JESÚSDʼEBEMATA MARCOBA BʼɄDʼA
Juan Burukʼoemiã miã ũrãgʼadʼa
(Mateo 3:1-12; Lucas 3:1-9, 15-17; Juan 1:19-28)
1 Jesucristodʼebemata bedʼea biata mʉãrã jẽdeba bʼʉya, izhira Daizeze Warra. 2 Izhi na zokʼadʼaira zhi bʼʉmata Daizezeba bedʼeata jarabibariba Isaíaba mawũãsia:
Mʉ bedʼeata jarabarita mʉã bʉ na zokʼaya, maʉ̃bara bia ẽãrã idu bʼʉdʼaita bʼeabiya bʉ uru na.
3 Maʉ̃ nemi jĩgua bedʼeabʉrʉta drua drudrua tabʼʉ maẽ mawũãña: Bia ẽãrã ãmabʉdaba araa obʉdakʼaudua Nokʼo zei ota, jipa obʉdakʼaudua izhi zei ota.*
4 Mawũã jaradʼadʼe Juanbara drua drudrua tabʼʉ maẽ zhãrã buru kʼoekua nʉmasia, maʉ̃nerã jarakʼa nʉmasia buru kʼoebʉdaba kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã, bedʼea ne ẽã duanebimarẽã kʼazhiruata biodʼeba. 5 Izhima ze nʉmasia Judea druadʼe bʼeta, Jerusalénne bʼeta. Jordán dodʼe Juanʉã zhi buru kʼoebisidʼa ãzhi kʼazhiruata jara. 6 Juanbara jʉ̃ bʼasia camello kʼara omata, ne e omaba kʉrrʉ tãjʉ̃ bʼasia, kʼo bʼasia adʼichichita, do bʼasia urrajõta. 7 Maʉ̃nerã mawũã bazhia: Mʉ tẽã urua mʉ audre zhi zromata, nezokʼaba obari kĩrãkʼara mʉãrã bʼarrupe ẽnaĩne bʼʉ ẽã maʉ̃ba jẽrũne jʉ̃ bʼʉra. 8 Mʉãrã wãrãnebai marã baniãba buru kʼoe bʼʉa, mawũãmina marã izhara Jawurebiata diaya.
Jesús buru kʼoedʼa
(Mateo 3:13-17; Lucas 3:21-22)
9 Jari ewadera pʉwʉrʉ Galilea druadʼebema Nazaret abada maẽba Jesús zebʉrʉdʼera Juanba buru kʼoesia Jordán dodʼe. 10 Maʉ̃ne doedʼauba drua wãta taidʼe, bãjã ewa dogʼota ũdubʉrʉdʼera Jawurebia Daizezedʼeta ũdusia pusirã kĩrãkʼa izhi ʉ̃rʉ̃ uruta. 11 Maʉ̃ne Daizezeta bãjãneba bedʼeabʉrʉta mawũãsia: Bʉra mʉ Warra mʉãrã kʉãgʼa, mʉrã bʉ kʼarea sobia bʼʉa.
Ãtõmiãba Jesús wãẽãbiya nʉmana
12 Jesús mobebʉrʉ Jawurebia Daizezedʼeba drua drudrua tabʼʉidʼu edesia. 13 Mama drua drudrua tabʼʉ maẽ bʼasia ewari cuarenta, maʉ̃ne ãtõmiãba wãẽãbiya nʉmasia. Maʉ̃nerã nendʉwʉrʉ meãbema meũsiata bʼe bawara bʼʉdʼe ángelerãba kʼareba eruduanasia.
Jesús miã ũrãgʼa jʉ̃drʉdʼa
(Mateo 4:12-17; Lucas 4:14-15)
14 Juan cárceldʼe bʼʉdʼapeadʼa tẽãne Jesús Galilea druaedʼa wãsia bedʼea biata jaradʼe Daizezeta Nokʼodʼebemata. 15 Maʉ̃nerã mawũãsia: Ewarira arabata Daizezeta Nokʼodʼebema kʼaita basia. Mawũẽ kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãũdua, izhidʼebemata ĩjãũdua bedʼea biata.
Jesúsba kĩmarẽ jʉrʉdʼa bʼeda beamiãrãta
16 Galileadʼebemata do jedʼea õbʼʉ doya Jesús taidʼe ũdusia Simónta, zhi mebea Andrésta. Do jedʼea õbʼʉ maẽ atarraya bʼari panasia bʼeda beamiãta panasi baera. 17 Maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: Mʉ kʼaidʼu panadua, mʉnebemata ĩjãnamarẽã mʉã marã zhãrã ũrãgʼabarita panabiya.
18 Mawũãĩ ãzhara audre ẽãne atarraya kenabʼaridʼape kʼaidʼu jʉ̃drʉsidʼa.
19 Mamaʉ̃ba Jesús arana wãbʉrʉdʼera ũdusia Jacobota, zhi mebea Juanta Zebedeo warrarãta. Jãbadʼe panʉta atarraya tʉdʼʉzoadʼata araa jʉ̃kua panasia. 20 Jesúsbara maʉ̃ne jʉrʉkuasia. Mawũẽ ãzhi zeze Zebedeota izha zokʼa jʉre bʼʉ bawara jãbadʼe ãmaẽbʉdata kʼaidʼu jʉ̃drʉsidʼa.
Jaita abʼadʼa
21 Jesús izha jʉrʉkuadʼa bawara Capernaúm pʉwʉrʉedʼa wãnape ẽnaʉ̃bada ewade de zhi jʉrebada maẽ edʼa wãpe miã ũrãgʼasia. 22 Mawũã miã ũrãgʼabʉrʉdʼera bia akʉdruasidʼa ãzhita ũrãgʼabʉrʉ baera miã ũrãgʼai zareata erubʼʉdʼeba, aramaʉ̃nerã ũrãgʼa Moisédʼe jarabada kĩrãkʼa ẽbasia. 23 Maʉ̃nerã de zhi jʉrebada maẽ ũmakĩrãta kʼobʼasia jai abʼʉta, maʉ̃ jaidʼeba bʼia mawũãsia: 24 ¿Bʉra dai bawara kʼãrẽta sãwũã bʼʉ Jesús Nazaredʼebema? ¿Bʉra zebʉrʉka dai ãrĩĩta? Bʉra kʼaita mʉã kʼawua bʼʉa, bʉra Daizezedʼea.
25 Mawũãĩ Jesúsbara kẽã mawũãsia: ¡Chupearua, kʼãʉ̃nebara ãĩ wãrũã!
26 Mawũãĩ jaibara abʼaedʼa urebipe kʼãbãẽã bʼiape ãĩ wãsia maʉ̃nebara. 27 Mawũẽ jõma perabʉdaba ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: ¿Naʉ̃ kʼãrẽ zhi zromape? ¿Naʉ̃ ũrãgʼara zhiwidʼita kʼãrẽ zhi zromape? Jaira zarea bara jʉrekua bʼʉba izhi bedʼeara aribʼae panʉã. 28 Maʉ̃neba Jesús ĩñabasia trʉ̃poasia Galilea drua jõma.
Jesúsba bʼebidʼa Simón pakʼõrẽta
(Mateo 8:14-17; Lucas 4:38-41)
29 De zhi jʉrebada maẽba Jesús ãĩ zepe Simónta, Andrésta panʉ dedʼa wãsidʼa Jacobo bawara, Juan bawara. 30 Maʉ̃ne Simón pakʼõrẽta tabʼasia kʉwamiãba, mawũẽ aramaʉ̃ta Jesúa jarasidʼa. 31 Mawũẽ Jesúsbara orrape juwuadʼe jidape piradrʉbisia. Mawũẽ kʉwamiãbara aramaʉ̃ta kenabʼaribʉrʉba izhara ne jigasia.
Jesúsba bʼebikuadʼa kʼayarãta bio
32 Keubʉrʉta ʉ̃madau bʼaebʉrʉdʼera Jesúsma wesidʼa jõma kʼayarãta, jai abʼeta. 33 Pʉwʉrʉdʼebema jõma bʉredrʉsidʼa puerta maẽ. 34 Maʉ̃nerã bio bʼebikuasia ne kĩrãtõnoãba kʼaya bʼeta, zhãrãnebara jaira bio ãĩ jʉrekuasia. Jaira bedʼeabiga ẽbasia izhira kʼaita kʼawua bʼe baera.
Jesús Galileadʼe pʉrrʉa miã ũrãgʼadʼa
35 Daujawedʼa wadʼi pãrĩgua kʼobʼʉdʼe Jesús piradrʉpe miõ ne ẽã maẽ wãpe mama zhiwidʼisia. 36 Simónbara jʉrʉsia izhi bawara bʼe bawarauba.
37 Ũdudʼape mawũãsidʼa: Bʉra jõmaʉ̃ba jʉrʉ panʉã.
38 Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: Pʉwʉrʉ arakʼaita tabʼe maẽ wãnaña. Daizeze bedʼeara mʉãrã mamabidʼa jaraibara, mʉrã maʉ̃ kʼarea zesi baera.
39 Aramaʉ̃ne de zhi jʉrebada nʉme maẽ miã ũrãgʼasia Galilea drua jõma, ãĩ jʉrekua bʼasia jaisidʼa.
Jesúsba bʼebidʼa aidʼaba kʼaya bʼʉta
40 Jesúsma zesia aidʼaba kʼaya bʼʉta, mobe zuburia bedʼea sãkʼokʼodʼe kʼobʼepe mawũãsia: Bʉa krĩñabʉrʉ mʉrã nene ẽã bʼebirua.
41 Mawũãĩ Jesúsbara izhira sozuburiape tõbʼari mawũãsia: ¡Mʉãrã krĩña bʼʉa, mawũẽ bʉra nene ẽã bʼidʼa!
42 Mawũãbʉrʉdʼera audre ẽãne ũmakĩrãnebara aidʼara nebasia, mawũẽ nene ẽã bʼesia. 43 Mobebʉrʉ maʉ̃ta jara ẽbamarẽã jarape wãbibʉrʉta, 44 mawũãsia: Bʉ kʼãwũã bʼebʉrʉta miõã jararãrũã, awuarabʉrʉ wãpe sacerdotea ũdubirua, mobe bʉzhi nene ẽã bʼedʼabari nendʉwʉrʉta babuedʼamarẽã diadua, Moiséba jaradʼa kĩrãkʼa odua bʉ bʼebʉrʉta ãzha kʼawuadʼamarẽã.
45 Mawũãmina izhira wãpe izhi sãwũã bʼebʉrʉta jõmaʉ̃ã jarasia. Mawũẽ Jesús ya baridu pʉwʉrʉdʼe dajada edʼa wã bʼe ẽbasia, maʉ̃neba ãĩ miõ ne ẽã maẽ chubʼe bʼasia. Mawũãsiidʼu baridu maẽba zhãrã izhima ze nʉmasia.
Jesúsba bʼebidʼa kʼakua pira ẽã kʼaya bʼʉta
2 Ewari dããrã ẽãne Jesús wakusa Capernaúm pʉwʉrʉdʼe edʼa wãbʉrʉba dedʼa bʼʉta ũrĩsidʼa. 2 Aramaʉ̃ta bio bʉredrʉsidʼa, mawũẽ aradʼa ẽbasia miã puerta ãĩ bidʼa. Maʉ̃nerã Daizeze bedʼeata jarakʼasia. 3 Maʉ̃ne ʉ̃kʉrʉba izhima wesidʼa kʼakua pira ẽã kʼaya bʼʉta, akʼopanasia miõ kĩmarẽba. 4 Kʼabana nʉmʉba izhira orra bʼedʼa ẽbaera de ʉ̃rʉ̃bemata izhi kʼobʼʉ maẽ ewadʼape izhi tabʼʉ jirabʼadʼe maʉ̃ uriadʼe ʉra bʼaebisidʼa kʼakua pira ẽã kʼaya bʼʉra. 5 Ãzhi soidʼu kʼobʼeta Jesúsba ũdui kʼakua pira ẽã kʼaya bʼʉa mawũãsia: Bʉra kʼazhiruata biodʼebara mʉãrã bedʼea ne ẽã bʼidʼapʉa.
6 Maʉ̃ne ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata ʉ̃kʉrʉ mama jewedʼa kʼobʼebara ãzhi bitabai krĩcha mawũãsidʼa: 7 ¿Naʉ̃ kʼãrẽã mawũã bedʼeabʉrʉ? Mawũãrã Daizezema mitia bedʼeabʉrʉa. ¿Kʼazhiruata biodʼebara zhãrã kʼaiba bedʼea ne ẽã bʼʉ bʼeipe? Awuarabʉrʉ bʼeya Daizezebʉrʉ.
8 Jesúsbara kʼawuasia ãzhi bitabai mawũã krĩcha kʼobʼeta, mawũẽ mawũãsia: ¿Kʼãrẽã kʼãwũã krĩcha kʼobʼe marã sodʼera? 9 ¿Kʼãrẽta audre borekea jaraidʼe bʼʉ kʼakua pira ẽã kʼaya bʼʉaara: Kʼazhiruata biodʼebara bedʼea ne ẽã bʼidʼapʉa aita, o piradrʉpe bʉzhi jirabʼa jiraedape nimibarua aita? 10 Kʼawuaudua, mʉ Beubari Bape bʼʉbara naʉ̃ druadʼera zareata erubʼʉa kʼazhiruata biodʼebara zhãrã bedʼea ne ẽã bʼʉita. Mobebʉrʉ kʼakua pira ẽã kʼaya bʼʉa mawũãsia: 11 Mʉã bʉaa jaraya: Piradrʉrua, bʉzhi jirabʼa jiraedarua, mobe dedʼaa wãrũã.
12 Mawũãĩ izhira piradrʉpe izhi jirabʼa jiraedape jõmaʉ̃ daidʼu wãsia, jõmaʉ̃ba bia akʉdrua Daizeze ibia jara mawũãsidʼa: Kʼãwũãrã ũdudʼakʼa.
Jesúsba jʉrʉdʼa Leví
13 Maʉ̃ tẽã do jedʼea õbʼʉidʼu Jesús wakusa wãpe zhãrã izhima zebʉsita ũrãgʼasia. 14 Mawũã wãbʉrʉdʼera ũdusia Leví Alfeo warrata, impuesto widʼi jewedʼa bʼʉta rey Romanebemaĩta impuesto diabada maẽ bʼasia, maʉ̃ne mawũãsia: Mʉ kʼaidʼu bʼadua.
Mawũãĩ izhira piradrʉpe kʼaidʼu bʼesia.
15 Leví dedʼa Jesús nekʼobʉrʉdʼera impuesto widʼibadata bio, dewaraurã kʼazhirua omiãrã bawara ãba nekʼosidʼa Jesús bawara, izha jʉrʉkuadʼa bawara, maʉ̃rãbara bioba pẽwã erjiranasia. 16 Ũrãgʼa Moisédʼe jarabadaba fariseorã bawarauba ũdusidʼa mawũã nekʼobʉrʉta impuesto widʼibada bawara, dewaraurã kʼazhirua omiãrã bawara, mawũẽ izha jʉrʉkuadʼaa mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽta kʼãwũã izhira nekʼo bʼʉ impuesto widʼibada bawara, dewaraurã kʼazhirua omiãrã bawara?
17 Maʉ̃ta ũrĩpe Jesúsbara mawũãsia: Bika bʼebara nesidʼa duanu ẽã zhãrã bʼebi bʼʉra, awuarabʉrʉ nesidʼa bʼea kʼayarãbʉrʉ. Aramaʉ̃ kĩrãkʼa mʉãrã jʉrʉdʼe ze ẽbasia ãzhikusa biata bʼeta, awuarabʉrʉ Ẽdrʉbigaita jʉrʉdʼe zesia kʼazhirua omiãrãta.
Widʼidʼapeadʼa nekʼo ẽã zhiwidʼi bʼedʼebemata
(Mateo 9:14-17; Lucas 5:33-34)
18 Juanba jʉrʉkuadʼata, fariseorãba jʉrʉkuadʼata nekʼo ẽã zhiwidʼi bʼeasia. Maʉ̃ne zhãrã ʉ̃kʉrʉ wãpe Jesúa widʼi mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽneba Juanba jʉrʉkuadʼara, fariseorãba jʉrʉkuadʼara nekʼo ẽã zhiwidʼi bʼedʼe, bʉa jʉrʉkuadʼara nekʼo ẽã zhiwidʼi duanu ẽpe?
19 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: ¿Zhãrã juwua jida nʉmʉne kʼobʼera nekʼo ẽã duanaĩne bʼʉka wadʼi ãzhi bawara kʼobʼʉdʼera zhũmakĩrãta? Wadʼi kʼobʼʉdʼera nekʼo ẽã duanaĩne bʼʉ ẽã. 20 Mawũãmina ewarita zeya zhũmakĩrã ãzhi maẽbara ededʼaita, maʉ̃ ewadebʉrʉ nekʼo ẽã zhiwidʼi bʼeaya. (Aramaʉ̃ kĩrãkʼa mʉta edebʉdadʼebʉrʉ mʉã jʉrʉkuadʼara nekʼo ẽã zhiwidʼi bʼeaya.)
21 Miõba wuata zhiwidʼibara remenda ẽã wua soreta. Mawũã ora wua zhiwidʼira bagubʉrʉba wuaabʉrʉ kʼõãbiya. 22 Miõba vino zhiwidʼi oma tʉdʼa ẽã ne e omata zhi sorerãnerã. Mawũã ora vino zhiwidʼi omabara ne e oma kʼõgʼozoabʉrʉba vino wea wãña, aramaʉ̃ne ne e oma ãrĩkuaya. Mawũãmina vino zhiwidʼi oma ne e oma zhiwidʼirãnerã tʉsia bʼʉa. (Maʉ̃bara Jesúsbara jara krĩñasia izhi ũrãgʼara zõrãrãwedʼabema krĩcha ũme ãba jara ẽãta ãrĩ ẽbaita.)
Trigota zhi kʉ̃mʉne ẽnapeadʼa
23 Trigota u tabʼʉ maẽ Jesús berabʼarisia ẽnaʉ̃bada ewade, maʉ̃ne izha jʉrʉkuadʼabara erjiranuba trigota zhi kʉ̃mʉne ẽsidʼa. 24 Mawũẽ fariseorãbara mawũãsidʼa: ¿Akʉdua, ẽnaʉ̃bada ewadera kʼãrẽã okʼopanʉ kʼãrẽ oidʼe bʼʉ ẽãrã?
25 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: ¿Marãbara ledʼakʼa kĩrãkʼa duanu ẽka rey Davidba odʼara izhi jarrasidʼe izhi ũme duanu bawara? 26 Daizeze dedʼa edʼa wãsia Abiatar sacerdote wagʼauta bʼasidʼe, mobe kʼosia pan Daizezeita bʼʉbadata, maʉ̃ kʼoidʼe bʼa ẽbasia, awuarabʉrʉ kʼoidʼe bʼasia sacerdoterãbʉrʉ, maʉ̃ta diasia izhi bawara bʼea.
27 Mawũãpe dewara mawũãsia: Ewari ẽnaʉ̃badara osidʼa zhãrã biaitabemata, zhãrã odʼa ẽbasia ewari ẽnaʉ̃badata aribʼae nʉmaĩta. 28 Maʉ̃ẽnabema mʉ Beubari Bape bʼʉra ewari ẽnaʉ̃bada Nokʼoa.
Juwua bagu bʼadʼa
3 Wakusa Jesús edʼa wãsia de zhi jʉrebada maẽ, mama bʼasia ũmakĩrã juwua abʼa bagu bʼʉta. 2 Maʉ̃nerã kĩrãkuitasidʼa ẽnaʉ̃bada ewade bʼebii kʼawuaita, aramaʉ̃ne jidʼaita. 3 Maʉ̃ne Jesúsbara juwua bagu bʼʉa mawũãsia: Piradrʉpe ẽsadra nʉmedua.
4 Mawũãpe mawũãsia: ¿Biara osia bʼʉka ẽnaʉ̃bada ewadera, o bia ẽãta osia bʼʉ? ¿Zhãrã kʼarebasia bʼʉka, o beubiita bia bʼʉ?
Mawũãbʉrʉdʼera ãzhira chupea kʼobʼeasia. 5 Mawũẽ kĩrũ akʉkuasia, sozuburia ne ẽã so zarea bʼeba sopuape juwua bagu bʼʉa mawũãsia: Bʉzhi juwua jirabʼaridua.
