita, izhi kĩrãbita mawũã bʼeabiita dazhi ewari jõma.
76 Warra zake bʉra Ʉ̃trebemaba bedʼeata jarabibaria adʼaya. Bʉra dazhi Nokʼo nawedʼa nʉmaña bia ẽãrã ãmabʉdaba araa obʉdakʼamarẽã izhi zei ota.
77 Aramaʉ̃ne bʉara ẽdrʉdʼaidʼebemata kʼawuabigaya izhidʼeta bʼea, izhara aramaʉ̃ne bedʼea ne ẽã bʼʉkuaya kʼazhiruata biodʼeba.
78 Daizezebara zhãrã kʼãbãẽã sozuburia bʼʉba dazhirã Ẽdrʉbira ʉ̃treba zebiya ʉ̃madau ʉ̃na ʉ̃tʉ zebari kĩrãkʼa.
79 Aramaʉ̃ne pãrĩguadʼe bʼeta ʉ̃nabibʉrʉra ẽdrʉdʼaita kʼawuabigaya aduaita beuya bʼea, dazhira aramaʉ̃ne erunʉmaña Daizeze ũme adu-a bʼai odʼe.
80 Zacaría warra zarea warisia Jawurebiaba. Izhira drua drudrua tabʼʉ maẽ bʼasia miã ũrãgʼaita zhi ũdubigadʼa ewariidʼu Israel bʼea.
Jesús todʼa
2 Jari ewadera rey Augusto Césarbara jarasia zhãrã jõma juachadʼamarẽã. 2 Mawũã juachadʼakʼata juachasidʼadʼera, Cirenio nokʼota bʼasia Siria druadʼe. 3 Mawũẽ zhi juachabidʼaita jõma wãsidʼa abʼa abʼakʼa ãzhi todʼa pʉwʉrʉedʼa.
4 Maʉ̃ba Joséra Galilea druadʼeba Nazaret pʉwʉrʉdʼeba wãrĩzesia Judea druaedʼa. Rey David todʼa pʉwʉrʉta Belén abadaidʼu wãrĩzesia rey Davidʼeba uruta bʼasi baera. 5 Izhira wãsia María zhi kĩma bayi ũme zhi juachabidʼaita. Izhi ũme zhi edaita bedʼea bʼʉta maʉ̃ bʼiogʼoa bʼasia. 6 Maʉ̃ne ãzhi mama panʉne arabasia toi ewarita. 7 Aramaʉ̃ne to edasia zhi wau ãwũẽrã wũãwũãta. Mobe wuaba burape bʼarizhirusia nendʉwʉrʉ nekʼobadadʼe. Mawũã osia ãzhiitara bari nʉmʉ ẽãba ãĩba zebʉrʉ kʼãĩbibada deta.
Ángelerã zhi ũdubidʼapeadʼa
8 Oveja akʉbadata abʼaʉ druadʼe bʼeta, diamase akʉ bʼeasia ãzhi ovejata. 9 Maʉ̃ne zhi ũdubisia ángel Daizezedʼeta, mawũẽ Daizeze ʉ̃naba ãzhi pʉrra ʉ̃nasia, mawũẽ kʼãbãẽã perasidʼa. 10 Mawũãmina ángelbara mawũãsia: Perarãũdua, kʼãbãẽã sobiaidʼebemata mʉã marãã bedʼea biata jaraya zhãrã jõmaʉ̃ĩtabemata. 11 Idʼi rey David pʉwʉrʉdʼe tosia zhãrã Ẽdrʉbita, izhira zhãrã ẽdrʉbita Nokʼoa. 12 Marãba sãwũã kʼawuadʼaita mʉã jaraya: Marãbara wũãwũã ũdudʼaya wuaba bʉra bʼarizhiruta, nendʉwʉrʉ nekʼobadadʼe bʼarizhiruta.
13 Maʉ̃ daucha ángel bawara ángelerã ʉ̃trebemata kʼabana zhi ũdubisidʼa, maʉ̃rãbara Daizeze ibia jara mawũãsidʼa:
14 ¡Daizezera ibia jaraudua ʉ̃trera, druadʼera adu-a bʼeaya izha bia erunʉmʉta bʼera!
15 Ángelerã ãzhi maẽba ʉ̃taa wãbʉdadʼera, oveja akʉbadabara ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: Belén pʉwʉrʉidʼu wãdrʉ, mobe naʉ̃ kʼãwũã berabʼaribʉrʉta akʉdʼaya Daizezeba dazhirãã jarabʉrʉta.
16 Aramaʉ̃ta ĩñabasia zebʉdadʼera María José ũme ũdusidʼa, wũãwũãsidʼa bʼarizhirasia nendʉwʉrʉ nekʼobadadʼe. 17 Mawũã ũdudʼai nebʉrʉsidʼa ángelba jaradʼata wũãwũãnebemata. 18 Jõma zhi ũrĩbʉdabara bia akʉdruasidʼa oveja akʉbadaba maʉ̃ta jarabʉdadʼera. 19 Mawũãmina Maríabara maʉ̃ jõma kĩrãkuitasia izhi sobitabaiba.
20 Oveja akʉbadara jẽrũya Daizezeta ibia jara wãsidʼa, wũãwũãnebemata ũrĩbʉdaba ũdubʉdaba ángelba ãzhaa jaradʼa kĩrãkʼa.
Jesús ededʼapeadʼa Daizeze deidʼu
21 Todʼata ewari ocho babʉrʉdʼera warra zakera kʼakua eta kʼõsidʼa, mobe Jesústa trʉ̃gasidʼa ángelba jaradʼa kĩrãkʼa bʼiogʼoai nawedʼa.
22 Todʼadʼeba ãzhi zhi wuagʼa panʉ ewarita Moisé ũrãgʼadʼe jara bʼʉ kĩrãkʼa aribʼaebʉdadʼera wũãwũã Jerusalén pʉwʉrʉedʼa wesidʼa bʼʉdʼaita Daizezeita. 23 Maʉ̃ẽnabemata Daizeze ũrãgʼa zhi bʼʉmane mawũã bʼʉa: Zhi togʼaiba zhũmakĩrãta tobʉrʉdʼera bʼʉdʼaidʼe bʼʉa Daizezeita. 24 Maʉ̃nerã edesidʼa Daizeze ũrãgʼadʼe edei jara bʼʉta: Umata ũme o pusirã zakerãta ũme.
25 Maʉ̃ne Jerusalénne bʼasia Simeón abadata, biata bʼʉta Daizeze kĩrãbita kĩrãẽpa bʼasia, maʉ̃bara jʉ̃ã bʼasia Israel ẽdrʉbigaidʼebemata. Jawurebiara bʼasia izhi ũme. 26 Jawurebiaba zhi jarama basia izhira beu ẽãta izha ũdu ẽwedʼara zhãrã Ẽdrʉbita Daizezedʼeta. 27 Mawũẽ Jawurebiaba zebibʉrʉba zesia Daizeze deidʼu. Zhibarirãbara wũãwũã Jesús Daizeze deidʼu wesidʼa Moisé ũrãgʼaba jara bʼʉdʼe odʼaita. 28 Maʉ̃ne Simeónbara juwuadʼe edape Daizeze ibia jara mawũãsia:
29 Kʼõbebʉrʉ mʉ Zhibari, mʉ bʉzhi nezokʼa adu-a beubirua, bʉa jaradʼara bʉara aribʼaea.
30 Mʉzhi dabʉba ũdubʉrʉa bʉre zhãrã Ẽdrʉbira.
31 Izhidʼebema bʉara aribʼaebʉrʉa jõmaʉ̃ daidʼu.
32 Izhira ʉ̃nata bʼʉba ẽdrʉdʼaita kʼawuabigaya judíorã ẽãta bʼea,
aramaʉ̃ne izhikʼareuba bia trʉ̃poa nʉmaña Israel bʉreta bʼera.*
33 Josébara Jesús papa ũmeba bia akʉsidʼa mawũã jarabʉrʉba Jesúsdʼebemata. 34 Mobebʉrʉ Simeónbara ibia jarakʼape Jesús papa María mawũãsia: Naʉ̃ bʼʉsidʼa Israel bio aduaita, bio ẽdrʉita. Maʉ̃ dajadata Daizezedʼeba nʉmʉ ẽã adʼaya. 35 Kuchota diaju nʉmʉ kĩrãkʼa nʉmaña bʉ sopuara, maʉ̃nebara kʼawuadʼaya bio sãwũã krĩcha bʼeta sodʼeba.
36 Dewara mama bʼasia Ana Daizezeba bedʼeata jarabibarita, Fanuel kʼauta Aserdʼeba uruta jipadʼe zhõdrata bʼasia. Zhi kĩma ũme siete año panasia zhi zakedʼeuba. 37 Pẽdrata bʼʉta ochenta y cuatro año bata bʼasia. Izhira Daizeze dedʼa ewara maẽ wã tau ẽãta diamase ewaridʼe Daizeze ibia jara bʼidʼa bazhia nekʼo ẽã zhiwidʼi. 38 Maʉ̃sidʼa Simeón kʼobʼʉdʼe zepe zhibia jisia Daizezea, mobe wũãwũãnebemata jõmaʉ̃ã jarakʼasia ãzhi ẽdrʉbigaita jʉ̃ã bʼea Jerusalénne.
Jẽrũya wãnapeadʼa Nazaret pʉwʉrʉedʼa
39 Daizeze ũrãgʼa zhi bʼʉmane jara bʼʉta jõma aribʼaebʉdadʼera, jẽrũya wãsidʼa Galilea druaedʼa, ãzhi pʉwʉrʉ Nazareedʼa. 40 Wũãwũã zarea wari wãta krĩcha bara wãsia. Daizezebara bia erunʉmasia izhira.
Wũãwũã Jesús bʼadʼa Daizeze de maẽ
41 Zhibarirã añoza Jerusalén pʉwʉrʉedʼa wã panasia Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha fiesta obadadʼe. 42 Mawũẽ Jesús doce año babʉrʉdʼe Jerusalén pʉwʉrʉedʼa wãrĩzesidʼa mawũã wã kʼawa panʉ baera fiestadʼe. 43 Fiesta jõbʉrʉdʼe ãzhi jẽrũya zebʉdadʼera wũãwũã Jesús Jerusalénne bʼesia, kʼawuadʼa ẽãne Joséba miã zhi papaba. 44 Kʼabanane edʼa nimita krĩchadʼape odʼe ewari abʼa wãsidʼa dakita zhi mebẽrãne edʼa, ãzha ũdukʼawuadʼe edʼa. 45 Mawũãmina ũdudʼa ẽãba jẽrũya wãsidʼa Jerusalén pʉwʉrʉedʼa jʉrʉ.
46 Aramaʉ̃ne ewari ũbeadʼe Daizeze dedʼa ewara maẽ ũdusidʼa, ũrãgʼa Moisédʼe jarabada bawara jewedʼa bʼʉta bedʼeata ũrĩ widʼika bʼasia. 47 Izhi bedʼeata ũrĩ nʉmebara bia akʉ duanasia krĩcha bara bʼʉdʼeba kʼãrẽ bia panaʉ̃ bʼʉba. 48 Zhibarirãba ũdudʼai kʼawua ẽãsidʼa. Zhi papabara mawũãsia: Wauzake, ¿bʉara daira kʼãrẽã kʼãwũã obʉrʉ? Bʉ zezeba mʉ ũmeba bʉra jʉrʉ panʉã sopua.
49 Mawũãĩ izhara mawũãsia: ¿Mʉrã kʼãrẽã jʉrʉ panʉ? ¿Marãbara kʼawuadʼa ẽka mʉ Zezedʼebemane mʉ nʉmaĩ barara?
50 Ãzhara ũrĩ bʼedʼa ẽbasia mawũã jarabʉrʉra.
51 Mobebʉrʉ ãzhi kʼaidʼu jẽrũya Nazaret pʉwʉrʉedʼa wãpe ãzha jarabʉrʉdʼe bʼesia. Zhi papabara maʉ̃ jõma kĩrãkuitasia izhi sobitabaiba.
52 Jesús wari wãta krĩcha bara wari wãsia. Bia erunʉmasia Daizezeba dewara zhãrãba.
Juan Burukʼoemiã miã ũrãgʼadʼa
(Mateo 3:1-12; Marcos 1:1-8; Juan 1:19-28)
3 Tiberio César Romanebema reyta bʼʉta quince año babʉrʉdʼera nokʼorã izhi edre bʼeta Poncio Pilato nokʼota bʼasia Judea druadʼe, Herode reyta bʼasia Galilea druadʼe, zhi mebea Felipe nokʼota bʼasia Iturea druadʼe, dewara Traconite druadʼe. Lisania nokʼota bʼasia Abilinia druadʼe. 2 Anás dewara Caifás sacerdoterã wagʼaurãta panʉne, Juan Zacaría warraa Daizezeta bedʼeasia drua drudrua tabʼʉ maẽ. 3 Mawũẽ Juan wãsia Jordán doya drua tabʼe maẽ, jarakʼa wãsia buru kʼoebʉdaba kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã, bedʼea ne ẽã duanebimarẽã kʼazhiruata biodʼeba. 4 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata Isaía Daizezeba bedʼeata jarabibari librodʼe mawũã bʼʉa:
Iabʼa nemi jĩgua bedʼeabʉrʉta drua drudrua tabʼʉ maẽ mawũãña:
Bia ẽãrã ãmabʉdaba araa obʉdakʼaudua Nokʼo zei ota, jipa obʉdakʼaudua izhi zei ota.
5 Bia ẽãrã ãmabʉdaba jogʼoara jõma daucha obʉdakʼaudua. Kʼatuma nʉmeta, kʼatuma zake nʉmeta daucha obʉdakʼaudua. Ota jũrẽã nʉmeta jipa obʉdakʼaudua. Ota jogʼoa nʉmeta daucha obʉdakʼaudua.
6 Aramaʉ̃ne jõmaʉ̃ba ũdudʼaya Daizezeba zhãrã ẽdrʉbi bʼʉta.*
7 Juanba buru kʼoemarẽã kʼabana zebʉsidʼe izhara ʉ̃kʉrʉa mawũãsia: ¡Marã bia ẽãta bʼea, mawũẽ dãmata neãrã bara bʼe kĩrãkʼa bʼea! ¿Kʼaiba marãã jarasi mawũã bʼeta ẽdrʉdʼaira kʼãwũã Daizezeba kĩrũbiba pua kʼawua okuaita kʼaita badʼera? 8 Mawũẽ dajada kʼazhiruara ãmape bʼeta Daizezeta pẽwã bʼeaudua. Mazhi sobitabaiba Daizezebara pua kʼawua o ẽãta jarabʉdata Abrahamta mazhi zezeta erubʼea arãũdua. Mʉã marãã jaraya, Daizezebara Abraham warrarã babi bʼeya mongʼara za tabʼesidʼa. 9 Daizezedʼera zagʼara ya zhi aribʼaema bakuru kʼarradʼe tukuaita. Mawũẽ bakuru bia zaudʼa ẽãrã tukuape pepekuaya tebʉdʼe. (Aramaʉ̃ kĩrãkʼa Daizezebara pua kʼawua oya kʼazhiruata obadara.)
10 Mawũãĩ zhãrãbara widʼi mawũãsidʼa: Mobera daibara ¿kʼãrẽta odʼaipe?
11 Mawũãnaĩ Juanbara panaʉ̃ mawũãsia: Wua ũme erubʼʉbara ne ẽã bʼʉa abʼa diadua. Zhiko erubʼʉbara ne ẽã bʼʉa diadua.
12 Rey Romanebemaĩta plata widʼibadata ʉ̃kʉrʉ buru kʼoebidʼaita zedʼape mawũãsidʼa: Miã ũrãgʼabari, daibara ¿kʼãrẽta odʼaipe?
13 Mawũãnaĩ Juanbara mawũãsia: Plata audʼu widʼirãũdua marãã zhi jaramata nʉmʉnebara.
14 Soldaorãbidʼa ʉ̃kʉrʉba widʼi mawũãsidʼa: Kʼõbe daibara ¿kʼãrẽta odʼaipe?
Mawũãnaĩ mawũãsia: Plata jãrĩnaĩ kʼarea zhãrãta waragʼarãũdua, plata kʼarea zhãrãta sewa nebʉrʉ jirãũdua. Awuarabʉrʉ sobia duanadua mazhi pagʼa panʉ plataba.
15 Zhãrãbara sãwũã berabʼarii kʼawuaita kĩrãkuita bʼeba ãzhi sobitabaiba mawũãsidʼa: Baʉcha Juan zhãrã Ẽdrʉbia. 16 Maʉ̃ne Juanbara jõmaʉ̃ã mawũãsia: Mʉãrã wãrãnebai marã baniãba buru kʼoe bʼʉa. Mawũãmina mʉ audre zhi zromata zeya, nezokʼaba obari kĩrãkʼara mʉãrã ẽnaĩne bʼʉ ẽã maʉ̃ba jẽrũne jʉ̃ bʼʉra. Marã izhara Jawurebiata diaya, mawũãmina izhidʼebemata ĩjãna ẽbʉrʉ pua kʼawua okuaya tebʉba. 17 Trigo ezoabarira izhi juwuadʼe erubʼʉa, trigora ezoape zhi tara zhi wuagʼabari maẽ wuagʼaya, mawũãmina zhi kʼãbʉra baya tebʉ kikʼata nʉmʉne. (Aramaʉ̃ kĩrãkʼa izhidʼebemata ĩjã bʼera izhi maẽ bʼʉkuaya, mawũãmina zhi ĩjãna ẽãrã pua kʼawua okuaya.)
18 Aramaʉ̃ne ĩjãnamarẽã ũrãgʼata awuarabidʼa bio jara nʉmʉba jarakʼa bʼasia bedʼea biata zhãrã bʼea. 19 Juanbara rey Herodera kẽãsia zhi mebea Felipe kĩma Herodíata erubʼʉ kʼarea, dewara kẽãsia izha bia ẽãta odʼa jõmaʉ̃ kʼarea. 20 Herodebara bia ẽãta bio obʼʉdʼe ãmaña bia ẽãta obʉrʉta Juan edʼa bʼʉsia cárceldʼe.
Jesús buru kʼoedʼa
(Mateo 3:13-17; Marcos 1:9-11)
21 Juanba zhãrã jõma buru kʼoekua nʉmʉnerã Jesúsidʼa buru kʼoesia. Maʉ̃ne zhiwidʼi kʼobʼʉdʼe bãjã ewasia. 22 Mawũẽ Jawurebiata izhi ʉ̃rʉ̃ zesia pusirã kĩrãkʼa. Maʉ̃ne Daizezeta bãjãneba bedʼeabʉrʉta mawũãsia: Bʉra mʉ Warra mʉãrã kʉãgʼa, mʉrã bʉ kʼarea sobia bʼʉa.
Jesú nawedʼa duaĩnabada
23 Jesús miã ũrãgʼa jʉ̃drʉsidʼera treinta año bʼasi kĩrãkʼa bʼʉa. Zhãrãbara Jesúra, José warrabi duanasia. Joséra, Elí warra. 24 Elí, Matat warra. Matat, Leví warra. Leví, Melqui warra. Melqui, Janai warra. Janai, José warra. 25 José, Matatía warra. Matatía, Amós warra. Amós, Nahúm warra. Nahúm, Esli warra. Esli, Nagai warra. 26 Nagai, Maat warra. Maat, Matatía warra. Matatía, Semei warra. Semei, José warra. José, Judá warra. 27 Judá, Joana warra. Joana, Resa warra. Resa, Zorobabel warra. Zorobabel, Salatiel warra. Salatiel, Neri warra. 28 Neri, Melqui warra. Melqui, Adi warra. Adi, Cosam warra. Cosam, Elmodam warra. Elmodam, Er warra. 29 Er, Josué warra. Josué, Eliezer warra. Eliezer, Jorim warra. Jorim, Matat warra. 30 Matat, Leví warra. Leví, Simeón warra. Simeón, Judá warra. Judá, José warra. José, Jonán warra. Jonán, Eliaquim warra. 31 Eliaquim, Melea warra. Melea, Mainán warra. Mainán, Matata warra. Matata, Natán warra. 32 Natán, David warra. David, Isaí warra. Isaí, Obed warra. Obed, Booz warra. Booz, Salmón warra. Salmón, Naasón warra. 33 Naasón, Aminadab warra. Aminadab, Aram warra. Aram, Esrom warra. Esrom, Fare warra. Fare, Judá warra. 34 Judá, Jacobo warra. Jacobo, Isaac warra. Isaac, Abraham warra. Abraham, Taré warra. Taré, Nacor warra. 35 Nacor, Serug warra. Serug, Ragau warra. Ragau, Peleg warra. Peleg, Heber warra. Heber, Sala warra. 36 Sala, Cainán warra. Cainán, Arfaxad warra. Arfaxad, Sem warra. Sem, Noé warra. Noé, Lamec warra. 37 Lamec, Matusalén warra. Matusalén, Enoc warra. Enoc, Jared warra. Jared, Mahalaleel warra. Mahalaleel, Cainán warra. 38 Cainán, Enós warra. Enós, Set warra. Set, Adán warra. Adán, Daizeze warra.
Ãtõmiãba Jesús wãẽãbiya nʉmana
(Mateo 4:1-11; Marcos 1:12-13)
4 Jesús Jawurebiaba bira jẽrũya wãsia Jordán dodʼeba. Maʉ̃nerã Jawurebiaba edesia drua drudrua tabʼʉidʼu. 2 Mama bʼasia ewari cuarenta, maʉ̃nerã wãẽãbiya bʼasia ãtõmiãba. Miã kʼãrẽta kʼo ẽbasia maʉ̃ ewaridʼera, mawũẽ maʉ̃ tẽãrã jarrasia. 3 Maʉ̃ne ãtõmiãba mawũãsia: Bʉta Daizeze Warrabʉrʉ naʉ̃ mongʼaraa jaradua pan bamarẽã.
4 Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Zhãrã bari zhikoba bʼa ẽã, awuarabʉrʉ Daizezeba jara bʼʉta jõma aribʼae bʼʉba bʼaya.*
5 Mobebʉrʉ ãtõmiãbara edesia kʼatuma ʉ̃tʉ nʉmʉĩnu, mobe bari aritia ũdubisia druadʼe ẽjũã nʉmʉ jõma. 6 Mobe ãtõmiãbara mawũãsia: Mʉãrã naʉ̃ jõma bʉaa diaya bʉa kʼabʼarimarẽã, ne kĩrãwãrẽãta edʼa nʉmʉsidʼa diaya. Mʉãã diasidʼa baera mʉzha dia krĩñabʉrʉa diaya. 7 Bʉta sãkʼokʼodʼe kʼobʼepe mʉta ibia jarara jõma bʉre baya.
8 Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Ãtõmiã, mʉ maẽbara wãrũã, maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Bʉ Nokʼo Daizezetrʉ ibia jaradua, izhi bedʼeatrʉ aribʼaedua.*
9 Mobebʉrʉ ãtõmiãbara edesia Jerusalén pʉwʉrʉedʼa, mobe Daizeze deta audre ʉ̃tʉ nʉmʉĩnu edepe mawũãsia: Bʉta Daizeze Warrabʉrʉ namaʉ̃ba edʼaa pinandrʉrua. 10 Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Daizezebara izhi ángelerãta bʉma zokʼakuaya bʉta kʼarebadʼamarẽã.
11 Bʉra ãzhi juwuadʼe edadʼaya bʉ jẽrũta puo ẽbamarẽã mongʼaraba.
12 Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Maʉ̃ẽnabemasidʼa mawũã bʼʉa:
Kʼãrẽ orãrũã kʼarebai kʼawuaita bʉ Nokʼo Daizezeba.*
13 Aramaʉ̃ne ãtõmiãbara wãẽãbiya nʉmanata jõma jõbibʉrʉdʼera, Jesús maẽbara ãĩ wãsia ewari tẽãẽna.
Jesús miã ũrãgʼa jʉ̃drʉdʼa
(Mateo 4:12-17; Marcos 1:14-15)
14 Jesús jẽrũya Jawurebiaba zarea wãsia Galilea druaedʼa. Mawũẽ izhira trʉ̃poasia maʉ̃ drua jõma. 15 Miã ũrãgʼa bʼasia de zhi jʉrebadata nʉmeza, maʉ̃nerã izhira jõmaʉ̃ba ibia jara bʼeasia.
Jesús wãna Nazaret pʉwʉrʉedʼa
(Mateo 13:53-58; Marcos 6:1-6)
16 Jesús wãsia Nazaret pʉwʉrʉedʼa izhi waridʼaidʼu. Ẽnaʉ̃bada ewade de zhi jʉrebada maẽ edʼa wãsia izhi kʼawa bʼʉ kĩrãkʼa, mobe piradrʉsia Daizeze bedʼeata leita. 17 Librota diasidʼa Daizezeba bedʼeata jarabibaridʼeta Isaíadʼeta. Maʉ̃ libro ewabʉrʉdʼera ũdusia zhi bʼʉmata mawũã bʉta:
18 Jawurebia Daizezedʼera mʉne bʼʉa, mʉrã jʉrʉsi baera bedʼea biata jaramarẽã zuburia bʼea. Mʉrã zokʼasia sobia omarẽã sopua bʼeta, ẽdrʉbiita jaramarẽã jida erubʼeta, ne ũdubimarẽã daʉbʼerrea bʼeta, ẽdrʉbimarẽã zuburia obʼeta.
19 Jaramarẽã ewari biara arabasita Daizezeba ẽdrʉbigaira.* 20 Mawũã lepe libro burape diasia zhi wuagʼabaria, mobe jewedʼasia. Maʉ̃nerã de zhi jʉrebada maẽrã izhira jõmaʉ̃ba akʉ duanasia. 21 Mawũẽ mawũãsia: Mʉã zhãrã ẽdrʉbigaita mawũã zhi bʼʉmata idʼi arimaẽ berabʼaria mazhi kĩrãbita.
22 Izhi ʉ̃rʉ̃rã jõma bia bedʼea duanasia, bia akʉdrua bʼeta izhira bia miã ũrãgʼa bʼʉdʼeba mawũã duanasia: ¿Naʉ̃ ẽka José warrara?
23 Maʉ̃nerã Jesúsbara mawũãsia: Jarabadata marãbara mʉãã mawũãnaña: Zhãrã bʼebibari, bʉzhikusa zhi bʼebirua. Capernaúm pʉwʉrʉdʼe ne bio odʼata daiba ũrĩnapeadʼata namabidʼa odua bʉzhi druadʼe.
24 Mawũãpe mawũãsia: Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, Daizezeba bedʼeata jarabibarira bia edadʼa ẽã izhi druadʼera. 25 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, Israel druadʼera wũẽrãrã pẽdrarã bio bʼeasia Elía bʼasi ewadera. Maʉ̃nerã año ũbea ẽsadra kue ze ẽãba jarrabata bʼaesia drua jõmaʉ̃ne. 26 Mawũãmina Daizezebara maʉ̃rã miã iabʼabidʼa kʼarebadʼe zokʼa ẽbasia Elíara. Awuarabʉrʉ kʼarebadʼe zokʼasia wũẽrã pẽdra Sarepta pʉwʉrʉdʼe bʼʉta Sidón pʉwʉrʉ kʼaita. 27 Israel druadʼera aidʼaba kʼaya bʼesidʼa bio bʼeasia Daizezeba bedʼeata jarabibari Eliseo bʼasi ewadera. Mawũãmina maʉ̃rãnebema miõta nene ẽã bʼe ẽbasia, awuarabʉrʉ nene ẽã bʼesia Naamán Siria druadʼebemata.
28 Maʉ̃ta ũrĩbʉdadʼera de zhi jʉrebada maẽ kʼobʼera jõma kʼãbãẽã kĩrũsidʼa. 29 Mawũẽ piradrʉdʼape pʉwʉrʉdʼebara Jesús ãĩ jʉretabʉdata edesidʼa kʼatuma ãmiãĩnu, maʉ̃ kʼatumane tabʼasia ãzhi pʉwʉrʉra, mawũã edesidʼa mamaʉ̃ba bʉretadʼaita. 30 Mawũãmina izhira ãzhi ẽsaubara ãĩ jʉ̃drʉpe wãsia.
Jaita abʼadʼa
31 Jesús wãsia Capernaúm pʉwʉrʉedʼa, maʉ̃ pʉwʉrʉra Galilea druadʼebema. Mobe miã ũrãgʼa bʼasia ewari ẽnaʉ̃badaza. 32 Maʉ̃nerã izhi miã ũrãgʼabʉrʉdʼera bia akʉdrua bʼeasia izhira zarea bara bedʼea bʼʉba.
33 Maʉ̃ne de zhi jʉrebada maẽ ũmakĩrãta bʼasia jai abʼʉta. Mawũẽ maʉ̃neba jaibara nemi jĩgua mawũãsia: 34 Daira idaribirua. ¿Bʉra dai bawara kʼãrẽta sãwũã bʼʉ Jesús Nazaredʼebema? ¿Bʉra zebʉrʉka dai ãrĩĩta? Bʉra kʼaita mʉã kʼawua bʼʉa, bʉra Daizezedʼea.
35 Maʉ̃ne Jesúsbara kẽã mawũãsia: Chupearua, kʼãʉ̃nebara ãĩ wãrũã.
Mawũãĩ jaibara ãzhi ẽsadra bʼaebipe maʉ̃nebara ãĩ wãsia puo ẽã. 36 Mawũẽ jõmaʉ̃ba bia akʉdrua ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: ¿Naʉ̃ bedʼeara kʼãrẽ zhi zromape? Jaira zarea bara jʉrekua bʼʉba ãĩ wã nʉmeã.
37 Aramaʉ̃ne izhira trʉ̃poasia maʉ̃ drua jõma.
Jesúsba bʼebidʼa Simón pakʼõrẽta
(Mateo 8:14-15; Marcos 1:29-31)
38 Mobebʉrʉ Jesús piradrʉpe de zhi jʉrebada maẽbara ãĩ wãpe wãsia Simón dedʼa. Simón pakʼõrẽ kʼãbãẽã kʉwa nʉmʉba zuburia bedʼeasidʼa izhibari. 39 Mawũẽ Jesús izhima bʼarrupe kʉwamiã kẽãsia, mawũẽ kʉwamiãbara kenabʼaribʉrʉba izhira audre ẽãne piradrʉpe ne jigasia.
Jesúsba bʼebikuadʼa kʼayarãta bio
(Mateo 8:16-17; Marcos 1:32-34)
40 Ʉ̃madau bʼaebʉrʉdʼera kʼayata erubʼeta ne kĩrãtõnoãba kʼaya bʼeta Jesúsma wesidʼa. Mawũẽ izhara abʼa abʼakʼa juwua ʉ̃rʉ̃ bʼʉkua bʼebikuasia. 41 Jaisidʼa zhãrã biodʼeba ãĩ wãbʉdata nemi jĩgua mawũãsidʼa: ¡Bʉra Daizeze Warra!
Mawũãmina izhara kẽãkuasia, aramaʉ̃ne bedʼeabiga ẽbasia kʼawua bʼeba izhira zhãrã Ẽdrʉbita.
Jesús Galileadʼe pʉrrʉa miã ũrãgʼadʼa
42 Ʉ̃nadrʉbʉrʉdʼera pʉwʉrʉdʼebara Jesús ãĩ wãsia miõ ne ẽã nʉmʉĩnu. Maʉ̃nerã zhãrãbara jʉrʉsidʼa, aramaʉ̃ne izhi bʼʉ maẽ jũẽkuape jarasidʼa wã ẽbamarẽã ãzhi maẽbara. 43 Mawũãmina izhara mawũãsia: Mʉãrã pʉwʉrʉ awʉrʉta tabʼe maẽbidʼa bedʼea biata jarakʼaibara Daizezeta Nokʼodʼebemata. Mʉrã izhara maʉ̃ kʼarea zokʼasia.
