Το Σώμα Σας—Θαύμα Μηχανικής Αρτιότητος
Πολύ πριν απ’ την επίτευξι των μηχανικών θαυμάτων του ανθρώπου, υπήρξε μια κατασκευή απείρως πιο ανώτερη από οποιαδήποτε από αυτά. Αυτή η κατασκευή είναι το ανθρώπινο σώμα.
Οι περίπου εξακόσιοι μυς στο σώμα σας καταναλίσκουν καύσιμα όπως ακριβώς κάνει η μηχανή ενός αυτοκινήτου, μετατρέποντας αυτό το καύσιμο σε χρήσιμη ενέργεια. Αλλά το ανθρώπινο σώμα είναι πολύ πιο ανώτερο από μια μηχανή αυτοκινήτου κατά το ότι το σώμα δημιουργεί το καύσιμό του από τις πρώτες ύλες, κάνει τον καθαρισμό του και την επισκευή του και αντικαθιστά τα κατεστραμμένα κύτταρα κατά εκατομμύρια κάθε μέρα. Δεν θα ήταν υπέροχο για τους ιδιοκτήτας αυτοκινήτων, αν τα αυτοκίνητά των μπορούσαν να κάνουν το αντίστοιχο με αυτό;
Αριστούργημα Κατασκευής
Αιώνες πριν οι μηχανικοί της αρχαίας Ρώμης κατασκευάσουν τον θόλο του Πανθέου, ο θόλος του ανθρωπίνου κρανίου είχε ήδη στεγάσει την ανθρώπινη κεφαλή. Και χιλιετηρίδες πριν αυτοί οι Ρωμαίοι μηχανικοί οικοδομήσουν αψίδες για να υποστηρίξουν τα υδραγωγεία των, οι αψίδες των ποδών προσέφεραν μια ελαστική υποστήριξη για το βάρος του σώματος και οι αψιδωτές πλευρές εσχημάτιζαν μια πολύ αποτελεσματική εύκαμπτη θήκη για την προφύλαξι των οργάνων μέσα στο στήθος. Επίσης πολύ πριν κατασκευασθούν οι μεγάλοι Ελληνικοί και Αιγυπτιακοί στύλοι, ο άνθρωπος εστηρίζετο κατάλληλα επάνω στους δικούς του στύλους, τα σκέλη του.
Τα οστά σας, για ένα συνδυασμό αντοχής και ελαστικότητος, υπερέχουν πολύ από οποιοδήποτε οικοδομικό υλικό που έχει επινοηθή από άνθρωπο. Το οστούν της κνήμης μπορεί να υποβαστάση τριάντα φορές περισσότερο βάρος από εκείνο που έχει ο άνθρωπος επάνω του. Και ο σίδηρος ακόμα δεν θα ήταν πιο ισχυρός. Και ο σίδηρος θα ήταν πολύ δύσκαμπτος για να διευκολύνη τις κινήσεις του σώματος, και πολύ βαρύς για πρακτική χρήσι.
Τα οστά του σώματος περικλείονται από ιστούς που ούτε σχίζονται ούτε κόπτονται ούτε επηρεάζονται από καιρικές συνθήκες, όπως αυτό συμβαίνει με τα ανθρωποποίητα οικοδομικά υλικά, την ξυλεία, το τούβλο, το τσιμέντο, το στόκο και την μπογιά. Τα μάτια σας έχουν βλεφαρίδες για προστατευτική σκιά, φρύδια ως προεξέχουσες μαρκίζες, και βλέφαρα που κλείνουν αυτομάτως. Τα εσωτερικά όργανα του σώματός σας περιβάλλονται από ένα υγρό που ενεργεί σαν ένας αποσβεστήρας κρούσεων. Πραγματικά καθώς οι μηχανικοί, που ασχολούνται με τον τομέα της βιομηχανικής, συνεχίζουν να μελετούν το ανθρώπινο σώμα, δεν μπορούν να μη θαυμάζουν τη μηχανική του τελειότητα:
Άντλησις, Φιλτράρισμα, Κυκλοφορία
Φαντασθήτε μια αντλία που κανένας ανθρώπινος μηχανικός δεν θα μπορούσε τέλεια να αντιγράψη—την καρδιά. Αυτή η μικροσκοπική αντλία πάλλει κατά μέσον όρο εβδομήντα φορές το λεπτό, σαράντα εκατομμύρια φορές το χρόνο και μεταφέρει περίπου 7.000 κιλά αίμα την ημέρα, περίπου 200.000 τόννους στη διάρκεια ενός μέσου όρου ζωής.
