Γονείς—Τι Μπορείτε να κάνετε;

«ΤΙΠΟΤΑ δεν γίνεται!» «Δεν καταλαβαίνει!» Αυτά λέει ο απογοητευμένος γονιός. Πώς μπορείτε να πλησιάσετε το παιδί σας που έχει αδυναμία μάθησης; Και τι μπορείτε να κάνετε με την υπερδραστηριότητα αν αυτό είναι το πρόβλημα του;

Ένα παιδί που αντιμετωπίζει πρόβλημα με τη μάθηση χρειάζεται αυτό που χρειάζονται και όλα τα άλλα παιδιά—αγάπη, κατανόηση, να αισθάνεται ότι το θέλουν οι γονείς του. Αλλά ίσως να χρειάζεται περισσότερο χρόνο και προσοχή. Μπορεί να αισθάνεται πως «κάτι πάει στραβά» μαζί του. Χρειάζεται την επιβεβαίωση, ξανά και ξανά, ότι είναι έξυπνο και όχι διανοητικά καθυστερημένο. Απλώς χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να μάθει απ’ όσο τα άλλα παιδιά.

Σε μερικές περιοχές, υπάρχουν ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης. Απαιτούνται ειδικές ικανότητες διδασκαλίας για να διδαχτεί ένα παιδί που δεν μπορεί να μάθει με τον φυσιολογικό τρόπο. Συχνά αυτό είναι δύσκολο για τους γονείς· παρεμβαίνουν τα αισθήματα. Σε μερικά μέρη υπάρχουν οργανισμοί που ασχολούνται αποκλειστικά με τη βοήθεια των γονέων τέτοιων παιδιών.

Εκτός απ’ αυτό, υπάρχουν πολλά που εσείς, σαν γονιός, μπορείτε να κάνετε για να βελτιώσετε την κατάσταση στο σπίτι. Στο βαθμό που θα κάνετε το περιβάλλον του σπιτιού σας ευχάριστο, γεμάτο αγάπη και σταθερότητα γι’ αυτό που είναι σωστό, το παιδί σας θα αισθάνεται ασφάλεια και ευτυχία. Ταυτόχρονα, να θυμάστε ότι τα προβλήματα συμπεριφοράς που αντιμετωπίζει το παιδί σας μπορεί να είναι το άμεσο αποτέλεσμα της αδυναμίας του για μάθηση· μπορεί να ενεργεί έτσι λόγω της απογοητεύσεώς του. Εδώ προσφέρονται μερικές υποδείξεις για να βοηθήσουν στον έλεγχο όχι στη θεραπεία του παιδιού σας που είναι ανίκανο για μάθηση.

Αν το παιδί σας έχει προβλήματα ακουστικής αντίληψης, βεβαιωθείτε πρώτα ότι όταν του μιλάτε σας προσέχει. Έπειτα μιλάτε του αργά, χωρίς να του δίνετε πολλές οδηγίες μονομιάς. Ζητάτε του να επαναλαμβάνει αυτά που του λέτε. Να θυμάστε ότι δεν σας «ακούει» πάντα. Στην πραγματικότητα, αυτά τα παιδιά συχνά παρακούνε: «Νόμιζα πως είπες φόνος,» αλλά στην πραγματικότητα η λέξη ήταν «πόνος.» Ίσως θα έπρεπε να γράψετε οδηγίες και να τις βάλετε μέσα στην τσέπη του. Μπορεί να πρέπει να περπατάει με μια τσέπη γεμάτη οδηγίες, αλλά τουλάχιστον θα θυμάται τι πρέπει να κάνει!

Η διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού που είναι ανίκανο για μάθηση και το οποίο ίσως να είναι υπερδραστήριο δεν είναι καθόλου εύκολη. Η μητέρα του Μάρτυ θυμάται: «Κατέληξα πως ο Μάρτυ δεν μπορούσε να ξεχωρίσει το σωστό από το εσφαλμένο. Άρχισα να δικαιολογώ τη συμπεριφορά του. Όταν τελείωσε ο χρόνος αντιμετώπισα χειρότερα προβλήματα και ο Μάρτυ δεν με σεβόταν καθόλου.»

Γι’ αυτό μην εγκαταλείψετε τις προσπάθειές σας! Στις Παροιμίες 29:15 υπάρχει η σοφή συμβουλή: «Η ράβδος και ο έλεγχος δίδουσι σοφίαν· παιδίον δε απολελυμένον καταισχύνει την μητέρα αυτού.» Αλλά πώς μπορείτε να συμπεριφερθείτε σ’ ένα τέτοιο παιδί;

«Όταν πρόκειται για συμπεριφορά, αγωνίζομαι σκληρά για να μάθω αρκετά καλά στην κόρη μου να ξεχωρίζει ανάμεσα στο δεν μπορώ και δεν θέλω,» λέει η Σάντρα, της οποίας η κόρη έχει αδυναμία μάθησης. «Έτσι ξέρω αν χρειάζεται να δείξω κατανόηση ή σταθερότητα στο χειρισμό του προβλήματος.»

Αν κάνετε αυτή τη διάκριση θα δείξετε στο παιδί σας ότι είστε δίκαιος καθώς και την αποφασιστικότητά σας γι’ αυτό που είναι σωστό. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει πάρα πολύ για να τα καταφέρετε με το παιδί σας.

