Γνωρίστε τον Τάπιρο

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στη Βραζιλία

ΠΙΘΑΝΟΤΑΤΑ δεν έχετε γνωρίσει τον τάπιρο, επειδή αυτό το ευγενικό ζώο βρίσκεται μόνο σε απομονωμένα μέρη της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής, καθώς και στο νότιο μέρος της Ασίας. Ο τάπιρος έχει περίπου το μέγεθος του γαϊδουριού, αλλά με τα κοντά του πόδια, μοιάζει πιο πολύ με γουρούνι. Ένας ζωολόγος έχει περιγράψει τα μικρά του τάπιρου σαν «φασκιωμένα καρπούζια με πόδια».

Οι τάπιροι φτάνουν σε μήκος 1,8 μέχρι 2,4 μέτρα και σε ύψος 80 εκατοστά μέχρι και 1 μέτρο περίπου, ενώ έχουν βάρος από 230 μέχρι 290 κιλά. Τα εύσαρκα σώματά τους έχουν παχύ λαιμό και κοντή ουρά. Τα μάτια τους είναι μικρά και η όραση φτωχή. Το ρύγχος καταλήγει σε μικρή προβοσκίδα που αποδεικνύεται πολύ χρήσιμη όταν οι τάπιροι ψάχνουν εδώ κι εκεί για φαγητό. «Απ’ όλα τα μεγάλα ζώα του κόσμου», λέει Η Διεθνής Εγκυκλοπαίδεια της Άγριας Φύσης (The International Wildlife Encyclopedia), «αυτά είναι πιθανώς τα πιο ανυπεράσπιστα από κάθε άποψη».

Φυσιολογικά, το δειλό αυτό ζώο μένει στα πιο πυκνά μέρη του δάσους, αποφεύγοντας έτσι τους πιθανούς εχθρούς, όπως τον ιαγουάρο ή την τίγρη. Λέγεται ότι όταν ο ιαγουάρος επιτίθεται στον τάπιρο, εκείνος τρέχει αμέσως και καταφεύγει μέσα στους πυκνούς θάμνους της ζούγκλας. Έτσι, τα πυκνά χαμόκλαδα της ζούγκλας διώχνουν τον ιαγουάρο μακριά. Σε γενικές γραμμές ο τάπιρος, χάρη στο παχύ του δέρμα που θεραπεύεται γρήγορα, δεν τραυματίζεται σοβαρά.

Οι τάπιροι ζουν πάντοτε κοντά σε ποτάμια ή σε λίμνες και μεγάλο μέρος του χρόνου τους κολυμπούν και πλατσουρίζουν στο νερό, ή ακόμα κυλιούνται στη λάσπη. Αυτό τους αναζωογονεί από τη ζέστη και τους προστατεύει από τα ενοχλητικά έντομα που ενδημούν στα τροπικά μέρη. Παρά το βάρος του σώματός τους, μπορούν όποτε είναι απαραίτητο να τρέχουν γρήγορα. Το δυνατό και στιβαρό σώμα τους με τον κοντό λαιμό ταιριάζει απόλυτα με το περιβάλλον τους, επιτρέποντάς τους να εισχωρούν εύκολα μέσα στην πυκνή βλάστηση.

Τρία είδη τάπιρου—ο τάπιρος του Μπερντ, της Βραζιλίας και των ορέων—βρίσκονται στη Νότια και στην Κεντρική Αμερική, ενώ ο τάπιρος της Μαλαισίας απαντάται στη Νοτιοανατολική Ασία. Τα απολιθώματα που έχουν βρεθεί στην Ευρώπη, στην Κίνα και στις Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαιώνουν ότι κάποτε υπήρχαν τάπιροι σ’ ολόκληρο τον κόσμο.

Γενικά οι τάπιροι δεν είναι κοινωνικά ζώα. Ζουν μόνα ή με το ταίρι τους, και σπάνια βλέπει κανείς περισσότερους από τρεις τάπιρους μαζί, εκτός αν είναι σε ζωολογικό κήπο. Ακόμα κι εκεί, δίνουν ελάχιστη προσοχή ο ένας στον άλλο. Είναι φυτοφάγοι και τρέφονται αποκλειστικά με φυτά που δεν ψηλώνουν πολύ και τα οποία αναπτύσσονται στην ξηρά ή στο νερό. Έχουν ιδιαίτερη αδυναμία στο αλάτι και είναι ικανοί να ταξιδέψουν μεγάλες αποστάσεις για να φτάσουν σε μια μικρή ποσότητα αλατιού. Αυτά τα νυχτόβια κυρίως ζώα μπορούν να ζήσουν μέχρι και 30 χρόνια.

Απ’ ό,τι φαίνεται, οι τάπιροι ζευγαρώνουν οποιαδήποτε εποχή του έτους, και γεννούν κάθε φορά μόνο ένα μικρό, ύστερα από 13 μήνες κυοφορίας. Τα μικρά τους έχουν ένα κοκκινωπό καφέ τρίχωμα με βούλες και ρίγες κίτρινου και άσπρου χρώματος σ’ όλο τους το μήκος, πράγμα που προσφέρει ένα εξαιρετικό καμουφλάζ στο αμυδρό φως των τροπικών δασών. Αυτός ο χρωματισμός εξαφανίζεται συνήθως πριν από το τέλος του πρώτου χρόνου· κατόπιν ο τάπιρος της Μαλαισίας γίνεται μαύρος με μια πλατιά άσπρη λουρίδα γύρω από τις λαγόνες του, ενώ οι νοτιοαμερικανικοί τάπιροι έχουν χρώμα σκούρο γκρι ή καφέ.

Απειλούνται με Εξαφάνιση

Ο άνθρωπος κυνηγάει τους τάπιρους για τροφή, συχνά τη νύχτα όταν τα ζώα κυκλοφορούν περισσότερο. Μερικές φορές, οι άνθρωποι σκορπίζουν αλάτι για να προσελκύσουν το ζώο. Ο τάπιρος, αφού γλείψει το αλάτι, κατευθύνεται προς το πιο κοντινό σημείο όπου μπορεί να βρει νερό. Οι κυνηγοί, για να τον πυροβολούν ευκολότερα, ρίχνουν φως στα μάτια του, πράγμα που τον τυφλώνει για λίγο.

Το κρέας, που δεν περιέχει πολύ λίπος, το ψήνουν συχνά στη σχάρα, και λέγεται ότι είναι νόστιμο. Το δυνατό και σκληρό δέρμα είναι επίσης πολύτιμο· χρησιμοποιείται για μαστίγια, για λάσα και για χαλινάρια. Μερικές φορές, οι Ινδιάνοι της Βραζιλίας έχουν τάπιρους ως κατοικίδια ζώα.

Εξαιτίας του ότι ο άνθρωπος τους κυνηγάει για τροφή ή για σπορ, και ιδιαίτερα εξαιτίας του ότι έχει περιορίσει τις δασικές εκτάσεις στις οποίες ζουν, οι τάπιροι σπανίζουν σε πολλές περιοχές όπου κάποτε αφθονούσαν. Έτσι, οι τάπιροι των ορέων, του Μπερντ και της Μαλαισίας συγκαταλέγονται τώρα στα είδη που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.

Αν και οι πιθανότητες να δείτε τάπιρο στην άγρια φύση έχουν ελαττωθεί σημαντικά, γιατί να μη φροντίσετε να δείτε έναν τάπιρο την επόμενη φορά που θα επισκεφτείτε κάποιο ζωολογικό κήπο;