Παραπομπές του Φυλλαδίου Εργασίας για τη Συνάθροιση Ζωή και Διακονία
7-13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ | ΠΡΑΞΕΙΣ 21, 22
«Ας Γίνει το Θέλημα του Ιεχωβά»
(Πράξεις 21:8-12) 8 Την επόμενη ημέρα, φύγαμε και πήγαμε στην Καισάρεια και μπήκαμε στο σπίτι του Φιλίππου του ευαγγελιστή, ενός από τους εφτά άντρες, και μείναμε μαζί του. 9 Αυτός είχε τέσσερις ανύπαντρες κόρες που προφήτευαν. 10 Αλλά αφού είχαμε μείνει εκεί αρκετές ημέρες, κατέβηκε από την Ιουδαία κάποιος προφήτης που λεγόταν Άγαβος. 11 Και ήρθε σε εμάς, πήρε τη ζώνη του Παύλου, δέθηκε με αυτήν χειροπόδαρα και είπε: «Να τι λέει το άγιο πνεύμα: “Έτσι θα δέσουν οι Ιουδαίοι στην Ιερουσαλήμ τον άντρα στον οποίο ανήκει αυτή η ζώνη και θα τον παραδώσουν στα χέρια εθνικών”». 12 Όταν το ακούσαμε αυτό, τόσο εμείς όσο και οι ντόπιοι αδελφοί αρχίσαμε να τον ικετεύουμε να μην ανεβεί στην Ιερουσαλήμ.
«Ας Γίνει το Θέλημα του Ιεχωβά»
Ενόσω ο Παύλος έμενε με τον Φίλιππο, ήρθε άλλος ένας αξιοσέβαστος επισκέπτης—ο Άγαβος. Εκείνοι που ήταν συναγμένοι στο σπίτι του Φιλίππου ήξεραν ότι ο Άγαβος ήταν προφήτης. Είχε προείπει μια μεγάλη πείνα κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Κλαύδιου. (Πράξ. 11:27, 28) Ίσως αναρωτήθηκαν: “Γιατί ήρθε ο Άγαβος; Τι άγγελμα φέρνει;” Καθώς παρακολουθούσαν προσεκτικά, εκείνος πήρε τη ζώνη του Παύλου—μια μακριά υφασμάτινη λωρίδα σαν ζωνάρι, όπου μπορούσαν να τοποθετήσουν χρήματα και άλλα αντικείμενα και την οποία φορούσαν γύρω από τη μέση. Με αυτήν, ο Άγαβος έδεσε τα δικά του πόδια και χέρια. Τότε άρχισε να μιλάει. Το άγγελμα ήταν πολύ σοβαρό: «Έτσι λέει το άγιο πνεύμα: “Τον άντρα στον οποίο ανήκει αυτή η ζώνη, οι Ιουδαίοι θα τον δέσουν με αυτόν τον τρόπο στην Ιερουσαλήμ και θα τον παραδώσουν στα χέρια εθνικών”».—Πράξ. 21:11.
Η προφητεία επιβεβαίωσε ότι ο Παύλος θα πήγαινε στην Ιερουσαλήμ. Έδειξε επίσης ότι οι επαφές του με τους Ιουδαίους εκεί θα οδηγούσαν στο να παραδοθεί «στα χέρια εθνικών». Η προφητεία είχε μεγάλο αντίκτυπο στους παρόντες. Ο Λουκάς γράφει: «Όταν το ακούσαμε αυτό, τόσο εμείς όσο και οι ντόπιοι αρχίσαμε να τον ικετεύουμε να μην ανεβεί στην Ιερουσαλήμ. Τότε ο Παύλος αποκρίθηκε: “Τι κάνετε κλαίγοντας και εξασθενίζοντας την καρδιά μου; Να είστε βέβαιοι ότι είμαι έτοιμος, όχι μόνο να δεθώ, αλλά και να πεθάνω στην Ιερουσαλήμ για το όνομα του Κυρίου Ιησού”».—Πράξ. 21:12, 13.
(Πράξεις 21:13) Τότε ο Παύλος αποκρίθηκε: «Τι κάνετε τώρα; Γιατί κλαίτε και προσπαθείτε να με πτοήσετε; Να είστε βέβαιοι ότι είμαι έτοιμος, όχι μόνο να δεθώ, αλλά και να πεθάνω στην Ιερουσαλήμ για το όνομα του Κυρίου Ιησού».
«Ας Γίνει το Θέλημα του Ιεχωβά»
Φανταστείτε τη σκηνή. Οι αδελφοί, μεταξύ αυτών και ο Λουκάς, ικετεύουν τον Παύλο να μη συνεχίσει το ταξίδι του. Μερικοί κλαίνε. Συγκινημένος από το στοργικό ενδιαφέρον που δείχνουν για αυτόν, ο Παύλος λέει τρυφερά ότι “εξασθενίζουν την καρδιά του”, ή σύμφωνα με την απόδοση άλλων μεταφράσεων, “του ραγίζουν την καρδιά”. Εντούτοις, ο ίδιος δεν αμφιταλαντεύεται και, όπως συνέβη όταν συνάντησε τους αδελφούς στην Τύρο, δεν αφήνει τις ικεσίες και τα δάκρυα να τον κλονίσουν. Απεναντίας, εξηγεί στους αδελφούς γιατί πρέπει να συνεχίσει. Τι θάρρος και τι αποφασιστικότητα έδειξε! Όπως ο Ιησούς πριν από αυτόν, έτσι και εκείνος ήταν αποφασισμένος να πάει στην Ιερουσαλήμ. (Εβρ. 12:2) Ο Παύλος δεν επιζητούσε το μαρτυρικό θάνατο, αλλά αν προέκυπτε κάτι τέτοιο, θα το θεωρούσε τιμή να πεθάνει ως ακόλουθος του Χριστού Ιησού.
(Πράξεις 21:14) Καθώς ήταν αμετάπειστος, πάψαμε να φέρνουμε αντιρρήσεις και είπαμε: «Ας γίνει το θέλημα του Ιεχωβά».
