“Gojenyi Ne Mel Qa Thei Akötresie” Kovasio Ne Distrik 1998 Me Kovasio Ne La Nöjei Nöje Asë
1 Kola amekunë së ngöne Ite Edomë 10:29 ka hape “ame la jë i Iehova, te, tenge cate.” Drei la ketre taan ka ijije kowe la kovasio ne la macatre celë, hna hape, “Gojenyi Ne Mel Qa Thei Akötresie”! Matre tuneka la aqane troa ithahnatane xötreithe la taan celë, ngöne la köni drai ne asabele? Loi e tro asë hi së a lapa treqene cememine la hni ka ajan, la ini hna hnëkëne hë thatraqai së. Nge tro fe a hane hamëne la itre mekune ka nyipi ewekë.
2 Maine jë troa hane sine fe la kovasio i epuni hnene la itre mesinare me itre trejine ka nyihlue ngöne la itre xaa nöj, maine itre xane pena ka huliwa ngöne la itre xaa nöje ka tru. Kola treqene la itre thauzane lao trejine ka troa traqa qa ngöne la itre xaa nöj, kowe la itre traone hnë troa ami göhnene la itre asabele thatraqane la nöjei nöj. Maine jë tro epuni elanyi a iöhnyi memine la itre trejine cili. Jëne la porogarame ne kovasio, troa hamëne la itre ithuemacanyi ngöne la aqane amanathithine Iehova la huliwa ngöne la itre teritoare ka isa pengön.
3 Sisitria La Manathithi e Troa Hane Sine La Kovasio: Nyimutre la itre itupathi ka tru ka traqa kowe la itre trejine ne Afrik, qa ngöne laka, catrehnine la isi ngöne la nöj, nge gomegome ngöne la itre xaa götrane ne lai nöj. Angatre a xomeceitune la itre kovasio ne la nöje i Iehova, me ketre jëne iamele. Thaa hna traqa kö la mekune kowe la itre xane troa triane la ketre kovasio, celë hi matre angatre a traqa qa ngöne la itre götrane gaa nany. Hna trongë ihnadro kowe la hnë kovasio hnene la ketre trejine ne la Republik ne kogo ka 73 lao macatre, nanyi catre pi hë pine laka, 450 km la enanyin. Ngacama 16 lao drai ne tro nyidrë, nge cipa la lue waca i nyidrë, ngo madrine catre nyidrë troa traqa kowe la hnë asabele. Atraqatre pi hë la madrine i nyidrë, nge catrecatre hë la lapaun, thupene la hna kovasio, haawe, nyidrëti a trongë iwaca hmaca jë me xome la gojenyi ne bëek. Celë hi hnei nyidrëti lai hna majemine kuca ngöne la nöjei macatre!
4 Ame pena e Mozabik, hnene la ketre qatre thup atre thupëne la distrik, hna elëne me föe i nyidrë la ketre wetr ka draië catr, me trongëne la ketre hnapapa ka tru gaa paapa, matre troa hane sine la asabele ne sirkoskripsio. Matre 90 km ne enanyin, nge 45 lao hawa ne tro. Ketre ithuecatre ka tru kowe la itre atr ka sine la asabele, la tulu ka lolo hna hamëne hnene la lue trefën. Ketre nyimutre mina fe la itre fami ka tro tui nyidro, matre troa hane sine la asabele. Hna qaja hnene la qatre thup, atre thupëne la distrik, ka hape, hetrenyi la itre trejin, laka, caa ka 60 fe lao macatre, hnei angatre hna trongë iwaca la 200 km!
5 Hapeu, hane kö epuni hnëkë hnyawa matre troa hane sine la kovasio ne la macatre celë? Thaa ene kö laka, epuni a troa tro qa gaa nanyi troa hane sine la kovasio, ngo loi e troa catre me thele jëne matre tro epuni me fami i epuni a hane traqa fe ngöne la ijine kovasio. Nyipi ewekë fe troa sine qa ju hi ngöne la qaane uti hë la pune la icasikeu. Nyimutre la itre hnainine ka kökötre ngöne la nyipici, me thele troa hane nyihlue i Akötresie. Maine tro angatre a hane sine la kovasio, tro hë angatre a kapa la ixatua ka troa upi angatre troa xome la itre mekune ka lolo. Hapeu, hnei epuni kö hna hane hëne la itre ka ini tusi me epun, me itre xaa ka ajane ju kö troa hane ce sine me epuni la kovasio?
