BIBLIOTECA TI INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA TI INTERNET
ch'ol
ʌ
  • Λ
  • ʌ
  • ʼ
  • BIBLIA
  • JUN TAC
  • TEMPA BɅ TAC
  • bt cʌntesʌntel 8 i yopol 60-67
  • «Jiñi congregación tsiʼ taja i ñʌchʼtʌlel»

Ma'añic video cha'an ili.

Ñusʌbeñon lojon, maʼañic tsiʼ jamʌ jiñi video.

  • «Jiñi congregación tsiʼ taja i ñʌchʼtʌlel»
  • Laʼ lac sub «ti tsʼʌcʌl chaʼan bʌ jiñi i Yumʌntel Dios»
  • Subtítulo
  • Lʌcʼʌ lajal bʌ yicʼot
  • «¿Chucoch maʼ contrajiñon?» (Hechos 9:1-5)
  • «Saulo, quermañu, jiñi lac Yum [...] tsiʼ chocoyon tilel» (Hechos 9:6-17)
  • «Tsaʼ caji ti subtʼan chaʼan Jesús» (Hechos 9:18-30)
  • «Cabʌlob tsiʼ ñopoyob lac Yum» (Hechos 9:31-43)
  • Jesús miʼ yajcan Saulo
    Cʌñʌ am bʌ ti Biblia
  • Yaʼ ti bij majlem bʌ ti Damasco
    C libro muʼ bʌ yʌl cʌntesʌntel am bʌ ti Biblia
  • David yicʼot Saúl
    Cʌñʌ am bʌ ti Biblia
  • Saúl ñaxam bʌ rey ti Israel
    C libro muʼ bʌ yʌl cʌntesʌntel am bʌ ti Biblia
Bej qʼuele
Laʼ lac sub «ti tsʼʌcʌl chaʼan bʌ jiñi i Yumʌntel Dios»
bt cʌntesʌntel 8 i yopol 60-67

CAPÍTULO 8

«Jiñi congregación [...] tsiʼ taja i ñʌchʼtʌlel»

Saulo wen jontol, pero tsaʼ sujti ti bʌx bʌ xsubtʼan

Chucul ti Hechos 9:1-43

1, 2. ¿Chucoch tsaʼ majli Saulo ti Damasco?

CHAʼTIQUI uxtiquil wiñicob tsʼitaʼ jachix yom miʼ cʼotelob yaʼ ti Damasco, i mach weñic chuqui yom i melob: Woli (choncol) i sʌclañob jiñi xcʌntʼañob i chaʼan Jesús chaʼan miʼ tujcʼañob loqʼuel yaʼ tiʼ yototob, miʼ yʌcʼob ti quisin i miʼ cʌchob majlel ti Jerusalén chaʼan miʼ majlelob ti meloñel ti Sanedrín.

2 Jiñi am bʌ tiʼ wenta ili wiñicob jiñʌch Saulo.a Añix chuqui tsiʼ mele ti ñaxan come yicʼot i tijicñʌyel tsiʼ qʼuele bajcheʼ jiñi yambʌ judíojob tiʼ tsʌnsayob Esteban, juntiquil xucʼul bʌ xcʌntʼan i chaʼan Cristo (Hech. 7:57-8:1). I ti wiʼil, tsaʼ caji i tʌcʼlan jiñi xcʌntʼañob i chaʼan Jesús chumuloʼ bʌ ti Jerusalén. Pero mach jasʌlic jach tsiʼ yubi jiñi, tsaʼ caji i sʌclan jiñi yambʌ xñoptʼañob come yom i jisan jiñi alʌ ñopbalʌl cʌmbil bʌ bajcheʼ jiñi I sujm bʌ bij (Hech. 9:1, 2; qʼuele jiñi recuadro «Saulo an ñuc bʌ i yeʼtel ti Damasco»).

3, 4. a) ¿Chuqui tsiʼ chaʼle Saulo? b) ¿Baqui bʌ cʼajtiya tac mi caj lac jacʼ?

3 Tsaʼ waʼ tili sʌclel tiʼ tojlel Saulo. Jiñi yaʼ bʌ majlel yicʼotob tsiʼ qʼueleyob, pero tsiʼ wen bʌcʼñayob i maʼañic tsaʼ mejliyob ti tʼan. Saulo maʼañix tsaʼ caji i qʼuel pañimil i tsaʼ yajli ti lum. Cheʼ jiñi, tsiʼ yubi jumpʼejl tʼan tilem bʌ ti panchan i tiʼ sube: «Saulo, Saulo, ¿chucoch maʼ contrajiñon?». Saulo mach yujilic chuqui woli (yʌquel) i yujtel. I tsiʼ cʼajti: «¿Majquiyet c Yum?». Jiñi tsaʼ bʌ subenti tajol tsiʼ yʌcʼʌ ti toj sajtel i pusicʼal: «Joñon Jesús, jiñi woli bʌ a contrajin» (Hech. 9:3-5; 22:9).

4 ¿Chuqui mi laj cʌn ti jiñi ñaxan tac bʌ tʼan tsaʼ bʌ i cʼʌñʌ Jesús cheʼ bʌ tsiʼ pejca Saulo? ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla pejtelel tsaʼ bʌ i ñusa Saulo cheʼ bʌ tsaʼ sujti ti xcʌntʼan i chaʼan Jesús? ¿Chuqui tsiʼ mele jiñi congregación tac cheʼ bʌ tsʼitaʼ an ñʌchʼtʌlel, i chuqui mi laj cʌn?

