Ματιές στον Κόσμο

«Αντίφαση» του Βατικανού

«Παναγιότατε, γιατί το Βατικανό εξακολουθεί να πουλάει τσιγάρα;» ρώτησε κάποιος ιερέας τον Ιωάννη Παύλο Β΄ στη διάρκεια της ετήσιας ακρόασης του πάπα με τους κληρικούς της Ρώμης. Ο ίδιος συνέχισε: «Εκτός του ότι βλάπτει την υγεία, αυτό το εμπόριο αντιφάσκει με τις συνεχείς εκκλήσεις σας υπέρ της προστασίας της υγείας και με την ποιμαντική μας δράση». Για τον Ούγκο Μεσίνι, τον 76χρονο ιερέα, το γεγονός ότι το Βατικανό πουλάει καπνό και τσιγάρα που φέρουν τη δήλωση «το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία» αποτελεί «αναίρεση» και «αντίφαση» ως προς το άγγελμα του πάπα. Όπως ανέφερε η εφημερίδα Ιλ Μεσατζέρο (Il Messaggero) της Ρώμης, ο πάπας απάντησε ότι, στο ζήτημα του καπνού, έχει «καθαρή συνείδηση». Υποσχέθηκε, όμως, να μιλήσει για τις πωλήσεις τσιγάρων του Βατικανού με τον υπεύθυνο καρδινάλιο.

«Ο Αιώνας του Σατανά»

«Αν λάβουμε υπόψη τα χειρότερα χαρακτηριστικά του, αυτός ήταν ο αιώνας του Σατανά», αναφέρει ένα κύριο άρθρο της εφημερίδας Νιου Γιορκ Τάιμς (New York Times). «Σε καμιά προηγούμενη εποχή δεν έδειξαν οι άνθρωποι τόσο μεγάλη ικανότητα και διάθεση να σκοτώνουν εκατομμύρια άλλους ανθρώπους λόγω φυλής, θρησκείας ή τάξης». Ως απόδειξη, παραθέτει το στρατόπεδο θανάτου Άουσβιτς που αποκαλύφτηκε πριν από 50 χρόνια. Οι ελευθερωτές αυτού του γερμανικού στρατοπέδου συγκέντρωσης βρήκαν «ανθρώπους που δούλευαν σαν σκλάβοι και ήταν αδύνατοι σαν σπιρτόξυλα, παιδιά ακρωτηριασμένα από παρανοϊκά εργαστηριακά πειράματα, και τα απομεινάρια τεσσάρων θαλάμων αερίων και φούρνων που κάποτε σκότωναν 20.000 άτομα τη μέρα», λέει το άρθρο, και έχουν χαραχτεί ανεξίτηλα στη μνήμη τους «τα πτώματα που ήταν σωριασμένα σαν προσάναμμα, τα 43.000 ζευγάρια παπούτσια, οι στοίβες από ανθρώπινα μαλλιά». Προσθέτει: «Μέχρι σήμερα, το Άουσβιτς είναι πέρα από κάθε λογική και κατανόηση».

