Juan
María õi mumijʉe yuaino
(Mt 26.6-13; Mr 14.3-9; Lc 7.37-38)
12 Seis paijãravʉa Pascua ãmicʉrijãravʉ jipocai, Betania ãmicʉriĩmajinoi nʉrejacarã ñʉja Jesúque cojedeca. Lázaro, yaiyʉ́ bácʉre Jesúi nacovaimʉ mácʉi cʉriĩmaroi nʉrejacarã. 2 Ñʉja edaivʉre ʉrarõ ãiye tʉorejaima apevʉ nócavʉ, pueđarãjivʉ Jesúre. Ãiyede tʉođo barejáco Marta. Aru Lázaro máre cʉrejame tʉoiva yebai apevʉ dobarivʉque. 3 Ãñʉre, María davarejaco trescientos paigramos baju mumijʉricorore Jesús yebai. Iye mumijʉe nardo ãmicʉe pare mearo corajʉe barejávʉ̃. Aru pare bojecʉe barejávʉ̃ya máre. Die mumijʉricorore yuarejaco Jesúi cʉbobarã. Yuađo báco, õi pođaque tʉ̃renejaco Jesúi cʉbobare. Aru caiñami cʉ̃ramine mumijʉrejavʉ̃ die. 4 Dinʉmʉre jararejame Judas Iscariote, ñʉja Jesúi bueimaracacʉ, ʉ̃́re jẽne đacʉyʉ. Ṍre jararĩ, yópe arejame ʉ̃:
5 —¿Iye õi jarʉvaicorore, aipe teni apevʉre bojeđabetedi õ? Tãutʉra ʉrarõ, trescientos paijãravʉare memeiye boje jíye jaʉrĩdurebu ṍre. Diede boje ĩni, cʉve cʉvabevʉre cađatejebu maja, arejame Judas.
6 Ʉbenina que ayʉ barejáme Judas. Cʉve cʉvabevʉre cõmaje ãroje jã́ñʉ ãmenejame, que ayʉ. Quénora ñavacʉcʉ barejáme. Ʉ̃ marejáme ñʉjare tãutʉra nʉvacaipõecʉ. Iyede ñʉje tãutʉra corecayʉ, ʉ̃i ʉrõmia ĩni, ñʉje tãutʉrare ñavavarejaquemavʉ ʉ̃.
7 Ʉbenita Jesús arejame:
—Ãmeno yávabejacʉ ṍre. Õ que đaibico, meađacođo ji bajure ne jarʉvarãjiyede cʉ̃racobeita. 8 Cainʉmʉa ina cʉve cʉvabevʉ cʉrãjarama mʉjaque. Ʉbenita yʉ cʉbecʉbu mʉjaque cainʉmʉa, arejame Jesús.
Sacerdotevare jaboteipõeva ne Lázarore boarĩ́ jarʉvaiyʉrõ
9 Dinʉmʉre Jesús Betania ãmicʉriĩmajinoi ʉ̃i cʉede boro jápiarejaimađa obedivʉ judíovacavʉ. Que baru Jesúre jã́radarejaima, aru Lázarore máre, Jesúi nacovaimʉ mácʉre yainore jarʉvarĩ. 10 Lázarore máre boarĩ́ jarʉvaiyʉrejaimađa ina sacerdotevare jaboteipõeva.
11 Náre jocarĩ nʉrejaima obedivʉ judíovacavʉ, Jesúre jʉ arãjivʉ ʉ̃i nacovaiye báque boje Lázarore yainore jarʉvarĩ. Que baru Lázarore máre boarĩ́ jarʉvaiyʉrejaimađa na.
Jesús Jerusalẽ́i ʉ̃i ecoino
(Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Lc 19.28-40)
12 Apejãravʉ, Lázaroque Jesús ʉ̃i ãijãravʉ bácarõ yóbocajãravʉi, Jesús Jerusalẽ́i ʉ̃i edaquiyede jápiarejaquemavʉ na, Pascua torojʉve teijãravʉre jã́radaivʉ. 13 Diede jápiarĩ, yapoporʉare burarĩ ĩni, ñʉja Jesújãre copʉ darejaima obedivʉ põeva. “Jʉ̃menijicʉre torojʉe bajađéni. Jʉ̃menijicʉi mearo đacaimʉme ʉ̃i daroimʉ mácʉ, maja judíova maje jabocʉ bacʉyʉ́”, arĩ cođoboborejaima ina judíova Jesúque nʉivʉ.