44 Aramaʉ̃ne miã ũrãgʼa wãsia de zhi jʉrebadata nʉmeza Galilea druadʼe.
Bʼeda bio jidadʼapeadʼa
(Mateo 4:18-22; Marcos 1:16-20)
5 Ewari abʼa Jesús bʼʉta Genesaret dota jedʼea õbʼʉ doya bʼʉdʼe, izhira kʼabanaba pẽũsua erubarabʼesia Daizeze bedʼeata ũrĩnaĩ kʼarea. 2 Maʉ̃ne izha ũdusia jãbata ũme doya õpanʉta. Bʼeda beabadara jãbadʼeba ãĩ wãnape ãzhi atarraya sʉgʉ duanasia. 3 Mawũẽ maʉ̃ abʼaʉdʼe edʼa bʼaribʉrʉta Simón jãbadʼe bʼaripe jarasia doyauba wĩka nabuaedʼa ededʼamarẽã. Mobe jewedʼape jãbadʼeba ũrãgʼasia kʼabanata. 4 Ma bedʼeape Simoũã mawũãsia: Nabuaedʼa wigui ededua, mobe mazhi atarraya doidʼu bʼaribueudua bʼeda beaita.
5 Mawũãĩ Simónbara panaʉ̃ mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, daira diamase dobʼari ʉ̃nadrʉdʼamina daibara miã kʼãrẽta beadʼa ẽbasia. Mawũãmina bʉ bedʼeadʼeba mʉãrã bʼaribueya atarraya.
6 Aramaʉ̃ne bʼaribuebʉdadʼera bʼeda bio edʼa bʼaebʉrʉba zʉgʉaba atarraya tʉdʼʉzoa bʉsadʼewasia. 7 Mawũẽ dewarau jãbadʼe kʼobʼeta juwua tũẽ trʉ̃sidʼa ãzhita kʼarebadʼe zedʼamarẽã. Zebʉdadʼera jãba ũmewedʼa birabʉrʉba ta wãde basia. 8 Maʉ̃ta Simón Pedroba ũdui Jesús kĩrãbita sãkʼokʼodʼe kʼobʼepe mawũãsia: Nokʼó, mʉ maẽbara ãĩ wãrũã, mʉrã kʼazhirua omiãta bʼʉa.
9 Bʼedata mawũã jidabʉdaba nitbia perasia izhi bawara kʼobʼe bawara. 10 Abʼarika Jacobo Juan ũme perasidʼa Zebedeo warrarãta, bʼeda kʼaudʼa panʉta Simón bawarabemata panasia. Jesúsbara Simoũã mawũãsia: Perarãrũã, mʉnebemata ĩjãnamarẽã idʼidʼeuba bʉra zhãrã ũrãgʼabarita bʼaya.
11 Jãbara drua wedʼape ne jõma idu ãmaẽnape wãsidʼa Jesús kʼaidʼu.
Jesúsba bʼebidʼa aidʼaba kʼaya bʼʉta
12 Ewari abʼa Jesús pʉwʉrʉdʼe bʼʉdʼe ũmakĩrãta zesia aidʼaba bira bʼʉta. Maʉ̃bara Jesústa ũdui sãkʼokʼodʼe kĩrã egoroma tʉ kʼobʼepe zuburia bedʼea mawũãsia: Nokʼó, bʉa krĩñabʉrʉ mʉrã nene ẽã bʼebirua.
13 Mawũãĩ Jesúsbara juwuaba tõbʼari mawũãsia: Mʉãrã krĩña bʼʉa, mawũẽ bʉra nene ẽã bʼidʼa.
Audre ẽãne aidʼara nebasia. 14 Mobebʉrʉ Jesúsbara mawũãsia: Bʉ kʼãwũã bʼebʉrʉta miõã jararãrũã, awuarabʉrʉ wãpe sacerdotea ũdubirua, mobe bʉzhi nene ẽã bʼedʼabari nendʉwʉrʉta babuedʼamarẽã diadua, Moiséba jaradʼa kĩrãkʼa odua bʉ bʼebʉrʉta ãzha kʼawuadʼamarẽã.
15 Aramaʉ̃ne Jesús wuaabʉrʉ trʉ̃poa wãsia. Zhãrã bio bʉredrʉ toto nʉmasia izhi bedʼeata ũrĩnaĩta, aramaʉ̃ne bʼebikuamarẽã ãzhi kʼaya bʼeta. 16 Mawũãmina izhira miõ ne ẽã maẽ wã bazhia zhiwidʼiita.
Jesúsba bʼebidʼa kʼakua pira ẽã kʼaya bʼʉta
17 Ewari abʼa Jesús miã ũrãgʼa nʉmʉne jewedʼa duanasia fariseorãta ũrãgʼa Moisédʼe jarabada bawara. Ãzhira pʉwʉrʉ zaketa tabʼe maẽba zekuasia Galilea druadʼeba, Judea druadʼeba, Jerusalénneba. Maʉ̃nerã Daizeze zareara Jesú ũme nʉmasia zhãrã bʼebiita. 18 Maʉ̃ne ũmakĩrãrã ʉ̃kʉrʉba ũmakĩrãta jirabʼadʼe wesidʼa kʼakua pira ẽã kʼaya bʼʉta, edʼa ede krĩña panasia Jesús kĩrãbita bʼʉdʼaita. 19 Mawũãmina kʼabanata nʉmʉba bʼedʼa ẽbaera de ʉ̃rʉ̃ wãrĩzedʼape ewadʼape jirabʼadʼeba zhãrã ẽsadra ʉra bʼaebisidʼa Jesús kĩrãbita. 20 Ãzhi soidʼu kʼobʼeta Jesúsba ũdui kʼakua pira ẽã kʼaya bʼʉa mawũãsia: Bʉra kʼazhiruata biodʼebara mʉãrã bedʼea ne ẽã bʼidʼapʉa.
21 Maʉ̃nerã ũrãgʼa Moisédʼe jarabadara fariseorã bawara krĩcha mawũãsidʼa: ¿Naʉ̃ kʼaipe mawũã Daizezema mitia bedʼeaira? ¿Kʼazhiruata biodʼebara zhãrã kʼaiba bedʼea ne ẽã bʼʉ bʼeipe? Awuarabʉrʉ bʼeya Daizezebʉrʉ.
22 Jesúsbara ãzhi mawũã krĩcha kʼobʼeta kʼawuape mawũãsia: ¿Kʼãrẽta krĩcha kʼobʼe marã sodʼera? 23 ¿Kʼãrẽta audre borekea jaraidʼe bʼʉ: Kʼazhiruata biodʼebara bedʼea ne ẽã bʼidʼapʉa aita, o piradrʉpe nimibarua aita? 24 Kʼawuaudua, mʉ Beubari Bape bʼʉbara naʉ̃ druadʼera zareata erubʼʉa kʼazhiruata biodʼebara zhãrã bedʼea ne ẽã bʼʉita. Mobebʉrʉ kʼakua pira ẽã kʼaya bʼʉa mawũãsia:
Mʉã bʉaa jaraya: Piradrʉrua, bʉzhi jirabʼa jiraedarua, mobe dedʼaa wãrũã.
25 Audre ẽãne ãzhi kĩrãbita piradrʉpe jirabʼa izhi tabʼadʼata jiraedape dedʼaa wãsia Daizeze ibia jara. 26 Mawũẽ jõmaʉ̃ba bia akʉdrua Daizeze ibia jarasidʼa. Kʼãbãẽã pera kʼobʼeidʼu mawũãsidʼa: Idʼi ũdubʉda ne biata.
Jesúsba jʉrʉdʼa Leví
(Mateo 9:9-13; Marcos 2:13-17)
27 Maʉ̃ tẽã Jesús wãbʉrʉdʼera ũdusia impuesto widʼibarita Leví abadata, jewedʼa bʼʉta rey Romanebemaĩta impuesto diabada maẽ bʼasia, maʉ̃ne mawũãsia: Mʉ kʼaidʼu bʼadua.
28 Mawũãĩ izhira ne jõma ãmaẽkua piradrʉpe kʼaidʼu wãsia.
29 Mobebʉrʉ Levíbara Jesúita kʼãbãẽã ne obigasia izhi dedʼa. Maʉ̃nerã impuesto widʼibadata bio kʼobʼedʼe awʉrʉrãsidʼa kʼobʼeasia ãzhi bawara nekʼo. 30 Mawũẽ ũrãgʼa Moisédʼe jarabadabara fariseorã bawarauba Jesúsba jʉrʉkuadʼata jara mawũãsidʼa: ¿Marã kʼãrẽã nekʼo duanu impuesto widʼibada bawara, dewaraurã kʼazhirua omiãrã bawara?
31 Mawũãnaĩ Jesúsba panaʉ̃ mawũãsia: Bika bʼebara nesidʼa duanu ẽã zhãrã bʼebi bʼʉra, awuarabʉrʉ nesidʼa bʼea kʼayarãbʉrʉ. 32 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa mʉãrã jʉrʉdʼe ze ẽbasia ãzhikusa biata bʼeta, awuarabʉrʉ ẽdrʉbigaita jʉrʉdʼe zesia kʼazhirua omiãrãta, kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã.
Widʼidʼapeadʼa nekʼo ẽã zhiwidʼi bʼedʼebemata
(Mateo 9:14-17; Marcos 2:18-22)
33 Mawũẽ ãzhara Jesúa mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽneba Juanba jʉrʉkuadʼara biodʼe nekʼo ẽã zhiwidʼi duanu, abʼarika bʼea fariseorãnesidʼa, mawũãmina bʉrera nekʼo kʼãrẽ do duanu ẽka?
34 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: ¿Zhãrã juwua jida nʉmʉne duanurã marãbara nekʼobidʼa ẽã duanabidʼaika zhũmakĩrãta wadʼi bʼʉdʼera ãzhi bawara? 35 Mawũãmina ewarita zeya zhũmakĩrã ãzhi maẽbara ededʼaita, maʉ̃ ewadebʉrʉ nekʼo ẽã zhiwidʼi bʼeaya. (Aramaʉ̃ kĩrãkʼa mʉta edebʉdadʼebʉrʉ mʉã jʉrʉkuadʼara nekʼo ẽã zhiwidʼi bʼeaya.)
36 Mawũãpe ne jarakʼa mawũãsia: Miõba wua zhiwidʼita kʼõ edape remenda ẽã wua soreta. Mawũã ora bari zhiwidʼita kʼõã ẽã, awuarabʉrʉ zhiwidʼita kʼõ edabʉrʉra bi-ia kʼobʼe ẽã zhi soredʼera. 37 Miõba vino zhiwidʼi oma tʉdʼa ẽã ne e omata zhi sorerãnerã. Mawũã ora vino zhiwidʼi omabara ne e oma kʼõgʼozoabʉrʉba wea wãña, aramaʉ̃ne ne e oma ãrĩkuaya. 38 Mawũãmina vino zhiwidʼi oma ne e omata zhiwidʼirãnerã tʉsia bʼʉa. Mawũãtrʉ abʼarika bia nʉmaña. 39 Miõba vino oreguea zhi zõrãta dobʉrʉbara zhiwidʼira do krĩña ẽã. Awuarabʉrʉ mawũãbaria: Vino zhi zõrãta audre biga. (Maʉ̃bara Jesúsbara jara krĩñasia izhi ũrãgʼara zõrãrãwedʼabema krĩcha ũme ãba jara ẽãta ãrĩ ẽbaita.)
Trigota zhi kʉ̃mʉne ẽnapeadʼa
(Mateo 12:1-8; Marcos 2:23-28)
6 Ẽnaʉ̃bada ewade trigo u tabʼʉ maẽ Jesús berabʼari wãne, izha jʉrʉkuadʼabara trigo zhi kʉ̃mʉne ẽnape juwuaba bogʼachira epa kʼosidʼa. 2 Mawũẽ fariseorã ʉ̃kʉrʉbara mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽã okʼopanʉ oidʼe bʼʉ ẽãrã ẽnaʉ̃bada ewade?
3 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: ¿Marãbara ledʼakʼa kĩrãkʼa duanu ẽka rey Davidba odʼara izhita izhi ũme duanu bawara jarrasidʼadʼe? 4 Daizeze dedʼa edʼa wãpe jiraedasia pan Daizezeita bʼʉbadata, maʉ̃ kʼoidʼe bʼa ẽbasia, awuarabʉrʉ kʼoidʼe bʼasia sacerdoterãbʉrʉ, maʉ̃ta kʼosia, diasia izhi bawara bʼeabidʼa.
5 Mawũãpe mawũãsia: Maʉ̃ẽnabema mʉ Beubari Bape bʼʉra ewari ẽnaʉ̃bada Nokʼoa.
Juwua bagu bʼadʼa
6 Awʉrʉ ewade ẽnaʉ̃bada ewade de zhi jʉrebada maẽ Jesús edʼa wãpe miã ũrãgʼasia. Mama ũmakĩrãta bʼasia juwua bagu bʼʉta juwua arata. 7 Maʉ̃ne ũrãgʼa Moisédʼe jarabadaba fariseorã bawarauba kĩrãkuitasidʼa ẽnaʉ̃bada ewade bʼebii kʼawuaita, aramaʉ̃ne jidʼaita. 8 Mawũãmina izhara ãzhi mawũã krĩcha kʼobʼeta kʼawuape juwua bagu bʼʉa mawũãsia: Piradrʉpe ẽsadra nʉmedua.
Mawũãĩ izhira piradrʉpe edau nʉmesia. 9 Mobebʉrʉ Jesúsbara mawũãsia: Mʉã marãã widʼiya: ¿Ẽnaʉ̃bada ewadera biara osia bʼʉka, o bia ẽãta osia bʼʉ? ¿Zhãrã kʼarebasia bʼʉka, o beubiita bia bʼʉ?
10 Mawũãpe izhi bʉredrʉ nʉmʉta jõma akʉkuape juwua bagu bʼʉa mawũãsia: Bʉzhi juwua jirabʼaridua.
Mawũãĩ izhara jirabʼarisia, aramaʉ̃ne izhi juwuara bikasia. 11 Mawũẽ ãzhira kʼãbãẽã kĩrũbʉdaba ãzhirãĩnu bedʼeasidʼa Jesús sãwũã odʼaita.
Docera jʉrʉkuape zokʼakuadʼa
(Mateo 10:1-4; Marcos 3:13-19)
12 Jari ewadera Jesús wãsia kʼatumaĩnu zhiwidʼidʼe, maʉ̃nerã zhiwidʼi ʉ̃nadrʉsia Daizezea. 13 Ãsabai izhi pẽwã bʼeta trʉ̃kuape ãzhidʼebemata doce jʉrʉkuasia, maʉ̃rã trʉ̃gasia zokʼakuadʼa. 14 Ãzhira naʉ̃rãã: Simón, Pedrota trʉ̃gadʼata, zhi mebea Andrésta. Jacobo, Juan, Felipe, Bartolomé, 15 Mateo , Tomás, Jacobo Alfeo warrata, Simón Zelote abadata. 16 Juda Jacobo mebeata, dewarabema Juda Iscariote tẽãne Jesús chupea jidabidʼata.
Jesúsba ũrãgʼadʼa kʼabanata
17 Mawũã izha jʉrʉkuadʼa bawara Jesús kʼatumaneba yedʼaa zepe kʼoriwidʼe bʼesia. Maʉ̃nerã izhi pẽwã bʼebara kʼabana bawarauba bʉredrʉsidʼa. Maʉ̃rã zekuasia Judea druadʼeba, Jerusalén pʉwʉrʉdʼeba, pusa doya Tiro pʉwʉrʉ tabʼʉ maẽba, Sidón pʉwʉrʉdʼeba, zekuasia izhi bedʼeata ũrĩnaĩta, aramaʉ̃ne bʼekuaita ãzhi kʼaya bʼeta. 18 Jaiba wawa bʼera bʼekuasia. 19 Mawũẽ jõmaʉ̃ba tõbʼari krĩña bʼeasia Daizeze zareadʼeba jõma bʼebikua nʉmaẽrã.
Sobiadʼaidʼebema sopuadʼaidʼebema
20 Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼata akʉ mawũãsia:
Marã sobiaudua Daizezedʼebemata kʼawuai kʼarea zuburia bʼera, marã mawũãrã Daizezeta Nokʼodʼebema.
21 Sobiaudua Daizezedʼebema kʼarea jarra bʼera, mawũãrã maʉ̃ne nʉmabigaya. Sobiaudua jẽga bʼera, mawũã bʼera ipidʼabigaya.
22 Sobiaudua zhãrãba marã ũduama edabʉdadʼera, ãzhi maẽba jʉretabʉdadʼera, ikʼazhirua jarabʉdadʼera, marã bia ẽkĩrãkʼa seribidʼa ẽãnerã mʉ Beubari Bape bʼʉ kʼarea.
23 Maʉ̃ ewadera bʼʉsridʼaudua, sobiaudua, aramaʉ̃nerã Daizezebara ʉ̃tre ne biata waibʼʉa dedʼekaya. Marã zhibarirã bʼeadʼabara mawũã bĩ ẽã obazhidʼa Daizezeba bedʼeata jarabibarirã bʼeadʼara.
24 Mawũãmina, ¡zuburiadʼaya zhãrã bara bʼera! Ya erubʼeba ãzhi sobiara.
25 ¡Zuburiadʼaya zhãrã idʼidʼe jãwũã bʼera! Mawũã bʼera jarra bʼeaya. ¡Zuburiadʼaya zhãrã idʼidʼe ipidʼa bʼera! Mawũã bʼera sopua jẽgadʼaya.
26 ¡Marã zuburiadʼaya zhãrã jõmaʉ̃ba bia jaradʼara marã sewa kʼaudʼa bʼeta! Mawũã bʼebara zhibarirãbidʼa bia jara bʼea bazhia sewata Daizezeba bedʼeata jarabibaridʼe bʼeadʼata.
Dazhi jura bʼeta kʉãgʼaidʼebema
27 Marã mʉ bedʼeata ũrĩ kʼobʼea mʉã marãã jaraya: Kʉãgʼaudua marã jura bʼera, bia oudua marã ũduama bʼera. 28 Ibia jaraudua marã ikʼazhirua jara bʼera, zhiwidʼiudua marã bĩ ẽã obʼebarira. 29 Iabʼaʉba bʉta kĩrãma tachira yawedʼa tachibirua. Iabʼaʉba bʉa wua ãnebʼari bʼʉta jãrĩrã, bʉzhi camisasidʼa idu edebirua. 30 Bariduba kʼãrẽ widʼibʉrʉdʼera diadua. Iabʼaʉba kʼãrẽ bʉreta jãrĩbʉrʉdʼera widʼirãrũã wakusa diamarẽã. 31 Zhãrãba marã sãwũã odʼaita krĩña bʼedʼe marãba ãzhita mawũã oudua.
32 Marã kʉãgʼa bʼetrʉ kʉãgʼadʼara, ¿kʼãrẽ biata odʼaipe? Kʼazhirua omiãrãbidʼa ãzhi kʉãgʼa bʼetrʉ kʉãgʼabada. 33 Marã bia obʼetrʉ bia odʼara, ¿kʼãrẽ biata odʼaipe? Kʼazhirua omiãrãbidʼa abʼarika obʼea. 34 Jẽrũya dia bʼeita bʼeabʉrʉ ne prestadʼara, ¿kʼãrẽ biata odʼaipe? Kʼazhirua omiãrãbidʼa kʼazhirua omiãta bʼea ne prestabada abʼariza diadʼamarẽã. 35 Maʉ̃ba kʉãgʼaudua marã jura bʼera, bia oudua, ne prestaudua, mawũãmina jẽrũya diamarẽã bʼearãũdua. Mawũãrã Daizezebara marãã kʼãrẽ waibʼʉa dedʼekaya, aramaʉ̃nerã Ʉ̃trebema warrarãta bʼeaya. Izhara sozuburia bʼʉa izhaa zhibia jidakʼata, bia ẽãta bʼeta. 36 Mawũẽ zhãrã sozuburia bʼeaudua, marã Zezeta zhãrã sozuburia bʼʉ kĩrãkʼa.
Zhãrãta kʼawua o ẽbaidʼebema
37 Zhãrãta kʼawua orãũdua, mobedʼeba Daizezeba marã maʉ̃ kʼarea kʼawua o ẽã. Zhãrãta bedʼea bara bʼʉa arãũdua, mobedʼeba Daizezeba marã bedʼea bara bʼea a ẽã. Marã bĩ ẽã obʉdara bedʼea ne ẽãne edaudua, mawũãrã Daizezeba marã bedʼea ne ẽã bʼʉkuaya. 38 Zhãrã kʼãrẽ diaudua, mawũãrã Daizezeba marã kʼãrẽ diaya. Kʼãrẽ bia zabʉdata ure jõãsu kuguzoa diaudua mazhi ne zabaridʼe. Daizezebara diaya mawũã zabʉda zadʼe.
39 Ne jarakʼa dewara mawũãsia: ¿Daʉbʼerrea bʼʉbara erbʼari edesia bʼʉka awʉrʉ daʉbʼerrea bʼʉra? ¿Ũmewedʼa bʼaedʼa ẽka zobʼeadʼe? 40 Ne kʼawa bʼʉra audre bʼʉ ẽã izhi ne jaradia nʉmʉ kʼãñabara. Mawũãmina izha kʼawa nʉmʉ jõma kʼawatrʉ izhi ne jaradia nʉmʉ kĩrãkʼa bʼeya.
41 ¿Kʼãrẽã bʉ mebea dabʉdʼe ne jarra kʼobʼʉtrʉ akʉpe bʉ dabʉdʼe bakuru pẽũ nʉmʉrã akʉ ẽpe? 42 ¿Mawũãrã bʉara bʉ mebea mawũãĩne bʼʉka: Mebea, ne jarra bʉ dabʉdʼe kʼobʼʉta mʉãã aubʼaribirua aidʼe bʼʉka, bʉara akʉ ẽãta bʉ dabʉdʼe bakuru pẽũ nʉmʉrã? ¡Sewa bibaʉta bʼarãrũã! Bakuru bʉ dabʉdʼe pẽũ nʉmʉta naara ãĩ bʼʉdua, mawũãtrʉ bia ũduya bʉ mebea dabʉdʼe ne jarra kʼobʼʉta aubʼariita. (Aramaʉ̃ kĩrãkʼa bʉa kʼazhirua obʼʉta naara idu bʼʉdua, mobedʼeba zhãrã kʼareba bʼeya.)
Kʼãrẽ obʼedʼeba ũdukʼawadʼaya
43 Bakuru biabara zau ẽã zhi tara bia ẽãta, miã bakuru bia ẽãbara zau ẽã zhi tara biata. 44 Bakurura abʼa abʼakʼa ũdukʼawa panʉã zhi tadʼeba. Igojõ bʼʉadʼakʼa ʉrʉba zaudʼata, miã jũẽchichiba zaudʼata bʼʉadʼakʼa uvara. 45 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa biata bʼʉbara biata sodʼe erubʼʉta biata jara bʼʉa. Bia ẽãta bʼʉbara bia ẽãta sodʼe erubʼʉta bia ẽãta jara bʼʉa. Kʼãrẽ sodʼe nʉmʉkʼãrĩta jara bedʼea bʼʉa ira.
De ũmenebema
46 ¿Mʉrã kʼãrẽã Nokʼó abada mʉã jara bʼʉra odʼa ẽãta? 47 Mʉma zebʉrʉba mʉ bedʼeata ũrĩpe aribʼae bʼʉra mʉã marãã jaraya kʼai ũme abʼarika bʼʉta. 48 Ũmakĩrã de odʼa ũme abʼarika bʼʉa, maʉ̃bara egoro eidʼu kʼorupe drʉ̃daura peña ʉ̃rʉ̃ joukuasia. Do zebʉrʉdʼera dora maʉ̃ dema zarea jiradrʉsia, mawũãmina pʉkatʉ ẽbasia pãrã nʉmʉba peña ʉ̃rʉ̃. 49 Mawũãmina mʉ bedʼeata ũrĩpe aribʼae ẽãrã ũmakĩrãba izhi dera bari egoro ʉ̃rʉ̃ odʼa kĩrãkʼa bʼʉa. Maʉ̃ dema dora zarea jiradrʉbʉrʉba tega wãsia, mawũẽ jipa teguezoasia maʉ̃ dera.
Jesúsba bʼebidʼa nezokʼata soldaorã nokʼodʼeta
7 Izhi bedʼeata ũrĩ kʼobʼea ma bedʼeabʉrʉdʼera Jesús wãsia Capernaúm pʉwʉrʉedʼa. 2 Maʉ̃ne soldaorã nokʼodʼe nezokʼata izha bio kʉãgʼata kʼayata beubodʼo basia.
3 Soldaorã nokʼoba Jesús jarabʉdata ũrĩbʉrʉdʼera, ʉ̃kʉrʉ izhima zokʼakuasia nokʼorã judíorãta, aramaʉ̃ne zuburia bedʼeasia zepe bʼebimarẽã izhi nezokʼata. 4 Mawũẽ ãzhira Jesúsma zekuape zuburia bedʼea mawũãsidʼa: Bʉara soldaorã nokʼora kʼarebaidʼe bʼʉa. 5 Izhara dazhirã judíorã kʉãgʼa bʼʉba daiita pãrãsia de zhi jʉrebadata.
6 Mawũãnaĩ Jesús wãsia ãzhi bawara. Mawũãmina de kʼaita babʉdadʼera soldaorã nokʼobara izhi bawara zhibiata ʉ̃kʉrʉ izhima zokʼabʉrʉta jarabuesia mawũãnamarẽã: Nokʼó, mʉrã biata bʼʉ ẽã bʉ mʉ dedʼa deidʼu zeira. 7 Maʉ̃ba mʉrã bʉma wã ẽbasia. Mawũãmina bʼei bedʼeata jaradua, mawũãrã mʉ nezokʼara bʼeya. 8 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa mʉãrã aribʼae bʼʉa nokʼoba jarabʉrʉta. Mʉãbidʼa soldaorãta jʉre bʼʉa mʉã jarabʉrʉdʼe bʼeta. Mʉã iabʼaʉa wãrũã abʉrʉdʼera wãbaria. Iabʼaʉa zerua abʉrʉdʼera zebaria. Mʉ nezokʼaa naʉ̃ta odua abʉrʉdʼera obaria.
9 Maʉ̃ta ũrĩbʉrʉdʼera Jesús izhi kʼarea sobiape izhi kʼaidʼu erjiranuta akʉ mawũãsia: Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, mʉãrã miã Israel bʼedʼebema ũdu ẽã kʼãwũã soidʼu kʼobʼʉra.
10 Zokʼakuadʼata jẽrũya dedʼaa zebʉdadʼera nezokʼara zhi bʼemata ũdusidʼa kʼaya nʉmanata.
Jesúsba piradrʉbidʼa pẽdra wauta
11 Maʉ̃ tẽã Naín abada pʉwʉrʉedʼa Jesús wãbʉrʉdʼera, izha jʉrʉkuadʼata bio wãne dewara wãsidʼa kʼabanata. 12 Pʉwʉrʉdʼe edʼa wãbada kʼaita zebʉrʉdʼera, joudʼe akʼopanasia beuwãrãta, zhi papadʼera wau maʉ̃trʉ abʼabai bʼasia, izhira pẽdra basia. Izhi bawara zhãrã bio kʼopanasia pʉwʉrʉdʼebemata. 13 Nokʼo Jesúsba ũdui sozuburiape mawũãsia: Jẽgarãrũã.
14 Mobe orrape barkuata tõbʼaribʉrʉdʼera zhi akʼopanʉ pi kʼopanesia. Mawũẽ mawũãsia: ¡Kũrã, mʉã bʉaa jaraya, piradrʉrua!
15 Beudʼara aramaʉ̃ta piradrʉpe bedʼeasia. Aramaʉ̃ne Jesúsbara diasia zhi papaa. 16 Mawũẽ jõma peradʼape Daizeze ibia jara mawũãsidʼa: Naʉ̃ Jesús Daizezeba bedʼeata jarabibarita zhi zromata piradrʉbʉrʉa dazhirãne edʼa.
Daizezera zebʉrʉa izhidʼerãta kʼarebadʼe.
17 Jesúsba mawũã obʉrʉta trʉ̃poasia Judea drua jõma, drua kʼaita tabʼe jõma.
Juan Burukʼoemiãba zokʼakuadʼa
18 Juanba jʉrʉkuadʼabara Jesúsba mawũã onʉmʉta jõma jarasidʼa. Mawũẽ Juanbara ũme trʉ̃sia izha jʉrʉkuadʼadʼebemata. 19 Mobe Jesúsma zokʼakuasia widʼi mawũãnamarẽã: ¿Bʉka zhãrã Ẽdrʉbiita zeita bʼadʼara, o daibara wadʼi awʉrʉta jʉ̃ãnaĩ? 20 Aramaʉ̃ne maʉ̃rã Jesúsma zedʼape mawũãsidʼa:
Daira Juan Burukʼoemiãba bʉma zokʼakuasia widʼi mawũãnamarẽã: ¿Bʉka zhãrã Ẽdrʉbiita zeita bʼadʼara, o daibara wadʼi awʉrʉta jʉ̃ãnaĩ?
21 Maʉ̃nerã bio bʼebikuasia kʼaya bʼeta, pua bʼeta, jaiba wawa bʼeta, daʉbʼerrea bʼeta bio ne ũdubikuasia. 22 Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Wãũdua, mobe Juanʉã kʼawuabiudua mazha ũrĩbʉdata mazha ũdubʉdata. Daʉbʼerrea bʼera ne ũdu tupudʼea audua, wã bʼe ẽã bʼera wã tupudʼea, aidʼaba kʼaya bʼera nene ẽã tupudʼea, ne ũrĩ ẽã bʼera ne ũrĩ tupudʼea, beudʼapeadʼara piradrʉ tupudʼea, zuburia bʼea jara bara bʼʉa ẽdrʉdʼaidʼebemata bedʼea biata. 23 Sobia bʼaya mʉnebemata ĩjã ẽã nʉmʉ ẽãrã.
24 Juanba zokʼakuadʼata wãbʉdadʼera Jesúsbara Juan jarabʉrʉta zhãrã kʼobʼea mawũãsia: ¿Drua drudrua tabʼʉidʼura marãbara kʼãrẽta akʉdʼe jũẽsidʼa? ¿Bariduta bʼʉta akʉdʼe jũẽsidʼakʼa? 25 ¿O kʼãrẽta akʉdʼe jũẽsidʼa? ¿Ũmakĩrã wua biaba zho bʼʉta akʉdʼe jũẽsidʼakʼa? Wua biaba zho ne biata erubʼera reyrã dedʼabʉrʉ bʼea. 26 ¿Kʼãrẽta akʉdʼe jũẽsidʼa? ¿Daizezeba bedʼeata jarabibarita akʉdʼe jũẽsidʼakʼa? Izhia, mʉã marãã jaraya, kʼãʉ̃ Daizezeba bedʼeata jarabibarita audre zhi zroma. 27 Kʼãʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:Mʉ bedʼeata jarabarita mʉã bʉ na zokʼaya, bia ẽãrã ãmabʉdaba maʉ̃bara bʉ zei ota araa obʉrʉkaya bʉ na.*
28 Mʉã marãã jaraya, wũẽrãba tobʉdara Daizezeba bedʼeata jarabibarira audre zhi zroma ne ẽã Juan Burukʼoemiã kʼãñabara. Mawũãmina Daizezeta Nokʼodʼebemata zhi zroma ẽãta bʼʉra zhi zroma izhi kʼãñabara.
29 Maʉ̃ jarabʉrʉta zhãrã jõmaʉ̃ba ũrĩbʉdadʼera, rey Romanebemaĩta plata widʼibadabidʼa ũrĩbʉdadʼera jarasidʼa Daizezeba Juanneba ũrãgʼa nʉmʉrã bigata, ãzhira aramaʉ̃ne zhi buru kʼoema basia Juanba. 30 Mawũãmina fariseorãbara, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadabara seribidʼa ẽbasia Daizezeba ãzhibari biata okrĩña bʼʉra, ãzhira aramaʉ̃ne zhi buru kʼoema ẽbasia Juanba.