Ούτε οποιοσδήποτε κατασκευαστής ειδικών βιομηχανικών συσκευών μπορεί να προσφέρη μια υψηλής πιέσεως συσκευή φιλτραρίσματος όπως τα νεφρά. Αυτά αποτελούνται από δύο εκατομμύρια περίπου πλήρεις μονάδες φίλτρου με όλους τους μηχανισμούς διηθήσεως αποστραγγίσεως και αναρροφήσεως. Τα νεφρά μπορούν να φιλτράρουν 200 κιλά αίμα την ημέρα, αν και αποτελούνται μόνον από δύο μικροσκοπικές συσκευές, που η κάθε μια είναι τόσο μικρή ώστε να χωρή στην παλάμη του χεριού σας.
Σκεφθήτε επίσης το σύστημα κυκλοφορίας του σώματός σας. Μπορεί να παρομοιασθή με το οδικό σύστημα μιας πόλεως, που έχει δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές και ευκολίες μεταφοράς που ικανοποιούν τις καθημερινές ανάγκες για τροφή και άλλα απαραίτητα υλικά για τη ζωή. Μια πόλις έχει επίσης ένα σύστημα αποχετεύσεως, υγιεινής και διαθέσεως των απορριμμάτων. Παρόμοια το ανθρώπινο σώμα εξυπηρετείται από την κυκλοφορία του αίματος που κάνει τη διανομή των θρεπτικών συστατικών και απομακρύνει τα άχρηστα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, παραδείγματος χάριν διαθέτουν πολλά μίλια δρόμων για να εφοδιάζουν με τρόφιμα τα 200 εκατομμύρια περίπου των κατοίκων των. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το ανθρώπινο σώμα μόνο του έχει περίπου 100 μίλια από «δρόμους» και «αγωγούς»—αρτηρίες, φλέβες και τριχοειδή αγγεία—μέσω των οποίων μεταφέρονται τα συντηρητικά της ζωής θρεπτικά συστατικά σε 30.000.000.000.000 περίπου κύτταρα! Και πόσο χρόνο χρειάζεται το σώμα για να μεταφέρη πέντε κιλά περίπου αίμα και να κάμη πλήρη διαδρομή αυτού του αχανούς συστήματος; Όσο καταπληκτικό και αν φαίνεται, χρειάζεται μόνο ένα λεπτό περίπου!
Ζητήματα τροχαίας για την κυκλοφορία στους «δρόμους» του σώματος ελέγχονται νοημόνως στην εντέλεια. Το αίμα, παραδείγματος χάριν, μπορεί να πηγαίνη προς μια μόνον διεύθυνσι. Αυτή η μονής κατευθύνσεως κίνησις επιτυγχάνεται με ιδανικά φτιαγμένες βαλβίδες που βρίσκονται στις φλέβες μας, γνωστές στην μηχανική ορολογία ως «βαλβίδες ελέγχου.» Το αίμα αντλείται από την καρδιά μέσω των αρτηριών κάτω από μεγάλη πίεσι προς τα τριχοειδή αγγεία. Έπειτα, επιστρέφοντας στην καρδιά από τα κατώτερα άκρα με πολύ χαμηλή πίεσι, το αίμα ωθείται προς τα πάνω μέσω των φλεβών με τη βοήθεια των μυών των ποδών και του στομάχου. Οι παλμικές κινήσεις αυτών των μυών ωθούν το αίμα μέσω των φλεβών. Εκτός από την κίνησι των μυών, υποβοηθούν τη ροή του αίματος προς την καρδιά και οι «βαλβίδες ελέγχου.»
