Ibuot 7
Se Nnyịn Ikpepde ke Abasi Ndiyak Idiọkido Odu
1. (a) Edieke Jehovah okpokosobode mbon nsọn̄ibuot oro ke Eden usọp usọp, didie ke oro okpotụk nnyịn? (b) Utu ke oro, nso ima ima ndutịm ke Jehovah anam odu ọnọ nnyịn?
KPA ye mme nsọn̄ọn̄kpọ oro ẹkemede ndisịm nnyịn ke uwem, nnyịn ndikamana ikedịghe ukwan̄ikpe ndomokiet ke n̄kan̄ Abasi. Enye ama obot mme akpa owo oro ẹdi mfọnmma onyụn̄ ọnọ mmọ Paradise nte ebietidụn̄ mmọ. Edieke enye okpokowotde mmọ ke ndondo oro mmọ ẹkesọn̄de ibuot, orụk ubonowo ikpodụhe nte nnyịn ifiọkde enye ye udọn̄ọ, ubuene, ye ubiatibet esie. Ke mbọm, nte ededi, Jehovah ama ayak Adam ye Eve ẹnyene ubon mbemiso mmọ ẹkpade, idem okposụkedi mmọemi ẹdimanade ye unana mfọnmma. Ebede ke Christ enye ama anam ndutịm ọnọ mme andito ubon Adam oro ẹwụtde mbuọtidem ndinyene se Adam ọkọduọkde—kpa nsinsi uwem ke idak mme idaha oro ẹdinamde ẹkeme ndidara uwem ke n̄kponn̄kan usụn̄.—Deut. 32:4, 5; John 10:10.
2. Ndi ẹkenam kpukpru ẹmi ke ntak edinyan̄a nnyịn ikpọn̄îkpọn̄?
2 Mme ufọn oro emi ọnọde nnyịn ke idem nnyịn anana udomo. Edi ke mbụk Bible nnyịn imekpep nte ke n̄kpọ oro otịmde okpon akan ọkpọkpọ edinyan̄a nnyịn ama abuana.
KE NTAK AKWA ENYỊN̄ ESIE
3. Nso ikodu ke itiendịk ke ebuana ye uduak Jehovah kaban̄a isọn̄ ye ubonowo ndisu?
3 Enyịn̄ Jehovah, etop esie nte Andikara Ekondo ye Abasi akpanikọ, ama abuana ke edisu uduak esie kaban̄a isọn̄ ye ubonowo. Ke ntak idaha Jehovah, emem ye mfọnọn̄kpọ ofụri ekondo oyom ete ẹnọ enyịn̄ esie ọyọhọ ukpono oro enye odotde n̄ko nte kpukpru owo ẹkop uyo ẹnọ enye.
4. Uduak oro ekenen̄ede esịne nso?
4 Ke ama okobot Adam ye Eve, enye ama ọnọ mmọ utom ndinam. Enye ama anam an̄wan̄a ete ke uduak imọ ikedịghe edikan ofụri isọn̄ ikpọn̄îkpọn̄, ntem ẹtatde mme adan̄a Paradise, edi ndiyọhọ enye nde ye mme andito ubon akpa erenowo ye n̄wan oro, Adam ye Eve. (Gen. 1:28) Nte uduak emi akana okpu ke ntak idiọkn̄kpọ mmọ, adade esuene ọsọk enyịn̄ Abasi nte utịp?
5. (a) Nte ekemde ye Genesis 2:17, ini ewe ke owo ekededi oro akadiade eto ifiọk eti ye idiọk ekenyene ndikpa? (b) Didie ke Jehovah okosu oro, ke adan̄aemi okokponode uduak esie nde kaban̄a editọt nyọhọ isọn̄?