31 Jesúsbara mawũãsia: ¿Zhãrã idʼi ewadebema mʉã kʼãrẽ ũme abʼarika jaraipe kʼãrẽ ũme abʼarika bʼe? 32 Pʉwʉrʉdʼe warrarã jẽmene jewedʼabada kĩrãkʼa bʼea, ãzhirãĩnu nemi jĩgua mawũãbada: Daiba chiruta zabʉdadʼera marã bairadʼa ẽbasia, dai miã sopua trʉ̃ãbʉdadʼera marã jẽgadʼa ẽbasia. 33 Marã aramaʉ̃ kĩrãkʼa bʼeta Juan Burukʼoemiã zedʼara nekʼo ẽã, vino do ẽã bʼʉ baera jaita erubʼʉa abʼea. 34 Waya mʉ Beubari Bape bʼʉta zedʼara nekʼo, vino do bʼʉ baera nekʼomiã, vino domiã abʼea. Aramaʉ̃ne jara bʼea zhibiata bʼʉta rey Romanebemaĩta plata widʼibada bawara dewaraurã kʼazhirua omiãrã bawara. 35 Mawũãmina Daizeze krĩchara bigata kʼawua bʼea izhidʼebemata ĩjã bʼeta bia nʉmeba.
Jesús jũẽna Simón fariseo maẽ
36 Fariseorãnebema abʼaʉba Jesúa jarasia izhi ũme nekʼomarẽã. Mawũẽ fariseo dedʼa wãpe nekʼo bʼesia. 37 Maʉ̃ne wũẽrã pʉwʉrʉdʼebemata kʼazhirua omiãba, Jesús mawũã fariseo dedʼa nekʼo bʼʉta kʼawuai botelladʼe wesia kerata. 38 Mobe izhi jẽrũ kʼaita bʼepe jẽrũ daubʼaba surruabipe põãsã jaresia izhi budʼaba. Mobe jẽrũ nigape ʉ̃rʉ̃ weasia kerata. 39 Fariseo Jesús trʉ̃naba maʉ̃ta ũdui izhikusa mawũãsia: Naʉ̃ta Daizezeba bedʼeata jarabibarita bʼʉbʉrʉ kʼawua kʼausia wũẽrã sãwũã bʼʉba izhi tõbʼari kʼobʼʉta, kʼazhirua omiãta bʼʉta. 40 Maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: Simón, mʉã bʉaa ne jaraya.
Mawũãĩ izhara mawũãsia: Jaradua Miã Ũrãgʼabari.
41 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Plata prestabariba erubʼasia ũme debe panʉta. Trabajodʼera abʼa ewari quiniento deweta dewe basia denario quiniento, dewarabemata cincuenta. 42 Ãzhara kʼãrẽba pagʼaita ne ẽãba ãzhi ũmewedʼa bedʼea ne ẽã panʉsia deweta panʉta. ¿Kʼõbe bʉa mʉãã jaradua, plata prestadʼara ãzhidʼebemabara sãʉ̃ba audre kʉãgʼaipe?
43 Mawũãĩ Simónbara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉmaãrã audre diaita bʼadʼaba.
Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Bʉa arimaẽ jarabʉrʉa.
44 Mobebʉrʉ wũẽrãta akʉpe Simoũã mawũãsia: ¿Bʉara akʉ kʼobʼʉ ẽka naʉ̃ wũẽrã? Mʉ bʉ dedʼa deidʼu zebʉrʉdʼera bʉara mʉãã baniã dia ẽbasia mʉ jẽrũĩtara. Mawũãmina naʉ̃ wũẽrãbara mʉ jẽrũrã daubʼaba surruabipe põãsã jarebʉrʉa izhi budʼaba. 45 Bʉara mʉrã kĩrãma niga ẽbasia. Maʉ̃ne naʉ̃ wũẽrãbara mʉ deidʼu zedʼadʼebemata niga tau ẽã mʉ jẽrũrã.
46 Bʉara mʉ burura nendragʼabara chiratʉ ẽbasia. Maʉ̃ne naʉ̃ wũẽrãbara kerata weabʉrʉa mʉ jẽrũne. 47 Mawũẽ mʉã bʉaa jaraya, kʼazhirua biodʼebara mʉãrã bedʼea ne ẽã bʼidʼapʉa, mawũẽ mʉrã bio kʉãgʼa. Mawũãmina iabʼa izhima kʼazhirua bio ne ẽãta bedʼea ne ẽã bʼʉra maʉ̃bara bio kʉãgʼa ẽã.
48 Mobe wũẽrãã mawũãsia: Bʉra kʼazhiruata biodʼebara mʉãrã bedʼea ne ẽã bʼidʼapʉa.
49 Mawũãĩ ãba nekʼo kʼobʼebara ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: ¿Naʉ̃ kʼaipe mawũã kʼazhiruata biodʼeba zhãrã bedʼea ne ẽã bʼʉira?
50 Maʉ̃ne Jesúsbara wũẽrãã mawũãsia: Bʉzhi soidʼu kʼobʼʉba ẽdrʉbʉrʉa, wãrũã adu-a.
Wũẽrãrã Jesús kʼareba bʼeadʼa
8 Maʉ̃ tẽã Jesús wãsia pʉwʉrʉ zromaza, pʉwʉrʉ zakeza, bedʼea biata jarakʼa wãsia Daizezeta Nokʼodʼebemata. Kʼaidʼu bʼeasia izha jʉrʉkuadʼata docera. 2 Wũẽrãrã ʉ̃kʉrʉ kʼaidʼu bʼeasia bʼekuadʼata jai abʼeta, kʼaya bʼeta. Abʼa María Magdalena abazhidʼa, maʉ̃nebara ẽzoasia jai siete. 3 Dewara bʼasia Juana Chuza kĩmata, Chuzabara erunʉmasia rey Herodeba ne nʉmʉkʼãrĩta. Dewara bʼasia Susanata, dewara wũẽrãrã bio bʼeasia Jesús kʼareba bʼeta ãzha ne erubʼeba.
Ne pobaridʼebema
(Mateo 13:1-23; Marcos 4:1-20)
4 Kʼabanata bʉredrʉ bʉsita pʉwʉrʉzabemata izhima zebʉsidʼe ne jarakʼa mawũãsia:
5 Ne ubarita wãsia izhi ne ta podʼe, pobʉrʉdʼera ʉ̃kʉrʉ odʼe bʼaebʉrʉba biradigasidʼa, mawũẽ ibanaba misidʼa. 6 Ʉ̃kʉrʉ mongʼara ʉ̃rʉ̃ bʼaepe waribʉrʉba bagusia surruata ne ẽãba. 7 Ʉ̃kʉrʉ bʼaesia ʉrʉdʼe, mawũẽ ʉrʉ ãba waribʉrʉba ãnatʉ beasia. 8 Ʉ̃kʉrʉ egoro biadʼe bʼaepe waribʉrʉba zausia ta cienne abʼa abʼakʼa.
Jesúsbara maʉ̃ta jarape nemi jĩgua mawũãsia: Ne ũrĩ bʼʉbara maʉ̃ta kĩrãkuita ũrĩdua. 9 Maʉ̃nerã izha jʉrʉkuadʼabara widʼi mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽta jara krĩña bʼʉ mawũã ne jarakʼabʉrʉbara?
10 Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: Daizezebara marãã kʼawuabi nʉmʉã izhita Nokʼodʼebema kʼawuabi ẽã bʼadʼata, mawũãmina awʉrʉrã izhidʼebema ĩjã ẽã bʼeara ne biodʼeba jaraibara. Akʉ bʼeidʼu sãwũãta kʼawua ẽã akʉ bʼeamarẽã, ũrĩ bʼeidʼu sãwũãta kʼawua ẽã ũrĩ bʼeamarẽã.
11 Mʉã ne jarakʼabʉrʉta sãwũãnebema naʉ̃ã: Ne tara Daizeze bedʼea. 12 Ne ta pobʉrʉdʼe odʼe bʼaedʼara zhi ũrĩbadata maʉ̃ã. Mawũãmina ãtõmiãta zepe bedʼeata ãzha ũrĩnata ãĩ eda bʼʉa ãzhi sodʼeba, ĩjãbʉdaba ẽdrʉdʼa ẽbamarẽã. 13 Ne ta pobʉrʉdʼe mongʼaradʼe bʼaedʼara Daizeze bedʼeata ũrĩbʉdadʼera sobia ũrĩbadata maʉ̃ã. Mawũãmina bia kʼarra jidadʼa ẽã, mawũẽ ĩjã bʼeta dããrã ẽãne zuburiabʉdadʼera ĩjã ẽã kenabʼaribada. 14 Ne ta pobʉrʉdʼe ʉrʉdʼe bʼaedʼara Daizeze bedʼeata ũrĩbadata maʉ̃ã. Mawũãmina sãwũã ne bio erubʼeaita sãwũã bʼʉsridʼa bʼeaita krĩcha nʉmeba kenabʼari panʉã, mawũẽ zau eabadʼa ẽã. 15 Mawũãmina ne ta pobʉrʉdʼe egoro biadʼe bʼaedʼara sobiadʼe kĩrãẽpa Daizeze bedʼeata ãzha ũrĩnane bʼeta maʉ̃ã, aramaʉ̃ne eaba duane bʼʉa baridua.
Ne jaradʼa ĩbĩrãneba
16 Miõba ĩbĩrã kʼoadʼakʼa ãna nʉmʉĩ kʼarea, miã kʼãĩbari maẽ edre bʼʉdʼakʼa. Awuarabʉrʉ ʉ̃tʉ bʼʉbada deidʼu zebʉdaba ʉ̃na ũdudʼamarẽã. 17 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa Daizezedʼebema kʼawuadʼa ẽã nʉmʉrã kʼawuadʼa ẽã nʉma ẽã, miã chupea nʉmʉrã kʼawuadʼa ẽã nʉma ẽã.
18 Mʉã jara bʼʉta kĩrãkuita ũrĩũdua, zhi bude erubʼʉaara audre kʼawuabiya, mawũãmina zhi bude erubʼʉ ẽãrã wĩka erubʼʉta krĩcha bʼʉsidʼa jãrĩña.
Kʼobʼeadʼa Jesús papata zhi mebẽrãta
(Mateo 12:46-50; Marcos 3:31-35)
19 Zhi papata, zhi mebẽrãta Jesúsma zesidʼa, mawũãmina izhi bʼʉidʼura wã bʼedʼa ẽbasia kʼabanaba. 20 Maʉ̃ne jara mawũãsidʼa: Bʉ papata bʉ mebẽrãta ewaradʼe kʼopanʉã, bʉta ũdu krĩña panʉã.
21 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉ papata, mʉ mebẽrãta bʼea Daizeze bedʼeata ũrĩ aribʼae bʼeta.
Jesúsba taʉbidʼa nanguta do bomatʉta
(Mateo 8:23-27; Marcos 4:35-41)
22 Ewari abʼa Jesús izha jʉrʉkuadʼa bawara jãbadʼe bʼaripe mawũãsia: Chãnadrʉ do jedʼea õbʼʉ kĩrãrẽ.
Aramaʉ̃ne wãsidʼa. 23 Chã wãnane Jesús kʼãĩsia. Maʉ̃ne nanguba do jedʼea õbʼʉra bomatʉbʉrʉba jãbara nabiru menajacha bʉsadʼewasia. 24 Mawũẽ Jesúsma zedʼape ʉ̃rʉ̃ma mawũãsidʼa: ¡Miã Ũrãgʼabari, dazhirã tabodʼoa!
Mawũãnaĩ Jesús ʉ̃rʉ̃mape kẽãsia nanguta do bomatʉta, mawũẽ taukua nʉmaẽdasia.
25 Mobebʉrʉ ãzhaa mawũãsia: ¿Marã sãwũãbʉda soidʼu kʼopanaĩ kʼaudʼe?
Ãzhara pera bia akʉdrua ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: ¿Naʉ̃ kʼaipe kʼãwũã nanguta dota kẽãbʉrʉdʼe izhi bedʼeata aribʼaebʉdara?
Kĩrãnema bʼadʼa Gadara bidʼata
(Mateo 8:28-34; Marcos 5:1-20)
26 Jũẽkuasia Gadara bidʼarã druaidʼu, maʉ̃ druara Galilea kĩrãbita kĩrãrã tabʼʉa. 27 Jesús drua jʉ̃drʉdʼera ũmakĩrãta izhima zesia pʉwʉrʉdʼebemata, kĩrãnema bʼʉta ewari dããrã bata bʼasia, wua jʉ̃ ẽã bʼʉta dedʼa bʼa ẽbasia, awuarabʉrʉ bʼasia peña zobʼeata beuwãrã wuagʼabadata nʉme maẽ. 28 Jesústa ũdui kʼãbãẽã bʼiasia, mobe Jesús jẽrũ kʼaita ju kʼobʼepe nemi jĩgua mawũãsia: ¿Bʉra mʉ ũme kʼãrẽta sãwũã bʼʉ Jesús Daizeze Ʉ̃trebema Warra? Mʉ biata odua mʉta zuburia orãrũã.
29 Mawũã bedʼeasia Jesúsbara jaira ãĩ wãmarẽã jara kʼobʼʉba maʉ̃nebara, ewari dããrã basia jaibara zuburia erunʉmʉta. Izhira cadenaba jʉ̃ bazhidʼa jẽrũta juwuata, mawũãmina cadena tʉdʼʉzoabipe jaibara wãbi bʼasia drua drudrua tabʼeidʼu. 30 Jesúsbara widʼi mawũãsia: ¿Bʉ trʉ̃rã kʼaipe?
Mawũãĩ jaibara mawũãsia: Mʉ trʉ̃rã Kʼabana.
Mawũãsia jaira bio edʼa wãnape bʼeba maʉ̃ne edʼa. 31 Jesúa zuburia bedʼeasidʼa zokʼakua ẽbamarẽã edʼaa tebʉedʼa. 32 Maʉ̃ne mama chĩnata bio nekʼo duanasia kʼatumane. Mawũẽ zuburia bedʼeasidʼa idu edʼa wãbigamarẽã maʉ̃rãne edʼa. Mawũẽ Jesúsbara idaribigasia. 33 Aramaʉ̃ta jaira ũmakĩrãnebara ẽzoape chĩnarãne edʼa wãsidʼa. Mawũẽ chĩna peñane edʼaa doidʼu bʉrʉgʉzoa jogʼakuasia.
34 Mawũẽ chĩna akʉ bʼebara mawũã berabʼaribʉrʉta ũdudʼai wãẽbasidʼa, mobe jarakʼasidʼa pʉwʉrʉdʼebidʼa meãbidʼa. 35 Mawũẽ akʉdʼe erbuesia mawũã berabʼaribʉrʉta. Jesúidʼu zebʉdadʼera jai bio abʼadʼara ũdusidʼa, Jesús jẽrũ kʼaita jewedʼa bʼʉta wua jʉ̃ bʼasia kĩrãbape, mawũẽ perakuasia. 36 Zhi ũdudʼapeadʼabara nebʉrʉsidʼa sãwũã ẽdrʉpe bʼidʼata kĩrãnema bʼadʼara. 37 Mobebʉrʉ kʼabanata Gadara druadʼebemarã Jesúa zuburia bedʼeasidʼa wãmarẽã ãzhi maẽbara, ãzhira kʼãbãẽã pera kʼobʼeasia. Mawũẽ Jesús jãbadʼe bʼaripe wãsia. 38 Maʉ̃ne jai bio abʼadʼara Jesúa zuburia bedʼeasia bʼabimarẽã izhi ũme. Mawũãmina Jesúsbara wãmarẽã jara mawũãsia: 39 Wakusa dedʼaa wãrũã, mobe jaradua Daizezeba bia zromata obʉrʉta bʉ bʼebibʉrʉta.
Mawũãĩ izhira wãbʉrʉta pʉwʉrʉdʼe jõmaʉ̃ã jarakʼa wãsia bia zromata obʉrʉta Jesúsba izhi ũme.
Jairo kʼaudʼebema
(Mateo 9:18-26; Marcos 5:21-43)
40 Kĩrãrẽba Jesús wakusa zebʉrʉdʼera kʼabanabara sobia bia edasidʼa jõmaʉ̃ba jʉ̃ã duanasi baera. 41 Maʉ̃ne zesia Jairo abadata de zhi jʉrebada maẽ nokʼota. Mobe Jesús jẽrũ kʼaita ju kʼobʼepe zuburia bedʼeasia deidʼu wãmarẽã izhi dedʼa. 42 Izhara kʼauta abʼa erubʼʉta doce año bʼʉta beubodʼo basia.
Jesús wãbʉrʉdʼera kʼabanaba pẽũsua wãbisidʼa.
43 Maʉ̃ne wũẽrã abʼa waba kʼaya bʼʉta doce año bata bʼasia. Bibadʼamarẽã zhãrã jʉrʉkua bʼʉdʼe izha erubʼadʼara jõma gastasiidʼu miõba bibadʼa ẽbasia. 44 Ãbʉdeba orrape tõbʼarisia Jesús wua ita. Aramaʉ̃ta poasia wa ze nʉmʉrã. 45 Maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: ¿Mʉrã kʼaiba tõbʼarisi?
Jõmaʉ̃ba tõbʼaridʼa ẽãta jarasidʼa, maʉ̃ne izhi ũme kʼopanʉ bawarauba Pedroba mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, kʼabanaba bʉra pẽũsua wãbidʼata, ¿mʉrã kʼaiba tõbʼarisi abʉrʉka?
46 Mawũãmina Jesúsbara mawũãsia: Mʉrã iabʼaʉba tõbʼarisia, mʉã kʼawuabʉrʉa zhãrã bʼeidʼebema zareata ãĩ wãbʉrʉta mʉ maẽba.
47 Aramaʉ̃ne wũẽrãbara kʼawuasia kʼawuabʉrʉta, mawũẽ pidʼidʼia zepe Jesús jẽrũ kʼaita ju kʼobʼepe jõmaʉ̃ kĩrãbita jarasia kʼãrẽã tõbʼaridʼata, sãwũã audre ẽãne bʼedʼata. 48 Mawũẽ Jesúsbara mawũãsia: Wũẽrã, bʉra soidʼu kʼobʼʉdʼeba ẽdrʉbʉrʉa, wãrũã adu-a.
49 Wadʼi bedʼea kʼobʼʉdʼe de zhi jʉrebada maẽ nokʼo dedʼauba iabʼa zepe mawũãsia: Bʉ kʼaura beudogʼoa. Mawũẽ miãsẽã bedʼea nʉmarãrũã Miã Ũrãgʼabaria.
50 Maʉ̃ta ũrĩpe Jesúsba panaʉ̃ Jairoa mawũãsia: Sopuarãrũã, awuarabʉrʉ soidʼu kʼobʼadua mawũãrã bʉ kʼaura beudʼata piradrʉya.
51 Deidʼu wãbʉrʉdʼera izhi bawara miõta edʼa wãbiga ẽbasia. Awuarabʉrʉ edʼa wãbigasia Pedrota, Jacobota, Juanta, dewara wũẽrã zake zezeta zhi papata. 52 Jõma aubʼari jẽga duanasia wũẽrã zake kʼarea. Maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: Jẽgarãũdua, beu ẽã, awuarabʉrʉ kʼãĩ bʼʉa.
53 Mawũãĩ sewakʼau bʼʉa asidʼa kʼawua kʼobʼeba beusita. 54 Mawũãmina Jesúsbara juwuadʼe jidape nemi jĩgua mawũãsia: ¡Wũẽrã zake, piradrʉrua!
55 Mawũãbʉrʉdʼera zhi jawurera zesia wakusa, mawũẽ aramaʉ̃ta piradrʉsia. Jesúsbara jarasia zhiko diadʼamarẽã. 56 Zhibarirãbara bia akʉ kʼopanasia. Maʉ̃ne Jesúsbara jarasia miõã jaradʼa ẽbamarẽã mawũã berabʼaribʉrʉra.
Kʼãrẽ obigadʼa doce jʉrʉkuadʼata
(Mateo 10:5-15; Marcos 6:7-13)
9 Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼa doceta ãba jʉrepe zareata dedʼekasia jai jõmaʉ̃ ʉ̃rʉ̃, aramaʉ̃ne bʼebidʼamarẽã kʼayarãsidʼa. 2 Mobebʉrʉ jaradʼe zokʼakuasia Daizezeta Nokʼodʼebemata, aramaʉ̃ne bʼebidʼamarẽã kʼayarãsidʼa. 3 Maʉ̃nerã mawũãsia: Odʼera miã kʼãrẽta ederãũdua, miã barrata, miã talegota, miã zhikota, miã platata, miã wua trokʼa jʉ̃ĩta. 4 Baridu maẽ deidʼu wãbʉdadʼera mama duanedua mamaʉ̃ba wãnañeẽna. 5 Baridu maẽ marãta bia edadʼa ẽbʉrʉ maʉ̃ pʉwʉrʉdʼebara ãĩ wãbʉdata egoro jarra marã jẽrũnebema niãweudua. Aramaʉ̃ne kʼawuabidʼaya ãzhira Daizezebara pua kʼawua oita.
6 Ãzhi wãbʉrʉdʼera pʉwʉrʉ zake tabʼeza berabʼari wãnata bedʼea biata jarakʼa kʼayarãta bʼebikua wãsidʼa baridu maẽ.
Juan Burukʼoemiã beabidʼadʼebema
(Mateo 14:1-12; Marcos 6:14-29)
7 Rey Herodebara jõma ũrĩsia Jesúsba onʉmʉta, mawũẽ kʼawua ẽã krĩcha bʼasia. Ʉ̃kʉrʉbara mawũãsidʼa: Juan beudʼata piradrʉsia. 8 Waya ʉ̃kʉrʉbara mawũãsidʼa: Elíata ibʼaria. Ʉ̃kʉrʉbara mawũãsidʼa: Daizezeba bedʼeata jarabibari bʼeadʼata beudʼata iabʼa piradrʉbʉrʉa. 9 Mawũẽ Herodebara mawũãsia: Juan mʉãrã otatubisia. ¿Mawũẽ maʉ̃ kʼaipe maʉ̃nebemata mʉã ũrĩ nʉmʉrã?
Aramaʉ̃ne ũdu krĩña bʼasia.
Nekʼobigadʼa cinco mil
(Mateo 14:13-21; Marcos 6:30-44; Juan 6:1-14)
10 Jesúsba zokʼakuadʼata wakusa zebʉdadʼera jõma nebʉrʉsidʼa ãzha odʼapeadʼata. Maʉ̃nerã bari ãzhitrʉ jʉre edesia miõ ne ẽã maẽ Betsaida pʉwʉrʉ kʼaita. 11 Zhãrãbara kʼawuadʼape kʼaidʼu wãsidʼa. Mawũẽ izhara bia edabʉrʉta jarakʼasia Daizezeta Nokʼodʼebemata, bʼebikuasia zhi bʼei bara bʼera.
12 Maʉ̃ne ewari keudʼe izha jʉrʉkuadʼata docebara orradʼape mawũãsidʼa: Zhãrã kʼobʼera wãbigarua wãnamarẽã pʉwʉrʉ zake tabʼema, meã arakʼaita bʼema, maʉ̃za kʼãĩguebʉdaba ũdudʼamarẽã zhikota. Dazhirã namarã kʼobʼea kʼãrẽ ne ẽã maẽ.
13 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: Marãba nekʼobigaudua.
Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Daibara eruduanuã pan juesoma, bʼeda ũme, daita wãbʉda ẽbʉrʉ zhiko edadʼe naʉ̃ jõmaʉ̃ kʼabanaĩta.
14 Maʉ̃nerã zhũmakĩrãrãta nʉmasia cinco mil. Mawũẽ izha jʉrʉkuadʼaa mawũãsia: Awuara awuarakʼa jewedʼabigaudua cincuentadʼe.
15 Mawũãĩ mawũã jewedʼabisidʼa jõma. 16 Mobebʉrʉ jirakua edasia pan juesomata, bʼeda ũmeta, mobe ʉ̃taa akʉ maʉ̃bari zhiwidʼipe bʼʉekuape diasia izha jʉrʉkuadʼaa, jedʼekadʼamarẽã zhãrã kʼobʼea. 17 Jõma jãwũã nekʼosidʼa. Adʼubadʼapeadʼata jamara doce jʉrepesidʼa zhi bʼʉgʉzoamata.
Jesús zhãrã Ẽdrʉbita jaradʼa Pedroba
(Mateo 16:13-19; Marcos 8:27-29)
18 Ewari abʼa Jesús zhãrã maẽbara ãĩ zhiwidʼi bʼʉdʼe, izha jʉrʉkuadʼata izhi bawara kʼopanʉne widʼi mawũãsia: ¿Zhãrãbara mʉrã kʼaita jara panʉ?
19 Mawũãĩ ãzhara panaʉ̃ mawũãsidʼa: Ʉ̃kʉrʉbara jarabada bʉra Juan Burukʼoemiãta. Ʉ̃kʉrʉbara jarabada bʉra Elíata. Ʉ̃kʉrʉbara jarabada bʉra Daizezeba bedʼeata jarabibarirã bʼeadʼata beudʼata iabʼa piradrʉsita.
20 Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: ¿Kʼõbe marãma mʉrã kʼaipe?
Mawũãĩ Pedroba panaʉ̃ mawũãsia: Bʉra zhãrã Ẽdrʉbita Daizezedʼea.
Jesúsba jaradʼa izhi beadʼaita
(Mateo 16:20-28; Marcos 8:30—9:1)
21 Jesúsbara maʉ̃ta miõã jaradʼa ẽbamarẽã zarea jarakʼabʉrʉta, 22 mawũãsia: Mʉ Beubari Bape bʼʉra ne biodʼe zuburiaya, seribidʼa ẽbaya nokʼorãba, sacerdoterã nokʼorãba, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadaba. Aramaʉ̃ne beabʉdadʼera piradrʉya ewari ũbeadʼe.
23 Mawũãpe jõmaʉ̃ã mawũãsia: Iabʼaʉba mʉta pẽwã krĩña bʼʉbʉrʉ bʉzha krĩñata aribʼaerãrũã, awuarabʉrʉ bebudʼe basiidʼu ewariza mʉrã pẽwãdua. 24 Mʉ kʼarea beu krĩña ẽãrã aduaya, mawũãmina mʉ kʼarea beubʉrʉra ẽdrʉya. 25 ¿Zhãrãĩtara kʼãrẽ biata bʼaipe ẽjũãne nʉmʉta jõma izhidʼeta nʉmʉbʉrʉdʼe izhi jawureta aduara? 26 Iabʼa mʉ kʼarea mʉ bedʼea kʼarea pera bʼaibʉrʉ, maʉ̃ mʉãrã mʉrẽ ẽã aya mʉ Beubari Bape bʼadʼata zarea bara zebʉrʉdʼera mʉ Zeze zareaedʼa ángelerã zareaedʼa. 27 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, ʉ̃kʉrʉ nama kʼobʼebara beudʼai nawedʼa ũdudʼaya Daizezeta Nokʼodʼebemata.
Jesús awuaradʼa
28 Maʉ̃ta jaradʼa tẽã ewari ocho babʉrʉdʼe Jesúsbara jʉre edesia Pedrota, Juanta, Jacobota, aramaʉ̃ne kʼatumaĩnu wãrĩzesia zhiwidʼidʼe. 29 Zhiwidʼi nʉmʉne kĩrã awuarasia, izhi wuara totroa ʉ̃nasia. 30 Maʉ̃ne ũmakĩrã ũme izhi ũme bedʼea kʼopanasia Moiséta, Elíata. 31 Maʉ̃rã zhi ũdubisidʼa ʉ̃na kĩrãwãrẽã. Jara kʼopanasia izhi beuidʼebema Jesúsbara aribʼaeita Jerusalénne. 32 Maʉ̃ẽna Pedrora izhi bawara kʼopanʉ bawara kʼãbãẽã dapea kʼopanasia. Mawũãmina ʉ̃rʉ̃ma kʼopanebʉdaba ũdusidʼa Jesús ʉ̃na kĩrãwãrẽã nʉmʉta, ũdusidʼa ũmakĩrã ũme kʼopanʉta izhi bawara. 33 Maʉ̃rãta Jesús maẽba ãĩ wãbʉdadʼera Pedrobara Jesúa mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, biga dazhirã nama kʼobʼera. De kʼãĩdeta ũbea odʼaya abʼa bʉita, abʼa Moiséita, abʼa Elíaita.
Pedrobara sãwũãta kʼawua ẽãta mawũã bedʼeasia. 34 Mawũã bedʼea kʼobʼʉdʼe jãrãrã zebʉrʉba ãnabʼarikuasia. Mawũẽ ãzhira perasidʼa jãrãrãne edʼa dogʼoba. 35 Maʉ̃ne Daizezeta jãrãrãneba bedʼeabʉrʉta mawũãsia: Naʉ̃ mʉ Warra mʉãrã kʉãgʼa, izhi bedʼeara ũrĩũdua.
36 Mawũã bedʼea chũbʉrʉdʼera Jesús kʼobʼasia abʼa. Ãzhira chupeasidʼa, maʉ̃ ewadera miõã jaradʼa ẽbasia ãzha ũdudʼapeadʼara.
Jesúsba bʼebidʼa kũrã wawa bʼʉta
(Mateo 17:14-21; Marcos 9:14-29)
37 Nrũẽma kʼatumaneba zebʉdadʼera daucha zesia kʼabanata. 38 Maʉ̃ne ũmakĩrã abʼaʉba kʼabananeba nemi jĩgua mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, mʉ biata odua mʉ warrata akʉdua mʉã abʼabai erubʼʉta. 39 Jaiba jidabʉrʉdʼera kʼawua ẽãne jʉrabibaria, abʼaedʼa wawabibaria, mobe ibʼa kʼopepea zebibaria, aramaʉ̃ne puo bʼʉra kenabʼari ẽã. 40 Mʉrã bʉa jʉrʉkuadʼaa zuburia bedʼeasia ãĩ jʉretadʼamarẽã, mawũãmina bʼeda ẽbasia.
41 Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: ¡Marã soidʼu duanu ẽãta bia ẽãta bʼea! ¿Mʉrã sõmbeedʼa marã bawara bʼaipe, mʉãrã sõmbeedʼa zrogʼa nʉmaĩpe? Naĩnu wedua bʉzhi warra.
42 Kũrãta urudʼera jaibara bʼaebipe abʼaedʼa wawabisia. Mawũãmina Jesúsbara jaira kẽãsia, aramaʉ̃ne kũrã bʼebipe diasia zhi zezea. 43 Jõmaʉ̃ba bia akʉdruasidʼa zhi zroma baera Daizezera.
Jesúsba wakusa jaradʼa izhi beadʼaita
(Mateo 17:22-23; Marcos 9:30-32)
Ne jõma obʼʉ kʼarea bia akʉdrua nʉmene Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼaa mawũãsia: 44 Bude badʼaita mʉã jaraita bia ũrĩũdua. Mʉ Beubari Bape bʼʉra chãbʼaridʼaya zhãrã juwuadʼe.
45 Maʉ̃ta jarabʉrʉra ãzhara sãwũãta kʼawuadʼa ẽbasia sãwũãta kʼawuabiga ẽãba. Perasidʼa maʉ̃ bedʼeata widʼidʼaira.
¿Kʼaita audre zhi zromape?
(Mateo 18:1-5; Marcos 9:33-37)
46 Mawũẽ izha jʉrʉkuadʼara bĩ ẽã bedʼeasidʼa ãzhirãnebema kʼaita audre zhi zroma ʉ̃rʉ̃. 47 Jesúsbara sodʼeba sãwũã krĩcha kʼobʼeta kʼawuape wũãwũãta jidape izhi kʼaita kʼobʼʉpe, 48 mawũãsia: Mʉnebema ĩjã bʼʉdʼeba bariduba wũãwũã kʼãwũã bʼʉta bia edara mʉta bia edabʉrʉa. Mʉta bia edabʉrʉra bia edabʉrʉa mʉ zokʼadʼata. Marã jõmaʉ̃nebema zhi zroma ẽãne bʼʉta maʉ̃ta audre zhi zroma.
Dazhirãta jura ẽãrã dazhirã bawarabema
49 Juanbara mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, daibara iabʼa ũdusidʼa jai ãĩ jʉrekua nʉmʉta bʉ trʉ̃neba. Daibara maʉ̃ kʼaudʼa bʼa ẽbamarẽã jarasidʼa dazhirã bawara bʼʉ ẽbaera.
50 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Maʉ̃ kʼaudʼa bʼa ẽbamarẽã jararãũdua, dazhirãta jura ẽãrã dazhirã bawarabema.
