Julai

Easa mel ngöne la “itre ijin akötr.” (2 Tim. 3:1) Qëmekene tro Iehova a apatrene la fene celë me haöthe hmaca hnene la tingeting, tro palakö a jole catr la mel. Celë hi kepine matre, loi e tro sa hnying ka hape, ‘Tro ni a thele ixatua thei drei?’ Ame petre kö ekö, hnene la ketre atre cinyihane la Tusi Hmitrötr hna qaja la enyipiewekëne la troa thele Iehova ngöne la easa aja ixatua. (Sal. 123:1-4) Öni angeic ka hape, ame la easa thele Iehova, easa tune la ketre hlue ka goeëne la maseta i angeic. Angeic a mejiune laka, tro la maseta a ithua i angeic me thupë angeic. Ngo eje hi laka, loi e tro palahi angeic a thele troa trotrohnine me kuca la aja ne la maseta. Ketre tu së fe, loi e tro sa catre inine la Tusi Hmitrötr o drai, matre tro sa trotrohnine me kuca la aja i Iehova. E cili, tro Iehova a xatua së troa cile kowe la itre jol. w18.07 9 par. 1-2

Iesu a qaja la aqane troa thepe së qa ngöne la ‘ithahluë ne la ngazo.’ (Ioane 8:34) Hna thahluë së tune kaa hnene la ngazo? Kola uku së troa kuca la itre ewekë ka ngazo. Nge, kolo fe a sewe së troa kuca la loi, me hnöthi së troa kuca asë la hne së hna atrein. Haawe, ame hë la pune lai, tre, elëhni, akötr me mec. (Rom. 6:23) Tro kö a nuamacanyi së elany me pexeje la mele së tui Adamu me Eva ekö ngöne lo qaan, e patre palua ha la ngazo. Ame la Iesu a qaja ka hape, “Maine tro pala hi nyipunieti a lapa ngöne la itre trengewekëng” tre, nyidrëti hi lai a amamane laka, hetre ewekë nyine tro sa kuca. (Ioane 8:31) Ame easë itre keresiano, ase hë së xele së kö, me kapa la itre ifego hnei Iesu hna acile thatraqane la itretre drei nyidrë. (Mat. 16:24) Matre, tune lo hnei Iesu hna thingehnaean, tro kö a ‘nyipi nue amaca së’ elany, ngöne la easa kapa la itre manathithi ka xulu qa ngöne la thupene mel. w18.04 7-8 par. 14-16

Ngacama ame itre xaa ijin ke, ka ngazo la aqane axecië mekune la itre hlue i Iehova, ngo ame pe, Nyidrëti a wangatrunyi angatr. Hanawang la tulu i Iona. Hnei Akötresie hna upi Iona troa tro fë la maca ne iameköti kowe la angetre Nineve. Hnei angatr hna ietra, matre tha apatrene ju kö Iehova la nöj. Tha madrine kö Iona, ngo angeic a “elëhni” ke, tha apatrene ju kö la nöje Nineve, tune lo hnei angeic hna perofetan. Trotrohni Iona hi hnei Iehova, matre hnei Nyidrëti hna thele troa amekötine la mekuna i angeic. (Iona 3:10–4:11) Trotrohnine hi Iona la ini hna hamën hnei Akötresie. Nge hnei Iehova hna aijijë Iona troa cinyihane la tusi angeic thatraqai së. (Rom. 15:4) Kola mama hnyawa ngöne la aqane imelekeu Iehova memine la itre hlue i Nyidrë laka, Nyidrëti a utipine me hnimi angatr. Tha sihngödri kö koi Iehova la itre akötre së. Trotrohni së hnyawa hi hnei Iehova. Öhn asë hi Nyidrëti la itre mekuna së me itre aliene hni së. Nge atre hi Nyidrëti la itre ifego së. Tha tro kö Iehova a “nue [së] kowe la itupath hne [së] hna thatreine xomihnin.” (1 Kor. 10:13) Hapeu, tha kolo kö a akeukawanyi së hnene la xötre celë? w19.03 16 par. 6-7

Tune la hna qaja ngöne la Wathebo i Mose, hna acile la itre qatr matre troa nyinyin la itre jol göne la huliwa i Akötresie, me amekötine la itre jol me ngazo hna kuca. Hanawang la itre xaa ceitun. Maine tro la atre Isaraela a humuthe la ketre atr, tha tro kö a humuthi angeic. Tro la itre qatre ne la traon a pane thele ewekë. (Deu. 19:2-7, 11-13) Itre qatr a amekötine la itre xaa götranene la mel, tune la itre jol ka tru e hnine la nöj, me itre hnepe jol e hnine la itre hnepe lapa. (Eso. 21:35; Deu. 22:13-19) Ame la itre qatr a axecië mekune hnyawa, nge angetre Isaraela a drengethenge la Wathebo, tre, hetre eloine kowe la nöj, nge angatr a atrunyi Iehova. (Lev. 20:7, 8; Is. 48:17, 18) Haawe, öhne hnyawa hi së laka, ka nyipiewekë së koi Iehova. Nyidrëti a ajane tro sa ihnim me meköti ngöne la aqane ujë së koi itre xan. Ngacama easë caas, ngo atre hi Iehova la itre hne së hna qaja me kuca. w19.02 23 par. 16-18

