Αιγίθαλος—Με τη Μακρυά Ουρά—Ένας Καταπληκτικός Αρχιτέκτων

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στις Βρεταννικές Νήσους

Η ΜΕΡΑ ήταν ζεστή και γαλήνια και ο αέρας βαρύς από τα Μαγιάτικα λουλούδια. Καθόμουν δίπλα στο ποτάμι που κυλούσε αργά κι έβλεπα τις πέστροφες ν’ ανεβαίνουν κατά πλήθη με χορευτικές κινήσεις στο Μαίηφλαϋ.

Ξαφνικά, τράβηξε την προσοχή μου ένα τιτίβισμα στα δένδρα. Μια παρέα από μάκρουρους αιγίθαλους βρισκόταν στα κλαδιά της γέρικης οξυάς, που κρέμονταν από πάνω μου. Θυμήθηκα μια ψυχρή μέρα του Μάρτη, που πέτυχα ένα ζευγάρι τέτοιους αιγίθαλους καθώς έκτιζαν την πολύπλοκη, θολωτή φωλιά τους. Την έφτιαχναν σ’ ένα θάμνο σπάρτων μισό μίλι από την εκβολή του ποταμού.

Αρχιτέκτονες σε Δράσι

Καθώς παρακολουθούσα, το αρσενικό και το θηλυκό έφερναν τα οικοδομικά υλικά στη φωλιά, που βρισκόταν περίπου ενάμισυ μέτρο (5 πόδια) πάνω από το έδαφος. Ο μάκρουρος αιγίθαλος είναι εκπληκτικός αρχιτέκτονας, διότι η περίπλοκη φωλιά του είναι από τις πιο όμορφες που θα ήθελε κανείς να δη. Αυτή τη φωλιά, τη φτιάχνει ένα πουλάκι που έχει μήκος μόνο δεκατέσσερα εκατοστά (5,5 ίντσες). Το μισό και πλέον απ’ αυτό το μήκος είναι η ουρά. Η φωλιά είναι λίγο μακρύτερη από το πουλί, και με πρώτη ματιά μοιάζει με μπάλλα από λειχήνες.

Οι αιγίθαλοι εργάσθηκαν σκληρά δυο βδομάδες, αφού έκαμαν τη βασική κατασκευή. Πόσο δραστήριοι ήσαν, κόβοντας λειχήνες, μαλλιά από ζώα και ιστούς αράχνης και σχηματίζοντας υπομονητικά τη θολωτή φωλιά τους σε σχήμα οβάλ, με την τρύπα εισόδου κοντά στην κορυφή! Ήξερα ότι θα την τελείωναν για την εποχή της ωοτοκίας τον Απρίλιο και Μάιο.

Μερικά πουλιά όταν φτιάχνουν τη φωλιά τους, σχηματίζουν πρώτα το σκελετό και ύστερα προσθέτουν το επίστρωμα των φτερών. Αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους αιγίθαλους. Οι αιγίθαλοι αρχίζουν από τη βάσι και κατόπιν, καθώς ανυψώνουν τους τοίχους, συμπληρώνουν συγχρόνως τη φωλιά προχωρώντας, καθώς εργάζονται από το εσωτερικό της. Έτσι όταν φθάσουν στη στέγη και τοποθετήσουν το τελευταίο κομμάτι λειχήνας, το εσωτερικό είναι έτοιμο να δεχθή τα αυγά που είναι συνήθως 12. Τα αυγά είναι λευκά με καστανοκόκκινα στίγματα.

Ύστερα από επώασι 16 ημερών, που την κάνει κυρίως το θηλυκό, τα μικρά εκκολάπτονται, και φεύγουν από τη φωλιά ύστερα από 14 μέρες. Οι πιο πολλές φωλιές περιέχουν οκτώ ως 10 μικρά και απορεί κανείς πώς παίρνουν όλα ίση ποσότητα τροφής, διότι όταν ακούνε τους γονείς να πλησιάζουν μόνο δύο απ’ αυτά χωρούν στην τρύπα της εισόδου. Πάντοτε, γίνεται μάχη για να φθάσουν στην είσοδο, και όταν τα τυχερά βγάζουν έξω τα ράμφη τους, μένουν εκεί μέχρις ότου χορτάσουν. Ύστερα γυρίζουν πίσω και δύο άλλα προωθούνται. Αυτό γίνεται όλη τη μέρα.

Η Φωλιά από Πιο Κοντά

Πριν από λίγα χρόνια, πήρα μια παλιά φωλιά μάκρουρων αιγίθαλων από ένα θάμνο, στις αρχές του χειμώνα, πολύ καιρό μετά το κλώσσημα, και άρχισα να μετρώ τα φτερά που περιελάμβανε. Διεπίστωσα ότι είχε 2.400 φτερά και καθώς είχαν συγκεντρωθή από μια απόστασι μερικών εκατοντάδων γυαρδών, τα πουλιά πρέπει να ταξίδευαν πολλά μίλια κάθε μέρα ώσπου να τελειώσουν τη φωλιά.

Καθώς μεγαλώνουν τα πουλάκια, η φωλιά γίνεται πολύ στενόχωρη. Αλλά εδώ έρχεται να τα βοηθήση ο ιστός της αράχνης που χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή της. Το εσωτερικό επεκτείνεται και οι λειχήνες υφίστανται μεγάλη πίεσι, αλλά δεν σπάζουν λόγω της ελαστικότητας των λεπτών, ανθεκτικών νημάτων από ιστό αράχνης. Τι μπορούν να φτιάξουν αυτοί οι εκπληκτικοί αρχιτέκτονες του βασιλείου των πουλιών! Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό είναι μια ακόμη απόδειξι της σοφίας του Μεγάλου Δημιουργού.

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Μικροί αιγίθαλοι ζητούν τροφή στην είσοδο της θολωτής φωλιάς