Jesúsba kẽãna Jacobota Juanta
51 Jesús ʉ̃taa wãĩta ewarita arababʉrʉdʼera wãnigua wãsia Jerusalén pʉwʉrʉedʼa. 52 Maʉ̃nerã izhi naa ʉ̃kʉrʉ zokʼakuasia. Mawũẽ maʉ̃rã wãpe pʉwʉrʉ zake Samariabidʼarãne maẽ edʼa wãsidʼa de jʉrʉdʼape kʼãĩbidʼaita. 53 Mawũãmina bʼaribidʼa ẽbasia Jerusalén pʉwʉrʉedʼa wãta kʼawuadʼape.
54 Maʉ̃ta ũdudʼai Jacobo Juan izha jʉrʉkuadʼaba mawũãsidʼa: Nokʼó, ¿bʉma bigabʉrʉ bãjãneba tebʉta bʼaemarẽã jaradʼaika Elíaba odʼa kĩrãkʼa obʉdaba ãzhi ba wãmarẽã?
55 Mawũãnaĩ Jesús pʉrʉwape ãzhi kẽã mawũãsia: Marãbara kʼawuadʼa ẽã marã kʼãrẽ Jawurebiadʼeta bʼera. 56 Mʉ Beubari Bape bʼʉra ze ẽbasia zhãrã jawure aduabiita, awuarabʉrʉ zesia ẽdrʉbigaita.
Aramaʉ̃ne wãsidʼa pʉwʉrʉ zake awʉrʉedʼa.
Jesús pẽwã krĩñanapeadʼa
57 Odʼe wãnane abʼaʉba Jesúa mawũãsia: Nokʼó, mʉã bʉra pẽwãña bʉ wãbʉrʉma.
58 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Usa pã de bara bʼʉa, ibanasidʼa de bara bʼʉa, mawũãmina mʉ Beubari Bape bʼʉra ne ẽã sãma kʼãĩ bʼaira.
59 Maʉ̃nerã awʉrʉa mawũãsia: Mʉ kʼaidʼu bʼadua.
Mawũãĩ maʉ̃bara mawũãsia: Nokʼó, mʉrã naara idu wãbirua mʉ zeze joudʼe.
60 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Aduaita beuya bʼea idu joubigarua ãzhirãta beubʉdara. Mawũãmina bʉara jaradʼe wãrũã Daizezeta Nokʼodʼebemata.
61 Maʉ̃nerã awʉrʉba mawũãsia: Nokʼó, mʉã bʉra pẽwãña, mawũãmina mʉ wãta naara jaradʼe wãbirua mʉ dedʼa bʼea.
62 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Iabʼaʉba trabajo jidabʉrʉta jipa ede ẽã jẽrũya akʉra, seri ẽã Daizezeta Nokʼodʼebemaĩtara.
Jesúsba zokʼakuadʼa setenta
10 Maʉ̃ tẽã Jesúsbara dewara awʉrʉrãta setenta jʉrʉkuape izhi naa ũme ũmekʼa zokʼakuasia pʉwʉrʉza izhi wãĩ maẽ. 2 Maʉ̃nerã mawũãsia: Wãrãnebai mʉ ũrãgʼa ĩjãnaĩrã bioa, mawũãmina miã ũrãgʼadʼaira bio ẽã. Maʉ̃ba widʼiudua Daizeze zhãrã Zhibaria, miã ũrãgʼabadata zokʼamarẽã izhidʼebema ĩjãĩta bʼema. 3 Wãũdua, mʉã marã oveja zakerã kĩrãkʼa zokʼabʉrʉa usa pãta bʼedʼe edʼa. 4 Zũbira ederãũdua, miã talegota, miã sandalia trokʼa jʉ̃ĩta. Odʼera zhãrã bawara dããrã bedʼearãũdua. 5 Baridu maẽ marã deidʼu wãbʉdadʼera naara mawũãũdua: Daizezedʼeba marã adu-a bʼeaya. 6 Iabʼa adu-a bʼaidʼe bʼʉta mama bʼʉbʉrʉ, marãba adu-a bʼaidʼebema jarabʉdara izhima wãña. Mawũã bʼaidʼe bʼʉ ẽbʉrʉ maʉ̃ adu-a bʼaidʼebema mazhima zeya. 7 Abʼaʉ dedʼa kʼopane duanadua, kʼoudua, doudua marãã diabʉdata, traja bʼʉra kʼãrẽ diadʼaidʼe bʼʉa. Deza kʼãĩrãũdua. 8 Baridu pʉwʉrʉedʼa jũẽbʉdadʼe marãta bia edadʼara kʼoudua marãã diabʉdata. 9 Kʼayata mama bʼera bʼebiudua, mobe mawũãũdua: Marã kʼaita basia Daizezeta Nokʼodʼebemata. 10 Mawũãmina baridu pʉwʉrʉdʼe edʼa wãbʉdadʼe marãta bia edadʼa ẽbʉrʉ oidʼu wãnape mawũãũdua: 11 Egoro jarra marã pʉwʉrʉdʼebema dai jẽrũma kʼaradʼara daibara niãwedʼaya marã Daizezeba pua kʼawua oidʼebemata. Mawũãmina kʼawuaudua, Daizezeta Nokʼodʼebema marã kʼaita basia. 12 Mʉã marãã jaraya, Daizezeba kʼawua obʉrʉ ewadera Sodoma pʉwʉrʉdʼe bʼeadʼara yarebai zuburia nʉmabigaya maʉ̃ pʉwʉrʉdʼe bʼe kʼãñabara.
Pʉwʉrʉ tabʼe maẽ ĩjãna ẽbadʼapeadʼa
13 ¡Daizezebara pua kʼawua oya Corazín pʉwʉrʉdʼe bʼera! ¡Pua kʼawua oya Betsaida pʉwʉrʉdʼe bʼera! Tiro pʉwʉrʉdʼe, Sidón pʉwʉrʉdʼe ũdudʼakʼata obʉrʉta mʉã marã maẽ odʼata osibʉrʉ, dããrãbʉrʉta sopuaba wua paima jʉ̃ jewedʼadʼape, sopuaba burudʼe itarra podʼape, kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãkʼausidʼa. 14 Mawũẽ Daizezeba kʼawua obʉrʉdʼera Tiro pʉwʉrʉdʼe, Sidón pʉwʉrʉdʼe bʼeadʼara yarebai zuburia bʼeabiya marã kʼãñabara. 15 Capernaúm pʉwʉrʉdʼe bʼera ʉ̃taa wãĩta krĩcha bʼedʼe Daizezebara pepekuaya beudʼapeadʼata zuburia bʼeabiima.
16 Marã mʉnebemata bʼe bedʼeata ũrĩnarã mʉ bedʼeata ũrĩnaña, marãta seribidʼa ẽbʉrʉ mʉta seribidʼa ẽã, mʉta seribidʼa ẽãrã mʉ zokʼadʼata seribidʼa ẽã.
Jẽrũya zekuadʼa setenta zokʼakuadʼata
17 Setenta zokʼakuadʼara jẽrũya sobia zebʉdata Jesúa mawũãsidʼa: Nokʼó, jaira dai edre nʉmeã bʉ trʉ̃neba.
18 Mawũãnaĩ mawũãsia: Mʉã ũdusia ãtõmiã ʉ̃treba bʼaeta ba erudru kĩrãkʼa. 19 Mʉã marãã zareata diasia dãmata, drusũrẽta nebʉdara eubʼari ẽbamarẽã, ãtõmiã zarea jõmaʉ̃ ʉ̃rʉ̃ diasia, mawũẽ marã miã kʼãrẽba sãwũã ẽã. 20 Mawũãmina sobiarãũdua jaita marã edre nʉme kʼarea. Awuarabʉrʉ sobiaudua marã trʉ̃ta zhi bʼʉma kʼarea ʉ̃tre.
Jesús sobiadʼa
21 Maʉ̃ ewadera Jesús Jawurebiadʼeba sobia mawũãsia: Zeze, mʉã bʉra ibia jaraya, bʉra ʉ̃trebema Nokʼoa, drua Nokʼoa, bʉ mawũã Nokʼodʼebema bʉara kʼawuabi ẽbasia ãzhikusa krĩcha banata bʼeara, awuarabʉrʉ kʼawuabisia krĩcha bana ẽãta bʼea. Zeze, bʉma mawũã biga basia.
22 Izhidʼebemata jõma mʉãã kʼawuabisia mʉ Zezebara. Miõba kʼawua ẽã mʉ zhi Warradʼebema, awuarabʉrʉ kʼawua bʼʉa mʉ Zezebʉrʉ. Miõba kʼawua ẽã mʉ Zezedʼebema, awuarabʉrʉ kʼawua bʼʉa mʉ zhi Warrabʉrʉ. Mawũẽ mʉ zhi Warraba kʼawuabi krĩñabʉrʉara kʼawuabiya.
23 Mobebʉrʉ izha jʉrʉkuadʼama pʉrʉwape dobʼaʉdʼe mawũãsia: Sobia bʼeaya marãba ũdu bʼeta ũdu bʼera. 24 Mʉã marãã jaraya, Daizezeba bedʼeata jarabibarirã bioba, reyrã bioba ũdu krĩña bʼeasia mʉã obʼʉta marãba ũdu bʼeta, mawũãmina ũdudʼa ẽbasia. Ũrĩ krĩña bʼeasia marãba ũrĩ bʼeta, mawũãmina ũrĩna ẽbasia.
Biata bʼadʼa Samariadʼebemata
25 Ũrãgʼa Moisédʼe jarabarita piradrʉpe wãẽãbiita Jesúa mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, ¿mʉã kʼãrẽ obʉrʉba jidaipe Daizeze ũme bʼai jõ ẽãrã?
26 Mawũãĩ izhara mawũãsia: ¿Kʼãrẽta jara bʼʉ tabʼʉ Daizeze ũrãgʼadʼera? ¿Bʉa kʼãrẽta lebari?
27 Mawũãĩ izhara panaʉ̃ mawũãsia: Nokʼo Daizezera soidʼu kʉãgʼarua, bʉzhi jawureidʼuba, bʉzhi zareaidʼuba, bʉzhi krĩchaidʼuba. Bʉzhi zhãrã kʉãgʼarua bʉzhi kĩrãkʼa.
28 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Bʉara bia panaʉ̃bʉrʉa. Maʉ̃ta odua, mawũãrã Daizeze ũme bʼai jõ ẽã bʼaya.
29 Mawũãĩ izhara sewa bia widʼi krĩñape Jesúa mawũãsia: ¿Kʼaipe mʉ zhãrã?
30 Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Ũmakĩrãta wãsia Jerusalénneba Jericó pʉwʉrʉedʼa, maʉ̃ne nezrʉgamiãrãba jidadʼape zrʉgasidʼa ne erubʼadʼata, wuata. Nitbia puodʼape wãsidʼa, aramaʉ̃ne beudea tabʼʉesidʼa. 31 Maʉ̃ne sacerdoteta maʉ̃ odʼe zebʉrʉdʼera akʉ jipa berabʼarisia. 32 Abʼarika Levidʼebemata arakʼaita zebʉrʉdʼera akʉ jipa berabʼarisia. 33 Mawũãmina Samariadʼebemata odʼe wãta izhi kʼaita zebʉrʉdʼe ũdui sozuburiasia. 34 Mawũẽ orrape zhara kʼõgʼozoadʼata wuaba pãrĩkuasia, maʉ̃nerã vinoba sʉgʉpe olivo dragʼaba soasia. Mobe izhi burrodʼe kʼobʼʉpe edesia odʼe wã nʉmʉta kʼãĩbadaidʼu, aramaʉ̃ne akʉsia. 35 Nrũẽma izhi wãba plata ewari ũme erbʼaribʉrʉta denario ũme erbʼaripe de zhibaria diabʉrʉta mawũãsia: Naʉ̃ta akʉdua. Jõma bʉa audre gastabʉrʉra mʉã pagʼaya mʉ wakusa zebʉrʉdʼe. 36 ¿Maʉ̃rã ũbeadʼebemabara bʉma sãʉ̃ba ãzhi zhãrãta bʼasi nezrʉgamiãrãba jidadʼapeadʼara?
37 Mawũãĩ izhara mawũãsia: Zhi sozuburiadʼaba.
Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Wãpe bʉabidʼa abʼarika odua.
Jesúsba akʉdʼe wãna Marta María ũme
38 Jesús odʼe wãne pʉwʉrʉ zakedʼe edʼa wãsia, maʉ̃ne wũẽrã Marta abadaba izhi dedʼa bia edasia. 39 Martara mebea bara bʼasia María abadata. Maʉ̃ Maríara Jesús jẽrũ kʼaita jewedʼa bʼepe ũrĩ bʼesia izhi bedʼeata. 40 Mawũãmina Marta ĩñabasia nʉmʉta kʼãrẽ oita bioba Jesús orrape mawũãsia: Nokʼó, ¿bʉara kĩrãkuita ẽka mʉ mebeaba mʉ abʼa ne aribʼaebi nʉmʉrã? Jaradua mʉ kʼarebamarẽã.
41 Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Marta, bʉra kʼawua ẽã ĩñabasia nʉmʉã kʼãrẽ oita bioba. 42 Mawũãmina Daizeze bedʼeata ũrĩnaĩ barata bʼʉa. Maríabara maʉ̃ta biata jidabʉrʉa, mawũẽ miõba ãĩ tʉdʼa ẽã.
Jesúsba jaradiadʼa zhiwidʼiita
11 Ewari abʼa Jesús zhiwidʼi nʉmape zhiwidʼi berabʼaribʉrʉdʼera izha jʉrʉkuadʼaba abʼaʉba mawũãsia: Nokʼó, daia jaradedʼekarua zhiwidʼiita, Juanba jaradedʼekadʼa kĩrãkʼa izha jʉrʉkuadʼaa. 2 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Marã zhiwidʼibʉdadʼera mawũãũdua:
Bʉra Daizezeta ʉ̃tre bʼʉa, bʉra wawiadʼaidʼe bʼʉa. Dai Nokʼota nʉmadua. Bʉa krĩñata odʼaidʼe bʼʉa ʉ̃tre obʼe kĩrãkʼa, mawũã odʼaidʼe bʼʉa druadʼebidʼa.
3 Zhiko ewarizabema daia diadua idʼira.
4 Daiba kʼazhiruata odʼadʼebara daira bedʼea ne ẽã duanebirua, daibidʼa bedʼea ne ẽãne edabada dai bĩ ẽã obʉdata jõma. Daita idu wãẽãbirãrũã, awuarabʉrʉ daira kʼarebarua ãtõmiã bia ẽãnebara. 5 Dewara mawũãsia: ¿Marãnebemaba izhi ũme zhibiata erubʼʉdʼera ewari ẽsadra izhima wãpe mawũãĩ ẽka: Bʉra mʉ ũme zhibiata bʼʉa mʉãã prestadua pan ũbea ai ẽka? 6 ¿Mʉ ũme zhibiata odʼe wãta mʉ maẽ deidʼu zesia, maʉ̃ne mʉãrã kʼãrẽ diaira ne ẽã ai ẽka? 7 ¿Mawũãĩ jaribara edʼauba panaʉ̃ mawũãĩbʉka: Miãsẽã nʉmarãrũã, puertara ya serra nʉmʉã, mʉ warrarãsidʼa mʉ bawara kʼãĩgue nʉmʉã, maʉ̃ba mʉrã piradrʉ bʼe ẽã maʉ̃ diaira aibʉka? 8 Mʉã marãã jaraya, izhi ũme zhibiaba maʉ̃ diaita piradrʉbʉrʉ ẽãsidʼa pi widʼi nʉmebʉrʉba piradrʉpe diaya jõma izha nesidʼa bʼʉra. 9 Mawũẽ mʉã marãã jaraya: Aramaʉ̃ kĩrãkʼa Daizezea ne widʼiudua, mawũãrã marãã diaya. Ne widʼi bʼeba jʉrʉudua, mawũãrã ũdudʼaya. Ne widʼi bʼeba trʉ̃ũdua, mawũãrã jigaita puerta ewaya. 10 Daizezea ne widʼi bʼʉbara jidaya. Ne widʼi bʼʉba jʉrʉ bʼʉbara ũduya. Ne widʼi bʼʉba trʉ̃ bʼʉaara diaita puerta ewaya.
11 ¿Zezeta marãnebemabara zhi warraba panta widʼira mongʼarata diaita bʼʉka? ¿O bʼedata widʼira bʼeda dia ẽã dãmata diaita bʼʉka? 12 ¿O nemʉta widʼira drusũrẽta diaita bʼʉka? 13 Marã bia ẽãta bʼeba mazhi warrarãã ne biata dia kʼawua bʼebʉrʉ, ¿marã Zeze ʉ̃trebemabara audrebai Jawurebiata diai ẽka zhi widʼibʉdaara?
Mebẽrãta ãzhirãĩnu zhõ duanerã jõña
(Mateo 12:22-30; Marcos 3:20-27)
14 Jesúsbara jaira ãĩ jʉretasia zhãrã nemi zebi ẽãta, aramaʉ̃ne jai ãĩ wãbʉrʉdʼera nemi ze ẽã bʼadʼara bedʼeabʉrʉba zhãrã kʼobʼebara bia akʉdruasidʼa. 15 Mawũãmina ãzhirãnebema ʉ̃kʉrʉbara mawũãsidʼa: Beelzebú jai duanu nokʼo zareadʼeba jaira ãĩ jʉrekua bʼʉa.
16 Ʉ̃kʉrʉbara wãẽãbidʼaita ũdudʼakʼata ũdubimarẽã jarasidʼa Daizezedʼeba nʉmʉbʉrʉ.
17 Mawũãmina Jesúsbara ãzhi sãwũã krĩcha kʼobʼeta kʼawuape mawũãsia: Abʼaʉ druadʼebemata ãzhirãĩnu zhõ duanerã jõña. Abʼaʉ dedʼabemata ãzhirãĩnu zhõ duanerã jõña. 18 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa ãtõmiãta jai izha jʉre nʉmʉ bawara zhõ nʉmerã, ¿sãwũã ari nokʼota nʉmaĩpe? Maʉ̃ta marãbara jarabʉda Beelzebú zareadʼeba mʉã jaira ãĩ jʉrekua bʼʉta. 19 Marãma mʉã Beelzebú zareadʼeba jaita ãĩ jʉrekua bʼʉbʉrʉ, ¿marã pẽwã bʼebara kʼai zareadʼeba ãĩ jʉrekua bʼe? Widʼidʼara marãba jarabʉdara ãzhara jaradʼaya mawũã ẽãta. 20 Daizeze zareadʼeba mʉã jaira ãĩ jʉrekua bʼʉa, mawũẽ wãrãne Daizezeta Nokʼodʼebemata marãma zea.
21 Ũmakĩrã mesẽrãba ne izhi zhõbarita erubʼʉba izhi deta akʉ bʼʉra, bia nʉmʉã izha ne erubʼʉra. 22 Mawũãmina izhi audre mesẽrãta zebʉrʉdʼera izhira edre bʼaebipe ne izhi zhõbarira jõma jãrĩña maʉ̃ba zarea bʼʉta, mobe awʉrʉ bawarauba draya.
23 Mʉ ũme nʉmʉ ẽãbara mʉrã jura bʼʉa. Mʉ bawarauba zhãrãta mʉma zebi ẽãbara zhadiga bʼʉa.
Jaita wakusa zebaridʼebema
24 Jaita zhãrãneba ẽdrʉbʉrʉdʼera drua drudrua tabʼʉ maẽ põãsãne nimi baebaria, sãma bʼaita jʉrʉbʉrʉdʼe ũdu ẽbai mawũãbaria: Mʉrã wakusa mʉzhi dedʼaa wãña mʉzhi ẽdrʉdʼama. 25 Aramaʉ̃ne zebʉrʉdʼera ũdubaria barre bi-ia nʉmʉta. 26 Mawũẽ wãpe jai awʉrʉta siete jʉrebaria izhi audre bia ẽãta, mobe edʼa wãnape mama duanebaria. Mawũẽ zhãrã maʉ̃ audre zuburia bʼebaria izhi naara bʼadʼa kʼãñabara.
Wãrãne sobiadʼaidʼebema
27 Jesúsba maʉ̃ta jara nʉmʉne wũẽrãba kʼabanane edʼauba nemi jĩgua mawũãsia: Sobia bʼaidʼe bʼʉa bʉ tope ju dawuadʼara.
28 Mawũãĩ izhara mawũãsia: Audrera sobia bʼeaidʼe bʼʉa Daizeze bedʼeata ũrĩpe aribʼae bʼeta.
Ũdudʼakʼata ũdubimarẽã jaradʼapeadʼa
29 Kʼabana bʉredrʉ bʉsidʼe Jesúsbara mawũãsia: Zhãrã idʼi ewadebema bia ẽãta bʼea. Mʉta Daizezedʼeba nʉmʉbʉrʉ ũdudʼakʼata ũdubimarẽã jara bʼea. Mawũãmina mʉãrã ũdudʼakʼara ũdubiga ẽã, awuarabʉrʉ ũdubigaya Jonás berabʼaridʼa kĩrãkʼabʉrʉ. 30 Jonás berabʼaridʼa kĩrãkʼabara Daizezedʼeba nʉmʉta kʼawuabigasia Nínive pʉwʉrʉdʼe bʼea. Mʉ Beubari Bape bʼʉbidʼa mawũã kʼawuabigaya zhãrã idʼi ewade bʼea. 31 Daizezeba zhãrã kʼawua obʉrʉdʼera Sabá druadʼe reina bʼidʼabadara beudʼata piradrʉya zhãrã idʼi ewade bʼe bawara, maʉ̃bara marã aduabimarẽã jaraya, maʉ̃ẽnabema izhira drua wawaraidʼuba zesia rey Salomón krĩchata ũrĩne. Maʉ̃ne mʉ nama bʼʉra audre zhi zroma Salomón kʼãñabara. 32 Daizezeba zhãrã kʼawua obʉrʉdʼera Nínive pʉwʉrʉdʼe zhãrã bʼeadʼara beudʼata piradrʉdʼaya zhãrã idʼi ewade bʼe bawara, maʉ̃rãbara marã aduabimarẽã jaradʼaya, maʉ̃ẽnabema Jonásba Daizeze bedʼeata jarabʉrʉba ãzhara kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãsidʼa. Maʉ̃ne mʉ nama bʼʉra audre zhi zroma Jonás kʼãñabara.
Ĩbĩrã kʼakuadʼebema
33 Miõba ĩbĩrã kʼoape merãkʼa, miã ãna nʉmʉka. Awuarabʉrʉ ʉ̃tʉ bʼʉbaria deidʼu zebʉdaba ʉ̃na ũdudʼamarẽã. 34 Ĩbĩrã kʼakuadʼebema dabʉa. Bʉ dabʉta bigabʉrʉ bʉ kʼakuara jõma ʉ̃na bʼʉa. Mawũãmina bʉ dabʉta biga ẽbʉrʉ bʉ kʼakuara pãrĩguadʼe bʼʉa. 35 Mawũẽ kĩrãkuitarua bʉa obʼʉta bʉma bigata bia ẽãneba pãrĩguata bʼa ẽbamarẽã. 36 Bʉ kʼakuata jõma ʉ̃na bʼʉta parĩguadʼebema ne ẽã bʼʉbʉrʉ jõma ʉ̃na bʼaya, ĩbĩrãba bʉta zhi ʉ̃naba ʉ̃nabari kĩrãkʼa bʼaya.
Jesúsba jaradʼa fariseorãnebemata
(Mateo 23:1-36; Marcos 12:38-40; Lucas 20:45-47)
37 Jesús ma bedʼeabʉrʉdʼera fariseo abʼaʉba jarasia izhi maẽ nekʼomarẽã.
Mawũẽ Jesús deidʼu wãpe jewedʼasia nekʼoita. 38 Fariseoba maʉ̃ta ũdui bĩ ẽãsia ãzha obʼe kĩrãkʼa mitia ne ẽã obʉrʉta juwua surrua o ẽãba nekʼoi nawedʼa. 39 Maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: Marã fariseorãta bʼera vasota, epedʼekʼota, ʉ̃rʉ̃bʉrʉ zhi sʉgʉma kĩrãkʼa bʼea, mawũãmina marã edʼara bia ẽãba bira bʼea, nezrʉga bia ẽãta obʼeba. 40 Marã krĩcha ne ẽã bʼea, ¿ʉ̃rʉ̃bemata odʼabara o ẽbasika edʼabemasidʼa? 41 Zuburia bʼea diaudua mazha ne erubʼedʼebemata, mobedʼeba marã jipadʼe mitia ne ẽã bʼeaya.
42 ¡Daizezebara pua kʼawua oya marã fariseorãta bʼera! Marãbara menta kiduata, ruda kiduata, ne udʼebema kiduata diez bʼʉabʉdaza abʼa Daizezea diabada. Mawũãmina zhãrã kĩrãẽpa bia edadʼa ẽã, miã Daizezera kʉãgʼadʼa ẽã. Maʉ̃ne maʉ̃trʉ aribʼaedʼaidʼe bʼʉa, ne wuaabema kenabʼari ẽã aribʼae bʼedʼe.
43 ¡Daizezebara pua kʼawua oya marã fariseorãta bʼera! Nokʼorãta jewedʼabari maẽ jewedʼa krĩñadea de zhi jʉrebada nʉme maẽrã, marã wawia saludʼaita krĩñadea pʉwʉrʉdʼe kʼabana maẽrã.
44 ¡Daizezebara pua kʼawua oya marã ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata bʼera, fariseorãta bʼera, marã sewa bibaʉta bʼea! Mawũẽ beuwãrã jou nʉmeta ũdudʼa ẽkĩrãkʼa bʼea, mitiata ʉ̃rʉ̃ nebʉdata zhãrãba kʼawuadʼa ẽkĩrãkʼa bʼea.
45 Mawũãĩ ũrãgʼa Moisédʼe jarabariba panaʉ̃ mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, bʉa maʉ̃ta jarabʉrʉbara bĩ ẽã jarabʉrʉa daisidʼa.
46 Mawũãĩ izhara mawũãsia: ¡Daizezebara pua kʼawua oya marã ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata bʼesidʼa! Marãbara zhãrãã aribʼaebibada miõba bʼe ẽãta, mawũãmina mazhara aribʼaedʼa ẽã.
47 ¡Marã Daizezebara kʼawua oya! Marãbara Daizezeba bedʼeata jarabibarirã joudʼapeadʼa nʉmema ne pãrãbada, maʉ̃rã beakuasidʼa marã zhibarirã bʼeadʼaba. 48 Aramaʉ̃nerã marã krĩcha abʼarika bʼea mazhi zhibarirãba odʼapeadʼadʼera. Ãzhara wãrãne beakuasidʼa, waya marãbara maʉ̃rã joudʼapeadʼa nʉmema ne pãrãbada.
49 Maʉ̃ba arimaẽ kʼawua Daizezebara mawũãsia: Mʉãrã marãma zokʼaya mʉã bedʼeata jarabibarirãta, mʉ bedʼeata jara wãbadata. Maʉ̃rãnebema ʉ̃kʉrʉ beakuadʼaya, ʉ̃kʉrʉra zuburia odʼaya pẽwã. 50 Idʼi ewade bʼera Daizezebara kʼawua oya izha bedʼeata jarabibarirã bebu jõmaʉ̃ kʼarea, bea uda ẽjũã osidʼadʼeba ʉ̃taa. 51 Maʉ̃ta Abel bebudʼeba Zacaría bebu bitabai nʉmʉã, Zacaríara beasidʼa altar maẽ Daizeze dedʼa. Mʉã marãã jaraya, maʉ̃rã jõmaʉ̃ kʼarea Daizezebara kʼawua oya idʼi ewade bʼeta.
52 ¡Daizezebara pua kʼawua oya marã ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata bʼera! Marãbara idaribidʼa ẽã Daizezedʼebema kʼawuadʼaira. Miã mazhabidʼa kʼawuadʼa ẽã, zhi kʼawua krĩñabʉdaara idaribidʼa ẽã.
53 Jesúsba maʉ̃ta jarabʉrʉdʼera ũrãgʼa Moisédʼe jarabadara fariseorã bawara kʼãbãẽã bĩ ẽãsidʼa, mawũẽ bedʼeata widʼisidʼa ne bio jara bedʼeamarẽã. 54 Aramaʉ̃ne wãẽãbidʼape izhi bedʼeadʼeba jidʼaita.
Ne oreguea fariseorãne
12 Maʉ̃ne kʼabana bʉredrʉ bʉsiba ãzhirãĩnu zhiya biradiga kʼobʼedʼe Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼaa naara mawũãsia: Kĩrãkuita bʼeaudua ne oreguea fariseorãne kʼarea, ãzhi sewa bibaʉta bʼeta maʉ̃ã. 2 Kʼãrẽ chũwẽã nʉmʉta kʼawuadʼa ẽã nʉmaĩrã ne ẽã, miã kʼãrẽ merã bʼʉta kʼawuadʼa ẽã nʉmaĩrã ne ẽã. 3 Mawũẽ jõma marãba pãrĩguadʼe chupea jarabʉdara ewaridʼe ũrĩnaña. Marãba dedʼa kʉwʉrʉ kʼawa jarabʉdara jĩgua jaradʼaya de ʉ̃rʉ̃ba.
Kʼaita wawiaita barape
4 Marã mʉ bawara zhibiata bʼea mʉã jaraya: Wawiarãũdua kʼakua bea bʼeta, maʉ̃rãbara ãmañarã kʼãrẽ obʼedʼa ẽã. 5 Mawũãmina kʼaitrʉ wawiadʼaita mʉã marãã jaraya: Daizezetrʉ wawiaudua, zhãrã beubipe jawure tebʉdʼe bʼaribuei zareata erubʼʉa. Mʉã marãã jaraya, izhitrʉ wawiaudua.
6 ¿Ibana zakerã juesomata plata wĩkaubari nendobada ẽka? Maʉ̃ta Daizezebara miã abʼabidʼa kĩrãdua ẽã wuagʼa jʉre bʼʉa. 7 Marãẽnabema mazhi budʼaidʼu jõma juacha erubʼʉa. Maʉ̃ba perarãũdua, Daizezema marã audre vale bʼea ibana zaketa bio kʼãñabara.
Mʉ pẽwã bʼʉa abʉrʉdʼebema
(Mateo 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
8 Mʉã marãã jaraya, iabʼaʉba zhãrã kĩrãbita mʉ pẽwã bʼʉa ara, mʉ Beubari Bape bʼadʼabidʼa mʉ pẽwã bʼʉa aya ángelerã Daizezedʼe kĩrãbita. 9 Mawũãmina iabʼaʉba zhãrã kĩrãbita mʉ pẽwã bʼʉ ẽã ara, mʉãbidʼa mʉ pẽwã bʼʉ ẽã aya ángelerã Daizezedʼe kĩrãbita.
10 Mʉ Beubari Bape bʼʉta bĩ ẽã jaradʼata zuburia bedʼeara Daizezebara bedʼea ne ẽã bʼʉya. Mawũãmina Jawurebiama mitia bedʼeabʉrʉra bedʼea ne ẽã bʼʉ ẽã.
11 De zhi jʉrebada nʉmeza marã webʉdata nokʼorã bedʼea araa obada kĩrãbita webʉdadʼera, perarãũdua sãwũã panaʉ̃naĩ kʼareara, o kʼãrẽ jaradʼai kʼareara. 12 Maʉ̃nerã Jawurebiaba marãã jaraya marãba kʼãrẽ jaraira.
Bara bʼʉta krĩcha ne ẽã bʼadʼa
13 Kʼabana maẽba abʼaʉba Jesúa mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, mʉ mebea jaradua mʉãã dra diamarẽã mʉ zezeba ne ãmaẽnata.
14 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: ¿Mʉrã kʼaiba marã ʉ̃rʉ̃ bʼʉsidʼa mawũã bedʼea marãnebemata araa oira o ne draira?
