Troa Xome La Ita Ne Thup Celë e 3 Mei Me Wiike Cili

Troa Bapataiso Ngöne La Ëje i Drei, Me Nemen?

“Qa ngöne lai, trojë nyipunie a inine la nöjei nöj . . . , me bapataiso angate kowe la atesiwa i Tetetro me Hupuna, me Uati Hmitöt.”—MAT. 28:19.

1, 2. (a) Nemene la ewekë ka traqa e Ierusalema ngöne lo Penetekos 33 M.K.? (b) Pine nemene matre ala nyimu la itre atr ka xome la bapataiso?

TIQA ha Ierusalema hnene la ka ala nyim ka xulu qa ngöne la itre nöj ka nyimutre. Easë ngöne lo Penetekos 33 M.K., nge kola traqa itronyi la itre atr matre troa sine la ketre feet ka tru. Ngo hna traqa ngöne la ijine cili la ketre ewekë, thupene la hnei Peteru hna cile fë la ketre cainöj nyine hain, nge ketrepengöne pi hë la thangane ej. Kola e la 3 000 la etrune la angetre Iudra me angetre ce hmi me angatr, hna ketr hnene la trenge ewekë i Peteru, ene pe angatr a ietra ju me hane xome la bapataiso ngöne la tim. Qa ngöne lai, kolo fe ha hane e angatr hnine lo ekalesia i Keresiano hna xötrei acil. (Ite hu. 2:41) Drei la kola drenge xötreith e Ierusalema la mejene bapataiso ne la ka ala nyimu, lo itre hna bapataisone ngöne la tim!

² Nemene la ka upe la ka ala nyimu cili troa xome la bapataiso? Ame petre kö lo hmakanyi ne la drai cili, tre, “hna canga traqapi la ulili qa hnengödrai, kösë enyi ka hnahna cat.” Ame ngöne la hnahage ka he koho ne la ketre hnalapa, kola icasikeu la 120 lao itretre drei Iesu nge tiqa angatre hnei uati hmitrötr. Thupene lai, hna icacaxenyi la itre trahmanyi me föe ka hni ka metrötr, nge angatr a sesëkötr la kola ithanatane me “ewekëne la ite qene hlapa” hnene la itretre drei Iesu. Ketre, ame la angatr a drei Peteru e ithanata me hamëne la itre mekune göne la meci Iesu, ene pe kola “thine la hni” ne la ka ala nyim. Matre nemene la nyine tro angatr a kuca? Öni Peteru e sa, ka hape: “Ietraju, mate isa bapataiso nyipunieti pi asë ngöne la atesiwa i Iesu Keriso . . . , nge tro nyipunie a hetenyi la ahnahna ene la Uati Hmitöt.”—Ite hu. 2:1-4, 36-38.

3. Ame ngöne lo Penetekos, nemene lo nyine troa kuca hnene lo angetre Iudra memine lo itre ka ce hmi me angatr ka ietra?

³ Pane mekune jë së lo hmi ne la angetre Iudra me angetre ce hmi me angatr ka drenge la cainöje i Peteru. Ase hë angatre kepe Iehova nyine Akötresi angatr. Nge jëne lo Itre Hna Cinyihan Qene Heberu, atre hnyawa hi angatr la pengöne la uati hmitrötr, ene la trenge catre i Nyidrë hna xome troa xupe la nöjei ewekë asë, nge göi itre xaa huliwa i Nyidrëti hmaca kö e thupen. (Gen. 1:2; A. ame. 14:5, 6; 1 Sam. 10:6; Sal. 33:6) Ngo hetrenyi pala kö la ketre ewekë nyine tro angatr a atre. Ka nyipi ewekë catr koi angatr troa trotrohnine me kapa la jëne mele hnei Akötresieti hna hnëkën, ene Iesu lo Mesia. Haawe, hnei Peteru hna qaja atrune la enyipiewekëne koi angatr troa “bapataiso . . . ngöne la atesiwa i Iesu Keriso.” Itre drai qëmekene tro Peteru a qaja la trenge ewekë cili, hnei Iesu, lo hna amelene hmaca hna upi Peteru me itre xan troa bapataisone la nöjei atr “kowe la atesiwa i Tetetro, me Hupuna, me Uati Hmitötr.” (Mat. 28:19, 20) Ame ngöne lo hneijine i Iesu, hetre aliene ka tru la trenge ewekë cili; ketre tune mina fe ngöne la hneijine së enehila. Nemene la aliene la trenge ewekë cili?