Ame ngöne la itre ijine easa hnehengazo, tre, jole troa hni ka menyik. Easa calogitr me qaja la itre trengewekë ka akötr. Maine hna hane traqa koi epun la itre ewekë cili, hanawang la tulu i Iesu. Hnehengazo catre Iesu ngöne lo itre treu tixenuë ne nyidrëti e celë fen. Atre hnyawa hi nyidrëti laka, kola troa humuthi nyidrë, nge tro nyidrëti a akötr. (Ioane 3:14, 15; Gal. 3:13) Hnei Iesu hna qaja ngöne la ijine cili ka hape, akötre catre nyidrë. (Luka 12:50) Itre drai qëmeken tro Iesu a mec, öni nyidrë: “Hlohlo hë la hning.” Kola mama ngöne la thithi Iesu, la hni ne ipië me aqane drengethenge nyidrë. (Ioane 12:27, 28) Ame hë la kola troa humuthi Iesu ke, hnei nyidrëti hna nue la itre ithupëjia troa othi nyidrë, me qanangazo nyidrë, me humuthi nyidrë. Ngacama hnei Iesu hna hnehengazo me akötr, ngo hnei nyidrëti palahi hna catre amamane la thiina ka menyik me kuca la aja i Iehova. Ijije hi tro sa qaja e celë ka hape, Iesu hmekuje hi la tulu, göne la aqane troa thiina ka menyik ngöne la easa hnehengazo!—Is. 53:10. w19.02 11 par. 14-15

Ame itre xaa ijin, nyipiewekë troa catr, matre troa sine la itre icasikeu. Ame la itre xaa trejin, angatr a catre sine la itre icasikeu ngacama angatr a akötr, me kucakuca maine wezipo pena. Ame itre xan, kola icilekeu me angatr hnene la hnepe lapa i angatr, maine hnei musi pena. Pane mekune jë së la thangane la aqane catre së thene la itre trejin hna akalabusin. (Heb. 13:3) Ame la angatr a öhne laka, ngacama easa cile kowe la itre jol ngo easë palahi a catre nyihlue i Iehova, tre, kola acatrene la lapaune i angatr. Ketre, kola thue trengecatre i angatr me acatrene la aqane mele nyipici angatr koi Iehova. Ame lo Paulo e hnine la kalabusi e Roma, tre, angeic a madrine laka, kolo palahi a mele nyipici koi Iehova hnene la itre trejin. (Fil. 1:3-5, 12-14) Qëmekene maine thupene la kola nue angeic, hnei Paulo hna cinyihane la tusi angeic koi angetre Heberu. Angeic a qaja kowe la itre Keresiano ka mele nyipici koi Iehova, ka hape, tha tro pi kö a triane la itre icasikeu.—Heb. 10:25. w19.01 28 par. 9

Satana a ajane tro sa tui angeic, troa icilekeu memine la itre hna amekötine hnei Iehova me pi tru. Angeic a amë xötreithi së la itre atr hnei angeice hë hna ajojezin. Angeic a mejiune laka, tro sa ce tro me angatr, matre troa “angazone” la itre mekuna së me itre aqane ujë së. (1 Kor. 15:33; ftn.) Satana palahi a thele troa ajojezi së. Angeic a thele tro sa mejiune kowe la sipu inamacane së, ngo tha koi Iehova kö. (Kol. 2:8) Drei la ketre ceitun. Satana a ukune la itre atr troa mekun ka hape, ame la ka nyipiewekë ngöne la mel, tre, ene la troa trenamo. Hetre itre ka trenamo, ngo hetre itre xane fe ka puafala. Eje hi, ka hetre ethanyine la aqane mekun cili. Pine nemen? Ame la itre ka thele mo, angatr a huliwa mec, nge kösë tha nyipiewekë hmaca kö la hnepe lapa i angatr, me aqane imelekeu i angatr me Iehova. Caasi hi la aja i angatr, ene la troa aejëne la mekuna i angatr. (1 Tim. 6:10) Tru la hni ne ole së kowe la Keme së ka inamacan e koho hnengödrai. Hnei Nyidrëti hna xatua së troa atreine waiewekë göi manie.—Ate cai. 7:12; Luka 12:15. w19.01 15-16 par. 6; 17 par. 9

Qëmekene tro Iesu a amamai tulu, atre hnyawa hi la itre hlue i Iehova ekö laka, loi e tro angatr a ithuecatrekeu. Pane mekune jë la tulu i Hezekia. Ame la kola thel hnei angetre Asuria troa lepe Ierusalema, hnei angeic hna aicasinekeune la itre tane isi memine la nöj asë, matre troa ithuecatre koi angatr. Ame hnei angatr “hna lapa qale kowe la tenge ewekë i Hezekia.” (2 A. l. ite jo. 32:6-8) Hetre ini nyine tro sa xom qa ngöne la aqane ithuecatre i Iobu. Ngacama kola aja ithuecatre hnei Iobu, ngo hnei angeic hna xomi ijin troa amamane kowe la köni trahmanyi ka traqa troa wai angeic, la aqane troa hamë ithuecatr. Hnei Iobu hna qaja koi angatr ka hape, maine angeice ju la ka traqa troa iwai, tro angeic a qaja la itre trengewekë ka troa hamë trengecatr. Ngo, tha itre trengewekë kö ka troa akötrë angatr. (Iobu 16:1-5) Eloine pe, hna hamë trengecatre i Iobu hnei Elihu, me Iehova fe.—Iobu 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10. w18.04 16 par. 6; 17 par. 8-9

