Ndụn̄ọde Mmọ Kaban̄a Nnennen Ido Ukpono
TOTO ke ini uyen ndusụk owo ẹmenam ndụn̄ọde ndiyom mme ibọrọ oro ẹnọde uyụhọ ke mme mbụme mmọ kaban̄a uwem. Ke ini uyen, ekeme ndidi mmọ ẹma ẹsidụk mme edinam ido ukpono. Edi ediwak mmọ ẹma ẹkụt ẹte ke ibọrọ oro ẹkenọde m̀mê mme edinam ufọkabasi inen̄ekede in̄wam mmọ ndiyọ mme mfịna uwem.
Mmọ ẹkeme ndidọhọ ke mmimọ ke isụk idu ke ido ukpono mme ete ye eka mmimọ, okposụkedi mmọ mîsiwakke ndidụk mme edinam ido ukpono. Nte bishop Ufọkabasi England ọdọhọde, ekemmọ edi ekpri mbuọtidem oro mîtụkke uwem mmọ. Mmọ ẹnịm ido ukpono ke usụhọde itie. Mmọ eken, ke ẹkopde itekesịt ẹban̄a mbubịk ido oro mmọ ẹkụtde ke mme n̄ka ido ukpono, ẹmesịn ido ukpono ofụri ofụri. Edi, owo ibọrọke mme mbụme mmọ kaban̄a uwem.
Ntak Emi Ndusụk Owo Ẹnyenede Ọkpọsọn̄ Eyịghe
Ata ediwak owo ẹfiọk ẹte ke ediwak ufọkabasi ẹnyene mme n̄ka ndin̄wam mbon oro mînyeneke ufọk, ndideme udia nnọ mbon unana, nnyụn̄ n̄wam mme edinam ido obio ke okụk. Edi ke ekperede ndidi kpukpru usen mmọ n̄ko ẹsikop mme mbụk ẹtọtde ẹban̄a afai ye uduọkiyịp emi ẹtọn̄ọde ẹto ido ukpono idịghe n̄kukụre ke otu mmọ oro mîdịghe mme Christian edi n̄ko ke otu mbon oro ẹdọhọde nte idide mme Christian. Nte akpakpa nnyịn idem edieke mmọ ẹyịkde m̀mê mme otu oro ẹbuanade ke utọ afai oro ẹkam ẹnam nnennen ido ukpono?
Ediwak owo oro ẹnyenede ke ido ukpono ẹkesikere ke itie ubọk nditọ akpa oro mme ufọkabasi ẹsede ẹban̄a edi eti n̄kpọ. Nte ededi, ke mme isua ndondo emi, mmọ ẹmedu ke n̄kpaidem nte ẹkotde mme oku ke ediwak itie ikpe ẹban̄a edisabade nditọwọn̄ emi ẹyakde ẹsịn ke idak ukpeme mmọ ke n̄kan̄ ido idan̄. Ke akpa mme owo ẹkekere ke edi ibat ibat mme oku ke ẹnyene ndiduọhọ. Idahaemi ndusụk mmọ ẹyịk m̀mê n̄kpọ akam enyene se ikwan̄ade ye ufọkabasi ke idemesie.
Ibat ibat owo, utọ nte Eugenia, ẹma ẹsịn idem ini kiet ko ke ido ukpono ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ. Nte uyen ke Argentina, enye ama esịne ke otu mbon oro ẹkanamde isan̄ ẹka ndikatuak ibuot nnọ Edisana Itatí. Ke isua 14, enye okodụn̄ ke ufọkidụn̄ n̄ka nun. Ekem enye ama ọkpọn̄ do man akakabade edi andibuana ke otu n̄ka ido ukpono ye ukaraidem eke ofụri ererimbot emi ẹfụrede ufụre ẹyom usọp usọp, akwa ukpụhọde ke mme edinam n̄kaowo ye ndutịm uforo ebe ke mme usụn̄ unam ukpụhọde. Nte utịp ke se enye okokụtde ye se ikotịbede inọ enye, n̄wan emi ama oduọk mbuọtidem ye ibetedem esie ke Abasi. Enye ikenen̄ekede iyom ido ukpono oro enye okponịmde ke akpanikọ. Se enye ekenen̄erede oyom ekedi usụn̄ ndida unenikpe nsọk mbon oro ẹkedide ubuene—ih, ye ufan oro enye ekemede ndiberi edem.