Mawũãĩ izhara jirabʼarisia, aramaʉ̃ne izhi juwuara bika bʼesia.
6 Mawũẽ fariseorã wãnape Herode pẽwã bʼe bawara krĩcha jʉrʉsidʼa Jesús beadʼaita.
Kʼabana wãna do jedʼea õbʼʉidʼu
7 Maʉ̃ne Jesús do jedʼea õbʼʉidʼu wãsia izha jʉrʉkuadʼa bawara, maʉ̃nerã kʼabana kʼaidʼu wãsidʼa Galilea druadʼeba, Judea druadʼeba. 8 Jerusalénneba, Idumea druadʼeba, Jordán do kĩrãrẽba, Tiro druadʼeba, Sidón druadʼeba. Jesúsba ne bia zromata onʉmʉta ũrĩnape kʼabana zesidʼa izhima. 9 Mawũẽ izha jʉrʉkuadʼaa jarasia jãbata erukʼopanamarẽã kʼabanaba izhita pẽũsua edadʼa ẽbamarẽã. 10 Kʼayarãta bio bʼebikuasi baera kʼaya bʼebara izhira pẽũsua edabarisidʼa tõbʼaridʼaita. 11 Jaiba Jesústa ũdudʼai zhãrã kĩrãnema bʼera izhi kĩrãbita sãkʼokʼodʼe kʼobʼebidʼape bʼia mawũãsidʼa: ¡Bʉra Daizeze Warra!
12 Mawũãnaĩ Jesúsbara zarea kẽãkuasia mawũã dajada jaradʼa ẽbamarẽã.
Docera jʉrʉkuape zokʼakuadʼa
13 Maʉ̃ tẽã Jesús wãrĩzesia kʼatumaĩnu, mobe izhima trʉ̃kuasia izha krĩñata, mawũẽ zesidʼa izhima. 14 Mobebʉrʉ docera jʉrʉkuasia izhi bawara duanebibʉrʉta zokʼakuaita miã ũrãgʼadʼe. 15 Zareata dedʼekasia kʼayarãta bʼebidʼamarẽã, jaita ãĩ jʉrekuadʼamarẽã. 16 Ãzhira naʉ̃rãã: Simón, Pedrota trʉ̃gadʼata, 17 Jacobo Zebedeo warrata, Juan Jacobo mebeata, maʉ̃rã ũmeta trʉ̃gasia Boanergerãta, maʉ̃ trʉ̃bara jara krĩña bʼʉa Ba Warrarãta. 18 Dewaraurã jʉrʉkuasia Andrésta, Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, Jacobo Alfeo warrata, Tadeota, Simón Canaán bidʼata. 19 Juda Iscariote Jesús chupea chãbʼaridʼata.
Mitia bedʼeadʼapeadʼa Jawurebiama
(Mateo 12:22-32; Lucas 11:14-23; 12:10)
20 Maʉ̃ tẽã ãzhira dedʼaa zebʉrʉdʼera zhãrãbara wakusa bʉredrʉsidʼa, mawũẽ izha jʉrʉkuadʼa bawara ãzhira miã nekʼo bʼedʼa ẽbasia. 21 Zhi mebẽrãba ũrĩbʉdadʼera ededʼaita zesidʼa kĩrãne bʼʉ ẽãta jara bʼeba.
22 Waya ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata Jerusalénneba zedʼapeadʼabara Beelzebúta erubʼʉa asidʼa, mawũẽ jai duanu nokʼo zareadʼeba jaira ãĩ jʉrekua bʼʉa asidʼa.
23 Mawũẽ Jesúsbara trʉ̃kuape ne jarakʼa mawũãsia: ¿Ãtõmiãbara sãwũã ãĩ jʉrekuaipe jai izha jʉre nʉmʉrã? 24 Abʼaʉ druadʼebemata ãzhirãĩnu zhõ duanerã maʉ̃ druadʼebema jõña. 25 Abʼaʉ dedʼabemata ãzhirãĩnu zhõ duanerã abʼaʉ dedʼabemata bʼera jõña. 26 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa ãtõmiãta jai izha jʉre nʉmʉ bawara zhõ nʉmerã ari zarea nʉma ẽã awuarabʉrʉ jõña.
27 Ũmakĩrã mesẽrãta bʼʉ dedʼara izhi netata zrʉgaira miõta edʼa wã bʼe ẽã naara izhita jʉ̃ ẽbʉrʉ, jʉ̃bʉrʉtrʉ izhi dedʼa ne nʉmʉrã zrʉga bʼeya. (Aramaʉ̃ kĩrãkʼa ãtõmiã mʉãrã edre nʉmʉkʼãrĩba jaira ãĩ jʉrekua bʼʉa.)
28 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, kʼazhirua bio odʼata ne baridudʼe mitia bedʼeadʼata zuburia bedʼeara Daizezebara bedʼea ne ẽã bʼʉya zhãrã bʼera. 29 Mawũãmina Jawurebiaba otabeta ãtõmiãba osia abʉrʉdʼeba Jawurebiama mitia bedʼeabʉrʉra Daizezebara bedʼea ne ẽã bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ jipa bedʼeata bara bʼʉya.
30 Jesúsbara maʉ̃ta jarasia ũrãgʼa Moisédʼe jarabadabara jarasidʼa baera izha jaita erubʼʉta.
Kʼobʼeadʼa Jesús papata zhi mebẽrãta
(Mateo 12:46-50; Marcos 3:21; Lucas 8:19-21)
31 Maʉ̃ẽna zesidʼa zhi mebẽrãta zhi papata, mobe ewaradʼe kʼopanepe trʉ̃ne zokʼasidʼa. 32 Mawũẽ zhãrã izhi bʉredrʉ jewedʼa kʼobʼebara Jesúa mawũãsidʼa: Bʉ papata bʉ mebẽrãta ãĩ kʼopanʉã, bʉta jʉrʉ panʉã. 33 Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: ¿Marãma kʼaipe mʉ papa, kʼairãpe mʉ mebẽrã?
34 Mawũãpe izhi bʉredrʉ jewedʼa kʼobʼeta akʉpe mawũãsia: Za kʼopanʉã mʉ papa, mʉ mebẽrã. 35 Daizezeba krĩñata obʼeta maʉ̃ta mʉ mebea, mʉ nawekʼaua, mʉ papaa.
Ne pobaridʼebema
4 Jesús wakusa miã ũrãgʼasia do jedʼea õbʼʉ maẽ doya. Izhira zhãrã bioba bʉredrʉsidʼa, mawũẽ jãbadʼe edʼa wãpe do jedʼea õbʼʉ maẽ jãbadʼe jewedʼasia. Waya zhãrã kʼobʼera nʉmesia doya.
2 Mawũẽ miã ũrãgʼabʉrʉta ne bio jarakʼasia, izhi miã ũrãgʼabʉrʉra mawũãsia: 3 Ũrĩũdua, ne ubarita ne podʼe wãsia. 4 Ne pobʉrʉdʼera ʉ̃kʉrʉ odʼe bʼaesia, mawũẽ ibana zepe misidʼa. 5 Ʉ̃kʉrʉ mongʼaradʼe bʼaesia egoro bio ne ẽã maẽ, mawũẽ ĩñabasia pĩwĩsia egorota eidʼu ẽãba. 6 Mawũãmina ʉ̃madau ʉ̃tʉ zebʉrʉba basia, aramaʉ̃ne kʼarra ne ẽba bagusia. 7 Ʉ̃kʉrʉ bʼaesia ʉrʉdʼe, mawũẽ ʉrʉ waribʉrʉba ãnatʉ beasia, mawũẽ zau ẽbasia. 8 Mawũãmina ʉ̃kʉrʉ egoro biadʼe bʼaepe zausia, aramaʉ̃ne pĩwĩpe waribʉrʉba zausia ta treintadʼe, ta sesentadʼe, ta cienne abʼa abʼakʼa.
9 Maʉ̃ta jarape mawũãsia: Ne ũrĩ bʼʉbara maʉ̃ta kĩrãkuita ũrĩdua.
Kʼãrẽã ne bio jaradʼa
(Mateo 13:10-17; Lucas 8:9-10)
10 Zhãrã wãbʉdaba Jesús dobʼa chubʼei izhi kʼaita kʼobʼebara izha jʉrʉkuadʼata doce bawarauba widʼisidʼa ne jarakʼabʉrʉra sãwũãta. 11 Mawũẽ mawũãsia: Daizezebara marãã kʼawuabi nʉmʉã izhita Nokʼodʼebema kʼawuabi ẽã bʼadʼata, mawũãmina izhidʼebema ĩjã ẽã bʼeara ne biodʼeba jaraibara ne jõma. 12 Akʉ bʼeidʼu sãwũãta kʼawua ẽã akʉ bʼeamarẽã, ũrĩ bʼeidʼu sãwũãta kʼawua ẽã ũrĩ bʼeamarẽã. Mawũã bʼedʼebara kʼazhiruara ãmape Daizezera pẽwãna ẽã izha bedʼea ne ẽã bʼʉkuaira kʼazhiruata biodʼeba.
Jesúsba sãwũãta jaradʼa ne pobaridʼebemata
(Mateo 13:18-23; Lucas 8:11-15)
13 Mawũãpe mawũãsia: ¿Marãbara sãwũãta kʼawuadʼa ẽka mʉã mawũã ne jarakʼabʉrʉra? ¿Sãwũã jõma bia kʼawuadʼaipe mʉã ne bio jarakʼabʉrʉra? 14 Ne pobarira Daizeze bedʼeata jarabarita maʉ̃ã. 15 Ne ta pobʉrʉdʼe odʼe bʼaedʼara Daizeze bedʼeata ũrĩbadata maʉ̃ã. Mawũãmina ũrĩpe duanebʉdadʼera ãtõmiãta zepe bedʼeata ãzha ũrĩnata ãĩ eda bʼʉa ãzhi sodʼeba. 16 Ne ta pobʉrʉdʼe mongʼaradʼe bʼaedʼara Daizeze bedʼeata ũrĩbadata maʉ̃ã, aramaʉ̃tara sobia ũrĩbada. 17 Mawũãmina bia kʼarra jidadʼa ẽãba dããrã zrogʼadʼa ẽã, mawũẽ zuburiabʉdadʼera, o Daizeze bedʼeata ĩjã bʼʉ kʼarea zuburia obʉdadʼera ĩjã ẽã kenabʼaribada. 18 Ne ta pobʉrʉdʼe ʉrʉdʼe bʼaedʼara Daizeze bedʼeata ũrĩbadata maʉ̃ã. 19 Mawũãmina naʉ̃ ẽjũãnebemata krĩcha duane bʼʉa, aramaʉ̃ne sãwũã ne bio erubʼaita krĩcha nʉmʉbara sewa bʼʉa, aramaʉ̃ne ne awʉrʉta bio erubʼa krĩñaĩnebemata ãzhidʼe edʼa zekuabʉrʉba Daizeze bedʼeara kenabʼaribiga bʼʉa, aramaʉ̃ne zau eaba ẽã. 20 Ne ta pobʉrʉdʼe egoro biadʼe bʼaedʼara Daizeze bedʼeata ũrĩbadata maʉ̃ã, ĩjãbʉdaba zaubada, mawũẽ eaba bʼʉa treintadʼe, sesentadʼe, cienne abʼa abʼakʼa.
Ne jaradʼa ĩbĩrãneba
21 Dewara mawũãsia: ¿Ĩbĩrã kʼoape baridu edre bʼʉbadakʼa o kʼãĩbari maẽ edre bʼʉbadakʼa? ¿Awuarabʉrʉ ʉ̃tʉ bʼʉbada ẽka? 22 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa Daizezedʼebema kʼawuadʼa ẽã nʉmʉrã kʼawuadʼa ẽã nʉma ẽã, miã chupea nʉmʉrã kʼawuadʼa ẽã nʉma ẽã. 23 Ne ũrĩ bʼʉbara maʉ̃ta kĩrãkuita ũrĩdua.
24 Dewara mawũãsia: Mʉã jara bʼʉta kĩrãkuita ũrĩũdua. Marãba kĩrãkuita nʉme zadʼe kʼawuabigaya, baribʉrʉ marãã ãmaña kʼawuabiya. 25 Zhi bude erubʼʉaara audre kʼawuabiya, mawũãmina zhi bude erubʼʉ ẽãrã wĩka erubʼʉsidʼa jãrĩña.
Ne jaradʼa ne ta waribaridʼeba
26 Jesúsbara dewara mawũãsia: Daizezeta Nokʼodʼebemata wari bʼʉra ũmakĩrãba druadʼe ne ta pobari kĩrãkʼa bʼʉa. 27 Kʼãĩ bʼʉdʼe, ʉ̃rʉ̃ma bʼʉdʼe, diamase, ewaridʼe, ne tara pãwãrãpe wari bʼʉa zhi podʼabara sãwũãta kʼawua ẽãne. 28 Egoroba izhi dobʼa pãwãrãbaria, naara wikupe zhi kʉ̃mʉta zaubaria, mobebʉrʉ zhi kʉ̃mʉne zhi taba birabaria. 29 Aramaʉ̃ne zhi ta kuarabʉrʉdʼera kucho zakeba bʼʉabada bʼʉaita arababʉrʉba.
Ne jaradʼa mostaza tadʼeba
(Mateo 13:31-32, 34-35; Lucas 13:18-19)
30 Dewara Jesúsbara mawũãsia: ¿Kʼãrẽ kĩrãkʼa jaradʼaipe Daizezeta Nokʼodʼebemata wari bʼʉra? ¿Kʼãrẽ ũme abʼarika jaradʼaipe? 31 Mostaza tadʼebema kĩrãkʼa bʼʉa, ubada ne ta jõmaʉ̃ kʼãñabara audre wĩka kiruta bʼʉta druadʼe. 32 Mawũãmina ubudadʼera wari bʼʉa, aramaʉ̃ne ne uta wuaabema kʼãñabara audre zhi zromata nʉmebaria, tae jedʼezoa nʉmebaria, mawũẽ ibanata zhi taeza de obada.
Jesúsba ne bio jaradʼadʼebema
33 Jesúsbara bedʼeara mawũã ne biodʼeba jarakʼasia ũrĩ bʼedʼai bʼʉdʼe. 34 Mawũã ne jarakʼa ẽãrã bedʼea ẽbasia, mawũãmina izha jʉrʉkuadʼaa jõma bia jarakʼa bʼasia dobʼaʉdʼe.
Jesúsba taʉbidʼa nanguta do bomatʉta
(Mateo 8:23-27; Lucas 8:22-25)
35 Jari ewade keubʉrʉdʼera izha jʉrʉkuadʼaa Jesúsbara mawũãsia: Do jedʼea õbʼʉdʼe kĩrãrã wãdrʉ.
36 Kʼabanata wãbidʼape Jesús edesidʼa jãba izhi kʼobʼadʼadʼe. Ãzhi daucha wãsia jãba awʉrʉrãsidʼa. 37 Maʉ̃ne nanguba do bomatʉbʉrʉba jãbadʼe weabʼari nabiru bʉsadʼewasia. 38 Maʉ̃ẽna Jesúra ãkidʼaidʼu burukʼau kʼãĩ nʉmasia. Mawũẽ ʉ̃rʉ̃manape mawũãsidʼa: ¡Miã Ũrãgʼabari! ¿bʉma kʼãrẽ ẽka dazhirã tabodʼora?
39 Mawũãnaĩ Jesús piradrʉpe nanguta kẽãpe do jedʼea õbʼʉa mawũãsia: Chupearua, taurua.
Mawũẽ nangura tausia, aramaʉ̃ne jipa taukua nʉmaẽdasia. 40 Mobebʉrʉ ãzhaa mawũãsia: ¿Kʼãrẽã kʼãwũã pera kʼobʼe? ¿Sãwũẽ soidʼu kʼopanʉ ẽpe?
41 Ãzhira kʼãbãẽã perabʉdaba ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: ¿Naʉ̃ kʼaipe kʼãwũã nanguba do jedʼea õbʼʉba izhi bedʼeata aribʼaebʉdara?
Kĩrãnema bʼadʼa Gadara bidʼata
(Mateo 8:28-34; Lucas 8:26-39)
5 Jesús izha jʉrʉkuadʼa bawara jũẽkuasia do jedʼea õbʼʉ kĩrãrẽ Gadara bidʼarã druaidʼu. 2 Jesús jãbadʼeba udʼubʼaebʉrʉdʼera beuwãrã wuagʼaita peña zobʼeata nʉme maẽba izhima zesia jaiba ũmakĩrã kĩrãnema bʼʉta. 3 Beuwãrã maẽ bʼʉta miõba jʉ̃ bʼedʼa ẽãta cadenabidʼa jʉ̃ bʼedʼa ẽbasia. 4 Izhira jʉ̃ma bio jʉ̃ bazhidʼa cadenaba, mawũãmina cadena izhara tʉdʼʉzoabi bʼʉba miõba poeadʼakʼa basia. 5 Baridua kʼatumaza ewaridʼe diamase jʉra nimita, beuwãrã wuagʼaita peña zobʼeata nʉmeza nimi basia izhikusa puo mongʼaraba. 6 Wawarauba Jesústa ũdubʉrʉdʼera wãẽbape sãkʼokʼodʼe kʼobʼesia izhi kĩrãbita.
7 Izhidʼeba jaibara nemi jĩgua mawũãsia: ¿Bʉra mʉ ũme kʼãrẽta sãwũã bʼʉ Jesús Daizeze Ʉ̃trebema Warra? Daizeze daidʼu mʉã bʉaa jaraya, mʉta zuburia orãrũã.
8 Izhi mawũã bedʼeaira Jesúsbara mawũãsia: Kʼãʉ̃nebara ãĩ wãrũã jai.
9 Jesúsbara widʼi mawũãsia: ¿Bʉ trʉ̃rã kʼaipe?
Mawũãĩ jaibara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉ trʉ̃rã Kʼabana, daira bio baera.
10 Biodʼe zuburia bedʼeasia ãzhita ãĩ jʉrekua ẽbamarẽã maʉ̃ druadʼeba. 11 Maʉ̃ne mama kʼatuma kʼaita bio nekʼo duanasia chĩnata. 12 Mawũẽ jai jõma zuburia bedʼeabʉdata mawũãsidʼa: Daira chĩna duanuma zokʼakuadua dai wãĩta ãzhidʼe edʼa.
13 Jesúsbara aramaʉ̃ta idaribigasia. Mawũẽ jaira ẽzoape chĩnane edʼa wãsidʼa, chĩna duanasita bʼʉa dos mil. Chĩna doedʼaa peñane bʉrʉgʉzoa doedʼa jogʼakuasia.
14 Mawũẽ chĩna akʉ bʼera wãẽbasidʼa, mobe maʉ̃ta jarasidʼa pʉwʉrʉdʼebidʼa meãbidʼa. Mawũẽ akʉdʼe erbuesia mawũã berabʼaribʉrʉta. 15 Jesúidʼu zebʉdadʼera jaiba kĩrãnema bʼadʼara ũdusidʼa, jai kʼabanata abʼadʼata jewedʼa bʼʉta wua jʉ̃ bʼasia kĩrãbape, mawũẽ perakuasia. 16 Zhi ũdudʼapeadʼabara nebʉrʉsidʼa sãwũã berabʼaribʉrʉta jai abʼadʼata dewara chĩnarãta. 17 Mawũẽ zuburia bedʼeasidʼa wãmarẽã ãzhi druadʼebara.
18 Jesús jãbadʼe bʼaribʉrʉdʼera kĩrãnema bʼadʼara zuburia bedʼeasia bʼabimarẽã izhi ũme. 19 Mawũãmina Jesúsbara idaribi ẽbasia, awuarabʉrʉ mawũãsia: Dedʼaa wãrũã, bʉzhi mebẽrãma wãrũã, mobe jaradua Daizezeba bia zromata obʉrʉta bʉ bʼebibʉrʉta, bʉ sãwũã sozuburia bʼidʼapʉta. 20 Mawũãĩ izhira wãpe Decápoli druadʼe pʉwʉrʉ tabʼeza jarakʼasia bia zromata obʉrʉta Jesúsba izhi sãwũã bʼebibʉrʉta. Mawũẽ jõma sobiasidʼa.