6 Porogarame Ne Köni Drai: Ame ngöne la macatre celë, troa amamane la porogarame ngöne la lue kovasio e Kaledonia, nge caasi e Tas. Kola hamëne ngöne la zonal, La Tour de Garde ne 15 febuare 1998, la itre ijine me hnen la itre kovasio cili. Tro pë hë a thuemacanyi epuni la kovasio hna troa sine hnene la ekalesia i epun.
7 Ithuemacany: Nyipi ewekë catre tro së a isa sine la itre kovasio ne la ekalesia së. Kola sipone matre thaa tro kö a hane sine la ketre kovasio ne la nöjei nöj, nge thaa hna hane pe hëne la ekalesia së. Hna e hi la itre göhnë ngöne la itre hnë troa kovasio thatraqai nöjei nöj, goi thaa ijije fe kowe asë la nöjei ka ajane troa traqa. Qa ngöne lai, loi e tro së a metrötrëne me ce kapa la itre hna amekötin, matre troa xecie hnyawa laka, kola kuca alolone me amekötine la nöjei ewekë asë.—1 Kor. 14:33, 40.
8 Ame e hmakanyi drai ka tru, me mecixen, me sabath, troa nyiqaane la porogarame e 9 h 30. Troa fenesi e 5 h e drai ka tru me mecixen, nge 4 h e sabath. Ame ngöne la nöjei drai, troa fe la itre qëhnelö e 8 h. Tro hmekuje hi a canga lö qëmekene la hawa cili, lo itre trene hnëqa thatraqane la kovasio. Ketre ame hë e thupene 8 h, thaa tro hmaca kö a ami göhnë i ketre me ketre.
9 Loi e tro fe së a thele troa cainöje kowe la itre atr hne së hna iöhnyi memin, ngöne la easë a tro troa asabele, memine fe la easë a bëek. Maine jë troa hane drenge la maca ka loi ne la baselaia, hnene la itre ka cilë isaas, me itre ka cilë magazë, me itre ka cile ngöne péage, me itre ka huliwa i hotel, me itre ka huliwa ngöne itre hnë xen. Loi e troa hnëkë hnyawa, me xome la itre tarak, me itre zonal, me itre boroshür, maine itre xaa itusi ju kö, matre troa thele ijine troa anyipicine kowe la itre atr hna thaa hane pala fe kö ketr hnene la maca ka loi.—2 Tim. 3:17.
10 “Wange Hnyawa Nyipunie La Aqane Dreng”: Inamacane la itre trejine ka traqa troa kovasio, ngöne laka, angatre a drenge hnyawa la eamo hna hamëne ngöne Luka 8:18. Hna ithuecatre asë koi angatre troa isa xomi Tusi Hmitrötr, me nyima, me nyine troa fejane la itre mekune hna troa kapa. Drenge hnyawa ju la itre mekune ka tru hna cile fë, nge cinyihane ju hi la ka ijij. Thele jë la aqane tro epuni a isa trongëne la ixatua hna hamën. Ame ngöne la nöjei hej thupene kovasio, qëmekene tro epuni a meköl, hapeu, matre pane wange hmaca la itre mekune hna xom, me thele la aqane tro epuni a xötrethenge hnyawa la gojenyi ne mel qa thei Iehova.—Ite edomë 4:10-13.
11 Hna öhne hë laka, ame ngöne la kola asabele, hetrenyi la itre trejine ka lö trije la uma ne kovasio, me lapa hnine la itre loto i angatr, matre triane pë hë angatre la kola cile fë la porogaram. Ame itre xan, thaa hane kö angatre lö hnine la uma me drenge la itre cainöj, angatre pe kö a porotrike menu e tröne la iuma ne asabele. Ketre, nyimutre la itre thöthi hna öhne e tro trije la asabele ngöne la nyipine la hnaipajö. Hetrenyi la itretre nyihlue i Iehova ekö ka kei kowe la ngazo, hnene laka, thaa hnei angatre kö hane drenge hnyawa la Nyidrëti a amekunë angatre la itre wathebo i Nyidrë. Eje hi laka, easë fe, loi e tro së a hane nëëne la aqane ujë cili ka troa hetre pune ka ngazo.—2 Ite jo. 17:13-15. Hna hnëkëne hnene la “hlue ka nyipici, me ka inamacan” la ini ka sisitria thatraqai së asë. Nyipi ewekë catre koi së troa “nyipine catëne la nöjei ewekë hne së hna deng” ngöne la nöjei ijine icasikeu ne la porogarame ne köni drai ne Kovasio. Troa hamëne la ketre mekune ka sisitria koi së ngöne la nöjei drai, ketre tune mina fe la ketre ithuemacanyi ka troa hetre thangane ka loi ngöne la aqane mele së ngöne la itre drai elany. Nyipi ewekë catre tro së a drenge hnyawa la itre hna qaja, me kuca asë la itre hnei Iehova hna troa hamëne ngöne la ua, jëne la itre ijine Kovasio ka troa xulu, haawe, tro ha acatrene hnyawa la mejiune së, nge ketre “wanga uthi shë pi” qa ngöne la gojenyi ne mele qa thei Akötresie.—Mat. 24:45; Heb. 2:1.