Ngöne La Atresiwa i Tretretro

4. Nemene la ewekë ka saze thene lo itre atr ka hetre imelekeu hë me Iehova?

⁴ Tune lo hne së hna ce wange hë, ame lo itre ka kapa la cainöje i Peteru, tre, angatre hë a hane thili koi Iehova me hane eköthe la ketre aqane imelekeu ka lolo me Nyidrë. Hnei angatre hna thele troa trongëne la Trenge Wathebo i Nyidrë; nge kola mama hnyawa lai ngöne la kola traqa e Ierusalema hnene la itre atr ne la itre xaa nöj. (Ite hu. 2:5-11) Ngo hetrenyi la ketre ewekë ka tru hnei Akötresieti hna saze ngöne la aqane imelekeu i Nyidrë memine la itre atr. Hnei Nyidrëti hna thipetriji angetre Iudra, ene lo nöje i Nyidrë ka ketre pengön; ngacama catre ju hë angatr troa trongëne la Trenge Wathebo, ngo thaa celë hmaca kö la jëne tro Iehova a kepe angatr. (Mat. 21:43; Kol. 2:14) Maine kola ajane hnene la itretre dreng troa eköthe pala hi la ketre aqane imelekeu ka lolo me Iehova, haawe, nyipi ewekë catr tro angatr a hetrenyi la ketre ewekë.

5, 6. Nemene la hna kuca hnene lo angetre Iudra me angetre ce hmi me angatr ngöne lo hneijine i Iesu, matre troa imelekeu hnyawa me Akötresie?

⁵ Eje hi laka, thaa kolo kö a qaja la troa nuetriji Iehova, lo Atre Hamë Mele koi angatr. (Ite hu. 4:24) Ngo kolo pe a hape, ijije hi tro la itre ka drenge la cainöje i Peteru a goeë Iehova ceitu me ketre Keme ka thiina ka loi. Hnei Nyidrëti hna upe la Mesia troa amele angatr, me kapa troa nue la ngazo ne lo itre atr hnei Peteru hna qaja kow, ka hape: “Loi e wangate hmekune ju hnene la lapa i Isaraela asë, ka hape, ame Iesu lo hnei nyipunie hna [“athipe hune la sinöe,” MN] ase hë Akötesie celohmëne nyine Joxu me Keriso.” Eje hi laka, ame lo itre atr ka trongëne la trenge ewekë i Peteru, tre, hetrenyi hë angatr la ketre kepine ka tru ka upi angatr troa hetre hni ne ole kowe la nöjei ewekë hna kuca hnene la Tretretro, thatraqane la itre atr ka ajane troa hane imelekeu hnyawa me Akötresie!—E jë la Ite Huliwa 2:30-36.

⁶ Eje hi laka tro hë la angetre Iudra me angetre ce hmi me angatr a öhne laka, maine angatr a ajane troa imelekeu hnyawa me Iehova, nyipi ewekë tro angatr a atrehmekune laka, Nyidrëti hi la Atre Iamele hna jëne Iesu. Haawe, easa trotrohnine hnyawa la kepin matre angatr a ietra pine la itre ngazo i angatr, ngacama zö i angatre ju hë maine thaa zö i angatre kö la kola humuthi Iesu. Ketre, thaa sesëkötre kö së, laka, ame ngöne lo itre drai thupen, hnei “angate pala hi [hna] cate kowe la hna inine hnei ang’ aposetolo.” (Ite hu. 2:42) Ijiji angatre hi, nge eje thei angatr la ajane troa “tro cate kowe la therone ne ihnimi gufa.”—Heb. 4:16.

7. Kola saze tune kaa enehila la mekuna ne la itre atr göi Akötresie, nge kola hapeu la hna hape, hna bapataiso angatr ngöne la atresiwa i Tretretro?

