Watchtower ONLINE LIBRARY
Ita Ne Thup
ONLINE LIBRARY
Drehu
  • TUSI HMITRÖTR
  • ITRE ITUS
  • ITRE ICASIKEU
  • ie götrane 5-7
  • Thaa Ka Meci Kö La u Qaane La Ini Celë

Aucune vidéo disponible pour cette sélection.

Désolé, il y a eu une erreur lors du chargement de la vidéo.

  • Thaa Ka Meci Kö La u Qaane La Ini Celë
  • Nemene La Pengö Së Ngöne La Easë a Mec?
  • Sous-titres
  • Ka Ihmeku
  • Qaane Thei Pythagore Uti Hë Ngöne La Hneijine i Angetre Aigupito
  • Qaane La Ini
  • Kola Lö La Ini Hnine La Judaīsme, Chrétienté, Islam
    Nemene La Pengö Së Ngöne La Easë a Mec?
Nemene La Pengö Së Ngöne La Easë a Mec?
ie götrane 5-7

Thaa Ka Meci Kö La u Qaane La Ini Celë

“Nyimutre catre la itre hnyinge ne la atr, ngo caasi pala kö la mekune ka huliwane la mekuthetheue i angeic, ene laka, kola pi ajane troa atre la pengöi angeic, thupene la mec.”—“ENCYCLOPÆDIA OF RELIGION AND ETHICS.”

1-3. Nemene la aqane qeje pengöne Socrates me Platon la mekune laka, thaa ka meci kö la u?

HETRENYI ekö la ketre atr atre ini ka inamacan, ka 70 lao macatre, hna upezöne pine la hna thaa metrötrëne la itre ewekë ngöne la götrane ua; qa ngöne lai hna angazone la mekunene la itre thöth, hnene la itre ini hnei nyidrëti hna hamën. Ngacama qëmekene la angetre ikotrë, hnei nyidrëti hna pi hune fë la itre mekune i nyidrë, ngo ame pe gufa ju kö, haawe, ame hë la pun, hna humuthi nyidrë. Ame pë hë la itre hnepe hawa qëmekene tro nyidrëti a mec, kola amamane hnene lai qatre cili kowe la itre nekönatre ka lapa xötreithi nyidrë, la itre mekune ka nyimutre nyine troa acatrene la ini laka, thaa ka meci kö la u, nge thaa tro jë kö a xouene la mec.

2 Socrates la ëje ne lo lai qatr hna humuth, ketre filozofe nyidrë ka hlemu catr e cailo, atre Heleni, nge ka mele ngöne la hnaafaifine hadredre ne macatre M.P.K.a Hna qeje pengöne pë hë hnei Platon, ketre inina i nyidrë, lo itre ewekë cili ka traqa ekö, jëne la itre hnei nyidrë hna cinyihane ngöne la itus, Apologie me Phédon. Socrates me Platon la lue ka pane thele troa acatrene la mekun, ene laka, thaa ka meci kö la u. Ngo thaa nyidroti kö la qaane la mekune cili.

3 Ame la ini ka qaja ka hape, thaa ka meci kö la atr, ke thaa hna hnahone kö eje ngöne lo hneijine i Platon me Socrates. Hnei nyidroti pë hë hna sisedrëne me olone hnyawa lai mekun, matre troa ketre ini ne filozofi; ene pe kapa madrine ju hi la mekune cili hnene la itre atrene la hnedrai i nyidro, me itre xane fe kö thupei nyidro.