Αναμένονται Ελλείψεις Τροφίμων

«Αν δεν γίνει μια μεγάλη επένδυση για τη μεταμόρφωση της τεχνολογίας, θα αντιμετωπίσουμε πολύ σοβαρά προβλήματα», λέει ο Ισμαήλ Σεράγκελντιν, Αιγύπτιος ειδικός στην ανάπτυξη και αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας. Μιλάει για την αυξανόμενη ανάγκη σε βασικά τρόφιμα—ανάγκη που ήδη ξεπερνάει τα αποθέματα σε ορισμένα μέρη της Ασίας και της Αφρικής, όπου παρατηρείται η ταχύτερη αύξηση του πληθυσμού. «Είναι βέβαιο ότι θα έχουμε ακόμη δύο δισεκατομμύρια [ανθρώπους] στα επόμενα 20 χρόνια, και το 95 τοις εκατό από αυτούς θα βρίσκονται στις φτωχότερες χώρες», είπε. Μολονότι έχουν επιτευχθεί σημαντικές αυξήσεις στις βασικές σοδειές τα περασμένα 25 χρόνια, γίνεται όλο και πιο δύσκολο να επιτευχθούν επιπλέον αυξήσεις λόγω των περιβαλλοντικών και βιολογικών ορίων. Οι αυξήσεις επίσης απειλούνται από πιο επιθετικά παράσιτα και ασθένειες των φυτών και από την υποβάθμιση του εδάφους. Το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Επιφυλακής συμφωνεί. «Οι αποδείξεις για το ότι η οικονομία του κόσμου βρίσκεται σε ένα μονοπάτι που δεν μπορεί να συντηρηθεί από περιβαλλοντική άποψη φαίνονται στη μείωση των αλιευμάτων, στην πτώση του υδάτινου ορίζοντα, στη μείωση του αριθμού των πουλιών, στα πρωτοφανή κύματα θερμότητας και στη μείωση των αποθεμάτων σιτηρών, για να αναφέρουμε μόνο λίγα», λέει στην έκθεσή του με τίτλο Η Κατάσταση του Κόσμου το 1995 (State of the World 1995).

Ηλικία και Διατροφή

Μερικοί ερευνητές λένε τώρα ότι οι άνθρωποι άνω των 50 ετών ίσως να μην είναι ανάγκη να ανησυχούν για το επιπλέον βάρος στη μέση ηλικία, αναφέρει η εφημερίδα Δε Τάιμς (The Times) του Λονδίνου. Παραδείγματος χάρη, ο Ντέιβιντ Ντίκινσον, εκδότης του περιοδικού της Ένωσης Καταναλωτών, λέει: «Η συμβουλή ότι όποιος έχει μεγαλύτερη αναλογία βάρους προς ύψος είναι πολύ παχύς και πρέπει να αδυνατίσει είναι εσφαλμένη. Το αδυνάτισμα μπορεί να βλάψει την υγεία σας άσχετα με το αποτέλεσμα που θα έχει στην αναλογία βάρους προς ύψος. Οι περισσότεροι άνθρωποι άνω των 50 ετών δεν είναι ανάγκη να αδυνατίσουν». Ο καθηγητής Διατροφής και Διαιτητικής Τομ Σάντερς εξηγεί: «Οι κίνδυνοι της παχυσαρκίας για την υγεία συχνά υπερτονίζονται. Πράγματι αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη και αρθρίτιδας, αλλά το λίγο πάχος δεν απειλεί σοβαρά την υγεία. Μπορεί μάλιστα να έχει και πλεονεκτήματα για τις γυναίκες». Επίσης ο Δρ Μάρτιν Γουάιζμαν του Υπουργείου Υγείας συμβουλεύει: «Σε οποιαδήποτε ηλικία είναι σημαντικό να μην είναι κάποιος ούτε πολύ παχύς ούτε πολύ αδύνατος. Το να τρώμε λογικά και να διατηρούμαστε δραστήριοι είναι ο καλύτερος τρόπος για να το πετύχουμε αυτό, αλλά καθώς γερνάμε το να είμαστε παχουλοί είναι καλύτερο από το να είμαστε αδύνατοι».

Ευτυχές Ατύχημα;