⁷ Ame enehila, traqa koi itre milio la etrune la itre atr ka isa pengöne aqane mel, angatr a inine la nyipici göi Iehova qa hnine la Tusi Hmitrötr. (Is. 2:2, 3) Hetrenyi la itre xan ka mekune ekö laka, pëkö Akötresie maine itre ka deistea pena, ka hane mejiune hë enehila ka hape, ka mele Akötresie, nge ka hane eköthe la ketre aqane imelekeu ka lolo me Nyidrë. Ame itre xan, angatr a thili kowe la ketre Akötresie ka köni qenön, maine pena kowe la nöjei pengöne idrola. Ngo atrehmekune hë angatr laka, Iehova hmekuje hi la Akötresie Kapucatinasë, nge angatre ha hë Nyidrëti enehila hnene la sipu ëje i Nyidrë. Celë hi ewekë lai ka ihmeku memine la hnei Iesu hna qaja kowe la itretre drei nyidrë, ka hape, loi e tro angatr a bapataiso ngöne la atresiwa i Tretretro.

8. Nemene la nyine troa atrehmekune göi Tretretro hnene la itre atr ka thatre kö la pengöne la ngazo i Adamu?

⁸ Hnei angatre mina fe hna inin, ka hape, angatr a hane xeni pune la ngazo i Adamu. (Rom. 5:12) Celë hi la ketre nyipici ka hnyipixe nyine tro angatr a kapa. Ceitune hi la itre atr cili memine la ketre atr hna tith hnene la ketre mec, ngo thatre kö angeic, laka, ka wezipo angeic. Maine jë hetrenyi la itre hatrene ka troa qajaqaja la meci angeic, tune la itre hnepe akötr. Pine laka pëkö ewekë ka anyipicin laka hetre meci angeic, haawe maine jë tro angeic a mekune laka, ka egöcatre hnyawa angeic. Kolo pe a mama e thupen laka hna tithi angeic hnene la ketre sine mec. (Aceitunëne jë me 1 Korinito 4:4.) Nemene la hnei angeice hna troa kuca, e traqa ju angeic atre laka, hetre sine meci angeic? Hapeu, thaa aqane ujë ka inamacane kö la troa thele me kapa la drösinöe nyin la meci së, nge ka hlemu pine la itre thangane ka loi hna kapa hnene la itretre xome hë? Ame la kola atre laka hnei nöjei atr asë hna xeni pun la ngazo, ene pe, jelenyipicine jë hi angatr la nyipici cili hna jëne la itre “hatren” hna hamëne hnei Tusi Hmitrötr, nge angatre ha trotrohnine laka hnei Akötresieti fe hna hnëkëne la “nyin”. Nyipici laka, nyipi ewekë tro la nöjei atr ka iananyi me Tretretro a thele troa bëeke hmaca kowe la Atr ka troa “aloinyi” angatr.—Efe. 4:17-19.

9. Nemene la hnei Iehova hna kuca, matre troa aijijëne la itre atr troa imelekeu hnyawa me Nyidrë?

⁹ Maine hnei epuni hë hna sa xepu koi Iehova Akötresie me hane xome la bapataiso, haawe, epuni hë a hane melën la ewekë ka lolo celë, ene la troa imelekeu hnyawa me Nyidrë. Atraqatre hë enehila la hni ne ole i epun koi Iehova, ene la Tretretro së ka ihnim. (E jë la Roma 5:8.) Ngacama hnei Adamu me Eva hna tria xajawa i Akötresie, ngo hnei Nyidrëti hna kuca matre tro la itre matra i nyidro, laka easë mina fe, a hane eköthe la ketre aqane imelekeu ka lolo me Nyidrë. Ngo ame la thangane lai, tre, hnei Nyidrëti hna pane akötr troa goeëne la Hupuna i Nyidrëti e akötr me mec. Hapeu, thaa kolo jë kö a xatua së hnene la mekune celë troa hane kapa la musi Akötresie me amamane la ihnimi së koi Nyidrë hnene la hna drengethenge la itre wathebo i Nyidrë? Maine thaa hnei epuni pala kö hna ujë tune lai, nyimu kepin ka upi epuni troa sa xepu koi Akötresie me xome la bapataiso.

Ngöne La Atresiwa Ne La Hupuna

10, 11. (a) Tro epuni a amamane tune kaa la etrune la hni ne ole i epuni koi Iesu? (b) Nemene la hnei epuni hna mekun ngöne la kola meci hnei Iesu nyine thupene mel?