Mbon en̄wen ẹkụt se ikade iso ke mme ufọkabasi ẹnyụn̄ ẹtre ndika mme ufọkabasi. Owo kiet emi mînịmke edidu Abasi ke akpanikọ emi ekemịn̄de mme ekikere esie ke 1991 ke magazine Sputnik ama etịn̄ in̄wan̄în̄wan̄ ete: “N̄kemeke ndikụt akpan ukpụhọde ndomokiet ke mme edu edinam okpono ndem ye eke Christian.” Nte uwụtn̄kpọ, enye ama etịn̄ aban̄a udịm mbonisan̄ emi mme oku ẹsịnede ewura emi ẹdade gold ẹbana ẹkamade ekebe okpo ye okpo ẹsan̄a ẹbe ke mme efak Moscow. Emi ekedi okpo “edisana owo emi ekedide Christan Orthodox” emi ẹkemende ẹto itie unịm n̄kpọeset ẹka ufọkabasi, ndien emi ama eti ewetn̄wed aban̄a mme oku ye mme okpo owo ke Egypt eset. Enye ama eti, n̄ko, nte ke adan̄aemi mbon oro ẹketienede ẹbuana ke isan̄ oro ke Moscow ẹkenịmde “Abasi-Ita-ke-Kiet eke mme Christian” ke akpanikọ, mbon Egypt n̄ko ẹma ẹtuak ibuot ẹnọ mme adianaita abasi—Osiris, Isis, ye Horus.
Ewetn̄wed oro ama etịn̄ aban̄a ekikere Christian aban̄ade ima—“Abasi edi ima,” ye “ma mbọhọidụn̄ fo”—nte se mînyeneke mbiet ke Egypt mme okpono ndem. Edi enye ọdọhọ ete: “Ima nditọete omokpu ndikan ke ererimbot, idem ke ikpehe oro okotde idemesie ererimbot mme Christian.” Ndien enye ama ada oro akabuan ye mme utịn̄ikọ ẹban̄ade idiọk mfri oro ufọkabasi osion̄ode ke ndisọn̄ọ nyịre ke ndisịn idem ke mme mbubehe Idụt. Se enye okokụtde ikonụkke enye ndikere nte ke mme ufọkabasi Christendom ẹnọ se enye okoyomde.
Ke edide isio ye oro, mbon en̄wen ẹmekụt mme ibọrọ oro ẹnọde uyụhọ edi idịghe ke mme ufọkabasi Christendom.
Enye Ama Ekpep Akpanikọ Aban̄ade Mme Akpan̄kpa
Magdalena, emi idahaemi edide isua 37 ke emana, odụn̄ ke Bulgaria. Ke ete ebe esie ama akakpa ke 1991, enye ama okop mfụhọ etieti. Ediwak ini enye ama esibụp idemesie ete, ‘M̀mọ̀n̄ ke mme akpan̄kpa ẹsika? Ete ebe mi odu ke m̀mọ̀n̄?’ Enye ama esika ufọkabasi, enye ama esinyụn̄ ọbọn̄ akam ke iso edisọi mbiet ke ufọk, edi enye ikenyeneke ibọrọ.
Ekem usen kiet mbọhọidụn̄ kiet ama ọnọ enye ikot ke urụk ukopikọ ete edi ufọk imọ. Ekpri akparawa emi ekekpepde n̄kpọ ye Mme Ntiense Jehovah ama aka ndikese mbọhọidụn̄ oro. N̄wan emi ama akpan̄ utọn̄ okop nte akparawa emi eketịn̄de aban̄a Obio Ubọn̄ Abasi ye uduak Esie ndinam isọn̄ edi paradise emi mme owo ẹdikemede ndidu uwem ke nsinsi ke inemesịt. N̄wed Afo Emekeme Ndidu Uwem ke Nsinsi ke Paradise ke Isọn̄ ama odoro ke okpokoro. Akparawa oro ama ada n̄wed emi odụri ntịn̄enyịn esie aka itien̄wed Bible ke Ecclesiastes 9:5, emi ọdọhọde ete: “Amaedi mme akpan̄kpa, mmọ ifiọkke baba n̄kpọ kiet.” Ke mbubịteyo oro n̄wan oro ama okot ekese n̄kpọ efen. Enye ama ọfiọk nte ke mme akpan̄kpa ibehe ika uwem en̄wen ke heaven m̀mê ke hell; mmọ ifiọkke baba n̄kpọ kiet, etie nte n̄kpọ eke edede ọkpọsọn̄ idap. Enye ke idatesịt ama onyịme ikot ndidụk mbonoesop ke esop n̄kann̄kụk eke Mme Ntiense Jehovah. Ke mbonesop oro okụrede enye ama onyịme ukpepn̄kpọ Bible ofụri ini. Ke ama okokụt usụn̄ oro ẹkebọn̄de akam ẹnọ Jehovah ke mbonoesop, enye n̄ko ama ọtọn̄ọ ndisibọn̄ akam nnọ Jehovah nyom un̄wam ndikan ọkpọsọn̄ mmeme. Ke ẹma ẹkebọrọ akam esie, enye ama ọfiọk ete ke imokụt nnennen ido ukpono.