14 Põevare ũmaiãimacʉ, burro ãmicʉcʉre earĩ, ʉ̃́re tubarĩ nʉrejame Jesús. Nópe teyʉ, yópe Jʉ̃menijicʉi yávaiyede ʉ̃i toivaicõjeiye báquepe, teyʉ barejáme Jesús:
15 Mʉja Jerusalén ãmicʉriĩmarocavʉ, jidʉbejarã mʉja. Jã́jara mʉje jabocʉ bacʉyʉ́ dacʉyʉre, burrojĩcʉrã tubarĩ dacʉyʉre, arĩ toivaicõjenejaquemavʉ Jʉ̃menijicʉ.
16 Que teinore majibedejacarã ñʉja Jesúi bueimara. Ʉbenita ʉ̃i yainí, nacajari, aru mʉri nʉriburu yóboi cavarõ mearo Jʉ̃menijicʉi cʉrõi, ãrʉrejacarã ñʉja. Dinʉmʉ maquinó “Jʉ̃menijicʉi toivaicõjeino mácarõpedeca Jesúre tequemavʉ maja, maje mearore jíyede ʉ̃́re burrojĩcʉrã tubarĩ dayʉre”, arãjivʉ barejacárã ñʉja. 17 Ina põeva, Jesúque cʉrivʉ bácavʉ ʉ̃i órejaiye báquede Lázarore ʉ̃i etaquiyepe ayʉ cʉ̃racobede jocarĩ apʉcʉ cojedeca, coyʉre cuivʉ barejáimađa iye ne jã́iye báquede. 18 Ne nópe coyʉiye boje no Jesúi jã́đovaino mácarõre põeva ne đarĩ majibede, Jesúre copʉrãdarejaima caivʉ ina obedivʉ põeva. 19 Que baru ina fariseova ne bajumia arejaimađa:
—Coyʉrĩ oabevʉ maja. Majare jápiabema ina põeva. Quédata Jesúque yóvarãnʉñama caivʉ, arejaimađa na, ne bajumia yávaivʉ.
Apevʉ Greciacavʉ Jesúre ne voino
(Mt 10.38-39, 16.24-25; Mr 8.34-35; Lc 9.23-24, 17.33)
20 Apevʉ judíova ãmevʉ, Jʉ̃menijicʉre mearore jívaivʉ, ina obedivʉ põeva jẽneboi Jʉ̃menijicʉre mearore jínanʉrejaimađa Jerusalén ãmicʉriĩmaroita Pascua torojʉve teinʉmʉre. 21 Na Felipede borotenanʉrejaimađa. Galilea ãmicʉrijoborõcarõ ĩmaro Betsaida ãmicʉriĩmarocacʉ barejáme Felipe.
—Jesúque boroteiyʉrĩduivʉbu ñʉja, arejaimađa Felipede.
22 Andrés yebai nʉri, coyʉrejameđa Felipe ne borore. No yóboi, ina pʉcarã nʉri, coyʉrãearejaimađa Jesúre ina judíova ãmevʉ ne borore.
23 Yópe arĩ, coyʉrejame ñʉjare Jesús:
—Dijãravʉ ji ávaijãravʉ eaivʉ. Caride jipacʉ Jʉ̃menijicʉ jã́đovacʉyʉme yʉre, ʉ̃i daroimʉ mácʉre ʉ̃mʉpe, meacʉ bajure. 24 Jãve coyʉyʉbu mʉjare: Jaʉvʉ yʉre ji yaiquínore. Jẽvari coyʉrĩ coyʉquijivʉ. Yópe cũináyabe oteiyabede maje otebedu, quénora cũinárora mauteinomu no. Ʉbenita iyabe oteiyabede maje otedu, joborõ jívʉi cʉede cãreja, yainope teni, pĩarí cũpururi nʉiyavʉ. Nopedeca ji yaidú, obedivʉ põeva mamaũme cʉrivʉ bʉojarãjarama, ji yaiye boje. 25 Ñai põecʉ ʉ̃i baju jecʉcʉ baru, bíjacʉyʉme ʉ̃. Ʉbenita ñai põecʉ jecʉbecʉ baru ʉ̃i baju ijãravʉre, jãravʉ cũiméjãravʉ baquinóre cʉvacʉyʉme ʉ̃. 26 Ácʉ põecʉ yʉre memecaiyʉcʉ baru, yʉre ʉ̃i jʉ aiye jaʉvʉ ʉ̃́re. Que baru yʉ́que ji cʉrõi cʉcʉyʉme ʉ̃. Aru ácʉ põecʉ yʉre memecaru, ʉ̃́re pueđacʉyʉme jipacʉ, arejame Jesús.