Ase hë Isaia qejepengöne la aqane tro Iehova a aegöcatrene la nöje i Nyidrë. Öni angeic: ‘Iehova a traqa fë la men ; nge tro la ime i nyidrëti a musi thatraqai nyidrëti kö.’ (Is. 40:10) Ame la aliene la hnaewekë hna hape, ‘im’ e hnine la Tusi Hmitrötr, tre, kola qaja la men. Haawe, ame la kola hape, “tro la ime i [Iehova] a mus,” tre, kola amekunë së laka, trene mene Iehova Joxu. Hnene la mene i Nyidrë, matre Iehova a xatuane la itre hlue i Nyidrëti ekö. Nge Nyidrëti palahi a ithuecatre me thupëne la itre ka mejiune koi Nyidrë enehila. (Deu. 1:30, 31; Is. 43:10) Tha paatre kö la hnei Iehova hna ahnith amë. Ame la kola qanangazo së, öni Nyidrë: “Tro ni a aegöcatenyi ’ö.” Ame ngöne la itre xaa nöj, itre ithupëjia me easë a thele troa acilëne la huliwa ne cainöj me wathebone la itre huliwa ne la organizasio. E cili, tha tro kö sa xou. Ase hë Iehova thingehnaeane laka, tro Nyidrëti a aegöcatrenyi së me hamë mejiune koi së. Öni Nyidrë: “Pëkö ewekë hna kuca nyine ishi me [epun] hna troa ien.”—Is. 54:17. w19.01 5-6 par. 12-13

Tha ka lapaune kö la itre öni koi Iehova, nge tha ka thele Iehova kö. Isapengöne kö itre ej memine la itre atr. (Mat. 4:4) Ame la easa drei Akötresie ke, easa atreine waiewekë, me inamacan, me madrin. Ketre, hnei Akötresieti a hamëne la Tusi Hmitrötr me upe la “hlue ka nyipici me ka inamacan,” troa fejane la itre itus, matre troa acatrene la lapaune së. (Mat. 24:45) Hna hëne la itre itusi cili, ka hape, itre göxeni ngöne la götrane u, pine laka, kola acatrene la lapaune së memine la aqane imelekeu së me Iehova. Drei la madrine ka tru, troa kapa la itre göxene cili! (Is. 65:13, 14) Ame la easa xome la itre göxeni ngöne la götrane u, tre, kola ainamacanë së me xatua së troa atreine waiewekë hnyawa. Kola thupë së ngöne la nöjei götran. (Ite edomë 2:10-14) Easa atre la nyipici göne la itre trengathoi hna sil, tune lo hna qaja ka hape, ka traqa xane la mel, pëkö Atre Xupi së. Ketre tune fe lo kola qaja, ka hape, troa madrin e hetre manie me mo. Tro fe la lue thiina cili a thupë së, qa ngöne la itre aja me itre hna majemin ka ngazo. w18.12 20 par. 6-7

Tune la hna perofetan celë, troa “tune la ite drai ne la sinöe” la hneijine së. Kola elë koi thauzane lao macatre ne mele la itre xaa sinöe. Maine easa ajane troa mel aqeany, nyipiewekë tro sa thupëne la mele së. Drei la ketre manathithi ka tru, e tro sa mele ngöne la nöj ka tingeting, tune lo hna perofetan hnei Isaia! Tro kö a eatr elany la hna thingehnaeane celë! Kola amamane hnene la itre hna thingehnaeane celë laka, troa acile hmaca elanyi la paradraiso e celë fen. Tro la itre atr hna kapa hnei Akötresie a lapane la fene hnengödrai. Pë hmaca kö ketre atr ka troa xouene la itre öni ka ihej maine itre atr ka isi pena. Tro fe a aloine la itre ka timek me simi hnangenyë, me itre sinatr. Tro kö la itre atr a isa xupe la itre uma i angatr me madrine troa isa xeni wene la hnei angatr hna zihnu, me mel aqeany. Kola amamane hnei Tusi Hmitrötr laka, troa acile la paradraiso e celë fen. Ngo maine jë, tro la itre atr a qaja ka hape, tha hna anyipicine kö hnene la itre hna perofetan laka, troa acile la paradraiso e celë fen. Pine nemene matre easa mejiune laka, troa acile hmaca la paradraiso e celë fen? Hnei Iesu, atr ka tru ne la fene hnengödrai, hna hamëne la ketre kepin.—Luka 23:43. w18.12 5 par. 13-15

