Troa Xome La Ita Ne Thup Celë e 29 Ogas Me Wiike Cili
Nyima 26 Me 3
Hapeu, Tro Jë Kö Nyipunieti a Trongëne La Itre Hna Amekötine Hnei Iehova Hna Hamën?
“Methinge la ite jë ne thoi asë.”—SAL. 119:128.
1, 2. (a) Maine nyipunieti a pi atre la gojenyi hnei nyipunieti hna troa xom, nemene la pengöne ithuemacany hnei nyipunieti hna ajane troa kapa, nge pine nemen? (b) Nemene pengöne ithuemacany la hnei Iehova hna hamëne koi itre hlue i Nyidrë, nge pine nemen?
Pane mekune jë nyipunie laka, hetre ketre götrane hnei nyipunieti hna ajane troa tro kow. Ngo nyipunieti a pane hnyingë pengön kowe la ketre sinee i nyipunie ka atrepengöne hnyawa la gojeny. Ame e cili, angeice ha thuemacanyi nyipunie ka hape: “Wange pala kö lo lai pano hna acil e cili lo ngöne hna jea ka troa xulu, ke ka tria lo lai. Ala nyimu hë la itre atr ka paatr, hna xötrëne lo lai gojenyi hna köjan koi angatr.” Hapeu, tro kö nyipunieti a madrine la hna hmekë nyipunie, nge tro jë kö nyipunieti a trongëne la itre ithuemacany hna hamën? Ame Iehova, ke Nyidrëti a tune lo lai sinee. Nyidrëti a qaja koi së la itre nyine tro sa kuca matre traqa pi së kowe la hne së hna ajan, ene la mele ka thaa ase palua kö; ngo Nyidrëti mina fe a thuemacanyi së ka hape, hetrenyi la itre iajojezi ka troa huli së kowe la gojenyi ka ngazo.—Deu. 5:32; Is. 30:21.
2 Tro sa ce ithanatane ngöne la hna cinyihane celë me ngöne lo lai ka troa xulu, la itre iajojezi hnei Iehova Akötresie, Sinee së Ka Tru, hna upi së troa hmekën. Loi e tro sa mekune hnyawa ka hape, Iehova a hamëne koi së la itre ithuemacany celë, pine laka, Nyidrëti a hnehengazo së me hnimi së. Nyidrëti a ajane laka, loi e traqa pi së kowe la hne së hna mekun troa traqa kow. Ka akötre koi Nyidrëti la troa goeëne la itre xaa atr e kei kowe la itre iajojezi me tro menu. (Eze. 33:11) Tro sa ce ithanatane ngöne la hna cinyihane celë la köni pengöne iajojezi. Ame la hnapan, tre, iajojezi qa cahu trön, ame la hnaaluen, tre, iajojezi ka qa the së hi; nge ame la hnaakönin, tre, ka pë alien, ngo ka tru ethanyine pe koi së. Loi e tro sa atrepengöne hnyawa la itre iajojezi cili, me inine thene la Tretretro së la aqane tro sa cile kowe itre ej. Hnene la ketre atre cinyihane la Salamo hna qaja koi Iehova ka hape: “Methinge la ite jë ne thoi asë.” (Sal. 119:128) Tune kaa fe la mekuna i nyipunie? Tro sa ce wange la nyine tro sa kuca matre hane jë së methinëne la itre jë ne thoi, me acatrene la mekune cili ngöne la hni së.
The “Xöte Thenge [Kö] La Ka Ala Nyim”
3. (a) Pine nemene matre thaa ka pë ethanyine kö la troa xötrethenge la ka ala nyim e thatre kö nyipunie la hnei nyipunieti hna troa tro kow? (b) Nemene la trepene meköti ka sisitria catr hne së hna e ngöne Esodo 23:2?