SAULO AN ÑUC BɅ I YEʼTEL TI DAMASCO

¿Chucoch Saulo miʼ mejlel i chuc jiñi xñoptʼañob ti yambʌ tejclum? Jiñi judíojob ti yambʌ tejclum miʼ wen qʼuelob ti ñuc jiñi Sanedrín yicʼot jiñi ñumen ñuc bʌ sacerdote. Cheʼ jaʼel, jiñi ñumen ñuc bʌ sacerdote an i yeʼtel chaʼan miʼ pʌy majlel ti Jerusalén jiñi jontoloʼ bʌ chaʼan miʼ yujtel meloñel tiʼ tojlelob. Jin chaʼan, jiñi carta tac tsaʼ bʌ aqʼuenti Saulo miʼ pʌs chaʼan jiñi ancianojob ti Damasco temelob yicʼot (Hech. 9:1, 2).

Pero mach cojach jiñi, jiñi romanojob tsiʼ yʌlʌyob chaʼan jiñi judíojob miʼ mejlel i bajñel tojʼesañob i wocol. Jin chaʼan, jiñi judíojob joʼyajl tsiʼ jatsʼʌyob jiñi apóstol Pablo i 39 i jatsʼol tsiʼ chʼʌmʌ tiʼ pejtelel (2 Cor. 11:24). Cheʼ jaʼel, jiñi libro 1 Macabeos miʼ yʌl chaʼan, ti jiñi jabil 138 cheʼ bʌ maxto tilemic Cristo, juntiquil yumʌl romano bʌ tsiʼ chocbe majlel jumpʼejl carta jiñi rey Tolomeo VIII am bʌ ti Egipto baqui tiʼ sube: «Mi an jontol bʌ wiñicob tilemoʼ bʌ ti jiñi país [Judea] muʼ bʌ i cʼotelob ti putsʼel yaʼ baqui añetla, aqʼuenla tiʼ wenta jiñi ñumen ñuc bʌ sacerdote Simón chaʼan miʼ chaʼlen meloñel tiʼ tojlelob» (1 Macabeos 15:21, Biblia de América). I ti jiñi jabil 47 cheʼ bʌ tilemix Cristo, Julio César tsiʼ chaʼ alʌ chaʼan ñucʌch i yeʼtel jiñi ñumen ñuc bʌ sacerdote come muʼto i mejlel i chaʼlen meloñel chaʼan i costumbre tac jiñi judíojob.

«¿Chucoch maʼ contrajiñon?» (Hechos 9:1-5)

5, 6. ¿Chuqui mi laj cʌn ti jiñi cʼajtiya tsaʼ bʌ melbenti Saulo?

5 Cheʼ bʌ Jesús tsiʼ mʌcta Saulo tiʼ bijlel Damasco, maʼañic tsiʼ cʼajtibe: «¿Chucoch maʼ contrajin jiñi xcʌntʼañob c chaʼan?», tiʼ sube: «¿Chucoch maʼ contrajiñon?» (Hech. 9:4). Jin chaʼan, cheʼ bʌ miʼ tʌcʼlʌntel jiñi xcʌntʼañob, miʼ ticʼlʌntel Jesús jaʼel (Mat. 25:34-40, 45).

6 Jin chaʼan, mi woli a tʌcʼlʌntel tiʼ caj maʼ ñop Dios, miʼ mejlel a ñop chaʼan Jesús yicʼot Jehová woliʼ qʼuelob jiñi woli bʌ a ñusan (Mat. 10:22, 28-31). Pero tajol maʼañic miʼ waʼ jilel jiñi wocol. Jumpʼejl ejemplo, Jesús tsiʼ qʼuele i maʼañic tsiʼ yotsa i bʌ cheʼ bʌ Saulo tsiʼ chaʼle coltaya chaʼan miʼ tsʌnsʌntel Esteban yicʼot cheʼ tsaʼ tujcʼʌnti loqʼuel tiʼ yototob jiñi hermanojob yaʼ ti Jerusalén (Hech. 8:3). Pero cʼajtesan chaʼan Jehová tsiʼ cʼʌñʌ Cristo chaʼan miʼ pʼʌtʼesan Esteban yicʼot jiñi yambʌ xcʌntʼañob i chaʼan chaʼan chʌn xucʼul miʼ yajñelob.

7. ¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan chʌn xucʼulonla cheʼ bʌ an tʌcʼlʌntel?

7 Mi mucʼʌch a mel (chaʼlen) iliyi, mi caj i mejlel a lʌtʼ jiñi tʌcʼlʌntel: 1) Yom chʌn xucʼulet ti Jehová, mach yʌlʌyic chuqui miʼ yujtel, 2) cʼajtiben i coltaya ti oración (Filip. 4:6, 7), 3) pijtan chaʼan Jehová miʼ chaʼlen meloñel (Rom. 12:17-21), 4) ñopo chaʼan mi caj i yʌqʼueñet a pʼʌtʌlel chaʼan maʼ cuch jiñi wocol jinto miʼ jisan (Filip. 4:12, 13).

«Saulo, quermañu, jiñi lac Yum [...] tsiʼ chocoyon tilel» (Hechos 9:6-17)

8, 9. ¿Bajcheʼ yubil tsiʼ yubi i bʌ Ananías cheʼ bʌ tsaʼ subenti chuqui ti eʼtel mi caj i mel?