12 Hnaheetre Ka Atrunyi Iehova: Nyipi ewekë tro së a hmek ngöne la itre ijine ka jole hne së hna melëne enehila, wanga troa ajojezi së hnene la ua ne la fene celë. (1 Kor. 2:12) Thaa tro kö a hetrenyi la pi mama ngöne la aqane tro së a heetre me isej, loi e tro pe a amamane la elolone la Akötresie hne së hna hmi kow. (1 Tim. 2:9, 10) Thaa nyipi ewekë kö kowe la itre ka “alolone la ini i Akötesie Ate amele shë” troa xetrëne la itre ixeetre ka tru thupen. (Tito 2:10) Goeëne ju la ketre mekune ka sisitria, me ketre xötre ne la Tusi Hmitrötr, ngöne la götrane 17 me 18 ne la zonal, La Tour de Garde ne 15 junu 1997, paragarafe 14-18. Thaa tro pi kö së a wangacone la thangane ka tru thene la itre xaa atr, qa ngöne laka easë a heetre troa atrunyi Iehova.
13 Hna qaja hnene la ketre jajinyi ka 16 lao macatre ka hape, ame ngöne la angeice a tro memine la trejine me angeice trahmanyi kowe la ketre hnë xen, ngöne la jidri thupene la ketre drai ne asabele, haawe, nyidroti a öhne laka, hetrenyi fe e cili la itre trejine trahmanyi me föe ka ngazo la aqane heetr. Ngo nyimutre la itre ka traqa troa hane xen, ka madrine la angatre a öhne la elolone la aqane heetre ne la itre Temoë, laka, porope nge hmekune la itre götrane hna tro kow, nge ketre angatre fe memine la itre badge i angatr. Celë hi ka thuejë i angatre lai troa hane anyipicin.
14 Aqane Ujë Ka Atrunyi Iehova: Nyipici laka, atreine hi troa saze la aqane goeëne la nyipi hmi hnene la itre xaa atr, hnene la aqane ujë së itre keresiano. Qa ngöne lai, loi e troa mama ngöne la nöjei drai, ka hape, easë a ujë thenge la maca ka loi, nge thiina së a atrunyi Iehova.—Fil. 1:27.
15 Ame lo macatre hnapan, hna hnen la pane kovasio ne distrik ngöne la götrane ailopi ne Agola. Lue polis hna upe ngöne la hnaluene drai ne kovasio troa wange maine jë, pëkö gomegome ngöne la hnë asabele. Hnei nyidroti hna hane lapa ngöne la drai ka pexej. Ame hë ngöne la pune la drai, hnei nyidroti hna amamane la madrine i nyidro, qa ngöne la hnei nyidroti hna dreng, me goeëne la aqane ujë ka lolo. Önine la ketre e nyidro ka hape: “Hnauëne la kola upi nyiso a tro celë? Atre asë hi së laka, pë fe kö gomegome ngöne la itre ijine icasikeu ne la itre Temoë.”
16 Hna kötre a tro Erop la ketre atr ne Afrik ka kuci politik, ngöne la kola humuthe la itre xaa atrene asë la parti i nyidrë. Nyimutre kö la itre xaa jole ka traqa koi nyidrë, matre kucakuca catre nyidrë. Ngo hnei nyidrëti hna madrine troa inine la Tusi Hmitrötr. Ame ngöne la nyidrë a hane xötrei sine la kovasio ne ditrik, nyidrëti a haine la aqane ce mele tingetinge me caasi la nöjei pengöne atr ka traqa troa sine la icasikeu. Xecie e kuhu hni nyidrë ka hape celë hi la nyipici; haawe, ngöne la ijine kovasio, nyidrëti a mekune ju troa trije la kuci politik. Thupene lai, hnei nyidrëti hna hane xome la bapataiso, nge enehila kola nyihluei Iehova hnei nyidrë me itre nekö i nyidrë.