3 Maine nanyi la götrane hnei nyipunieti hna troa tro kow, nge thatrepengöne hnyawa kö nyipunieti la gojeny, nemene la hnei nyipunieti hna troa kuca? Maine öhne hë nyipunie la itre atr ka ce tro ala nyimu nge caasi hi la gojenyi hnei angatr asë hna xom, tre, maine jë tro nyipunieti a hane xötrethenge angatr. Ngo thaa ka pë ethanyine kö la aqane xomi mekune ka tune lai. Ke ma isa gojenyi nyipunieti kö, nge ma ketre thatre hë angatre la gojenyi angatr. Celë hi kepin, matre loi e tro sa pane ce wange la ketre mekune ka nyi trepene la ketre wathebo ekö e Isaraela. Ase hë ekö thuemacane la itretre amekötine me itre ka anyipicin ngöne la hna kootr, ka hape, hetre ethanyine la troa “xöte thenge la ka ala nyim.” (E jë la Esodo 23:2) Thaa sihngödri kö koi së laka, ame la atr, tre canga tro hi angeic a kei thenge la ka ala nyim, me nuetrij la thiina ka meköt. Ngo hapeu, thatraqai itre ka huliwa ngöne la hna kootr hmekuje hi la trepene meköti celë? Ohea.
4, 5. Nemene la aqane catrehnin la ihuli ne la ka ala nyim koi Iosua me Kaleba, ngo nemene la ka aijijë nyidro troa cile catr?
4 Ame la jole celë, ene la troa “xöte thenge la ka ala nyim,” tre, ka ketri së asë hi. Ketre jole lai ka iasesëkötrë pena, nge thaa ka hmaloi kö troa cile kow. Pane mekune hmaca jë së la ewekë ka traqa ekö koi Iosua me Kaleba. Hnei nyidroti hna sine la trongene la ka ala 12, matre troa alamekëne lo Nöje Hna Thingehnaean. Ame la kola bëeke hmaca hnene la tronge i angatr, tre, ngazo la aqane qejepengöne la nöje hnene la ala treen. Goi qaja fe angatr ka hape, mele pala kö e cili lo itre matran atr ka hoeadridri catr, ene lo itre neköne lo itre angela memine lo itre föe ekö. (Gen. 6:4) Ngo kola ithanata menu, ke meci tretre hë ekö lo itre atr ka hoeadridri catr ngöne lo Iwë Atraqatr; nge pëkö ala caasi e angatr ka mel. Ngo ame pe, hetre thangane pi kö la trenge ithanata i angatr kowe la itre ka lapaun acony. Canga hlemu hi ngöne la nöje la trenge ithanata i angatr, nge kola xou atraqatr la itre atr. Haawe, pane cile hnö ju hi la nöj, ke angatr a mekune ka hape, ngazo troa lö kowe la Nöje Hna Thingehnaean, tune lo hna upi angatre kow hnei Iehova. Nemene hë la ewekë hna troa kuca hnei Iosua me Kaleba?—Num. 13:25-33.
5 Thaa hnei nyidroti kö hna “xöte thenge la ka ala nyim.” Ngacama xele kö la ka ala nyimu ma drei nyidro nge angatr a thele troa tranyi nyidroti hnei etë, ngo hnei nyidro hna catre fë la nyipici! Ka qa kaa la trenge catre i nyidro? Ame la ewekë hnapan, tre, ene la lapaune i nyidro. Ame la atr ka lapaun, tre, wanga atrehmekune hnyawa kö angeice la eisapengönen la trenge ewekë i atr memine la itre trenge ewekë ka hmitrötr hna thingehnaeane hnei Iehova Akötresie. Ame hë e thupen, tre, hnei lue thupëtresiji pë hë hna isa qaja la madrine i nyidro, qa ngöne la hnei Iehova hna eatrën asë la itre hnei Nyidrëti hna thingehnaean. (E jë la Iosua 14:6, 8; 23:2, 14.) Atraqatre la ihnimi Iosua me Kaleba kowe la Akötresi nyidroti ka nyipici, nge thaa hnei nyidroti kö hna mekune troa akötrë Nyidrë, tune la ka ala nyim, ka pë lapaun. Hnei nyidroti pe hna cile catr, nge tulu ka loi la hnei nyidroti hna amë pe koi së enehila.—Num. 14:1-10.