Qaane Thei Pythagore Uti Hë Ngöne La Hneijine i Angetre Aigupito

4. Qëmekei Socrates, nemene la itre mekune ne la itretre heleni göi mele thupene la mec?

4 Pane kö hetrenyi thei angetre Heleni hui Socrates me Platon, la mejiune laka, ka mele la u e thupene la mec. Hnei Pythagore, mathématicien ka hlemu ne heleni, nge ka mele ngöne la hnaasikisine hadredre ne macatre M.P.K., hna qaja ka hape, thaa ka meci kö la u, nge eje a unene qa ngöne la ngönetrei thupene la mec, me löthe hmaca pena ha la ketre ngönetrei. Nge hetrenyi la ketre mekune hna hamëne hnei Thalès qaa Milet, ketre filozofe ne Heleni, hna hape, thaa kolo kö a mele hmekuje la u ka thaa meci kö, hnine la itre atr, me itre öni, me itre feja, ngo ijije mina fe troa löthe la nöjei pengöne ewekë tune lo ema ka fedre a enijë fao. Ame kowe la Heleni hnapan, ke, kola sesëne hnene la itre u ne la itre ka mec, la hneopegejë, Styx la ëjen, me tro kowe la ketre baselaia ka tru e kuhu fene la ihnadro; ame la ëjen, ke, itre Ifereno. Hetrenyi e cili la itre ka troa amekötin, maine tro angatre a akötre hnine la ketre kalabusi ka draië catre la aqane tra etin, maine pena troa kapa la ketre manathithi ka tru ngöne la ketre götrane hna hëne ka hape, Elysée.

5, 6. Nemene la mekune i angetre Peresi, göi u?

5 Ame Iran, maine Peresi, uti hë la götrane ahië, hetrenyi e cili la ketre perofeta, Zoroaster la ëjen, hnei angeice hna mele ngöne la hnaasevenene hadredre ne macatre M.P.K. Ene pe nyiqaane jë hi angeice la ketre hmi, hna ati ëjene ka hape, Zoroastrianism. Celë hi hmi angetre Peresi, nge hnene eje hna jilapane la fen, qëmekene troa musi hnei angetre heleni. Kola qaja ngöne la itre xötre ne Zoroastri, ka hape: “Epi tro la u ne la itre ka meköt, ka thaa meci kö, a madrine pala hi, ngo troa akötre la u ne la atre thoi. Nge itre wathebo la hna acile hnei Ahura Mazda, ketre haze ka draië musin.”

6 Ame la ini hna hamën, ene laka, thaa ka meci kö la u, celë fe ketre ini ka eje ngöne la hmi i angetre Iran, qëmekene la traqa la hmi hna ati ëjene ka hape, zoroastri. Hna nyipi ewekëne pala hi ekö hnene la itre tribu ne Iran, la u ne la itre ka mec, ngöne laka, angatre a hamë xeni me iheetre koi nyudren, matre mele ka loi nyudrene hnine la nöje i itre ka mec.

7, 8. Nemene la hna mejiune kow hnene la itretre Aigupito ekö göi u ka mele pe thupene la hna mec?

7 Trepene ini ka tru ngöne la hmi i angetre Aigupito, la mejiune laka, hetre mele thupene la mec. Öni angatre fe ka hape, qa i Osiris, haze nge taan la fene i itre ka mec, troa amekötine la pun kowe la u ne la itre ka mec. Drei la ketre ceitun, kola amamane hnene la ketre hna cinyany qa hnine la ketre tusi hna ewath, kola mekune ka hape, ma ka hekö lo hnaafotrine hadredre ne macatre M.P.K. kola qaja e cili, ka hape, hna eatrongëne la u i Hunefer, ketre seketere, hnei Anubis, haze ne la itre ka mec, matre troa fetra fë eje koi Osiris. Haawe, ame hë e cili, kolo ha troa tuluthe lai seketere, matre hna amë ngöne la ketre götrane la itulu, la ka eje ngöne la wenethëhmi ne la seketere, ene la mekuthetheue i angeic, ame ngöne la ketre götrane la itulu, hna atë la pene gutu, hna xome qa ngöne la he ne la föe, haze ne la nyipici me meköt. Hnene pë hë la ketre haze, Thot la ëjen, hna cinyihane la pune qa ngöne lai hna tulu. Pine laka, thaa hace kö la ngazo ne la hni i Hunefer, hune lo pene gutu, qa ngöne lai, hna aijijë Hunefer troa lö kowe la baselaia i Osiris me hane mele palua. Kola amamane fe hnine lo lai tusi hna ewath, la ketre tanimo föe, kola cile ezine la itulu, me treqene troa ulumaxöxö la itre u ne la itre ka mec, e hape ju ka hace kö la hni angatre hune la pene gutu. Ame angetre Aigupito, hnei angatre hna atuthe la itre wezipo i angatr, me nyihnyawane la itre ngönetrei ne la itre Farao matre troa amë hnine la itre piramide, ene lo itre etë atraqatre hna iatëkeun, nge ka draië catr; angatre a mekune ka hape, maine troa thupëne me amë aqeane la ngönetrei matre thaa tro kö a hnyiqetr, haawe, ijije troa mele palua la u.