¹⁰ Ngo pane mekune hmaca jë së lo hnei Peteru hna qaja kowe la ka ala nyim. Hnei angeice hna qaja atrune la enyipiewekëne la troa kepe Iesu; nge kola ihmeku la mekune cili memine la troa bapataiso “kowe la atesiwa i . . . Hupuna.” Pine nemen matre ka nyipi ewekë lai ekö koi angetre dreng, nge pine nemene matre nyipi ewekë mina fe koi së enehila? Eje hi, maine easa ajane troa kepe Iesu me bapataiso ngöne la atresiwa i nyidrë, tre, nyipi ewekë tro sa atrehmekune la hnëqa i nyidrë ngöne la aqane imelekeu së memine la Atre Xupi së. Hna athipi Iesu hune la sinöe ne iaxösisi matre troa itöne la angetre Iudra qa ngöne la hnëjine ne la Wathebo; ngo hetrenyi mina fe la ketre manathithi ka tru hna kapa qa ngöne la meci Iesu. (Gal. 3:13) Hnei nyidrëti hna huujëne la mele i nyidrë nyine thupene mel kowe la nöjei atr asë. (Efe. 2:15, 16; Kol. 1:20; 1 Ioane 2:1, 2) Ngo hna eatre lai, ke hnei Iesu hna pane xomihnine la itre ewekë ka thaa meköti kö, me iqaqa, me iaxösisi me mec. Nemene la enyipiewekëne koi epuni la mele hnei nyidrë hna huujën? Pane mekune jë epun, laka, truelof lao macatre i epun, nge epuni a ngenu hune lo he hna ati ëjen, ka hape, Titanic, lo ka jenge lo iceberg me lö ngöne lo macatre 1912. Epuni a thele troa hane sesë hune la ketre bootr hna hnëkën nyine amelene la itre atr, ngo ngazo pe ala nyimu hë la itre atr ka tithe lai bootr matre pëhë göhnë. Ngo hanawange la ketre trahmanyi a kola idremi memine la föe i angeic, me sesë qa ngöne lai bootr matre nyi hne i epuni pe. Nemene la mekuna i epun? Eje hi laka troa atraqatre la hni ne ole i epun koi nyidrë! Haawe, ma trotrohnine hë epuni la aliene hni ne la ketre thöth ka nyipi melëne la ewekë cili.b Ngo sisitria catre kö la itre ewekë hnei Iesu hna kuca koi së. Hnei nyidrëti hna mec matre tro sa hane kapa elany la mele ka pë pun.

¹¹ Nemene la hnei epuni hna mekun ngöne la epuni a atrehmekune lo itre ewekë hna kuca thatraqai epuni hnene la Hupuna i Akötresie? (E jë la 2 Korinito 5:14, 15.) Maine jë kola elitrauj la hni ne ole i epun. Epuni fe a ajane troa sa xepu koi Akötresie nge ‘thaa tro hmaca kö a mele koi epuni kö, ngo loi pe koi nyidrëti atre meci thatraqai epun.’ Haawe, ame la epuni a bapataiso ngöne la atresiwa ne la Hupuna, tre, kolo lai a hape, tro epuni a atrehmekune la itre ewekë hnei Iesu hna kuca koi epun, me kapa la musi nyidrë ceitu me “Joxu ne la Mel.” (Ite hu. 3:15; 5:31) Ame petre kö ekö, pëkö imelekeu i epuni memine la Atre Xup, haawe, ketre pëkö trepene la mejiune i epun. Ngo ame la epuni a lapaune kowe la madra hna anenin hnei Iesu Keriso me xome la bapataiso, haawe, epuni ha imelekeu me Tretretro. (Efe. 2:12, 13) Hnei Paulo hna cinyihan, ka hape: “Ite tenyiwa nyipunie ekö, me ithupëjia ngöne la hni hnene la ite huliwa ka ngazo, ngo hnei [Akötresie] hna ailoinekeune enehila, ngöne la ngönetei ne ate i [Iesu] hnene la elelengë, mate troa amamai nyipunie ngöne la xajawa i nyidë ange ka hmitöt, me pë engazon.”—Kol. 1:21, 22.

12, 13. (a) Maine hnei epuni hë hna bapataiso ngöne la atresiwa ne la Hupuna, nemene hë la thangane lai ngöne la aqane tro epuni a ujë kowe la ketre atr ka akötrë epun? (b) Nemene la hnëqa i epun, atr hna bapataison ngöne la atresiwa i Iesu?