Jairo kʼaudʼebema
(Mateo 9:18-26; Lucas 8:40-56)
21 Wakusa chãbʉrʉta Jesús jãbadʼe ya kĩrãrẽ zebʉrʉdʼera izhira bʉredrʉsidʼa kʼabanaba, mawũẽ izhira chubʼesia doya. 22 Maʉ̃ne zesia de zhi jʉrebada maẽ nokʼota Jairo abadata, Jesústa ũdui izhi jẽrũ kʼaita sãkʼokʼodʼe kʼobʼepe, 23 biodʼe zuburia bedʼeabʉrʉta mawũãsia: Mʉ kʼauta beubodʼoa, mawũẽ wãda, mobe bʉ juwuata izhi ʉ̃rʉ̃ bʼʉdua, mawũãrã bʼepe bʼaya.
24 Mawũãĩ Jesús izhi ũme wãbʉrʉdʼera kʼabanata kʼaidʼu wãbʉdaba pẽũsua wãbisidʼa. 25 Maʉ̃ne wũẽrã abʼa waba kʼaya bʼʉta doce año bata bʼasia. 26 Biodʼe zuburiabisidʼa zhãrã bibabadata bioba. Zhãrã jʉrʉkua bʼʉdʼe izha erubʼadʼara jõma gastabʉrʉdʼera miã kʼãrẽta kʼareba ẽbasia, awuarabʉrʉ wuaabʉrʉ idrʉa wãsia. 27 Jesús jarabʉdata ũrĩbʉrʉdʼera kʼabanane edʼa ãbʉdeba orrape tõbʼarisia Jesús wuata. 28 Maʉ̃nerã izhikusa mawũãsia: Bari izhi wuata tõbʼaribʉrʉba mʉrã bʼeya. 29 Aramaʉ̃ta wa ze nʉmʉrã poasia. Mawũẽ kʼawuasia kʼakuara bʼebʉrʉta mawũã kʼaya bʼadʼara.
30 Maʉ̃ne Jesúsbara izhi bitabaiba kʼawuasia zhãrã bʼeidʼebema zareata ãĩ wãbʉrʉta izhi maẽba, mawũẽ kʼabanama pʉrʉwape mawũãsia: ¿Kʼaiba tõbʼarisi mʉ wuara?
31 Mawũãĩ izha jʉrʉkuadʼabara mawũãsidʼa: Akʉdua kʼabanaba bʉra sãwũã pẽũsua wãbidʼata, maʉ̃ta bʉara ¿mʉrã kʼaiba tõbʼarisi abʉrʉka?
32 Mawũãsidʼaidʼu Jesúsbara ari pʉrʉwa akʉkua nʉmasia kʼawuai kʼarea kʼaiba tõbʼaridʼata. 33 Mawũẽ wũẽrã peraba pidʼidʼia kʼobʼʉta, izhi sãwũã dogʼota kʼawua kʼobʼʉba zepe izhi kĩrãbita sãkʼokʼodʼe kʼobʼepe jarasia wãrãta.
34 Mawũẽ Jesúsbara mawũãsia: Wũẽrã, bʉra bʉzhi soidʼu kʼobʼʉba bʼebʉrʉa. Adu-a wãrũã, bʼe bʼidʼa bʉ kʼaya bʼadʼara.
35 Jesús wadʼi bedʼea kʼobʼʉdʼe zhãrã ʉ̃kʉrʉ zesidʼa de zhi jʉrebada maẽ nokʼo dedʼauba, mobe mawũãsidʼa: Bʉ kʼaura beudogʼoa, ¿mawũẽ kʼãrẽã miãsẽã bedʼea nʉmaĩpe Miã Ũrãgʼabaria?
36 Mawũãmina Jesúsbara mawũãbʉdata ũrĩpe de zhi jʉrebada maẽ nokʼoa mawũãsia: Sopuarãrũã, awuarabʉrʉ soidʼu kʼobʼadua.
37 Mobe kʼaidʼu wãbiga ẽbasia miõta, awuarabʉrʉ wãbigasia Pedrota, Jacobota, Juan Jacobo mebeata. 38 Aramaʉ̃ne de zhi jʉrebada maẽ nokʼota bʼʉ dedʼa zebʉrʉdʼera ũdusia bʼʉgadrʉ biodʼe aubʼari jẽga nʉmeta. 39 Edʼa wãpe mawũãsia: ¿Kʼãrẽã kʼãwũã bʼʉgadrʉ jẽga duanu? Wũẽrã zakera beu ẽã, awuarabʉrʉ kʼãĩ bʼʉa.
40 Mawũãĩ sewakʼau bʼʉa asidʼa. Mawũãmina izhara jõma ãĩ wãbigape bari wũẽrã zake zezeta zhi papata edebʉrʉta, izha jʉrʉkuadʼata ũbea izhi bawara kʼopanʉta edebʉrʉta edʼa wãsia wũẽrã zake beu tabʼʉ maẽ. 41 Mobe wũẽrã zakera juwuadʼe jidape mawũãsia: ¡Talita cumi! Maʉ̃ bedʼeabara mawũãsia: Wũẽrã zake, mʉã bʉaa jaraya piradrʉrua.
42 Aramaʉ̃ta wũẽrã zakera piradrʉpe tebadʼewasia doce año bʼʉta. Mawũẽ zhãrã kʼobʼera kʼãbãẽã perakuasia. 43 Maʉ̃nerã Jesúsbara zarea jarakʼasia maʉ̃ta miõã kʼawuabidʼa ẽbamarẽã, mobe jarasia zhiko diadʼamarẽã wũẽrã zakera.
Jesús wãna Nazaret pʉwʉrʉedʼa
(Mateo 13:53-58; Lucas 4:16-30)
6 Jesús mamaʉ̃bara wãsia izhi druaedʼa, kʼaidʼu wãsidʼa izha jʉrʉkuadʼara. 2 Ẽnaʉ̃bada ewarita araa zebʉrʉdʼera miã ũrãgʼasia de zhi jʉrebada maẽ, maʉ̃ta bioba ũrĩnaĩ bia akʉdrua mawũãsidʼa: ¿Naʉ̃ sãmaʉ̃ba kʼãwũã nʉmʉ? ¿Naʉ̃bara krĩchara sãmaʉ̃ba kʼãwũã erubʼʉ, sãwũã ũdudʼakʼata okua bʼʉ? 3 ¿Naʉ̃ ẽka de obarita María waura? ¿Zhi mebẽrã Jacobota, Joséta, Judata, Simónta duanu ẽka? ¿Zhi nawekʼaurãsidʼa nama dazhirãne edʼa duanu ẽka?
Aramaʉ̃ne Jesúsdʼebema ĩjãna ẽbasia.
4 Mawũẽ Jesúsbara mawũãsia: Daizezeba bedʼeata jarabibarira baridu maẽ wawiabada, awuarabʉrʉ wawiadʼa ẽã izhi druadʼebʉrʉ, zhi mebẽrãne edʼabʉrʉ, izhi dedʼabʉrʉ.
5 Mamarã ũdudʼakʼara o ẽbasia, awuarabʉrʉ kʼayarãtrʉ ʉ̃kʉrʉ bʼebikuasia juwua ãzhi ʉ̃rʉ̃ bʼʉkua. 6 Kʼawua ẽã krĩcha bʼesia izhidʼebema ĩjãna ẽãba izhi ʉreta bʼebara.
Kʼãrẽ obigadʼa doce jʉrʉkuadʼata
Jesús pʉrrʉasia pʉwʉrʉ zake arakʼaita tabʼe maẽ miã ũrãgʼa. 7 Maʉ̃nerã ãba trʉ̃kuasia doceta, mobe zokʼakuasia ũme ũmekʼa, zareata dedʼekasia jai bʼe ʉ̃rʉ̃. 8 Jarakʼasia odʼera miã kʼãrẽta ededʼa ẽbamarẽã, awuarabʉrʉ jarasia ededʼamarẽã barrata. Miã ededʼa ẽbamarẽã jarasia talegota, miã zhikota, miã platata. 9 Awuarabʉrʉ jarasia jʉ̃namarẽã sandaliata, mobe ededʼa ẽbamarẽã wua trokʼa jʉ̃ĩta. 10 Mobe mawũãsia: Baridu maẽ deidʼu wãbʉdadʼera mama kʼãĩũdua mamaʉ̃ba wãnañeẽna. 11 Baridu maẽ marãta bia edadʼa ẽbʉrʉ, miã marã bedʼeata ũrĩna ẽbʉrʉ, mamaʉ̃bara ãĩ wãbʉdata egoro jarra marã jẽrũnebema niãweudua. Aramaʉ̃ne kʼawuabidʼaya ãzhira Daizezebara pua kʼawua oita. Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, Daizezeba kʼawua obʉrʉ ewadera Sodoma pʉwʉrʉdʼe, Gomorra pʉwʉrʉdʼe bʼeadʼara yarebai zuburia bʼeabiya maʉ̃ pʉwʉrʉdʼe bʼe kʼãñabara.
12 Jesúsba jʉrʉkuadʼara wãnape zhãrã bʼea jara jʉ̃drʉsidʼa kʼazhiruara ãmape Daizezeta pẽwãnamarẽã. 13 Jaira bio ãĩ jʉrekuasidʼa, nendragʼaba bewatʉ kʼayarã bio bʼebikuasidʼa.
Juan Burukʼoemiã beabidʼadʼebema
14 Rey Herodebara Jesús jarabʉdata ũrĩsia baridu maẽ trʉ̃poa nʉmʉba. Ʉ̃kʉrʉbara mawũãsidʼa: Juan Burukʼoemiã beudʼata piradrʉbʉrʉa, maʉ̃neba ũdudʼakʼata okuaita zarea nʉmʉã.
15 Waya ʉ̃kʉrʉbara mawũãsidʼa: Kʼãʉ̃rã Elía. Dewaraurãbara mawũãsidʼa: Kʼãʉ̃rã Daizezeba bedʼeata jarabibaria, Daizezeba bedʼeata jarabibarirã bʼeadʼa kĩrãkʼa bʼʉa.
16 Maʉ̃ta ũrĩpe Herodebara mawũãsia: Maʉ̃ Juan mʉã otatubidʼata beudʼata piradrʉbʉrʉa.
17 Mawũã jarasia Herodebara Juan jidadʼe wãbipe cárceldʼe cadenaba jʉ̃bidʼaba, mawũã osia Herodía kʼarea, maʉ̃ zhi mebea Felipe kĩmata izhi wũẽrã babisia. 18 Maʉ̃neba Juanbara Herodea mawũã bazhia: Bʉzhi mebea kĩma bʉa erubʼaira biga ẽã.
19 Maʉ̃ kʼarea Herodíabara juraba bea krĩña bʼasimina bʼe ẽbasia. 20 Herodebara Juan wawia bʼasia izha kʼawua bʼʉba biata Daizezeita bʼʉta, mawũẽ idaribi ẽbasia. Juan bedʼeata ũrĩbʉrʉdʼera sãwũãĩ kʼawua ẽã bʼasimina ũrĩ krĩña ũrĩ bʼasia. 21 Mawũãmina ewarita zesia Herodíaba sãwũã beaita. Herode año cumpli nʉmʉ fiestadʼe nekʼobiga nʉmasia nokʼorã izhi edre bʼeta, nokʼorã soldaorãneta, nokʼorã Galileadʼebemata. 22 Maʉ̃ne Herodía kʼauta edʼa wãpe bairabʉrʉta Herodema bigata, biga basia izhi bawara nekʼo kʼobʼeitabidʼa. Mawũẽ reybara ãwũẽrãã mawũãsia: Bʉzha krĩñata mʉãã widʼidua mʉãrã diaya.
23 Mawũãpe kʼãrẽ wãrĩnu diaita jarabʉrʉta mawũãsia: Jõma bʉa mʉãã widʼibʉrʉra mʉãrã diaya, mʉã erunʉmʉta ẽsadrabidʼa diaya.
24 Mawũãĩ wãpe zhi papaa mawũãsia: ¿Mʉãrã kʼãrẽta widʼiipe?
Mawũãĩ zhi papabara mawũãsia: Widʼidua Juan Burukʼoemiã buruta.
25 Mawũãĩ reyma ĩñabasia edʼa wãpe widʼi mawũãsia: Mʉãrã krĩña bʼʉa kʼãwũãwedʼa epedʼekʼodʼe bʉa mʉãã diaita Juan Burukʼoemiã buruta.
26 Mawũãĩ rey kʼãbãẽã sopuasia, mawũãmina izhi bawara nekʼo kʼobʼe kĩrãbita kʼãrẽ wãrĩnu diaita jaradʼaba dia krĩña ẽã nʉma ẽbasia. 27 Mawũẽ aramaʉ̃ta reybara soldao abʼa zokʼabʉrʉta jarasia wemarẽã Juan buruta. 28 Mawũãĩ soldao wãpe cárceldʼe otatupe zhi buru epedʼekʼodʼe wepe diasia ãwũẽrãã. Mawũẽ izhara diasia zhi papaa.
29 Juanba jʉrʉkuadʼaba maʉ̃ta ũrĩnaĩ zedʼape zhi kʼakua jirabʼaridʼape wuagʼasidʼa.
Nekʼobigadʼa cinco mil
(Mateo 14:13-21; Lucas 9:10-17; Juan 6:1-4)
30 Jesúsba zokʼakuadʼara izhima ãba zekuape jõma nebʉrʉsidʼa ãzha kʼãrẽ odʼata, ãzhi miã ũrãgʼadʼata.
31 Jesúsbara mawũãsia: Zeudua, dazhirã bitabai miõ ne ẽãĩnu wãnaña, mobe wĩka ẽnaʉ̃ kʼobʼeaudua.
Mawũã jarasia zhãrã bio zepe wãpe nʉmʉba, maʉ̃ba ãzhira miã ewari ne ẽbasia nekʼoisidʼa. 32 Aramaʉ̃ne ãzhi bitabai jãbadʼe wãsidʼa miõ ne ẽãĩnu. 33 Mawũãmina wãnata bioba ũdubʉdadʼera ãzhita kʼawuasidʼa, mawũẽ maĩnu bio jẽde wãsidʼa pʉwʉrʉ tabʼe maẽba, aramaʉ̃ne jũẽkuasia ãzhi jũẽĩ nawedʼa, mawũẽ daucha zekuasia Jesús bawara. 34 Jesús jãbadʼeba udʼubʼaebʉrʉdʼe kʼabanata ũdui ãzhira sozuburiasia ovejarã kĩrãkʼa bʼeba ãzhi akʉbari ne ẽã, mawũẽ ũrãgʼakuasia ne bio jara. 35 Keudʼe izha jʉrʉkuadʼabara orradʼape mawũãsidʼa: Miõ ne ẽã maẽ kʼobʼedʼe ewari ya keua. 36 Wãbigarua wãnamarẽã meã bʼema, pʉwʉrʉ zake arakʼaita tabʼema, aramaʉ̃ne edadʼamarẽã zhikota, kʼãrẽ kʼoi ne ẽã bʼea.
37 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Marãba nekʼobigaudua.
Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: ¿Daita wãnape denario docientoba pan edaira ewari dociento trajaidʼe bʼʉ ẽka aramaʉ̃ne nekʼobigaira?
38 Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: ¿Marãbara pan sõmbe erubʼe? Akʉdʼe wãũdua.
Mawũãĩ wãnape kʼawuadʼape mawũãsidʼa: Daibara erubʼea pan juesoma bʼeda ũme.
39 Mawũãnaĩ jarasia biodʼe jewedʼabidʼamarẽã poajãrã ʉ̃rʉ̃. 40 Mawũẽ awuara awuarakʼa jewedʼasidʼa cienne, cincuentadʼe. 41 Mobebʉrʉ jiraedasia pan juesomata bʼeda ũmeta, mobe ʉ̃taa akʉ zhiwidʼipe pan bʼʉekuape izha jʉrʉkuadʼaa diasia jedʼekadʼamarẽã. Bʼeda ũmesidʼa ãzhi jõmaʉ̃ĩta ãzhiza bʼʉekuasia jedʼekadʼamarẽã. 42 Aramaʉ̃ne jõma adʼuba nekʼosidʼa. 43 Pan zhi bʼʉgʉzoamata bʼeda adʼubadʼapeadʼata jʉrepesidʼa jamara doce bira. 44 Zhi nekʼodʼapeadʼara zhũmakĩrãrãta nʉmasia cinco mil.
Jesús tebadʼa do ʉ̃rʉ̃
(Mateo 14:22-27; Juan 6:16-21)
45 Mobebʉrʉ Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼara jãbadʼe bʼaribigape izhi naa wãbigasia Betsaida pʉwʉrʉedʼa kĩrãrã, maʉ̃ẽna izhira wãta jara tebasia kʼabanata kʼobʼea. 46 Mawũã wãta jarakʼa tebape kʼatumaĩnu wãsia zhiwidʼidʼe. 47 Diamase nʉmebʉrʉdʼera jãbara do ẽsadra babʉrʉdʼe izhira dobʼa drua bʼasia. 48 Kʼãbãẽã poea wigui barabʼʉta ũdusia pʉ̃ãdrʉta ãzhi wãma nʉmʉ ẽãba, mawũẽ ʉ̃nadrʉ bodʼodʼe ãzhima zesia do ʉ̃rʉ̃ taidʼe, aramaʉ̃ne jipa berabʼarii basia. 49 Do ʉ̃rʉ̃ taita ãzha ũdudʼai beuwãrãta krĩchadʼape bʼiasidʼa. 50 Jõmaʉ̃ba ũdubʉdaba perasidʼa. Mawũẽ aramaʉ̃ta ãzhi ũme bedʼeabʉrʉta mawũãsia: ¡Wãniguaudua, mʉta taia, perarãũdua!
51 Mawũãpe ãzhi bawara jãbadʼe bʼaribʉrʉdʼera pʉ̃ãdrʉra tausia. Mawũẽ ãzhira kʼãbãẽã perabʉdaba bia akʉdruasidʼa. 52 Aramaʉ̃nerã zhi zromata wadʼi kʼawuadʼa ẽbasia pan wĩkaba kʼabanata nekʼobigadʼamina, maʉ̃ne krĩchadʼaira zare basia ãzhi sora.
Jesúsba bʼebidʼa kʼayarãta Genesaredʼe
53 Kĩrãrẽ chãbʉdadʼera jũẽkuasia Genesaret druaidʼu, jãbara jʉ̃ õbʼʉsidʼa doya. 54 Jãbadʼeba ãzhi udʼubʼaebʉdadʼera zhãrãbara Jesúta ũdukʼawasidʼa. 55 Mawũẽ wãẽbasidʼa maʉ̃ drua jõmaʉ̃nebemata, baridu maẽba wesidʼa kʼaya bʼeta jirabʼadʼe, izhi sãma bʼʉta ũrĩbʉda maẽ. 56 Izhi wãbʉrʉ maẽrã pʉwʉrʉ zakedʼe o pʉwʉrʉ zromanebidʼa, meã bʼe maẽbidʼa odʼe bʼʉkua jirpanesia kʼaya bʼeta, mawũẽ zuburia bedʼeasidʼa arigu idu tõbaribimarẽã izhi wua ita. Jõma zhi tõbʼaribʉdara bʼe tupudʼeasia.
Dazhi sãwũã mitiabaridʼebema
7 Jesús orrasidʼa fariseorãba ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata ʉ̃kʉrʉ bawarauba, ãzhira zekuasia Jerusalénneba. 2 Maʉ̃rãbara ũdusidʼa Jesúsba jʉrʉkuadʼata ʉ̃kʉrʉ juwua mitia nekʼo kʼobʼeta ãzha obʼe kĩrãkʼa juwua surrua odʼa ẽãba, mawũẽ bĩ ẽã jarasidʼa. 3 Fariseorãbara judíorãbara jõmaʉ̃ba obʼea zõrãrãba okʼawa bʼeadʼata, mawũẽ sãwũã oi bʼʉdʼe juwuata surrua o ẽãrã nekʼodʼa ẽã. 4 Ne edadʼe jũẽnasidʼa juwuata surrua o ẽãrã nekʼodʼa ẽã. Ne awʉrʉsidʼa bio bʼʉta mawũã aribʼae bʼeba surrua obʼea vaso baniã dota, jiwadota, netata metal omata, camata. 5 Mawũẽ fariseorãbara ũrãgʼa Moisédʼe jarabada bawarauba widʼi mawũãsidʼa: ¿Kʼãrẽã bʉa jʉrʉkuadʼabara aribʼaedʼa ẽpe zõrãrãba okʼawa bʼeadʼara? Awuarabʉrʉ nekʼo kʼopanʉã juwua mitia.
6 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Marã sewa bibaʉta bʼea. Bia marãẽnabemata Daizezedʼeba Isaíaba jaradʼata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Za bʼebara bari iba mʉrã wawidea, aramaʉ̃ne ãzhi sora wawara nʉmʉã mʉnebara.