8 Haawe, kola mama hnyawa ngöne la isa pengöne aqane mele ne la nöjei atr ekö, laka, hetrenyi thei angatre la ini ka caas, ene laka, thaa ka meci kö la u. Hapeue la mekune cili hnei angatre hna kapa, thaa ka xulu kö qa ngöne la qeqene ini ka caas?

Qaane La Ini

9. Nemene la hmi ka löthe la nöje Aigupito ekö, me Peresi, me Heleni?

9 Kola qaja hnene la itus The Religion of Babylonia and Assyria, ka hape, “Ame ngöne la hneijine ekö, hetre menene catre la hmi i Babulona thene la itre nöj, Aigupito, me Peresi, me Heleni.” Hna qaja fe hnine la itusi cili ka hape: “Tune la hna amamane hnene la itre sine etë ne cinyany ne El-Amarna, kola hape, hna cile hnei Babulona thupei Aigupito, nge ngöne la nyidroti a xötrei iöhnyi aqane mel, nyimutre catre la itre aqane mekune me itre hna majemine hnei angetre Babulona, hna xome qa ngöne la aqane hmi angetre Aigupito. Kola mama fe la menene la itre aqane mekune ka ngazo i angetre Babulona, ngöne la hmi Mithra e Peresi . . . ketre hna öhne mina fe la etrune la itre ini thei itre sémites ka xulu qa ngöne la itre ufejicatre i angetre heleni ekö me ngöne la itre aqane hmi i angatr; itre ini lai hna kapa hnyawa ha hnene la itre ka inamacan, celë hi matre pë hmaca kö nyine troa qaja e hune lai. Nyine amamane hnyawa ka hape, ka xulu qaa Babulona la itre ini cili.”b

10, 11. Nemene la mekune i angetre Babulona, göi mele thupene la mec?

10 Ngo nemene la ewekë ka traqa e thupene la mec, tune la aqane mekune i angetre Babulona, hapeu, isa pengöne catre kö memine la mekune i angetre Aigupito, me angetre Peresi, me angetre Heleni? Hanawange la ketre ceitun, ngöne la Epopée de Gilgamesh, itusi angetre Babulona. Kola qaja la pengöi Gilgamesh, atr ka tru koi angetre Babulona; hnei nyidrëti hna xouene pala hi la mec, ene pe thele jëne jë nyidrë troa hane mele palua, ngo thaa traqa kö nyidrë kowe la aja i nyidrë. Haawe, hna ithuecatre koi nyidrë hnene la ketre jajinyi ka nei imei nyidrë waina, me hape, troa thele la itre lolo thatraqane la mele i nyidrë enehila, pine laka, thaa tro jë kö nyidrëti a öhne la mele hnei nyidrë hna thele ielen, ene la mele ka pë pun. Ame la ithuemacanyi hna hamëne jëne lai ifejicatre cili, ke, kola hape, thatreine kö troa kötrene la mec, matre ka gufa lai mejiun, lo ka hape, thaa tro kö a hane mec. Hapeu, kolo lai a amamane ka hape, thaa ka lapaune fe kö angetre Babulona kowe la ketre mele thupene la mec?

11 Hna cinyihane hnei Morris Jastrow, ketre profesör ne la Université ne Pennsylvania, U.S.A., ka hape: “Pë pi kö atre [Babulona] me hene hmi fe, ka kapa la mekune laka, troa meci palua la atr. Angatre a xome ceitune la mec, me ketre gojenyi ne tro kowe la ketre pengöne mel, celë hi matre, ame koi angatr, e qaja ha ka hape, ka meci la atr, ke, kolo lai a acatrene la mekune ka hape, pëkö atreine neëne la mec.” Eje hi, angetre Babulona a mejiune kowe la mele thupene la mec, ngo ketre pengöne mele hmaca pena ha la hna troa melëne e ketre götran. Kola amamane lai ngöne la angatre a kele wezipo, laka, troa ce keleme la wezipo me itre ewekë i angeic, matre nyi jiane huliwa i angeice ngöne lai mel ka hnyipixe hnei angeice hna troa tro kow.