17 Nemene la aqane tro la aqane ujë së a hane ketr la hni ne la itre atr ka troa xötrei sine fe la itre kovasio ne la macatre celë? Hapeu, atreine kö tro angatre a wangatrehmekune laka, easë a ixatuanekeune la itre jol, ngöne la easë a ce huliwa lo itre voloter? Hapeu, atreine hi tro angatre a haine elanyi la aqane nyihnyawane së la itre götrane xötreithe la iuma ne kovasio, ketre tune mina fe la aqane hleme së me itre nekö së thupene la hna kovasio, la itre wanamamike hune la itre icea së maine ezine pena itre ej? Hapeu, tro kö angatre a hane öhne la elolone la aqane ujë së, ngöne la easë a tro kowe la hnë kovasio, me ngöne la easë a isa bëeke kowe la itre hnalapa së? Öhne kö angatre elanyi laka, easë itre keme me thine a thupëne hnyawa la itre nekö së ngöne la nöjei ijin? Loi e troa xecie koi së laka, loi la aqane ujë së kowe la itre atr ka goeë së.
18 Itre Ewekë Nyine Nyithupene Thatraqai Kovasio: Tru catre la thupene trikitr enehila ngöne la kola troa wai elo, maine göi itre xaa huliwa pena, e hnine la itre stad maine hnine uma ne kovasio pena. Kola elë tune lai la thupen, pine la itre ewekë hna troa nyithupene ngöne la itre traon. Caasi pala hi la aqane waiewekë i Sasaiatri ngöne la itre asabele, ene laka “pekö thupene la itre göhnë, pëkö ithingë mani.” Haawe, matre tuneka la aqane troa nyithupene lai itre ewekë nyine troa hotrën, me itre xaa depense ju kö thatraqai asabele? Troa nyithupene lai, hnene la itre ahnahna hna hamëne hnene la itre ka sine la icasikeu. Eahuni a mejiune laka, tro epuni a hane ham tune lo itretre nyihlue i Akötresie ekö, angetre xötrethenge la tulu i Iehova Akötresie, me Iesu Keriso. (2 Kor. 8:7) Kola troa thupëne hnyawa fe matre thaa tro kö a huliwane menune la itre ahnahna cili, ketre troa cile fë kowe la icasikeu la aqane huliwane la mani, laka, kowe hmekuje hi la itre huliwa ne la Kovasio. Ame koi itre ahnahna hna jëne cek, loi e troa iupi fë koi “Association Les Témoins de Jéhovah.”
19 Göhnë: Ceitune pala hi la itre hna amekötine ekö me enehila göi itre göhnë, laka, TRO HMEKUJE HI A AMI GÖHNENE LA ITRE ATR NE LA FAMI EPUNI ME ITRE XAA ATR KA CE TRO ME EPUNI HUNE LA LOTO I EPUN. Lolo e troa goeëne la aqane xötrethenge hnyawa la hna amekötine celë; ketre kola mama hnyawa jëne lai la ihnimi ka eje e ngöne la itre ijine Kovasio. Ame ngöne la itre hnë troa Kovasio, hetrenyi la itre xaa göhnë ka lolo kö hune la itre xan. Haawe, loi e troa iwangatruny, me nue la itre göhnë ka lolo cili kowe la itre qatr, me itre xane ju kö ka hetre hnepe kucakuca. Loi mekune hnyawa pala hi së laka, ame ‘la atre ihnim, thaa angeice kö a thele ewekë i angeice hmekuj.’—1 Kor. 13:4, 5; Fil. 2:4.
20 Itre Nyine Xomi Foto, Itre Kamera, Me Itre Ikaho: Atreine hi troa hane xomi kamera me ikaho kowe la hna Kovasio. Ngo thaa tro kö la aqane huliwane itre eje a sawa la itre atrene la icasikeu. Kola ajolëne la itre xaa atr troa drenge hnyawa la itre hna qaja, hnene la cile agö troa xomi foto. Pëkö ikaho, maine itre xaa ewekë pena hna troa saane ngöne la itre pirizi ne tirisite, maine ngöne la sono ne la hna kovasio; ketre, thaa tro kö la itre ewekë cili a ajolëne la itre hnë tro, me itre gojeny, maine thunge la itre atr troa goeëne la ka cainöj.