8 Cheʼ bʌ Jesús tsaʼix i sube Saulo chaʼan jiñʌch woliʼ bʌ i pejcan, tiʼ sube: «Chʼojyen i ochen yaʼ ti tejclum, i yaʼ mi caj a subentel chuqui yom maʼ mel» (Hech. 9:6). Come Saulo maʼañic miʼ cʼotel i wut, tsiʼ chucuyob majlel tiʼ cʼʌb cʼʌlʌl miʼ cʼotel yaʼ baqui mi caj i jijlel ti Damasco, uxpʼejl qʼuin tsiʼ chaʼle oración yicʼot chʼajb. Jesús tiʼ pejca Ananías i tsiʼ tajbe ti tʼan Saulo, «jiñi judíojob chumuloʼ bʌ yaʼi» wen chuqui miʼ yʌlob tiʼ tojlel Ananías (Hech. 22:12).

9 Ananías cabʌl bajcheʼ yubil tsaʼ caji i yubin i bʌ. Jiñi i Jol congregación, Jesucristo tsaʼ jaxto bʌ chaʼ tejchi, woliʼ pejcan Ananías chaʼan miʼ suben i mel jumpʼejl ñuc bʌ eʼtel (troñel): Yom miʼ majlel i pejcan Saulo. ¡Wen utsʼatax bʌ eʼtel, pero woliyʌch ti bʌqʼuen! Jin chaʼan tsiʼ jacʼʌ: «C Yum, wen ubibil c chaʼan miʼ yʌlob ili wiñic yicʼot bajcheʼ tsiʼ ticʼla jiñi chʼujuloʼ bʌ a chaʼan ti Jerusalén. I wʌʼi jiñi ñuc bʌ sacerdotejob tsiʼ yʌqʼueyob i yeʼtel chaʼan miʼ chuc pejtelel muʼ bʌ i subob a cʼabaʼ» (Hech. 9:13, 14).

10. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Jesús cheʼ bajcheʼ tsiʼ pejca Ananías?

10 Jesús maʼañic tsiʼ yʌʼle Ananías cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ chuqui miʼ ñaʼtan, pero tsaʼʌch i jamʌ sube chuqui yom bʌ miʼ mel. Cheʼ jaʼel, tiʼ yutslel i pusicʼal tiʼ sube chucoch jiñʌch yom miʼ mel ili eʼtel mach bʌ ñʌmʌlic ti melol: «Ili wiñic [Saulo] jumpʼejlʌch eʼtijibʌl tsaʼ bʌ c yajca chaʼan miʼ chʼʌm majlel j cʼabaʼ ti tejclum tac, tiʼ tojlel reyob yicʼot tiʼ tojlel i yalobilob Israel. Joñon mi caj c jamʌ pʌsben pejtelel jiñi wocol muʼ bʌ caj i ñusan tiʼ caj j cʼabaʼ» (Hech. 9:15, 16). Ananías ti ora tsiʼ jacʼbe i tʼan Jesús, i tsaʼ majli i qʼuel jiñi wiñic tsaʼ bʌ i wen ticʼla jiñi hermanojob. Cheʼ jiñi, tiʼ sube: «Saulo, quermañu, jiñi lac Yum Jesús, tsaʼ bʌ i pʌsbeyet i bʌ yaʼ ti bij baqui tsaʼ tiliyet, tsiʼ chocoyon tilel chaʼan miʼ chaʼ cʼotel a wut yicʼot chaʼan maʼ bujtʼel ti chʼujul bʌ espíritu» (Hech. 9:17).

11, 12. ¿Chuqui mi laj cʌn ti jiñi relato baqui miʼ tajtʌl ti tʼan Jesús, Ananías yicʼot Saulo?

11 ¿Chuqui mi laj cʌn ti ili relato baqui tsaʼ tajle ti tʼan Jesús, Ananías yicʼot Saulo? Junchajp jiñʌch chaʼan Jesús woliʼ tsʼʌctesan i tʼan chaʼan miʼ qʼuel jiñi subtʼan (Mat. 28:20). Anquese maʼañic miʼ jamʌ pejcan mi juntiquilic lac piʼʌl, miʼ cʼʌn jiñi xucʼul bʌ xyaj eʼtel wen am bʌ i ñaʼtʌbal, ili jiñʌch tsaʼ bʌ aqʼuentiyob tiʼ wenta i qʼuel jiñi eʼtel (Mat. 24:45-47). Tiʼ coltaya jiñi Junmojt muʼ bʌ i pʌsob bij, jiñi xsubtʼañob yicʼot jiñi precursorob miʼ sʌclañob jiñi ñumen yom bʌ i cʌñob Cristo. Cheʼ bajcheʼ tsaʼix laj qʼuele ti yambʌ capítulo, an cabʌl lac piʼʌlob tsaʼix bʌ i cʼajtiyob i coltʌntel ti oración, cheʼ jiñi tsaʼ cʼotiyob jiñi Testigojob (Hech. 9:11).