«Ας Γίνει το Θέλημα του Ιεχωβά»
Πώς αντέδρασαν οι αδελφοί; Εν ολίγοις, με σεβασμό. Διαβάζουμε: «Καθώς αυτός δεν μεταπειθόταν, εμείς το αποδεχτήκαμε ήσυχα, λέγοντας: “Ας γίνει το θέλημα του Ιεχωβά”». (Πράξ. 21:14) Εκείνοι που προσπάθησαν να πείσουν τον Παύλο να μην πάει στην Ιερουσαλήμ δεν επέμειναν να γίνει το δικό τους. Άκουσαν τον Παύλο και υποχώρησαν, δείχνοντας ότι αναγνώριζαν και αποδέχονταν το θέλημα του Ιεχωβά, παρότι αυτό τους ήταν δύσκολο. Ο Παύλος είχε αρχίσει μια πορεία η οποία θα οδηγούσε τελικά στο θάνατό του. Τα πράγματα θα ήταν ευκολότερα για τον Παύλο αν εκείνοι που τον αγαπούσαν δεν προσπαθούσαν να τον μεταπείσουν.
Σκάβουμε για Πνευματικά Πετράδια
(Πράξεις 21:23, 24) 23 Γι’ αυτό, κάνε το εξής: Τέσσερις άντρες ανάμεσά μας έχουν κάνει ευχή. 24 Πάρε τους και καθαρίσου τελετουργικά μαζί τους και ανάλαβε τα έξοδά τους για να ξυρίσουν το κεφάλι τους. Τότε όλοι θα καταλάβουν ότι οι φήμες για εσένα δεν έχουν βάση, αλλά ότι περπατάς ορθά και τηρείς και εσύ τον Νόμο.
«Ακούστε την Υπεράσπισή Μου»
Μολαταύτα, ο Παύλος έδειχνε κατανόηση για εκείνους που ένιωθαν άνετα τηρώντας ορισμένα Ιουδαϊκά έθιμα, όπως την αποχή από την εργασία το Σάββατο ή από ορισμένες τροφές. (Ρωμ. 14:1-6) Εκτός αυτού, δεν έθεσε κανόνες όσον αφορά την περιτομή. Μάλιστα ο Παύλος υπέβαλε τον Τιμόθεο σε περιτομή ώστε να μην τον αντιμετωπίζουν καχύποπτα οι Ιουδαίοι λόγω του ότι ο πατέρας του ήταν Έλληνας. (Πράξ. 16:3) Η περιτομή ήταν ζήτημα προσωπικής απόφασης. Ο Παύλος είπε στους Γαλάτες: «Ούτε η περιτομή έχει καμιά αξία ούτε η μη περιτομή, αλλά η πίστη που ενεργεί μέσω αγάπης». (Γαλ. 5:6) Ωστόσο, το να περιτμηθεί κάποιος με σκοπό να τεθεί υπό το Νόμο ή το να παρουσιάζει την περιτομή ως απαραίτητη για την επιδοκιμασία του Ιεχωβά θα πρόδιδε απιστία.
Παρότι, λοιπόν, οι φήμες διαστρέβλωναν εντελώς την πραγματικότητα, οι Ιουδαίοι πιστοί εξακολουθούσαν να αναστατώνονται από αυτές. Γι’ αυτόν το λόγο, οι πρεσβύτεροι έδωσαν στον Παύλο την εξής οδηγία: «Υπάρχουν ανάμεσά μας τέσσερις άντρες που έχουν ευχή πάνω τους. Πάρε αυτούς τους άντρες και καθαρίσου τελετουργικά μαζί τους και ανάλαβε τα έξοδά τους για να ξυρίσουν το κεφάλι τους. Και έτσι θα ξέρουν όλοι ότι δεν υπάρχει καμιά βάση στις φήμες που τους ειπώθηκαν σχετικά με εσένα, αλλά ότι περπατάς εύτακτα, τηρώντας και ο ίδιος το Νόμο».—Πράξ. 21:23, 24.
Ο Παύλος θα μπορούσε να αντιτείνει ότι το πραγματικό πρόβλημα δεν ήταν οι φήμες σχετικά με τον ίδιο αλλά ο ζήλος εκείνων των Ιουδαίων πιστών για το Μωσαϊκό Νόμο. Εντούτοις, ήταν πρόθυμος να επιδείξει ευελιξία, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα αναγκαζόταν να παραβιάσει θεϊκές αρχές. Νωρίτερα είχε γράψει: «Σε εκείνους που είναι κάτω από νόμο έγινα ως κάτω από νόμο, αν και εγώ δεν είμαι κάτω από νόμο, για να κερδίσω εκείνους που είναι κάτω από νόμο». (1 Κορ. 9:20) Σε αυτή την περίπτωση, ο Παύλος συνεργάστηκε με τους πρεσβυτέρους της Ιερουσαλήμ και έγινε «ως κάτω από νόμο». Κάνοντάς το αυτό, έθεσε θαυμάσιο παράδειγμα για εμάς σήμερα ώστε να συνεργαζόμαστε με τους πρεσβυτέρους και να μην επιμένουμε να κάνουμε τα πράγματα με το δικό μας τρόπο.—Εβρ. 13:17.
(Πράξεις 22:16) Και τώρα γιατί καθυστερείς; Σήκω, βαφτίσου και καθαρίσου από τις αμαρτίες σου επικαλούμενος το όνομά του”.
nwtsty—σημείωση μελέτης για Πρ 22:16
καθαρίσου από τις αμαρτίες σου επικαλούμενος το όνομά του: Ή αλλιώς «καθαρίσου από τις αμαρτίες σου και επικαλέσου το όνομά του». Δεν είναι το νερό του βαφτίσματος εκείνο που καθαρίζει ένα άτομο από τις αμαρτίες του αλλά το ότι επικαλείται το όνομα του Ιησού. Για να το κάνει κάποιος αυτό, χρειάζεται να πιστέψει στον Ιησού και να εκδηλώνει αυτή την πίστη με Χριστιανικά έργα.—Πρ 10:43· Ιακ 2:14, 18.
14-20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ | ΠΡΑΞΕΙΣ 23, 24
«Κατηγορήθηκε ότι Είναι Πραγματική Πληγή και Υποκινεί Στασιασμούς»
(Πράξεις 23:12) Όταν ξημέρωσε, οι Ιουδαίοι συνωμότησαν και δεσμεύτηκαν με κατάρα να μη φάνε ούτε να πιουν μέχρι να σκοτώσουν τον Παύλο.
(Πράξεις 23:16) Ωστόσο, ο γιος της αδελφής του Παύλου άκουσε για την ενέδρα που σχεδίαζαν και μπήκε στον στρατώνα και του το ανέφερε.
«Να Έχεις Μεγάλο Θάρρος!»