5 Jehovah ama ọtọt Adam ete ke edieke enye ke ntụtutọn̄ adiade eto ifiọk eti ye idiọk enye iditreke ndikpa “ke usen” eke enye adiade. (Gen. 2:17) Ndikem ye ikọ Abasi, kpa ke usen oro Adam akanamde idiọkn̄kpọ Jehovah ama okot mme abiatibet oro ẹdinam ibat onyụn̄ atan̄a ubiereikpe n̄kpa. Owo ikekemeke ndibọhọ ufen oro. Ke n̄kan̄ ibet, ke idaha use n̄kpọ Abasi, Adam ye Eve ẹma ẹkpa ke usen oro. (Men Luke 20:37, 38 domo.) Edi man ẹnam uduak esie oro enye eketịn̄de aban̄a ediyọhọ isọn̄, Jehovah ama ayak mmọ ẹnyene ubon mbemiso mmọ ẹkekpade ata n̄kpa. Edi, ke idaha use n̄kpọ Abasi oro adade isua 1,000 nte usen kiet, ke ini uwem Adam eketrede ke isua 930, emi ekedi ke esịt “usen” kiet. (Gen. 5:3-5; men Psalm 90:4; 2 Peter 3:8 domo.) Ntem editịn̄ akpanikọ Jehovah ama ọsọn̄ọ ada kaban̄a ini eke ẹdinọde ufen, owo ikonyụn̄ ibiọn̄ọke uduak esie ndinam isọn̄ ọyọhọ ye nditọ Adam. Edi emi ọwọrọ ete, ke ekpri ibio ini, ẹsiyak mme anamidiọk owo ẹdu uwem.
6, 7. (a) Nso ke Exodus 9:15, 16 owụt nte edide ntak oro Jehovah esiyakde ndiọi owo ẹkaiso ke ekpri ibio ini? (b) Kaban̄a Pharaoh, didie ke ẹkewụt odudu Jehovah ndien didie ke ẹkenam ẹdiọn̄ọ enyịn̄ Esie? (c) Ntre nso ididi utịp ke utịt idiọk editịm n̄kpọ emi odude kemi?
6 Se Jehovah eketịn̄de ọnọ andikara Egypt ke eyo Moses akaiso owụt ntak emi Abasi esiyakde ndiọi owo ẹkaiso ke ekpri ibio ini. Ke ini Pharaoh akakpande nditọ Israel ndikpọn̄ Egypt, Jehovah ikowotke enye ke ndondo oro. Ẹma ẹda ufen duop ẹtiene idụt oro, ẹwụtde odudu Jehovah ke ndyọ ndyọ ye nsio nsio usụn̄. Ke ini ọkọtọtde aban̄a ọyọhọ itiaba, Jehovah ama ọdọhọ Pharaoh ete ke imọ ima ikeme ndisọhi Pharaoh ye ikọt esie ke iso isọn̄ mmemmem mmemmem mfep. “Edi,” Jehovah ọkọdọhọ ete, “n̄kọm edi emi ekesịn mi nnịm fi, man n̄wụt fi odudu mi; man ẹnyụn̄ ẹkwọrọ enyịn̄ mi ke ofụri ererimbot.”—Ex. 9:15, 16.
7 Ke ini Jehovah akanyan̄ade Israel, enyịn̄ esie ke akpanikọ ama edi se ẹkedidiọn̄ọde ntatara ntatara. Mfịn, ke se iwakde ikan isua 3,500 ke ukperedem, owo ifreke se enye akanamde. Owo ikatan̄ake ọkpọkpọ enyịn̄ Jehovah ikpọn̄îkpọn̄ edi ẹma ẹtan̄a akpanikọ aban̄ade Enyeemi ekerede enyịn̄ oro n̄ko. Emi ama ọsọn̄ọ eti enyịn̄ Jehovah nte Abasi oro onịmde mme ediomi esie onyụn̄ anamde n̄kpọ ke ibuot mme asan̄autom esie. Emi ama owụt ete ke ntak ata ọkpọsọn̄ odudu esie n̄kpọ baba kiet ikemeke ndibiọn̄ọ uduak esie. Se idikam ikponde ikan oro edidi nsobo ofụri idiọk editịm n̄kpọ, oro ẹkụtde ye oro owo mîkwe, emi asan̄ade ekpere. Owo idifreke ata ọkpọsọn̄ odudu oro ẹdiwụtde do ye ubọn̄ oro enye adade ọsọk enyịn̄ Jehovah tutu amama ke mbụk ofụri ekondo. Ufọn esie idinyeneke utịt!—Ezek. 38:23; Edi. 19:1, 2.
