Τα Τελευταία Νέα για τη Πάθηση ‘Πλάκα’ των Δοντιών

Η ζάχαρη που τρώτε κάνει δύο πράγματα στα δόντια σας—και τα δύο κακά. Πρώτα-πρώτα, τρέφει τα βακτηρίδια του στόματός σας, και αυτά παράγουν ένα οξύ που προσβάλλει τα δόντια σας. Δεύτερον, βοηθά τα βακτηρίδια να παράγουν μια κολλώδη ουσία που λέγεται πλάκα, η οποία διατηρεί τα βακτηρίδια και το οξύ «ασφαλή» κι έτσι εγκαθίστανται ανενόχλητα στα δόντια σας προκαλώντας μεγαλύτερη βλάβη. Τελευταίες έρευνες, όμως, έχουν αποκαλύψει μερικές εκπλήξεις που μπορεί τουλάχιστον να βοηθήσουν στον έλεγχο, αν όχι να εξαλείψουν, τη μάστιγα της πλάκας. Εδώ υπάρχουν μερικές από τις πιο τελευταίες ανακαλύψεις.

● Πρόκειται για το πόσο συχνά τρώτε, όχι πόσο τρώτε. Το στόμα σας μπορεί σιγά-σιγά να εξουδετερώσει το οξύ που παράγουν τα βακτηρίδια αφού φάτε. Σε λίγες ώρες, η ενέργεια της φθοράς σταματά. Αλλά αν σας αρέσει να μασουλάτε κάτι όλη τη μέρα, το οξύ εξακολουθεί να υπάρχει. Έτσι, είναι καλύτερο να τρώτε τα γλυκά σας σε μια καθησιά, αν δεν μπορείτε να κάνετε χωρίς αυτά.

● Περισσότερη ζάχαρη, περισσότερο σάπισμα; Όχι κατ’ ανάγκη. Εκτός από μια ορισμένη μειονότητα, όλες οι τροφές που είναι πλούσιες σε ζάχαρη φαίνεται να είναι εξ ίσου βλαβερές στα δόντια σας. Ερευνητές διαπίστωσαν, παραδείγματος χάρη, ότι ένα κατασκεύασμα από δημητριακά για πρόγευμα μ’ ένα τοις εκατό ζάχαρη προξένησε πολύ λίγες τρύπες στα δόντια, αλλά ένα άλλο με 8 τοις εκατό ζάχαρη προξένησε τόσες πολλές όσο εκείνα τα παρασκευάσματα με 60 τοις εκατό ζάχαρη. Αλλ’ όμως, όταν δεν τρώτε ζάχαρη δεν υπάρχει φθορά.

● Μερικές τροφές σε ξαφνιάζουν. Το τυρί του Τσένταρ, για παράδειγμα, έχει μια επίδραση βραδείας φθοράς όταν τρώγεται ακριβώς μαζί ή μετά από ζάχαρη. Η αιτία είναι ακόμα άγνωστη. Τα αράπικα φυστίκια δεν βλάπτουν τα δόντια σας. Από την άλλη πλευρά, προσέχετε τα πατατάκια—είναι χειρότερα από τις σοκολάτες και τις καραμέλες.

● Άλλα προληπτικά μέτρα. Το μονόξινο φωσφορικό ασβέστιο είναι άλλη μια συνηθισμένη τροφή. Βρίσκεται και στις οδοντόκρεμες επίσης. Μπορεί να περικόψει στο μισό τη δραστικότητα των γλυκών. «Μπορεί να μπορέσετε να μετριάσετε πολλά γλυκά ή επιδόρπια,» λέει ο ερευνητής Δρ Γουίλλιαμ Μπόουεν, «προσθέτοντας αυτό το φωσφορικό άλας, και να μειώσετε έτσι τη βλάβη που θα προξενήσουν.»

Όπως θ’ αναμένετε, η οδοντική έρευνα σήμερα είναι ένα πεδίο με μεγάλη δράση. Πολλές νέες ιδέες δοκιμάζονται και δρόμοι εξερευνούνται. Εδώ υπάρχουν μερικοί τομείς στους οποίους οι ερευνητές ελπίζουν να φθάσουν σύντομα.

● Να γίνουν οι πόνοι λιγότερο οδυνηροί. Τα νεύρα των δοντιών είναι μοναδικά—αισθάνονται μόνο τον πόνο. Και είναι τόσο πυκνοσυσκευασμένα που και ο παραμικρός πόνος στο ένα νεύρο μπορεί εύκολα ν’ ανάψει και τα τριγύρω, δυναμώνοντας έτσι τον πόνο. Μια χημική ουσία σχηματίζεται τώρα που μπορεί ν’ «αποσυνδέσει» τα νεύρα—και να μειώσει τον πόνο. Αλλά πόσο καλύτερο είναι ν’ αποφεύγουμε αυτά που προκαλούν τον πόνο!

● Ένα εμβόλιο για το σταμάτημα της φθοράς. Η ιδέα υπάρχει από πολύ καιρό. Το άνοσο σύστημα του σώματος μπορεί να διεγερθεί για να παράγει αντισώματα να καταπολεμήσει τα εισβάλλοντα βακτηρίδια. Μερικά εμβόλια έχουν δοκιμασθεί σε ζώα, με θετικά αποτελέσματα μέχρι τώρα. Κάτω από έρευνα είναι κι ένα άλλο είδος εμβολίου που εμποδίζει την πλάκα να κολλήσει στα δόντια. Όταν δεν υπάρχει πλάκα δεν υπάρχει φθορά.

● Η αρχή «Όχι Άδειος Χώρος». Επιστήμονες μελετούν ποικιλίες, ή μεταλλασσόμενα είδη των βακτηριδίων του στόματος που δεν παράγουν το οξύ που προκαλεί τη φθορά. Αν αυτά τα αβλαβή μεταλλασσόμενα είδη εισαχθούν εγκαίρως στο στόμα, μπορεί να παραμερίσουν τα άλλα. Τα βακτηρίδια που εμποδίζουν την περιοδοντική αρρώστια—την ουλίτιδα—ερευνώνται από ερευνητές των δοντιών.

Ενώ γίνεται έρευνα σ’ αυτές και σ’ άλλες ιδέες, και πολλά μας υπόσχονται εξακολουθεί να υπάρχει το παλιό σταθερό και απλό βούρτσισμα των δοντιών μετά από κάθε γεύμα.

[Πλαίσιο στη σελίδα 15]

ΠΡΟΧΕΙΡΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΞΕΝΗΣΟΥΝ ΦΘΟΡΑ

Αν εκφράσουμε με 100 τη δύναμη της άσπρης ζάχαρης που προκαλεί τρύπες, οι κοινές πρόχειρες τροφές ταξινομούνται ως εξής.

Γεμιστά σοκολατένια μπισκότα 140

Ζάχαρη ζαχαροπλαστικής 100

Δημητριακό παρασκεύασμα για πρόγευμα με 8% ζάχαρη 96

Ζαχαρωμένο δημητριακό παρασκεύασμα (60% ζάχαρη) 94

Πατατάκια 84

Καραμέλες 73

Ράβδοι σοκολάτας 72

Άσπρο κονιοποιημένο άμυλο 45