Η ενθάρρυνση που δόθηκε στον Παύλο ήταν επίκαιρη. Την επόμενη ακριβώς ημέρα, 40 και πλέον Ιουδαίοι «έκαναν συνωμοσία και δεσμεύτηκαν με κατάρα, λέγοντας ότι ούτε θα έτρωγαν ούτε θα έπιναν μέχρι να σκοτώσουν τον Παύλο». Αυτή η ένορκη συνωμοσία έδειξε πόσο αποφασισμένοι ήταν εκείνοι οι Ιουδαίοι να δολοφονήσουν τον απόστολο. Πίστευαν ότι, αν δεν κατάφερναν να υλοποιήσουν την πλεκτάνη τους, θα ερχόταν πάνω τους κάποια κατάρα, με άλλα λόγια κάποια συμφορά. (Πράξ. 23:12-15) Το σχέδιό τους, το οποίο είχε την έγκριση των πρωθιερέων και των πρεσβυτέρων, ήταν να ζητήσουν να οδηγηθεί ξανά ο Παύλος στο Σάνχεδριν για περαιτέρω ανάκριση, δήθεν για να εξακριβώσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα ζητήματα που τον αφορούσαν. Αλλά στη διαδρομή οι συνωμότες θα παραμόνευαν για να επιτεθούν στον Παύλο και να τον σκοτώσουν.
Ο ανιψιός του Παύλου, όμως, άκουσε για αυτή την πλεκτάνη και την ανέφερε στον Παύλο. Ο Παύλος με τη σειρά του ζήτησε από τον νεαρό να την αναφέρει στον Ρωμαίο στρατιωτικό διοικητή Κλαύδιο Λυσία. (Πράξ. 23:16-22) Ασφαλώς ο Ιεχωβά αγαπάει τους νεαρούς οι οποίοι, όπως αυτός ο ανιψιός του Παύλου που δεν κατονομάζεται, βάζουν θαρραλέα το καλό του λαού του Θεού πάνω από το δικό τους και κάνουν πιστά ό,τι μπορούν για να προάγουν τα συμφέροντα της Βασιλείας.
(Πράξεις 24:2) Όταν ο Τέρτυλλος κλήθηκε, άρχισε να τον κατηγορεί, λέγοντας: «Επειδή απολαμβάνουμε μεγάλη ειρήνη χάρη σε εσένα, και χάρη στη δική σου πρόνοια γίνονται μεταρρυθμίσεις σε αυτό το έθνος,
(Πράξεις 24:5, 6) 5 Διότι διαπιστώσαμε ότι αυτός ο άντρας είναι πραγματική πληγή, επειδή υποκινεί στασιασμούς μεταξύ όλων των Ιουδαίων σε ολόκληρη την κατοικημένη γη, και είναι πρωτοστάτης της αίρεσης των Ναζωραίων. 6 Προσπάθησε μάλιστα να βεβηλώσει τον ναό και τον πιάσαμε.
«Να Έχεις Μεγάλο Θάρρος!»
Στην Καισάρεια, ο Παύλος “φρουρούνταν στο πραιτωριανό ανάκτορο του Ηρώδη” σε αναμονή της άφιξης των κατηγόρων από την Ιερουσαλήμ. (Πράξ. 23:35) Ύστερα από πέντε ημέρες, αυτοί ήρθαν—ο Αρχιερέας Ανανίας, ένας δημόσιος ομιλητής ονόματι Τέρτυλλος και μια ομάδα πρεσβυτέρων. Αρχικά, ο Τέρτυλλος επαίνεσε τον Φήλικα για όσα έκανε για τους Ιουδαίους, προφανώς με σκοπό να τον κολακεύσει και να κερδίσει την εύνοιά του. Κατόπιν, περνώντας στο προκείμενο, ο Τέρτυλλος είπε ότι ο Παύλος είναι «φθοροποιός και υποκινεί στασιασμούς μεταξύ όλων των Ιουδαίων σε ολόκληρη την κατοικημένη γη και είναι πρωτοστάτης της αίρεσης των Ναζωραίων, ο οποίος και προσπάθησε να βεβηλώσει το ναό και τον οποίο πιάσαμε». Οι άλλοι Ιουδαίοι «έλαβαν μέρος . . . στην επίθεση, ισχυριζόμενοι ότι έτσι έχουν τα πράγματα». (Πράξ. 24:5, 6, 9) Υποκίνηση στασιασμού, πρωτοστασία σε επικίνδυνη αίρεση και βεβήλωση του ναού—αυτές ήταν σοβαρές κατηγορίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θανατική καταδίκη.
(Πράξεις 24:10-21) 10 Όταν ο κυβερνήτης έγνεψε στον Παύλο να μιλήσει, εκείνος απάντησε: «Επειδή ξέρω καλά ότι αυτό το έθνος σε έχει κριτή πολλά χρόνια, θα υπερασπιστώ πρόθυμα τον εαυτό μου. 11 Όπως μπορείς να εξακριβώσεις και ο ίδιος, δεν έχουν περάσει περισσότερες από 12 ημέρες αφότου ανέβηκα για να προσφέρω λατρεία στην Ιερουσαλήμ· 12 και δεν με βρήκαν ούτε να λογοφέρνω με κανέναν στον ναό ούτε να προξενώ οχλαγωγία, είτε στις συναγωγές είτε σε ολόκληρη την πόλη. 13 Ούτε μπορούν να σου αποδείξουν αυτά για τα οποία με κατηγορούν αυτή τη στιγμή. 14 Αλλά σου ομολογώ ότι, σύμφωνα με την οδό την οποία αυτοί αποκαλούν αίρεση, έτσι ακριβώς αποδίδω ιερή υπηρεσία στον Θεό των προπατόρων μου, καθώς πιστεύω όλα όσα εκτίθενται στον Νόμο και είναι γραμμένα στους Προφήτες. 15 Και έχω ελπίδα στον Θεό, την οποία έχουν και αυτοί, ότι θα γίνει ανάσταση δικαίων και αδίκων. 16 Γι’ αυτό, αγωνίζομαι πάντα να διατηρώ καθαρή συνείδηση ενώπιον Θεού και ανθρώπων. 17 Ύστερα λοιπόν από αρκετά χρόνια, ήρθα για να φέρω δώρα ελέους στο έθνος μου και για να κάνω προσφορές. 18 Ενώ φρόντιζα για αυτά τα ζητήματα, με βρήκαν τελετουργικά καθαρισμένο στον ναό, χωρίς όμως να έχω γύρω μου πλήθος ή να προξενώ αναστάτωση. Κάποιοι δε Ιουδαίοι από την επαρχία της Ασίας 19 έπρεπε να είναι παρόντες ενώπιόν σου για να με κατηγορήσουν αν έχουν όντως κάτι εναντίον μου. 20 Ή, αυτοί που είναι εδώ ας πουν τι αδίκημα βρήκαν σε εμένα όταν στάθηκα ενώπιον του Σάνχεδριν, 21 εκτός από αυτό το ένα πράγμα που φώναξα ανάμεσά τους: “Σχετικά με την ανάσταση των νεκρών δικάζομαι σήμερα ενώπιόν σας!”»
