Τι Συμβαίνει με τις Τροφές Σας;

ΠΟΣΟ δηλητήριο θέλετε να τρώτε; Αναμφιβόλως η ερώτησις αυτή θα σας φανή αποκρουστική. Ίσως να νομίζετε ότι δεν θέλετε να φάτε διόλου δηλητήριο.

Και όμως, είτε το καταλαβαίνετε είτε όχι, ένα μεγάλο μέρος των τροφίμων σε πολλές χώρες, ιδιαιτέρως στις Ηνωμένες Πολιτείες και στις Δυτικές χώρες, περιέχουν τώρα μικρές ποσότητες χημικών ουσιών οι οποίες θα μπορούσαν να σας φονεύσουν αν τις τρώγατε σε μεγάλες ποσότητες. Ιδιαιτέρως από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έχει αυξηθή η χρήσις των χημικών αυτών ουσιών.

Μπορείτε να νομίζετε ότι, μολονότι τέτοιες χημικές ουσίες προστίθενται σε κονσερβαρισμένες τροφές, τουλάχιστον όταν αγοράζετε φρέσκα τρόφιμα, φρούτα, λαχανικά ή κρέας, μπορείτε να τις αποφεύγετε. Αλλά σχεδόν όλα αυτά τα προϊόντα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έχουν εκτεθή σε χημικές ουσίες πολύ πριν τα αγοράσετε.

Χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα λέγονται «πρόσθετα.» Υπάρχουν στην πραγματικότητα εκατοντάδες απ’ αυτά που χρησιμοποιούνται σήμερα. Πολλά απ’ αυτά τα πρόσθετα είναι συνθετικά—ανθρωπίνης κατασκευής χημικές ουσίες που παρασκευάζονται στα εργαστήρια.

Πόσο διαδομένη είναι η χρήσις των προσθέτων αυτών σήμερα; Ο Γουλιέλμος Λόγκουντ, στο βιβλίο του Τα Δηλητήρια στην Τροφή σας, σχολιάζει: «Κατ’ ουσίαν, κάθε μπουκιά που τρώτε έχει επεξεργασθή με κάποια χημική ουσία όπως είναι: χρώματα, λευκαντικά, γαλακτώματα, αντιοξειδωτικά, συντηρητικά, αρώματα, τονωτικά του αρώματος, ανασταλτικά, δηλητηριώδη ψεκάσματα, οξυδοποιητικά, αλκαλοποιητικά, αποσμητικά, υγραντικά, στεγνωτικά, αέρια, επεκτατικά, πηκτικά, απολυμαντικά, αποφυλλωτικά, μυκητοκτόνα, εξουδετερωτικά, τεχνητά γλυκαντικά, αντιπηκτικοί και αντιαφριστικοί παράγοντες, ρυθμισταί υγρασίας, ταριχευτικά, υδρολυτικά, υδρογονωτικά, ωριμαντικά, ενισχυτικά και πολλά άλλα.»

Πρόσφατη Δημοσιότης

Τα πρόσθετα αυτά περιελήφθησαν στις ειδήσεις λόγω της δημοσιότητας που δόθηκε στα κυκλαμοειδή. Τα κυκλαμοειδή ήσαν μεταξύ των άνω των 600 προσθέτων που «Αναγνωρίζονταν Γενικά ως Ακίνδυνα» από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών.

Τα κυκλαμοειδή είναι χημικά γλυκαντικά ανθρωπίνης κατασκευής που πήραν τη θέσι της ζάχαρης για λόγους διαίτης ή υγείας. Χρησιμοποιούνταν σε αναψυκτικά, παγωτά, σάλτσες σαλάτας, πουτίγγες, ζελατίνες, γλυκά και ζελέδες, ακόμη και σε πίκλες. Η χρήσις των προχώρησε ακόμη και σε τρόφιμα διαίτης πάσης φύσεως, και χρησιμοποιούνταν επίσης και στις αρωματισμένες βιταμίνες των παιδιών.

Εν τούτοις, τα πειράματα απέδειξαν ότι τα κυκλαμοειδή προξένησαν καρκίνο σε ποντικούς και αρουραίους. Το γεγονός αυτό ήλθε σε σύγκρουσι με τον Αμερικανικό νόμο ο οποίος αναφέρει ότι κανένα πρόσθετο σε τρόφιμα δεν θα θεωρήται ακίνδυνο αν αποκαλυφθή ότι προξένησε καρκίνο σε άνθρωπο ή ζώο.»—Τροποποίησις του νομοσχεδίου Ντελάνεϋ επί Τροφίμων, Φαρμάκων και Καλλυντικών, Πράξις 1958.