Αλλά πώς επιτυγχάνεται να γίνεται ένας κανονικός εφοδιασμός αίματος σε όλο αυτό το χιλιάδων μιλίων κυκλοφοριακό σύστημα; Σε οποιοδήποτε σύστημα σωληνώσεων όπου ρέει κάποιο υγρό για ένα ειδικό σκοπό, όπως, παραδείγματος χάριν, το σύστημα της διοχετεύσεως ζεστού νερού στα σώματα θερμάνσεως του καλοριφέρ ενός κτιρίου, πρέπει να γίνεται έλεγχος της ποσότητος του νερού που θα ρέη σε κάθε σώμα θερμάνσεως. Βαλβίδες έλεγχου ή εξισορροπήσεως πρέπει να τοποθετηθούν ώστε να εξασφαλισθή κανονική διανομή ύδατος στο σύστημα.
Έτσι, κατά τον ίδιο τρόπο, επιτυγχάνεται μια κανονική ροή αίματος σ’ όλο το σώμα χάρις σε μικρές απομονωτικές κάνουλες στις μικροσκοπικές αρτηρίες στους ιστούς και τα όργανα. Αυτές ελέγχουν τον όγκο και τη ροή του αίματος, είτε κοντά στην καρδιά είτε μακρυά απ’ αυτήν. Εκτός από τον έλεγχο της κατάλληλης ροής αίματος σε κάθε όργανο, αυτές οι κάνουλες ανοίγουν και επιτρέπουν την αύξησι της ροής του αίματος, πάνω από το κανονικό, αν το απαιτήσουν αυτό έκτακτες περιπτώσεις. Πραγματικά, στο σώμα μπορούμε εύκολα να δούμε τα θαύματα της υδραυλικής και κυκλοφοριακής μηχανικής στην πιο τέλεια μορφή τους.
Έλεγχος της Θερμότητος και του Περιβάλλοντος
Οι σύγχρονοι μηχανικοί κατασκευάζουν κτίρια που διατηρούν ομοιόμορφες συνθήκες διαβιώσεως ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες, έστω και αν ακόμη κάνη φοβερή ζέστη ή τρομερό κρύο έξω από το σπίτι. Εν τούτοις το σώμα σας υπερέχει πολύ από το πιο καλά επεξεργασμένο σύστημα ελέγχου του περιβάλλοντος. Αυτό κανονίζει την θερμοκρασία του μ’ ένα μεγαλοφυές θερμοστατικό σύστημα. Άσχετα με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, ο θερμοστατικός έλεγχος του σώματος κρατά τη θερμοκρασία στους 98 με 99 βαθμούς Φαρενάιτ (37 βαθμούς Κελσίου).
Στο κρύο του χειμώνα γνωρίζομε ότι η θερμότης αποκτάται με την καύσι κάποιου καυσίμου. Όταν το καύσιμο καίεται, λαμβάνει χώρα μια διαδικασία καύσεως και έτσι εκπέμπεται θερμότης μέσω οξειδώσεως. Αλλά τι γίνεται με το σώμα σας; Πώς παράγεται θερμότης στο σώμα σας εφ’ όσον δεν υπάρχουν «φωτιές» μέσα σας;
Πράγματι το σώμα κάνει χρήσι μιας διαδικασίας καύσεως και παράγεται θερμότης από την οξείδωσι. Η γλυκόζη κατασκευάζεται στο σώμα και μόρια της γλυκόζης συντρίβονται μέσα στο σώμα και ως επακόλουθον εκλύεται ενέργεια ως θερμότης. Αυτή η παραγωγή της θερμότητος του σώματός σας είναι γνωστή ως μεταβολισμός.