12 Jehová tsiʼ yʌqʼue i bendición Ananías come tsiʼ jacʼʌ tʼan i tsaʼʌch i mele i yeʼtel. ¿Ixcu joñonla? ¿Muʼ ba lac mel tiʼ tsʼʌcʌl jiñi eʼtel yom bʌ mi lac mel anquese mi lac tsʼitaʼ bʌcʼñan? An xñoptʼañob muʼ bʌ i toj bʌcʼñañob anquese woli jaxto i ñaʼtañob majlel i pejcañob jiñi mach bʌ i cʌñʌyobic. An yambʌlob jaʼel wocol bʌ miʼ yubiñob chaʼan miʼ chaʼleñob subtʼan ti negocio tac, ti calle, ti teléfono o ti carta. Mi cheʼ mi la cujtel bajcheʼ jiñi, laʼ lac lajin Ananías. Tsiʼ mʌlbe (jotbe) i bʌqʼuen, i tsaʼ mejli i coltan Saulo chaʼan miʼ yʌqʼuentel jiñi chʼujul bʌ espíritu.b Tsaʼ mejli i mel i yeʼtel come tsiʼ ñopo tiʼ tojlel Jesús, i tsiʼ qʼuele Saulo bajcheʼ juntiquilix i yermañu. Joñonla jaʼel, mi caj i mejlel lac mʌlben lac bʌqʼuen mi mucʼʌch lac ñop chaʼan Jesús woliʼ qʼuel jiñi subtʼan, mi lac ñaʼtan chuqui woliʼ ñusan jiñi lac piʼʌlob i mi laj cʼajtesan chaʼan muʼto i mejlelob ti sujtel ti la quermañujob jiñi lac piʼʌlob muʼ bʌ lac bʌcʼñañob (Mat. 9:36).

«Tsaʼ caji ti subtʼan chaʼan Jesús» (Hechos 9:18-30)

13, 14. ¿Chuqui maʼ cʌn tiʼ yejemplo Saulo mi woli a chʼʌm estudio pero maxto a chaʼle chʼʌmjaʼ?

13 Saulo ti ora tsaʼ caji i mel tsaʼ bʌ i cʌñʌ. Cheʼ bʌ tsaʼix chaʼ cʼoti i wut, tsiʼ chʼʌmʌ jaʼ i tsaʼ caji i tempan i bʌ yicʼot jiñi xcʌntʼañob ti Damasco. Pero mach cojach jiñi, «ti ora tsaʼ caji ti subtʼan chaʼan Jesús yaʼ ti sinagoga tac, tiʼ subu chaʼan jiñʌch i Yalobil Dios» (Hech. 9:20).

14 ¿Chuqui maʼ cʌn tiʼ yejemplo Saulo mi woli a chʼʌm estudio pero maxto a chaʼle chʼʌmjaʼ? Chaʼan ñucʌch i cʼʌjñibal cheʼ maʼ jacʼ chuqui maʼ cʌn. I sujmʌch chaʼan Saulo tsiʼ qʼuele jumpʼejl milagro tsaʼ bʌ i mele Jesús, i jiñi tsiʼ colta chaʼan miʼ chaʼlen chʼʌmjaʼ. Pero laʼ laj cʼajtesan chaʼan an lac piʼʌlob tsaʼ bʌ i qʼueleyob milagro tac tsaʼ bʌ i mele Jesús, pero mach weñic tsiʼ qʼueleyob o tsaʼto michʼayob. Ili jiñʌch tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel jiñi fariseojob tsaʼ bʌ i qʼueleyob bajcheʼ juntiquil wiñic tsaʼ tsʼʌcʌbenti i cʼʌb, cheʼ jaʼel cabʌl judíojob yujilob chaʼan tsiʼ chaʼ cuxtesa Lázaro (Mar. 3:1-6; Juan 12:9, 10). Pero Saulo mach cheʼic tsiʼ mele bajcheʼob, tsaʼʌch i qʼuexta i bʌ. ¿Chucoch? Come tsiʼ ñumen bʌcʼña Dios i mach jiñic jiñi wiñicob, cheʼ jaʼel tsiʼ qʼuele ti ñuc cheʼ Cristo tsiʼ pʼunta (Filip. 3:8). Mi mucʼʌch a lajin Saulo, maʼañic mi caj a wʌcʼ chaʼan an chuqui o an majqui miʼ mʌctañet ti a subtʼan yicʼot chaʼan maʼ chaʼlen chʼʌmjaʼ.

15, 16. ¿Chuqui tsaʼ caji i mel Saulo yaʼ ti sinagoga tac, i bajcheʼ yilal tsiʼ jacʼʌyob jiñi judíojob ti Damasco?

15 Ñaʼtancu chuqui tsiʼ meleyob jiñi judíojob cheʼ bʌ tsiʼ qʼueleyob chaʼan Saulo woliʼ sub tiʼ tojlel Jesús yaʼ ti sinagoga tac. ¡Tsaʼ toj sajtiyob i pusicʼal, mach yujilobic chuqui woliʼ yujtel i tsaʼ wen michʼayob! Tsiʼ cʼajtibeyob i bʌ: «¿Mach ba jiñic ili wiñic tsaʼ bʌ i wen ticʼla ti Jerusalén jiñi muʼ bʌ i subob ili cʼabaʼʌl?» (Hech. 9:21). Saulo «tsiʼ jamʌ pʌsbeyob chaʼan Jesús jiñʌch jiñi Cristo» chaʼan cheʼ bajcheʼ jiñi miʼ tsictesʌbeñob chucoch tsiʼ qʼuexta jiñi ñopol bʌ i chaʼan (Hech. 9:22). Pero anquese mi lac jamʌ pʌsbeñob, an i tajol maʼañic miʼ mejlel lac ñijcʌbeñob i pensar yicʼot i pusicʼal lac piʼʌlob tiʼ caj jiñi costumbre tac o tsʌtsob i pusicʼal. Pero Saulo maʼañic tsaʼ lujbʼa.