Ijije hi troa saze la aqane mekuna së. Maine tro sa lapa mekune la itre mekuna i Iehova, easë hi lai a amamane laka, ka lolo la aqane waiewekë i Nyidrë. Tro hë sa ajane troa ce mekune me Nyidrë. Ngo maine easa ajane troa ce mekun me Iehova, tha tro kö sa ‘ce thina memine la fene hnengödrai.’ Kola amaman, ka hape, tha tro kö sa goeën, maine e, maine drenge pena la itre ewekë ka troa ananyi së qa ngöne la mekuna i Akötresie. Ka nyipiewekë catre lai, tune la xen. Maine ketre atr a ajane troa egöcatr, tro angeic a xeni hmekuje hi la nyipi xen. Ngo troa pë thangan, e hnei angeice fe hna xome la itre xeni ka ngazo! Ketre tune mina fe, troa gufa la trengecatre hne së hna nue troa ce mekun me Iehova, e hne së hna nue la itre mekuna i fen troa löthi së. w18.11 24 par. 14-15

Loi e tro sa catre trongëne la nyipici ngöne la mele së. Tusi Hmitrötr a aceitunëne la nyipici memine la beletre ne la sooc. Ame ekö, kola thupëne la mele ne la sooc hnene la beletre i angeic ngöne la hna isi. Ngo loi e troa hnöth catrëne la beletr, wanga luzi pi angeic. Nemene la aqane thupë së hnene la nyipici, tune la beletr? Loi e tro palahi sa trongëne la nyipici ngöne la mele së, matre thupë së qa ngöne la itre mekun ka ngazo, me xatua së troa axecië mekune hnyawa. Ame ngöne la kola traqa la ketre jol maine ketre itupath ka tru, tre, kola xatua së hnene la nyipici troa catre kuca la loi. Ame la sooc ka tro troa isi, tre, angeic palahi a othe hnyawa la beletre i angeic. Ketre tu së fe, loi e tro sa catre trongëne la nyipici qa hnine la Tusi Hmitrötr, ngöne la mele së. w18.11 13 par. 15

Nyipiewekë troa nue trengecatr, matre troa atre la nyipici qa hnine la Tusi Hmitrötr. Hetre itre xaa ewekë nyine tro sa nuetrij göne la nyipici. Thupene la hna ‘itöne la nyipici,’ maine inine la nyipici, ke, tha tro pi kö sa “itöne tije” maine trotrije pena. Tha hnene kö laka, ka pë thupen la ewekë ke, ka gufa maine ka tha nyipiewekë. Ame la hnaewekë qene Heberu ‘itön’ ngöne Ite Edomë 23:23, tre, kolo fe a hape, “hna hetreny.” Kola amamane hnene la lue hnaewekë celë laka, kola nue la ketre ewekë maine trengecatre pena, matre troa hetreny me kapa la ketre ewekë ka sisitria. Hane hi la ketre ceitun ka troa xatua së troa trotrohnine la aqane troa itöne la nyipici. Pane mekune jë së laka, kola thuemacanyi së ka hape, ame ngöne la hna maketr, ke kola hamëne gufane la itre ijemune wahnawa. Hapeu, tro kö a traqa xan la itre ijemune wahnawa ngöne la hnalapa së? Ohea, nyipiewekë tro sa tro troa xome ngöne la hna maketr. Ngacama pëkö thupen la itre wahnawa, ngo nyipiewekë tro sa nue trengecatr matre troa hetreny itre ej. Ka ceitune hi lai memine la nyipici. Tha easa kö a itön ej hnei manie, ngo nyipiewekë tro sa nue trengecatr matre tro sa hetrenyi la nyipici qaathei Iehova. w18.11 4 par. 4-5

Hnei Iesu hna könë Peteru me Iakobo me Ioane, troa ce elë me nyidrë hune la wetr. E cili, hnei angatr hna öhn la ketre iamamanyikeu ka tru. Kola ketrepengöne la iqëmeke i Iesu, me wiëwië me hadrehadreu la iheetre i nyidrë. Nge kösë Iesu a ithanata me Mose me Elia, göne la mec me melehmaca i nyidrë. (Luka 9:29-32) Thupene lai, hna heetrë angatr hnene la iaw ka melemel. Drenge jë hi angatr la nine ithanata i Iehova ngöne la iaw! Kola mama jëne la iamamanyikeu celë, la ecatrene la musi Iesu me mene i nyidrë, ngöne la nyidrëti a troa joxu ne la Baselaia i Akötresie. Maine jë, celë hi la ka ithuecatr me aegöcatrenyi Iesu, qëmekene troa humuthi nyidrë. Ketre, hna acatrene fe la lapaune ne la itretre dreng. Hna hnëkë angatr kowe la itre jol ka troa traqa, me kowe la huliwa hna ahnithe koi angatr. Ngacama 30 hë lao macatre thupen, ngo tha thëthëhmine kö Peteru aposetolo la iamamanyikeu cili. Hnei nyidrëti hna amexeje hmaca la ijine cili.—2 Pet. 1:16-18. w19.03 10 par. 7-8