6. Nemene la itre xaa aqane troa ‘xöte thenge la ka ala nyim’?
6 Hapeu, hna hane kö huli nyipunie hnene la ka ala nyim, matre troa “xöte thenge” angatr? Nyipici laka, maine tro sa goeëne la etrune la itre atr ka thatre Iehova kö, nge ka xanadrone la itre trepene meköti Nyidrë, tre, ala nyimu catre angatr. Nge maine tro sa waipengöne la itre nyine iamadrinë hnei angatr hna qaja aloin, tre, kolo hi lo itre ewekë ka pëkö nyipi alien. Goi tro fe angatr a qaja ka hape, pëkö engazone la troa goeë kuci ngazo, maine isi maine kuci iöni ngöne televizio maine ngöne itre elo pena. (2 Tim. 3:1-5) Tune kaa fe ngöne la aqane iëne nyipunie la itre nyine iamadrinë thatraqai nyipunie maine thatraqane pena la fami nyipunie? Nyipunieti kö a nue la itre aqane waiewekë ne la itre atr troa ajojezine la mekuthethewe i nyipunie? Hapeu, thaa celë kö ketre aqane tro lai a ‘xöte thenge la ka ala nyim’?
7, 8. (a) Nemene la aqane tro sa isa huliwaane la “hni” së, nge pine nemene matre ka loi kö la ewekë cili hune la troa isa acile la itre wathebo thatraqane la nöjei pengöne ewekë? (b) Pine nemene matre kola akeukawane la itre hni nyipunie hnene la tulu ne la itre thöthi Keresiano?
7 Hnei Iehova hna hamëne koi së la ketre ahnahna ka loi, ene la “hni” së, matre tro sa atreine troa isa xomi mekun. Ngo eje hi lai laka, loi e tro sa “majemine huliwane” lai ahnahna cili. (Heb. 5:14) Ame la troa kei thenge la ka ala nyim, tre, thaa celë kö lai ka troa xatua së troa huliwaane la hni së; ka tune mina fe la troa acile la nöjei pengöne wathebo thatraqane la nöjei ewekë asë. Celë hi kepine matre thaa hna e wengëne kö me fejane kowe la Itretre Anyipicine i Iehova la itre ëje ne film maine itus, maine sites internet pena nyine tro angatr a thipetrij. Thaa tro ju kö a cile huti la itre wathebo ka tune lai, pine laka, nyimenyime catre saze la fen. (1 Kor. 7:31) Ame pena la engazone la troa isa acili wathebo thatraqane la itre ewekë, tre, thaa nyipi ewekë hmaca kö tro sa sipo ixatua jëne la thith me axecië mekune hune la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr.—Efe. 5:10.
8 Nyipici laka, ame e itre xaa ijin, tre, troa xele ma wai së hnene la ka ala nyim, pine la hne së hna xomi mekun thenge la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr. Kola tune la itre thöthi Keresiano ngöne la hna ini; kola ajojezi nyudreni troa hane kuca me goeëne la itre ewekë hna kuca me goeëne hnene la itre sine ini nyudren. (1 Pet. 4:4) Qa ngöne lai, atraqatre la madrine së ngöne la easa öhne la itre thöthi Keresiano maine itre ka tru pena, angatr a hane lapaune tui Iosua me Kaleba, lue atre kötrene “la ka ala nyim.”
The Drengedrenge Kö La “Ite Hni Nyipunie,” Me “Lue Meke i Nyipunie”
9. (a) Maine easa mekune troa xom la ketre gojenyi hne së hna thatre, pine nemen laka, ngazo troa mekuhnine la gojenyi hne së hna troa xom? (b) Nemene ekö la enyipiewekëne lo wathebo ka meköle ngöne la tusi Numera 15:37-39?