Έπειτα, επίσης, όταν εκτίθεσθε στο κρύο, έχετε παρατηρήσει ότι οι μυώνες σας συσφίγγονται; Αυτός είναι ένας από τους τρόπους που το σώμα σας παράγει θερμότητα με τη χρήσι των μυών. Όταν κρυώσετε αρκετά, αρχίζετε να τρεμουλιάζετε: Σχολιάζοντας τ’ αποτελέσματα του σφιξίματος των μυών και του τρεμουλιάσματος, ο Καθηγητής Άρθουρ Κ. Γκάιτον, διακεκριμένος φυσιολόγος, αναφέρει στο Εγχειρίδιο της Ιατρικής Φυσιολογίας:
«Το αποτέλεσμα του μεταβολισμού των μυών αυξάνει την αναλογία παραγωγής θερμότητος, συχνά κατά 50% από το ποσοστό που υπήρχε πριν αρχίζη το τρεμούλιασμα. Όταν αρχίση το τρεμούλιασμα, η παραγωγή θερμότητος από το σώμα αυξάνει κατά 200 έως 400 τοις εκατό από το κανονικό.»
Εξίσου καταπληκτικό με το σύστημα παραγωγής θερμότητος του σώματος είναι το σύστημα ψύξεως. Όταν εκτιθέμεθα σε ζεστό καιρό, τότε ιδρώνομε. Αυτό είναι ο τρόπος που το σώμα σκορπίζει τη θερμότητα με την εξάτμισι. Βασικά η εξάτμισις είναι μια από τις κύριες αρχές της συγχρόνου ψύξεως. Η εξάτμισις του νερού παράγει ψύξι που οφείλεται στη μετατροπή του νερού σε ατμό. Εν τούτοις το καταπληκτικό σώμα σας χρησιμοποιούσε αυτή την τεχνική πολύ προτού αρχίσουν να τη χρησιμοποιούν οι άνθρωποι.
Προηγμένη Οπτική
Οι φακοί του ανθρωπίνου ματιού είναι ένα ακόμα θαύμα. Μέσω αυτών των φακών γίνονται αντιληπτές διάφορες μορφές· έπειτα αυτές οι μορφές συγκεντρώνονται επάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Η εστία του ματιού είναι όμοια με το οπτικό σύστημα μιας φωτογραφικής μηχανής. Οι φακοί προσαρμόζονται στην απόστασι με το να αλλάζουν σχήμα. Αλλά ενώ μια φωτογραφική μηχανή ρυθμίζεται με το χέρι, οι φακοί του ματιού αλλάζουν αυτομάτως το πάχος των και την κυρτότητά των για να προσαρμοσθούν προς το σημείο εστιάσεως για διαφορετικές αποστάσεις.
Υπάρχει και ένα άλλο ενδιαφέρον φαινόμενο σχετικά με την ανθρώπινη όρασι. Όταν πρόκειται να δούμε ένα αντικείμενο μέσω ενός κυρτού φακού, όπως μ’ αυτούς που έχομε στα μάτια μας, τότε η εικόνα που μεταφέρεται εμφανίζεται αντεστραμμένη ή ανάποδα. Με αυτόν τον τρόπο μεταφέρονται οι εικόνες στον αμφιβληστροειδή και ακολούθως στον εγκέφαλο. Αλλά ο εγκέφαλός μας αυτομάτως μεταφράζει την εικόνα έτσι ώστε ο κόσμος δεν μας φαίνεται ανάποδος αλλά με την ορθή του θέσι. Αυτό είναι απλώς ένα άλλο παράδειγμα των θαυμασίων ενεργειών του σώματος.
Μια τέτοια σύντομη εξέτασις των θαυμάτων μηχανικής του ανθρωπίνου σώματος θα ήταν αρκετή για να εντυπώση σε κάποιον τη σοφία του Μεγάλου Δημιουργού του ανθρωπίνου σώματος. Ένα έντιμο και νοήμον άτομο ωθείται να πη στον Θεό όπως είπε ο Βιβλικός ψαλμωδός πολύ πριν: «Θέλω σε υμνεί, διότι φοβερώς και θαυμασίως επλάσθην.»—Ψαλμ. 139:14