«Να Έχεις Μεγάλο Θάρρος!»
Ο Παύλος έθεσε καλό παράδειγμα για εμάς σε περίπτωση που οδηγηθούμε μπροστά σε κοσμικές εξουσίες λόγω της λατρείας μας και κατηγορηθούμε ψευδώς ότι είμαστε ταραχοποιοί, στασιαστές, μέλη «επικίνδυνης αίρεσης» ή κάτι παρόμοιο. Ο Παύλος δεν προσπάθησε να καλοπιάσει τον κυβερνήτη με κολακείες, όπως έκανε ο Τέρτυλλος. Παρέμεινε ήρεμος και έδειξε σεβασμό. Ήταν διακριτικός και εξέθεσε με σαφήνεια την αλήθεια. Ο Παύλος ανέφερε ότι οι «Ιουδαίοι από την περιφέρεια της Ασίας» οι οποίοι τον είχαν κατηγορήσει πως μίανε το ναό δεν ήταν παρόντες και ότι, από νομική άποψη, έπρεπε να του δοθεί η δυνατότητα να τους αντιμετωπίσει και να ακούσει τις κατηγορίες τους.—Πράξ. 24:18, 19.
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι ο Παύλος δεν δίστασε να δώσει μαρτυρία για τις πεποιθήσεις του. Ο απόστολος δήλωσε ξανά με τόλμη την πίστη του στην ανάσταση, το ζήτημα που είχε δημιουργήσει τόση ταραχή όταν ο ίδιος βρισκόταν ενώπιον του Σάνχεδριν. (Πράξ. 23:6-10) Στην υπεράσπισή του, ο Παύλος έδωσε έμφαση στην ελπίδα της ανάστασης. Γιατί; Επειδή η μαρτυρία του αφορούσε τον Ιησού και την ανάστασή Του από τους νεκρούς—πράγμα που εκείνοι οι εναντιούμενοι δεν μπορούσαν να δεχτούν. (Πράξ. 26:6-8, 22, 23) Ναι, επίκεντρο της αντιλογίας ήταν το ζήτημα της ανάστασης—για την ακρίβεια, η πίστη στον Ιησού και στην ανάστασή του.
Σκάβουμε για Πνευματικά Πετράδια
(Πράξεις 23:6) Ο Παύλος, καταλαβαίνοντας ότι το Σάνχεδριν αποτελούνταν εν μέρει από Σαδδουκαίους και εν μέρει από Φαρισαίους, φώναξε: «Άντρες αδελφοί, εγώ είμαι Φαρισαίος, γιος Φαρισαίων. Σχετικά με την ελπίδα της ανάστασης των νεκρών δικάζομαι».
nwtsty—σημείωση μελέτης για Πρ 23:6
εγώ είμαι Φαρισαίος: Κάποιοι από το ακροατήριο γνώριζαν τον Παύλο. (Πρ 22:5) Θα κατάλαβαν πως, όταν εκείνος αποκάλεσε τον εαυτό του γιο Φαρισαίων, αναγνώριζε την κοινή κληρονομιά που είχε μαζί τους. Κατανοούσαν ότι ο Παύλος δεν έδινε ανακριβή εικόνα για τον εαυτό του, καθώς οι Φαρισαίοι που ήταν μέλη του Σάνχεδριν ήξεραν ότι είχε γίνει ζηλωτής Χριστιανός. Αλλά σε αυτά τα συμφραζόμενα, η δήλωση του Παύλου ότι ήταν Φαρισαίος θα μπορούσε να κατανοηθεί με μια σχετική έννοια—ο Παύλος ταύτισε τον εαυτό του με τους Φαρισαίους και όχι με τους Σαδδουκαίους επειδή συμμεριζόταν την πίστη των Φαρισαίων στην ανάσταση. Με αυτόν τον τρόπο έθεσε κοινή βάση με τους Φαρισαίους που ήταν παρόντες. Προφανώς έλπιζε ότι, εγείροντας αυτό το αμφιλεγόμενο ζήτημα, θα έκανε κάποια μέλη του Σάνχεδριν να πάρουν το μέρος του, και το σχέδιό του είχε επιτυχία. (Πρ 23:7-9) Η δήλωση του Παύλου εδώ στο εδάφιο Πρ 23:6 συμφωνεί επίσης με την περιγραφή που έδωσε για τον εαυτό του όταν αργότερα έκανε την υπεράσπισή του μπροστά στον βασιλιά Αγρίππα. (Πρ 26:5) Ο Παύλος αναφέρθηκε και πάλι στην κληρονομιά του ως Φαρισαίος όταν έγραψε από τη Ρώμη στους συγχριστιανούς του στους Φιλίππους. (Φλπ 3:5) Επιπλέον, είναι αξιοσημείωτο το πώς περιγράφονται άλλοι Χριστιανοί που ήταν πρώην Φαρισαίοι στο εδάφιο Πρ 15:5.
(Πράξεις 24:24) Μερικές ημέρες αργότερα ήρθε ο Φήλιξ με τη Δρουσίλλα τη σύζυγό του, η οποία ήταν Ιουδαία, και κάλεσε τον Παύλο και τον άκουσε να μιλάει για την πίστη στον Χριστό Ιησού.