Pine nemene matre ka isapengöne kö la itre nyipi Keresiano memine la itre hmi ka thoi? Pine laka, easa ‘iqajakeune la nyipici.’ (Zaka. 8:16, 17) Easa qaja la nyipici kowe la itre trenyiwa, itre sine huliwa, itre sinee, me itre xaa atr hna hnim. Itre thöth, maine jë, epuni a ajan troa kepe epun hnene la itre sine tronge i epun. Tha tro kö a lue ialamek laka, ketrepengöne kö la aqane ujë qëmekene la hnepe lapa me ekalesia, me qëmekene la itre atr ka tha nyihlue i Iehova kö me ngöne ëternet. Tha tro kö a thoi koi kakaa me nenë, me kowe la itre trejin, me koi Iehova fe. (Sal. 26:4, 5) Ngo öhne hi Iehova la easa kuca la aja i Nyidrë me kuca fe la itre xaa ewekë hnei Nyidrëti hna sisin. (Mar. 7:6) Loi tro pe sa trongëne la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr, ka hape: “The tro kö la hni ’ö a kucane la ite ka ngazo; ngo qouju e Iehova o drai pala hi.”—Ite edomë 23:17. w18.10 6-7 par. 14-15

Ame la itre hlue i Iehova e cailo fen, tre, angatr la itre atrene la ketre lapa ka cahae. Kola hë angatr ka hape, itre trejin trahmanyi me föe, ke, ka ihnimikeu angatr. (1 Ioane 4:21) Ame e nöjei drai, angatr a amamane la ihnimi angatr kowe la itre trejin me angatr. Angatr a qaja la itre trengewekë ka ithuecatr maine thiina ka menyik kowe la itre trejin. Ame la easa wangatrune la itre xan, easë hi lai a “nyitipu Akötresieti jë tune la itre nekö hnimina.” (Efe. 5:1) Hnei Iesu hna xötrethenge la tulu ne la Keme i nyidrë. Hnei nyidrëti palahi hna thiina ka menyik koi nöjei atr. Öni nyidrë: “Trohemi koi ni ange ka kucakuca me hace, nge tro ni a aegöcatrenyi nyipunie.” (Mat. 11:28, 29) Maine tro sa nyitipu Iesu me “mekune kowe la ate pë ewekë,” tro hë sa amadrinë Iehova, nge tro fe sa hane madrin. (Sal. 41:1) Haawe, loi e tro sa wangatrune la itre atrene la hnepe lapa së, me itre trejin e hnine la ekalesia, memine fe la itre atr hne së hna cainöje kow. w18.09 27 par. 1-2

Easa ce huliwa me Iehova, ngöne la easa kuië ahnahna thatraqane la itre trejin hna lepe hnei hulö. (Ioane 13:34, 35; Itre hu. 11:27-30) Ijije fe tro sa nyidrawane me nyihnyawane la itre uma hna angazon hnei hulö. Celë hi ka traqa koi Gabriela, ketre trejine föe qa Pologne. Hna angazone la uma i eahlo hnei di. Tru la madrine i eahlo la kola traqa hnene la itre trejin troa ixatua. Ame koi eahlo, tha nyipiewekë kö la itre ewekë ka paatr, ngo ene pë hë lo itre ewekë hna kapa. Öni eahlo: “Trotrohnine hë ni laka, manathith ka tru la troa ketre atrene la ekalesia ne la itre Keresiano.” Nyimutre la itre trejin hna xatuane thupene la itre hulö, nge ka mekun tui Gabriela. Nge tru catre fe la madrine ne la itre trejine ka ce huliwa me Iehova, troa xatua angatr.—Itre hu. 20:35; 2 Kor. 9:6, 7. w18.08 24 par. 12

Maine easa ajane troa thupëne la itre hni së, loi e tro sa pane atrehmekune me canga neëne la itre ewekë ka troa ajojezi së. Ame la hnaewekë “thupën,” tre, kola amekunë së la huliwa ne la atre thup. Ame ngöne la hneijine i Solomona joxu, itre atre thup a cil hune la itre ngöne uma ka ekögölithe la traon. Angatr a canga thuemacanyine la itre atr, e kola traqa la ithupëjia. Kola xatua së hnene la ceitune celë, troa atreine neëne la itre ewekë hna huliwan hnei Satana, matre troa ajojezine la mekuna së. Ame ekö, itre atre thup a ce huliwa memine la itre ka thupëne la qanahage ne la traon. (2 Sam. 18:24-26) Angatr a ce thupëne la itre qanahage ne la traon, matre tha tro kö a lö la itre ithupëjia. (Neh. 7:1-3) Ceitune hi la itre atre thup memine la mekuthetheu së. Maine tro sa inine la mekuthetheu së jëne la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr, tro hë lai a canga hmekë së me thuemacanyi së, ngöne la Satana a thele troa ajojezi së. Haawe, ame la kola huliwa la mekuthetheu së, nyipiewekë tro sa canga dreng me neëne la itre nyinyithina i Satana. w19.01 17 par. 10-11

Tha tro kö la itre qatre thup a goeëne la itre thöth, thenge la sipu mekuna i angatr maine aqane waiewekë ne la nöj. Loi e tro pe a goeë nyudren thenge la hna amekötin hnei Tusi Hmitrötr. (2 Tim. 3:16, 17) Maine tha trongëne kö la itre qatre thup la itre hna amekötin hnei Tusi Hmitrötr, göne troa acili hnëqan la ketre trejin, tro ha sewe angeic troa xom la hnëqa, ngacama ijiji angeic. Ame ngöne la ketre nöj, hnene la ketre drikona hna kuca hnyawa la itre hnëqa i angeic. Mama hnyawa hi kowe la itre qatre thup laka, ijiji angeice hi troa xome la hnëqa ne qatre thup. Ngo ame kowe la itre xa qatre thup ka qatre hë, tha ijiji angeice kö, ke, thöthi palakö angeic. Celë hi matre, tha acili angeice ju kö troa qatre thup. Nyimutre la itre ka mekune tune lai. Nyipiewekë tro sa trongëne la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr. Tha tro kö sa mejiune kowe la sipu mekuna së maine kowe la itre hna majemine ngöne la nöj. Maine tro sa drengethenge Iesu, tha tro hmaca kö sa amekötin thenge la hna goeën hnei lue mek.—Ioane 7:24. w18.08 14 par. 16-17