Jesús ʉ̃i coyʉino ʉ̃i yaiquínore
27 Náre coyʉre nʉrejame Jesús:
—Caride ʉrarõ chĩoivʉ yʉ ji ũmei. ¿Aipe ajeba yʉ jipacʉre? ¿Yʉre ñájino vaijárõri no, ajeba yʉ jipacʉre? Abevʉ yʉ nópe. Ñájinore vaicʉ́yʉ darejacacʉ yʉ ijãravʉi, arejame Jesús ñʉjare, ʉ̃i bueimarare.
28 Ñʉjare nópe coyʉrĩ bʉojarĩ, arejame jípacʉre Jesús:
—Mʉ, jipacʉ, põevare jã́đovajacʉ mi baju meacʉ bajure, arejame jípacʉre. Dinʉmʉma cavarõ mearo Jʉ̃menijicʉi cʉrõre jocarĩ yávarĩ darorejavʉ̃: “Meavʉ mi que aino. Que đacacʉ javeta. Aru que đacʉyʉmu yʉ cojedeca”, arejavʉ̃ no yávarĩ daroino.
29 Ina obedivʉ põeva ñʉjaque cʉrivʉ no bʉjinore jápiarejaima.
—Õpo tʉinomebu, arejaima nácavʉ.
—Que ãmevʉ. Cũinácʉ ángele yávarĩ daroyʉbebu ʉ̃́re, arejaima apevʉ.
30 Ʉbenita Jesús arejame:
—No yávarĩ daroino yʉre boje ãmevʉ. Quénora mʉjare bojetamu no yávarĩ daroino. 31 Caride ijãravʉcavʉre ne ãmene jã́đovari, coreóvare đacʉyʉme Jʉ̃menijicʉ caivʉ yʉre jʉ abevʉ ñájinajivʉre cũinájãravʉ. Caride ijãravʉcavʉ ne jabocʉre, ñai abujuvai jabocʉre, jarʉvacʉyʉme Jʉ̃menijicʉ. 32 Ʉbenita yʉ ne jocʉcʉrã pẽvari jẽori jãmʉórajimʉ, yʉrecabu obedivʉ põevare jʉ are đacʉyʉ yʉre, arejame Jesús.
33 Nópe arĩ coyʉyʉ, aipe ãrojae teni ʉ̃i yaiquínore coyʉyʉ barejáme Jesús. 34 Ʉ̃i que aiyede, yópe arejaima ʉ̃́re jápiaivʉ:
—Jʉ̃menijicʉ ʉ̃i yávaiyede toivaicõjenejaquemavʉ, ñʉje majinajiyepe ayʉ ʉ̃i daroquimʉre yaibécʉ bacʉyʉ́re cainʉmʉa. ¿Aipe teni “Jʉ̃menijicʉi daroimʉ mácʉ ʉ̃mʉpe ne jocʉcʉrã pẽvari jẽori jãmʉóimʉ macʉyʉ́mu yʉ”, ayʉrʉ̃ mʉ? ¿Yécʉ páyʉrʉ̃ mʉ? ¿Ñamema Jʉ̃menijicʉi daroimʉ mácʉ ʉ̃mʉpe? arejaima Jesúre.
35 Náre yávarejame cojedeca Jesús:
—Ñai cucʉnʉiyʉcʉre jãravʉre, aviá ʉ̃i boiyede, cuiye jaʉvʉ ʉ̃́re. Que baru ñemié tʉiyede, majibebi ã́ri ʉ̃i nʉinore. Quédeca quĩ́jino baju cʉcʉyʉmu yʉ mʉjaque pẽoipõecʉpe, jã́đovañʉ Jʉ̃menijicʉi jãvene. Mʉjare majide đaivʉ Jʉ̃menijicʉi dápiaiye jãvene ji bueiyeque. Que baru mʉja diede majibevʉ baru caride, ji cʉede mʉje jẽneboi cãreja, ji nʉriburu yóbore apa ñeminoi cuivʉpe paivʉ barãjáramu mʉja. 36 Que baru ji cʉepe cãreja mʉje jẽneboi, ji bueiyede jʉ ajarã mʉja. Yʉ́cavʉ tenajaramu mʉja, ji bueiyede jʉ aivʉ baru, arejame náre Jesús.
Nópe ayʉ bácʉ, náre dupini nʉrejame. 37 Põeva ne jã́iyede ʉre ne đarĩ majibede đayʉreca Jesús, ʉ̃́re jʉ abedejaima na.
Jesúre obedivʉ judíova ne jʉ abeno
38 Caiye iye vaidéjavʉ̃ yópe ñai Jʉ̃menijicʉi yávaiyede coyʉcaipõecʉ Isaías bácʉ “Yópe tequiyebu” arĩ, ʉ̃i toivaino mácarõpedeca.