(Πράξεις 24:27) Αλλά αφού πέρασαν δύο χρόνια, διαδέχθηκε τον Φήλικα ο Πόρκιος Φήστος· και επειδή ο Φήλιξ ήθελε να κερδίσει την εύνοια των Ιουδαίων, άφησε τον Παύλο υπό κράτηση.
nwtsty—σημείωση μελέτης για Πρ 24:24
Δρουσίλλα: Η τρίτη και μικρότερη κόρη του Ηρώδη ο οποίος αναφέρεται στο εδάφιο Πρ 12:1, δηλαδή του Ηρώδη Αγρίππα Α΄. Γεννήθηκε περίπου το 38 Κ.Χ. και ήταν αδελφή του Αγρίππα Β΄ και της Βερνίκης. (Βλέπε Γλωσσάριο, «Ηρώδης».) Ο κυβερνήτης Φήλιξ ήταν ο δεύτερος άντρας της. Ο πρώτος ήταν ο Σύριος βασιλιάς Άζιζος από την Έμεσα. Η Δρουσίλλα όμως πήρε διαζύγιο από αυτόν και παντρεύτηκε τον Φήλικα περίπου το 54 Κ.Χ., δηλαδή όταν ήταν περίπου 16 χρονών. Είναι πιθανό ότι ήταν παρούσα όταν ο Παύλος μίλησε ενώπιον του Φήλικα «για δικαιοσύνη και για εγκράτεια και για την ερχόμενη κρίση». (Πρ 24:25) Όταν ο Φήλιξ παρέδωσε τη διακυβέρνηση στον Φήστο, άφησε τον Παύλο υπό κράτηση για «να κερδίσει την εύνοια των Ιουδαίων», πράγμα το οποίο μερικοί πιστεύουν ότι έκανε για να ευχαριστήσει τη νεαρή σύζυγό του, η οποία ήταν Ιουδαία.—Πρ 24:27.
21-27 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ | ΠΡΑΞΕΙΣ 25, 26
«Ο Παύλος Επικαλείται τον Καίσαρα και Κατόπιν Δίνει Μαρτυρία στον Βασιλιά Ηρώδη Αγρίππα»
(Πράξεις 25:11) Αν έχω όντως αδικοπραγήσει και έχω διαπράξει οτιδήποτε που να επισύρει θάνατο, δεν ζητώ να μην πεθάνω· αν όμως οι κατηγορίες τους εναντίον μου είναι ανυπόστατες, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να με παραδώσει σε αυτούς απλώς για να τους κάνει τη χάρη. Τον Καίσαρα επικαλούμαι!»
«Τον Καίσαρα Επικαλούμαι!»
Η επιθυμία που είχε ο Φήστος να ευαρεστήσει τους Ιουδαίους θα μπορούσε να θέσει τον Παύλο σε θανάσιμο κίνδυνο. Γι’ αυτό, ο Παύλος άσκησε ένα δικαίωμα που είχε ως Ρωμαίος πολίτης, λέγοντας στον Φήστο: «Στέκομαι ενώπιον της δικαστικής έδρας του Καίσαρα, εκεί που πρέπει να δικάζομαι. Δεν έχω αδικήσει τους Ιουδαίους, όπως εξακριβώνεις και εσύ πολύ καλά. . . . Τον Καίσαρα επικαλούμαι!» Αυτή η επίκληση ήταν αμετάκλητη άπαξ και γινόταν. Ο Φήστος το τόνισε αυτό, λέγοντας: «Τον Καίσαρα επικαλέστηκες, στον Καίσαρα θα πας». (Πράξ. 25:10-12) Προσφεύγοντας σε μια ανώτερη νομική αρχή, ο Παύλος έθεσε προηγούμενο για τους αληθινούς Χριστιανούς σήμερα. Όταν οι εναντιούμενοι προσπαθούν να μηχανευτούν «προβλήματα μέσω διατάγματος», οι Μάρτυρες του Ιεχωβά επωφελούνται από τις νομικές διατάξεις για να υπερασπιστούν τα καλά νέα.—Ψαλμ. 94:20.
(Πράξεις 26:1-3) 1 Ο Αγρίππας είπε στον Παύλο: «Σου επιτρέπεται να μιλήσεις υπέρ του εαυτού σου». Τότε ο Παύλος άπλωσε το χέρι του και άρχισε να λέει υπερασπιζόμενος τον εαυτό του: 2 «Όσον αφορά όλα αυτά για τα οποία με κατηγορούν οι Ιουδαίοι, βασιλιά Αγρίππα, είμαι ευτυχής για το ότι σήμερα υπερασπίζομαι τον εαυτό μου μπροστά σου, 3 ιδιαίτερα επειδή εσύ είσαι ειδικός σε όλα τα έθιμα των Ιουδαίων και στις διαφωνίες τους. Γι’ αυτό, σε παρακαλώ να με ακούσεις υπομονετικά.
«Τον Καίσαρα Επικαλούμαι!»
Ο Παύλος ευχαρίστησε με σεβασμό τον Βασιλιά Αγρίππα για την ευκαιρία που του δόθηκε να υπερασπιστεί τον εαυτό του μπροστά σε αυτόν και αναγνώρισε ότι ο βασιλιάς ήταν ειδικός σε όλα τα έθιμα καθώς και στις διαφωνίες μεταξύ των Ιουδαίων. Κατόπιν ο Παύλος περιέγραψε τη ζωή του στο παρελθόν: «Σύμφωνα με την αυστηρότερη αίρεση της θρησκείας μας έζησα Φαρισαίος». (Πράξ. 26:5) Ως Φαρισαίος, ο Παύλος έτρεφε την ελπίδα ότι θα ερχόταν ο Μεσσίας. Τώρα ως Χριστιανός, έλεγε με τόλμη ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν αυτός που πρόσμεναν τόσον καιρό. Μια πεποίθηση που είχαν από κοινού ο ίδιος και οι κατήγοροί του—δηλαδή η ελπίδα για την εκπλήρωση της υπόσχεσης που είχε δώσει ο Θεός στους προπάτορές τους—ήταν ο λόγος για τον οποίο δικαζόταν ο Παύλος εκείνη την ημέρα. Αυτή η κατάσταση κίνησε ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον του Αγρίππα για όσα είχε να πει ο Παύλος.