Hetre kepin matre, nyipiewekë tro sa pane mekune hnyawa qëmekene troa iupi fë mail me sms. Ame ngöne la itre xa nöj, hna wathebone la huliwa së. Hnene la itre ka icilekeu hna silitrengathoi matre troa axouenyi së. Angatr a ajane troa luelu la itre trejin. Pane mekune jë la ka traqa ekö e Union Soviétique. Hnene la polis (KGB) hna silitrengathoi ka hape, hetre itre trejin ka mele hnihnine la nöje i Iehova. Nyimutre la itre trejin ka dreng la itre trengathoi cili me trotrije la organizasio i Iehova. Eje hi laka, alanyimu e thupen la ka bëek, ngo paatre pë hë itre xan. Hnei angatre hna nue la itre ithuemacany ka thoi troa ananazijëne la lapaune i angatr. (1 Tim. 1:19) Nemene la aqane tro sa neëne la jole cili? Tha tro kö sa uune la itre ithuemacany ka thoi, me mejiune menune kowe itre ej. Loi pe troa pane thele hnyawa la nyipici. w18.08 5 par. 8

Ame ngöne la itre hna cinyihan ekö qene Heleni, tre, tha hna xome kö la koma. Celë hi matre, easa isa hnying, ka hape: Iesu kö a qaja ka hape, “Nyipici, eni a qaja hnyawa koi eö enehila tro hë eö a ce me eni ngöne la Paradraiso”? Maine pena, nyidrëti a hape, “Nyipici, eni a qaja hnyawa koi eö enehila, tro hë eö a ce me eni ngöne la Paradraiso”? Nyipiewekë tro sa pane mekune lo hna qaja hnei Iesu kowe la itretre drei nyidrë, göne lo ijine tro nyidrëti a mec. Öni nyidrë: “Tro [la Nekö i Atr] a lapa hnine la ihnadro, köni drai me köni jidr.” (Mat. 12:40; 16:21; 17:22, 23; Mar. 10:34; Itre hu. 10:39, 40) Celë hi matre, tha hnei Iesu kö hna ce tro memine lo atr ka ngazo kowe la Paradraiso, ngöne la ijine nyidroti a mec. Tusi Hmitrötr a qaja ka hape, köni drai ne Iesu e hnine la “Hedis,” qëmekene troa amele nyidrëti hmaca hnei Akötresie. (Itre hu. 2:31, 32) Ame lo Iesu a qeje Paradraiso kowe lo atr ka ngazo, tha nyidrëti kö a mekune la ketre paradraiso e koho hnengödrai. Nemene la kepin? Ame la pane kepin, ke, thatre kö lai atr ka ngazo, laka, hnei Iesu hna isisinyikeu me itre aposetolo i nyidrë, matre troa ce musi me nyidrëti e koho hnengödrai. (Luka 22:29) Ketre, tha hna bapataiso angeice petre kö. (Ioane 3:3-6, 12) Celë hi matre, ame la Iesu a qaja la hna thingehnaeane celë, nyidrëti hi lai a qaja la paradraiso e celë fen, ka troa eatr elany. w18.12 6 par. 17-18, 20-21

Canga saqe hi angetre Isaraela, thili kowe la kau gool! Hnei angatr hna ena la wathebo i Iehova. Ketre, angatr a mekun ka hape, angatr palahi a ce xöle me Iehova. Ngo ka tria la mekuna i angatr. Hnei Arona hna hëne mina fe la feete cili ka hape, “pui ne xeni koi Iehova”! Ngo nemene la hna kuca hnei Iehova? Hnei Nyidrëti hna qaja koi Mose ka hape, “ngazo hë la nöj,” ke hnei angatr hna jea qa ngöne la gojeny hnei Nyidrëti “hna ahnithe koi angat.” Tru la elëhni Iehova, matre hnei Nyidrëti hna mekune troa apatrene la nöj. (Eso. 32:5-10) Ngo, ka tru ihnimine Iehova, nge ka utipine Nyidrë. Tha apatrene ju kö Nyidrëti la nöj. (Eso. 32:14) Ngacama Arona la ka kuca la kau gool, ngo hnei angeice hna ietra memine la ala xalaithe la itretre Levi, ka iëne troa ce xöle hmaca me Iehova. E cili, hna humuthe lo itre thauzane ka thili kowe lo kau gool. Ngo mele pe kö lo itre ka iëne troa ce xöle me Iehova, nge hnei Nyidrëti hna amanathithi angatr.—Eso. 32:26-29. w18.07 18-19 par. 13-16