16 Cheʼ bʌ ñumeñix uxpʼejl jab, jiñi judíojob ti Damasco tsiʼ chajpayob chaʼan miʼ tsʌnsañob (Hech. 9:23; 2 Cor. 11:32, 33; Gál. 1:13-18). Cheʼ bʌ Saulo tsiʼ yubi jiñi, tsaʼ mucu putsʼi loqʼuel. Lucas miʼ yʌl chaʼan jiñi xcʌntʼañob i chaʼan tsiʼ coltayob ti acʼʌlel i «tsiʼ juʼsayob ti chiquib yaʼ baqui jowol jiñi muro» (Hech. 9:25). Ili miʼ pʌs chaʼan añʌch tsaʼ bʌ i jacʼbeyob i tʼan yaʼ ti Damasco i tsaʼ sujtiyob ti xcʌntʼan i chaʼan Cristo.

17. a) ¿Bajcheʼ yilal miʼ jacʼob jiñi lac piʼʌlob cheʼ miʼ subentelob jiñi i sujmlel? b) ¿Chuqui yom mi lac bej mel, i chucoch?

17 ¿Bajcheʼ yilal tsiʼ qʼuele jiñi a familia, a wamigojob yicʼot jiñi a cʌñʌyoʼ bʌ cheʼ bʌ tsaʼ teche estudio? Cheʼ bʌ tsaʼ caji a subeñob jiñi wen tʼan, tajol tsaʼ ñaʼta chaʼan mucʼʌch caj i jacʼob. Añʌch tsaʼ bʌ i jacʼʌyob, pero an maʼañic bʌ. Tajol muʼto i contrajiñetob ti a wotot (Mat. 10:32-38). Pero mach lujbʼaquet. Tajol miʼ qʼuextañob i bʌ mi maʼ chʌn pʌs wem bʌ a melbal (chaʼlibal) yicʼot maʼ ñumen cʌn bajcheʼ maʼ cʼʌn jiñi Tsʼijbujel (Hech. 17:2; 1 Ped. 2:12; 3:1, 2, 7).

18, 19. a) ¿Chuqui tsiʼ taja Bernabé cheʼ tsiʼ colta Saulo? b) ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajin Bernabé yicʼot Saulo?

18 Saulo tsaʼ chaʼ majli ti Jerusalén, pero jiñi hermanojob maʼañic tsiʼ ñopoyob chaʼan tsaʼix sujti ti xcʌntʼan i chaʼan Jesús. Jin chaʼan, Bernabé tsiʼ colta i jiñi apóstolob weñix tsaʼ caji i qʼuelob i yaʼ tsaʼ cʌyle yicʼotob (Hech. 9:26-28). Tsajal jach chuqui tsaʼ caji i mel, pero maʼañic tsiʼ quisñi i sub jiñi wen tʼan (Rom. 1:16). Yicʼot i chʼejlel tsiʼ chaʼle subtʼan ti Jerusalén anquese yaʼʌch baqui tsiʼ teche i contrajin jiñi xcʌntʼañob i chaʼan Jesús. Jiñi judíojob maʼañic tsiʼ mulayob cheʼ Saulo tsiʼ qʼuexta i melbal, i yomix i tsʌnsañob. Pero «cheʼ bʌ jiñi hermanojob tsiʼ yubiyob, tsiʼ pʌyʌyob majlel ti Cesarea i tsiʼ chocoyob majlel ti Tarso» (Hech. 9:30). Jesús tsiʼ cʼʌñʌ jiñi congregación chaʼan miʼ coltan Saulo, i tsaʼʌch i jacʼʌ. Cheʼ bajcheʼ iliyi, tsiʼ taja i wenlel Saulo yicʼot jiñi congregación.

19 Jiñi relato miʼ yʌl chaʼan Bernabé jiñʌch tsaʼ bʌ i teche i coltan Saulo. Jiñi tsiʼ colta chaʼan miʼ sujtelob ti wem bʌ amigojob. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajin Bernabé? Jiñʌch cheʼ mi laj coltan jiñi tsijib publicadorob, tajol mi lac chaʼlen subtʼan yicʼotob i mi laj coltañob chaʼan miʼ ñumen lʌcʼtesañob i bʌ ti Jehová. Mi mucʼʌch lac mel, Jehová mi caj i yʌqʼueñonla cabʌl bendición. Mi tsijib xñoptʼañontola, ¿bajcheʼ miʼ mejlel lac lajin Saulo? Jiñʌch cheʼ mi la cʌcʼ lac bʌ ti coltʌntel. Cheʼ bajcheʼ jiñi mi lac ñumen weñʼesan lac subtʼan, tijicña mi caj la cubin lac bʌ yicʼot mi caj lac taj wem bʌ la camigojob.

«Cabʌlob tsiʼ ñopoyob lac Yum» (Hechos 9:31-43)

20, 21. ¿Chuqui an i meleyob jiñi i wiñicob Dios ti wajali yicʼot ti ili ora cheʼ bʌ an ñʌchʼtʌlel?