Ενθυμούμενος τον απαίσιο τρόπο με τον οποίο μεταχειριζόταν τους Χριστιανούς στο παρελθόν, ο Παύλος είπε: «Εγώ, για παράδειγμα, σκέφτηκα πράγματι μέσα μου ότι έπρεπε να κάνω πολλές πράξεις εναντίωσης κατά του ονόματος του Ιησού του Ναζωραίου . . . Επειδή ήμουν υπερβολικά μανιασμένος εναντίον τους [των ακολούθων του Χριστού], τους δίωκα ακόμη και στις έξω πόλεις». (Πράξ. 26:9-11) Ο Παύλος δεν υπερέβαλε. Πολλοί γνώριζαν πόσο είχε βιαιοπραγήσει εναντίον των Χριστιανών. (Γαλ. 1:13, 23) Ο Αγρίππας ίσως αναρωτήθηκε: “Τι μπορεί να άλλαξε έναν τέτοιον άνθρωπο;”
Τα επόμενα λόγια του Παύλου έδωσαν την απάντηση: «Καθώς ταξίδευα προς τη Δαμασκό με εξουσία και αποστολή από τους πρωθιερείς, είδα το μεσημέρι στο δρόμο, βασιλιά, ένα φως που υπερέβαινε τη λαμπρότητα του ήλιου να αστράφτει από τον ουρανό γύρω από εμένα και γύρω από εκείνους που ταξίδευαν μαζί μου. Και αφού πέσαμε όλοι στο έδαφος, άκουσα μια φωνή να μου λέει στην εβραϊκή γλώσσα: “Σαούλ, Σαούλ, γιατί με διώκεις; Είναι σκληρό για εσένα να κλωτσάς βούκεντρα”. Τότε εγώ είπα: “Ποιος είσαι, Κύριε;” Και ο Κύριος είπε: “Εγώ είμαι ο Ιησούς, τον οποίο εσύ διώκεις”».—Πράξ. 26:12-15.
Πριν από αυτό το υπερφυσικό γεγονός, ο Παύλος “κλωτσούσε βούκεντρα” με μεταφορική έννοια. Όπως ένα υποζύγιο θα τραυματιζόταν χωρίς λόγο αν κλωτσούσε την αιχμηρή άκρη του βούκεντρου, έτσι και ο Παύλος είχε βλάψει τον εαυτό του πνευματικά αντιστεκόμενος στο θέλημα του Θεού. Εμφανιζόμενος στον Παύλο καθ’ οδόν προς τη Δαμασκό, ο αναστημένος Ιησούς έκανε αυτόν τον ειλικρινή αλλά σαφώς παροδηγημένο άνθρωπο να αλλάξει τρόπο σκέψης.—Ιωάν. 16:1, 2.
Ο Παύλος όντως έκανε ριζικές αλλαγές στη ζωή του. Απευθυνόμενος στον Αγρίππα, είπε: «Δεν έδειξα ανυπακοή στο ουράνιο θέαμα αλλά, τόσο σε εκείνους στη Δαμασκό πρώτα όσο και σε εκείνους στην Ιερουσαλήμ και σε όλη τη χώρα της Ιουδαίας και στα έθνη, άρχισα να φέρνω το άγγελμα ότι πρέπει να μετανοήσουν και να στραφούν στον Θεό κάνοντας έργα που αρμόζουν στη μετάνοια». (Πράξ. 26:19, 20) Επί χρόνια, ο Παύλος εκπλήρωνε την αποστολή που του είχε αναθέσει ο Ιησούς Χριστός σε εκείνο το μεσημεριάτικο όραμα. Με ποια αποτελέσματα; Όσοι ανταποκρίνονταν στα καλά νέα που κήρυττε ο Παύλος μετανοούσαν για την ανήθικη, ανέντιμη διαγωγή τους και στρέφονταν στον Θεό. Αυτά τα άτομα γίνονταν καλοί πολίτες, οι οποίοι υποστήριζαν και σέβονταν το νόμο και την τάξη.
Αυτά τα οφέλη, όμως, δεν σήμαιναν τίποτα για τους Ιουδαίους πολέμιους του Παύλου. Ο ίδιος είπε: «Εξαιτίας αυτών των πραγμάτων, με έπιασαν Ιουδαίοι στο ναό και αποπειράθηκαν να με σκοτώσουν. Ωστόσο, επειδή έχω αποκτήσει τη βοήθεια που έρχεται από τον Θεό, συνεχίζω μέχρι αυτή την ημέρα να δίνω μαρτυρία και σε μικρούς και σε μεγάλους».—Πράξ. 26:21, 22.
Ως αληθινοί Χριστιανοί, πρέπει να είμαστε «πάντοτε έτοιμοι για υπεράσπιση» της πίστης μας. (1 Πέτρ. 3:15) Όταν μιλάμε σε δικαστές και άρχοντες για τις πεποιθήσεις μας, ίσως διαπιστώσουμε ότι είναι χρήσιμο να μιμούμαστε τη μέθοδο που χρησιμοποίησε ο Παύλος μιλώντας στον Αγρίππα και στον Φήστο. Λέγοντάς τους με σεβασμό πώς οι Γραφικές αλήθειες έχουν αλλάξει ζωές προς το καλύτερο—τη δική μας ζωή καθώς και τις ζωές εκείνων που ανταποκρίνονται στο άγγελμά μας—μπορεί να αγγίξουμε την καρδιά αυτών των υψηλά ιστάμενων αξιωματούχων.
(Πράξεις 26:28) Ο δε Αγρίππας είπε στον Παύλο: «Λίγο ακόμη και θα με πείσεις να γίνω Χριστιανός».
«Τον Καίσαρα Επικαλούμαι!»
Αλλά ο Παύλος είχε απάντηση για τον κυβερνήτη: «Δεν παραφρονώ, Εξοχότατε Φήστε, αλλά λέω λόγια αλήθειας και σωφροσύνης. Μάλιστα ο βασιλιάς στον οποίο μιλώ με παρρησία τα γνωρίζει καλά αυτά . . . Πιστεύεις, Βασιλιά Αγρίππα, τους Προφήτες; Ξέρω ότι πιστεύεις». Ο Αγρίππας είπε: «Ακόμη λίγο και θα με πείσεις να γίνω Χριστιανός». (Πράξ. 26:25-28) Αυτά τα λόγια, είτε ειπώθηκαν με ειλικρίνεια είτε όχι, δείχνουν ότι η μαρτυρία του Παύλου άσκησε ισχυρή επίδραση στο βασιλιά.