¹² Ngacama hnei epuni hë hna bapataiso ngöne la atresiwa ne la Hupuna, ngo loi e tro epuni a atrehmekune hnyawa, laka, hetrenyi pala hi thei epuni la itre aja ne troa kuca la ngazo. Maine epuni a hnehen la mekune cili, tro hë lai a xatua epuni ngöne la nöjei drai ne la mele i epun. Drei la ketre ceitun, maine kola akötrë epun hnene la ketre atr, hapeu, epuni kö a lapa mekun, laka, lue atr ka ngazo asë hi epon? Nyipi ewekë koi epon asë troa nue la ngazo i epon hnei Akötresie, celë hi kepin matre loi e tro epon a ketre isa sipu nue la ngazo i ketre. (Mar. 11:25) Hnei Iesu hna qaja atrune la enyipiewekëne lai ngöne la ketre ceitun: Hnene la ketre maseta hna apëne la gufa ne la hlue i nyidrë, laka, traqa koi treene thauzan lao talan (60 milion lao denari). Ngo ame hë e thupen, thaa hnene kö la hlue cili hna nue la gufa ne la sipu hlue i angeic, laka, traqa koi caa hadredr lao denari. Haawe, Iesu a wanga atrune jë la mekune celë: Thaa tro kö Iehova a nue la ngazo ne la atr ka thaa nue kö la ngazo ne la trejine me angeic. (Mat. 18:23-35) Eje hi, ame la troa bapataiso ngöne la atresiwa ne la Hupuna, tre, kola hape, troa atrehmekune la musi Iesu me catre xötrethenge la tulu i nyidrë memine la itre ini hnei nyidrëti hna hamën, tune la troa nue la ngazo ne la itre xan.—1 Pet. 2:21; 1 Ioane 2:6.

¹³ Pine laka thaa ka pexeje kö epun, haawe, thatreine kö tro epuni a xötrethenge hnyawa la tulu i Iesu. Ngo hnene laka hnei epuni hna nue apexejene la mele i epun koi Akötresie, ene pe, eje thei epuni la ajan troa kuca la hnei epuni hna atrein matre troa nyitipu Iesu. Kolo lai a hape, epuni a catre trije la atr ka hekö me thele troa xetrëne la atr ka hnyipixe. (E jë la Efeso 4:20-24.) Ame la sinee hnei epuni hna metrötrën, tre, tulu i angeice la hnei epuni hna xom, uti fe hë la itre thiina i angeice ka lolo. Ketre tune mina fe, epuni a thele troa xome la tulu i Keriso me nyitipu nyidrë.

14. Tro epuni a amamane tune kaa, laka, epuni a atrehmekune la musi Iesu ka troa Joxu e hnengödrai?

¹⁴ Hetrenyi la ketre jëne tro epuni a amamane laka, trotrohnine hnyawa epuni la enyipiewekëne la troa bapataiso ngöne la atresiwa ne la Hupuna. Hnei Akötresie “hna amë la nöjei ewekë asë fene la lue fenie i [Iesu], nge hna hamë nyidë nyine he ne la nöjei ewekë asë thatraqane la ekalesia.” (Efe. 1:22) Haawe, nyipi ewekë tro epuni a metrötrëne la aqane musi Iesu kowe la itre atr ka sa xepu koi Iehova. Kola xome hnei Keriso la itre atr ka thaa pexeje kö matre troa nyi qatre thup e hnine la ekalesia, ene la itre qatre thupe ka macaje ngöne la götrane la ua. Hna acile la itre qatre thupe cili “nyine kuca amekötine la nöjei ate hmitöt, . . . nyine adraiëne la ngönale i Keriso.” (Efe. 4:11, 12) Ngacama tria ju hë la ketre atr ka thaa pexeje kö, ngo tro kö Iesu la Joxu ne la Baselaia ne hnengödrai, a amekötine hnyawa la ewekë cili ngöne la nyipi ijin, nge thenge la mekuna i nyidrë. Hapeu, epuni kö a mejiune kowe la ewekë cili?

15. Maine epuni pe hi a treqene troa bapataiso, nemene la itre manathithi hnei epuni hna troa kapa elany thupene la bapataiso?

¹⁵ Hetrenyi la itre xaa atr ka thaa sa xepu pala kö koi Iehova me xome la bapataiso. Maine thaa hnei epuni petre kö hna eatrëne la lue ewekë cili, hapeue la troa atrehmekune la Hupuna, thaa celë jë kö la ewekë ka inamacane nge ka nyipi lolo nyine tro epuni a kuca? Maine tro epuni a bapataiso ngöne la atresiwa ne la Hupuna, eje hi lai laka, tro hë epuni a kapa la itre manathithi ka tru.—E jë la Ioane 10:9-11.