Κατόπιν αυτού, ποτά διαίτης που περιέχουν κυκλαμοειδή απεσύρθησαν από την κυκλοφορία, αν και τρόφιμα διαίτης και φάρμακα που περιέχουν τα ανωτέρω πρόσθετα, αν φέρουν την κατάλληλη επιγραφή, μπορούν να πωλούνται χωρίς συνταγή ιατρού. Διάφορες άλλες χώρες ακολούθησαν το παράδειγμα της Αμερικής και απαγόρευσαν την κυκλοφορία των κυκλαμοειδών.»

Οι Δύο Πλευρές

Η δημοσιότης αυτή για τα τεχνητά γλυκαντικά έκαμε πολλούς να διερωτώνται για τη χρησιμοποίησι άλλων προσθέτων. Μήπως θα ήταν επικίνδυνο να φορτώσουν τόση μεγάλη ποσότητα τροφίμων με ανθρωπίνης κατασκευής χημικά; Μερικές αυθεντίες ανησύχησαν από το γεγονός ότι πολλά πρόσθετα δεν έχουν υποστή αρκετή δοκιμή για να εξακριβωθή η ασφάλειά των, μολονότι ήσαν ήδη στον κατάλογο των ακινδύνων.

Υπάρχουν επίσης και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι αυτά τα χημικά είναι ασφαλή στις ποσότητες που χρησιμοποιούνται, μολονότι αναγνωρίζουν ότι σε πολύ μεγαλύτερες δόσεις μπορούν να βλάψουν, ακόμη και να φονεύσουν. Εξ άλλου υπάρχουν και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι αν ένα χημικό είναι δηλητήριο σε μεγάλες ποσότητες, είναι επίσης δηλητήριο σε μικρές ποσότητες—το αρσενικό είναι αρσενικό, λέγουν, άσχετα σε πόση μικρή ποσότητα το ραντίζετε. Υποστηρίζουν επίσης ότι αφού λίγα μόνον από τα πρόσθετα αυτά έχουν κάποια θρεπτική αξία, γιατί να διατρέχη κανείς τον κίνδυνο να τα χρησιμοποιή;

Γιατί πρέπει να υπάρχη κάποια αμφιβολία για την ασφάλεια των προσθέτων των τροφίμων; Διότι ενώ μερικά απ’ αυτά τα χημικά σε μεγάλες ποσότητες παρήγαγαν καρκίνο και άλλα κακά αποτελέσματα στα πειραματόζωα, όπως ποντικούς και αρουραίους, δεν είναι όμως βέβαιο ότι το ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους που κάνουν πολύ μικρότερη χρήσι των προσθέτων για την διατροφή των. Και τα πρόσθετα αυτά δεν έχουν χρησιμοποιηθή σε τόσο μεγάλη έκτασι ώστε να γνωσθή ποιος έχει δίκαιο.

Γιατί Χρησιμοποιούνται Πρόσθετα;

Εφόσον αυτά τα χημικά πρόσθετα δεν έχουν θρεπτική αξία, όπως ομολογείται, και μπορούν ακόμη ν’ αποδειχθούν επικίνδυνα στο τέλος, γιατί να χρησιμοποιούνται; Γιατί ο άνθρωπος έχει προσθέσει εσκεμμένως αυτά τα προϊόντα στις τροφές που είναι τόσο ζωτικές για την υγεία του;

Με τον σχηματισμό μεγαλουπόλεων έγινε συνεχώς περισσότερο επάναγκες όχι μόνο ν’ αποστέλλωνται τρόφιμα σε μακρινές αποστάσεις αλλά και ν’ αποθηκεύωνται σε αποθήκες και σε ράφια για πολύν καιρό. Κάτι έπρεπε να γίνη για να προστατευθούν τα τρόφιμα αυτά από αλλοίωσι. Χρησιμοποιήθηκαν συνεπώς χημικές ουσίες για ν’ αναχαιτίσουν την ανάπτυξι μικροοργανισμών οι οποίοι φυσικά αλλοιώνουν τα τρόφιμα.