‘ỌNIỌN̄ ABASI EDITỤN̄Ọ ADAN̄A DIDIE!’
8. Mme udiana n̄kpọ ewe ke Paul akakpak nnyịn ndikere mban̄a?
8 Ke n̄wed esie oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Rome, apostle Paul obụp mbụme emi: “Nte ididọhọ ite, Abasi ọdiọk ndinam?” Ndien ekem enye ọnọ ibọrọ ke ndisọn̄ọ ntịn̄ mban̄a mbọm Abasi ye ke nditịn̄ ntụk se Jehovah akasiande Pharaoh. Enye n̄ko anam eti akpanikọ oro nte ke nnyịn mme owo ibiet mbat eso ke ubọk oboteso. Nte mbat eso esikụni aban̄a se ẹdade enye ẹnam? Paul adian do ete: “Edi ekpedi nte Abasi, emi onyịmede ndiwụt iyatesịt Esie, ndinyụn̄ nnam owo ẹfiọk odudu Esie, emede anyanime ye mme eso iyatesịt ẹmi ẹnade ẹnọ nsobo; man otodo Enye akpayarade uwak ubọn̄ Esie ke idem mme eso mbọm, ẹmi Enye ekebemde iso onịm ọnọ ubọn̄; kpa nnyịn, ẹmi Enye okonyụn̄ okotde, idịghe ke otu mme Jew ikpọn̄, edi ke otu mme Gentile nde?”—Rome 9:14-24.
9. (a) Mmanie ẹdi “mme eso iyatesịt ẹmi ẹnade ẹnọ nsobo”? (b) Ntak emi Jehovah owụtde akwa anyanime kpa ye ndiọi ido mmọ, ndien didie ke akpatre utịp edidi ke ufọn mbon oro ẹmade enye?
9 Tọn̄ọ nte Jehovah eketịn̄ ntịn̄nnịm ikọ oro ẹwetde ke Genesis 3:15, Satan ye mfri esie ẹdi “mme eso iyatesịt ẹmi ẹnade ẹnọ nsobo.” Ke ofụri ini oro Jehovah ama owụt anyanime. Ndiọi owo ẹmesak mme usụn̄ esie nsahi; mmọ ẹmekọbọ mme asan̄autom esie, ẹma ẹkam ẹwot Eyen esie. Edi Jehovah omowụt akwa mfaraidem, ye ufọn oro ebịghide ọnọ mme asan̄autom esie. Kpukpru edibotn̄kpọ ẹmenyene ifet ndikụt idiọk utịp oro odude ke ndikọsọn̄ ibuot ye Abasi. Ke ukem ini oro, n̄kpa Jesus ama ọnọ usụn̄ ndida nnyan̄a okopitem ubonowo nnyụn̄ ‘mbiat utom Devil.’—1 John 3:8; Heb. 2:14, 15.
10. Ntak emi Jehovah akade iso ndiyọ ndiọi owo ke isua 1,900 ẹmi ẹkebede?
10 Ke ufan̄ ini emi awakde ebe isua 1,900 tọn̄ọ nte Jesus ekeset Jehovah amakaiso ndiyọ “mme eso iyatesịt,” omụmde nsobo mmọ akama. Ntak-a? Koro enye otịmde udiana ubak mfri an̄wan oro idem, kpa mbon oro ẹdibuanade ye Jesus Christ ke Obio Ubọn̄ esie eke heaven. (Gal. 3:29) Mmọemi, kpa 144,000 ke ibat, ẹdi “mme eso mbọm” oro apostle Paul eketịn̄de aban̄a. Ke akpa, mme owo ẹtode otu mme Jew ke ẹkekot ndinam otu emi. Ekem ẹma ẹda mbon Samaria oro ẹnade mbobi ẹdian ndien, ke akpatre, mme owo ẹtode idụt Gentile. Ye ekese anyanime Jehovah amanam uduak esie, ye unana edinyịk baba owo kiet ndinam n̄kpọ esie, edi aman̄wan̄a ikpọ edidiọn̄ ọnọ mbon oro ke esịtekọm ẹnyịmede ima ima enọ esie. Idahaemi editịm oro ẹtịmde otu eke heaven oro idem ekpere ndikụre.