7 Mʉrã bari ibia jara bʼeba mʉ ũrãgʼa kĩrãkʼa jaradia bʼea aribʼaemarẽã jara bʼeta beubari bʼeba.* 8 Aramaʉ̃ne Daizezeba aribʼaemarẽã jara bʼʉra kenabʼaridʼape aribʼae bʼea beubari bʼeba okʼawa bʼeta, mawũẽ mazhima mitia ne ẽã obʉdata surrua obʼea jiwadota, vaso baniã dota. Aramaʉ̃ne ne awʉrʉsidʼa bio obʼea abʼarikata.
9 Dewara mawũãsia: Daizezeba aribʼaemarẽã jara bʼʉra sãwũã seribidʼa ẽbaita bia kʼawua bʼea, mazhidʼeta aribʼaedʼai kʼarea. 10 Moisébara mawũãsia: Wawiarua bʉ zezera bʉ papara. Zezeta o papata ikʼazhirua jarabʉrʉra beadʼaibara. 11 Mawũãmina marãbara mawũãbada: Zhũmakĩrãbara zhi zezea o zhi papaa mawũãsia bʼʉa: Mʉãrã jõma Daizezea diasia bʉ kʼarebaita mʉã erubʼadʼara. 12 Aramaʉ̃ne idaribidʼa ẽã kʼãrẽ dewara oira zhi zezeita o zhi papaita. 13 Aramaʉ̃ne Daizeze bedʼeara seribidʼa ẽã mazhidʼeta awʉrʉa kʼawabi nʉmeba. Ne awʉrʉsidʼa bio obʼea aramaʉ̃ kĩrãkʼa bʼʉta.
14 Maʉ̃ta jarape Jesúsbara kʼabanata trʉ̃pe mawũãsia: Mʉã jaraita jõmaʉ̃ba ũrĩũdua, mobe sãwũãta kʼawuaudua. 15 Ãĩba zhikota edʼa wãbʉrʉbara dazhira mitia o ẽã. Mawũãmina sodʼeba zebʉrʉbara Daizeze kĩrãbitara dazhira mitia obʼʉa. 16 Ne ũrĩ bʼʉbara maʉ̃ta kĩrãkuita ũrĩdua.
17 Kʼabanata ãmaẽpe Jesús deidʼu wãbʉrʉdʼera izha jʉrʉkuadʼabara widʼisidʼa izha jarabʉrʉra sãwũãta. 18 Mawũẽ izhara mawũãsia: ¿Marãbidʼa sãwũãta kʼawuadʼa ẽka? ¿Kʼawuadʼa ẽka ãĩba zhikota edʼa wãbʉrʉbara dazhira mitia o ẽãta? 19 ¿Mawũã bʼʉ ẽka edʼa wã ẽãba dazhi sodʼe, awuarabʉrʉ bʼitaedʼa wãpe ãĩ wã bʼʉ ẽka?
Mawũã jarabʉrʉbara jarasia jõma nene ẽãta zhikora. 20 Mawũãmina jarasia dazhi sodʼeba zebʉrʉbara Daizeze kĩrãbitara dazhira mitia obʼʉta. 21 Dazhi sodʼebara ze bʼʉa krĩchata bia ẽãta, kĩma ẽãta erukʼãĩta, miã beaita, 22 nezrʉgaita, ne wuaabʉrʉ krĩñaĩta, bia ẽãta oita, zhãrã sewaita, dazha krĩñata oita, zhãrãba ne erubʼʉ kʼarea bĩ ẽã nʉmaĩta, zhãrãnebema sewata jaraita, dazhitrʉ bigaudʼe nʉmaĩta, krĩcha ne ẽkĩrãkʼa nʉmaĩta. 23 Maʉ̃ jõma bia ẽãta sodʼeba ze bʼʉba Daizeze kĩrãbitara dazhira mitia obʼʉa.
Soidʼu kʼobʼadʼa wũẽrã Sirofenicia bidʼata
24 Mamaʉ̃bara Jesús wãsia Tiro druaedʼa Sidón druaedʼa. Zhãrã maẽ deidʼu wãbʉrʉta miõba kʼawuadʼaita krĩña ẽbasia, mawũãmina merũ bʼe ẽbasia. 25 Wũẽrãneta kʼauta jai abʼasia, mawũẽ izhi ʉ̃rʉ̃ ũrĩĩ zepe ju kʼobʼesia izhi jẽrũ kʼaita. 26 Maʉ̃ wũẽrã judía ẽbasia, awuarabʉrʉ Sirofenicia druadʼebema basia. Zuburia bedʼeasia izhi kʼaudʼeba ãĩ jʉretamarẽã jaita. 27 Mawũãmina Jesúsbara mawũãsia: Naara idu mʉãã kʼarebabirua judíorãta, mʉã bʉta kʼarebaira biga ẽã, mawũãrã zhiko warrarãneta jiraedape diabʉrʉkaya usarãã.
28 Mawũãĩ wũẽrãbara mawũãsia: Ããjã Nokʼó, mawũãmina usarãbidʼa mesa edre kʼobada zhiko jarra warrarãne bʼaedʼata. Mawũẽ mʉrã judía ẽmina kʼarebarua.
29 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Bʉra bia bedʼeabʉrʉba adu-a wãrũã. Jaira ãĩ wãsia bʉ kʼaudʼebara. 30 Aramaʉ̃ne wũẽrã izhi dedʼa zebʉrʉdʼera ũdusia zhi kʼaura camane tabʼʉta, jaira ãĩ wãsia izhidʼebara.
Jesúsba bibadʼa ne ũrĩ ẽã bedʼea bʼe ẽãta
31 Tiro druadʼeba Jesús wakusa wãbʉrʉdʼera, Sidón pʉwʉrʉdʼe berabʼari zesia Galileadʼebema dota jedʼea õbʼʉidʼu, aramaʉ̃ne berabʼari zesia Decápoli druadʼe. 32 Maʉ̃ne ne ũrĩ ẽã bedʼea bʼe ẽãta izhima wedʼape zuburia bedʼeasidʼa juwuata ʉ̃rʉ̃ bʼʉmarẽã. 33 Mawũãnaĩ zhãrã maẽbara ãĩ edepe juwua jĩwĩnita pẽũsia kʉwʉrʉza, mobe juwua jĩwĩnine idʼope tõbʼarisia kĩrãmeta. 34 Mobe ʉ̃taa akʉ ĩñabape mawũãsia: ¡Efata! Maʉ̃ bedʼeabara mawũãsia: ¡Ewadua!
35 Audre ẽãne ewa totosia izhi ne ũrĩbarira, kĩrãmesidʼa ogʼadrʉbʉrʉba bia bedʼeasia.
36 Jesúsbara jarasia maʉ̃ta miõã jaradʼa ẽbamarẽã. Mawũãmina mawũã jarabʉrʉdʼera wuaabʉrʉ nebʉrʉsidʼa. 37 Mawũẽ kʼãbãẽã sobia mawũã bazhidʼa: Ne jõma bia obʼʉa. Ne ũrĩ ẽã bʼeta ne ũrĩbi bʼʉa, bedʼea bʼe ẽã bʼeta bedʼeabi bʼʉa.
Nekʼobigadʼa cuatro mil
8 Maʉ̃ ewadera kʼabanata kʼãbãẽã nʉmʉta kʼãrẽ kʼodʼai ne ẽãne Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼata trʉ̃pe mawũãsia: 2 Mʉãrã zhãrã sozuburia kʼobʼʉa, mʉ bawara bʼeta ewari ũbea babʉrʉta kʼãrẽ kʼodʼaira ne ẽã. 3 Nekʼobiga ẽã dedʼaa zokʼakuara odʼe nomadrʉdʼaya, ãzhirãnebema ʉ̃kʉrʉ zesidʼa wawarauba.
4 Mawũãĩ izha jʉrʉkuadʼabara panaʉ̃ mawũãsidʼa: ¿Naʉ̃rãta nekʼobigaira zhiko sãma ũduipe nama miõ ne ẽã maẽrã?
5 Mawũãnaĩ Jesúsbara widʼi mawũãsia: ¿Marãbara pan sõmbe erubʼe?
Mawũãĩ ãzhara jarasidʼa: Siete.
6 Mobebʉrʉ kʼabanata kʼobʼea jarasia jewedʼa duanemarẽã egorodʼe, mobe pan sieteta jiraedape Daizezea zhibia jipe bʼʉekuape izha jʉrʉkuadʼaa diasia jedʼekadʼamarẽã kʼabanata kʼobʼea. 7 Dewara bʼeda zakerãta ʉ̃kʉrʉ erubʼebari Daizezea zhibia jipe jarasia maʉ̃sidʼa jedʼekadʼamarẽã. 8 Jãwũã nekʼosidʼa, adʼubadʼapeadʼa zhi bʼʉgʉzoamata jʉrepesidʼa jamara siete. 9 Zhi nekʼodʼapeadʼara nʉmasita bʼʉa cuatro mil. Mobebʉrʉ Jesúsbara wãbigasia. 10 Mobe izha jʉrʉkuadʼa bawara jãbadʼe bʼaripe wãsia Dalmanuta druaedʼa.
Jarasidʼa ũdubimarẽã ũdudʼakʼata
(Mateo 16:1-4; Lucas 12:54-56)
11 Fariseorãta zekuape Jesús bawara bedʼeabʉdata jarasidʼa Daizezedʼeba nʉmʉbʉrʉ ũdubimarẽã ũdudʼakʼata, mawũãsidʼa wãẽãbidʼaita. 12 Mawũẽ ĩñabape Jesúsbara mawũãsia: ¿Kʼãrẽã ũdudʼakʼata ũdubimarẽã jara duanu marã bʼebara? Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, mʉãrã ũdudʼakʼara ũdubiga ẽã marã bʼeara. 13 Mawũãpe ãmaẽkuabʉrʉta wakusa jãbadʼe bʼaripe wãsia kĩrãrã.
Ne oreguea fariseorãne
14 Jesúsba jʉrʉkuadʼabara kĩrãduasidʼa pan ededʼaira, pan abʼabʉrʉ erupanasia jãbadʼera. 15 Maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: Kĩrãkuita bʼeaudua ne oregueata fariseorãne kʼarea, ne oregueata rey Herode bʼʉdʼe kʼarea.
16 Mawũãĩ ãzhirãĩnu bedʼeabʉdata mawũãsidʼa: Maʉ̃ta jarabʉrʉa pan wedʼa ẽbasi baera.
17 Jesúsbara maʉ̃ta kʼawuape mawũãsia: ¿Kʼãrẽã jara kʼobʼe pan ne ẽãta? ¿Sãwũãta kʼawuadʼa ẽka? ¿Sãwũãta kʼawuaira zareka marã sora? 18 ¿Dabʉ erubʼeta ũdudʼa ẽka, ne ũrĩ bʼeta ũrĩna ẽka? ¿Bude badʼa ẽka? 19 Pan juesomata cinco mil audre nʉmʉã mʉã jedʼekasidʼera, ¿zhi bʼʉgʉzoamata jamara sõmbe bira jʉrepesidʼa?
Mawũãĩ ãzhara jarasidʼa: Doce. 20 Pan sieteta cuatro mil nʉmʉã mʉã jedʼekasidʼera, ¿zhi bʼʉgʉzoamata jamara sõmbe bira jʉrepesidʼa?
Mawũãĩ ãzhara jarasidʼa: Siete.
21 Mawũãnaĩ mawũãsia: ¿Mobe kʼãrẽneba wadʼi sãwũãta kʼawuadʼa ẽpe?
Daʉbʼerrea bʼʉta ne ũdubidʼa
22 Betsaida pʉwʉrʉedʼa zebʉrʉdʼera daʉbʼerrea bʼʉta izhima wedʼape zuburia bedʼeasidʼa tõbʼarimarẽã. 23 Mawũãnaĩ Jesúsbara daʉbʼerrea bʼʉra juwuadʼe jidape pʉwʉrʉdʼebara ãĩ edesia. Mobe dabʉza idʼope juwua ʉ̃rʉ̃ bʼʉpe widʼisia ne ũdu kʼobʼʉ kʼawuaita. 24 Mawũãĩ izhara akʉ mawũãsia: Mʉãrã zhãrãta ũdukua kʼobʼʉa bakuru kĩrãkʼa, mawũãmina ũdu kʼobʼʉa wã chubʼeta.
25 Mawũãĩ wakusa juwuata dabʉza ʉ̃rʉ̃ bʼʉbʉrʉba ne ũdubisia. Aramaʉ̃ne ne ũdu bʼesia, mawũẽ wawarauba bi-ia ũdusia ne jõma. 26 Mobebʉrʉ dedʼaa zokʼabʉrʉta mawũãsia: Pʉwʉrʉdʼera edʼa wãrãrũã, miõã jararãrũã pʉwʉrʉdʼera.
Jesús zhãrã Ẽdrʉbita jaradʼa Pedroba
(Mateo 16:13-20; Lucas 9:18-21)
27 Jesús izha jʉrʉkuadʼa bawara wãsidʼa pʉwʉrʉ zake tabʼeza Cesarea Filipo druadʼe. Maʉ̃ne odʼera izha jʉrʉkuadʼaa widʼi mawũãsia: ¿Zhãrãbara mʉrã kʼaita jara panʉ?
28 Mawũãĩ ãzhara panaʉ̃ mawũãsidʼa: Ʉ̃kʉrʉbara jarabada bʉra Juan Burukʼoemiãta, ʉ̃kʉrʉbara jarabada bʉra Elíata, ʉ̃kʉrʉbara jarabada bʉra Daizezeba bedʼeata jarabibari bʼeadʼata iabʼaʉta. 29 Mawũãnaĩ izhara mawũãsia: ¿Kʼõbe marãma mʉrã kʼaipe?
Mawũãĩ Pedroba panaʉ̃ mawũãsia: Bʉra zhãrã Ẽdrʉbia.
30 Mawũãĩ izhara jarasia maʉ̃ta izhidʼebemata jaradʼa ẽbamarẽã miõã.
Jesúsba jaradʼa izhi beadʼaita
(Mateo 16:21-28; Lucas 9:22-27)
31 Jesúsbara jarakʼasia izhi Beubari Bape bʼʉra biodʼe zuburiai barata, seribidʼa ẽbaita nokʼorãba, sacerdoterã nokʼorãba, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadaba. Jarasia aramaʉ̃ne beadʼaita, maʉ̃ta piradrʉita ewari ũbeadʼe. 32 Maʉ̃ta jarabʉrʉra jipa jarasia. Mawũẽ Pedroba jãpe edepe kẽãsia. 33 Mawũãmina izhira pʉrʉwape izha jʉrʉkuadʼata akʉkua Pedrota kẽãbʉrʉ kĩrãkʼa mawũãsia: ¡Ãĩ wãrũã mʉ kĩrãbitaubara ãtõmiã! Bʉra krĩcha ẽã Daizeze kĩrãkʼara, awuarabʉrʉ krĩcha bʼʉa beubari bʼe kĩrãkʼa.
34 Mawũãpe zhãrãta izha jʉrʉkuadʼa bawara trʉ̃pe mawũãsia: Iabʼaʉba mʉta pẽwã krĩña bʼʉbʉrʉ bʉzha krĩñata aribʼaerãrũã, awuarabʉrʉ bebudʼe basiidʼu mʉrã pẽwãdua. 35 Mʉ kʼarea beu krĩña ẽãrã aduaya, mawũãmina mʉ kʼarea bedʼea biata mʉrẽ kʼarea beubʉrʉra ẽdrʉya. 36 ¿Zhãrãĩtara kʼãrẽ biata bʼaipe ẽjũãne nʉmʉta jõma izhidʼeta nʉmʉbʉrʉdʼe izhi jawureta aduara? 37 ¿O zhãrãbara kʼãrẽta dia bʼeipe izhi jawureta ẽdrʉbiira?
38 Iabʼa mʉ kʼarea mʉ bedʼea kʼarea pera bʼʉta kʼazhirua omiãrãta wawiaba mawũã bʼaibʉrʉ, mʉ Beubari Bape bʼadʼabara maʉ̃ mʉrẽ ẽã aya mʉ zebʉrʉdʼera mʉ Zeze zareaedʼa izhi ángelerã bawara.
9 Dewara mawũãsia: Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, ʉ̃kʉrʉ nama kʼobʼebara beudʼai nawedʼa ũdudʼaya Daizezeta Nokʼodʼebema zesita zarea bara.
Jesús awuaradʼa
(Mateo 17:1-13; Lucas 9:28-36)
2 Maʉ̃ tẽã ewari seis babʉrʉdʼera Jesúsbara edesia Pedrota, Jacobota, Juanta, maʉ̃rãta ãzhi dobʼa jʉre edesia kʼatuma ʉ̃tʉ nʉmʉĩnu. Mama awuarasia ãzhi kĩrãbita. 3 Izhi wuara totroa ʉ̃nasia, druadʼera wua tõbaribara mawũã totroa o bʼe ẽã. 4 Maʉ̃nerã ũdusidʼa Moiséta, Elíata, bedʼea kʼopanasia Jesús bawara. 5 Mawũẽ Pedrobara Jesúa mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, biga dazhirã nama kʼobʼera, mawũẽ de kʼãĩdeta ũbea odʼaya abʼa bʉita, abʼa Moiséita, abʼa Elíaita.
6 Pedrobara sãwũãta kʼawua ẽãta mawũã bedʼeasia ãzhira pera kʼobʼeba. 7 Maʉ̃ne ãzhi ʉ̃rʉ̃ zesia jãrãrãta, maʉ̃ jãrãrãneba Daizezeta bedʼeabʉrʉta mawũãsia: Naʉ̃ mʉ Warra mʉãrã kʉãgʼa, izhi bedʼeara ũrĩũdua. 8 Audre ẽãne akʉbʉdadʼera ãzhi bawara miõta ũdudʼa ẽbasia, awuarabʉrʉ ũdusidʼa Jesústa abʼabai.
9 Kʼatumaneba yedʼa ãzhi urudʼe Jesúsbara jarasia ãzha ũdubʉdara miõã jaradʼa ẽbamarẽã, izhi Beubari Bape bʼʉta beudʼata piradrʉyeedʼa. 10 Mawũẽ maʉ̃ bedʼeara ãzhi bitabai kʼawua duanebʉdata bedʼea duanesia sãwũã mawũã beudʼata piradrʉita. 11 Mawũẽ widʼi mawũãsidʼa: ¿Ũrãgʼa Moisédʼe jarabadabara kʼãrẽã jarabada zhãrã Ẽdrʉbiita zei nawedʼa Elíata naara zeita?
12 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Elíara wãrĩnu naara zeya, mobe ne jõma araa oya. ¿Zhi bʼʉma ẽka mʉ Beubari Bape bʼʉra biodʼe zuburiai barata, seribidʼa ẽbaita? 13 Mawũãmina mʉã marãã jaraya, Elíara ya zesia, maʉ̃ta ãzha krĩñane osidʼa izhi sãwũã odʼaita zhi bʼʉmane.
Jesúsba bʼebidʼa kũrã wawa bʼʉta
(Mateo 17:14-21; Lucas 9:37-43)
14 Kʼatumaneba Pedrota, Jacobota, Juanta Jesús bawara zebʉdata dewaraurã izha jʉrʉkuadʼata kʼobʼe maẽ zebʉrʉdʼera, ũdusia maʉ̃rã kʼabanaba bʉredrʉ nʉmʉta, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata bĩ ẽã bedʼea kʼobʼeasia ãzhi bawara. 15 Zhãrã jõmaʉ̃ba ũdudʼai bia akʉdrua izhima wãẽbadʼape: ¡Kʉa! asidʼa.
16 Mawũẽ izhara widʼi mawũãsia: ¿Marã kʼãrẽta jara bĩ ẽã bedʼea kʼobʼe ãzhi bawara?
17 Mawũãĩ kʼabananebemaba abʼaʉba panaʉ̃ mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, mʉãrã mʉ warrata bʉma wesia, jaita abʼʉba bedʼeabi ẽã. 18 Maʉ̃ jaibara baridu maẽ jidabʉrʉdʼera bʼaebi bʼʉa, ibʼa kʼopepeabaria, kidʼa kʼõseseabaria, ʉ̃bʼʉa tabʼebaria. Mʉãrã bʉa jʉrʉkuadʼaa jarasia ãĩ jʉretadʼamarẽã, mawũãmina bʼedʼa ẽbasia.