Αργότερα ήλθε η ζήτησις διαιτητικών τροφών, ειδικά τροφών και ποτών που δεν παχύνουν. Αυτό εσήμαινε παραδείγματος χάριν, ότι στα αναψυκτικά δεν έπρεπε να χρησιμοποιήται ζάχαρι ως γλυκαντικό, διότι προσέθετε θερμίδες. Συνεπώς χρησιμοποιήθηκαν χημικές ουσίες που αντικατέστησαν τη ζάχαρι.

Ένας άλλος λόγος που επέβαλε τα πρόσθετα ήταν ότι τα μαγειρεμένα φαγητά άρχισαν να προτιμώνται. Τα φαγητά αυτά δεν χρειάζονταν παρά μόνο να ζεσταθούν και να σερβιρισθούν. Εν τούτοις έπρεπε να προστεθούν χημικές ουσίες για τη διατήρησί των και για περισσότερη γευστικότητα και εμφάνισι ώσπου να πωληθούν.

Ο καταναλωτής έχει και αυτός την ευθύνη του. Πάρα πολλοί άνθρωποι προτιμούν πράγματα που έχουν καλή εμφάνισι και γεύσι άσχετα με την αξία της τροφής. Οι βιομήχανοι λοιπόν θέτουν μέσα στις τροφές χημικά που παράγουν αυτές τις ιδιότητες. Παραδείγματος χάριν, ένα κομμάτι λευκό ψωμί θα αποκτήση έτσι καλύτερη εμφάνισι, θα είναι μαλακώτερο και γευστικώτερο. Συνήθως όμως αυτό επιτυγχάνεται με το λευκασμένο αλεύρι, του οποίου όμως χάνεται η μεγαλύτερη θρεπτική αξία κατά την επεξεργασία. Χημικά προϊόντα προστίθενται για να του δώσουν ωραία εμφάνισι, καλή γεύσι και για να το συντηρήσουν. Συχνά προστίθενται λίγες συνθετικές βιταμίνες και πωλείται ως «εμπλουτισμένος» άρτος. Ο καταναλωτής ευχαριστείται που αγοράζει ένα τέτοιο προϊόν, αντί να το αποφεύγη.

Σχετικά με το ψωμί, ο κ. Λόγκουντ παρατηρεί: «Το κακό που γίνεται σ’ ένα αθώο κόκκο σιταριού ανήκει καταλληλότερα στα χρονικά του εγκλήματος παρά σε μια πραγματεία περί τροφίμων.» Και εξακολουθεί: «Η μέση ποιότης του εμπορικού λευκού καρβελιού που πουλιέται σήμερα είναι κυρίως προϊόν χημικής ευφυΐας, μηχανικής τεχνολογίας και διαφημιστικής απάτης. Το ψωμί έτσι υποβάλλεται σ’ ένα βομβαρδισμό χημικών ουσιών που είναι τελείως απογυμνωμένες από κάθε θρεπτικότητα, με την προσθήκη ολίγων συνθετικών βιταμινών και γαλακτώματος για να διατηρηθή μαλακό και να πωληθή στο εύπιστο κοινό σαν ένα εμπλουτισμένο προϊόν. Το ψωμί και πολλά άλλα είδη αρτοποιίας έχουν μεγαλύτερη σχέσι με τον δοκιμαστικό σωλήνα του εργοστασίου παρά με τη φύσι.»

Αν ζήτε στον Δυτικό κόσμο, ακόμη και το κρέας που αγοράζετε είναι πιθανό να έχη υποστή χημική επεξεργασία. Σε πολλά ζώα γίνονται ενέσεις ορμόνης όταν είναι πολύ μικρά και κατόπιν τρέφονται με συνθετικές ορμόνες, αντιβιοτικά και άλλα χημικά παρασκευάσματα για ν’ αυξηθή το βάρος των και να διαφυλαχθούν από μερικές ασθένειες. Επίσης τα σώματα των περιέχουν εντομοκτόνα που συλλέγονται από τροφές οι οποίες είχαν ψεκασθή με χημικές ουσίες εκτός από τη χημική των λίπανσι. Πολλά προϊόντα κρέατος, ιδιαιτέρως όσα τρώγονται κρύα, υφίστανται επιπρόσθετη χημική προεργασία με τη μέθοδο του ταριχεύματος, του αρωματισμού, του χρωματισμού και της συντηρήσεως.

Πόσον ακριβώς μέρος των χημικών αυτών ουσιών τρώγει το μέσο άτομο; Υπολογίζεται ότι τρώγει περίπου τρία πάουντς το έτος. Αλλά ποιο είναι το αποτέλεσμα αυτών των χημικών προσθέτων;