15 Mawũãpe mawũãsia: Kĩrãkuita bʼeaudua, ne wuaabʉrʉ krĩña bʼearãũdua, beubarira bʼʉ ẽã ne bio erubʼʉba.
16 Ne jarakʼa dewara mawũãsia: Bara bʼʉba ne udʼata biodʼe bia zausia. 17 Mawũẽ izhikusa krĩcha mawũãsia: ¿Mʉã kʼãrẽta oipe? Mʉã sãma wuagʼaira ne ẽã mʉrẽ ne zaudʼara. 18 Mawũãpe mawũãsia: Mʉã ya kʼawuabʉrʉa kʼãrẽ oira: Mʉrẽ ne kuabari nʉmeta teguekuape audre zhi zromata okuape mama wuagʼaya jõma mʉrẽ ne zaudʼata, jõma mʉã ne erubʼʉta. 19 Mobe mʉzhikusa mawũãña: Bʉra ne bio wuagʼa erubʼʉa año bioedʼa, mawũẽ ẽnaʉ̃rũã, nekʼorua, baniã dorua, sobiarua. 20 Maʉ̃ne Daizezebara mawũãsia: Bʉra krĩcha ne ẽã, bʉra naʉ̃ diamase beuya. Mawũẽ bʉa wuagʼabʉrʉra ¿kʼaidʼe baipe? 21 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa bʼʉa izhikusaita ne bio eababi bʼʉta, aramaʉ̃nerã bara bʼʉ ẽã Daizezeitara.
Sopua nʉma ẽbaidʼebema
22 Maʉ̃ tẽã Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼaa mawũãsia: Maʉ̃neba mʉã marãã jaraya: Sopuarãũdua mazhi bʼaidʼebema kʼarea, kʼãrẽta kʼoidʼe, miã kʼakuaita kʼãrẽta jʉ̃ĩne. 23 Dazhi bʼʉra audre vale bʼʉa zhiko kʼãñabara, kʼakuara audre vale bʼʉa wua kʼãñabara. 24 Ibanata akaudua, ne udʼa ẽã, miã ne ewadʼa ẽã, miã ne wuagʼabari maẽ ne kuadʼa ẽã. Maʉ̃ta Daizezebara ne dedʼeka bʼʉa. ¿Marã audre vale duanu ẽka ibana bʼe kʼãñabara? 25 ¿Marãnebemabara kʼaiba izhi sopua nʉmʉba izhira ewari wueta bʼabi bʼeipe? 26 Mawũã ne wĩkata bʼedʼa ẽãta, ¿kʼãrẽã sopuadʼaipe ne awʉrʉ kʼarea?
27 Krĩchaudua nepono sãwũã wari bʼeta. Trajadʼa ẽã, miã wua kʼasudʼa ẽã. Mawũãmina mʉã marãã jaraya, rey Salomón kĩrãwãrẽã zho bʼasimina kĩrãwãrẽã zho bʼa ẽbasia nepono abʼaʉdʼebema kĩrãkʼabidʼa. 28 Daizezebara chiruata mawũã zhobi bʼʉra, idʼi meã takeradʼata nunebai tebʉdʼe babuebadata mawũã obʼʉra, ¿marã audre zhobigai ẽka, awuarabʉrʉ soidʼu bʼeaita wãẽã duanu ẽka? 29 Maʉ̃ba marã sopua bʼearãũdua kʼãrẽ kʼoi kʼarea, kʼãrẽ doi kʼarea, miã sãwũãĩ kʼawua ẽã bʼearãũdua. 30 Maʉ̃ jõmaʉ̃ kʼarea sopua bʼea Daizezedʼebema ẽãta ẽjũãne bʼera. Mawũãmina marã Zezebara kʼawua bʼʉa marãbara maʉ̃ jõma nesidʼa bʼeta. 31 Maʉ̃ba izha jara bʼʉta obʉrʉba jʉrʉdua Daizezeta Nokʼodʼebemata, mobedʼeba izhara maʉ̃ jõma marãã diaya.
Ne biata ʉ̃tre tʉdʼaidʼebema
32 Marã kʼabana ẽmina perarãũdua, Daizezebara krĩñasia marãã diaita izhita Nokʼodʼebemata. 33 Mazha ne erubʼera nendodʼape zuburia bʼea diaudua. Mawũãrã zũbi soreakʼadʼe ne biata ʉ̃tre tʉdʼaya jõkʼata. Maĩnurã nezrʉgamiã jũẽ ẽã, miã zhi muĩba ãrĩ ẽã. 34 Mawũã ne biata marãneta bʼʉ maẽ nʉmaña marã sora.
Nezokʼa kĩrãkuitaidʼebema
35 Marãbara kĩrãkuita jʉ̃ã bʼeba ĩbĩrã kʼoape bʼe kĩrãkʼa bʼeaudua. 36 Aramaʉ̃ne nezokʼarãta bʼeabari kĩrãkʼa bʼeaudua, jʉ̃ãbada ãzhi nokʼo juwua jida nʉmanata jẽrũya zeyeedʼa, zepe trʉ̃bʉrʉdʼera aramaʉ̃ta ewadʼaita. 37 Nezokʼarã maʉ̃rã sobiadʼaya ãzhi nokʼo zebʉrʉdʼe mawũã jʉ̃ã bʼeta ũdu zera. Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, mawũãrã jewedʼabigape izhabʉrʉ ne jigaya. 38 Ewari ẽsadra o ʉ̃nadrʉ bodʼodʼe zebʉrʉdʼe mawũã ũdu zera sobiadʼaya maʉ̃rã nezokʼarãta bʼera. 39 Naʉ̃ta kʼawuaudua, nezrʉgamiã kʼãrẽ ʉ̃madaudʼe zeita zhidekʉba kʼawuara daukʼãrã bʼeya, aramaʉ̃ne nezrʉgabi ẽbaya izhi dedʼara. 40 Marãsidʼa aramaʉ̃ kĩrãkʼa kĩrãkuita bʼeaudua, marãbara zeita krĩchadʼa ẽãne zei baera mʉ Beubari Bape bʼadʼara.
Nezokʼaba ne aribʼae ẽãnebema
41 Mobebʉrʉ Pedroba mawũãsia: Nokʼó, ¿bʉa maʉ̃ jarabʉrʉra bari daia jarabʉrʉka, o jarabʉrʉ jõmaʉ̃ã?
42 Mawũãĩ Nokʼo Jesúsbara mawũãsia: ¿Nezokʼata ne aribʼae krĩcha bara bʼʉra izhi nokʼobara izhi dedʼa bʼe ʉ̃rʉ̃ bʼʉi ẽka nekʼobada ʉ̃madaudʼe ne dedʼekamarẽã? 43 Nezokʼa maʉ̃ sobiaya izhi nokʼo zebʉrʉdʼe maʉ̃ta aribʼae nʉmʉta ũdu zera. 44 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, mawũã bʼʉra nebia izhidʼeta nʉmʉ jõmaʉ̃ ʉ̃rʉ̃ bʼʉya. 45 Mawũãmina nezokʼa maʉ̃ba izhi sobitabaiba mʉ nokʼo zeira dããrã baya ape zhũmakĩrãrã, wũẽrãrã abʼarika nezokʼarãta puokua, nekʼo, itua do beu nʉmaĩbʉrʉ, 46 maʉ̃ nezokʼa nokʼora zeya izha jʉ̃ã bʼʉ ẽã ewade, izha kʼawua ẽã ʉ̃madaudʼe, mobe abʼaedʼa puoya, mobe bʼʉya ne aribʼae duanu ẽã bawara.
47 Maʉ̃ nezokʼabara izhi nokʼoba kʼãrẽ krĩñata kʼawua bʼʉta kĩrãkuita ẽãba izha krĩñata o ẽbadʼara bio uya. 48 Mawũãmina iabʼaʉba kʼawua ẽãba uidʼebemata ora bio u ẽã. Daizezeba iabʼaʉa kʼãrẽ bio diabʉrʉdʼera kʼãrẽ bio aribʼae nʉmabiya. Aramaʉ̃ne iabʼaʉa kʼãrẽ bio chãbʼaribʉrʉdʼera kʼãrẽ audre aribʼae nʉmabiya.
Jesúsdʼebemata juradʼaidʼebema
49 Mʉrã zhãrã kʼawua oita zesia, aramaʉ̃ne tebʉta pureabibʉrʉkaya naʉ̃ druadʼe. ¡Mʉãrã krĩña bʼʉa yabidʼa purea nʉmeĩta! 50 Mʉrã zuburia beuya. ¡Mʉrã maʉ̃ba sopua bʼʉa maʉ̃ta arimaẽ berabʼariyeedʼa! 51 ¿Marãbara krĩcha duanuka mʉrã zesita druadʼe zhãrã adu-a bʼeabiita? Mʉã marãã jaraya, mawũã ẽã, awuarabʉrʉ zhi juradʼaya. 52 Naneba ʉ̃taara abʼaʉ dedʼa juesoma bʼeta dra duanaña. Mʉ kʼarea ũbeaba juradʼaya ũmeta, ũmeba juradʼaya ũbeata. 53 Zezeba juraya zhi warrata, warraba juraya zhi zezeta. Papaba juraya zhi kʼauta, kʼauba juraya zhi papata. Pakʼõrẽba juraya zhi ãĩguta, ãĩguba juraya zhi pakʼõrẽta.
¿Ũdudʼakʼata mʉã onʉmʉ ẽka idʼidʼera?
(Mateo 16:1-4; Marcos 8:11-13)
54 Kʼabanata kʼobʼea Jesúsbara mawũãsia: Marãba jãrãrãta pusaare ũdubʉdadʼe kueta zeya abʉdadʼera zebaria. 55 Pʉ̃ãdrʉta druaareba pʉ̃ãdrʉbʉrʉdʼe jʉ̃wʉ̃rʉ̃ baya abʉdadʼera jʉ̃wʉ̃rʉ̃ã nʉmebaria. 56 ¡Sewakʼau bʼea! Marãbara sãwũãta kʼawua bʼea bãjãnebemata, druadʼebemata, ¿maʉ̃ta kʼãrẽneba sãwũãta kʼawuadʼa ẽpe ũdudʼakʼata mʉã onʉmʉrã idʼidʼe?
Bʉ jura ũme ibiadʼe barua
57 ¿Kʼãrẽã mazhikusaubara kʼawuadʼa ẽpe kʼãrẽ bia oira? 58 Nokʼo zhãrã kʼawua obarima bʉ jura ũme wãbʉdadʼera, izhi ũme ibiadʼe baudua odʼewedʼa. Mawũã o ẽbʉrʉ bʉra nokʼoma edeya, waya nokʼoba policia chãbʼariya edʼa bʼʉmarẽã cárceldʼe. 59 Mʉã bʉaa jaraya, bʉra mamaʉ̃bara ẽdrʉ ẽã nokʼoba plata sõmbe diaita jaradʼata jõma dia ẽbʉrʉ.
Kʼazhiruata ãmana ẽbʉrʉ aduadʼaya
13 Maʉ̃ ewadera ʉ̃kʉrʉ mama kʼopanʉbara Jesúa nebʉrʉsidʼa Galilea bidʼarã sãwũã berabʼaridʼata, Pilatoba beabigasia, mawũẽ maʉ̃rã wara poerasia ãzha nendʉwʉrʉ Daizezeita ba kʼobʼe wa ũme. 2 Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: ¿Marãbara krĩcha duanuka Galilea bidʼarã mawũã berabʼaridʼaba audre kʼazhirua omiãta bʼeasita Galilea bidʼarã jõmaʉ̃ kʼãñabara? 3 Mʉã marãã jaraya, mawũã ẽã, awuarabʉrʉ marãba kʼazhiruata ãmape Daizezeta pẽwãna ẽbʉrʉ jõma aduadʼaya abʼarika. 4 Jari dieciochota Siloédʼe de drasoa nʉmanata ʉ̃rʉ̃ bʼaebʉrʉba beakuadʼara, ¿marãbara krĩcha duanuka maʉ̃rãtrʉ audre bedʼea bara bʼeasita zhãrã bʼe kʼãñabara Jerusalénne? 5 Mʉã marãã jaraya, mawũã ẽã, awuarabʉrʉ marãba kʼazhiruata ãmape Daizezeta pẽwãna ẽbʉrʉ jõma aduadʼaya abʼarika.
Ne jaradʼa higuera zaukʼadʼeba
6 Dewara Jesúsbara ne jara mawũãsia: Ũmakĩrãba bakuru higuerata u erubʼasia izhi uva maẽ, mawũẽ zhi ta jʉrʉdʼe zebʉrʉdʼera ũdu ẽbasia. 7 Mawũẽ uva akʉbaria mawũãsia: Año ũbea babʉrʉa mʉ naʉ̃ higuera ta jʉrʉdʼe ze bʼʉta, mawũãmina ũdukʼa, mawũẽ tubuedua. ¿Kʼãrẽã bari egoro jʉ̃ã nʉmaĩpe? 8 Mawũãĩ maʉ̃bara panaʉ̃ mawũãsia: Nokʼó, naʉ̃ añonerã wadʼi idu nʉmʉdua, mʉã zhi kʼarra kʼaita bogʼajupe egoro paimata kuaya. 9 Mawũã obʉrʉba baʉcha zaura biga, zau ẽbʉrʉ tubuedua.
Jesúsba wũẽrãta bʼebidʼa ẽnaʉ̃bada ewade
10 De zhi jʉrebada maẽ Jesús miã ũrãgʼa nʉmasia ẽnaʉ̃bada ewade. 11 Maʉ̃ne wũẽrãta mama bʼasia dieciocho año bata jaiba kʼaya bʼʉta, mawũẽ ejũrẽã nimita jipa jĩrũ bʼe ẽbasia. 12 Jesúsba ũdui trʉ̃pe mawũãsia: Wũẽrã, bʉ kʼaya bʼʉra ẽdrʉpe bʼidʼa.
13 Mawũãpe juwua izhi ʉ̃rʉ̃ bʼʉbʉrʉba jipa jĩrũsia. Mawũẽ ibia jarasia Daizezera. 14 Mawũãmina de zhi jʉrebada maẽ nokʼota kĩrũbʉrʉba Jesúsba mawũã ẽnaʉ̃bada ewade bʼebibʉrʉba zhãrã kʼobʼea mawũãsia: Trajaira ewari seis bʼʉa, maʉ̃nebʉrʉ bʼekuaita zeudua, zerãũdua kʼãwũã ẽnaʉ̃bada ewade.
15 Mawũãĩ Nokʼo Jesúsba panaʉ̃ mawũãsia: Sewa bibaʉta bʼarãrũã, ¿marãbara mazhi pakʼa, mazhi burro kʼorradʼe bʼeta ẽnape edebada ẽka baniã dobidʼe ẽnaʉ̃bada ewade? 16 Naʉ̃ wũẽrã Abrahamneba uruta, ãtõmiãba jʉ̃ erubʼʉta dieciocho año bara, ¿kʼãwũã ẽnaĩne bʼasi ẽka ẽnaʉ̃bada ewade?
17 Jesúsba mawũãĩ jõma perasidʼa izhi jura kʼobʼera. Mawũãmina zhãrã kʼobʼera jõma sobiasidʼa izha mawũã biata onʉmʉ jõmaʉ̃ kʼarea.
Ne jaradʼa mostaza tadʼeba
(Mateo 13:31-32; Marcos 4:30-32)
18 Jesúsbara mawũãsia: ¿Kʼãrẽ kĩrãkʼa bʼʉ Daizezeta Nokʼodʼebemata wari bʼʉra, mʉã kʼãrẽ ũme abʼarika jaraipe? 19 Mostaza tadʼebema kĩrãkʼa bʼʉa, ũmakĩrãba jiraedape usia izhi ne u maẽ, waripe bakuru zromata nʉmesia, mawũẽ ibanata de okuasidʼa zhi taeza.
Ne jaradʼa pan ẽsãbaridʼeba
20 Wakusa mawũãsia: ¿Mʉã kʼãrẽ ũme abʼarika jaraipe Daizezeta Nokʼodʼebemata wari bʼʉra? 21 Ne oreguea pan ẽsãbari kĩrãkʼa bʼʉa; wũẽrãba wĩka jiraedape harina kʼãbãẽã nʉmʉne poerape nʉmʉsia jõma ẽsãyeedʼa.
Puerta pẽũsuadʼebema
22 Jesús pʉwʉrʉ zromaza, pʉwʉrʉ zakeza, berabʼari wãne miã ũrãgʼa wãsia wãta Jerusalén pʉwʉrʉedʼa. 23 Maʉ̃ne iabʼaʉba mawũãsia: Nokʼó, ¿zhãrã wĩkabai ẽdrʉdʼaika?
Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: 24 Pẽwãsu edʼa wãũdua puerta pẽũsuadʼe, mʉã marãã jaraya, bio maʉ̃ne edʼa wã krĩñanaĩmina bʼedʼa ẽbaya. 25 De zhibarita piradrʉpe puerta serrabʉrʉdʼe marãta ewaradʼe duanerã marãbara puerta kʼaita trʉ̃ mawũãnaña: Nokʼó, daira ewadua. Mawũãnaĩ izhara panaʉ̃ mawũãña: Mʉãrã kʼawua ẽã marã sãmabemata. 26 Mawũãĩ marãbara mawũãnaña:
Daira bʉ bawara nekʼosidʼa, baniã dosidʼa, bʉra dai pʉwʉrʉdʼe miã ũrãgʼasia. 27 Maʉ̃ne izhara mawũãña: Mʉã marãã jaraya, mʉãrã kʼawua ẽã marã sãmabemata, mʉ maẽbara marã jõma ãĩ wãũdua, marã bia ẽã omiãta bʼea. 28 Mawũãĩ mama tebʉdʼe jẽgadʼaya kidʼa kʼõsesea. Mawũã jẽgaira ũdudʼaya Abrahamta, Isaacta, Jacobota, Daizezeba bedʼeata jarabibarirãta jõma Daizezeta Nokʼo maẽ ũdudʼaya marã ãĩ bʼʉkuadʼe. 29 Maʉ̃ ewadera druazabemata zedʼape jewedʼa nekʼodʼaya Daizezeta Nokʼo maẽ. 30 Maʉ̃nerã zhi zroma ẽãta bʼera zhi zromata duaneña, waya zhi zromata bʼera zhi zroma ẽãta duaneña.
Jesús jẽgadʼa Jerusalén kʼarea
31 Maʉ̃ ewadera fariseorãta ʉ̃kʉrʉ zedʼape Jesúa mawũãsidʼa: Namaʉ̃bara wãrũã, bʉra rey Herodebara bea krĩña nʉmʉã.
32 Mawũãĩ mawũãsia: Wãũdua, mobe maʉ̃ usa pã kĩrãkʼa bia ẽãta bʼʉa mawũãũdua: Mʉãrã idʼi nubidʼa jai jʉrekua nʉmʉã, zhãrã bʼebikua nʉmʉã. Aramaʉ̃ne ewari ũbeadʼe jõbiya mʉã kʼãrẽ oi bʼʉra. 33 Mʉrã idʼi, nu, nungunu odʼe wã Jerusalén wãta, Daizezeba bedʼeata jarabibarira ãĩrã beadʼa ẽbaera mʉrã beadʼaya Jerusalénne. 34 ¡Jerusalén, Jerusalén, marãbara Daizezeba bedʼeata jarabibarirã bea bʼea, mongʼaraba tabʼari bea bʼea marãma zokʼakuabʉrʉra! ¡Mʉã marã biodʼe ãba jʉre krĩñasia eterreba zhi warrarãta i edre ãba jʉrebari kĩrãkʼa, mawũãmina marãbara krĩñana ẽbasia! 35 Mawũẽ Daizezebara marã pʉwʉrʉra kenabʼariya. Mʉã marãã jaraya, marãbara mʉrã ũdudʼa ẽbaya ewarita zeyeedʼa marãba mawũãnaĩta: Ibia jaradʼaya Daizezedʼeba urura.
Jesúsba bʼebidʼa oro bʼʉta
14 Ẽnaʉ̃bada ewade ewari abʼa Jesús nekʼodʼe wãsia fariseo nokʼota bʼʉ dedʼa. Maʉ̃nerã fariseorãbara kĩrãkuitasidʼa. 2 Maʉ̃ne izhi kĩrãbita bʼasia ũmakĩrã oroba kʼaya bʼʉta. 3 Jesús bedʼeabʉrʉta ũrãgʼa Moisédʼe jarabadaa fariseorãã mawũãsia: ¿Zhãrã bʼebisia bʼʉka ẽnaʉ̃bada ewadera?
4 Mawũãĩ ãzhira chupea kʼobʼeasia. Mawũẽ Jesúsbara kʼayara jidape bʼebipe wãbisia. 5 Mobe ãzhi fariseorãã mawũãsia: ¿Marãnebemabara marã burrota marã pakʼata posodʼe bʼaera aramaʉ̃ta jiraeda ẽbaika kʼãrẽ obʼe ẽmina ẽnaʉ̃bada ewadera?
6 Mawũãĩ ãzhara kʼãrẽ jara bʼedʼa ẽbasia.
Trʉ̃bʉdadʼebema juwua jidaima
7 Jesúsbara ũdusia trʉ̃kuadʼapeadʼara sãwũã zhi zroma jewedʼabarita jʉrʉ jewedʼadrua bʉsita nekʼoita, mawũẽ ne jarakʼa mawũãsia: 8 Juwua jidaidʼe bʉta iabʼaʉba trʉ̃rã jewedʼarãrũã zhi zroma jewedʼabari maẽ. Baʉcha awʉrʉ bʉ audre zhi zromata izha trʉ̃nata zebʉrʉdʼera, 9 Marã trʉ̃nabara zepe mawũãña: Kʼãma naʉ̃ta jewedʼabirua. Mawũãĩ bʉra peradʼe jewedʼaya zhi zroma ẽãta jewedʼabari maẽ. 10 Maʉ̃ba bʉta trʉ̃bʉdadʼera wãpe jewedʼarua zhi zroma ẽãta jewedʼabari maẽ. Mawũãrã bʉ trʉ̃nabara zepe mawũãña: Zerua jewedʼadʼe nokʼorã bawara. Mawũãtrʉ bʉra bia jaradʼaya bʉ bawara nekʼo jewedʼa kʼobʼebara. 11 Bariduta zhi zromane bʼʉra zhi zroma ẽãta bʼeya, waya zhi zroma ẽãne bʼʉta zhi zromata bʼeya.
12 Mawũãpe izhi trʉ̃naã mawũãsia: Bʉa zhikota obʉrʉdʼera trʉ̃kuarãrũã bʉ bawara zhibiarãta, miã bʉ mebẽrãta, miã bʉ ʉrerãta, miã bʉ kʼaitabema bara bʼeta. Bʉa trʉ̃rã maʉ̃rãbara bʉra abʼarika trʉ̃bʉdaba abʼarika ne diadʼaya. 13 Maʉ̃ba bʉa zhikota obʉrʉdʼera trʉ̃rũã zuburia bʼeta, juwuata o jẽrũta dorrabʼari bʼeta, wã bʼe ẽã bʼeta, daʉbʼerrea bʼeta. 14 Bʉra mawũãrã sobia bʼaya, ãzhara bʉra kʼãrẽ dia bʼedʼa ẽã, mawũãmina Daizezeba kʼãrẽ diaya beudʼata piradrʉbʉdadʼe biarãta.
Ne jaradʼa zhikota kʼãbãẽãneba
15 Maʉ̃ta ũrĩpe izhi bawara jewedʼa nekʼo kʼobʼeba abʼaʉba Jesúa mawũãsia: Sobiaya zhi nekʼobʉrʉra Daizezeta Nokʼo maẽ.
16 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Ũmakĩrãba zhikota kʼãbãẽã ope bio trʉ̃kuasia. 17 Nekʼoita arababʉrʉdʼera izhi nezokʼata zokʼasia izha trʉ̃kuadʼaa mawũãmarẽã: Zeudua, ya jõma aribʼaesidʼa. 18 Maʉ̃nerã jõmaʉ̃ba wã bʼe ẽãnebemata jarasidʼa. Naarabemaba mawũãsia: Mʉãrã druata edasia, maʉ̃ta akʉdʼe wãĩbara. Mʉrã maʉ̃ba zuburia bedʼeaya mʉrã wã bʼe ẽã. 19 Dewarauba mawũãsia: Mʉã juesoma edasia pakʼa ũmene trajabibadata, mawũẽ trajabiga akʉya. Mʉrã maʉ̃ba zuburia bedʼeaya mʉrã wã bʼe ẽã. 20 Dewarauba mawũãsia: Mʉrã aritiabai miã kʼãĩsia, mʉrã maʉ̃ba wã bʼe ẽã. 21 Nezokʼa jẽrũya zepe maʉ̃ta kʼawuabisia izhi nokʼoa. Mawũẽ zhidekʉra kĩrũpe izhi nezokʼaa mawũãsia: Ĩñabasia pʉwʉrʉdʼe edʼa wãrũã o zromaza, o zakeza, aramaʉ̃ne naĩnu wedua zuburia bʼeta, juwuata o jẽrũta dorrabʼari bʼeta, wã bʼe ẽã bʼeta, daʉbʼerrea bʼeta. 22 Maʉ̃ta aribʼaepe nezokʼabara mawũãsia: Nokʼó, mʉãrã bʉa jaradʼa kĩrãkʼa aribʼaea, mawũãmina wadʼi ara nʉmʉã. 23 Mawũãĩ nokʼobara izhi nezokʼaa mawũãsia: Pʉwʉrʉdʼebara ãĩ wãrũã o zromaza, o zakeza, mobe zhãrã zareadʼe edʼa zebigarua, aramaʉ̃ne biramarẽã mʉ dera. 24 Mʉã marãã jaraya, mʉã naara trʉ̃kuadʼabara miõba kʼodʼa ẽã mʉ zhikora.
Zarea bʼʉa Cristo pẽwãĩrã
25 Kʼabanata izhi bawara wãne pʉrʉwape mawũãsia: 26 Iabʼa mʉma zebʉrʉbara mʉta audre kʉãgʼaidʼe bʼʉa, zhi zezeta, papata, kĩmata, warrarãta, zhi mebẽrã zhũmakĩrãrãta, nawekʼaurãta bʼe kʼãñabara, ari izhi kʼãñabara mʉta audre kʉãgʼa ẽbʉrʉ mʉ pẽwã bʼʉta bʼʉ ẽã. 27 Iabʼaʉba bebudʼe basiidʼu mʉta pẽwã ẽbʉrʉ mʉ pẽwã bʼʉta bʼʉ ẽã. 28 ¿Marãnebemaba de zromata okrĩñabʉrʉdʼera jewedʼa bʼepe sõmbe gastaidʼebemane naara bia krĩchabari ẽka zhi nesidʼara erubʼʉ kʼawuaita ma pãrãĩta? 29 Manebʉrʉ bari drʉ̃dauta joukuape ma pãrã ẽã nʉmʉbʉrʉdʼera zhi akʉbʉdabara jõmaʉ̃ba sewakʼau bʼʉa abʉdata, 30 mawũãnaña: Ũmakĩrã naʉ̃bara dera pãrã jʉ̃drʉsimina ma pãrã bʼe ẽbasia. 31 ¿Reyta abʼarika rey ũme zhõne wãĩbʉrʉ jewedʼa bʼepe naara bia krĩchabari ẽka soldaorã diez milba zhõsia bʼʉ kʼawuaita jari izhima uru ũme soldaorã veinte mil bawara? 32 Zhõ bʼe ẽbʉrʉ jari wawara uruwedʼa jaradʼe zokʼaya zhõna ẽbaita. 33 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa baridu marãnebemata bia krĩchape ne jõma kenabʼari ẽbʉrʉ mʉ pẽwã bʼʉta bʼʉ ẽã.
Tã zhi kʉyata jõbʉrʉdʼebema
34 Tã biga kĩrãkʼa bʼeaita mʉrã jipa pẽwãũdua. Tãrã biga, mawũãmina zhi kʉyata jõrã, ¿kʼãrẽba kʉyaipe? 35 Mawũãrã miã egoro poita, miã ne udʼe bʼʉita seri ẽã, mawũẽ bʼaribue panʉã. Ne ũrĩ bʼʉbara maʉ̃ta kĩrãkuita ũrĩdua.
Oveja aduadʼadʼebema
15 Jesús orrasidʼa rey Romanebemaĩta plata widʼibadaba bioba dewaraurã kʼazhirua omiãrãba izhi bedʼea ũrĩnaĩta. 2 Mawũẽ fariseorãbara ũrãgʼa Moisédʼe jarabadabara jara mawũãsidʼa: Naʉ̃bara bia eda bʼʉa kʼazhirua omiãrãta, nekʼo bʼʉa ãzhi bawara. 3 Mawũẽ Jesúsbara ne jara mawũãsia: 4 ¿Marãnebemaba oveja cien erubʼʉta abʼa aduara, zhi noventa y nueve drua drudrua tabʼʉ maẽ ãmaẽpe aduadʼata jʉrʉ wã ẽka ũduyeedʼa? 5 Ũdubʉrʉdʼera ikiwadʼe jirabʼari edaya sobia. 6 Deidʼu jũẽbʉrʉdʼera izhi bawara zhibiarãta ãba jʉreya de kʼaita bʼe bawara, mobe mawũãña: Mʉ bawara sobiaudua mʉã ũdusi baera mʉ oveja aduadʼata. 7 Mʉã marãã jaraya, aramaʉ̃ kĩrãkʼa ʉ̃trera audre sobiadʼaya kʼazhirua omiã abʼaʉba kʼazhiruara ãmabʉrʉta Daizezeta pẽwãbʉrʉ kʼarea. Noventa y nueve biarãta Daizeze pẽwã bʼe kʼãñabara.
Ne jaradʼa moneda aduadʼadʼeba
8 ¿Wũẽrãba moneda diez erubʼʉta abʼa aduara, ĩbĩrã kʼoape de barre kĩrãkuita jʉrʉ ẽka ũduyeedʼa? 9 Ũdubʉrʉdʼera wũẽrãrã izhi bawara zhibiarãta de kʼaita bʼe bawara ãba jʉrepe mawũãña: Mʉ bawara sobiaudua mʉã ũdusi baera moneda aduadʼata. 10 Mʉã marãã jaraya, aramaʉ̃ kĩrãkʼa ángelerã Daizezedʼera sobiadʼaya kʼazhirua omiã abʼaʉba kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãbʉrʉ kʼarea.
Ne jaradʼa warraba plata gastadʼadʼeba
11 Jesúsbara dewara mawũãsia: Ũmakĩrãba erubʼasia warrarã ũme. 12 Tẽãbemaba zhi zezea mawũãsia: Zeze, mʉrẽrã diadua bʉa kʼãrẽ diai bʼʉra. Mawũãĩ dra dedʼekasia kʼãrẽ diai bʼʉra. 13 Maʉ̃ tẽã ewari dããrã ẽãne tẽãbemane jõma nendope maʉ̃ plataba wãsia drua wawaraidʼu. Maĩnu platara ewaradʼe gastasia izha krĩñane bʼʉdʼe. 14 Mawũã jõma ewaradʼe gastabʉrʉdʼe jarraba zromata bʼaesia maʉ̃ druadʼera, mawũẽ jarrabadʼe bʼesia. 15 Mawũẽ wãpe maʉ̃ druadʼebemata bʼʉ maẽ bʼesia. Maʉ̃bara zokʼasia meã izhi druadʼe chĩna akʉmarẽã. 16 Maʉ̃nerã izhara kʼo krĩña bʼasia algarroba chĩnaba kʼo bʼeta, mawũãmina miõba diadʼa ẽbasia. 17 Mawũẽ izhikusa krĩchabʉrʉta mawũãsia: Trajabadata bʼebara mʉ zeze dedʼara zhiko adʼuba erubʼea, maʉ̃ne nama mʉrã jarraba beua. 18 Mʉrã wakusa mʉ zezema wãpe mawũãña: Zeze, mʉrã kʼazhirua obʉrʉa Daizeze kĩrãbita, bʉ kĩrãbita. 19 Ya mʉrã bʉ warra aidʼe bʼʉ ẽã. Mʉrã bʼʉdua bʉre trajabadarã iabʼaʉ kĩrãkʼa. 20 Mawũã krĩchape zesia zhi zezema. Wawarawedʼa zhi zezeba ũdui sozuburiape wãẽbasia. Mobe oburape kĩrãma nigasia. 21 Maʉ̃ne warrabara mawũãsia: Zeze, mʉrã kʼazhirua obʉrʉa Daizeze kĩrãbita, bʉ kĩrãbita. Ya mʉrã bʉ warra aidʼe bʼʉ ẽã. 22 Mawũãmina zhi zezebara izhi nezokʼarãã mawũãsia: Wua audre biata jiraedadʼape jʉ̃biudua. Anillota juwuadʼe jʉ̃biudua, albarca jẽrũne jʉ̃biudua. 23 Pakʼa zake boregueata wedʼape beaudua, nekʼodʼaya fiesta odʼaya. 24 Naʉ̃ mʉ warra beudʼa kĩrãkʼa nʉmanata zokʼai bʼʉa, aduadʼata ũdubʉda. Aramaʉ̃ne fiesta kʼaudʼa duanesia sobia.