19 Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: ¡Marã soidʼu duanu ẽã! ¿Mʉrã sõmbeedʼa marã bawara bʼaipe? ¿Mʉãrã sõmbeedʼa zrogʼa nʉmaĩpe? Kũrã yaya weudua.
20 Mawũãĩ webʉdadʼera jaiba Jesústa ũdui kũrã abʼaedʼa wawabibʉrʉba egorodʼe bʼaepe burabʼarisia ibʼa kʼopepea. 21 Jesúsbara zhi zezea widʼi mawũãsia: ¿Dããrã babʉrʉka kʼãwũã bʼʉra?
Mawũãĩ izhara mawũãsia: Wĩña wedʼauba kʼãwũã bʼʉa. 22 Jaibara bʼaebima bio bʼaebi bʼʉa tebʉdʼe o doedʼa, aramaʉ̃ne beaita. Mawũãmina bʉa kʼãrẽ oibʉrʉ daira sozuburiape kʼarebarua.
23 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Soidʼu kʼobʼa bʼeibʉrʉ soidʼu kʼobʼʉitara jõma borekea.
24 Mawũãĩ aramaʉ̃ta kũrã zezebara nemi jĩgua mawũãsia: Mʉrã soidʼu kʼobʼʉa. Mʉrã wuaabʉrʉ soidʼu kʼobʼaita kʼarebarua.
25 Kʼabana bʉredrʉbʉdata Jesúsba ũdui jaira kẽãbʉrʉta mawũãsia: Jai zhãrã bedʼeabi ẽãrã ne ũrĩbi ẽãrã mʉã bʉaa jaraya, kʼãʉ̃nebara ãĩ wãrũã, mobe wueta edʼa wãrãrũã kʼãʉ̃ne.
26 Mawũãĩ jaira bʼiape kũrã abʼaedʼa wawabipe ãĩ wãsia. Mawũẽ kũrã beudʼa kĩrãkʼa tabʼebʉrʉba biobara beusia asidʼa.
27 Mawũãmina Jesúsbara juwuadʼe jidape jiraedabʉrʉba piradrʉsia. 28 Jesús deidʼu zebʉrʉdʼera izha jʉrʉkuadʼabara dobʼaʉa widʼi mawũãsidʼa: ¿Daibara kʼãrẽneba ãĩ jʉreta bʼedʼa ẽbasi?
29 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: Jai kʼãwũã bʼʉra arakʼãwũãrã ãĩ wã ẽã, awuarabʉrʉ ãĩ wã bʼʉa nekʼo ẽã zhiwidʼi.
Jesúsba wakusa jaradʼa izhi beadʼaita
(Mateo 17:22-23; Lucas 9:44-45)
30 Mamaʉ̃ba wãbʉrʉdʼera berabʼari wãsidʼa Galilea druadʼe. Jesúsbara krĩña ẽbasia izhi sãma kʼobʼʉta zhãrãba kʼawuadʼaira. 31 Maʉ̃ẽnabema izhara ũrãgʼa nʉmasia izha jʉrʉkuadʼata, maʉ̃nerã mawũãsia: Mʉ Beubari Bape bʼʉra zhãrã juwuadʼe chãbʼaridʼaya, maʉ̃nerã beadʼaya. Mawũãmina beudʼata piradrʉya ewari ũbeadʼe.
32 Maʉ̃ta jarabʉrʉra ãzhara sãwũãta kʼawuadʼa ẽãta perasidʼa widʼidʼaita.
¿Kʼaita audre zhi zromape?
(Mateo 10:42; 18:1-9; Lucas 9:46-50; 17:1-2)
33 Capernaúm pʉwʉrʉedʼa zepe dedʼa kʼobʼʉdʼe izha jʉrʉkuadʼaa widʼi mawũãsia: ¿Mazhirãĩnurã marã kʼãrẽã bĩ ẽã bedʼeasidʼa odʼera?
34 Mawũãĩ ãzhira chupeasidʼa, odʼe ãzhirãĩnu bĩ ẽã bedʼeasidʼa baera kʼaita audre zhi zroma ʉ̃rʉ̃. 35 Mawũẽ Jesús jewedʼape izha jʉrʉkuadʼa doceta trʉ̃pe mawũãsia: Iabʼa zhi zromata bʼa krĩña bʼʉbʉrʉ, jõmaʉ̃ kʼãñabara zhi zroma ẽãne bʼaibara, aramaʉ̃ne dewaraurãta jõma aribʼaebarita bʼaibara. 36 Mawũãpe wũãwũãta ãzhi ẽsadra kʼobʼʉpe juwuadʼe edape mawũãsia: 37 Mʉnebemata ĩjã bʼʉdʼeba iabʼaʉba naʉ̃ wũãwũã kĩrãkʼa bʼʉta bia edabʉrʉra mʉta bia edabʉrʉa, mʉta bia edabʉrʉra bari mʉta bia edabʉrʉ ẽã, awuarabʉrʉ bia edabʉrʉa mʉ zokʼadʼata.
Dazhi jura ẽãrã dazhi bawarabema
38 Juanbara mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, daibara iabʼa ũdusidʼa bʉ trʉ̃neba jai ãĩ jʉrekua nʉmʉta, mawũãmina izhara dazhirã pẽwã bʼʉ ẽã, mawũẽ daibara jarasidʼa maʉ̃ kʼaudʼa bʼa ẽbamarẽã.
39 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Maʉ̃ kʼaudʼa bʼa ẽbamarẽã jararãũdua, mʉ trʉ̃neba ũdudʼakʼata obʼʉbara tẽãne mʉrã bĩ ẽã jara ẽã. 40 Dazhi jura ẽãrã dazhi bawarabema. 41 Bariduba marã baniã diabʉrʉta marã mʉrẽ baera mawũã diara, mʉã wãrĩnu marãã jaraya, Daizezebara maʉ̃barira kʼãrẽ diaya.
Zhãrãta bʼaebibʉrʉdʼebema
42 Bariduba abʼa kʼazhiruadʼe bʼaebibʉrʉta za zhi zromarã ẽãta mʉnebema ĩjã bʼeta mawũã ora, maʉ̃ Daizezebara pua kʼawua oya. Mawũẽ biga bakʼausia osidaudʼe yuta tãjʉ̃nape bʼaribuedʼaita pusadʼe. 43 Bʉ juwuaba bʉta kʼazhiruadʼe bʼaebiidʼebema orãrũã, aramaʉ̃ne bʉ juwuara bʼʉatubʉrʉkarua. Audre biga Daizeze ũme bʼai jõ ẽã maẽ edʼa wãĩta juwua abʼa bʼʉta, juwua ũme bʼʉta wãĩ kʼãñabara tebʉ kikʼadʼe. 44 Mama bʼeta zuburia onʉmʉrã kira beu ẽã, tebʉsidʼa kikʼata nʉmʉã. 45 Bʉ jẽrũba bʉta kʼazhiruadʼe bʼaebiidʼebema orãrũã, aramaʉ̃ne bʉ jẽrũrã bʼʉatubʉrʉkarua. Audre biga Daizeze ũme bʼai jõ ẽã maẽ edʼa wãĩta jẽrũ abʼa bʼʉta, jẽrũ ũme bʼʉta bʼaribuedʼai kʼãñabara tebʉ kikʼadʼe. 46 Mama bʼeta zuburia onʉmʉrã kira beu ẽã, tebʉsidʼa kikʼata nʉmʉã. 47 Bʉ dabʉba bʉta kʼazhiruadʼe bʼaebiidʼebema orãrũã, aramaʉ̃ne bʉ dabʉra ẽũtabʉrʉkarua. Audre biga Daizezeta Nokʼota bʼʉ maẽ edʼa wãĩta dabʉ abʼa bʼʉta, dabʉ ũme bʼʉta bʼaribuedʼai kʼãñabara tebʉdʼe. 48 Mama bʼeta zuburia onʉmʉrã kira beu ẽã, tebʉsidʼa kikʼata nʉmʉã. 49 Marã Daizezebara jõma mitia ne ẽã okuaya. Aramaʉ̃nerã ne adua ẽbamarẽã ne jõma tebʉba ba bada kĩrãkʼa tãba serabada kĩrãkʼa okuaya. 50 Tãrã biga, mawũãmina kʉya ẽbʉrʉ, ¿kʼãrẽba kʉyabidʼaipe? Tã biga kĩrãkʼa bʼeba zhiya adu-a bʼeaudua.
Jesúsba jaradʼa kĩma ãmaĩrã kʼazhiruata
10 Mama Capernaúm pʉwʉrʉdʼebara Jesús wãbʉrʉta, Judea druaedʼa wãsia do Jordán kĩrãrẽ. Mawũẽ zhãrãbara izhira wakusa bʉredrʉsidʼa, mawũẽ wakusa miã ũrãgʼasia izhi bʼʉ kĩrãkʼa. 2 Maʉ̃ne fariseorãbara orradʼape wãẽãbidʼai kʼarea widʼisidʼa zhũmakĩrãbara ãmasia bʼʉ kʼawuaita izhi wũẽrã. 3 Mawũẽ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: ¿Moisébara sãwũã jarasi?
4 Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Moisébara idaribisia ãmaĩnebemata kʼarta diamarẽã aramaʉ̃ne ãmaĩta.
5 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Aribʼaedʼa ẽbaita marã sora zare baera mawũã bʼʉsia. 6 Mawũãmina jẽdeuba osidʼera zhũmakĩrãta, wũẽrãta osia Daizezebara. 7 Maʉ̃neba zhũmakĩrãbara ãmaẽ bʼʉa zezera, papara, aramaʉ̃ne izhi wũẽrã ũme pane bʼʉa. 8 Aramaʉ̃ne ũmeta kʼakua abʼa pane bʼʉa, mawũẽ ya ũme ẽã, awuarabʉrʉ kʼakua abʼabaia. 9 Aramaʉ̃ne Daizezeba ãba bʼʉdʼara zhi ãmabiidʼe bʼʉ ẽã zhãrãbara.
10 Izha jʉrʉkuadʼabara dedʼa maʉ̃ abʼaʉta Jesúa widʼisidʼa. 11 Mawũẽ mawũãsia: Bariduba izhi wũẽrãta ãmape awʉrʉta kʼãĩbʉrʉra kʼazhiruata oya zhi kĩma bĩ ẽã obʉrʉba. 12 Wũẽrãba zhi kĩmata ãmape awʉrʉta kʼãĩbʉrʉra kʼazhiruata oya.
Jesúsba ibia jaradʼa wũãwũãrãta
(Mateo 19:13-15; Lucas 18:15-17)
13 Wũãwũãrãta Jesúsma wesidʼa ibia jara tõbʼarimarẽã. Mawũãmina izha jʉrʉkuadʼabara kẽãsidʼa zhi webʉdata. 14 Jesúsba maʉ̃ta ũdui bĩ ẽãpe mawũãsia: Wũãwũãrã mʉma idu zebiudua, bueamarãũdua, naʉ̃rãne kĩrãkʼa izhi krĩcha bʼetrʉ Daizezeta Nokʼodʼebema. 15 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, iabʼaʉba Daizezeta Nokʼodʼebemata wũãwũãne kĩrãkʼa krĩcha ẽbʉrʉ maʉ̃nebemanerã edʼa wã ẽã.
16 Mawũãpe wũãwũãrã juwuadʼe edape juwua ãzhi ʉ̃rʉ̃ bʼʉpe ibia jarasia.
Kũrãta bara bʼadʼa
(Mateo 19:16-30; Lucas 18:18-30)
17 Jesús wãne iabʼa wãẽba zepe izhi kĩrãbita sãkʼokʼodʼe kʼobʼepe widʼi mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, bʉra biata bʼʉa, ¿mʉãrã kʼãrẽta oi barape Daizeze ũme bʼai jõ ẽãta jidaira?
18 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: ¿Bʉara mʉrã kʼãrẽã biata jarabʉrʉ? Miõta biata bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ biara abʼabai bʼʉa Daizezeta. 19 Daizezeba aribʼaemarẽã jara bʼʉra bʉara kʼawua bʼʉta mawũã bʼʉa: Kĩma ẽãta erukʼãĩrãrũã. Miã bearãrũã. Nezrʉgarãrũã. Zhãrã ʉ̃rʉ̃ sewa nebʉrʉrãrũã. Zhãrãta sewarãrũã. Wawiarua bʉ zezera bʉ papara. 20 Mawũãĩ kũrãbara mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, mʉãrã maʉ̃ jõma aribʼae bʼʉa kũrã wedʼauba. 21 Mawũãĩ Jesúsbara ibiadʼe akʉpe mawũãsia: Bʉara ne abʼa aribʼaeita wãẽã bʼʉa. Mawũẽ wãpe, bʉzha ne erubʼʉta jõma nendope, platara zuburia bʼea diadua, mawũãrã ne biata erubʼaya ʉ̃tre. Aramaʉ̃ne zepe mʉta pẽwãdua bebudʼe basiidʼu.
22 Kũrãbara maʉ̃ bedʼeata ũrĩpe sopua wãsia kʼãbãẽã bara bʼʉ baera.
23 Mawũẽ Jesúsbara pʉrʉwa akʉpe izha jʉrʉkuadʼaa mawũãsia: ¡Daizezeta Nokʼodʼebemane edʼara borekea edʼa wãna ẽã bara bʼera!
24 Izha jʉrʉkuadʼara kʼawua ẽã krĩchasidʼa maʉ̃ta jarabʉrʉba, mawũẽ Jesúsbara wakusa mawũãsia: ¡Daizezeta Nokʼodʼebemane edʼara borekea edʼa wãna ẽã ne biota krĩcha bʼera! 25 Aguja uriadʼe camellota audre bia berabʼari bʼeya bara bʼʉta edʼa wãĩ kʼãñabara Daizezeta Nokʼodʼebemane.
26 Mawũãĩ ãzhira wuaabʉrʉ kʼawua ẽã krĩcha ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: ¿Bara bʼʉsidʼa mawũãbʉrʉ kʼaita ẽdrʉipe?
27 Maʉ̃ne Jesúsbara ãzhi akʉ mawũãsia: Ẽdrʉira zhãrãĩtara boreke ẽã, mawũãmina Daizezebara ẽdrʉbi bʼeya, ne jõma boreke baera Daizezeitara.
28 Mawũãĩ Pedroba mawũãsia: Daibara ne jõma ãmaẽsidʼa, mobe bʉta pẽwã bʼea.
29 Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, iabʼaʉba deta ãmaẽrã, zhi mebẽrã zhũmakĩrãrãta, nawekʼaurãta ãmaẽrã, zezeta, papata, wũẽrãta, warrarãta, druata, mʉ kʼarea ãmaẽrã, bedʼea biata mʉnebemata jarai kʼarea ãmaẽrã, 30 idʼi ewade ãmaña jidama cien jidaya deta, mebẽrã zhũmakĩrãrãta, nawekʼaurãta, paparãta, warrarãta, druata. Baridua zuburia odʼaimina mawũã jidaya, aramaʉ̃ne ewari tẽã nʉmaĩta zeidʼera jidaya Daizeze ũme bʼai jõ ẽãta. 31 Mawũãmina bio zhi zromata bʼera zhi zroma ẽãta duaneña, waya zhi zroma ẽãta bʼeta zhi zromata duaneña.
Jesúsba jarama ũbeata jaradʼa izhi beadʼaita
(Mateo 20:17-19; Lucas 18:31-34)
32 Odʼe wãsidʼa wãrĩze wãta Jerusalén pʉwʉrʉedʼa, Jesús na taidʼe izha jʉrʉkuadʼara pera kuatebasia, izhi kʼaidʼu wãbʉdara pera kuatebasia. Mawũẽ doce izha jʉrʉkuadʼata wakusa awuara jʉre edape izhi sãwũã berabʼariita jara mawũãsia: 33 Dazhirã wãrĩze wã Jerusalén pʉwʉrʉedʼa, mʉ Beubari Bape bʼʉra maĩnu chãbʼaridʼaya sacerdoterã nokʼorãta bʼea, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata bʼea, maʉ̃rãbara jaradʼaya mʉrã beadʼamarẽã, aramaʉ̃ne mʉrã chãbʼaridʼaya judíorã ẽãta bʼea. 34 Mʉrã ãzhima sewakʼau bʼʉdʼeba udʼaya, dau idʼodʼaya, aramaʉ̃ne beadʼaya, mawũãmina ewari ũbeadʼe beudʼata piradrʉya.
Kʼãrẽ widʼidʼapeadʼa Jacoboba Juanba
35 Jacobo, Juan, Zebedeo warrarãba Jesús orradʼape mawũãsidʼa: Miã Ũrãgʼabari, daibara krĩña panʉã bʉa aribʼaeita daiba widʼibʉdata.
36 Mawũãnaĩ mawũãsia: ¿Mʉã kʼãrẽta oita krĩña panʉ?
37 Mawũãĩ mawũãsidʼa: Bʉta Nokʼota bʼebʉrʉ maẽ daita nokʼo babi jewedʼabigarua abʼa bʉ juwua araare, abʼa bʉ juwua ãkʼaare.
38 Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: Marãbara kʼawuadʼa ẽã kʼãrẽ widʼi panʉrã. ¿Marã zuburiaita panʉka mʉ zuburiai kĩrãkʼara?
39 Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Daibara bʼedʼaya.
Mawũãnaĩ Jesúsbara mawũãsia: Marã wãrĩnu mʉ zuburiai kĩrãkʼara zuburiadʼaya. 40 Mawũãmina mʉ juwua araare, mʉ juwua ãkʼaare jewedʼabigaira mʉãrã diaidʼe bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ jewedʼa paneña Daizezeba maʉ̃ĩta zhi aribʼaemata.
41 Zhi diezba maʉ̃ta ũrĩnaĩ kĩrũsidʼa Jacoboa Juanʉã. 42 Mawũẽ Jesúsbara trʉ̃kuape mawũãsia: Marãbara kʼawua bʼea naʉ̃ ẽjũãne nokʼota bʼebara zhãrã ãzhi edre erunʉmeã, zhi zromata bʼera aramaʉ̃ne zhãrã ʉ̃rʉ̃ zarea nʉmeã. 43 Mawũãmina marã mawũã duanaĩne bʼʉ ẽã, awuarabʉrʉ marãnebema zhi zromata bʼa krĩña bʼʉra bʼaibara dewaraurãta aribʼaebarita. 44 Marãnebema zhi zromata bʼa krĩña bʼʉra bʼaibara jõmaʉ̃ nezokʼata. 45 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa mʉ Beubari Bape bʼʉra ze ẽbasia zhãrãba aribʼaedʼamarẽã, awuarabʉrʉ zesia zhãrã aribʼaeita, aramaʉ̃ne mʉ bebura diaya zhãrã jõmaʉ̃bari.
Bartimeo daʉbʼerrea bʼʉta ne ũdubidʼa
(Mateo 20:29-34; Lucas 18:35-43)
46 Jericó pʉwʉrʉedʼa zekuape Jericódʼeba Jesús izha jʉrʉkuadʼa bawara wãbʉrʉdʼera kʼabanata kʼaidʼu wãsidʼa, maʉ̃ne Bartimeo daʉbʼerrea bʼʉta Timeo warrata o kʼaita jewedʼa bʼʉta nebari widʼi bʼasia. 47 Maʉ̃ne Jesús Nazaredʼebemata ũrĩĩ nemi jĩgua mawũãsia: ¡Jesús, bʉra rey Davidʼeba uruta bʼʉba mʉrã sozuburiarua!
48 Mawũãĩ bioba kẽãsidʼa chupeamarẽã, mawũãmina izhara audre bʼia mawũãsia: ¡Bʉra Davidʼeba uruta bʼʉba mʉrã sozuburiarua!
49 Mawũãĩ Jesús pi nʉmepe trʉ̃namarẽã jarabʉrʉba trʉ̃ mawũãsidʼa: Wãniguarua, piradrʉrua, bʉra trʉ̃ kʼobʼʉa.
50 Mawũãnaĩ wua ãnebʼari bʼʉta bʼaribuepe piradrʉpe zesia Jesúsma. 51 Mawũẽ Jesúsbara mawũãsia: ¿Bʉara mʉã kʼãrẽta oita krĩñape?
Mawũãĩ daʉbʼerrea bʼʉbara mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, mʉta ne ũdubirua.
52 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Wãrũã, bʉra soidʼu kʼobʼʉba ẽdrʉbʉrʉa.
Audre ẽãne ne ũdusia, mawũẽ Jesús kʼaidʼu tebasia odʼe.