20 ¿Chuqui tsaʼ ujti cheʼ bʌ Saulo tsaʼ sujti ti xcʌntʼan i tsaʼ putsʼi loqʼuel ti Jerusalén? «Jiñi congregación tiʼ pejtelel Judea, Galilea yicʼot Samaria tsiʼ taja i ñʌchʼtʌlel» (Hech. 9:31). ¿Bajcheʼ tsiʼ cʼʌñʌyob? (2 Tim. 4:2). Jiñi relato miʼ yʌl chaʼan jiñi congregación «tsaʼ pʼʌtʼa» i «miʼ bʌcʼñañob Jehová yicʼot añob i ñuqʼuesʌntel i pusicʼal ti jiñi chʼujul bʌ espíritu». Tsaʼ ujti iliyi come jiñi añoʼ bʌ tiʼ wenta jiñi congregación tsiʼ pʼʌtʼesʌbeyob i ñopoñel jiñi xñoptʼañob i wen tsiʼ qʼueleyob jiñi eʼtel. Jumpʼejl ejemplo, Pedro tsaʼ majli i coltan jiñi hermanojob ti jiñi tejclum Lida, yaʼ ti wits Sarón. Chaʼan jiñi wem bʌ i yeʼtel, cabʌlob yaʼ bʌ lʌcʼʌ chumulob «tsaʼ sujtiyob ti xcʌntʼan i chaʼan lac Yum» (Hech. 9:32-35). Cheʼ jaʼel, maʼañic tiʼ sʌclayob i wenlel, jiñi xcʌntʼañob tsaʼ caji i coltañob i bʌ i tsiʼ chaʼleyob subtʼan. Jin chaʼan, jiñi congregación «tsaʼ bej coli majlel».

21 Tiʼ yujtibal majlel jiñi siglo veinte, jiñi i testigojob Jehová tsiʼ tajayob cabʌl ñʌchʼtʌlel jaʼel. Jiñi yumʌlob maʼañix tsaʼ caji i ticʼlan jiñi i tejclum Dios i maʼañix tsaʼ caji ti wen mʌctʌntel jiñi la queʼtel. Yonlel hermanojob tsiʼ chaʼleyob wersa ti subtʼan, i cabʌl chuqui tsiʼ tajayob.

22. ¿Chuqui miʼ mejlel a mel mi librejetto chaʼan maʼ melben i yeʼtel Dios?

22 Mi librejetto chaʼan maʼ melben i yeʼtel Dios yaʼ ti a país, ¿woli ba a mel? Satanás yom chaʼan maʼ sʌclan chubʌʼañʌl i mach jiñic i chaʼan tac bʌ Dios (Mat. 13:22). ¡Mach a mel jiñi! Mi libreto chaʼan maʼ melben i yeʼtel Dios, chaʼlen wersa chaʼan maʼ ñumen chaʼlen subtʼan yicʼot maʼ coltan jiñi congregación. Cʼajtesan chaʼan miʼ mejlel ti waʼ qʼuextʌyel bajcheʼ añet.

23, 24. a) ¿Chuqui chaʼchajp miʼ pʌsbeñonla jiñi relato chaʼan Tabita? b) ¿Chuqui jiñi yom bʌ mi lac mel?

23 Laʼcu lac ñaʼtan tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel Tabita (cʌmbil bʌ jaʼel bajcheʼ Dorcas),c juntiquil hermana chumul bʌ ti Jope, mach wen ñajtic yaʼ ti Lida. Tsiʼ cʼʌñʌ ti wen i tiempo yicʼot i taqʼuin come «cabʌl chuqui wen tac bʌ miʼ mel i miʼ wen coltan jiñi i cʼʌjñibal bʌ i chaʼañob». Pero tsaʼ cʼamʼa i tsaʼ chʌmi. Wen chʼijyem tsiʼ yubiyob i bʌ jiñi xñoptʼañob ti Jope, ñumento jiñi viudajob. Cheʼ jiñi, Pedro tsaʼ cʼoti yaʼ baqui woliʼ chajpañob chaʼan miʼ mucob i cheʼ bʌ tsaʼix i mele oración tsiʼ chaʼ chʼojyesa, maʼañic yambʌ apóstol melbil bʌ i chaʼan ili milagro. Cheʼ jiñi, tsiʼ pʌyʌ ochel jiñi viudajob yicʼot jiñi yambʌ hermanojob chaʼan miʼ qʼuelob. ¡Wen tijicña tsiʼ yubiyob cheʼ bʌ tsiʼ qʼueleyob chaʼan chaʼ cuxulix! Ili milagro tsiʼ yʌqʼueyob i pʼʌtʌlel chaʼan muʼ bʌ caj i ñusañob. «Tiʼ pejtelel Jope tsiʼ yubiyob iliyi, i cabʌlob tsiʼ ñopoyob lac Yum» (Hech. 9:36-42).

Juntiquil hermana woliʼ chʼʌmben majlel flor juntiquil hermana ñoxix bʌ.

¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajin Tabita?

24 An chaʼchajp ñuc bʌ i cʼʌjñibal muʼ bʌ i pʌsbeñonla ili relato. Ñaxam bʌ, jiñi laj cuxtʌlel cheʼ jach miʼ waʼ ñumel, jin chaʼan ñuc i cʼʌjñibal cheʼ mi laj cʼʌn ti wen i mi lac mel chuqui wem bʌ tiʼ tojlel Dios (Ec. 7:1). I chaʼpʼejlel, yom mi lac ñop ti jiñi chaʼ chʼojyel. Jehová tsiʼ qʼuele chuqui tsiʼ mele Tabita i tsiʼ yʌqʼue i bendición. Mi caj i qʼuel ti ñuc jaʼel bajcheʼ mi lac chaʼlen wersa i mi tsaʼqui chʌmiyonla cheʼ bʌ maxto juli Armagedón, mi caj i chaʼ cuxtesañonla (Heb. 6:10). Jin chaʼan, laʼ lac mel iliyi: Mach yʌlʌyic mi woli lac ñusan wocol o maʼañic, laʼ lac sub ti tsʼʌcʌl chaʼan bʌ Cristo (2 Tim. 4:2).