9 Ame la hnaaluene iajojezi hne së hna troa ce wange pena, tre, ewekë ka eje the së. Tro sa pane xom la ketre ceitun. Pane mekune jë nyipunie laka, nyipunieti a mekune troa tro kowe la ketre götran ngo thatre hnyawa kö nyipunieti la gojeny; maine hetre mape i nyipunie tre hapeu, tro jë kö nyipunieti a kuiën trije la mape i nyipunie me tro thenge la hna upi nyipunie hnene la hni nyipunie—me cilecil troa goeëne la itre götrane ka mingöming? Ame la pune lai, tre, tro nyipunieti a triane la gojeny. Tro sa pane ce wange la ketre wathebo hnei Iehova ekö hna hamën koi angetre Isaraela. Ala nyimu enehila la itre atr ka thaa trotrohnine kö la enyipiewekëne lai hna amekötine cili, ene la troa nyi hane me ami drohnu ka bulu ngöne la itre ezine la itre ixeetre i angatr. (E jë la Numera 15:37-39.) Ngo nemene la enyipiewekëne lai? Maine tro la angetre Isaraela a trongëne la wathebo cili, tre, tro angatr a amamane laka, angatr a ananyine la itre nöje wanaithihlë, nge isapengöi angatre kö memine la itre nöje cili. Celë hi hatrene ekö ka amamane ka hape, angatr a ajane troa amadrinë Iehova, nge ka cile huti la aja cili ngöne la itre hni angatr. (Lev. 18:24, 25) Ngo easë mina fe a trotrohnine jëne lai wathebo cili ka hape, hetre iajojezi ka qa kuhu hni së, nge ka troa ananyi së qa ngöne la mele ka thaa ase palua kö. Nemene la aqane huliwa la iajojezi cili?
10. Nemene la ka amamane laka, atrepengöne hnyawa kö Iehova la atr?
10 Drei la hna qaja hnei Iehova koi angetre Isaraela ekö, matre tro angatr a trotrohnine la kepine matre hnei Nyidrëti hna acile lo lai wathebo: “Mate tha tro menu kö nyipunie thenge la ite hni, me ite lue meke i nyipunie, lo hnei nyipunie hna pune nyi xetë thenge.” Atrepengöne hnyawa kö Iehova la pengö i atr. Atre hnyawa hi Nyidrëti ka hape, canga tro hi la hni së a kei thenge la itre ewekë hne së hna goeën. Qa ngöne lai, kola canga hmekë së hnene la Tusi Hmitrötr, ka hape: “Ate nyipi iaö la hni hune la nöjei ewekë asëjëihë, nge nyipi ngazo ej; dei la ate ate hmekun’ ej?” (Iere. 17:9) Haawe, trotrohnine hë nyipunie la kepine matre Iehova a hmekëne la angetre Isaraela? Atre petre kö Nyidrëti ekö ka hape, tro la angetre Isaraela a pi goeëne la aqane mele ne la itre nöje wanaithihlë ka lapa xötreithi angatr, nge tro hë angatr a hane piine la itre ewekë hnei angatr hna goeën. Qa ngöne lai, tro hë la angetre Isaraela a hane xom la aqane waiewekë me aqane mekune i angatr, nge tro fe angatr a hane ixomi thiina.—Ite edomë 13:20.
11. Nemene la itre aqane troa iaö së hnene la itre ewekë hne së hna goeëne me dreng?
11 Ame ngöne la hneijine së, tre, canga tro fe hi a iaön la hni së hnene la itre ewekë hne së hna goeëne me dreng. Easa mele ngöne la fen ka ahlëne la itre aja ne ngönetrei. Ngo nemene la aqane tro sa trongëne la trepene meköt hna cinyihane ngöne Numera 15:39? Drei la ketre ceitun: nyipunieti ngöne la hna ini maine ngöne la hna huliwa, maine e koilo pena hi ngöne la hnei nyipunieti hna mele ngön, nge nyipunieti a öhne la engazone la aqane heetre ne la itre atr.Hapeu, tro jë kö nyipunie a drengedreng la “hni nyipunie” me kei thenge la hna goeëne hnei “lue meke i nyipunie”? Tro jë kö nyipunie a wanga acone la itre trepene meköti hnei nyipunie hna kapa, me hane heetr pena tune la itre atr cili?—Rom. 12:1, 2.
12, 13. (a) Maine pi tro hë la lue meke së a goeëne la itre ewekë nyine tro sa thipetrij, tre, nemene la nyine tro sa kuca? (b) Nemene la nyine tro sa wanga atrun, matre thaa tro kö sa athixötrëne la itre xan?