Nemene la nyine tro sa kuca matre troa wangatrunyi së? Tha kolo kö a qaja la easa kuca la itre ini katru, maine cilëne la ketre huliwa katru, maine thele troa hlemu e cailo fen. Hnei Paulo hna qaja la nyine troa kuca matre troa wangatrunyi së. Öni nyidrë: “Enehila, atre Akötresieti hë nyipunie, nge Akötresieti a atre nyipunie. Matre hnauëne la nyipunieti a saze me bëeke hmaca troa nyihluene la aqane waiewekë i fen, itre ewekë ka pë eloin me ka ngazo?” (Gal. 4:9) Nyipiewekë catr troa ‘atre së hnei Akötresie,’ ene lo Atre Musi Kapucatinasë! Atre hnyawa hi Iehova la pengö së. Ketre, atraqatre la ihnimi Nyidrëti koi së, nge Nyidrëti a ajane tro sa qale catre koi Nyidrë.—Ate cai. 12:13, 14. w18.07 3-4 par. 3-4

Maine easa ajane troa kepe thangane ka loi qa ngöne la itre wathebo i Akötresie, loi e tro sa hniin me metrötrëne itre ej. (Amosa 5:15) Matre nemene la nyine tro sa kuca? Loi e tro sa inine troa goeëne la itre ewekë tui Iehova. Drei la ketre ceitun. Tha meköle hnyawa kö së, matre kola qaja hnei droketre ka hape, nyipiewekë tro sa xeni hnyawa, me enij, me saze la aqane mel. Ame la easa drengethenge la hna qaja hnei droketre, kola lolo la mele së! Nemene la aqane goeëne së la itre hna amekötin hnei droketre? Ceitune hi lai memine la Atre Xupi së. Hnei Nyidrëti hna hamë së la itre wathebo, nyine thupë së qa ngöne la ngazo, me xatua së ngöne la mele së. Tune la kola ini së hnei Tusi Hmitrötr laka, tha tro kö sa thoi, me iaö, me atrekënö, me kuci ngazo, me iakötrë, maine kuci haze pena. (Ite edomë 6:16-19; Hna ama. 21:8) Ame la easa öhne la eloine la troa drengethenge Iehova, tre, kola kökötre la ihnimi së koi Nyidrë me kowe la itre wathebo i Nyidrë. w18.06 16 par. 5-6

Maine jë, Pilato a xou e tro Iesu a upe la angetre Isaraela troa icilekeu memine la musi Roma. Ngo öni Iesu e sa: “Tha ka qaa kö celë fene la Baselaiang.” (Ioane 18:36) Haawe, tha ajane kö Iesu troa hane lö hnine la kuci politik. Ame la Baselaia i nyidrë, tre, ej e koho hnengödrai. Öni nyidrë, hnëqa i nyidrëti pe troa “sajuëne la nyipici.” (Ioane 18:37) Trotrohnine hi Iesu la enyipiewekëne la hnëqa i nyidrë. Maine tro fe sa atrepengöne hnyawa la hnëqa së, tro hë së lai a xometrij qa kuhu hni së la aja troa lö hnine la kuci politik. Nyipici, tha ka hmaloi kö. Önine la ketre atre thupëne la sirkoskripsio ka hape, jole catr la aqane ujë ne la itre atrene la nöje i nyidrë ke, angatr a cilëgöline la nöj me qaja ka hape, troa tro loi la mele i angatr, e itre sipu atrene la nöj la ka mus. Öni nyidrë: “Eloine pe, hnene la itre trejin hna catre cainöjëne la maca ka loi ne la Baselaia, matre hetrenyi palahi la cas thei angatr. Angatr a mejiun laka, Akötresie la ka troa apatrene la itre huliwa thoi me itre xa jol hne së hna melën.” w18.06 4-5 par. 6-7

Ame la ëje i angeic, tre, “Satana” kola hape, “Ka Icilekeu.” Kola mama la ëje i angeic ngöne la köni tusi ne la Itre Hna Cinyihan Qene Heberu. Pine nemene matre tha hna amamane hnyawa kö la pengöi angeic qëmekene troa traqa la Mesia? Ame ngöne la Itre Hna Cinyihane Qene Heberu, tha hnei Iehova kö hna amamane hnyawane la pengöi Satana, memine la hnei angeic hna kuca. Ketre, ame la kepin matre cinyihane jë la Itre Hna Cinyihane Qene Heberu tre, nyine xatuane la itre atr troa atrehmekune la Mesia, me xötrethenge nyidrë. (Luka 24:44; Gal. 3:24) Ame la kola traqa la Mesia, hnei Iehova hna jëne nyidrë memine la itretre drei nyidrë matre troa amamane hnyawa la pengöi Satana, memine la itre angela ka ce xöl me angeic. Ka nyipiewekë catre lai ke, jëne Iesu memine la itre hna iën, tro Iehova a lepe apatrenyi Satana memine la itre ka ce me angeic. (Rom. 16:20; Hna ama. 17:14; 20:10) The thëthëhmine kö laka, hna ami ifegone hi la mene i Diabolo. Ketre, kola thupë së hnei Iehova, me Iesu, memine la itre angela. Nge jëne la ixatua i angatr, ijiji së hi troa cile kowe la ithupëjia cili. w18.05 15-16 par. 2-4