SAULO, JIÑI FARISEO

Cheʼ bʌ Hechos 7:58 miʼ yʌl chaʼan ti tsʌnsʌnti Esteban, miʼ yʌl jaʼel chaʼan yaʼan «juntiquil chʼiton wiñic i cʼabaʼ Saulo». Chʼoyol ti Tarso, i capital Cilicia, ili ora cʌylem tiʼ surlel Turquía. Ti jiñi tejclum cabʌl judíojob. Saulo tsiʼ yʌlʌ chaʼan juntiquilʌch i sujm bʌ judío cheʼ bʌ tiʼ tsʼijbu: «Tsaʼ tsepbentiyon c pʌchʌlel cheʼ bʌ añon jaxto 8 qʼuin, tilemon ti tejclum Israel, tiʼ pʼolbal Benjamín, hebreojon come hebreojob jiñi c tatob, fariseojon come mic laj jacʼ jiñi mandar» (Filip. 3:5).

Saulo, jiñi fariseo.

Tarso jumpʼejlʌch ñuc bʌ tejclum baqui cabʌl chuqui an, i cabʌl griegojob yaʼi. Saulo tsiʼ cʌñʌ jiñi tʼan griego come yaʼ tsaʼ coli. Miʼ mejlel la cʌl chaʼan tsajñi ti primaria ti jumpʼejl escuela chaʼan bʌ judíojob. Tsiʼ cʌñʌ i mel pisil bʌ otot come ñʌmʌl ti mejlel yaʼi. Tajol jiñi i papá tsiʼ cʌntesa cheʼ bʌ xcolelto (Hech. 18:2, 3).

Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan romano cʼʌlʌl tsiʼ yila pañimil (Hech. 22:25-28). Ili yom i yʌl chaʼan an i ñojteʼelob tsaʼ bʌ sujtiyob ti romanojob anquese mach la cujilic bajcheʼ tsaʼ ujti jiñi. Ili yom i yʌl chaʼan jiñi i familia Saulo wen chumulob ti jiñi tejclum baqui añob. Tiʼ caj baqui tilem yicʼot bajcheʼ tsaʼ cʌntesʌnti tsiʼ cʌñʌ uxpʼejl cultura: I chaʼan bʌ judíojob, griegojob yicʼot romanojob.

Tajol cheʼ bʌ 13 jaxto i jabilel tsaʼ majli ti chumtʌl ti Jerusalén chaʼan miʼ bej chaʼlen clase, cʌylem 840 kilómetro i ñajtlel ti Tarso. Gamaliel, juntiquil maestro fariseo bʌ muʼ bʌ i wen qʼuejlel ti ñuc jiñʌch tsaʼ bʌ i cʌntesa (Hech. 22:3).

Jiñi tsaʼ bʌ pʌsbenti lajal ili ora bajcheʼ estudio ti universidad. Tsaʼ aqʼuenti i cʌy tiʼ jol texto tac chaʼan jiñi Tsʼijbujel yicʼot i mandar tac judíojob. Saulo cabʌl chuqui yujil i cabʌl chuqui miʼ mejlel i taj come Gamaliel tsiʼ cʌntesa. Tiʼ tsʼijbu: «Ti jiñi i ñopbal judíojob joñon woli c ñumen colel majlel bajcheʼ cabʌlob lajaloʼ bʌ i jabilel bajcheʼon ti jiñi c tejclum, come ñumen bʌxon tiʼ melol jiñi i costumbre c tatob» (Gál. 1:14). Ili jiñʌch tsaʼ bʌ i ñijca chaʼan miʼ wen tsʼaʼlen jiñi congregación.

TABITA «CABɅL CHUQUI WEN TAC BɅ MIʼ MEL»

Tabita woliʼ majtan aqʼuen pisil woli bʌ i cʼajtin i coltʌntel.

Tabita juntiquilʌch xñoptʼan chumul bʌ ti Jope. Jiñi hermanojob miʼ wen cʼuxbiñob come «cabʌl chuqui wen tac bʌ miʼ mel i miʼ wen coltan jiñi i cʼʌjñibal bʌ i chaʼañob» (Hech. 9:36). Jiñi judíojob chumuloʼ bʌ baqui an tsaʼ bʌ sujtiyob ti judíojob chaʼpʼejl i cʼabaʼob: Jumpʼejl an ti hebreo o arameo, i jiñi yambʌ an ti griego o latín. Jiñi i cʼabaʼ Tabita an ti arameo, pero an i cʼabaʼ jaʼel ti griego, Dorcas. Tiʼ chaʼpʼejlel i cʼabaʼ yom i yʌl «i ñaʼ meʼ».