21 Pane Ixatua: Hna hnëkëne la göhnë cili ngöne la hna kovasio, thatraqane hmekuje hi la itre “urgences.” Caasi hi la ixatua hna troa hamëne ngöne la ijine icasikeu, ene la itre eatre maine itre kucakuca ka ngazo pala ha. Qa ngöne lai, kola sipone matre loi e tro së a isa xomi wene kas, me nyine ixatua koi trengenan, me itre nyine pele ka akötr, me itre xaa ewekë ju hna thaa tro kö a hamëne ngöne la hnë kovasio. Ketre ame koi itre trene mec, tune lo itre ka ön, maine “hypoclycémie”, me itre ka meci fë wenethëhmi, loi e tro angatre a mekune troa isa xome trongëne la itre drösinöe i angatr. Loi e tro fe a ce tro me angatre hnene la ketre atrene la fami i angatr, maine ketre atrene la ekalesia ka atrepengöne hnyawa la meci angatr, matre e traqa ju la itre jol, atreine hi troa canga hamëne la ixatua ka ijij. Nyimutre la itre jole ka traqa ngöne la itre kovasio, pine laka hna nue caasine la itre trene meci cili, nge ka wezipo pe. Maine pëkö ka troa ce tro memine la itre trene meci cili, haawe, loi e troa ithuemacanyi kowe la itre qatre thup, matre tro angatre a thele la aqane troa hamëne la ixatua ka ijij. Thatreine kö troa hnëkëne la ketre hnahage pe kö kowe la itre ka trene kucakuca, maine itre ka allergie, ene la itre ka thatreine xomihnine la itre xaa ewekë.
22 Xeni Ngöne Ijine Kovasio: Kola troa hamë xeni me nyine iji ngöne la hnë kovasio, tune lo hna kuca ekö. Ngo maine kola ajane hnei ketre trejine troa ketre xomi xen, ke, ka loi, ngo loi e troa amë eje hnine galasier, matre thaa tro kö a tro hmaca ngöne la ijine kola mano, e tröne la hna kovasio troa itö xen, maine bëeke pena kowe la hnalapa. Troa mekune hnyawa pala hi laka, loi e troa hnëkëne ju hi la xeni ka iji, ene la xeni ka lolo nge ka hmaloi troa xometrongën. Loi e tro fe a xomi glasier maine watrenge ka co, matre ijije troa amë fene la itre icea së. Kola amekunë easë asë hmaca laka, thaa tro kö a traqa fë trengene timi ver, me ka haitr ngöne la hnë Kovasio. Ala nyimu la hna öhne e xeni me iji ngöne la ijine kola icasikeu, thaa kolo kö lai a metrötrëne la ijine cili.
23 Easë a ajane matre canga traqa pi së kowe la ijine Kovasio, “Gojenyi Ne Mel Qa Thei Akötresie!” Hapeu, ase hë epuni hnëkë hnyawa matre troa hane sine la kovasio cili? Epi lolo la ijine cili koi epun, nge hetrenyi thei epuni la trenge catre ngöne la epuni a isa bëeke koi itre hnalapa i epun, me catre troa kuca pala hi la huliwa i Iehova ka sisitria, me trongëne pala hi la “Gojenyi Ne Mele Qa Thei Iehova”, jëne manathithi ka troa epine palua koi epun.
[Hna eköhagen götran 6]
Nyine Amekunë Së Göi Kovasio Ne Distrik
▪ Bapataiso: Tro la itre atr ka thele bapataiso a lapa ngöne la itre göhnë hna hnëkëne thatraqai angatr, qëmekene la kola nyiqaane la icasikeu e hmakanyi ne mecixen. Hna öhne hë, laka hetre itre ka traqa fë hnaheetre ka thaa ihmeku kö memine la ijine cili, qa ngöne lai, kola apuingazone la bapataiso. Celë hi matre, tro la nöjei ka thele bapataiso a xome la itre iheetre ka ijije kowe la drai cili, me hnëkëne la caa itrawel. Loi e troa xecie hnyawa kowe la itre qatre thupe ka wange hmaca memine la itre ka troa xome la bapataiso, lo itre hnyinge e hnine la itus Notre ministère, laka trotrohnine hnyawa hi la itre mekune celë. Ame la bapataiso, ke, hatrene la mele hne së hna isa hamën, isa easë caasi kö me Iehova, celë hi matre thaa loi kö e troa idremi me itrohmaeë e kuhu hnine la tim hnene la itre ka xomi bapataiso.