Jesús edʼa wãna Jerusalénne
(Mateo 21:1-11; Lucas 19:28-40; Juan 12:12-19)
11 Jerusalén kʼaita babʉdadʼe, Betfagé pʉwʉrʉ kʼaita Betania pʉwʉrʉ kʼaita zebʉdata, Olivo kʼatuma kĩrãbita zebʉdadʼera, Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼata ũme zokʼabʉrʉta, 2 mawũãsia: Pʉwʉrʉ zakeidʼu wãũdua jari mazhi kĩrãbita tabʼʉidʼu, kʼãma edʼa wãbʉdadʼera ũdudʼaya burro kũrãta jʉ̃ nʉmʉta, maʉ̃nerã miõta bʼarikʼa, maʉ̃ta ẽnape weudua. 3 Iabʼaʉba widʼibʉrʉta: ¿Kʼãrẽã kʼãwũã obʉda ara? Nokʼoba nesidʼa adʼape nane diabʼariya audua.
4 Mawũãĩ wãbʉdadʼera ũdusidʼa burro kũrãta jʉ̃ nʉmʉta ãĩ puertama, mawũẽ ẽnasidʼa. 5 Ʉ̃kʉrʉ mama kʼobʼebara mawũãsidʼa: ¿Marãbara kʼãrẽã ẽnabʉda kʼãʉ̃ burrora?
6 Mawũãnaĩ ãzhara jarasidʼa sãwũã jaraita Jesúsba jaradʼadʼe, mawũẽ idaribisidʼa. 7 Aramaʉ̃ne burrora wesidʼa Jesúsma, mobe ʉ̃rʉ̃ bʼʉsidʼa ãzhidʼe wua ãnebʼari panʉta, mobebʉrʉ Jesús jewedʼasia ʉ̃rʉ̃. 8 Biobara bia edabʉdata ãzhidʼe wua ãnebʼari bʼeta odʼe ewarazoasidʼa, dewaraurãbara pãrãrã kiduata tʉdʼape odʼe tadʼazoasidʼa. 9 Zhãrãbara na wãba tẽã uruba nemi jĩgua mawũãsidʼa:
¡Bʉra ibia jaradʼaya!
¡Ibia jaradʼaya Daizezedʼeba zebʉrʉra!* 10 ¡Nokʼora ibia jaradʼaya zõrã dazhirãta bʼadʼadʼeba rey Davidʼeba zebʉrʉra! ¡Daizezera ibia jaraudua ʉ̃trera!
11 Aramaʉ̃ne Jesús Jerusalénne edʼa wãbʉrʉdʼera, Daizeze dedʼa ewara maẽ wãpe ne jõma akʉkuape keu baera Betania pʉwʉrʉedʼa wãsia izha jʉrʉkuadʼata doce bawara.
Ikʼazhirua jaradʼa higuera ta ne ẽãta
12 Nrũẽma Betania pʉwʉrʉdʼeba wãbʉdadʼera jarrasia Jesús. 13 Maʉ̃ne wawarauba ũdusia bakuru higuera kidua bara nʉmʉta, mawũẽ akʉdʼe wãsia zhi ta bʼʉ kʼawuaita, mawũãmina maĩnu jũẽbʉrʉdʼera zhi kiduatrʉ ũdusia higo zaubari ewari ẽbaera. 14 Mawũẽ Jesúsbara higuera nʉmʉã mawũãsia: Bʉ tara miõba wueta kʼo ẽã.
Maʉ̃ta ũrĩsidʼa izha jʉrʉkuadʼabara.
Jesúsba miti ẽã odʼa Daizeze deta
(Mateo 21:12-17; Lucas 19:45-48; Juan 2:13-22)
15 Jerusalén pʉwʉrʉedʼa zebʉdadʼera Jesús edʼa wãsia Daizeze dedʼa ewara maẽ, mobe ãĩ jʉrekuasia mama ne nendo bʼeta ne eda bʼeta. Mesara burekuasia plata kʼãbiabadadʼera, buguera burekuasia pusirã nendobadadʼera. 16 Mobe Daizeze dedʼa ewara maẽ miõta idu berabʼaribi ẽbasia ne edeira. 17 Maʉ̃nerã miã ũrãgʼabʉrʉta mawũãsia: ¿Naʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉ ẽka:
Mʉ dera zhiwidʼibadata nʉmʉã adʼaita jõmaʉ̃ĩtabemata nʉmaña abʼʉ ẽka? Mawũã bʼʉdʼera marãbara nezrʉgamiãrã de babi nʉmʉkʼãrĩna.* 18 Maʉ̃ta ũrĩnaĩ ũrãgʼa Moisédʼe jarabadabara sacerdoterã nokʼorãbara krĩcha jʉrʉsidʼa sãwũã beadʼaita. Ãzhara wawia bʼeasia jõmaʉ̃ba bia ũrĩ bʼeba izhi ũrãgʼata. 19 Mawũãmina keubʉrʉdʼera Jesús ãĩ wãsia Jerusalénnebara.
Higuera ikʼazhirua jaradʼata bagudʼa
20 Diapedʼa berabʼaribʉdadʼera ũdusidʼa bakuru higuera bagudʼata kʼarradʼeba. 21 Mawũẽ Pedrobara bude bape mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, akʉdua, bakuru higuera bʉa ikʼazhirua jaradʼara bagusia.
22 Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Soidʼu kʼobʼa bʼeaudua Daizeze ũme. 23 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, bariduba kʼatuma za nʉmʉã jarabʉrʉta: Ãĩ wãrũã, pusadʼe doidʼu wãrũã abʉrʉta, izhi soma bʼe ẽãne kʼobʼʉ ẽbʉrʉ, awuarabʉrʉ soidʼu kʼobʼʉba izha jara kʼobʼʉra aribʼae nʉmaẽdaidʼe kʼobʼʉra, izha jarabʉrʉra aribʼae nʉmaẽdaya. 24 Maʉ̃ba mʉã marãã jaraya, jõma marãba widʼibʉdara zhiwidʼi soidʼu kʼobʼeaudua jidadʼaita, mawũãrã marãma zeya. 25 Marã zhiwidʼi kʼobʼedʼera bedʼea ne ẽãne edaudua iabʼaʉ bawara bĩ ẽã bʼebʉrʉ, marã Zeze ʉ̃tre bʼʉbidʼa marã bedʼea ne ẽã bʼʉkuamarẽã marãba bia ẽãta odʼapeadʼata biodʼeba. 26 Marã bĩ ẽã odʼata marãba bedʼea ne ẽãne edadʼa ẽbʉrʉ, marã Zeze ʉ̃tre bʼʉbidʼa marã bedʼea ne ẽã bʼʉ ẽã marãba bia ẽãta odʼapeadʼata biodʼebara.
Zareata Jesúsdʼe
(Mateo 21:23-27; Lucas 20:1-8)
27 Wakusa Jerusalén pʉwʉrʉedʼa zekuape Daizeze dedʼa ewara maẽ Jesús taidʼe, izhima zesidʼa sacerdoterã nokʼorãta, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata, nokʼorãta. 28 Mobe mawũãsidʼa: ¿Kʼaiba obi bʼʉ bʉa obʼʉra? ¿Kʼaiba diasi zareara bʉa obʼʉta onʉmaĩrã?
29 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉãbidʼa marãã widʼiya. Panuũdua, mawũãrã mʉãrã marãã jaraya kʼaiba obi bʼʉta mʉã obʼʉra. 30 Zhãrã buru kʼoemarẽã Juan, ¿Ʉ̃trebemaba zokʼasika o zhãrãba? Panuũdua.
31 Mawũãĩ ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: Dazhirãba Ʉ̃trebemaba zokʼasia adʼara, ¿mobera kʼãrẽã ĩjãna ẽbasi aya? 32 ¿Maʉ̃ne dazhirãbara sãwũã zhãrãba zokʼasia adʼaipe? Ãzhara aramaʉ̃ne zhãrãta wawiasidʼa, jõmaʉ̃ma Juan wãrĩnu Daizezeba bedʼeata jarabibarita bʼʉ baera. 33 Mawũẽ panaʉ̃bʉdata Jesúa mawũãsidʼa: Daibara kʼawuadʼa ẽã.
Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉãbidʼa marãã jara ẽã kʼaiba obi bʼʉra mʉã obʼʉra.
Uvadʼe trajabadata bia ẽãta bʼeadʼa
(Mateo 21:33-46; Lucas 20:9-19)
12 Mobebʉrʉ Jesúsbara ne bio jarakʼa mawũãsia: Ũmakĩrãba uvata upe serrape osia uva bʼata piabarita. Mobe uva akʉita pãrãsia deta ʉ̃tʉ drasoa, mobe uvadʼe trajabadaa arrendape wãsia wawara. 2 Uva bʼʉabada ewade nezokʼata zokʼasia uvadʼe trajabadama, uva izhaa diabʉdata jidamarẽã. 3 Mawũãmina maʉ̃rãbara jirtopota jirachisidʼa, aramaʉ̃ne buesidʼa juwuaawa. 4 Wakusa nezokʼa awʉrʉta ãzhima zokʼabʉrʉra mongʼaraba tabʼari puosidʼa buruta, mobe ikʼazhirua jarasidʼa. 5 Wakusa awʉrʉta zokʼabʉrʉra beasidʼa. Dewara bio zokʼabʉrʉra ʉ̃kʉrʉ jirachisidʼa, ʉ̃kʉrʉ beasidʼa.
6 Wadʼi abʼa erubʼʉta erubʼasia zhi warra izha kʉãgʼata. Maʉ̃sidʼa maʉ̃rãma zokʼabʉrʉta mawũãsia: Wawiadʼaya mʉ warrara. 7 Mawũãmina uvadʼe trajabadara ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: Ne zhi zezedʼera naʉ̃ba jidaya. Mawũẽ beadʼaya, izha jidaita bʼʉra aramaʉ̃ne dazhirãba jidadʼaya. 8 Aramaʉ̃ne jirtopota beasidʼa, mobe ãĩ bʼaribuesidʼa uvadʼebara.
9 ¿Aramaʉ̃nerã uva zhibaribara sãwũã oipe? Wãpe beakuaya uvadʼe trajabadara, mobe uva izhidʼera chãbʼariya awʉrʉrãã.
10 ¿Aramaʉ̃ kĩrãkʼa mʉ seribidʼa ẽãnebemata zhi bʼʉmarã marãbara ledʼakʼa kĩrãkʼa duanu ẽka?:
¿Jara bʼʉ ẽka de obadaba mongʼara seri ẽãne bʼʉdʼapeadʼara wagʼauta bʼesita.
11 Daizezeba mawũã osi baera dazhirãma ne bia abʼʉ ẽka?*
12 Jida krĩñasidʼa mawũã ne jarabʉrʉbara ãzhita jarabʉrʉta kʼawuabʉdaba. Mawũãmina kʼabanata wawiabʉdaba ãmaẽbʉdata wãsidʼa.
Rey Romanebemaĩta plata diabadadʼebema
(Mateo 22:15-22; Lucas 20:20-26)
13 Fariseorãta ʉ̃kʉrʉ rey Herode pẽwã bʼeta ʉ̃kʉrʉ Jesúsma zokʼasidʼa wãẽã bedʼeabidʼamarẽã. 14 Mawũẽ maʉ̃rã zekuape mawũãsidʼa: Miã Ũrãgʼabari, daiba kʼawua bʼedʼera bʉara jara bʼʉa wãrãta, bʉra krĩcha zhãrãneã zhi edebi ẽã bʉara akʉ ẽbaera zhãrãnebemata. Awuarabʉrʉ wãrĩnuta jara bʼʉa Daizeze ota. ¿Diasia bʼʉka rey César plata diabadara, o dia bʼe ẽ? ¿Diadʼaidʼe bʼʉka o diadʼaidʼe bʼʉ ẽ?
15 Jesúsbara kʼawuasia ãzhira sewa bibaʉta kʼobʼeta, mawũẽ mawũãsia: ¿Mʉrã kʼãrẽã wãẽãbidʼaita kʼopanʉ? Denario abʼa mʉma weudua mʉã akʉita.
16 Ãzha wedʼai Jesúsbara mawũãsia: ¿Naʉ̃nerã kʼai zata nʉmʉ, kʼai trʉ̃ta bʼʉ nʉmʉ?
Mawũãĩ ãzhara mawũãsidʼa: Césardʼea.
17 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Césardʼera César diaudua, Daizezedʼera Daizezea diaudua.
Mawũãĩ bia akʉdruasidʼa izhira.
Beudʼata piradrʉdʼaidʼebema
(Mateo 22:23-33; Lucas 20:27-40)
18 Maʉ̃ne saduceorãta zesidʼa Jesúsma, maʉ̃rãbara jara bʼea beudʼara piradrʉ ẽãta, mawũẽ widʼi mawũãsidʼa: 19 Miã Ũrãgʼabari, Moisébara bedʼeata bʼʉdʼata mawũãsia: Mebea iabʼaʉdʼeta beubʉrʉdʼe zhi kĩma ãmaẽbʉrʉta warrata ãmaẽ ẽbʉrʉ zhi mebeaba edaibara, aramaʉ̃ne zhi mebea beudʼata warra barabiya. 20 Ewari abʼa mebẽrãta siete pãĩna bazhia, nabemata miã kʼãĩpe beusia warra ne ẽã. 21 Mawũẽ maʉ̃ wũẽrã zhi tẽãbemaba kʼãĩpe maʉ̃sidʼa beubʉrʉba warra ãmaẽ ẽbasia. Abʼarika berabʼarisia zhi ũbeasidʼa. 22 Sietera jõma mawũã berabʼaribʉrʉba miõba warrarã ãmaẽ ẽbasia. Nʉmʉne beusia wũẽrãsidʼa. 23 Kʼõbe beudʼata piradrʉbʉdadʼera, ¿ãzhirãnebemabara sãʉ̃ba izhi wũẽrã baipe mawũã sieteba ãzhi wũẽrã babidʼapeadʼara?
24 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Marã wãẽã bʼeba maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmarã sãwũãta kʼawuadʼa ẽã, miã Daizeze zareara sãwũãta kʼawuadʼa ẽã. 25 Beudʼata piradrʉbʉdadʼera miã kʼãĩna ẽã, awuarabʉrʉ ángelerã ʉ̃tre bʼe kĩrãkʼa bʼeaya. 26 Mawũãmina beudʼata piradrʉdʼaidʼebema, ¿marãbara Moisé librodʼera ledʼakʼa kĩrãkʼa bʼeta Daizezebara ʉrʉta nʉmʉ maẽba Moiséa mawũãsi ẽka?: ¿Mʉrã Abraham Zhibaria, Isaac Zhibaria, Jacobo Zhibaria asi ẽka? 27 Aramaʉ̃nerã Daizezera beukuadʼa Zhibari ẽã, awuarabʉrʉ zokʼai bʼe Zhibaria. Mawũẽ marã biodʼe wãẽã bʼea.
Zhi zromata bʼʉa aribʼaedʼai bʼʉta
28 Ũrãgʼa Moisédʼe jarabadaba abʼaʉba Jesús orrasia, saduceorãba widʼibʉdata bia panaʉ̃bʉrʉta ũrĩpe widʼi mawũãsia: ¿Sãʉ̃ta zhi zromape Daizezeba aribʼaemarẽã jara bʼʉta jõmaʉ̃nebema?
29 Mawũãĩ Jesúsbara jarabʉrʉta panaʉ̃ mawũãsia: Jõmaʉ̃nebema zhi zromata Daizezeba aribʼaemarẽã jara bʼʉra mawũã bʼʉa: Israel bʼebara ũrĩũdua: Nokʼo Daizezera abʼa bʼʉa. 30 Nokʼo Daizezera soidʼu kʉãgʼarua, bʉzhi jawureidʼuba, bʉzhi krĩchaidʼuba, bʉzhi zareaidʼuba. 31 Maʉ̃ zhi ũmeta dewara mawũã bʼʉa: Zhãrã kʉãgʼarua bʉzhi kĩrãkʼa. Daizezeba aribʼaemarẽã jara bʼʉra awʉrʉ audre zhi zroma ne ẽã maʉ̃rã kʼãñabara.
32 Mobebʉrʉ ũrãgʼa Moisédʼe jarabaribara mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, bʉa wãrĩnuta jarabʉrʉ kĩrãkʼa Daizezera abʼa bʼʉta awʉrʉ izhi kĩrãkʼara ne ẽã. 33 Mawũã Daizezeta soidʼu kʉãgʼaira, dazhi jawureidʼuba, dazhi zareaidʼuba kʉãgʼaira, zhãrã dazhi kĩrãkʼa kʉãgʼaira audre biga nendʉwʉrʉta bio Daizezeita bai kʼãñabara.
34 Mawũã krĩchadʼe panaʉ̃bʉrʉba Jesúsbara mawũãsia: Bʉra Daizezeta Nokʼodʼebemane babodʼoa.
Aramaʉ̃ne miõba wueta kʼãrẽ widʼidʼa ẽbasia.
¿Kʼaidʼeba uru zhãrã Ẽdrʉbira?
(Mateo 22:41-46; Lucas 20:41-44)
35 Daizeze dedʼa ewara maẽ Jesús miã ũrãgʼa mawũãsia: ¿Ũrãgʼa Moisédʼe jarabadabara jara panʉka zhãrã Ẽdrʉbira rey Davidʼeba uruta? 36 Davidbara Jawurebiadʼeba mawũãsia:
Daizezebara mʉ Nokʼoa mawũãsia: Mʉ juwua araare jewedʼarua, bʉ jura bʼeta jõma mʉã bʉ jẽrũ edre bʼʉyeedʼa.* 37 Davidba mawũã izhi Nokʼoa adʼara, ¿sãwũã bari kʼãwũta izhidʼeba uruta bʼaipe? Kʼabanabara Jesús bedʼeara ũrĩ bʼeasia ũrĩ krĩña.
Ũrãgʼa Moisédʼe jarabadadʼebema
(Mateo 23:1-36; Lucas 11:37-54; 20:45-47)
38 Jesús miã ũrãgʼa nʉmʉnerã mawũãsia: Kĩrãkuita bʼeaudua ũrãgʼa Moisédʼe jarabada kʼarea, zhi zromane tebaita wua eidʼu drasoa jʉ̃ teba krĩñadea, ãzhi wawia saludʼaita krĩñadea pʉwʉrʉdʼe kʼabana maẽrã. 39 Nokʼorãta jewedʼabari maẽ jewedʼa krĩñadea de zhi jʉrebadata nʉme maẽrã, nokʼorãta jewedʼabari maẽ jewedʼa krĩñadea nekʼodʼe trʉ̃bʉdadʼera. 40 Deta wũẽrãrã pẽdrarãneta jãrĩ bʼea, mobe zhãrãma bia nʉmaĩta dããrã zhiwidʼibada. Maʉ̃neba maʉ̃rã Daizezebara audre pua kʼawua oya.
Ofrenda diadʼa wũẽrã pẽdraba
41 Ofrenda edʼa kenabʼaribada maẽ kĩrãbita Jesús jewedʼa kʼobʼʉdʼe, akʉ kʼobʼasia zhãrãba plata edʼa kenabʼari kʼopanʉta. Bara bʼebidʼa bioba plata bio edʼa kenabʼari kʼopanasia. 42 Maʉ̃ne wũẽrã pẽdrata zuburia bʼʉta zepe moneda zakerãta ũme edʼa kenabʼarisia bio vale ẽãta. 43 Mawũẽ Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼata trʉ̃pe mawũãsia: Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, naʉ̃ wũẽrã pẽdrata zuburia bʼʉbara jõmaʉ̃ kʼãñabara plata audre edʼa kenabʼaribʉrʉa. 44 Wuaabemabara edʼa kenabʼaribʉda plata audʼubemata, mawũãmina naʉ̃ wũẽrãbara zuburia bʼʉdʼe jõma edʼa kenabʼaribʉrʉa izhi nekʼoita erubʼadʼata.
Jesúsba jaradʼa Daizeze de ãrĩnaĩta
(Mateo 10:16-25; 24:1-28; Lucas 17:22-24; 21:5-24)
13 Daizeze dedʼa ewara maẽba Jesús ãĩ zebʉrʉdʼera izha jʉrʉkuadʼabara abʼaʉba mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari, akʉdua, mongʼara bi-ia kedʼea, dera bi-ia nʉmeã. 2 Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: ¿Bʉa akʉ kʼobʼʉra de zromata nʉme ẽka? Kʼãwũã nʉmerã mongʼara abʼari mongʼara ʉ̃rʉ̃bidʼa kʼobʼa ẽbaya ãrĩbʉdaba.
