Παράδοξες Θυσίες στην Καθολική Βολιβία

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στη Βολιβία

Σ’ ΕΝΑ πρόσφατο τουριστικό ταξίδι, μια ομάδα φίλων κι εγώ επισκεφθήκαμε την πόλι του Ορούρο. Μολονότι οι περισσότεροι από τους κατοίκους της Βολιβίας είναι Ρωμαιοκαθολικοί, το Ορούρο είναι διεθνώς γνωστό για τους φολκλορικούς (λαογραφικούς) εορτασμούς του στη διάρκεια των Απόκρεω· ένα τμήμα αυτών των εορτασμών είναι η Διαβλάδα, ή χορός των διαβόλων.

«Επιτρέπει η Καθολική Εκκλησία χορό των διαβόλων;» μπορεί να ρωτήσετε. Στην πραγματικότητα, η Βολιβία είναι ένας τόπος πολλών παραδόξων θρησκευτικών συνηθειών. Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα, όπως μάθαμε, στο Ορούρο.

Σε κάποιον καταυλισμό ανθρακωρύχων παραδείγματος χάριν, οι εργάτες προσεύχονται στην Παρθένο του Σοκαβόν πάνω στο έδαφος. Υπογείως, όμως, προσφέρουν σιγαρέττα και φύλλα κόκας στον ελ τίο, τον Θεό του κάτω κόσμου, δηλαδή τον Διάβολο.

Θέλαμε να δούμε την πόλι του Ορούρο από το ψηλότερο σημείο της. Έτσι, ανεβήκαμε πάνω στο όρος του Σαν Φελίπε. Όταν φθάσαμε στην κορυφή αυτού του βουνού, είδαμε ένα μοναδικό παράδειγμα των παραδόξων θρησκευτικών θυσιών που γίνονται από Καθολικούς σε ωρισμένα μέρη της Βολιβίας.

Σ’ αυτό το σημείο του ταξιδιού μας, παρατηρήσαμε μια οικογενειακή ομάδα που αποτελείτο από μια γιαγιά, τη θυγατέρα της και τον σύζυγο της, και δύο παιδιά, ένα πεντάχρονο αγόρι και ένα βρέφος στην αγκαλιά. Είχαν μαζί τους ένα μεγάλο πρόβατο. Αρχίσαμε να τους μιλούμε και μάθαμε ότι ήσαν Καθολικοί. Αλλά γιατί, είχαν έλθει στην κορυφή του βουνού, φέρνοντας μαζί τους και το πρόβατο; Η μητέρα εξήγησε ότι επρόκειτο να προσφέρουν το ζώο στον Σαν Φελίπε (τον Άγιο Φίλιππο). Αλλ’ αυτό απεδείχθη ότι δεν ήταν αληθινό.

Παρατηρήσαμε ότι η γιαγιά μουρμούριζε μόνη της. Εν τούτοις, καταλάβαμε μετά ότι κάτι απήγγελλε. Μήπως ήταν κομβολόγιο προσευχής; Όχι, διότι η γλώσσα στην οποία μιλούσε δεν ήταν η Ισπανική, αλλά η Κετσούα. Αυτά τα άτομα ήσαν Ινδιάνοι Κετσούα. Παρακολουθούσαμε καθώς η γιαγιά σταμάτησε ν’ απαγγέλλη, σήκωσε ένα μπουκάλι και ήπιε μια μεγάλη ρουφηξιά από γνήσιο αλκοόλ αναμεμιγμένο με σόδα. Επίσης, έβαλε φύλλα κόκας στο στόμα της. Ο σύζυγος ομοίως ήπιε και έβαλε κόκα στο στόμα του. Αυτός ο συνδυασμός κάνει κάποιον να μεθύση πολύ.

Τώρα είχε αρχίσει και η θυγατέρα να προσεύχεται με πάθος στη γλώσσα Κετσούα. Παρατηρήσαμε ότι επανελάμβανε το όνομα Πάτσα Μάμα (Μητέρα Γη), το οποίο αναφέρεται σε μια θεά της γης που λατρεύεται απ’ αυτούς τους Ινδιάνους. Στην πραγματικότητα, η θυσία δεν επρόκειτο να προσφερθή στον Σαν Φελίπε, αλλά σ’ αυτή τη θεά. Παρακαλούσαν την Πάτσα Μάμα ν’ αυξηση τις πατάτες, τα πρόβατα, τις λάμες (προβατοκαμήλους) και άλλα πράγματα της φύσεως. Μας είπαν ότι η θεά χρειαζόταν μια ζωντανή καρδιά και αίμα για ν’ απαντήση στις προσευχές.

Κατόπιν είδαμε μια άλλη παράδοξη πλευρά της τελετής. Άναψαν μια μικρή φωτιά με αλκοόλ, όμοιο μ’ αυτό που έπιναν. Η νέα γυναίκα πέταξε μεγάλα άσπρα και ροζ τεμάχια ζάχαρης στη φωτιά. Πάνω σ’ αυτά υπήρχαν ανάγλυφες εικόνες πραγμάτων όπως δαίμονες, σπίτια, φορτηγά και λάμες. Αυτοί οι άνθρωποι, στην πραγματικότητα, ζητούσαν από την Πάτσα Μάμα να τους προστατεύση, να τους δώση ένα μεγαλύτερο σπίτι, και άλλα περισσότερα υλικά αγαθά.