▪ Baj: Kola sipone matre troa isa athipe la itre baj së ngöne la ijine asabele, me ngöne la easë a tro kow me bëeke qa ngöne la hnë asabele. Celë hi ka troa nyijë së e itre xaa ijine troa qaja la maca ka loi ngöne la itre hne së hna tro. Loi e tro epuni a xome ngöne la itre ekalesia i epun, la itre baj me itre trengene itre ej, pine laka, pëkö ngöne la hnë Kovasio. The treqene kö la itre hnepe ijine qëmekene troa Kovasio, troa sipo baj i epun me fami i epun. The thëthëhmine kö lo karte hna hape “Instructions médicales”.
▪ Hnalapa: MAINE HNEI EPUNI HNA IXELË ME KETRE JOL, ke, kola sipo epuni laka thaa tro kö a luelue troa qajaqaja kowe la atre thupe atrekë hnëqane la servisi ne hamë hnalapa ngöne la epuni petre kö ngöne la hna kovasio, matre tro nyidrë a thele troa xatua epun. Tro la itre seketere ne la itre ekalesia a akötrehnine troa canga iupi fë lo itre pepa ne sipo hnalapa, me thue hnalapa, ngöne lai aderesi ne lai kovasio. E maine epuni a mekune troa nue la hnalapa hna ahnithe koi epun, loi e tro epuni a canga thuemacane la fami ka itreqe memine la serevisi ne hamë uma, matre troa nue pena la hnalapa koi itre xan.
▪ Itre Nyine Uku Medreng: Hna wathebone troa traqa fë la itre nyine uku medrenge ngöne la itre hnë icasikeu ka tru. Hnene la angetrekë hnëqane la sekirite hna wathebone troa amë itre eje nyipine la itre kuloar, me ngöne la itre cane uma trootro, maine akawane pena la itre icea. Eje hi laka, maine troa ipepetrenyi la ka ala nyimu ke, troa iaeatrë hnene la itre nyine uku medreng, thaa medrenge hmekuje kö ngo itre atr fe ka troa kei hnene itre ej. Haawe, kola sipo epuni matre thaa tro kö a traqa fë itre ej ngöne la hnë kovasio. Ngo, thaa hna wathebone kö lo nekö i cea i nekönatr, pine laka ijije tro la itre keme me thine a ati nyëne hune icea ezi angatr. Nyipi ewekë tro së a ce huliwa, ketre, ewekë lai hna troa qaja aloin.
▪ Serevisi Voloter: Hapeu hetre hnepe ijine i epuni kö troa ixatua ngöne la ketre servis, e ijine kovasio? Nyine madrine la troa huliwa thatraqane la itre trejine me epun, ngacama itre hnepe hawa ka co hi. E maine epuni a ajane troa ixatua, ke, kola sipo epuni troa thuemacane la serevis voloter, ngöne la hna kovasio. Ijije tro fe la itre nekönatre ka thaa 16 petre kö lao macatre a hane ixatua, ngo tro pe nyudreni a ce huliwa maine itre keme maine thine i nyudren, maine ketre trejine pena ka nyipi atr hë.
▪ Itre Nyine Troa Hmekën: Loi e tro pala hi a xecie koi epuni laka hnei epuni hna kiine la itre qëhnelö ne la itre loto i epun, nge thaa tro pi kö a amë amamane la ketre ewekë hna piine hnene la itre atr. Ame ngöne la nöjei icasikeu ka tru, ke, kolo hi lo ijine hnene lo itre ka iwanakoime menu hna iëne troa kuca la itre mekune i angatr. Ketre thaa loi kö troa amë menune la itre mo ka tru thupene hune la itre icea. Ketre, thaa itre keresiano hmekuje kö la itre ka traqa troa sine la icasikeu. Hnauëne la kola tupathe la itre xaa atr? Hetrenyi la itre rapore ka amamane la aqane thapa la itre nekönatre hnene la itre trehnyiwa. ISA THUPË NEKÖNE HNYAWA KÖ.