Ngöne La Atresiwa Ne La Uati Hmitrötr

16, 17. Kola hapeue koi epuni la troa bapataiso ngöne la ëje ne la uati hmitrötr?

¹⁶ Kola hapeue la troa bapataiso ngöne la atresiwa ne la uati hmitrötr? Tune lo hne së hna ce wange hë, atrepengöne hnyawa hi hnene lo itre ka drei Peteru ngöne lo ijine Penetekos, la pengöne la uati hmitrötr. Eje hi laka, angatr a sipu öhne hnei lue meke i angatr laka, Akötresieti pala hi a huliwane la uati hmitrötr. Peteru la ketre e angatr “hna [atiqane] hnei Uati Hmitöt, me [ka] qane troa ewekëne la ite xa qene hlapa kö.” (Ite hu. 2:4, 8) Ame la hnëewekë hna hape, “ngöne la atesiwa,” tre, thaa kolo hmekuje kö a qaja la ëje ne la ketre atr. Nyimutre la itre huliwa hna kuca enehila “ngöne la ëje ne la mus,” laka, thaa ketre atre kö. Hna eköthe itre ej hnene la mus. Ketre tune mina fe, ame la atr ka bapataiso ngöne la atresiwa ne la uati hmitrötr, tre, angeic a wanga atrehmekune laka, thaa ketre atre kö la uati hmitrötr, ngo trenge catre i Iehova pe. Nge ame la atre xome la bapataiso cili, tre, atrehmekune hi angeic la hnëqa ne la uati hmitötr ngöne la aja i Akötresie.

¹⁷ Hapeu, atre hë epuni enehila la pengöne la uati hmitrötr tune lo aqane ini epuni hnene la Tusi Hmitrötr? Drei la ketre ceitun, hnei epuni hna inine laka, qaathene la uati hmitrötr la trenge ewekë hna cinyihane e hnine la Tusi Hmitrötr. (2 Tim. 3:16) Ame la epuni a kökötre ngöne la götrane la ua, haawe, hnei epuni hna trotrohnine hnyawa laka, ‘tro la Tretretro i epuni e koho hnengödrai a hamëne la uati hmitötr koi angetre sipo anganyidrë,’ laka epuni mina fe. (Luka 11:13) Maine jë hnei epuni hna öhne la thangane la uati hmitrötr ngöne la mele i epun. Ame göi epun itre ka thaa bapataiso petre kö ngöne la atresiwa ne la uati hmitrötr, tre, hnei Iesu hna ahnithe ka hape, tro la Tretretro a hamëne la uati hmitrötr, kolo lai a hape, nyimutre la itre manathithi hnei epuni hna troa hetreny qa ngöne la hna kapa la ua cili.

18. Nemene la itre manathithi hna troa kapa hnene la itre atr ka bapataiso ngöne la atresiwa ne la uati hmitrötr

¹⁸ Kola mama hnyawa enehila, laka, Iehova a eatrongëne me elemekene la ekalesia ne Keresiano jëne la ua i Nyidrë. Kolo mina fe a xatua së isa ala cas hnene la ua cili ngöne la nöjei götrane la mele së. Pine laka ka bapataiso së ngöne la atresiwa ne la uati hmitrötr, haawe, nyipi ewekë tro sa wanga atrehmekune hnyawa la hnëqa ne ej ngöne la mele së, me amamane la hni ne ole së hnene la hna ce huliwa memine la ua cili. Ngo maine jë tro la itre xan a thele la aqane tro angatr a mele thenge la hnei angatr hna sa xepu koi Iehova memine la aliene la uati hmitrötr. Tro pë hë sa ce ithanatane lai ngöne la hna cinyihane ka troa xulu.

[Ithueamacany]

Mekune Pala Kö Nyipunie?

• Kola hapeue koi epuni la troa bapataiso ngöne la atresiwa ne la Tretretro?

• Nemene la aliene la troa bapataiso ngöne la atresiwa ne la Hupuna?

• Tro epuni a amamane tune kaa laka epuni a wanga atrune la aliene la troa bapataiso ngöne la atresiwa ne la Tretretro memine la Hupuna?

• Kola hapeue la troa bapataiso ngöne la ëje ne la uati hmitrötr?