Tajol Tabita ti ora tsaʼ cʼamʼa i tsaʼ chʌmi. Cheʼ bajcheʼ ñʌmʌl i melob ti jiñi bʌ ora, tiʼ tsʼʌnsayob i tsiʼ yʌcʼʌyob ti jumpʼej otot ti segundo piso, tajol i yototʌch Tabita. Ti Medio Oriente cʌlʌx ticwal, jin chaʼan ti jiñi jach bʌ qʼuin o tiʼ yijcʼʌlel jach miʼ mujquelob. Jiñi xñoptʼañob ti Jope tsiʼ yubiyob chaʼan Pedro yaʼan ti jiñi tejclum Lida, an jach bʌ 18 kilómetro i ñajtlel, i yom jach miʼ xʌñob chʌmpʼejl hora chaʼan miʼ cʼotelob. Tsiʼ qʼueleyob chaʼan anto i yorajlel chaʼan miʼ pʌyob Pedro, jin chaʼan tsiʼ chocoyob majlel chaʼtiquil wiñicob chaʼan miʼ subeñob chaʼan ti ora miʼ tilel (Hech. 9:37, 38). Juntiquil experto tsiʼ yʌlʌ tiʼ tojlel jiñi judíojob ti jiñi bʌ ora: «Ñʌmʌl i chocob majlel chaʼtiquil xsuboñelob, jiñi yambʌ chaʼañʌch miʼ yʌl chaʼan i sujmʌch woli bʌ i yʌl i piʼʌl».

Jiñi relato miʼ yʌl chuqui tsaʼ ujti cheʼ bʌ tsaʼ cʼoti Pedro: «Tsiʼ pʌyʌyob majlel yaʼ ti cuarto am bʌ ti chan. I pejtelel jiñi mebaʼ xʼixicob woliyob ti uqʼuel tsaʼ tiliyob baʼan Pedro i woliʼ pʌsbeñob pejtelel jiñi pislelʌl yicʼot pisil tac tsaʼ bʌ i mele Dorcas cheʼ bʌ cuxulto» (Hech. 9:39). Jiñi hermanojob miʼ wen cʼuxbiñob Tabita come ñʌmʌl i tsʼisbeñob i pislel jiñi hermanojob. Mach la cujilic mi Tabita miʼ mʌn jiñi pisil o mucʼ jach i tsʼis. Pero miʼ wen cʼuxbiñob come wen uts i pusicʼal i miʼ «wen coltan jiñi i cʼʌjñibal bʌ i chaʼañob».

Miʼ mejlel la cʌl chaʼan Pedro wen chʼijyem tsiʼ yubi i bʌ cheʼ bʌ tsaʼ ochi yaʼ ti cuarto. Jiñi profesor Richard Lenski miʼ yʌl: «Jiñi chʼijyemlel yicʼot jiñi uqʼuel woli bʌ i yujtel mach lajalic bajcheʼ tsaʼ bʌ ujti tiʼ yotot Jairo come yaʼ ti yotot Jairo an muʼ bʌ i wusob flauta yicʼot tojbilob jach muʼ bʌ i chaʼleñob uqʼuel. Pero ila loqʼuemʌch tiʼ pusicʼal woli bʌ i pʌsob» (Mat. 9:23). Woliʼ pʌsob chaʼan tiʼ sujm cʼuxʌch miʼ yubiñob. Cheʼ jaʼel, jiñi relato maʼañic miʼ yʌl chaʼan Tabita an i ñoxiʼal, jin chaʼan cabʌl miʼ yʌlob chaʼan mach ñujpuñemic.

Cheʼ bʌ Jesús tsiʼ choco majlel jiñi xcʌntʼañob ti subtʼan, tsiʼ yʌqʼueyob i pʼʌtʌlel jaʼel i tiʼ subeyob: «Chaʼ cuxtesanla jiñi chʌmeñoʼ bʌ» (Mat. 10:8). Pedro añix i qʼuele bajcheʼ Jesús tsiʼ chʼojyesa cabʌl lac piʼʌlob cheʼ bajcheʼ jiñi i yixicʼal Jairo, pero maʼañic chuqui miʼ pʌs chaʼan juntiquil apóstol añix i chʼojyesa yambʌ lac piʼʌlob (Mar. 5:21-24, 35-43). Pedro tiʼ sube jiñi lac piʼʌlob chaʼan miʼ loqʼuelob ti jiñi cuarto i tsiʼ mele jumpʼejl oración, cheʼ jiñi Tabita tsiʼ jamʌ i wut i tsaʼ tejchi. Ti wiʼil, Pedro tsiʼ pʌyʌ majlel Tabita yaʼ baqui an jiñi viudajob yicʼot jiñi yambʌ xñoptʼañob ti Jope. ¡Wen tijicña tsiʼ yubiyob cheʼ bʌ tsiʼ qʼueleyob Tabita! (Hech. 9:40-42).

a Qʼuele jiñi recuadro «Saulo, jiñi fariseo».

b Lʌcʼʌ tiʼ pejtelel ora, cojach jiñi apóstolob miʼ mejlel i yʌcʼob jiñi chʼujul bʌ espíritu. Pero miʼ mejlel laj qʼuel chaʼan ti ili ora, Jesús tsiʼ yʌqʼue i pʼʌtʌlel Ananías chaʼan miʼ ñusʌben Saulo. Cabʌl ora, Saulo maʼañic mi caj i taj i pejcan mi juntiquilic apóstol, pero mucʼʌch caj i chaʼlen subtʼan. Jin chaʼan, Jesús tsiʼ mele iliyi chaʼan Saulo an i pʼʌtʌlel i cʼʌjñibal bʌ chaʼan miʼ tsʼʌctesan i yeʼtel.

c Qʼuele jiñi recuadro «Tabita, ‹cabʌl chuqui wen tac bʌ miʼ mel›».

    Jun tac ti chol (2006-2025)
    Loq'uel
    Ochen
    • ch'ol
    • Chocben majlel
    • Bajcheʼ a wom
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ochen
    Chocben majlel