Εν τω μεταξύ, η γιαγιά και ο γαμβρός της είχαν διανύσει μια μικρή απόστασι προς την κάτω πλευρά του λόφου κι έφθασαν σ’ ένα θυσιαστήριο. Ήταν μια επίπεδη περιοχή που την κάλυπτε ένας μεγάλος βράχος ο οποίος είχε μαυρίσει από τον καπνό πολλών θυσιών. Παρατηρήσαμε επίσης σωρούς από κρύο λίπος προβάτων από προηγούμενες τελετές. Η γιαγιά και ο γαμβρός της πήραν κατόπιν ένα μπουκάλι μπύρα και το έχυσαν γύρω από την περιοχή του θυσιαστηρίου για να την «αγιάσουν.» Αυτό μας θύμισε τη χρήσι αγίου ύδατος σε άλλες θρησκευτικές τελετουργίες. Κατόπιν έρριξαν κομφεττί (χαρτοπόλεμο) γύρω και έστειλαν το αγόρι στην κορυφή του θυσιαστηρίου με σερπαντίνες. Τώρα όλα ήσαν έτοιμα.

Έβαλαν το πρόβατο, με τα πόδια του δεμένα, επάνω σ’ ένα βράχο που ήταν εκεί κοντά. Μ’ ένα νεύμα από τη γιαγιά, ο άνδρας το έσφαξε, κόβοντας τον λαιμό του. Έπειτα έδωσε το μαχαίρι στη γιαγιά η οποία άνοιξε την κοιλιά του προβάτου. Καθώς στεκόμεθα έκπληκτοι, έβαλε τα χέρια της μέσα στο άνοιγμα και έβγαλε την καρδιά. Ήταν απαραίτητο, μας εξήγησαν, να προσφέρουν την καρδιά στην Πάτσα Μάμα ενώ κτυπούσε ακόμη και ενώ έρρεε ακόμη αίμα από τη φλέβα που έκοψαν. Μετά, έθαψαν την καρδιά στο χώμα. Επίσης, έδωσαν στο αγόρι ένα φλυτζάνι με αίμα αναμεμιγμένο με ζάχαρι και το αγόρι έτρεξε στο λόφο για να χύση το μίγμα αυτό στη βάσι ενός σταυρού που δέσποζε στον λόφο.

Η γιαγιά τώρα έβαλε φύλλα κόκας στις πλημμυρισμένες από αίματα χούφτες της και, με απλωμένους τους βραχίονες της, τα προσέφερε στο θυσιαστήριο, λέγοντας προσευχές στη γλώσσα Κετσούα προς την Πάτσα Μάμα. Αργότερα έκαψαν μέρη του προβάτου στο θυσιαστήριο. Αυτά που έμειναν θα τα έπαιρναν στο σπίτι και θα τα έτρωγαν στη διάρκεια μιας διήμερης ή τριήμερης φιέστας με χορό, ποτά, και μάσημα κόκας, με την ελπίδα ότι αυτή η θεά της γης θα δεχόταν τη θυσία τους και θα τους έδινε καλή τύχη.

Ρωτήσαμε αυτούς τους ανθρώπους πώς μπορούσαν να εναρμονίζουν το ότι ήσαν Καθολικοί με την τέλεσι μιας τέτοιας θυσίας σε μια ειδωλολατρική θεά. Απήντησαν ότι αν δεν το έκαναν αυτό, η θεά θα θύμωνε μαζί τους. Επίσης, είπαν ότι αυτό γινόταν για να κατευνάσουν τον ελ τίο, ο οποίος, όπως αναφέραμε προηγουμένως, είναι ο θεός του κάτω κόσμου ή ο Διάβολος. Αυτοί οι άνθρωποι δεν διέκριναν καμμιά αντίθεσι μεταξύ του να είναι Καθολικοί και να προσφέρουν και μια τέτοια θυσία.

Αφού φύγαμε από την περιοχή, σκεφθήκαμε σοβαρά σχετικά μ’ αυτά που είχαμε δει να συμβαίνουν. Αυτή η τελετή είχε γίνει από άτομα που ωμολογούσαν ότι είναι Χριστιανοί. Εν τούτοις, σύμφωνα με την Αγία Γραφή, ο θυσιαστικός θάνατος του Ιησού έθεσε τέρμα σ’ όλες τις μη απαραίτητες θυσίες ζώων. (Δαν. 9:27· Εβρ. 10:1-10) Όσο για τις πράξεις λατρείας στον Διάβολο ή σε οποιονδήποτε άλλο θεό ή θεά, ο Ιησούς δήλωσε τα εξής: «Είναι γεγραμμένον, Ιεχωβά τον Θεόν σου θέλεις προσκυνήσει και αυτόν μόνον θέλεις λατρεύσει.»—Ματθ. 4:10, ΜΝΚ.

Σκεφτόμαστε πόσο σοβαρή ήταν η αποτυχία της Καθολικής Εκκλησίας να διδάξη τους ταπεινούς ανθρώπους πολλών περιοχών τις βασικές Χριστιανικές διδασκαλίες. Σκεπτόμαστε επίσης πόσο μεγάλη είναι η δική μας ευθύνη ως Μάρτυρες του Ιεχωβά, να επωφεληθούμε από κάθε ευκαιρία για να μιλήσωμε για τη Βιβλική αλήθεια στους συνανθρώπους μας εδώ στη Βολιβία.