25 Maʉ̃nerã warra nabema meã traja nʉmasia. Jẽrũya zebʉrʉdʼe de kʼaita babʉrʉdʼe ũrĩsia ne za barabʼʉta, danza barabʼʉta. 26 Mawũẽ nezokʼata abʼa trʉ̃pe widʼisia kʼãrẽ kʼaudʼa nʉmeta. 27 Mawũẽ maʉ̃bara mawũãsia: Bʉ mebeata zesia, mawũẽ bʉ zezebara pakʼa zake boregueata beabisia bia bika ibʼari baera. 28 Mawũãĩ maʉ̃ kʼarea kĩrũpe edʼa wã krĩña ẽbasia. Mawũẽ zhi zezera ãĩ zepe zuburia bedʼeasia edʼa wãmarẽã. 29 Mawũãĩ izhara panaʉ̃ zhi zezea mawũãsia: Año bio babʉrʉa mʉrã bʉita traja bʼʉta, bʉa jarabʉrʉra mʉãrã aribʼae ẽã nʉmakʼa. Maʉ̃ta bʉara diakʼa miã chivo zakesidʼa mʉta sobiaira mʉ ũme zhibiarã bawara. 30 Maʉ̃ne naʉ̃ bʉ warra ibʼaribara bʉ platara gastasia wũẽrãrã jõmaʉ̃neta bʼema, maʉ̃ta bʉara beabibʉrʉa pakʼa zake boregueata. 31 Mawũãĩ zhi zezebara mawũãsia: Warra, bʉra ewariza mʉ ũme bʼʉa, mawũẽ kʼãrẽ mʉrẽrã jõma bʉrea. 32 Mawũãmina fiesta odʼaita bara basia sobiadʼaita. Naʉ̃ bʉ mebeara beudʼa kĩrãkʼa nʉmanata zokʼai bʼʉba, aduadʼata ũdubʉdaba.
Ne jaradʼa plata ewaradʼe gastadʼadʼeba
16 Dewara Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼaa mawũãsia: Ũmakĩrã bara bʼʉba nezokʼata erubʼasia ne akʉbarita, jarasidʼa maʉ̃bara ewaradʼe gasta nʉmʉta izhi platara. 2 Mawũẽ trʉ̃pe mawũãsia: ¿Bʉdʼebemata mʉã ũrĩbʉrʉra kʼãrẽpe? Mʉãã jaradua bʉa ne akʉ nʉmʉnebemata, bʉra wueta ne akʉbarita bʼa ẽã. 3 Mawũãĩ ne akʉbarira izhikusa mawũãsia: ¿Mʉã kʼãrẽta oi baraba? Mʉ nokʼobara jãrĩña mʉ ne akʉ bʼʉra. Traja ne kʼoruira mʉãrã bʼe ẽã, ne widʼiira mʉrã pera. 4 Mʉã ya kʼawuabʉrʉa kʼãrẽ oira, kʼãwũãrã mʉ ne akʉ bʼʉta jãrĩbʉdadʼera zhãrãba mʉ ãzhi dedʼa bia edadʼaya. 5 Aramaʉ̃ta izhi nokʼoa dewe bʼeta abʼa abʼaʉdʼe trʉ̃kua naarabemaa mawũãsia: ¿Mʉ nokʼoa bʉra sõmbe dewepe? 6 Mawũãĩ maʉ̃bara mawũãsia: Mʉrã dewea galon mil olivo dragʼata. Mawũãĩ mawũãsia: Ĩñabasia jewedʼape naʉ̃ kʼartadʼe bʼʉtadua quiniento diai bʼʉta. 7 Mobebʉrʉ dewaraua mawũãsia: ¿Bʉra sõmbe dewepe? Mawũãĩ maʉ̃bara mawũãsia: Mʉrã dewea trigota cien bulto. Mawũãĩ izhara mawũãsia: Naʉ̃ kʼartadʼe bʼʉtadua ochenta diai bʼʉta. 8 Ne akʉbarita bia ẽãrã izhi nokʼobara ibia jarasia mawũã kʼãrẽ sãwũã oira bigaudʼeba. Aramaʉ̃ne naʉ̃ ẽjũãne bʼera zhãrã sãwũã edaira audre bigauta bʼea Daizeze warrarã kʼãñabara.
9 Mʉã marãã jaraya: Marãbidʼa zhãrã marã bawara zhibiarãta oudua mazha ne erubʼeba, plata erubʼeba, mawũãrã maʉ̃ jõbʉrʉdʼera bʼaribidʼaya Daizeze ũme bʼai jõ ẽã maẽ.
10 Iabʼaʉba ne wĩkata bia ora ne biosidʼa bia oya. Iabʼaʉba ne wĩkata bia o ẽbʉrʉ ne biosidʼa bia o ẽã. 11 Ne biata, platata marãba bia odʼa ẽbʉrʉ, ¿Daizezebara marãã diaika wãrĩnu ne biata ʉ̃tre nʉmʉrã? 12 Ne izhidʼeta Daizezeba diadʼata bia odʼa ẽbʉrʉ, ¿izhara marãã diaika ʉ̃tre marãĩta erubʼʉra?
13 Miõba nezokʼabara zhibari ũme aribʼae nʉma bʼe ẽã. Manebʉrʉ abʼa jurape abʼa kʉãgʼaya, o abʼa zhi zromane edape abʼa zhi zroma ẽãne edaya. Aramaʉ̃ kĩrãkʼa Daizezedʼebema aribʼae ẽã platadʼebemata aribʼae nʉmʉbara.
14 Fariseorãba maʉ̃ jõma ũrĩbʉdadʼera biodʼe plata kʉãgʼa bʼeba sewakʼau bʼʉa asidʼa Jesúra. 15 Mawũẽ Jesúsbara mawũãsia: Zhãrã kĩrãbitara marã biarã kĩrãkʼa bʼea, mawũãmina Daizezebara ũdukʼawua bʼʉa marã sora. Zhãrãba kʼãbãẽã ne biadʼe erubʼera Daizezebara krĩña ẽã.
Daizezeta Nokʼodʼebema
16 Ũrãgʼara Moisédʼeta tabʼʉta, Daizezeba bedʼeata jarabibarirãneta tabʼʉta, tabʼʉa Juanba jaradʼa bitabai. Mamaʉ̃ba jara panʉã Daizezeta Nokʼodʼebemata, mawũẽ bio maʉ̃ne edʼa wã krĩña bʼea.
17 Audre borekea nebaya bãjãta, druata, mawũãmina bedʼea abʼabidʼa neba ẽãba arimaẽ berabʼariya Daizezeba diadʼa ũrãgʼara.
Jesúsba jaradʼa kĩma ãmaĩrã kʼazhiruata
(Mateo 19:1-12; Marcos 10:1-12)
18 Bariduba izhi wũẽrãta ãmape awʉrʉta kʼãĩbʉrʉra kʼazhiruata oya. Wũẽrã ãmanapeadʼata kʼãĩbʉrʉsidʼa kʼazhiruata oya.
Bara bʼadʼadʼebema Lázarodʼebema
19 Ũmakĩrãta bʼasia bara bʼʉta, zho bʼidʼa bazhia wua granateba, lino wua biaba. Ewariza fiesta o nekʼo bʼʉra obʼasia uruzhiderrea. 20 Maʉ̃ne zuburia bʼʉta bʼasia Lázaro abadata, maʉ̃ puerta maẽ jewedʼa bʼidʼa bazhia kʉkʉba bira bʼʉta. 21 Bara bʼʉta nekʼobari maẽ zhiko jarra jʉrrzoadʼata kʼo krĩña bʼidʼa bazhia. Usarãta zepe burasẽ bazhidʼa kʉkʉra. 22 Nʉmʉne zuburia bʼʉra beubʉrʉdʼera ángelerãba edesidʼa Abraham bʼʉ maẽ. Nʉmʉne bara bʼʉsidʼa beubʉrʉdʼera wuagʼasidʼa.
23 Tebʉdʼe zuburia kʼobʼʉba wawarauba ũdusia Abrahamta, Lázarosidʼa ũdusia Abraham maẽ. 24 Mawũẽ izhara nemi jĩgua mawũãsia: Zeze Abraham, mʉrã sozuburiarua, Lázarota zokʼadua juwua jĩwĩni baniãne ũ edape mʉ kĩrãme kũrãdrʉdʼe zemarẽã. Mʉrã zuburia nʉmʉã naʉ̃ tebʉdʼe. 25 Mawũãĩ Abrahambara mawũãsia: Warra, bʉra bia bʼadʼata bude barua, maʉ̃ne Lázaro zuburia bʼasia. Mawũãmina idʼira naʉ̃ nama sobia bʼʉa, maʉ̃ne bʉra zuburia bʼidʼa. 26 Mawũã bʼidʼadʼe dazhirã ewara zromaba dra nʉmʉã, maʉ̃ba namaʉ̃ba marãma wã krĩñabʉrʉra wã bʼe ẽã, miã kʼãmaʉ̃ba namaabidʼa ze bʼe ẽã.
27 Mawũãĩ mawũãsia: Zeze Abraham, mʉrã zuburia bedʼeaya, mobera zokʼadua mʉ zeze dedʼa. 28 Mʉãrã mebẽrãta juesoma erubʼʉa, mawũẽ maʉ̃rãã jaradʼe zokʼadua, aramaʉ̃ne ãzhisidʼa zedʼa ẽbamarẽã nama kʼãwũã zuburia nʉmʉ maẽ. 29 Mawũãĩ Abrahambara mawũãsia: Ũrãgʼa Moisédʼeta, ũrãgʼa Daizezeba bedʼeata jarabibarirãneta erubʼea, mawũẽ maʉ̃ta ũrĩnaĩbara. 30 Mawũãĩ izhara mawũãsia: Bari maʉ̃bara ũrĩna ẽã Zeze Abraham, mawũãmina beudʼata iabʼa piradrʉpe ãzhima wãrã, kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnaña. 31 Mawũãĩ Abrahambara mawũãsia: Ũrãgʼa Moisédʼeta, ũrãgʼa Daizezeba bedʼeata jarabibarirãneta ũrĩna ẽbʉrʉ, ĩjãna ẽbaya iabʼa beudʼata piradrʉbʉrʉsidʼa.
Zhãrãta bʼaebibʉrʉdʼebema
(Mateo 18:6-7, 21-22; Marcos 9:42)
17 Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼaa mawũãsia: Kʼazhiruadʼe bʼaebidʼa ẽã nʉmaĩrã ne ẽã, mawũãmina, ¡Daizezebara pua kʼawua oya zhãrãta kʼazhiruadʼe bʼaebibʉrʉra! 2 Mawũẽ biga bakʼausia osidaudʼe yuta tãjʉ̃nape bʼaribuedʼaita pusadʼe, abʼa kʼazhiruadʼe bʼaebii kʼãñabara mʉnebema ĩjã bʼe za wĩka kedʼeta. 3 Kĩrãkuita bʼeaudua. Bʉ mebeaba bʉta bĩ ẽã obʉrʉba kʼazhiruata ora ũrãgʼarua, wueta mawũã o ẽãta jarara, bedʼea ne ẽãne edarua. 4 Bʉta bĩ ẽã onʉmʉta ewaridʼe kʼazhiruata oma siete ora, aramaʉ̃ne bʉma ewaridʼe zema siete zebʉrʉta, wueta mawũã o ẽãta jara dugue nʉmʉnerã bedʼea ne ẽãne edarua.
Daira soidʼu bʼeabirua
5 Izha jʉrʉkuadʼabara Jesúa mawũãsidʼa: Daira soidʼu bʼeabirua.
6 Mawũãnaĩ Nokʼo Jesúsbara mawũãsia: Mostaza ta wĩka kĩrãkʼa marãta wĩkabidʼa soidʼu bʼebʉrʉ bakuru za nʉmʉã mawũã bʼedʼaya: Ẽtotodua, mobe pusadʼe nʉmane wãrũã, mawũãnaĩ marã bedʼeara aribʼaeya.
Nezokʼaba oita bʼʉdʼebema
7 ¿Marãnebemabara nezokʼa abʼa erubʼʉta meã traja bʼadʼata o pakʼa akʉ bʼadʼata zebʉrʉdʼera, nekʼoita jewedʼarua aibʉka? 8 ¿Awuarabʉrʉ mawũãĩ ẽka: Zhiko kewarabema odua, wua kʼãbiape mʉta aribʼaetadua, mʉrã nekʼobirua, baniã dobirua. Mobebʉrʉ bʉta nekʼorua, baniã dorua ai ẽka? 9 ¿Nezokʼaara zhibia jibarika jarabʉrʉta obʉrʉdʼera? Mʉ krĩchama mawũã ẽã. 10 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa marãbidʼa jarabʉdata jõma obʉdadʼera mawũãũdua: Dazhirã bari nezokʼata bʼea, mawũẽ dazhirãba oita bʼadʼatrʉ osidʼa.
Diez aidʼaba bʼeta nene ẽã bʼekuadʼa
11 Jesús Jerusalén pʉwʉrʉedʼa wãta berabʼarisia Samaria druadʼe, Galilea druadʼe. 12 Maʉ̃ne pʉwʉrʉ zakedʼe edʼa wãbʉrʉdʼera daucha zesia ũmakĩrãrã diez aidʼaba bʼeta, maʉ̃rã jĩga kʼopanepe, 13 nemi jĩgua mawũãsidʼa: ¡Jesús Miã Ũrãgʼabari, daira sozuburiarua!
14 Jesúsbara ãzhi ũdui mawũãsia: Bʼekuata ũdudʼamarẽã wãnape sacerdoterãã akʉbiudua.
Mawũãĩ ãzhira wãne nene ẽã bʼekuasia.
15 Mawũẽ ãzhi abʼaʉba mawũã izhi bʼebʉrʉta ũdui, nemi jĩgua Daizeze ibia jara jẽrũya zepe, 16 Jesús jẽrũ kʼaita egoroma kĩrã bʼarru ju kʼobʼesia zhibia ji. Maʉ̃ Samariadʼebema basia. 17 Jesúsbara mawũãsia: ¿Diez ẽka nene ẽã bʼebʉdara? ¿Zhi nuevera sãma kʼobʼe? 18 ¿Jẽrũya zepe Daizeze ibia jarabʉrʉka naʉ̃ judío ẽãbʉrʉ?
19 Mobe mawũãsia: Piradrʉpe wãrũã. Bʉzhi soidʼu kʼobʼʉba ẽdrʉbʉrʉa.
Zeidʼebema Daizezeta Nokʼodʼebemata
20 Fariseorãbara Jesúa widʼisidʼa Daizezeta Nokʼodʼebema sõmbedʼe zeita, mawũẽ panaʉ̃ mawũãsia: Daizezeta Nokʼodʼebema ze ẽã dajada ũdu. 21 Miã mawũãna ẽã: Za bʼʉa, o zawa bʼʉa adʼa ẽã, Daizezeta Nokʼodʼebema bʼʉba marãne edʼa.
22 Mobe izha jʉrʉkuadʼaa mawũãsia: Ewarita zeya zuburiadʼaita, maʉ̃nerã marãbara mʉ Beubari Bape bʼadʼara ewari abʼabidʼa ũdu krĩñanaña, mawũãmina ũdudʼa ẽbaya. 23 Maʉ̃nerã mawũãnaña: Za bʼʉa, zawa bʼʉa adʼaya. Maʉ̃nerã wãrãũdua, miã pẽwãrãũdua. 24 Ba pureabʉrʉdʼe bãjãta ʉ̃nabari kĩrãkʼa dajada zeya mʉ Beubari Bape bʼadʼata zebʉrʉ ewadera. 25 Mawũãmina naara biodʼe zuburiaya, seribidʼa ẽbaya zhãrã idʼi ewade bʼebara. 26 Noé ewade berabʼaridʼa kĩrãkʼa berabʼariya mʉ Beubari Bape bʼadʼata zebʉrʉ ewadera. 27 Nekʼo, baniã do, miã kʼãĩ bʼedʼe Noé edʼa wãsia jãba zromane. Maʉ̃ne do birupe doba beakuasia jõma. 28 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa berabʼarisia Lot ewadera. Nekʼo, baniã do, ne eda, ne nendo, ne u, de o bʼeasia. 29 Maʉ̃ne Sodoma pʉwʉrʉdʼeba Lot ãĩ wãsi ewadera, bãjãneba jurzoasia tebʉta azufreedʼa, maʉ̃ba beakuasia jõma. 30 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa berabʼariya mʉ Beubari Bape bʼadʼata zebʉrʉdʼera.
31 Maʉ̃ ewadera de ʉ̃rʉ̃ kʼobʼʉbara dedʼa ne erubʼʉra udʼubʼaepe jiraedadʼe wãrãrũã. Meã kʼobʼʉra aramaʉ̃ kĩrãkʼa deidʼu zerãrũã. 32 Bude baudua sãwũãnata Lot kĩma. 33 Iabʼaʉba izha ne erubʼʉtrʉ bia nʉmabiya bʼʉra aduaya, mawũãmina mʉ kʼarea aduabira ẽdrʉya.
34 Mʉã marãã jaraya, maʉ̃ diamasera ũme kʉdʼadʼe kʼãĩ panʉta abʼa edeya, abʼa ãmaẽña zhi aribʼaema ẽãta. 35 Wũẽrãrã ũme nebʼa panʉta abʼa edeya, abʼa ãmaẽña. 36 Ũme meã panʉta abʼa edeya, abʼa ãmaẽña.
37 Mawũãĩ panaʉ̃ mawũãsidʼa: ¿Nokʼó, maʉ̃ sãma mawũã berabʼariipe?
Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: Ne beuma tabʼʉra kʼawuabada ãkʼoso pouga nʉmʉba. (Mʉ zebʉrʉra aramaʉ̃ kĩrãkʼa kʼawuadʼaya.)
Ne jaradʼa pẽdradʼeba dewara nokʼodʼeba
18 Jesúsbara ne jarakʼasia ewariza zhiwidʼii baradʼebemata poea ẽã. 2 Maʉ̃ta mawũãsia: Pʉwʉrʉdʼe nokʼota bʼasia bedʼeata araa obarita, Daizeze wawi ẽbasia, miã zhãrã wawi ẽbasia. 3 Abʼaʉ pʉwʉrʉdʼe bʼasia wũẽrã pẽdrata, maʉ̃ izhima zebʉrʉza mawũã bʼasia: Mʉrã kʼarebarua mʉ jura bʼʉ juwuadʼeba. 4 Izhara aribʼae krĩña ẽã bʼʉta ewari bio basia, mawũãmina maʉ̃ tẽã izhikusa mawũãsia: Mʉãrã Daizezera wawi ẽmina, miã zhãrã wawi ẽmina, 5 naʉ̃ wũẽrã pẽdra miãsẽã nʉmʉba mʉãrã kʼarebaya, manebʉrʉ baridua dugue nʉmʉta mʉãrã zrogʼa ẽbaya.
6 Maʉ̃ta jarape Nokʼo Jesúsbara mawũãsia: Ũrĩũdua nokʼo bia ẽãbara kʼasia adʼata. 7 ¿Kʼõbe Daizezebara kʼareba ẽka izha jʉrʉkuadʼata izhaa bʼia bʼebʉrʉ ewaridʼe, diamase? ¿Dããrã baika panuĩrã? 8 Mʉã marãã jaraya, kʼadrʉabai kʼarebakuaya. Mawũãmina mʉ Beubari Bape bʼadʼata zebʉrʉdʼera, ¿mawũã soidʼu bʼera ũduika naʉ̃ druadʼera?
Ne jaradʼa zhãrã ũmeneba
9 Ʉ̃kʉrʉ ãzhikusa biata bʼeba awʉrʉrãta yarebai eda bʼedʼebemata Jesúsbara ne jara mawũãsia: 10 Ũmakĩrã ũme wãsidʼa Daizeze dedʼa ewara maẽ zhiwidʼidʼe, abʼara fariseo basia, dewarabemata rey Romanebemaĩta plata widʼibari basia. 11 Fariseora ʉ̃ta nʉmepe zhiwidʼi ari izhita jara mawũãsia: Daizeze, mʉã bʉaa zhibia jiya mʉrã zhãrã kĩrãkʼa bʼʉ ẽãba, zhãrã bʼea nezrʉgamiãta, bia ẽãta, kĩma ẽãta erukʼãĩmiãta. Mʉrã miã naʉ̃ za rey Romanebemaĩta plata widʼibari kĩrãkʼa bʼʉ ẽã. 12 Mʉrã nekʼo ẽã zhiwidʼi bʼidʼabaria, maʉ̃ta semanane oma ũme obaria, diez bʼʉta abʼa bʉaa dia bʼʉa jõma mʉã jidabʉrʉra. 13 Waya rey Romanebemaĩta plata widʼibarira wawara nʉmepe miã ʉ̃taa akʉ krĩña ẽbasia, awuarabʉrʉ trũã neãchi mawũãsia: Daizeze, mʉrã sozuburiarua, mʉrã kʼazhirua omiã. 14 Mʉã marãã jaraya, maʉ̃ bedʼea ne ẽã dedʼaa wãsia dewarabema kʼãñabara. Bariduta zhi zromane bʼʉra Daizezebara zhi zroma ẽãta bʼʉya, waya zhi zroma ẽãne bʼʉta zhi zromata bʼʉya.
Jesúsba ibia jaradʼa wũãwũãrãta
(Mateo 19:13-15; Marcos 10:13-16)
15 Wũãwũãrãta Jesúsma wesidʼa ibia jara tõbʼarikuamarẽã, maʉ̃ta izha jʉrʉkuadʼaba ũdudʼai kẽãsidʼa. 16 Mawũẽ Jesúsbara trʉ̃kuape mawũãsia: Wũãwũãrã mʉma idu zebiudua, bueamarãũdua, naʉ̃rãne kĩrãkʼa izhi krĩcha bʼetrʉ Daizezeta Nokʼodʼebema. 17 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, iabʼaʉba Daizezeta Nokʼodʼebemata wũãwũãne kĩrãkʼa krĩcha ẽbʉrʉ maʉ̃nebemanerã edʼa wã ẽã.
Kũrãta bara bʼadʼa
(Mateo 19:16-30; Marcos 10:17-31)
18 Nokʼoba Jesúa widʼi mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, bʉra biata bʼʉa, ¿mʉãrã kʼãrẽta oi barape Daizeze ũme bʼai jõ ẽãta jidaira?
19 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: ¿Bʉara mʉrã kʼãrẽã biata jarabʉrʉ? Miõta biata bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ biara abʼabai bʼʉa Daizezeta. 20 Daizezeba aribʼaemarẽã jara bʼʉra bʉara kʼawua bʼʉta mawũã bʼʉa: Kĩma ẽãta erukʼãĩrãrũã. Miã bearãrũã. Nezrʉgarãrũã. Zhãrã ʉ̃rʉ̃ sewa nebʉrʉrãrũã. Wawiarua bʉ zezera bʉ papara.
21 Mawũãĩ izhara mawũãsia: Mʉãrã maʉ̃ jõma aribʼae bʼʉa kũrã wedʼauba.
22 Maʉ̃ta ũrĩĩ Jesúsbara mawũãsia: Bʉara wadʼi ne abʼa aribʼaeita wãẽã bʼʉa. Bʉa ne erubʼʉta jõma nendope platara zuburia bʼea diadua, mawũãrã ne biata erubʼaya ʉ̃tre. Aramaʉ̃ne zepe mʉta pẽwãdua.
23 Izha maʉ̃ta ũrĩĩ kʼãbãẽã sopuasia biodʼe bara bʼʉba. 24 Kʼãbãẽã sopuabʉrʉta Jesúsba ũdui mawũãsia: ¡Daizezeta Nokʼodʼebemane edʼara borekea edʼa wãna ẽã ne bio erubʼera! 25 Aguja uriadʼe camellota audre bia berabʼari bʼeya bara bʼʉta edʼa wãĩ kʼãñabara Daizezeta Nokʼodʼebemane.
26 Maʉ̃ta ũrĩbʉdabara mawũãsidʼa: ¿Bara bʼʉsidʼa mawũãbʉrʉ kʼaita ẽdrʉipe?
27 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: Ẽdrʉira zhãrãĩtara boreke ẽãta, ẽdrʉbi bʼeya Daizezebara.
28 Mawũãĩ Pedroba mawũãsia: Daibara ne daidʼera ãmaẽnape bʉta pẽwã bʼea.
29 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, iabʼaʉba deta ãmaẽrã, zhibarirãta, mebẽrãta, wũẽrãta, warrarãta ãmaẽrã, Daizezeta Nokʼodʼebema kʼarea mawũã ãmaẽrã, 30 idʼi ewade audre jidaya, ewari tẽã nʉmaĩta zeidʼera jidaya Daizeze ũme bʼai jõ ẽãta.
Jesúsba jarama ũbeata jaradʼa izhi beadʼaita
(Mateo 20:16-17; Marcos 10:32-34)
31 Jesúsbara doce izha jʉrʉkuadʼata awuara jʉre edape mawũãsia: Dazhirã wãrĩze wã Jerusalén pʉwʉrʉedʼa, aranaʉ̃ne arimaẽ berabʼariya Daizezeba bedʼeata jarabibarirãba bʼʉdʼapeadʼata mʉ Beubari Bape bʼʉdʼebemata. 32 Mʉrã chãbʼaridʼaya judíorã ẽãta bʼea, mʉrã ãzhima sewakʼau bʼʉdʼeba ikʼazhirua jaradʼaya, dau idʼodʼaya. 33 Udʼape beadʼaya, mawũãmina ewari ũbeadʼe piradrʉya beudʼata.
34 Ãzhara maʉ̃ sãwũãta kʼawuadʼa ẽbasia, maʉ̃ bedʼeara sãwũãta kʼawuadʼa ẽbaera mawũã jarakʼabʉrʉra.
Daʉbʼerrea bʼʉta ne ũdubidʼa
(Mateo 20:29-34; Marcos 10:46-52)
35 Jesús Jericó pʉwʉrʉ kʼaita babʉrʉdʼera, daʉbʼerrea bʼʉta o kʼaita jewedʼa bʼasia nebari widʼi bʼʉta. 36 Maʉ̃ne kʼabanata berabʼari wãta ũrĩĩ widʼisia kʼãrẽ kʼawuaita. 37 Mawũẽ jarasidʼa berabʼari wãta Jesús Nazaredʼebemata. 38 Mawũãnaĩ nemi jĩgua mawũãsia:
¡Jesús, bʉra rey Davidʼeba uruta bʼʉba mʉrã sozuburiarua!
39 Mawũãĩ na kuataiba kẽãsidʼa chupeamarẽã. Mawũãmina izhara wuaabʉrʉ nemi jĩgua mawũãsia: ¡Bʉra rey Davidʼeba uruta bʼʉba mʉrã sozuburiarua!
40 Mawũẽ Jesús pi nʉmepe jarasia wedʼamarẽã izhima, aramaʉ̃ne zei widʼibʉrʉta, 41 mawũãsia: ¿Mʉã kʼãrẽta oita krĩñape? Mawũãĩ izhara mawũãsia: Nokʼó, mʉta ne ũdubirua. 42 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Bʉra ne ũdu bʼidʼa, bʉra soidʼu kʼobʼʉba ẽdrʉbʉrʉa. 43 Audre ẽãne ne ũdusia, mawũẽ kʼaidʼu tebasia Daizeze ibia jara. Zhãrã jõmaʉ̃ba maʉ̃ta ũdudʼai ibia jarasidʼa Daizezera.
Jesústa ũdu krĩña bʼadʼa Zaqueoba
19 Jesús Jericó pʉwʉrʉdʼe edʼa zepe berabʼari wãta tebasia. 2 Maʉ̃ne Zaqueo abadata rey Romanebemaĩta plata widʼibada nokʼota bara bʼʉba, 3 ũdu krĩña bʼasia Jesús kʼai kʼawuaita, mawũãmina kʼabanaba bʼe ẽbasia wĩka bʼʉba. 4 Mawũẽ na wãẽbape akʉita bakurudʼe ʉ̃tʉ wãsia mama berabʼarii baera. 5 Jesús mama zepe ʉ̃taa akʉbʉrʉdʼe ũdui mawũãsia: Zaqueo, ĩñabasia udʼubʼaedua, mʉ idʼira ʉ̃nadrʉibara bʉ dedʼa.
6 Mawũãĩ izhira ĩñabasia udʼubʼaepe bia edasia sobia. 7 Maʉ̃ta ũdudʼape jõmaʉ̃ba bĩ ẽã jarasidʼa, ʉ̃nadrʉita deidʼu wãsi baera kʼazhirua omiã maẽ. 8 Maʉ̃ne Zaqueo ʉ̃ta nʉmepe Nokʼo Jesúa mawũãsia: Nokʼó, mʉã ne erubʼʉta ẽsadra diaya zuburia kedʼea, mʉã ne iabʼaʉdʼeta zrʉgasibʉrʉ jẽrũya diaya kĩmarẽ.
9 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Naʉ̃ dedʼabema idʼi ẽdrʉbʉda naʉ̃sidʼa Abrahamneba uruta bʼʉba. 10 Mʉ Beubari Bape bʼʉbara jʉrʉdʼe zesia ẽdrʉbiita aduadʼata.
Ne jaradʼa plata diezdʼeba
11 Maʉ̃ta ãzha ũrĩ kʼobʼedʼe Jesúsbara ne jarasia, maʉ̃nerã Jerusalén kʼaita basi baera ãzhara krĩchasidʼa Daizezeta Nokʼodʼebema zeita aramaʉ̃ta.
12 Mawũẽ Jesúsbara mawũãsia: Ũmakĩrã zhi zromata drua ãĩ wawara wãsia rey bape jẽrũya zeita. 13 Wãĩ nawedʼa izhi nezokʼarãta diez trʉ̃kuape plata waibʼʉa diasia diez minas, mobe mawũãsia: Naʉ̃ba negocio oudua mʉ zeyeedʼa. 14 Mawũãmina izhi druadʼebemabara jurade basia, mawũẽ zhãrãta kʼaidʼu zokʼasidʼa mawũãnamarẽã: Daibara krĩñana ẽã naʉ̃ dai rey baira.
15 Rey bape jẽrũya zebʉrʉdʼera izhi nezokʼarã izha plata dedʼekadʼata trʉ̃bigasia kʼãrẽ negociota osidʼa kʼawuaita abʼa abʼaʉba. 16 Mawũẽ naara zebʉrʉbara mawũãsia: Nokʼó, bʉ mina abʼaʉba ganasia audʼu diez minas. 17 Mawũãĩ izhara mawũãsia: Biga, bʉra nezokʼa biata bʼʉa, wĩkata bia obʉrʉba bʉra nokʼota bʼaya pʉwʉrʉ diez ʉ̃rʉ̃. 18 Dewara zebʉrʉta mawũãsia: Nokʼó, bʉ mina abʼaʉba ganasia audʼu cinco minas. 19 Maʉ̃ãbidʼa mawũãsia: Bʉsidʼa nokʼota bʼaya pʉwʉrʉ cinco ʉ̃rʉ̃.