Sãwũãĩnebema ẽjũã jõĩ nawedʼa
3 Olivo kʼatumane Jesús jewedʼasia Daizeze de kĩrãbita. Maʉ̃ne Pedroba, Jacoboba, Juanba, Andrésba dobʼaʉa widʼi mawũãsidʼa: 4 ¿Daia jaradua, sõmbedʼepe Daizeze deta mawũã ãrĩnaĩrã? ¿Sãwũãĩpe maʉ̃ta jõma arimaẽ berabʼariira?
5 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Kĩrãkuita bʼeaudua miõã zhi sewabidʼa ẽbaita. 6 Nʉmʉne bio sewata mʉneba zebʉdabara mawũãnaña: Mʉrã zhãrã Ẽdrʉbia. Aramaʉ̃ne bio sewadʼaya. 7 Marãbara zhõta ũrĩnaña namabidʼa ãĩbidʼa, maʉ̃nerã perarãũdua, mawũã berabʼariibara, mawũãmina wadʼi ẽbaya ewari nʉmʉta jõĩrã. 8 Drua tabʼeta drua awʉrʉta tabʼe bawara zhõnaña, nokʼorãta nokʼorã awʉrʉ bawara zhõnaña. Baridu maẽ nʉmeña ẽjũã ureta, jarrabata. Maʉ̃ jõma puata jẽdeba nʉmeña.
9 Mazhikusa kĩrãkuita bʼeaudua, marã chãbʼaridʼaya nokʼorã wagʼaurãã, de zhi jʉrebada nʉme maẽ marã udʼaya. Nokʼorã kĩrãbita, reirã kĩrãbita marã ededʼaya mʉ kʼarea, aramaʉ̃ne marãbara mʉnebemata maʉ̃rãã jaradʼaya. 10 Bedʼea biata mʉnebemata ewari nʉmʉ jõĩ nawedʼa nokʼorãã chãbʼaridʼaita edebʉdadʼera jaradʼaibara zhãrã jõmaʉ̃ã. 11 Marãta sopuarãũdua kʼãrẽta jaradʼai kʼareara, miã krĩcharãũdua, awuarabʉrʉ maʉ̃nerã Jawurebiaba jarabibʉrʉta jaraudua, aramaʉ̃nerã marãta bedʼea ẽã, awuarabʉrʉ bedʼeaya Jawurebiata. 12 Mebeabara beadʼamarẽã chãbʼariya zhi mebeata, zezebara zhi warrata. Warrarã bĩ ẽãdʼaya ari ãzhi zhibarirã bawara, aramaʉ̃ne beakuabidʼaya. 13 Jõmaʉ̃ba marã juradʼaya mʉ kʼarea, mawũãmina mʉta pẽwã zuburiata jõñiĩnu nʉmʉrã ẽdrʉya.
14 Jaidʼebema ne mitiata nʉmʉbʉdata marãba ũdubʉdadʼera, Daizezeba bedʼeata jarabibariba Danielba jaradʼata ũdudʼaya. Daizeze dedʼa nʉma ẽbai bʼʉta nʉmʉnaña. Mawũẽ zhi naʉ̃ lebʉrʉbara maʉ̃ sãwũãta kʼawuarua. Mobebaira Judeadʼe bʼera merũ wãẽbaudua kʼatumaẽna. 15 De ʉ̃rʉ̃ kʼobʼʉra udʼubʼaepe edʼa wãrãrũã kʼãrẽ bʉzhi dedʼabema jiraedaira. 16 Meã kʼobʼʉra deidʼu zerãrũã bʉzhi wua jiraedaira. 17 Bʼiogʼoa bʼera, wũãwũã judʼebema erubʼera zuburiadʼaya maʉ̃ ewadera. 18 Mawũẽ zhiwidʼiudua marã mawũã merũbʉdadʼera nʉma ẽbamarẽã kue ewarita. 19 Maʉ̃ ewadera zuburiatrʉ nʉmaña, Daizezeba ẽjũã osidʼebemata idʼibasiidʼu mawũãrã ne ẽãta nʉmaña, miã tẽãbidʼa mawũãrã nʉma ẽbaya. 20 Maʉ̃ ewarita Daizezeba kʼakutua nʉmʉ ẽbʉrʉ miõta zokʼai bʼa ẽã. Mawũãmina izha zhi jʉrʉmata bʼe kʼarea kʼakutua nʉmʉsia maʉ̃ ewarira.
21 Mawũẽ iabʼaʉba zhãrã Ẽdrʉbita za bʼʉa abʉrʉdʼera, o zawa bʼʉa abʉrʉdʼera ĩjãrãũdua. 22 Nʉmʉne zhãrã sewata zhãrã ẽdrʉbita bʼeaya, sewata Daizezeba bedʼeata jarabibaridʼe bʼeaya, ũdudʼakʼata odʼaya zhãrã sewadʼaita, sewaita obʼedʼara sewadʼaya Daizezeba zhi jʉrʉmata bʼesidʼa. 23 Mawũẽ marã kĩrãkuita bʼeaudua, mʉãrã maʉ̃ta jõma marãã jarabʉrʉa nawedʼa.
Jesús zeidʼebema
(Mateo 24:29-44; Lucas 21:25-36)
24 Jari ewadera mawũã zuburia nʉmana tẽãne ʉ̃madaura pãrĩguya, jedʼekʼora ʉ̃na ẽbaya. 25 Chĩdaura bãjãneba jurzoaya, ne zarea zromarãta bãjãnebema pʉrʉderreadʼaya. 26 Mobebʉrʉ mʉ Beubari Bape bʼadʼara jãrãrãne uruta ũdudʼaya kʼãbãẽã zarea bara kĩrãwãrẽã. 27 Mobebʉrʉ mʉãrã ángelerã mʉrẽrãta zokʼaya, aramaʉ̃ne ãba jʉredʼaya mʉã zhi jʉrʉmata baridu maẽ bʼeta wawara bʼeta.
28 Bakuru higueradʼeba sãwũãta kʼawuaudua: Zhi jĩwĩnita wikubʉrʉdʼera marãbara kʼawuabada poagʼa kʼaita bata. 29 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa mʉã jara nʉmʉta arimaẽ berabʼari bʉsadʼewata marãba ũdubʉdadʼera kʼawuaudua mʉ zeira kʼaita bata. 30 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, zhãrã bʼera neba ẽwedʼa mʉã jara nʉmʉrã jõma arimaẽ berabʼariya. 31 Bãjã, drua nebaya, mawũãmina mʉ bedʼeara bari neba ẽã.
32 Mawũãmina kʼãrẽ ewade kʼãrẽ ʉ̃madaudʼe mawũã berabʼariira miõba kʼawua ẽã, miã ángelerã ʉ̃tre bʼebidʼa kʼawuadʼa ẽã, miã mʉãbidʼa kʼawua ẽã, awuarabʉrʉ kʼawua bʼʉa mʉ Zezebʉrʉ. 33 Maʉ̃ba dauba bʼeaudua, zhiwidʼi bʼeaudua, marãbara kʼawuadʼa ẽbaera mʉrã kʼãrẽ ewade zeita. 34 Aramaʉ̃nerã ũmakĩrãta wawara wãna kĩrãkʼa berabʼariya, izhi dera ãmaẽbʉrʉta nezokʼarã izhidʼea chãbʼarisia, abʼa abʼaʉa dedʼekasia kʼãrẽ oita, de akʉbaria jarasia dauba bʼamarẽã. 35 Marãsidʼa dauba bʼeaudua, kʼawuadʼa ẽbaera mʉ sõmbedʼe zeira, baʉcha zeya keubʉrʉdʼe, o ewari ẽsadra, o eterre berubʉrʉdʼe, o diapedʼa. 36 Mobedʼeba aritiaudʼe zebʉrʉdʼera ũdu ẽbaya marã kʼãĩ nʉmeta. 37 Mʉã marãã jaraira jõmaʉ̃ã jaraya: Dauba bʼeaudua.
Krĩcha jʉrʉdʼapeadʼa Jesús beadʼaita
(Mateo 26:1-5; Lucas 22:1-2; Juan 11:45-53)
14 Ewari ũme wãẽã nʉmasia Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha fiesta obadata, maʉ̃nerã pan ne oreguea ne ẽã kʼobada. Maʉ̃ne sacerdoterã nokʼorãta ũrãgʼa Moisédʼe jarabada bawara krĩcha jʉrʉsidʼa Jesús sãwũã sewadʼape jidadʼaita, aramaʉ̃ne beabidʼaita. 2 Mawũẽ mawũãsidʼa: Fiestadʼera beadʼa ẽã zhãrãta kĩrũna ẽbamarẽã pʉwʉrʉdʼe.
Jesús burudʼe kerata weadʼapeadʼa
3 Jesús Betaniane bʼʉta, Simónta aidʼaba kʼaya bʼadʼa dedʼa bʼʉdʼe, nekʼo nʉmʉne wũẽrãta zebʉrʉta kera nardo ne ʉ̃tʉta jiwado mongʼara omane wepe obʼʉetape kera Jesús burudʼe ʉ̃rʉ̃ weasia.
4 Maʉ̃ne ʉ̃kʉrʉ kĩrũbʉdata ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: ¿Kera kʼãrẽã kʼãwũã weabue? 5 Ewari treciento trajadʼabari nendoidʼe bʼasia denario trecientobari, mobedʼeba maʉ̃ platara diakʼausia zuburia bʼea.
Aramaʉ̃ne bĩ ẽã jarasidʼa maʉ̃ wũẽrã.
6 Mawũẽ Jesúsbara mawũãsia: Idaribiudua, ¿kʼãrẽã miãsẽã erukʼopanʉ? Mʉ kʼãwũã obʉrʉra biata obʉrʉa. 7 Zuburia bʼera marã bawara ewariza bʼeaya, mawũẽ marãba kʼareba krĩñabʉdadʼera kʼareba bʼedʼaya. Mawũãmina mʉrã marã bawara ewariza bʼa ẽã. 8 Naʉ̃ wũẽrãbara izha osia bʼʉta obʉrʉa. Mʉ kʼakuara nawedʼa keraba tũã obʉrʉba aribʼaebʉrʉa mʉ wuagʼa bʼʉdʼaita. 9 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, baridu maẽ ẽjũã jõmaʉ̃ne bedʼea biata mʉnebemata jarabʉda maẽ naʉ̃ wũẽrãba kʼãwũã obʉrʉsidʼa nebʉrʉdʼaya, izhira aramaʉ̃ne krĩchabadaya.
Juda wãna Jesús chãbʼariita
(Mateo 26:14-16; Lucas 22:3-6)
10 Juda Iscariote Jesúsba doce jʉrʉkuadʼadʼebemata sacerdoterã nokʼorãma wãsia Jesús chãbʼariita. 11 Ãzha maʉ̃ta ũrĩnaĩ sobiadʼape plata diaita jarasidʼa. Mawũẽ Judabara kĩrãkuita bʼesia sãwũã chãbʼariita.
Zhiko odʼapeadʼa Jesúita
(Mateo 26:17-29; Lucas 22:7-23; Juan 13:21-30)
12 Fiesta obʉdata ewari nabemane pan ne oreguea ne ẽã kʼobadadʼe oveja zaketa beabadadʼe izha jʉrʉkuadʼabara Jesúa mawũãsidʼa: ¿Bʉara sãma odʼaita krĩñape Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha nekʼobadara?
13 Mawũãnaĩ izha jʉrʉkuadʼata ũme zokʼabʉrʉta mawũãsia: Wãũdua Jerusalén pʉwʉrʉedʼa, maĩnu marãbara ũmakĩrãta daucha zeya zokʼodʼe baniã akʼobʼʉta, maʉ̃ kʼaidʼu wãũdua. 14 Deidʼu wãbʉrʉ maẽ de zhibaria mawũãũdua: Miã Ũrãgʼabariba mawũãsia: ¿Kʉdʼa sãma bʼʉ Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha kʼobadata mʉã mama kʼoira mʉã jʉrʉkuadʼa bawarauba? 15 Izhara marãã ũdubigaya kʉdʼa ʉ̃rʉ̃bema kʉdʼa zromata zhi araa omata, mama zhiko oudua dazhirãĩta.
16 Izha jʉrʉkuadʼara wãnape Jerusalén pʉwʉrʉdʼe edʼa wãbʉdadʼera ũdusidʼa izha jaradʼa kĩrãkʼa. Zhikora aramaʉ̃ne osidʼa Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha fiesta obadata.
17 Keubʉrʉdʼera Jesús zesia izha jʉrʉkuadʼata doce bawara. 18 Mobe jewedʼa duanepe nekʼobʉdadʼera Jesúsbara mawũãsia: Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, marãnebemata iabʼa mʉ ũme nekʼo kʼobʼʉba mʉrã chãbʼariya.
19 Mawũãĩ ãzhira sopuabʉdaba abʼa abʼaʉba mawũãsidʼa: ¿Mawũã oira mʉka?
20 Mawũãnaĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Mʉã doce jʉrʉkuadʼaba abʼaʉba mawũã chãbʼariya, maʉ̃bara mʉrẽ kĩrãkʼa panta sõmbera kʼobʼʉa epedʼekʼodʼe. 21 Wãrãnebai mʉ Beubari Bape bʼʉra mʉnebemata bʼʉ tabʼʉdʼe berabʼari wã, ¡mawũãmina zuburiaya mʉ chãbʼaribʉrʉra! Biga bakʼausia maʉ̃ todʼa ẽbaita.
22 Nekʼo duanune Jesúsbara pan jiraedape maʉ̃bari Daizezea zhibia jipe bʼʉape dedʼekabʉrʉta mawũãsia: Jidaudua, naʉ̃ mʉ kʼakua.
23 Mobebʉrʉ vino copadʼe jiraedape maʉ̃bari Daizezea zhibia jipe dedʼekasia, mawũẽ dosidʼa jõmaʉ̃ba. 24 Mobebʉrʉ mawũãsia: Naʉ̃ mʉ wata Daizezeba zhãrã ẽdrʉbiidʼebemata zhiwidʼita nʉmeña, mʉrã biobari wa erezoaya. 25 Mʉã wãrĩnu marãã jaraya, mʉãrã vino wueta do ẽã, marã bawarauba jari ewade zhiwidʼita doyeedʼa Daizezeta Nokʼo maẽ.
Jesúsba jaradʼa Pedroba ũdukʼa aita
(Mateo 26:30-35; Lucas 22:31-34; Juan 13:36-38)
26 Trʉ̃ãbi Salmota trʉ̃ãnape wãsidʼa Olivo kʼatumaĩnu.
27 Maʉ̃ne Jesúsbara mawũãsia: Marãbara mʉrã jõmaʉ̃ba ãmaẽnaña nane diamase. Maʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata mawũã bʼʉa:
Mʉãrã ãzhi akʉbarita beaya, mawũẽ oveja jãrãzoaya.* 28 Mawũãmina mʉta beudʼata piradrʉbʉrʉdʼera mʉrã marã na wãña Galileaedʼa.
29 Mawũãĩ Pedroba mawũãsia: Bʉra jõmaʉ̃ba ãmaẽbʉdaidʼu mʉã bʉra ãmaẽ ẽã.
30 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Mʉã wãrĩnu bʉaa jaraya: Nane diamase gallo beruma ũme berui nawedʼa bʉa mʉrã ũdukʼata jarama ũbea jaraya.
31 Mawũãĩ Pedrobara wuaabʉrʉ mawũãsia: Bʉ ũme beuita babʉrʉsidʼa mʉã bʉra ũdukʼata jara ẽã.
Mawũãĩ jõmaʉ̃ba abʼarika jarasidʼa.
Jesús zhiwidʼidʼa Getsemaníne
(Mateo 26:36-46; Lucas 22:39-46)
32 Getsemaní abadaidʼu zekuape Jesúsbara izha jʉrʉkuadʼaa mawũãsia: Nama jewedʼaudua, mʉta zhiwidʼi kʼobʼʉedʼa.
33 Mobe izhi bawara edesia Pedrota, Jacobota, Juanta, maʉ̃nerã kʼãbãẽã sopua kʼobʼesia. 34 Mawũẽ mawũãsia: Mʉrã sopuaba beuita kʼobʼʉa, nama duanedua, ʉ̃rʉ̃ma kʼopanadua.
35 Mobe arajĩga wãpe egoroma bʼarru kʼobʼepe zhiwidʼisia Daizezema bigabʉrʉ izhira zuburiabi ẽbamarẽã. 36 Izhara mawũãsia: Zeze, bʉitara ne jõma borekea, mawũẽ mʉrã zuburiabirãrũã, mawũãmina aribʼaerãrũã mʉã krĩñata, awuarabʉrʉ aribʼaedua bʉzha krĩñata.
37 Mobe zebʉrʉdʼe kʼãĩ nʉmeta ũdui Pedroa mawũãsia: ¿Simón, bʉra kʼãĩ nʉmʉka? ¿Bʉra ʉ̃rʉ̃ma kʼobʼa bʼe ẽka hora abʼabidʼa? 38 Ʉ̃rʉ̃ma kʼopanadua, zhiwidʼiudua wãẽãna ẽbaita. Marãbara wãrãne biata okrĩña bʼea, mawũãmina kʼakuabara bʼe ẽã nʉmʉã.
39 Wakusa wãpe zhiwidʼisia abʼaʉ bedʼeata jara. 40 Mobe wakusa zebʉrʉdʼera wakusa ũdusia kʼãĩ nʉmeta, dapeaba ãzhi dabʉra kʼabʼari erunʉmasia. Mawũẽ kʼawuadʼa ẽbasia kʼãrẽta jara panaʉ̃naĩrã. 41 Zema ũbeata zepe mawũãsia: Marã ya kʼãĩbʉda, ya ẽnaʉ̃bʉda. Mʉ ewarira arababʉrʉa, mʉ Beubari Bape bʼʉra chãbʼaridʼaya kʼazhirua omiãrã juwuadʼe.
42 Pirabʼariudua, wãdrʉ. Kʼaita ba mʉ chãbʼariira.
Jesús jidadʼapeadʼa
(Mateo 26:47-56; Lucas 22:47-53; Juan 18:2-11)
43 Jesús wadʼi bedʼea kʼobʼʉdʼe zesia Judata, maʉ̃ docedʼebema basia, izhi bawara zhãrã bio zesidʼa kuchoedʼa bakuruedʼa. Maʉ̃rã zokʼasidʼa sacerdoterã nokʼorãba, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadaba, nokʼorãba. 44 Judabara sãwũã chãbʼariita jaradʼata mawũãsia: Mʉã kĩrãma nigabʉrʉta maʉ̃ta izhia, maʉ̃ta jidaudua, mobe bia jʉ̃ edeudua. 45 Aramaʉ̃ne zepe Jesús orrape mawũãsia: Miã Ũrãgʼabari.
Mobe kĩrãma nigasia.
46 Aramaʉ̃ne Jesús jidasidʼa. 47 Mawũẽ mama kʼopanʉbara abʼaʉba kuchota ẽpe tusia sacerdote wagʼau nezokʼata, mawũẽ ʉrawesia kʉwʉrʉta.
48 Maʉ̃nerã Jesúsbara mawũãsia: ¿Mʉrã nezrʉgamiã kĩrãkʼa kuchoedʼa bakuruedʼa zebʉdakʼa mʉ jidadʼe? 49 Mʉrã ewariza marã bawara bʼʉta Daizeze dedʼa ewara maẽ miã ũrãgʼa bʼasidʼera mʉrã jidadʼa ẽbasia. Mawũãmina kʼãwũã berabʼariya, aranaʉ̃ne arimaẽ berabʼariya naʉ̃ẽnabemata zhi bʼʉmata.
50 Izha jʉrʉkuadʼabara jõmaʉ̃ba Jesús ãmaẽbʉdata merũ wãẽbasidʼa.
Kũrãta merũ wãẽbadʼa
51 Maʉ̃ne kũrãta kʼaidʼu jʉ̃drʉbʉrʉta bari burubʼaba kʼakua bura bʼʉta jidasidʼa. 52 Mawũãmina izhara burubʼa kenetape ẽkʼadʼa merũ wãẽbasia.