11. Ewe otu efen ọbọ ufọn idahaemi oto anyanime Jehovah?
11 Edi nso kaban̄a mbon oro ẹdidụn̄de ke isọn̄? Ke edikem ini Abasi ẹyenam ediwak biliọn owo ẹset ke n̄kpa nte mbon isọn̄ oro ẹdude ke idak ukara Obio Ubọn̄. N̄ko, akpan akpan ọtọn̄ọde ke 1935 E.N. anyanime Jehovah amanam ẹkeme nditan̄ “akwa otuowo” eke ẹtode kpukpru idụt mbok kaban̄a edinyan̄a mmọ.—Edi. 7:9, 10; John 10:16.
12. (a) Nte utịp, nso ke nnyịn ikpep iban̄a Jehovah ke idemesie? (b) Didie ke afo anam n̄kpọ aban̄a nte Jehovah esede aban̄a mme n̄kpọ ẹmi?
12 Nte ukwan̄ikpe ekededi odu ke kpukpru ẹmi? Ke akpanikọ idụhe! Edieke Abasi omụmde nsobo ndiọi owo, kpa “mme eso iyatesịt” akama, man enye ekeme ndiwụt mbon en̄wen oro ẹdude ke n̄kemuyo ye uduak esie mbọm, didie ke owo ekededi ekpenyene unen ndikụni? Utu ke oro, nte nnyịn isede nte uduak esie ayararede, nnyịn imekpep ekese iban̄a Jehovah ke idemesie. Idem amakpa nnyịn aban̄a nsio nsio edu esie oro ẹwọrọde ẹwụt idem—kpa unenikpe esie, mbọm esie, anyanime esie, uwak ọniọn̄ esie. Jehovah ndinam n̄kpọ ọniọn̄ ọniọn̄ mban̄a eneni oro eyeda ke nsinsi nte n̄kpọ ntiense ọnọ akpanikọ oro nte ke usụn̄ edikara esie edi mfọnn̄kan. Ye apostle Paul nnyịn idọhọ ite: “Uwak ọniọn̄ ye ifiọk Abasi ẹditụn̄ọ adan̄a didie! Mme ikpe Esie ẹkak owo ndidụn̄ọde adan̄a didie, onyụn̄ ayan̄a owo nditiene nde usụn̄ Esie.”—Rome 11:33.
IFET NDIWỤT UTUAKIBUOT NNYỊN
13. (a) Ke ini nnyịn isobode ọkpọkpọ ndutụhọ, nso ifet ke ẹnọ nnyịn? (b) Nso idin̄wam nnyịn ndinam n̄kpọ ye eti ibuot?
13 Mme idaha ẹdu oro ẹbuanade ata ọkpọkpọ ndutụhọ koro Abasi mîsoboke kan̄a ndiọi owo inyụn̄ idaha edifiak n̄wụk oro ẹdifiakde ẹwụk ubonowo emi ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a, idi. Nso idi edinam nnyịn kaban̄a oro? Nte nnyịn imokụt mme ifet ke mmọ ndibuana ke ndimen esuene mfep ke enyịn̄ Jehovah nnyụn̄ n̄wụt ke Devil edi osu nsu? Ẹkeme ndisọn̄ọ nnyịn idem akamba akamba ndinam ntre ke ndinyene item emi ke ekikere: “Eyen mi, nyene ibuot, nyụn̄ dat mi esịt, man n̄kụt se ndibọrọde owo eke osụn̄ide mi.” (N̄ke 27:11) Satan, kpa enyeemi osụn̄ide Jehovah, akamia ata ete ke edieke mme owo ẹsobode ntakurua m̀mê ẹdọn̄ọde ke obụkidem ke mmọ ẹyeduọhọ Abasi, idem ẹsụn̄ide enye. (Job 1:9-11; 2:4, 5) Nnyịn inam esịt Jehovah adat ke ini nnyịn, ebede ke edinam akpanikọ nnyịn nnọ Abasi ke isobode nsọn̄ọn̄kpọ, iwụtde ite ke oro idịghe akpanikọ ke idem nnyịn. Nnyịn imenyene ọyọhọ mbuọtidem nte ke Jehovah enyene esịtmbọm aban̄a mme asan̄autom esie n̄ko ke, nte ekedide ye Job, ke edikem ini Jehovah eyenọ nnyịn utịp ke ntatubọk edieke nnyịn inamde akpanikọ.—Jas. 5:11; Job 42:10-16.