20 Dewara zepe mawũãsia: Nokʼó, bʉ mina za bʼʉa, mʉãrã wuagʼa erubʼasia wua zakedʼe. 21 Mʉrã bʉ kʼarea perasia, bʉara plata jidaita zhãrã zarea zokʼa bʼʉa, aramaʉ̃ne bʉra zhãrã trajadʼadʼeba plata jida wã. 22 Mawũãĩ reybara mawũãsia: Bʉra nezokʼa biata bʼʉ ẽã, ari bʉzhi bedʼeadʼeba mʉã jaraya bʉra wãẽãbʉrʉa. Mobera bʉara kʼawua bʼasia mʉrã zhãrã zarea zokʼabarita, aramaʉ̃ne zhãrã trajadʼadʼeba plata jida wãta. 23 ¿Mawũãta kʼãrẽã mʉ platara edʼa bʼʉ ẽbasi bancodʼe? Mawũãrã mʉ jẽrũya zebʉrʉdʼera jidakʼausia bancodʼeba ganabʉrʉta. 24 Mawũãpe kĩrãbita kʼobʼea mawũãsia: Mina jãrĩ edaudua, mobe diaudua mina diez erubʼʉa. 25 Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Nokʼó, izhara erubʼʉa mina diez. 26 Mawũãnaĩ mawũãsia: Mʉã marãã jaraya, zhi erubʼʉaara edʼa diaya. Mawũãmina zhi ne ẽãrã wĩka erubʼʉsidʼa jãrĩña. 27 Mʉ jura bʼeba mʉ ãzhi rey baita krĩñana ẽãsidʼa naĩnu weudua, mobe otatukuaudua mʉ kĩrãbita.
Jesús edʼa wãna Jerusalénne
(Mateo 21:1-11; Marcos 11:1-11; Juan 12:12-19)
28 Maʉ̃ta jarape Jesús na wãsia wãrĩze Jerusalén pʉwʉrʉedʼa. 29 Pʉwʉrʉ Betfagé kʼaita, Betania pʉwʉrʉ kʼaita zebʉrʉta, Olivo kʼatuma abadaidʼu zebʉrʉdʼera Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼata ũme zokʼabʉrʉta, 30 mawũãsia: Pʉwʉrʉ zakeidʼu wãũdua jari kĩrãbita tabʼʉidʼu. Kʼãma edʼa wãbʉdadʼera ũdudʼaya burro kũrãta jʉ̃ nʉmʉta, maʉ̃ wadʼi miõba ataukʼa, maʉ̃ta ẽnape weudua. 31 Iabʼaʉba widʼibʉrʉta: ¿Kʼãrẽã ẽna kʼopanʉ? ara, Nokʼoba nesidʼa, audua.
32 Mawũã zokʼabʉrʉta wãbʉdadʼera ũdusidʼa izha jaradʼa kĩrãkʼa. 33 Burro kũrã ẽna kʼopanʉne zhibarirãbara mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽã ẽna kʼopanʉ?
34 Mawũãnaĩ ãzhara mawũãsidʼa: Nokʼoba nesidʼa.
35 Aramaʉ̃ne wesidʼa Jesúsma, mobe wua ãzhidʼe ãnebʼari panʉta burro kũrãne ʉ̃rʉ̃ kʼobʼʉdʼape Jesús bʼaribisidʼa. 36 Bia edabʉdata izhi wã maẽ zhãrãbara ãzhidʼe wua ãnebʼari bʼeta ewarazoasidʼa odʼe. 37 Olivo kʼatumaneba edʼaa wãbari kʼaita zebʉdadʼera, izhi pẽwã bʼeta kʼabanarã jõma sobiabʉdaba nemi jĩgua Daizeze ibia jarasidʼa, ne jõmaʉ̃ biata obʉrʉta ũdudʼapeadʼa kʼarea. 38 Maʉ̃nerã mawũãsidʼa:
¡Ibia jaradʼaya Reyta Daizezedʼeba zebʉrʉra, kʼõbebaira
Daizeze bawara adu-a bʼeaya ʉ̃trera, izhira zhi zroma ʉ̃trera!*
39 Maʉ̃ kʼarea fariseorã ʉ̃kʉrʉbara kʼabanane edʼauba mawũãsidʼa: Miã Ũrãgʼabari, kẽãdua bʉ pẽwã bʼera.
40 Mawũãnaĩ izhara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉã marãã jaraya, naʉ̃rãta chupeadʼara, waya mongʼarata bʼʉgadrʉdʼaya.
41 Aramaʉ̃ne Jerusalén kʼaita zebʉrʉdʼera akʉ maʉ̃ pʉwʉrʉ kʼarea jẽgabʉrʉta, 42 mawũãsia: ¡Biga bakʼausia idʼi ewade bʉabidʼa kʼawuasibʉrʉ bʉ kʼaidʼeba adu-a nʉmaĩnebemata! Mawũãmina maʉ̃ bʉara kʼawua ẽãba ũdu ẽã. 43 Bʉ ʉ̃rʉ̃bemata ewarita zeya, maʉ̃nerã bʉ jura bʼebara bʉra pʉrrabʉdata bʉ audʼura egorota kuadʼaya, mongʼarata kʼarawadʼaya, aramaʉ̃ne pʉrradʼape bariduareba zuburia odʼaya. 44 Bʉta bogʼozoa egorodʼe bʼaebibʉdadʼera zhãrã bʉdʼebema jõma beakuadʼaya. Aramaʉ̃ne bʉdʼebema mongʼara abʼari mongʼara ʉ̃rʉ̃bidʼa kʼobʼʉdʼa ẽbaya. Mawũã odʼaya bʉara kʼawua ẽbadʼaba Daizezeba mʉ zokʼadʼata bʉ ẽdrʉbidʼe.
Jesúsba miti ẽã odʼa Daizeze deta
(Mateo 21:12-17; Marcos 11:15-19; Juan 2:13-22)
45 Jesús edʼa wãsia Daizeze dedʼa ewara maẽ, mobe jõma ãĩ jʉrekuasia mama ne nendo bʼeta ne eda bʼeta. 46 Maʉ̃nerã mawũãsia: Naʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa: Mʉ dera zhiwidʼibada dea. Mawũã bʼʉdʼera marãbara nezrʉgamiãrã de babi nʉmʉkʼãrĩna.
47 Jesús ewariza miã ũrãgʼa bʼasia Daizeze dedʼa ewara maẽ. Maʉ̃nerã sacerdoterã nokʼorãba, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadaba, nokʼorãba bea krĩña bʼeasia. 48 Mawũãmina kʼawuadʼa ẽbasia sãwũã beadʼaita, jõmaʉ̃ba izhi bedʼeara kĩrãkuita ũrĩ bʼeba.
Zareata Jesúsdʼe
(Mateo 21:23-27; Marcos 11:27-33)
20 Ewari abʼa Jesús Daizeze dedʼa ewara maẽ zhãrã ũrãgʼa nʉmʉta bedʼea biata jarakʼa nʉmʉne zesidʼa sacerdoterã nokʼorãta, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata nokʼorã bawara. 2 Mobe bedʼeabʉdata mawũãsidʼa: Daia jaradua, ¿kʼaiba obi bʼʉ bʉa obʼʉra? ¿O kʼaiba diasi kʼãwũã zarea nʉmaĩrã?
3 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉãbidʼa marãã widʼiya, panuũdua. 4 Zhãrã buru kʼoemarẽã Juan, ¿Ʉ̃trebemaba zokʼasika o zhãrãba?
5 Mawũãĩ ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: Dazhirãba Ʉ̃trebemaba zokʼasia adʼara, ¿mobera kʼãrẽã ĩjãna ẽbasi aya? 6 Dazhirãba zhãrãba zokʼasia adʼara, dazhirã zhãrã jõmaʉ̃ba mongʼaraba bʼata jidadʼaya kʼawua bʼe baera Juan Daizezeba bedʼeata jarabibarita bʼadʼata.
7 Ãzhara panaʉ̃bʉdata kʼawuadʼa ẽã asidʼa kʼaiba zokʼadʼara. 8 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: Mʉãbidʼa marãã jara ẽã kʼaiba obi bʼʉra mʉã obʼʉra.
Uvadʼe trajabadata bia ẽãta bʼeadʼa
(Mateo 21:33-44; Marcos 12:1-11)
9 Maʉ̃ tẽã zhãrã kʼobʼea ne jarakʼa mawũãsia: Ũmakĩrãba uvata upe uvadʼe trajabadaa arrendasia, mobe ãĩ wãsia ewari dããrãẽna. 10 Uva bʼʉabada ewade nezokʼata zokʼasia uvadʼe trajabadama, diadʼamarẽã uva izhaa diadʼai bʼʉta. Mawũãmina uvadʼe trajabadabara jirachi jidasidʼa, aramaʉ̃ne buesidʼa juwuaawa. 11 Wakusa zokʼasia nezokʼa awʉrʉta, maʉ̃sidʼa jirachi jidasidʼa, ikʼazhirua jarasidʼa, aramaʉ̃ne buesidʼa juwuaawa. 12 Wakusa zokʼasia nezokʼa zhi ũbeata. Ãzhara maʉ̃sidʼa ãĩ jʉretasidʼa pugabi.
13 Mawũẽ uva zhibaribara izhikusa mawũãsia: ¿Mʉã kʼãrẽta oi baraba? Kʼõbera mʉãrã zokʼaya mʉ warra mʉã kʉãgʼata, baʉcha izhi ũdubʉdadʼera wawiadʼaya. 14 Mawũãmina uvadʼe trajabadabara ũdudʼai ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: Ne zhi zezedʼera naʉ̃ba jidaya, mawũẽ beadʼaya, izha jidaita bʼʉra aramaʉ̃ne dazhirãba jidadʼaya. 15 Aramaʉ̃ne uvadʼebara ãĩ jʉretadʼape beasidʼa. ¿Aramaʉ̃nerã uva zhibaribara sãwũã okuaipe? 16 Wãpe uvadʼe trajabadara beakuaya, mobe izhi uvara chãbʼariya awʉrʉrãã. Zhãrã kʼobʼebara maʉ̃ta ũrĩnaĩ mawũãsidʼa: ¡Maʉ̃nebara daira Daizezeba kʼarebaidʼe bʼʉa!
17 Mawũãnaĩ Jesúsbara ãzhi akʉ mawũãsia: ¿Mobera kʼãrẽpe aramaʉ̃ kĩrãkʼa mʉ seribidʼa ẽãnebemata zhi bʼʉmarã?:
¿Jara bʼʉ ẽka de obadaba mongʼara seri ẽãne bʼʉdʼapeadʼara wagʼauta bʼesita?*
18 Iabʼa maʉ̃ mongʼara ʉ̃rʉ̃ bʼaera bʼʉgʼʉzoaya, maʉ̃ mongʼarata iabʼaʉ ʉ̃rʉ̃ bʼaera naʉ̃sãña.
Rey Romanebemaĩta plata diabadadʼebema
(Mateo 22:15-22; Marcos 12:13-17)
19 Sacerdoterã nokʼorãbara ũrãgʼa Moisédʼe jarabadabara aramaʉ̃ta jida krĩñasidʼa mawũã ne jarabʉrʉbara ãzhita jarabʉrʉta kʼawuabʉdaba. Mawũãmina wawiasidʼa zhãrãta.
20 Mawũẽ zhãrãta zokʼasidʼa Jesúa biarã kĩrãkʼa bedʼeadʼamarẽã, aramaʉ̃ne wãẽã bedʼeabidʼape chãbʼaridʼaita nokʼo Roma bidʼata bʼʉa. 21 Mawũẽ maʉ̃rãbara widʼi mawũãsidʼa: Miã Ũrãgʼabari, daiba kʼawua bʼedʼera bʉa jara bʼʉra bʉ ũrãgʼara jipa bʼʉa, bʉara miõta awuara eda ẽã, awuarabʉrʉ Daizeze ota jara bʼʉa wãrãne. 22 ¿Dazhirãbara diasia bʼʉka rey César plata diabadara, o bʼe ẽ?
23 Jesúsbara kʼawuasia ãzhara bĩ ẽã oita kʼobʼeta, mawũẽ mawũãsia: ¿Mʉrã kʼãrẽã wãẽãbidʼaita kʼopanʉ? 24 Mʉãã ũdubiudua monedata. ¿Naʉ̃nerã kʼai zata nʉmʉ, kʼai trʉ̃ta bʼʉ nʉmʉ?
Mawũãĩ panaʉ̃ mawũãsidʼa: Césardʼea.
25 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: Césardʼera César diaudua, Daizezedʼera Daizezea diaudua.
26 Aramaʉ̃ne wãẽã bedʼeabi bʼedʼa ẽbasia zhãrã daidʼura, awuarabʉrʉ akʉdruape bia panaʉ̃bʉrʉba chupeasidʼa.
Beudʼata piradrʉdʼaidʼebema
(Mateo 22:23-33; Marcos 12:18-27)
27 Maʉ̃ne saduceorãta ʉ̃kʉrʉ zesidʼa, maʉ̃rãbara jara bʼea beudʼara piradrʉ ẽãta, mawũẽ widʼi, 28 mawũãsidʼa: Miã Ũrãgʼabari, Moisébara dazhirãĩta bʼʉdʼata mawũãsia: Iabʼaʉ mebeata wũẽrã erubʼʉdʼe beubʉrʉta warrarãta ãmaẽ ẽbʉrʉ, maʉ̃ wũẽrã zhi mebeaba edaibara, aramaʉ̃ne zhi mebea beudʼata warrarã barabiya. 29 Mebẽrãta siete pãĩna bazhia, nabemata miã kʼãĩpe beusia warrarã ne ẽã. 30 Zhi ũmeba kʼãĩpe maʉ̃sidʼa beusia warrarã ne ẽã. 31 Zhi ũbeaba kʼãĩsia. Mawũã kʼãĩsidʼa ãzhi siete jõmaʉ̃ba, aramaʉ̃ne beukuasia warrarã ãmaẽna ẽã. 32 Nʉmʉne beusia wũẽrãsidʼa. 33 Beudʼata piradrʉbʉdadʼera, ¿ãzhirãnebemabara sãʉ̃ba izhi wũẽrã baipe mawũã sieteba ãzhi wũẽrã babidʼapeadʼara?
34 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Naʉ̃ ẽjũãne bʼera miã kʼãĩbada. 35 Mawũãmina Daizezeba ʉ̃tre bʼeabigaita beudʼata piradrʉbʉdadʼera miã kʼãĩna ẽã. 36 Mobebaira wueta beudʼa ẽãba ángelerã kĩrãkʼa bʼeaya, Daizeze warrarãta bʼeaya beudʼata piradrʉbʉdaba. 37 Beudʼata piradrʉdʼaidʼebema Moiséba kʼawuabidʼata ʉrʉta nʉmana maẽbara jara bʼʉa Daizezera Abraham Zhibarita, Isaac Zhibarita, Jacobo Zhibarita. 38 Aramaʉ̃nerã Daizezera beukuadʼa Zhibari ẽã, awuarabʉrʉ zokʼai bʼe Zhibaria, izhima maʉ̃rã jõma zokʼai bʼea.
39 Mawũãĩ ũrãgʼa Moisédʼe jarabadaba ʉ̃kʉrʉba panaʉ̃ mawũãsidʼa: Miã Ũrãgʼabari, bʉara bia jarabʉrʉa. 40 Mawũãnape wueta kʼãrẽ widʼidʼa ẽbasia.
¿Kʼaidʼeba uru zhãrã Ẽdrʉbira?
(Mateo 22:41-46; Marcos 12:35-37)
41 Mobebʉrʉ Jesúsbara mawũãsia: ¿Zhãrãbara jara panʉka zhãrã Ẽdrʉbira Davidʼeba uruta? 42 Davidbara Salmo librodʼe mawũãsia:
Daizezebara mʉ Nokʼoa mawũãsia: Mʉ juwua araare jewedʼarua,
43 bʉ jura bʼeta mʉã bʉ jẽrũ edre bʼʉyeedʼa.*
44 Davidba mawũã izhi Nokʼoa adʼara, ¿sãwũã bari kʼãwũta izhidʼeba uruta bʼaipe?
Ũrãgʼa Moisédʼe jarabadadʼebema
(Mateo 23:1-36; Marcos 12:38-40; Lucas 11:37-54)
45 Zhãrãbara jõmaʉ̃ba ũrĩ kʼobʼedʼe Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼaa mawũãsia: 46 Kĩrãkuita bʼeaudua ũrãgʼa Moisédʼe jarabada kʼarea, zhi zromane tebaita wua eidʼu drasoa jʉ̃ teba krĩñadea, ãzhi wawia saludʼaita krĩñadea pʉwʉrʉdʼe kʼabana maẽrã, nokʼorãta jewedʼabari maẽ jewedʼa krĩñadea de zhi jʉrebada nʉme maẽrã, nokʼorãta jewedʼabari maẽ jewedʼa krĩñadea nekʼodʼe trʉ̃bʉdadʼera. 47 Deta wũẽrãrã pẽdrarãneta jãrĩ bʼea, mobe zhãrãma bia nʉmaĩta dããrã zhiwidʼibada. Maʉ̃neba maʉ̃rã Daizezebara audre pua kʼawua oya.
Wũẽrã pẽdraba ofrenda diadʼa
21 Jesúsbara ũdusia bara bʼe bioba plata edʼa kenabʼari kʼopanʉta ofrenda kenabʼaribada maẽ. 2 Dewara ũdusia wũẽrã pẽdra kʼãbãẽã zuburia bʼʉba moneda zakerãta ũme edʼa kenabʼaribʉrʉta. 3 Mawũẽ mawũãsia: Mʉã wãrĩnu marãã jaraya: Naʉ̃ wũẽrã pẽdra zuburia bʼʉbara jõmaʉ̃ audre edʼa kenabʼaribʉrʉa. 4 Wuaabemabara ofrenda Daizezeitara edʼa kenabʼaribʉda plata audʼubemata, mawũãmina naʉ̃ wũẽrãbara zuburia bʼʉdʼe jõma edʼa kenabʼaribʉrʉa izhi nekʼoita erubʼadʼata.
Daizeze de ãrĩnaĩnebema
5 Ʉ̃kʉrʉba jara kʼopanasia Daizeze dera bi-ia onʉmʉta mongʼara bi-ia kedʼeba, ne bi-ia kedʼeta diadʼapeadʼaba, maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: 6 Marãba naʉ̃ akʉ kʼobʼedʼebema ewarita zeya, maʉ̃nerã mongʼara abʼari mongʼara ʉ̃rʉ̃bidʼa kʼobʼa ẽbaya ãrĩbʉdaba.
Sãwũãĩnebema ẽjũã jõĩ nawedʼa
(Mateo 24:3-28; Marcos 13:3-23)
7 Mawũãĩ widʼi mawũãsidʼa: Miã Ũrãgʼabari, ¿sõmbedʼepe Daizeze deta mawũã ãrĩnaĩrã? ¿Sãwũãĩpe maʉ̃ta arimaẽ berabʼariira?
8 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: Kĩrãkuita bʼeaudua miõã zhi sewabidʼa ẽbaita, nʉmʉne bio sewata mʉneba zebʉdabara mawũãnaña: Mʉrã zhãrã ẽdrʉbia, ẽjũã aduaira kʼaita basia. Maʉ̃nerã maʉ̃rãta pẽwãrãũdua. 9 Marãbara ũrĩnaña zhõta, nokʼo bawara zhõ nʉmeta, maʉ̃nerã perarãũdua, naara mawũã berabʼariibara, mawũãmina wadʼi ẽbaya ewari nʉmʉta jõĩrã.
10 Dewara mawũãsia: Drua tabʼeta drua awʉrʉta tabʼe bawara zhõnaña, nokʼorãta nokʼorã awʉrʉ bawara zhõnaña. 11 Menajacha nʉmeña ẽjũã ureta, baridu maẽ nʉmeña jarrabata puata. Dazhi perata ũdudʼakʼa zromata ũdudʼaya bãjãne.
12 Mawũãmina maʉ̃ jõmaʉ̃ nawedʼa marã jidakuadʼaya, marã zuburia odʼai kʼarea pẽwãnaña. Marã chãbʼaridʼaya de zhi jʉrebadata nʉme maẽ, cárcel nʉme maẽ. Marã ededʼaya reyrã kĩrãbita, nokʼorã kĩrãbita mʉ kʼarea. 13 Aramaʉ̃ne marãbara mʉnebemata jaradʼaya. 14 Sodʼe kʼobʼʉudua nawedʼa krĩchadʼa ẽbaita sãwũã panaʉ̃naĩta mazhikusa zhi kʼarebaita. 15 Mʉãbʉrʉ marãã diaya bedʼeata, krĩchata, maʉ̃nebema ãña panaʉ̃na ẽbaya miã mawũã ẽãta jaradʼa ẽbaya marã jura kʼobʼebara. 16 Marã chãbʼaridʼaya ari mazhi zhibarirãba, mazhi mebẽrãba, mazhi ʉrerãba, mazhi bawara zhibiarãba. Marãnebema ʉ̃kʉrʉ beakuadʼaya. 17 Jõmaʉ̃ba marã juradʼaya mʉ kʼarea. 18 Mawũãmina marã burudʼebema miã budʼa abʼabidʼa adua ẽã. 19 Zuburiata zrogʼa bʼedʼe ẽdrʉbidʼaya mazhi jawurera.
20 Jerusalén pʉwʉrʉta soldaorãba pʉrrabʉdata ũdubʉdadʼera, kʼawuaudua ãrĩnaĩta arabata. 21 Mobebaira Judea druadʼe bʼera merũ wãẽbaudua kʼatumaẽna. Jerusalénne bʼera ãĩ wãũdua, meã bʼera edʼa zerãũdua. 22 Maʉ̃ ewadera Daizezebara zuburia okuaya, aramaʉ̃ne jõma arimeã berabʼariya maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata. 23 ¡Bʼiogʼoa bʼera, wũãwũã judʼebema erubʼera zuburiadʼaya maʉ̃ ewadera! Aramaʉ̃ne puata kʼãbãẽã nʉmeña druadʼe, aramaʉ̃ne Daizeze kĩrũbita nʉmeña Jerusalén ʉ̃rʉ̃. 24 Ʉ̃kʉrʉ kuchoba beadʼaya, ʉ̃kʉrʉ jidadʼape druaza ededʼaya. Aramaʉ̃ne Jerusalén judíorã ẽãba edre erubarabʼaya Daizezeba bʼʉdʼa ewarita arabayeedʼa.
Jesús zeidʼebema
(Mateo 24:29-35, 42-44; Marcos 13:24-37)
25 Neidʼa ũdudʼaya ʉ̃madauta, jedʼekʼota, chĩdau jizoa nʉmʉta. Druadʼera zhãrã pera kʼawua ẽã jirpaneña pusata bomatʉ bʼae nʉmʉ jĩguaba. 26 Zhãrã peraba nomadrʉdʼaya drua sãwũã berabʼariita kʼawuadʼa ẽãba, ne zarea zromarãta bãjãnebema pʉrʉderreadʼaya. 27 Mobebʉrʉ ũdudʼaya mʉ Beubari Bape bʼadʼara jãrãrãne uruta zarea bara kʼãbãẽã kĩrãwãrẽã. 28 Mawũã berabʼari bʉsadʼewadʼera wãniguaudua, mobebaira marã ẽdrʉira kʼaita basia.
29 Dewara ne jarakʼa mawũãsia: Akaudua bakuru higuerata, jõma bakuru nʉmeta. 30 Wikubʉdata ũdubʉdadʼera marãbara kʼawuabada poagʼa kʼaita bata. 31 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa mawũã berabʼari bʉsadʼewata ũdubʉdadʼera kʼawuaudua kʼaita bata Daizezeta Nokʼodʼebemata.
32 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, zhãrã bʼera neba ẽwedʼa mʉã jara nʉmʉrã jõma arimaẽ berabʼariya. 33 Bãjã, drua nebaya, mawũãmina mʉ bedʼeara bari neba ẽã.
34 Mazhikusa kĩrãkuita bʼeaudua, mazhi soba krĩñane bʼearãũdua, ituaba beu bʼearãũdua, naʉ̃ ẽjũãnebemata krĩcha bʼearãũdua. Mobedʼeba mʉrã aritiaudʼe marã ʉ̃rʉ̃ ze ẽbaya jari ewadera. 35 Mʉrã zeya druadʼe zhãrã bʼe jõmaʉ̃ ʉ̃rʉ̃. 36 Mawũẽ kĩrãkuita bʼeaudua, baridu ʉ̃madaudʼe zhiwidʼi bʼeaudua, aramaʉ̃ne ẽdrʉdʼaitrʉ bʼeaudua ne bio mawũã menajacha bʉsadʼewaidʼera. Mawũãrã kʼãrẽã peradʼai ne ẽã kʼobʼeaya mʉ Beubari Bape bʼadʼa kĩrãbita.
37 Jesús ewaridʼera miã ũrãgʼa bʼasia Daizeze dedʼa ewara maẽ. Diamasera wãpe chubʼe bʼasia kʼatuma Olivo abada maẽ. 38 Diapedʼara zhãrã jõma izhima ze bʼeasia izhi ũrãgʼata ũrĩnaĩta Daizeze dedʼa ewara maẽ.
Krĩcha jʉrʉdʼapeadʼa Jesús beadʼaita
(Mateo 26:1-5, 14-16; Marcos 14:1-2, 10-11; Juan 11:45-53)
22 Kʼaita bata nʉmasia fiesta pan ne oreguea ne ẽã kʼobadata, maʉ̃ta jarabada Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩchabadata. 2 Sacerdoterã nokʼorãta bʼera ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata bʼera krĩcha jʉrʉ bʼeasia Jesús sãwũã beadʼaita, ãzhara wawia bʼe baera zhãrã bʼeta.
3 Maʉ̃ne ãtõmiãta edʼa wãsia Judadʼe, ijaramiã trʉ̃ta Iscariote basia. Jesúsba jʉrʉkuadʼata maʉ̃ta zhi doce basia. 4 Maʉ̃ta wãpe sacerdoterã nokʼorã bawara, Daizeze de akʉbada nokʼorã bawara bedʼeasia Jesús sãwũã chãbʼarikuaita. 5 Mawũẽ ãzhira sobiadʼape jarasidʼa plata diadʼaita. 6 Izhara ĩjãpe kĩrãkuita bʼesia sãwũã chãbʼarikuaita zhãrãba kʼawuadʼa ẽãne.
Zhiko odʼapeadʼa Jesúita
(Mateo 26:17-29; Marcos 14:12-25; Juan 13:21-30)
7 Ewari arabasia pan ne oreguea ne ẽã kʼobadata, maʉ̃nerã oveja zaketa bea bazhidʼa Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha kʼodʼaita. 8 Maʉ̃ne Jesúsbara Pedrota Juanta zokʼabʉrʉta mawũãsia: Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha kʼobadata odʼe wãũdua kʼodʼaita.
9 Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: ¿Bʉara sãma odʼaita krĩñape?
10 Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: Pʉwʉrʉdʼe marã edʼa wãbʉdadʼera ũmakĩrãta daucha zeya zokʼodʼe baniã akʼobʼʉta. Maʉ̃ kʼaidʼu wãũdua deidʼu bayeedʼa. 11 Mobe zhidekʉa mawũãũdua: Miã Ũrãgʼabariba mawũãsia: ¿Kʉdʼa sãma bʼʉ Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha kʼobadata mʉã mama kʼoira mʉã jʉrʉkuadʼa bawarauba? 12 Izhara marãã ũdubigaya kʉdʼa ʉ̃rʉ̃bema kʉdʼa zromata zhi araa omata, mama zhiko oudua.
13 Mawũãĩ wãbʉdadʼera izha jaradʼa kĩrãkʼa ũdusidʼa. Mawũẽ osidʼa Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha kʼobadara.
14 Nekʼoita arababʉrʉdʼera Jesús nekʼoita jewedʼasia, izhi bawara jewedʼasidʼa izha zokʼakuadʼata bʼesidʼa. 15 Maʉ̃nerã mawũãsia: ¡Naʉ̃ kʼãwũã Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha kʼobadata mʉãrã marã bawarauba kʼo krĩña bʼasia mʉ zuburiai nawedʼa! 16 Mʉã marãã jaraya, mʉãrã wueta kʼo ẽãta aribʼae nʉmebʉrʉdʼebʉrʉ kʼoya Daizezeta Nokʼo maẽ.
17 Mobebʉrʉ vino copadʼe jiraedape maʉ̃bari Daizezea zhibia jipe mawũãsia: Naʉ̃ta doudua, mazhirãĩnu jedʼeka doudua. 18 Mʉã marãã jaraya, mʉãrã naʉ̃ vino wueta do ẽãta doya Daizezeta Nokʼo maẽ.
19 Mobebʉrʉ pan jiraedape maʉ̃bari Daizezea zhibia jipe bʼʉape dedʼekabʉrʉta mawũãsia: Naʉ̃ mʉ kʼakuata marãbari chãbʼariya, naʉ̃ta kʼãwũã o bʼeaudua mʉta krĩchabʉdata.
20 Abʼarika obʉrʉta nekʼope vino copadʼe jiraedape mawũãsia: Naʉ̃ vino copadʼera Daizezeba zhãrã ẽdrʉbiidʼebemata zhiwidʼita nʉmeña mʉ wadʼeba, mʉrã marãbari wa erezoaya. 21 Mʉta chãbʼariira mʉ ũme ãba nekʼo kʼobʼʉa. 22 Wãrãnebai mʉ Beubari Bape bʼʉra sãwũã berabʼarii bʼʉdʼe berabʼari wã, ¡mawũãmina zuburiaya mʉ chãbʼaribʉrʉra!
23 Mawũãĩ ãzhirãĩnu bedʼeasidʼa ãzhirãnebemabara kʼaiba mawũã oita.
Zhi zroma zhãrã aribʼae bʼʉta
24 Ãzhirãĩnu bedʼeasidʼa ãzhirãnebema kʼaita zhi zroma kʼawuaita. 25 Maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: Naʉ̃ ẽjũãne reyrãta bʼebara zhãrã ãzhi edre erunʉmeã, mawũã zhãrã ʉ̃rʉ̃ nʉmerã jarabada biata obadata. 26 Mawũãmina marã mawũã bʼearãũdua, awuarabʉrʉ marãnebemata zhi zromata bʼʉra zhi zroma ẽãne bʼaibara. Nokʼota bʼʉra nezokʼa kĩrãkʼa bʼaibara. 27 ¿Sãʉ̃ta zhi zromape nekʼoita jewedʼabarita o zhãrã nediabarita? ¿Nekʼoita jewedʼabarita zhi zroma ẽka? Mawũãnerã mʉrã marãne edʼa bʼʉa nezokʼa kĩrãkʼa.
28 Marã mʉ bawara bʼea mʉ bĩ ẽã o bʼeidʼu. 29 Mawũẽ mʉãrã nokʼota bʼʉkuaya mʉ Zezeba mʉta nokʼota bʼʉdʼa kĩrãkʼa. 30 Aramaʉ̃ne marã nekʼodʼaya baniã dodʼaya mʉta Reyta bʼʉ maẽ. Maʉ̃nerã marã bugue chubʼedʼe nokʼota jewedʼadʼaya kʼawua odʼaita Israel warrarã docedʼebemata.
Jesúsba jaradʼa Pedroba ũdukʼa aita
(Mateo 26:31-35; Marcos 14:27-31; Juan 13:36-38)
31 Dewara Nokʼo Jesúsbara mawũãsia: Simón, Simón, ãtõmiãbara marã widʼisia soidʼu kʼobʼeai kʼawuaita jãrãweita trigo kĩrãkʼa. 32 Mawũãmina mʉrã bʉ bari Daizezea zuburia bedʼeasia, mʉnebema ĩjã bʼʉta kenabʼari ẽbamarẽã. Mawũẽ bʉta wakusa mʉ pẽwãbʉrʉdʼera jipa nʉmeãĩta kʼarebarua bʉzhi mebẽrãta.
33 Mawũãĩ izhara mawũãsia: Nokʼó, mʉrã bari bʉ ũme cárceldʼe edʼa wãĩta bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ bʉ ũme beuisidʼa bʼʉa.
34 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Pedro, mʉã bʉaa jaraya, gallo idʼira beru ẽbaya bʉa mʉ ũdukʼata jarama ũbea jara ẽwedʼara.
Zũbita, wũãbita, kuchota jaradʼa
35 Tẽãne Jesúsbara ãzhaa mawũãsia: Mʉã marãta zũbi ne ẽã, wũãbi ne ẽã, sandalia ne ẽã zokʼasidʼera, ¿marã ne wãẽãsidʼakʼa?
Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Miã kʼãrẽta wãẽãna ẽbasia.
36 Mawũãnaĩ mawũãsia: Idʼira zũbi erubʼʉbara ataurua, wũãbisidʼa ataurua, kucho ne ẽã bʼʉbara bʉzhi wuata nendope edarua abʼa. 37 Mʉã marãã jaraya, mʉnebemata wadʼi arimaẽ berabʼarii bara zhi bʼʉmata mawũã bʼʉta: Abʼarika edasidʼa bia ẽã omiãrã bawara. Aramaʉ̃ne mʉnebemata bʼʉ tabʼʉra arimaẽ berabʼariya.
38 Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Nokʼó, kucho ũme za bʼʉa.
Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: Kʼãʉ̃ba.
Jesús zhiwidʼidʼa Getsemaníne
(Mateo 26:36-46; Marcos 14:32-42)
39 Mobebʉrʉ izhi wã kʼawa bʼʉ kĩrãkʼa wãsia Olivo kʼatumaĩnu, maʉ̃nerã izha jʉrʉkuadʼasidʼa wãsidʼa kʼaidʼu. 40 Maĩnu jũẽbʉrʉdʼera mawũãsia: Zhiwidʼiudua wãẽãna ẽbaita.
41 Mobe izhira ãzhi maẽbara arajĩga wãpe sãkʼokʼodʼe kʼobʼepe zhiwidʼibʉrʉta, 42 mawũãsia: Zeze, bʉma bigabʉrʉ mʉrã zuburiabirãrũã, mawũãmina aribʼaerãrũã mʉã krĩñata, awuarabʉrʉ aribʼaedua bʉzha krĩñata.
43 Maʉ̃ne ángel ʉ̃trebemata zhi ũdubisia zareata diaita. 44 Mawũẽ sopua kʼobʼʉidʼu zhiwidʼisia audre zarea. Maʉ̃nerã izhi jʉara wa kĩrãkʼa waibʼʉa erezoasia bʼae bʉsita egoroidʼu.
45 Zhiwidʼi nʉmanata piradrʉpe izha jʉrʉkuadʼama zebʉrʉdʼera ũdukuasia kʼãĩgue nʉmʉta sopuaba. 46 Mawũẽ mawũãsia: ¿Kʼãrẽã kʼãĩgue nʉmʉ? Pirabʼariudua, zhiwidʼiudua wãẽãna ẽbaita.
Jesús jidadʼapeadʼa
(Mateo 26:47-56; Marcos 14:43-50; Juan 18:2-11)
47 Jesús wadʼi bedʼea kʼobʼʉdʼe zhãrã bio zesidʼa. Maʉ̃ne Juda abadata docedʼebemata na taiba Jesús orrasia kĩrãma nigaita. 48 Maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: Juda, ¿bʉara kʼãwũã nigabʉrʉba chãbʼaribʉrʉka mʉ Beubari Bape bʼʉra?
49 Izha jʉrʉkuadʼata izhi bawara kʼobʼebara sãwũã berabʼariita kʼawuadʼape mawũãsidʼa: Nokʼó, ¿tudʼaika kuchoba?
50 Aramaʉ̃ne ãzhidʼebema abʼaʉba tusia sacerdote wagʼau nezokʼata, mawũẽ ʉrawesia kʉwʉrʉ juwua araarebemata. 51 Mawũẽ Jesúsbara mawũãsia: Kʼãmabai idaribirua.
Mobe kʉwʉrʉ tõbʼari bʼebisia. 52 Mobebʉrʉ Jesús bedʼeabʉrʉta, sacerdoterã nokʼorãta, nokʼorã Daizeze de akʉbadata, nokʼorãta izhi ededʼaita zebʉdaa mawũãsia: ¿Mʉrã nezrʉgamiã kĩrãkʼa kuchoedʼa bakuruedʼa zebʉdakʼa? 53 Mʉ marã bawara ewariza Daizeze dedʼa ewara maẽ bʼasidʼera marãbara mʉrã jidadʼa ẽbasia. Mawũãmina marãba kʼãwũã odʼai ewaria, Daizezeba idaribibʉrʉba ãtõmiãba zarea kʼãwũã oi ewaria.
Pedroba ũdukʼa adʼa Jesús
(Mateo 26:57-58, 69-75; Marcos 14:53-54, 66-72; Juan 18:12-18, 25-27)
54 Aramaʉ̃ne jidadʼape edesidʼa sacerdote wagʼau dedʼa. Pedrora arajĩga kʼaidʼu bʼasia. 55 Maʉ̃nerã ʉ̃kʉrʉra drogʼoa ẽsadra tebʉ puadʼape arakʼawa jewedʼasidʼa. Pedrosidʼa jewedʼasia ãzhi bawara. 56 Maʉ̃ne nezokʼa wũẽrãba tebʉ maẽ jewedʼa kʼobʼʉta ũdui akʉpe mawũãsia: Naʉ̃sidʼa bʼasia Jesús bawara.
57 Mawũãmina izhara merãbʉrʉta mawũãsia: Wũẽrã, mʉã maʉ̃ ũdukʼa.
58 Audre ẽãne awʉrʉba ũdupe mawũãsia: Bʉsidʼa kʼãʉ̃rãnebema.
Mawũãĩ Pedrobara mawũãsia: Mʉrã izhi ẽã.
59 Dããrãne awʉrʉba mawũãsia: Naʉ̃sidʼa wãrĩnu Jesús bawara bʼasia, Galileadʼebemata kʼobʼʉa.
60 Mawũãĩ Pedrobara mawũãsia: Mʉãrã kʼawua ẽã bʉa kʼãrẽ jara kʼobʼʉra.
Maʉ̃ daucha izhi wadʼi bedʼea kʼobʼʉdʼe gallo berusia. 61 Maʉ̃ne Nokʼo Jesús pʉrʉwape akʉsia Pedrora, mobebʉrʉ Pedrobara bude basia Nokʼo Jesúsba mawũãnata: Gallo berui nawedʼa bʉara mʉ ũdukʼata jarama ũbea jaraya. 62 Mawũẽ Pedrora ãĩ wãpe jẽgasia kʼãbãẽã sopua.
Jesús udʼapeadʼa
(Mateo 26:67-68; Marcos 14:65)
63 Soldaorã Jesús akʉ erukʼopanʉbara ãzhima sewakʼau bʼʉdʼeba jirachi jirpanesia. 64 Dabʉ pãrĩnape kĩrãma jirachi jirpanʉta widʼi mawũãsidʼa: Arimaẽ jaradua, ¿bʉra kʼaiba jirachibʉrʉ?
65 Aramaʉ̃ne ikʼazhirua jara jirpanesia ne awʉrʉta bio jara.
Jesús ededʼapeadʼa wagʼaurã kĩrãbita
(Mateo 26:59-66; Marcos 14:55-64; Juan 18:19-24)
66 Ʉ̃nadrʉbʉrʉdʼera zhi jʉresidʼa nokʼorã pʉwʉrʉdʼebemata, sacerdoterã nokʼorãta, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata, mobe nokʼorã wagʼaurãma ededʼape mawũãsidʼa: 67 ¿Bʉra zhãrã Ẽdrʉbika? Daia jaradua.
Mawũãnaĩ mawũãsia: Mʉã marãã jarabʉrʉsidʼa marãbara ĩjãna ẽã. 68 Maʉ̃ẽnabemata mʉã marãã widʼira marãbara panaʉ̃na ẽã, miã mʉrã ẽnetadʼa ẽã. 69 Mawũãmina idʼidʼeba mʉ Beubari Bape bʼʉra jewedʼaya Daizeze zhi zroma juwua araare.
70 Mawũãĩ jõmaʉ̃ba mawũãsidʼa: ¿Aramaʉ̃nerã bʉra Daizeze Warrakʼa?
Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: Ara mazha jarabʉda mʉrã maʉ̃ta.
71 Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: ¿Izhi ʉ̃rʉ̃ kʼãrẽta ãmaña jaradʼamarẽã nesidʼa bʼeaipe? Jipa dazhirãba ũrĩbʉda izhi idʼeba.
Jesús ededʼapeadʼa Pilato kĩrãbita
(Mateo 27:1-2, 11-14; Marcos 15:1-5; Juan 18:28-38)
23 Mobebʉrʉ jõma piradrʉdʼape Jesús edesidʼa nokʼo Pilatoma. 2 Mobe ji mawũãsidʼa: Naʉ̃ daibara ũdusidʼa zhãrãta nokʼorã bawara kĩrũbiga bʼʉta. Jara bʼʉa rey César plata diabadara diadʼa ẽbaita, jara bʼʉa izhira zhãrã Ẽdrʉbita Reyta.
3 Mawũãnaĩ Pilatobara widʼi mawũãsia: ¿Bʉra Rey judíorãneka?
Mawũãĩ izhara panaʉ̃ mawũãsia: Ara bʉzha jarabʉrʉa.
4 Mawũãĩ Pilatobara sacerdoterã nokʼorãta kʼobʼea, zhãrã kʼobʼea mawũãsia: Mʉma ũmakĩrã naʉ̃ bedʼea ne ẽã.
5 Mawũãĩ ãzhara wuaabʉrʉ mawũãsidʼa: Zhãrãta nokʼorã bawara kĩrũbiga bʼʉta miã ũrãgʼa bʼʉa Judea drua jõma, Galilea druadʼeba erujʉ̃drʉdʼata naĩnu ba.
Jesús ededʼapeadʼa Herode kĩrãbita
6 Mawũã Galilea jarabʉdata Pilatoba ũrĩĩ widʼisia Galileadʼebema kʼawuaita. 7 Jarabʉdaba mamabemata kʼawuape rey Herodeba kʼawua oita bʼʉdʼeba edebigasia Herodema. Maʉ̃ ewadera maʉ̃sidʼa bʼasia Jerusalénne. 8 Aramaʉ̃ne Herodeba Jesús ũdubʉrʉdʼera kʼãbãẽã sobiasia ũdu krĩña bʼʉta ewari dããrã basi baera. Izhi ʉ̃rʉ̃bemata ne bio ũrĩ bʼasi baera ũdu krĩñasia ũdudʼakʼata obʉrʉta. 9 Mawũẽ ne bio widʼisia, mawũãmina Jesúsbara panaʉ̃ ẽbasia. 10 Maʉ̃nerã sacerdoterã nokʼorãta, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata kʼopanasia biodʼe ji kʼobʼeta. 11 Mobebʉrʉ Herodebara soldaorã izhidʼe bawarauba kʼãrẽ ẽãne edabʉdata ãzhima sewakʼau bʼʉdʼeba reyba jʉ̃bari kĩrãkʼa wua kĩrãwãrẽãta jʉ̃bisidʼa, mobe wakusa edebisidʼa Pilatoma. 12 Maʉ̃ ewadera Pilato Herode ũme ibiadʼe bʼasidʼa naara zhi jurata pananata.
Jaradʼapeadʼa Jesús beabimarẽã
(Mateo 27:15-26; Marcos 15:6-15; Juan 18:39—19:16)
13 Mobebʉrʉ Pilatobara ãba trʉ̃kuasia sacerdoterã nokʼorãta, zhãrã nokʼorãta, zhãrã bawara. 14 Mobe mawũãsia: Marãbara ũmakĩrã naʉ̃ mʉma wesidʼa zhãrãta nokʼorã bawara kĩrũbiga bʼʉ baera, mawũãmina mʉã mazhi kĩrãbita widʼibʉrʉba mʉma naʉ̃ bedʼea ne ẽã marãba maʉ̃ne ji kʼobʼedʼera. 15 Miã Herodema bedʼea ne ẽãba wakusa zokʼasia mʉma. Mawũẽ izhi beadʼaidʼebema o ẽbasia naʉ̃bara. 16 Mawũẽ mʉãrã ẽnetaya ubigape.
17 Pilatobara cárceldʼe bʼeta abʼa ẽdrʉbi bʼasia Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha fiesta obada ewade.
18 Maʉ̃ne kʼabanabara jõmaʉ̃ba nemi jĩgua mawũãsidʼa: ¡Kʼãʉ̃ beabirua, mobe daiitara ẽnadua Barrabáta!
19 Maʉ̃ Barrabára cárceldʼe bʼʉsidʼa pʉwʉrʉdʼe zhãrãta nokʼorã bawara kĩrũbigadʼa kʼarea, miã beadʼa kʼarea. 20 Pilato wakusa bedʼeasia Jesús ẽna krĩñaba. 21 Mawũãmina ãzhara wakusa nemi jĩgua mawũãsidʼa: ¡Cruzdʼe kʼachibirua! ¡Cruzdʼe kʼachibirua!
22 Pilato bedʼeama ũbeata mawũãsia: ¿Kʼãrẽ bia ẽãta osi naʉ̃bara? Mʉma naʉ̃bara izhi beadʼaidʼebema o ẽbasia. Mawũẽ mʉãrã ubigape ẽnetaya.
23 Mawũãĩ ãzhara wuaabʉrʉ nemi jĩgua jarasidʼa cruzdʼe kʼachibimarẽã. Sacerdoterã nokʼorã bawara ãzhi mawũã nemi jĩgua bʼiabʉdaba aribʼaesia. 24 Aramaʉ̃ne Pilatobara aribʼaesia ãzha widʼi bʼera. 25 Mobe zhãrãta nokʼorã bawara kĩrũbigadʼa kʼarea, miã beadʼa kʼarea, Barrabá cárceldʼe bʼʉdʼapeadʼata ẽnetasia ãzha widʼidʼapeadʼata. Mobe Jesús chãbʼarisia ãzha krĩñane.
Cruzdʼe kʼachi beudʼa Jesús
(Mateo 27:32-56; Marcos 15:21-41; Juan 19:17-30)
26 Edebʉdadʼera Simón Cirene pʉwʉrʉdʼebemata jidasidʼa meã bʼadʼata taita, mobe cruzta ataubisidʼa edemarẽã Jesús kʼaidʼu.
27 Maʉ̃nerã kʼabanata pʉwʉrʉdʼebemata kʼaidʼu kuataidʼera wũẽrãrã ʉ̃kʉrʉ sopua jẽgasidʼa izhi kʼarea. 28 Maʉ̃ne Jesúsbara ãzhi akʉpe mawũãsia: Wũẽrãrã Jerusalénnebema, jẽgarãũdua mʉ kʼarea, awuarabʉrʉ jẽgaudua mazhi kʼarea, mazhi warrarã kʼarea. 29 Ewarita zeya, maʉ̃nerã mawũãnaña: Sobiadʼaidʼe bʼʉa todʼakʼara, bʼiogʼoadʼakʼara, wũãwũã ju dawuadʼakʼara. 30 Maʉ̃nerã kʼatuma nʉmeã mawũãnaña: Dai ʉ̃rʉ̃ bʼaedua. Eya zake nʉmeã mawũãnaña: Dai ãnatʉrua. 31 Mʉ bedʼea ne ẽãba bakuru onoã kĩrãkʼa kʼoabaidʼe bʼʉ ẽãta kʼãwũã beabidʼaira, ¿bedʼea bara bʼeba bakuru põ kĩriakʼa kʼoabasuta bʼera audre odʼai ẽka?
32 Jesús bawara dewara ũme edesidʼa bia ẽã omiãrãta beadʼaita. 33 Aramaʉ̃ne Buru Bʼʉwʉrʉ abadaidʼu jũẽkuape Jesús mama cruzdʼe kʼachisidʼa. Bia ẽã omiãrãsidʼa kʼachisidʼa abʼa juwua araare, abʼa juwua ãkʼaare. 34 Maʉ̃nerã Jesúsbara mawũãsia: Zeze, bedʼea ne ẽã bʼʉkuadua ãzhara kʼawuadʼa ẽbaera kʼãrẽ obʼeta.
Maʉ̃nerã soldaorãbara izhi wuara ãzhirãĩnu drasidʼa sãwũã dradʼaidʼebemata odʼape. 35 Zhãrãbara Jesús akʉ duanasia, nokʼorãbidʼa ãzhima sewakʼau bʼʉdʼeba mawũãsidʼa: Awʉrʉrã kʼarebakuasia. Mawũẽ izhikusa ẽdrʉibara naʉ̃ta zhãrã Ẽdrʉbita Daizezeba jʉrʉdʼabʉrʉ.
36 Soldaorãbidʼa ãzhima sewakʼau bʼʉdʼeba orradʼape ne oregueata diabʉdata, 37 mawũãsidʼa: Bʉta judíorã Reybʉrʉ bʉzhikusa ẽdrʉrua.
38 Kʼãrẽã beadʼaita izhi ʉ̃rʉ̃ bʼʉ jirabʼasia, maʉ̃ta griego bedʼeadʼe, latin bedʼeadʼe, hebreo bedʼeadʼe mawũã bʼasia: NAɄ̃ REY JUDÍORÃNEÃ.
39 Bia ẽã omiãrãta kʼachi jirapanʉbara abʼaʉba Jesús ijura jara mawũãsia: Bʉta zhãrã Ẽdrʉbibʉrʉ bʉzhikusa ẽdrʉrua, ẽdrʉbigarua daisidʼa.
40 Mawũãĩ dewarabemaba panaʉ̃ kẽã mawũãsia: ¿Bʉsidʼa abʼarika beuidʼe bʉara wawia ẽka Daizezera? 41 Dazhira wãrãnebai bia zuburia barabʼʉa, kʼãwũã barabʼʉa dazha bia ẽãta odʼapeadʼadʼeba. Maʉ̃ne naʉ̃bara bia ẽãrã o ẽbasia. 42 Mawũãpe Jesúa mawũãsia: Mʉrã budebarua bʉta Rey babʉrʉdʼera.
43 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Mʉã wãrĩnu bʉaa jaraya, idʼi bʉra mʉ ũme kʼobʼaya ʉ̃tre.
44 Ʉ̃matipauba drua jõma pãrĩgusia a las tres bayeedʼa. 45 Aramaʉ̃ne ʉ̃madaura pãrĩgusia, Daizeze dedʼa wua eubʼari jirabʼʉra kʼõã totosia ẽsadra. 46 Maʉ̃nerã Jesúsbara nemi jĩgua mawũãsia: Zeze, mʉãrã bʉ juwuadʼe chãbʼariya mʉ jawurera.
Mawũãpe beusia.
47 Soldaorã nokʼoba maʉ̃ta ũdui Daizeze ibia jara mawũãsia: Wãrãne ũmakĩrã naʉ̃ bia basia.
48 Kʼabanata mama kʼobʼebara jõmaʉ̃ba mawũã berabʼaribʉrʉta ũdudʼai, jẽrũya wãsidʼa sopuaba trũã neãchi. 49 Mawũãmina jõma Jesúsba ũdukʼaubara, wũẽrãrã Galilea druadʼeba izhi kʼaidʼu zekuadʼabara wawarauba akʉ duanasia mawũã dogʼora.
Jesús wuagʼadʼapeadʼa
(Mateo 27:57-61; Marcos 15:42-47; Juan 19:38-42)
50 José abadata bʼasia Arimatea pʉwʉrʉdʼebemata, maʉ̃ pʉwʉrʉra Judea druadʼebema. Nokʼorã wagʼaurãnebemata maʉ̃ biata bʼasia. 51 Maʉ̃bidʼa jʉ̃ã bʼasia Daizezeta Nokʼodʼebemata. Mawũẽ krĩcha abʼarika ẽbasia mawũã obʉdara jarirãba. 52 Mawũẽ Pilatoma wãpe widʼisia Jesús kʼakuata. 53 Aramaʉ̃ne cruzdʼebara ãĩ edape burasia burubʼaba, mobe edʼa tabʼʉsia peñata zobʼea kʼorubidʼa maẽ, mamarã beuwãrã wadʼi bʼʉdʼa ẽbasia miõta.
54 Maʉ̃ ewadera aribʼae jirpanʉta nrũẽma sábadodʼe ẽnaʉ̃bada basia.
55 Wũẽrãrã Jesús kʼaidʼu Galileadʼeba zedʼapeadʼasidʼa kʼaidʼu zebʉdaba ũdusidʼa beuwãrã wuagʼaidʼebema nʉmʉ maẽ Jesús kʼakua tabʼʉbʉdata. 56 Mobe jẽrũya dedʼaa wãnape kerata osidʼa beuwãrã kʼakua chiratʉdʼaita. Nrũẽma ẽnaʉ̃bada ewade ẽnaʉ̃sidʼa Daizezeba jara bʼʉ kĩrãkʼa.
Jesús beudʼata piradrʉdʼa
(Mateo 28:1-10; Marcos 16:1-8; Juan 20:1-10)
24 Semana ewarita nabemata domingodʼe diapedʼa Jesús wuagʼadʼapeadʼaidʼu zebʉdata, wũẽrãrãbara wesidʼa beuwãrã chiratʉdʼaita ãzha kera odʼapeadʼata. Wũẽrãrã awʉrʉrãsidʼa zesidʼa ãzhi bawara. 2 Maʉ̃nerã mongʼara ãña ʉratʉ kʼobʼʉta ũdusidʼa peña zobʼeata tapa kʼobʼadʼata. 3 Mawũẽ edʼa wãbʉdadʼera ũdudʼa ẽbasia Nokʼo Jesús kʼakuara. 4 Maʉ̃ba kʼawua ẽã krĩcha kʼobʼedʼe, ũmakĩrã ũme ãzhi kʼaita barabʼesia wua uruzhiderrea jʉ̃ panʉta. 5 Wũẽrãrã perabʉdaba kĩrã bʼarrudʼai mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽã beuwãrã maẽ jʉrʉ panʉ zokʼai bʼʉra? 6 Nama ne ẽã, awuarabʉrʉ beudʼata piradrʉsia. Bude baudua marãã jaradʼata wadʼi bʼasidʼe Galileadʼe. 7 Mawũãsia: Mʉ Beubari Bape bʼʉra chãbʼaridʼaya kʼazhirua omiãrã juwuadʼe, maʉ̃nerã cruzdʼe kʼachidʼaya, maʉ̃ta beudʼata piradrʉya ewari ũbeadʼe.
8 Mobebʉrʉ ãzhara bude basidʼa Jesúsba maʉ̃ta jaradʼata. 9 Peña zobʼeata nʉmʉ maẽbara jẽrũya wãnape maʉ̃ bedʼea biata jõma jarasidʼa Jesúsba jʉrʉkuadʼata once duanuã, jõmaʉ̃ã jarasidʼa zhi wuaabemarããbidʼa. 10 Ãzhira panasia María Magdalenata, Juanata, María Jacobo papata, awʉrʉrãsidʼa ãzhi bawara panasia, maʉ̃rãba maʉ̃ta jarasidʼa Jesúsba jʉrʉkuadʼaa. 11 Mawũãmina ãzhima kĩrãne kʼopana ẽbasia wũẽrãrã maʉ̃ jara kʼopanʉrã, mawũẽ ĩjãna ẽbasia. 12 Mawũãmina Pedro piradrʉpe wãẽba wãsia peña zobʼeata nʉmʉĩnu. Edʼa akʉbʉrʉdʼera ũdusia bari burubʼata. Mawũã berabʼaribʉrʉba kʼawua ẽã krĩcha dedʼaa wãsia.
Odʼe tebadʼapeadʼa Emaús pʉwʉrʉedʼa
13 Maʉ̃nerã ãzhirãta ũme abʼaʉ ewade tebasidʼa pʉwʉrʉ zake Emaús abadaedʼa. Maʉ̃ zhi wawarata bʼasia once kilómetro Jerusalénneba. 14 Ãzhirãĩnu bedʼea taidʼata jara tebasidʼa jõma mawũã berabʼaribʉrʉta. 15 Mawũã ãzhirãĩnu bedʼea taidʼadʼe Jesúsbara orrape tebasia ãzhi bawara. 16 Mawũãmina ãzhara akʉ kʼopanʉta ũdukʼawadʼa ẽbasia.
17 Maʉ̃ne mawũãsia: ¿Mazhirãĩnurã kʼãrẽta jara taidʼa, kʼãrẽã sopua panʉ?
18 Mawũãĩ abʼaʉba panaʉ̃bʉrʉta Cleofas abadaba mawũãsia: ¿Bʉtrʉ abʼabai Jerusalénne ãĩbemata kʼobʼʉka, kʼawua ẽbʉrʉ mama sãwũã berabʼarita naʉ̃ ewade?
19 Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: ¿Kʼãrẽta sãwũãsi?
Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Jesús Nazaredʼebemata Daizezeba bedʼeata jarabibarita bʼasia. Kʼãrẽ oita bedʼeata jaraita zhi zroma basia Daizeze kĩrãbita, zhãrã jõmaʉ̃ kĩrãbita. 20 Maʉ̃ta sacerdoterã nokʼorãba, dai nokʼorãba beadʼamarẽã chãbʼarisidʼa, mawũẽ beasidʼa cruzdʼe kʼachi. 21 Daibara krĩcha bʼeasia zhi jura juwuadʼeba Israel izha ẽdrʉbigaita. Maʉ̃ta baribʉrʉ maʉ̃ jõmaʉ̃nebema idʼi ewari ũbea babʉrʉa mawũã berabʼaridʼara. 22 Maʉ̃ta daira perabisidʼa wũẽrãrã daidʼebema ʉ̃kʉrʉba. Maʉ̃rã diapedʼa jũẽkuasia Jesús wuagʼadʼapeadʼaidʼu. 23 Jesús kʼakuara ũdudʼa ẽãba zebʉdadʼera jarasidʼa ángelerã ũdudʼapeadʼata, maʉ̃rãbara jarasidʼabidʼa Jesús zokʼai bʼʉta. 24 Mawũẽ daidʼebemata ʉ̃kʉrʉ jũẽsidʼa Jesús wuagʼadʼapeadʼaidʼu, mawũẽ ũdusidʼa wũẽrãrãba jaradʼapeadʼa kĩrãkʼa. Mawũãmina Jesús ũdudʼa ẽbasia.
25 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: ¡Marã krĩcha ne ẽã bʼea, marãbara sodʼebara ĩñabasia jõma ĩjãĩta duanu ẽã Daizezeba bedʼeata jarabibarirãba jaradʼapeadʼara! 26 ¿Zhãrã Ẽdrʉbira mawũã zuburiaita bara basi ẽka ʉ̃tre Nokʼota bʼeira?
27 Mobebʉrʉ Moiséba bʼʉdʼadʼeba, Daizezeba bedʼeata jarabibarirãba bʼʉdʼapeadʼadʼeba sãwũãta bia jarakʼasia. Maʉ̃nerã zhi bʼʉma jõmaʉ̃neba jarasia izhidʼebemata jara tabʼeta.
28 Aramaʉ̃ne pʉwʉrʉ zake ãzhi wãma jũẽbʉdadʼera, Jesús jipa totosia wawara wã kĩrãkʼa. 29 Mawũẽ ãzhara bʼemarẽã zarea jara mawũãsidʼa: Dai bawara bʼedua, ewarira keuba pãrĩgu bʉsia.
Mawũãnaĩ edʼa wãsia bʼeita ãzhi bawara. 30 Ãzhi bawara nekʼoita jewedʼabʉrʉdʼera pan jiraedape maʉ̃bari Daizezea zhibia jipe bʼʉape dedʼekasia. 31 Maʉ̃ daucha ũdukʼawasidʼa, mawũãmina izhira nebasia. 32 Mawũẽ ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: ¿Kʼãwũẽ dazhira sobiasidʼa ẽka odʼe jarakʼa tebasidʼera Daizeze bedʼea zhi bʼʉmata?
33 Aramaʉ̃ta piradrʉdʼape jẽrũya wãsidʼa Jerusalén pʉwʉrʉedʼa, mawũẽ Jesúsba jʉrʉkuadʼa onceta zhi jʉre duanuta ũdubʉdadʼera ũdusidʼa ãzhi bawara duanusidʼa. 34 Maʉ̃rãbara mawũãsidʼa: Wãrĩnu Nokʼora beudʼata piradrʉsia. Zhi ũdubisia Simoũã.
35 Mawũãnaĩ ãzhara nebʉrʉsidʼa odʼe sãwũã berabʼaridʼata, sãwũã ũdukʼawasidʼata pan bʼʉabʉrʉdʼe.
Jesús zhi ũdubidʼa izha jʉrʉkuadʼaa
(Mateo 28:16-20; Marcos 16:14-18; Juan 20:19-23)
36 Maʉ̃nebemane bedʼea kʼobʼedʼe Jesús ãzhi ẽsadra edau nʉmepe mawũãsia: Marã adu-a bʼeaudua.
37 Maʉ̃ne kʼãbãẽã perabʉdaba krĩchasidʼa beuwãrãta ũdu kʼobʼeta. 38 Mawũẽ Jesúsbara mawũãsia: ¿Kʼãrẽã pera kʼopanʉ, kʼãrẽã erukʼobʼe marã sodʼera kʼãʉ̃ krĩchara? 39 Akaudua mʉ juwuata mʉ jẽrũta, mʉrã mʉzhita bʼʉa, tãũdua, akaudua, jawurera zhara ne ẽã, miã bʼʉwʉrʉsidʼa ne ẽã, maʉ̃ne marãbara akʉ kʼopanʉã mʉãrã erubʼʉta.
40 Maʉ̃ta jara kʼobʼʉdʼera kʼachidʼapeadʼata akʉbigasia juwuata jẽrũta. 41 Ãzhara sobiaba wadʼi ĩjã ẽã kʼobʼeba kʼawua ẽã krĩcha kʼobʼedʼe mawũãsia: ¿Marãbara nama eruduanuka kʼãrẽ kʼoira?
42 Mawũãĩ bʼeda bamata pewa diasidʼa, dewara diasidʼa urrajõta. 43 Izhara jidape kʼosia ãzhi kĩrãbita.
44 Mobe mawũãsia: Mʉ kʼãwũã berabʼaribʉrʉra mʉã marãã zhi jarama basia mʉ wadʼi marã bawara bʼʉdʼe: Kʼãwũã arimaẽ berabʼariita bara basia jõma mʉnebemata zhi bʼʉmata Moisé ũrãgʼadʼe tabʼeta, Daizezeba bedʼeata jarabibarirãba bʼʉdʼapeadʼata tabʼeta, Salmone tabʼeta.
45 Mobebʉrʉ krĩcha ewekuasia sãwũãta kʼawuadʼamarẽã Daizeze bedʼeata zhi bʼʉmata. 46 Mobe mawũãsia: Mawũã zhi bʼʉmaneba zhãrã Ẽdrʉbira beuita bara basia beudʼata piradrʉita ewari ũbeadʼe. 47 Kʼõbebʉrʉ mʉ trʉ̃neba jaradʼaya kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã, Daizezeba bedʼea ne ẽã duanebimarẽã kʼazhiruata biodʼeba, drua jõmaʉ̃ maẽ mawũã jara erujʉ̃drʉdʼaya Jerusalénneba. 48 Marãba jaradʼaya mʉ kʼãwũã berabʼaridʼata. 49 Wãrĩnu mʉã marãma zokʼaya Jawurebia mʉ Zezeba diaya adʼata. Mawũãmina Jerusalén pʉwʉrʉdʼe duanedua zareata jidadʼayeedʼa ʉ̃treba zebʉrʉta.
Jesús wãna ʉ̃taa
50 Mobebʉrʉ ãĩ jʉre edesia Betaniaĩnu, mobe Daizezeba bia jʉremarẽã juwua jirabʼaripe ibia jarakʼasia. 51 Mawũã ibia jarakʼa kʼobʼʉdʼe ãzhi maẽbara Daizezeba edesia ʉ̃taa. 52 Ãzhara ibia jaradʼape jẽrũya Jerusalén pʉwʉrʉedʼa wãsidʼa kʼãbãẽã sobia. 53 Mobe Daizeze dedʼa ewara maẽ ewariza ze bʼeasia Daizeze ibia jara bʼeta.
Amén.
2:32 (Isaías 42:6; 49:6)
3:6 (Isaías 40:3-5)
4:4 (Deuteronomio 8:3)
4:8 (Deuteronomio 6:13)
4:12 (Deuteronomio 6:16)
4:19 (Isaías 61:1-2a)
7:27 (Malaquías 3:1)
19:38 (Salmos 118:25-26)
20:17 (Salmos 118:22)
20:43 (Salmos 110:1)