Ένα εμπορευματοκιβώτιο γεμάτο με 29.000 πλαστικά παιχνίδια—πάπιες, χελώνες, κάστορες και βατράχους—έπεσε από ένα πλοίο στη διάρκεια μιας καταιγίδας στο Βόρειο Ειρηνικό τον Ιανουάριο του 1992. Αυτό το ατύχημα αποδείχτηκε ευτύχημα για τους επιστήμονες. Ανόμοια με τα 61.000 αθλητικά παπούτσια Nike που έπεσαν στο νερό πριν από δύο χρόνια, τα ελαφριά παιχνίδια επιπλέουν και οδηγούνται από τον άνεμο καθώς και από τα ωκεάνια ρεύματα. Αυτό έχει επιτρέψει στους ωκεανογράφους που μελετούν τα ρεύματα του Βόρειου Ειρηνικού να περιλάβουν την επίδραση του ανέμου στις μελέτες τους. Τα πρώτα παιχνίδια άρχισαν να εμφανίζονται σε ακτές στη νοτιοανατολική Αλάσκα κάπου δέκα μήνες μετά το ατύχημα, και άλλα 400 ξεβράστηκαν σε μια ακτή έκτασης 850 χιλιομέτρων στον Κόλπο της Αλάσκας τους επόμενους δέκα μήνες. Τα μικρά παιχνίδια, που το μήκος του δεν ξεπερνάει τα 13 εκατοστά, είχαν σταλεί από το Χονγκ Κονγκ στην Τακόουμα της Ουάσινγκτον, στις Η.Π.Α. Αναμένεται ότι μερικά τελικά θα περάσουν από το Βερίγγειο Πορθμό, θα ταξιδέψουν σε αγέλες πάγου στον Αρκτικό Ωκεανό και θα καταλήξουν στο Βόρειο Ατλαντικό.

Μερική Νίκη Κατά της Πολιομυελίτιδας

Η παραλυτική πολιομυελίτιδα λέγεται ότι έχει σκοτώσει ή έχει αφήσει ανάπηρους πάνω από 10 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη την ιστορία. Έχει απεικονιστεί σε ανάγλυφες παραστάσεις που χρονολογούνται από την αρχαία Αίγυπτο, την Ελλάδα και τη Ρώμη. Πλήττει κυρίως τους νέους και μπορεί να προκαλέσει παράλυση ή θάνατο από ασφυξία. Τώρα, σύμφωνα με την Παναμερικανική Οργάνωση Υγείας, η οποία είναι κλάδος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, η πολιομυελίτιδα έχει εξαλειφτεί στο Δυτικό Ημισφαίριο. Το τελευταίο κρούσμα που έχει αναφερθεί ήταν ενός παιδιού στο Περού το 1991, το οποίο επέζησε με βλάβη στο ένα πόδι. Ωστόσο, ανόμοια με την ευλογιά, η οποία εξαλείφτηκε παγκόσμια το 1977, ο ιός της πολιομυελίτιδας βρίσκεται ακόμη σε άλλες περιοχές και θα μπορούσε πιθανότατα να μεταφερθεί ξανά στην Αμερική μέσω της μετανάστευσης και των ταξιδιών. Η τελευταία πλήρης έκθεση έδειξε λιγότερα από 10.000 κρούσματα για εκείνο το έτος. Ώσπου να νικηθεί πλήρως αυτή η ασθένεια, πρέπει να συνεχιστεί ο εμβολιασμός εναντίον της, λένε οι ειδικοί σε θέματα υγείας.

Δίλημμα για τους Ουραγκοτάγκους της Ταϊβάν

Οι αρχές στην Ταϊβάν αντιμετωπίζουν ένα ασυνήθιστο πρόβλημα: Τι να κάνουν τους ουραγκοτάγκους που έγιναν δημοφιλείς ως κατοικίδια ζώα το 1986 όταν κάποιος από αυτούς παρουσιάστηκε σε μια τηλεοπτική εκπομπή ως «ιδανικός σύντροφος». Όπως αναφέρθηκε στο περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist), περίπου χίλιοι μικροί ουραγκοτάγκοι εισάχτηκαν στη χώρα και πουλήθηκαν ως κατοικίδια. Τώρα, καθώς τα ζώα πλησιάζουν στη σεξουαλική ωριμότητα και γίνονται επιθετικά και απρόβλεπτα, εκατοντάδες ιδιοκτήτες τα εγκαταλείπουν. Επειδή είναι μοναχικά ζώα και δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της ενσωμάτωσης σε μια κοινωνική ομάδα όπως οι χιμπατζήδες και οι γορίλες, οι εξημερωμένοι ουραγκοτάγκοι μπορούν να επιστρέψουν στο φυσικό τους περιβάλλον. Ωστόσο, τα κατοικίδια ζώα έχουν κολλήσει ανθρώπινες ασθένειες, όπως ηπατίτιδα Β και φυματίωση, και θα μπορούσαν να απειλήσουν τον πληθυσμό των άγριων ουραγκοτάγκων που ήδη κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Πολλοί ίσως χρειαστεί να θανατωθούν, πράγμα που μερικοί θεωρούν καλύτερο από το να τους αφήσουν να περάσουν την υπόλοιπη ζωή τους σε ένα θλιβερό καταφύγιο ζώων.