14. Edieke nnyịn iberide edem ke Jehovah ke ini isobode idomo, nso mme ufọn efen ikeme ndidi mbịne nnyịn?
14 Edieke nnyịn ke mbuọtidem iberide edem ke Jehovah ke ini nnyịn isobode n̄kpọsọn̄ idomo, nnyịn imekeme ndikọri mme ọsọn̄urua edu. Nte utịp ndutụhọ oro Jesus okosobode, enye ama “ekpep nsụkibuot” ke usụn̄ oro akanam enye mîkọfiọkke ke mbemiso. Nnyịn, n̄ko, imekeme ndikpep n̄kpọ—ikọride anyanime, ime ye ntotụn̄ọ esịtekọm ke ndinen usụn̄ Jehovah. Nte nnyịn ke ime iyenyịme ukpep oro?—Heb. 5:8, 9; 12:11; Jas. 1:2-4.
15. Nte nnyịn ke ime iyọde nsọn̄ọn̄kpọ, didie ke mbon efen ẹkeme ndibọ ufọn?
15 Mbon efen ẹyese se nnyịn inamde. Otode se nnyịn isobode ke ntak ima oro nnyịn inyenede inọ edinen ido, ndusụk mmọ nte ini akade ẹkeme ndidi ndidiọn̄ọ mbon ẹmi ke akpanikọ ẹdide “nditọete” Christ mfịn, ndien ke ndidiana kiet ye “nditọete” esie ke utuakibuot mmọ ẹkeme ndidi ndidu ke udịm ndibọ mme edidiọn̄ nsinsi uwem. (Matt. 25:34-36, 40, 46) Jehovah ye Eyen esie ẹyom mmọ ẹnyene ifet oro. Nte nnyịn imoyom? Nte nnyịn imonyịme ndiyọ nsọn̄ọn̄kpọ man oro ekeme nditịbe?
16. Didie ke nte nnyịn isede utọ ọkpọkpọ nsọn̄ọn̄kpọ ntre enyene ebuana ye n̄kpọ aban̄ade edidianakiet?
16 Eye didie ntem ke ini nnyịn ke ntre ikam isede n̄kpọsọn̄ idaha ke uwem nte mme ifet ndiwụt utuakibuot oro nnyịn ituakde inọ Jehovah ọkọrọ ye edibuana ke ndiyọhọ uduak esie! Nnyịn ndinam ntre ekeme ndinọ uyarade nte ke nnyịn ke akpanikọ isan̄a ibịne edidianakiet ye Abasi ye Christ oro Jesus ọkọbọn̄de akam eben̄e ke ibuot ofụri Christian akpanikọ.—John 17:20, 21.
Nneme Ndụn̄ọde
● Ke adan̄aemi ayakde idiọkido odu, didie ke Jehovah nte odotde owụt akwa ukpono ọnọ enyịn̄ esie?
● Didie ke Abasi ndiyọ “mme eso iyatesịt” anam mbọm esie ekeme ndisịm nnyịn?
● Nso ke nnyịn ikpodomo ukeme ndikụt ke mme idaha oro abuanade ndutụhọ oro nnyịn ke idem nnyịn isobode?