Kösë Iesu a qaja e celë ka hape, Atre Anyipici Iehova së, e tro sa ham. (Mat. 13:23; 21:43) Haawe, ame ngöne la ceitune hna qaja ngöne Ioane 15:1-5, ame la troa ham, tha kolo kö a qaja la troa inine la itre atr matre tro angatr a drei Iesu. (Mat. 28:19) Maine nyipici hi lai ke, kösë kola qaja e celë ka hape, ame la itre trejin ka tha hane kö xatua ketre troa hane drei Iesu tre, ceitu i angatr me itre picine ka tha ham kö. Hapeu, aqane tro hi lai a trotrohnine la trengewekë i Iesu? Ohea! Tha easë kö la ka musinëne la itre atr troa hane drei Iesu. Ketre, ame Iehova, ka ihnim. Tha tro jë kö Nyidrëti a upi së troa kuca la ketre ewekë hne së hna thatrein. Ame la itre hnei Nyidrëti hna upi së troa kuca, tre, tha ka jole kö koi së troa trongën. (Deu. 30:11-14) Nemene la aliene la kola hape, troa ham? Kola qaja la ketre huliwa hne së asë hi hna atreine kuca. Nemene la huliwa cili? Kola qaja la huliwa ne cainöjëne la maca ka loi ne la Baselaia i Akötresie.—Mat. 24:14. w18.05 5 par. 8-9

Nyimutre fe enehila la itre hene ne hmi. Kola hë angatr ka hape, hnamiatr, peenëdi, rabbi, me itre xaa aqane hëne ju kö. Tune la itre Faresaio, tha angatre kö a inine la nyipici qa hnine la Wesi Ula i Akötresie. Angatre pe a “nyihnane la nyipici i Akötresie troa hnine la thoi.” (Rom. 1:18, 25) Ame la itre xaa trengathoi angatr, tre, “hna mejiune kow hnene la nyimu atr,” tune la u ka mele pe kö. Nge ame koi angatr, Akötresieti a kapa la lue trahmany maine lue föe ka ce lapa me ka faipoipo. Ame fe la itre hene ne politik, angatr a iaö me thoi kowe la itre atr. Ame la ketre trengathoi hnei angatre hna troa qaja elany, tre, “tingetinge hë nge pë hë hna mecin” la fen. Ngo “tro ha aca tro traqa koi angatre la itre akötre ka tru.” Celë hi matre, tha tro kö sa lapaun kowe la itre hnei angatr hna qaja ka hape, kola troa tro loi la fen. Ngo ame pe, “atre hnyawa ha nyipunie ka hape, tro la drai Iehova a traqa tune la atrekënö.”—1 Thes. 5:1-4. w18.10 4-5 par. 6-8

Easa melëne la hneijine ka jol, matre canga tro hi së lai a hacehni me kucakuca. Hnei Iesu Keriso hna nyijëne la itre trejin hna iën, memine la “ite tane” troa ithuecatre koi së. Tha itre qatre thupe kö a ‘musinë’ së, ngo angatre pe a ‘xatua’ së. Aja i angatr tro sa hetre madrin, me catre mele nyipici koi Iehova. (Is. 32:1, 2; 2 Kor. 1:24) Loi e tro la itre qatre thup a nyitipu Paulo aposetolo, ene la troa thuecatre kowe la itre trejin. Hnei Paulo hna cinyianyi kowe la itre keresiano ne Thesalonika ke, hna akötrë angatr. Öni angeic: “Pine laka, tru la ihnimi huni koi nyipunie, xecie hnyawa koi huni troa tro fë koi nyipunie la maca ka loi i Akötresie, ngo tha eje hmekuje kö, ngo mele huni fe, ke itre hnimina nyipunie koi hun.” (1 Thes. 2:8) Tha tro pi kö la itre qatre thup a hamë ithuecatre jëne hmekuje hi la itre ithanata i angatr. Celë hi matre, Paulo a qaja kowe la itre qatre thup ne Efeso, la xötre ne la topik ne la drai. w18.04 21-22 par. 6-8

Maine aja së fe troa hane nuamacanyi së, nyipiewekë tro sa “thele Iehova,” ene la troa hane akökötrene la aqane imelekeu së me Nyidrë. (2 Kor. 3:16) Ame la angetre Isaraela ngöne la hnapapa, thupene la hna nuamacanyi angatr qa Aigupito, hnei angatr hna xome la aqane waiewekë i atr, ngo tha aqane waiewekë i Iehova kö. Kösë hna atuthe hnei maano la itre mekune me itre hni angatr. Ame la aja i angatr, tre, tro kö angatr a isa sipu eatrëne la itre sipu aja i angatr. (Heb. 3:8-10) Sisitria kö la aqane nuamacanyi së hnene la ua i Iehova, hune la aqane nuamacane la atr hna thahluën. Uati hmitrötr a thepe së qa ngöne la ngazo me mec, me qa ngöne la itre hmi ka thoi me itre hna majemine kuca. (Rom. 6:23; 8:2) Drei la ketre ewekë ka lolo catr! Ngacama hna thahluëne la ketre atr, maine akalabusi angeice pena, ngo ijije hi troa thepe angeic qa ngöne la itre ewekë cili.—Gen. 39:20-23. w18.04 10 par. 3-5