Jesús ededʼapeadʼa wagʼaurã kĩrãbita
(Mateo 26:57-68; Lucas 22:54-71; Juan 18:12-24)
53 Jesús wesidʼa sacerdote wagʼauma, maʉ̃nerã zhi jʉresidʼa sacerdoterã nokʼorãta, dewara nokʼorãta, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata. 54 Pedrora arajĩga kʼaidʼu wãsia sacerdote wagʼau drogʼoaidʼu edʼa. Mobe Daizeze de akʉbada bawara jewedʼasia tebʉ kʼã. 55 Maʉ̃ne sacerdoterã nokʼorãba, nokʼorã wagʼaurã jõmaʉ̃ba krĩcha jʉrʉsidʼa Jesú ʉ̃rʉ̃ zhãrã sewa nebʉrʉbidʼaita, aramaʉ̃ne chãbʼaridʼaita beadʼamarẽã, mawũãmina mawũã obʼedʼa ẽbasia. 56 Zhãrã bio Jesú ʉ̃rʉ̃ sewa nebʉrʉsidʼa, mawũãmina ãzhi bedʼeara abʼarika ẽbasia. 57 Maʉ̃ne ʉ̃kʉrʉ piradrʉdʼape Jesú ʉ̃rʉ̃ sewa nebʉrʉ mawũãsidʼa: 58 Daiba ũrĩbʉdadʼera naʉ̃bara mawũãsia: Mʉãrã ãrĩña naʉ̃ Daizeze de juwuaba odʼapeadʼara, mobe awʉrʉta ewari ũbeadʼe pãrãña juwuaba obʉda ẽãta.
59 Maʉ̃nebidʼa ãzhi bedʼeara abʼarika ẽbasia. 60 Mawũẽ sacerdote wagʼauta ãzhi ẽsadra piradrʉpe Jesúa widʼi mawũãsia: ¿Bʉara panaʉ̃ ẽka? ¿Wãrĩnuka naʉ̃rãba jarabʉdara bʉdʼebemata?
61 Mawũãĩ Jesús chupea kʼobʼʉba panaʉ̃ ẽbasia. Mawũẽ sacerdote wagʼaubara wakusa widʼi mawũãsia: ¿Bʉra zhãrã Ẽdrʉbita Daizeze Warrakʼa?
62 Mawũãĩ Jesúsbara mawũãsia: Mʉrã izhia. Mawũẽ mʉ Beubari Bape bʼadʼara ũdudʼaya Daizeze zhi zroma juwua araare jewedʼa bʼʉta, jãrãrãne uruta ʉ̃treba.
63 Mawũãĩ sacerdote wagʼaubara kĩrũbiba izhikusa izhi wuata kʼõẽtape mawũãsia: ¿Izhi ʉ̃rʉ̃ kʼãrẽta ãmaña jaradʼamarẽã nesidʼa bʼeaipe? 64 Marãbara ũrĩbʉda aramaʉ̃ne Daizezema mitia bedʼeabʉrʉta. ¿Mawũẽ marãma sãwũãpe? Mawũãĩ ãzhi jõmaʉ̃ba jarasidʼa bedʼeata bara bʼʉdʼeba beadʼai barata.
65 Aramaʉ̃ne ʉ̃kʉrʉbara dau idʼo jirpanesia, kĩrã pãrĩnape jirachi jirpanʉta mawũãsidʼa: Ari maẽ jaradua kʼaiba jirachita.
Daizeze de akʉbadabidʼa tachi jirpanesia kĩrãma.
Pedroba ũdukʼa adʼa Jesús
(Mateo 26:69-75; Lucas 22:56-62; Juan 18:15-18, 25-29)
66 Pedro udʼa drogʼoadʼe bʼʉdʼe, wũẽrãrã nezokʼarãta abʼa zesia sacerdote wagʼaudʼeta. 67 Maʉ̃ne Pedro tebʉ kʼã kʼobʼʉta ũdui akʉpe mawũãsia: Bʉsidʼa bʼasia Jesús Nazaredʼebema bawara.
68 Mawũãĩ izhara merãbʉrʉta mawũãsia: Maʉ̃ mʉãrã ũdukʼa, mʉãrã kʼawua ẽã bʉa kʼãrẽ jara kʼobʼʉra.
Mawũãpe edʼa zebadaidʼu wãbʉrʉdʼera gallo berusia. 69 Nezokʼa wũẽrãba wakusa ũdui mama kʼobʼea mawũãsia: Za naʉ̃ ãzhirãnebema.
70 Mawũãĩ izhara wakusa merãsia. Audre ẽãne mama kʼobʼebara wakusa Pedroa mawũãsidʼa: Bʉra Galileadʼebema baera wãrãne kʼãʉ̃rãnebema, bʉ bedʼeabʉrʉra bedʼea bʼʉa kʼãʉ̃rã kĩrãkʼa.
71 Mawũãnaĩ izhita wãrĩnu bedʼea ẽbʉrʉ Daizezebara izhikʼawua zuburia oya ape mawũãsia: Mʉãrã maʉ̃ ũdukʼa marãba jara kʼopanʉrã.
72 Maʉ̃ daucha gallo berusia beruma ũmeta. Mobebʉrʉ Pedrobara bude basia Jesúsba mawũãnata: Gallota beruma ũme berui nawedʼa bʉa mʉrã ũdukʼata jarama ũbea jaraya. Maʉ̃ta krĩchape Pedro jẽgasia.
Jesús ededʼapeadʼa Pilato kĩrãbita
(Mateo 27:1-2, 11-14; Lucas 23:1-5; Juan 18:28-38)
15 Diapedʼa bedʼeasidʼa sacerdoterã nokʼorãta, dewara nokʼorãta, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadata, jõma nokʼorã wagʼaurãta, mobe Jesús juwua tãjʉ̃ ededʼape Pilatoa chãbʼarisidʼa Roma bidʼata nokʼoa.
2 Mawũẽ Pilatobara widʼi mawũãsia: ¿Bʉra Rey judíorãneka?
Mawũãĩ Jesúsbara panaʉ̃ mawũãsia: Ara bʉzha jarabʉrʉa.
3 Sacerdoterã nokʼorãbara ne bio jara ji kʼopanasia. 4 Mawũẽ Pilatobara wakusa widʼi mawũãsia: ¿Bʉara panaʉ̃ ẽka? Bʉra ne bio jara ji kʼopanʉã.
5 Mawũãsiidʼu Jesúsbara panaʉ̃ ẽbaera Pilatora kʼawua ẽã krĩchasia.
Jaradʼapeadʼa Jesús beabimarẽã
(Mateo 27:15-31; Lucas 23:13-25; Juan 18:38—19:16)
6 Egiptodʼeba ẽzoadʼata krĩcha fiesta obada ewade Pilatobara cárceldʼe bʼeta abʼa ẽdrʉbi bʼasia zhãrãba ẽdrʉbimarẽã jarabʉdata. 7 Maʉ̃ne bʼasia abʼa Barrabás abadata, awʉrʉrã izhi bawara zhãrã beakuadʼa bawara cárceldʼe bʼʉta nokʼo bawara zhõnata bʼasia. 8 Kʼabanata zekuape Pilatoa jarasidʼa izha okʼawa bʼʉ kĩrãkʼa omarẽã. 9 Mawũẽ Pilatobara panaʉ̃ mawũãsia: ¿Marãbara krĩñadeka mʉã ẽnaĩta Rey judíorãneta? 10 Pilatobara kʼawuasia sokʼazhiruaba izhaa chãbʼaribʉdata sacerdoterã nokʼorãbara. 11 Sacerdoterã nokʼorãbara kʼabanata kʼobʼea jarasidʼa ẽdrʉbiita jaradʼamarẽã Barrabáta. 12 Mawũẽ Pilatobara panaʉ̃ wakusa mawũãsia: ¿Mobera mʉã sãwũã oita krĩñadepe marãba Rey judíorãneã apanʉrã?
13 Mawũãĩ ãzhara nemi jĩgua mawũãsidʼa: Cruzdʼe kʼachibirua.
14 Mawũãnaĩ Pilatobara mawũãsia: ¿Kʼãrẽ bia ẽãta osi?
Mawũãĩ ãzhara wuaabʉrʉ nemi jĩgua mawũãsidʼa: ¡Cruzdʼe kʼachibirua!
15 Mawũãnaĩ Pilatora zhãrã bawara bia bʼe krĩñaba ẽnasia Barrabáta, waya Jesúra ubigape chãbʼarisia cruzdʼe kʼachidʼamarẽã.
16 Mawũẽ soldaorãbara Jesús edʼa edesidʼa nokʼo dedʼa soldaorã tabʼʉidʼu, mawũẽ bʉredrʉsidʼa soldaorã jõmaʉ̃ba. 17 Reyba jʉ̃bari kĩrãkʼa jʉ̃bisidʼa wua granateta, burudʼe joatrʉsidʼa corona jʉ̃kʼara ʉrʉta pʉrradʼape. 18 Mobe mawũãsidʼa: Kʉa, judíorã Rey.
19 Bakuruba tawe jirpanesia buruma, dau idʼo jirpanesia, sãkʼokʼodʼe kʼobʼe jirpanesia wawiabʉda kĩrãkʼa. 20 Ãzhima sewakʼau bʼʉdʼeba mawũã jirpanape wua granatera wẽãsidʼa, mobe wua izhidʼeta jʉ̃bidʼape edesidʼa cruzdʼe kʼachidʼaita.
Cruzdʼe kʼachi beudʼa Jesús
(Mateo 27:32-44; Lucas 23:26-43; Juan 19:17-30)
21 Maʉ̃ne Cirene pʉwʉrʉdʼebemata Simónta Alejandroba, Rufoba ãzhi zezeta meã bʼadʼata taidʼe zareadʼe ataubisidʼa Jesúsba cruz a wãta.
22 Aramaʉ̃ne Jesús edesidʼa Gólgota abadaidʼu, maʉ̃ bedʼeabara jara krĩña bʼʉa Buru Bʼʉwʉrʉta. 23 Vino oregueata mirraedʼa poera diasidʼa puata nagʼadrʉmarẽã, mawũãmina Jesúsbara do ẽbasia. 24 Cruzdʼe kʼachidʼape soldaorãbara izha jʉ̃ bʼadʼara ãzhirãĩnu drasidʼa, maʉ̃nerã sãwũã dradʼaidʼebemata osidʼa kʼawuadʼaita sãʉ̃ta edeita abʼa abʼaʉba.
25 Diapedʼa a las nueve nʉmasia Jesús cruzdʼe kʼachisidʼadʼera. 26 Kʼãrẽã beadʼaita bʼʉ jirabʼʉta mawũã bʼasia: REY JUDÍORÃNEÃ. 27 Izhi bawara nezrʉgamiãrã ũme cruzdʼe kʼachisidʼa, abʼa juwua araare, abʼa juwua ãkʼaare. 28 Aramaʉ̃ne arimaẽ berabʼarisia zhi bʼʉmata mawũã bʼʉta: Kʼazhirua omiãne edasidʼa kʼazhirua omiãrã bawara. 29 Arakʼaita berabʼaribʉdabara ijura jarabʉdata ãzhira ojĩãwe mawũãsidʼa: ¡Ʉ̃kʉa! Bʉara Daizeze dera ãrĩpe ewari ũbeadʼe wakusa pãrãĩta jarasi baera, 30 bʉzhikusa ẽdrʉrua, udʼubʼaedua cruzdʼebara.
31 Aramaʉ̃ kĩrãkʼa sacerdoterã nokʼorãbara, ũrãgʼa Moisédʼe jarabadabara ãzhima sewakʼau bʼʉdʼeba ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: Awʉrʉrã kʼarebape izhikusara zhi kʼareba bʼe ẽã. 32 Zhãrã Ẽdrʉbita Rey Israeldʼebʉrʉ udʼubʼaeibara cruzdʼebara, mawũãrã dazhirãbara maʉ̃ta ũdudʼape ĩjãnaña izhidʼebemata.
Aramaʉ̃ne izhi bawara cruzdʼe kʼachi jirapanʉbidʼa ijura jarasidʼa.
33 Ʉ̃matipauba drua jõma pãrĩgusia a las tres bayeedʼa. 34 A las tres Jesúsbara nemi jĩgua mawũãsia: Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? Maʉ̃ bedʼeabara mawũãsia: Mʉ Zhibari, mʉ Zhibari, ¿mʉrã kʼãrẽã kenabʼaribʉrʉ?
35 Ʉ̃kʉrʉ mama kʼobʼebara maʉ̃ta ũrĩnape mawũãsidʼa: Naʉ̃bara trʉ̃ kʼobʼʉa Elíata.
36 Aramaʉ̃ne abʼa wãẽbape esponjata vino oregueadʼe sõmbera edape bakurudʼe tãjʉ̃pe domarẽã diabʉrʉta mawũãsia: Idaribiudua, akʉdʼaya Elía zei kʼawuaita udʼubʼaebidʼe.
37 Maʉ̃ne Jesús kʼãbãẽã bʼiape beusia. 38 Maʉ̃ daucha Daizeze dedʼa wua eubʼari jirabʼʉta dra kʼõã totosia ʉ̃tʉba edʼaa. 39 Soldaorã nokʼota Jesús kĩrãbita kʼobʼʉba mawũã kʼãbãẽã bʼiape beubʉrʉta ũdui mawũãsia: Wãrãne ũmakĩrã naʉ̃ Daizeze Warra basia.
40 Wũẽrãrãsidʼa ʉ̃kʉrʉ duanasia wawarauba akʉ bʼeta. Maʉ̃rãnebema duanasia María Magdalenata, dewarabema María zhi wau tẽãbema Jacoboba, Joséba ãzhi papata bʼasia, dewara bʼasia Salométa. 41 Maʉ̃rãbara Jesús Galileadʼe bʼasidʼera pẽwã bʼeba aribʼae bʼeasia. Dewara bio duanasia izhi bawara wãrĩzekuadʼata Jerusalén pʉwʉrʉedʼa.
Jesús wuagʼadʼapeadʼa
(Mateo 27:57-61; Lucas 23:50-56; Juan 19:38-42)
42 Keubodʼodʼera aribʼae jirpanasia nrũẽma sábadodʼe ẽnaʉ̃bada ewari baera. 43 Mawũẽ José Arimatea pʉwʉrʉdʼebemata, nokʼorã wagʼaurãnebemaba Daizezeta Nokʼodʼebemata jʉ̃ã bʼadʼata zepe wãnigua edʼa wãsia Pilatoma. Mobe widʼisia Jesús kʼakuata. 44 Mawũẽ Pilatobara krĩchasia sãwũã mawũã ĩñabasia beuta. Maʉ̃neba soldaorã nokʼota trʉ̃pe widʼisia ya beusi kʼawuaita. 45 Mawũẽ soldaorã nokʼobara beusita jarabʉrʉba Jesús kʼakuara diasia Joséa. 46 Mawũẽ Josébara burubʼata edape cruzdʼebara Jesús ãĩ edape burasia burubʼaba, mobe edʼa tabʼʉsia peñata zobʼea kʼorubidʼa maẽ. Mobe mongʼara zromaba tapabigasia maʉ̃ zobʼeadʼe edʼa wãbarira. 47 Maʉ̃ta María Magdalenaba, dewarabema María José papaba akʉ kʼopanasia sãma kenabʼaribʉdata.
Jesús beudʼata piradrʉdʼa
(Mateo 28:1-10; Lucas 24:1-12; Juan 20:1-10)
16 Sábado ẽnaʉ̃bada ewarita berabʼaribʉrʉdʼera, María Magdalenaba, dewarabema María Jacobo papaba, dewara Saloméba kerata edasidʼa wãnaĩta Jesús kʼakuata tũã odʼaita. 2 Diapedʼa semana ewarita nabemane domingodʼe Jesús wuagʼadʼapeadʼaidʼu zesidʼa ʉ̃madau ʉ̃tʉ zebʉrʉdʼe. 3 Maʉ̃nerã ãzhirãĩnu mawũãsidʼa: ¿Mongʼara kʼaiba ãña ʉratʉ dedʼekaipe peña zobʼeadʼe edʼa wãbari maẽ kʼobʼʉra?
4 Mawũãmina akʉbʉdadʼera mongʼara ãña ʉratʉ kʼobʼʉta ũdusidʼa jipadʼe zhi zromata. 5 Mawũẽ peña zobʼeadʼe edʼa wãbʉdadʼera, juwua araare kũrãta jewedʼa bʼʉta ũdusidʼa, wua torrota eidʼu ãnabʼari jʉ̃ bʼasia. Wũẽrãrã perasidʼa. 6 Mawũẽ maʉ̃bara mawũãsia: Perarãũdua, marãbara jʉrʉ panʉã Jesús Nazaredʼebema cruzdʼe kʼachidʼapeadʼata. Beudʼata piradrʉsia, nama ne ẽã. Akaudua izhi tabʼʉdʼapeadʼata. 7 Wãũdua, mobe izha jʉrʉkuadʼaa, Pedroa jaraudua izhira marã na Galileaedʼa wãta. Maĩnu ũdudʼaya izha marãã jaradʼa kĩrãkʼa.
8 Peña zobʼeata nʉmʉ maẽbara wũẽrãrã wãẽbasidʼa ure perabʉdaba. Mawũẽ miõã miã kʼãrẽta jaradʼa ẽbasia peraba.
Jesús zhi ũdubidʼa María Magdalenaa
9 Jesús beudʼata diapedʼa piradrʉbʉrʉra semana ewarita nabemata domingodʼera naara zhi ũdubisia María Magdalenaa, maʉ̃ wũẽrãnebara jʉrekua bazhia jai siete. 10 Maʉ̃ wũẽrã wãpe maʉ̃ta jarasia Jesús bawara bʼeadʼaa, ãzhira sopua bʼeba jẽga duanasia. 11 Maʉ̃rãbara Jesús zokʼai bʼʉta ũrĩbʉdara, maʉ̃ wũẽrãba ũdudʼara ĩjãna ẽbasia.
Jesús zhi ũdubidʼa izha jʉrʉkuadʼata ũmeã
12 Maʉ̃ tẽã Jesús zhi ũdubisia izha jʉrʉkuadʼata ũmeã, maʉ̃rã odʼe tebasidʼa. 13 Ãzhira wãnape dewaraurãã maʉ̃ta jarasidʼa. Mawũãmina miã maʉ̃rãba jarabʉdasidʼa ĩjãna ẽbasia.
Jesúsba jaradʼa izha jʉrʉkuadʼaba kʼãrẽ odʼaita
(Mateo 28:16-20; Lucas 24:36-44; Juan 20:19-23)
14 Nʉmape izha jʉrʉkuadʼata oncea Jesús zhi ũdubisia ãzhi jewedʼa nekʼo kʼobʼedʼe. Mobe ĩjã ẽbaita sota zarea bʼedʼeba kẽãkuasia ĩjãna ẽãba zhi ũdudʼapeadʼaba jarabʉdata beudʼata piradrʉdʼata. 15 Mobe mawũãsia: Ẽjũã jõmaʉ̃ maẽ wãũdua, aramaʉ̃ne bedʼea biata mʉnebemata jõmaʉ̃ã jaraudua. 16 Mʉnebemata ĩjãpe buru kʼoebʉrʉra ẽdrʉya, mawũãmina zhi ĩjã ẽãrã aduaya. 17 Mʉnebemata ĩjã bʼebara ũdudʼakʼata bio odʼaya: Mʉ trʉ̃neba jaita ãĩ jʉrekuadʼaya, bedʼeadʼaya bedʼeata zhiwidʼita. 18 Kʼawua ẽãne dãmata tãbʉdasidʼa, neãrãta dobibʉdasidʼa maʉ̃bara nene ẽbaya. Kʼayarã ʉ̃rʉ̃ juwuata bʼʉbʉdadʼera bʼekuaya.
Jesús wãna ʉ̃taa
19 Nokʼo Jesús ma bedʼeabʉrʉdʼera Daizezebara ʉ̃taa edesia, aramaʉ̃ne Nokʼota bʼaita jewedʼasia Daizeze juwua araare. 20 Izha jʉrʉkuadʼara wãnape izhidʼebemata jarasidʼa baridu maẽ. Nokʼo Jesúsbara ãzhira kʼareba nʉmʉneba bedʼeara wãrãta jara panʉta kʼawuabiga nʉmasia ũdudʼakʼata obiga nʉmʉneba.
Amén.
1:3 (Malaquías 3:1; Isaías 40:3)
7:7 (Isaías 29:13)
11:9 (Salmos 118:25-26)
11:17 (Isaías 56:7)
12:11 (Salmos 118:22-23)
12:36 (Salmos 110:1)
14:27 (Zacarías 13:7)