Παιδιά του Δρόμου στο Τορόντο

Οι αρχές αναφέρουν ότι ως και 10.000 παιδιά του δρόμου τριγυρίζουν στην πόλη του Τορόντο σε τακτική βάση. «Ο αριθμός έφτασε στα ύψη την τελευταία δεκαετία», αναφέρει η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star). «Τα περισσότερα παιδιά του δρόμου μιλούν για προβλήματα στο σπίτι, που κυμαίνονται από κακοποίηση ως κανόνες των γονέων στους οποίους δεν θέλουν να υπακούν. Μιλούν για έναν κόσμο ναρκωτικών, βίας και πορνείας, και για ατέλειωτες ώρες αδράνειας και ανίας». Υπολογίζεται ότι το 54 τοις εκατό των παιδιών του δρόμου στο Τορόντο εκδίδονται. Ένα στα πέντε κορίτσια θα μείνει έγκυος, το 80 τοις εκατό κάνουν χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ, το 67 τοις εκατό έχουν κακοποιηθεί και το 43 τοις εκατό έχουν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας. «Αν κάποιος σας πει ότι η ζωή στο δρόμο είναι γοητευτική και συναρπαστική, μην το πιστέψετε. Είναι σαν θάνατος, δεν είναι καν ζωή», ισχυρίζεται ένας νέος. «Μερικοί δεν μπορούν να ξεφύγουν από μια συνεχιζόμενη ζωή ναρκωτικών, πορνείας και κλιμακούμενου εγκλήματος· άλλοι, μεγαλύτεροι και σοφότεροι, ελπίζουν να μορφωθούν και να βρουν εργασία», προσθέτει η ίδια εφημερίδα.

Σώστε το Δόντι!

Αν κάποιο δόντι φύγει από τη θέση του από ατύχημα, μην το πετάξετε, συμβουλεύει ένα ενημερωτικό δελτίο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ. «Έρευνες δείχνουν ότι έχετε 50% πιθανότητες για μια επιτυχή επανεμφύτευση αν πάτε στον οδοντίατρο μέσα σε 30 λεπτά». Τι πρέπει να κάνετε; Προσπαθήστε να παραμείνετε όσο το δυνατόν πιο ήρεμοι. Πιάστε το δόντι από τη στεφάνη και ξεβγάλτε το απαλά με χλιαρό νερό—μην το τρίψετε. Τηλεφωνήστε στον οδοντίατρό σας για να τον ενημερώσετε για την επίσκεψή σας και, αν δεν σας πει κάτι άλλο, βάλτε το δόντι απαλά πάλι στη θέση του. Δαγκώστε δυνατά ένα καθαρό πανί ή χαρτομάντιλο επί πέντε λεπτά για να στερεώσετε το δόντι, και συνεχίστε να δαγκώνετε με μέτρια δύναμη ώσπου να δείτε τον οδοντίατρο. Αν δεν μπορείτε να βάλετε αμέσως στη θέση του το δόντι, κρατήστε το στο στόμα σας με σάλιο. Για παιδιά που είναι τόσο μικρά ώστε μπορεί να καταπιούν το δόντι, τοποθετήστε το σε μια πλαστική σακούλα ή σε μια κούπα και βυθίστε το σε γάλα ή νερό που περιέχει λίγο αλάτι. Ακόμη και αν έχει περάσει περισσότερη ώρα, είναι καλύτερα να πάτε στον οδοντίατρο και να αφήσετε εκείνον να αποφασίσει τι θα γίνει. «Το να σώσετε ένα δόντι σίγουρα αξίζει τον κόπο», λέει η έκθεση.