Σκάβουμε για Πνευματικά Πετράδια
(Πράξεις 26:14) Πέσαμε όλοι στο έδαφος, και τότε άκουσα μια φωνή να μου λέει στην εβραϊκή γλώσσα: “Σαούλ, Σαούλ, γιατί με διώκεις; Στον εαυτό σου κάνεις κακό κλοτσώντας βούκεντρα”.
nwtsty—σημείωση μελέτης για Πρ 26:14
κλοτσώντας βούκεντρα: Το βούκεντρο είναι ένα αιχμηρό ραβδί με το οποίο κεντρίζουν τα ζώα. (Κρ 3:31) Η φράση κέντρα λακτίζειν του πρωτότυπου κειμένου είναι μια παροιμία που συναντάται στην ελληνική λογοτεχνία. Βασίζεται στην εικόνα ενός πεισματάρικου βοδιού που αντιστέκεται στο κέντρισμα του βούκεντρου κλοτσώντας το, πράγμα που καταλήγει στον τραυματισμό του ζώου. Ο Σαύλος συμπεριφερόταν με παρόμοιο τρόπο προτού γίνει Χριστιανός. Μαχόμενος εναντίον των ακολούθων του Ιησού, οι οποίοι είχαν την υποστήριξη του Ιεχωβά Θεού, ο Παύλος παραλίγο να τραυματίσει σοβαρά τον εαυτό του. (Παράβαλε Πρ 5:38, 39· 1Τι 1:13, 14.) Στο εδάφιο Εκ 12:11, η λέξη «βούκεντρα» χρησιμοποιείται με μεταφορική έννοια και αναφέρεται στα λόγια ενός σοφού ατόμου τα οποία υποκινούν τον ακροατή να ακολουθήσει μια συμβουλή.
nwt—γλωσσάριο
Βούκεντρο. Μακρύ ραβδί με αιχμηρό μεταλλικό άκρο, με το οποίο οι αγρότες κέντριζαν τα ζώα. Το βούκεντρο παραβάλλεται με τα λόγια ενός σοφού, τα οποία υποκινούν τον ακροατή να προσέξει μια σοφή συμβουλή. Η έκφραση «κλοτσώ βούκεντρα» προέρχεται από την εικόνα ενός πεισματάρικου βοδιού που αντιστέκεται στο κέντρισμα του βούκεντρου κλοτσώντας το, πράγμα που καταλήγει στον τραυματισμό του.—Πρ 26:14· Κρ 3:31.
(Πράξεις 26:27) Πιστεύεις στους Προφήτες, βασιλιά Αγρίππα; Ξέρω ότι πιστεύεις».
Βοηθήστε Άλλους να Δεχτούν το Άγγελμα της Βασιλείας
Ο Παύλος γνώριζε ότι ο Αγρίππας ήταν κατ’ όνομα Ιουδαίος. Κάνοντας έκκληση στη γνώση του Αγρίππα περί Ιουδαϊσμού, ο Παύλος ανέφερε το επιχείρημα ότι το κήρυγμά του στην πραγματικότητα δεν περιλάμβανε «τίποτα άλλο παρά τα πράγματα που οι Προφήτες καθώς και ο Μωυσής δήλωσαν ότι επρόκειτο να γίνουν» αναφορικά με το θάνατο και την ανάσταση του Μεσσία. (Πράξεις 26:22, 23) Απευθυνόμενος άμεσα στον Αγρίππα, ο Παύλος ρώτησε: «Πιστεύεις, Βασιλιά Αγρίππα, τους Προφήτες;» Ο Αγρίππας αντιμετώπιζε ένα δίλημμα. Αν έλεγε ότι απέρριπτε τους προφήτες, η υπόληψή του ως Ιουδαίου πιστού θα καταστρεφόταν. Αν όμως συναινούσε με το επιχείρημα του Παύλου, θα συμφωνούσε δημόσια με τον απόστολο και θα διακινδύνευε να αποκληθεί Χριστιανός. Ενεργώντας σοφά, ο Παύλος απάντησε ο ίδιος στην ερώτησή του, λέγοντας: «Ξέρω ότι πιστεύεις». Πώς υποκίνησε τον Αγρίππα η καρδιά του να απαντήσει; Ο ίδιος αποκρίθηκε: «Ακόμη λίγο και θα με πείσεις να γίνω Χριστιανός». (Πράξεις 26:27, 28) Μολονότι ο Αγρίππας δεν έγινε Χριστιανός, ο Παύλος προφανώς επηρέασε την καρδιά του σε κάποιον βαθμό με το άγγελμά του.—Εβραίους 4:12.
28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ–3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ | ΠΡΑΞΕΙΣ 27, 28
«Ο Παύλος Αποπλέει για τη Ρώμη»
(Πράξεις 27:23, 24) 23 Αυτή τη νύχτα ένας άγγελος του Θεού στον οποίο ανήκω και στον οποίο αποδίδω ιερή υπηρεσία στάθηκε κοντά μου 24 και είπε: “Μη φοβάσαι, Παύλε. Πρέπει να σταθείς ενώπιον του Καίσαρα· και ο Θεός για χάρη σου θα σώσει όλους τους συνταξιδιώτες σου”.
«Ούτε Μία Ψυχή από Εσάς Δεν θα Χαθεί»
Ο Παύλος πιθανότατα είχε δώσει μαρτυρία σε πολλά άτομα πάνω στο πλοίο σχετικά με «την ελπίδα της υπόσχεσης που έδωσε ο Θεός». (Πράξ. 26:6· Κολ. 1:5) Τώρα που αντιμετώπιζαν το ενδεχόμενο του ναυαγίου, ο Παύλος μπορούσε να προσφέρει ισχυρή βάση για ακόμα πιο άμεση ελπίδα, λέγοντας: «Αυτή τη νύχτα στάθηκε κοντά μου ένας άγγελος . . . , και είπε: “Μη φοβάσαι, Παύλε. Πρέπει να σταθείς ενώπιον του Καίσαρα· και δες! ο Θεός σού έχει χαρίσει όλους όσους πλέουν μαζί σου”». Ο Παύλος τούς πρότρεψε: «Γι’ αυτό, άντρες, να είστε εύθυμοι· διότι πιστεύω τον Θεό, ότι θα γίνει όπως ακριβώς μου ειπώθηκε. Ωστόσο, θα εξοκείλουμε σε κάποιο νησί».—Πράξ. 27:23-26.
(Πράξεις 28:1, 2) 1 Αφού καταφέραμε να σωθούμε, μάθαμε ότι το νησί ονομαζόταν Μάλτα. 2 Και οι ξενόγλωσσοι μας έδειξαν ασυνήθιστη καλοσύνη. Άναψαν φωτιά και μας καλοδέχτηκαν όλους επειδή έβρεχε και έκανε κρύο.
«Ούτε Μία Ψυχή από Εσάς Δεν θα Χαθεί»
Διαπιστώθηκε ότι οι επιζώντες βρίσκονταν στη Μάλτα, νότια της Σικελίας. (Βλέπε το πλαίσιο «Μάλτα—Πού Ακριβώς;», σε αυτή τη σελίδα.) Οι ξενόγλωσσοι κάτοικοι του νησιού τούς έδειξαν «ασυνήθιστη ανθρώπινη καλοσύνη». (Πράξ. 28:2) Άναψαν φωτιά για αυτούς τους ξένους που είχαν φτάσει στις ακτές τους βρεγμένοι ως το κόκαλο και τρέμοντας. Η φωτιά τούς βοήθησε να ζεσταθούν παρά το κρύο και τη βροχή. Στάθηκε επίσης η αφορμή για ένα θαύμα.