12 Nyipi ewekë tro sa isa catre xome hnöthe la itre hne së hna goeën. Maine easa atrehmekune laka, pi tro hë la lue meke së a goeëne la itre ewekë nyine tro sa kötren, tre, loi e tro sa mekune hmaca la tulu i Iobu, ka sisiny memine la lue meke i angeic, matre thaa tro kö angeic a piin menune la itre xaa föe. (Iobu 31:1) Caasi hi la mekuna i Iobu me Davita joxu, atre qaja ka hape: “Tha tro kö ni a amë qëmekenge la kete ewekë ka ngazo.” (Sal. 101:3) Ame lo itre ewekë ka troa adrone la mekuthethewe së, nge ka troa angazone la aqane imelekeu së me Iehova, tre, celë hi “ewekë ka ngazo” lai. Ka tune la itre ewekë hne së hna goeën, nge ka troa akökötren e kuhu hni së, la aja ne troa kuca la ewekë ka ngazo.
13 Ngo ame pe, tro fe sa thupën, matre thaa tro kö sa nyi “ewekë ka ngazo” koi itre xan; kola qaja la itre aqane ujë ka troa uku angatr troa piin la ewekë ka ngazo. Qa ngöne lai, loi e tro sa nyipiine la eamo hna hamëne hnei Tusi Hmitrötr ka ithuecatre koi së troa heetr hnyawa, thenge la hni ka qahmihmi. (1 Tim. 2:9) Kola upi së hnene la hni ka qahmihmi troa wanga acone la itre aja së e itre xaa ijin, me wanga atrune pe la aqane waiewekë ne la itre atr ka lapa xötreithi së, me metrötrëne la mekuthethewe i angatr. Aqane tro hi së lai a amamane ka hape, easa amë panën la ewekë ka loi koi angatr me mekuna i angatr, nge pine pë hë la itre aja së. (Rom. 15:1, 2) Ketre manathithi ka tru kowe la ekalesia i Keresiano troa öhne la itre thöthi ka ala nyimu e amamai tulu ka loi ngöne la götrane celë. Easa madrine koi nyudren, pine laka, thaa nyudrene kö a drengedreng la hni nyudren, ngo nyudrene pe a thipëne la itre ewekë hna goeëne hnene la lue meke i nyudren, ke eje thei nyudren la aja troa amadrinë Iehova ngöne la nöjei ewekë hnei nyudreni hna kuca, uti fe hë ngöne la aqane heetr!
The Nyinyape Thele Kö La “Ite Ewekë Ka Pa ‘Lien”
14. Nemene la ithuemacany hnei Samuela hna hamën göne la “ite ewekë ka pa ’lien”?
14 Pane mekune jë nyipunie laka, traqa ha nyipunieti e kuhu nyipine hnagejë, nge kösë nyipunieti ha öhne la ketre hnapet me nyape kow, ngo thaa hnapeti kö. Nemene hë la thangane la hnei nyipunieti hna nyinyape thenge lai. Ijije tro nyipunieti a mec! Atre catre Iehova la engazone la aqane ujë ka tune lai. Drei la ketre ceitun. Hnene la angetre Isaraela ekö hna hane pi tune la itre nöje ka lapa xötreithi angatr, itre ka iëne la itre atr ka troa joxu hui angatr. Ame lai ewekë cili hnei angatr hna ajan, tre, aja ka ngazo, pine laka, xelë hë angatr tro Iehova a musi hui angatr. Nyipici laka, hnei Iehova hna nue angatr troa acile la ketre atr nyine joxu i angatr, ngo ame pe, hnei Nyidrëti hna upi Samuela perofeta troa qaja koi angatr la engazone la troa nyinyape thele la “ite ewekë ka pa ’lien.”—E jë la 1 Samuela 12:21.