12-14. (a) Thupene la di, eka la hna nyiqaane la ini, lo ka hape, thaa ka meci kö la u? (b) Tuneka la aqane jilapane la fene hnene la ini cili?

12 Mama hnyawa ha laka, ame la ini, lo ka hape, thaa ka hane kö meci la u, ke, ka xulu ekö qaa Babulona. Tune la aqane qaja hnei Tusi Hmitrötr, itus ka lapa fë la aqane qeje pengöne hnyawa la mele ne la itre atr ekö, ame la traone Babela lo hna hape, Babulona, ke hna xupe eje hnei Nimeroda, ketre nekö i api Noa.c Caasi fe hi ekö la qene hlapa me hmi, thupene lo iwë ka traqa ngöne lo ijine i Noa. Ame la Nimeroda a acile la traone me xupe la ketre ita, angeice fe hi lai a nyiqaane eköthe jë la ketre hmi. Tusi Hmitrötre a amamane ju ka hape, thupene la hna amenune la itre qene hlapa e Babela, ene pe isa ije pi hi la nöjei atr, me xome trongëne lo isa hmi i angatr, me thele troa isa nyiqaane eköthe la aqane mele i angatr. (Genese 10:6-10; 11:4-9) Celë hi matre, jilapane pi la fene asë hnene la itre ini ne la hmi ka qaa Babulona.

13 Tune la aqane qaja ekö, ngazo catre la aqane meci Nimeroda. Thupene la hnei nyidrë hna mec, kola mekune hnei angetre Babulona, ka hape ma troa adraië nyidrë, pine laka, nyidrëti la atre acile me xupe la traone e Babulona, nge nyidrëti la ka pane joxu e cili. Qa ngöne laka hna atrunyi Merodaka, ceitune me haze ka acile la nöje Babulona, haawe, kola mekune hnene la itre ka ini ka hape, angeice hi lo Nimeroda. Maine nyipici lai, haawe, ame la mekune laka, hetre u ne la atr, nge eje a mele pe thupene la mec, ke thaa ka he enehila kö, ngo ka qaane hë ekö ngöne lo ijine meci Nimeroda. Ngo eje hi laka, hetrenyi la itre enyipicine nyine amamane hnyawa ka hape, thupene lo iwë, ame la qaane lo ini, hna hape, thaa ka meci kö la u, ke ka xulu qaa Babela, lo hna hape Babulona.

14 Hna tuneka matre hlemu jë la ini celë ngöne la itre hmi enehila? Tro së a ce wange thupen, la aqane traqa la ini cili ngöne la itre hmi ne la itre götrane ahië ne la fen.

[Ithueamacany]

a Ame la M.P.K. kola hape “Ite macate ne pate pete kö Keriso.” Ame M.K. ke, “Macate i Keriso.”

b Ame e El-Amarna ke, celë hi itre hnepe mutine ka mama pe ne lo thupene la ketre traone ne Aigupito ka paatre hë ekö, Akhetaton la ëjen; ma kola mekune laka, hna xupe eje ekö ngöne la hnaafotrine hadredrene macatre M.P.K.

c Goeëne ju la itus, La Bible : La Parole de Dieu ou des hommes ?, götrane 37-54, hna amamane hnei Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

[Iatr ne la götran 6]

Mekune i angetre Aigupito göi u ngöne la fene i ange ka mec

[Iatr ne la götran 7]

Hnei Socrates hna catre fë ka hape, thaa ka meci kö la u

    Itre Itus Qene Drehu (1997-2025)
    Tha Connecter
    Connecter
    • Drehu
    • Iupi fë
    • Hna ajan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Itre Hna Amekötin
    • Pengöne La Ka Thele Ithuemacany
    • Hna amekötin
    • JW.ORG
    • Connecter
    Iupi fë