Mʉ, ji jabocʉ, obebejĩna baju jʉ ađama ñʉje yávaiyede. Jʉ̃menijicʉ ʉ̃i parʉéde jã́đovaimi obebejĩna bajure, arĩ toivaicõjenejaquemavʉ Jʉ̃menijicʉ Isaías bácʉre.
39 Que baru nácapũravʉ jʉ aivʉ bʉojabedejaima. Bedióva cojedeca Jʉ̃menijicʉ, yópe arĩ, toivaicõjenejaquemavʉ Isaías bácʉre:
40 Jã́ri eabevʉre đaibi náre Jʉ̃menijicʉ, ne jã́menajiyepe ayʉ. Aru dápiarĩ majibede đaibi náre, ne jápiarĩ eabenajiyepe ayʉ. Aru Jʉ̃menijicʉ yópe arĩ, coyʉibi: “Nópe đaivʉ yʉ, ne chĩori oatʉvabenajiyepe ayʉ ne đaiyede. Que baru náre meađabecʉyʉmu”, arĩ toivaicõjenejaquemavʉ Isaías bácʉre Jʉ̃menijicʉ.
41 Nópe arejaquemavʉ Isaías bácʉ ʉ̃i jã́iye báque boje Jesucristoi mearore Jʉ̃menijicʉi jã́đovaiye báquede nore aru ʉ̃i coyʉiye báque boje ʉ̃́ra.
42 Ʉbenita obedivʉ põeva ne jabovacavʉ Jesúre majini, jʉ arejaima ʉ̃́re. Ʉbenita fariseovare jidʉrĩ, “Jesúque nʉivʉbu ñʉja”, abedejaima ne jápiaiyede. Jipocamia “ ‘Jesúbe Jʉ̃menijicʉi daroimʉ mácʉ Cristo’, aivʉre maje cójijiñamine jaetovarãjaramu ñʉja, ne cójijibenajiyepe aivʉ ñʉjaque bedióva cojedeca”, arejaimađa ina fariseova. Que baru fariseovare jidʉrivʉ, bi arejaima na Jesúre jʉ aivʉ. 43 Jʉ̃menijicʉi mearo jã́iyede náre ʉbeni, pʉeno baju vorejaima põeva ne mearo jã́iyede náre.
Põeva ne ñájinajino Jesús ʉ̃i yávaiye boje
44 Yópe arĩ, bʉjino yávarĩ darorejame Jesús:
—Ácʉ põecʉ yʉre jʉ ayʉ baru, yʉre daroyʉ bácʉre máre jʉ aibi ʉ̃. 45 Aru quédecabu. Ácʉ põecʉ yʉre jã́ñʉ maru, yʉre daroyʉ bácʉre máre jã́imi ʉ̃. 46 Ijãravʉi darejacacʉ yʉ. Põeva ne majinajiyepe ayʉ Jʉ̃menijicʉre, yʉ pẽoñʉpe teyʉ buecʉdarejacacʉ náre. Yʉre que teyʉre jʉ aivʉ, ñeminoi ne mautebenajiyepe ayʉ yópe Jʉ̃menijicʉre majibevʉpe, darejacacʉ yʉ. 47 Ʉbenita ácʉ põecʉ ji coyʉiyede jápiayʉvacari jʉ abedu, yʉ ʉ̃́re ñájine đabecʉbu ʉ̃i ãmeina teiye boje caride. Põevare ne ãmeina teiye boje ñájine đacʉyʉ dabedejacacʉ. Quénora põeva bíjajʉrorivʉre meađacʉdayʉ darejacacʉ yʉ. 48 Ácʉ põecʉ yʉre ʉbecʉ baru aru ji coyʉiyede máre jʉ abecʉ baru, ʉ̃́recabe jãve ñájicʉyʉ. Ʉ̃i jʉ abe boje ji coyʉiyede, ñájicʉyʉme bʉojaquijãravʉ baquinói. 49 Ji baju ji majiéque coyʉbevʉ yʉ. Quénora jipacʉ, yʉre daroyʉ bácʉ, yʉre coyʉicõjeimi ji coyʉiye caiyede. Que baru põeva ñájinajarama, ne jʉ abe boje ji coyʉiyede. 50 Coreóvaivʉ yʉ iyede: Põeva yʉre jʉ aivʉ baru yópe jipacʉi đaicõjeiyepe náre, cʉvarãjarama jãravʉ cũiméjãravʉ baquinóre. Que baru yópe jipacʉi coyʉicõjeiyepeda coyʉyʉbu mʉjare, arejame Jesús.