Σε εκείνη την περιοχή έμενε ο πλούσιος γαιοκτήμονας Πόπλιος. Ίσως ήταν ο ανώτατος Ρωμαίος αξιωματούχος στη Μάλτα. Ο Λουκάς ανέφερε ότι ήταν «ο πρώτος του νησιού», χρησιμοποιώντας τον ακριβή τίτλο που έχει βρεθεί σε δύο μαλτέζικες επιγραφές. Ο Πόπλιος φιλοξένησε και περιποιήθηκε τον Παύλο και τους συντρόφους του τρεις ημέρες. Αλλά ο πατέρας του Πόπλιου ήταν άρρωστος. Ο Λουκάς περιέγραψε και πάλι μια πάθηση με ακρίβεια. Έγραψε ότι εκείνος ο άνθρωπος «ήταν κατάκοιτος, καθώς βασανιζόταν από πυρετό και δυσεντερία», προσδιορίζοντας επακριβώς την ιατρική φύση της ασθένειας. Ο Παύλος προσευχήθηκε και έθεσε τα χέρια του πάνω του, και εκείνος γιατρεύτηκε. Έχοντας εντυπωσιαστεί βαθιά από αυτό το θαύμα, οι ντόπιοι έφεραν και άλλους αρρώστους για να γιατρευτούν, καθώς και δώρα για να καλύψουν τις ανάγκες του Παύλου και των συντρόφων του.—Πράξ. 28:7-10.
(Πράξεις 28:16, 17) 16 Όταν τελικά μπήκαμε στη Ρώμη, επέτρεψαν στον Παύλο να μένει μόνος του με τον φρουρό του. 17 Ωστόσο, τρεις ημέρες αργότερα αυτός κάλεσε τους προύχοντες των Ιουδαίων. Αφού συνάχθηκαν, τους είπε: «Άντρες αδελφοί, μολονότι δεν είχα κάνει τίποτα το αντίθετο προς τον λαό ή προς τα έθιμα των προπατόρων μας, με παρέδωσαν ως φυλακισμένο από την Ιερουσαλήμ στα χέρια των Ρωμαίων.
“Έδωσε Πλήρη Μαρτυρία”
Όταν η ομάδα των ταξιδιωτών τελικά μπήκε στη Ρώμη, «επιτράπηκε στον Παύλο να μένει μόνος του με το στρατιώτη που τον φρουρούσε». (Πράξ. 28:16) Οι φυλακισμένοι που βρίσκονταν υπό χαλαρή επιτήρηση δεν μπορούσαν να αποδράσουν επειδή ήταν συνήθως δεμένοι με το φρουρό τους με μια αλυσίδα. Ακόμα και έτσι όμως, ο Παύλος ήταν διαγγελέας της Βασιλείας, και μια αλυσίδα ασφαλώς δεν μπορούσε να τον κάνει να σωπάσει. Γι’ αυτό, αφού παραχώρησε στον εαυτό του τρεις μόνο ημέρες για να συνέλθει από το ταξίδι, κάλεσε τους προύχοντες των Ιουδαίων στη Ρώμη για να τους συστηθεί και να δώσει μαρτυρία.
Σκάβουμε για Πνευματικά Πετράδια
(Πράξεις 27:9) Είχε περάσει αρκετός καιρός και τώρα πια η πλεύση ήταν επικίνδυνη, επειδή είχε ήδη τελειώσει και η νηστεία της Ημέρας της Εξιλέωσης. Γι’ αυτό ο Παύλος τούς πρότεινε:
nwtsty—σημείωση μελέτης για Πρ 27:9
η νηστεία της Ημέρας της Εξιλέωσης: Ή αλλιώς «η φθινοπωρινή νηστεία»· τὴν νηστείαν, Κείμενο. Η λέξη νηστεία του πρωτότυπου κειμένου αναφέρεται στη μοναδική νηστεία που όριζε ο Μωσαϊκός Νόμος, δηλαδή τη νηστεία που σχετιζόταν με την ετήσια Ημέρα της Εξιλέωσης, η οποία ονομάζεται επίσης Γιομ Κιπούρ (στην εβραϊκή, γιωμ χακκιππουρίμ, «ημέρα των καλύψεων»). (Λευ 16:29-31· 23:26-32· Αρ 29:7· βλέπε Γλωσσάριο, «Ημέρα της Εξιλέωσης».) Η έκφραση “υποβάλλω τον εαυτό μου σε ταλαιπωρία”, η οποία χρησιμοποιείται σε σχέση με την Ημέρα της Εξιλέωσης, θεωρείται γενικά ότι σημαίνει πως κάποιος συμμετέχει σε διάφορες μορφές αυταπάρνησης, όπως είναι η νηστεία. (Λευ 16:29, υποσ.) Η χρήση της έκφρασης «η νηστεία» στο εδάφιο Πρ 27:9 υποστηρίζει την άποψη ότι μια κύρια μορφή αυταπάρνησης την Ημέρα της Εξιλέωσης περιλάμβανε νηστεία. Η νηστεία της Ημέρας της Εξιλέωσης έπεφτε τέλη Σεπτεμβρίου ή αρχές Οκτωβρίου.
(Πράξεις 28:11) Ύστερα από τρεις μήνες αποπλεύσαμε με ένα πλοίο που είχε για ακρόπρωρο τους «Διόσκουρους». Το πλοίο είχε ξεκινήσει από την Αλεξάνδρεια και είχε ξεχειμωνιάσει στο νησί.
nwtsty—σημείωση μελέτης για Πρ 28:11
Διόσκουρους: Σύμφωνα με την ελληνική και τη ρωμαϊκή μυθολογία, ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης ήταν οι δίδυμοι γιοι του θεού Δία και της Λήδας, βασίλισσας της Σπάρτης. Γι’ αυτό και αποκαλούνταν Διόσκουροι, δηλαδή «γιοι του Δία». Μεταξύ άλλων, θεωρούνταν προστάτες των ναυτικών, ικανοί να τους σώζουν όταν κινδύνευαν στη θάλασσα. Αυτή η λεπτομέρεια σχετικά με το ακρόπρωρο του πλοίου είναι άλλη μια απόδειξη ότι η αφήγηση γράφτηκε από αυτόπτη μάρτυρα.