15. Nemene la itre ewekë ka pë alien hna nyinyape thele hnene la angetre Isaraela?
15 Maine jë, hnei angatr hna mekune laka, ka loi kö troa musi hui angatr hnei ketre atr, ke hnei angatr hna öhn! Ngo celë hi ketre ewekë ka pë aliene la hnei angatre hna ajan! Aqane waiewekë hi lai ka troa upi angatr troa nyinyape thele hmaca la itre xaa ewekë ka pë aliene hna acil hnei Satana; ka tune la troa kei thenge la joxu i angatr ka thili koi idrola. Ame la itre ka thili koi idrola, tre, angatr a mekune menune ka hape, ka hmaloi ju kö la troa mejiune kowe la etë maine sinöe hnasaatr ke hnei angatr hna öhn, hune la Akötresie Atre xup la nöjei ewekë asë, ngo hna thaa öhne kö hnei lue mek. Ngo tune la hna qaja hnei Paulo aposetolo, “tha nyipi ewekë” kö la itre idrola. (1 Kor. 8:4) Pëkö hna öhn hnei itre ej, maine dreng, maine qaja maine kuca pena. Öhnyi itre eje hi së, nge ijije tro sa ketr, ngo maine tro sa thili kowe la idrola, tre, kösë lo easë hi lai a nyinyape thele la ka pë alien; nge thangane ka ngazo la hne së hna troa kapa qa ngön.—Sal. 115:4-8.
16. (a) Nemene la aqane ukune Satana la itre atr matre tro angatr a nyinyape thele la itre ewekë ka pë alien? (b) Maine tro sa goeë Iehova Akötresie ngöne la ketre götran, nge itre mo ngöne la ketre götran, pine nemene laka, easa qaja ka hape, ka pë aliene la itre mo?
16 Atre catr pala hi Satana la aqane troa ukune la itre atr troa nyinyape thele la itre ewekë ka pë alien. Ka tune la troa ukune la itre atr troa mekun laka, tro hë sa mele ka loi e tru la mo së; maine mani, maine itre ewekë, maine huliwa ka tru thupen. Ngo nemene fe la eloine la itre mo ngöne la easa uti ipië trootro, maine ngöne la kola nyiqaane pë manien la nöje së, maine lepi së pena hnene la itre ewekë e celë fen ka tune la itre sa, me itre wene? Nemene fe la keukawa hna troa kapa hnene la itre atr ka thele la aliene la mel, me ajane troa eatrongë angatr me sa la itre hnyinge ka sisitria kowe la mel? Nemene fe la aqane akeukawane itre eje la itre atr ka meci sineen? Maine easa thele mo matre troa eatrëne la itre aja së ngöne la ua, tre, akötre la hne së hna troa kapa qa ngön. Thatreine kö tro la itre mo a thepe së me amanonyi së, ke itre ewekë lai ka pë alien. Ketre, canga ae hi la itre thangane ka loi hne së hna kapa qa ngöne itre ej, ke caasi pala hi la etrune la itre macatre ne mele së, nge ka tro pala kö së a wezipo me mec. (Ite edomë 23:4, 5) Drei la eisapengönene memine la nyipi Akötresie, ene Iehova! Caasi hi la aqane tro sa hetre mele ka loi: ene la troa acatrene la aqane imelekeu së me Iehova. Pëkö ketre manathithi ka tru kö hune lai! Haawe, the tro pi kö sa tro triji Nyidrë pine la itre ewekë ka pë alien.
17. Nemene hë la hnei nyipunie hna mekune troa kuca göne la itre iajojezi hne së hna ce ithanatane hë?
17 Drei la ketre manathith, ene la troa ce sinee me Akötresie, me nue Nyidrëti troa tro xomi së ngöne la gojenyi ne la mel! Maine tro kö sa nyipiine la itre ithuemacany hnei Nyidrëti hna hamën matre tro sa hmekëne la köni jëne iajojezi, ene lo ka ala nyim, memine la hni së, memine fe kö la itre ewekë ka pë alien, haawe, tro hë së elanyi a traqa kowe la aja së, ene la mele ka thaa ase palua kö. Ame hë ngöne la hnaaluene hna cinyihan, tre, tro sa ce wange la köni xaa aqane hmekë së hnei Iehova, matre tro sa methinëne me kötrene la itre gojenyi ka ngazo ka troa amenu së.—Sal. 119:128.
Nemene Fe La Mekuna i Nyipunie?
Nemene la aqane tro nyipunieti a isa trongën, ngöne la mele i nyipunie la itre trepene meköti hne së hna e ngöne la itre mekene tusi celë?