Mmọ Ẹma Ẹkụt Uwem Oro Enyenede se Ọwọrọde
André ọkọkọri okpon ke ubon oro ekenen̄erede esịn idem ke Catholic ke Belgium onyụn̄ anam utom nte udiana oku n̄kann̄kụk. Nte ededi, ke ini oro, enye ama okụt mme n̄kpọ oro akanamde ukpono oro enye enyenede ọnọ ufọkabasi osụhọde. Nte utịp, enye ekedi owo Catholic inua inua kpọt.
Enye ekedi ata ebre bọl ke isua 15. Ini kiet ke ini otu mbon mbre esie ẹkebrede bọl ke Italy, ẹma ẹnọ mmọ ikot ndikosobo ye pope. Ikodụhe n̄kpọ ndomokiet oro ọkọbọpde-bọp ke n̄kan̄ eke spirit ke ikot oro, ndien inyene ererimbot oro pope okodụkde enyịne ama ayat André esịt. Eyịghe oro enye ekenyenede aban̄a ufọkabasi ama ototịm okpon akan. Enye ikokopke inemesịt ke uwem esie koro ndọ esie ama owụre utịm ikaba. Idaha ererimbot ama anam enye okụt edikpu. Ke 1989 enye ama ewet ke n̄wed n̄wetnnịm n̄kpọ esie ete: ‘Nso ke kpukpru ndisịme n̄kpọ oro ẹkande nnyịn ẹkụk mi ẹwọrọ?’ Enye ikekwe ibọrọ ito ido ukpono esie.
Ke 1990, ke ini André akanamde utom nte andinọ mbon mbre bọl ukpep ke Iceland, Iiris, isụn̄utom Mme Ntiense Jehovah kiet, ama osobo ye enye. Enye ama ọbọ n̄wed onyụn̄ ọdọhọ isụn̄utom oro afiak edi. Enye ye Kjell, ebe esie, ẹma ẹfiak ẹka. Ke ini mmọ ke akpatre ẹkekemede ndisụhọde ntetie nnyụn̄ nnyene nneme ye André, ama ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke enye enyene ntotụn̄ọ udọn̄ ndidiọn̄ọ Bible. N̄wan esie, Ásta, ama etiene enyene udọn̄. Ke ufọt usen oro, enye ama enyene hour ita oro mîdụhe ke utom unọ ukpep esie, ndien mmọ ẹma ẹbiere ndida ini oro nnam ukpepn̄kpọ Bible. Enye ọkọdọhọ ete, “Mmokop inem ndikpep Bible akan ikpîkpu edisụhọde ntetie mbọ nduọkodudu.” Bible ama ọbọrọ mme mbụme mmọ nsịtnsịt. Mbuọtidem mmọ ke Jehovah ye Obio Ubọn̄ esie ama ọkọri sụn̄sụn̄. Ubọn̄ ubọn̄ un̄wọn̄ọ Bible eke emem emem obufa ererimbot, ererimbot oro “kpukpru ndisịme n̄kpọ oro ẹkande nnyịn ẹkụk” mîdidụhe, ẹma ẹkabade ẹdi ata idem n̄kpọ ọnọ mmọ. André ye Ásta ke ẹbuana obufa mbuọtidem mmọ ye mbon en̄wen idahaemi.
Magdalena, André, ye Ásta ẹnyene mbuọtidem nte ke mmimọ ke akpatre imokụt nnennen ido ukpono. Eugenia n̄ko, ke ama okodomo ndikọk mme mfịna ererimbot esie ebe ke ukaraidem, ke akpatre ama edikụt ido ukpono oro enye ekerede ke edi nnennen ke otu Mme Ntiense Jehovah. Edi nso inen̄ede ibiere m̀mê ido ukpono edi nnennen ido ukpono? Mbọk se ibuotikọ oro etienede
[Ndise ke page 7]
Ukpepn̄kpọ Bible eke ofụri ini ye Mme Ntiense Jehovah kpukpru ini ke an̄wam se ibede owo miliọn ition ke ndụn̄ọde mmọ ndiyom mme ibọrọ oro ẹnọde uyụhọ