Τι θα πούμε για την τιμωρία; Μια τιμωρία μακράς διάρκειας, όπως είναι να μη δει τηλεόραση για ένα μήνα, συνήθως δεν φέρνει αποτέλεσμα. Γιατί; Επειδή στα μέσα του μήνα το παιδί δεν θα θυμάται ποια ήταν η τιμωρία. Αλλά όταν το προειδοποιήσετε ότι δεν θα πάτε στον ζωολογικό κήπο (ή κάπου αλλού που περιμένει με ανυπομονησία να πάει) αν εξακολουθήσει να μη συμπεριφέρεται καλά, συνήθως αυτό φέρνει μεγαλύτερα αποτελέσματα. Φυσικά, πρέπει να ξέρει το παιδί ότι εννοείτε αυτά που λέτε. Πρέπει να είστε συνεπείς. «Αλλά ας ήναι ο λόγος σας Ναι ναι, Ου ου,» συνιστά η Βίβλος. (Ματθαίος 5:37) Φέρνει αυτό πράγματι αποτέλεσμα;

Να τι είπε η μητέρα του Μάρτυ: «Όταν δεν φερνόταν καλά, τον έβαζα να καθίσει στο ίδιο απομονωμένο σημείο τέσσερα λεπτά. Όταν δεν έκανε αυτό που του έλεγα μέσα σ’ ένα λογικό διάστημα χρόνου, όταν άρπαζε παιχνίδια από άλλα παιδιά ή όταν ξέσπαγε σε νεύρα, πήγαινε κατευθείαν σ’ εκείνο το σημείο. Η τακτική αυτή ήταν πάρα πολύ αποτελεσματική.»

Και κάτι ακόμη είναι πολύ σπουδαίο: η ρουτίνα και η οργάνωση. Δίνουν στα παιδιά αυτά τη συγκρότηση που χρειάζονται. Η ρουτίνα και η οργάνωση μειώνουν τη σύγχυση. Η τακτική ώρα για τα γεύματα, τις δουλειές του σπιτιού, το πότε θα σηκώνονται από το κρεβάτι και πότε θα πηγαίνουν για ύπνο, και πολλά άλλα, θα τα βοηθήσουν για ν’ αποκτήσουν καλές συνήθειες. Και όταν βάλετε κάποιο πρόγραμμα, προσπαθήστε να το τηρήσετε.

Και λίγα πράγματα για τη συναισθηματική ευημερία του παιδιού σας. Όπως αναφέρθηκε στο προηγούμενο άρθρο, το παιδί που είναι ανίκανο για μάθηση συχνά απελπίζεται και απογοητεύεται περισσότερο απ’ ό,τι τα άλλα παιδιά. Τι μπορείτε να κάνετε; Τα παιδιά μαθαίνουν πολλά από το παράδειγμα. Αν λοιπόν δει το παιδί σας ότι εσείς γελάτε με τα λάθη σας, αυτό θα το βοηθήσει να κάνει το ίδιο με τα δικά του. Επίσης μπορεί να βοηθήσει η εξωτερίκευση των αισθημάτων του. Αν μοιράζεστε μαζί του τα αισθήματά σας, αυτό θα το κάνει να μοιράζεται κι εκείνο τα δικά του αισθήματα μαζί σας πιο εύκολα.

Τι θα Πούμε για τον Έλεγχο της Υπερδραστηριότητας;

Μολονότι δεν είναι όλα τα παιδιά που έχουν αδυναμία μάθησης υπερδραστήρια, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό είναι. Το γεγονός αυτό, φυσικά προστίθεται σε μια ήδη δύσκολη κατάσταση. Η υπερδραστηριότητα, όπως και η αδυναμία μάθησης μπορεί να κυμαίνεται από ήπια μέχρι σοβαρή. Μερικές φορές η ανησυχία μπορεί να ελεγχθεί από μια αλλαγή στο ρυθμό της κίνησης, αν απλώς ασχοληθεί σε μια άλλη δραστηριότητα. Πέρα απ’ αυτό, πώς μπορεί να ελεγχθεί καλύτερα η υπερδραστηριότητα;

Τα Φάρμακα: Σε μερικές περιπτώσεις οι γιατροί δίνουν συνταγές με αμφεταμίνες (τονωτικά φάρμακα). Τονωτικά φάρμακα; Ναι. Παραδόξως, τα φάρμακα αυτά έχουν την τάση να καλμάρουν τα υπερδραστήρια παιδιά, κάνοντάς τα να ενεργούν μέσα στα φυσιολογικά όρια και βελτιώνοντας την προσοχή τους. Αν εξετάζατε αυτό το είδος θεραπείας, θα έπρεπε να ζυγίσετε τις πιθανές παρενέργειες: νευρικότητα, αϋπνία, υπερευαισθησία, ιλίγγους, χτυποκάρδια, ανορεξία και καθυστέρηση στην ανάπτυξη. Μερικοί ειδικοί συνιστούν την προσεχτική χρήση αυτών των φαρμάκων κάτω από την εποπτεία του γιατρού. Άλλοι, όμως, είναι ακόμη πιο επιφυλακτικοί, λέγοντας πως δεν είναι ακόμη γνωστή η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της μακροπρόθεσμης χρήσης τονωτικών φαρμάκων για τη θεραπεία της υπερδραστηριότητας. Γι’ αυτό εσείς πρέπει ν’ αποφασίσετε.

Καταργήστε τις Τροφικές Προσθήκες: Από το 1973, ο Δρ Μπεν Φέινγκολντ, παιδίατρος ειδικός στις αλλεργίες στο Ιατρικό Κέντρο του Σαν Φρανσίσκο Κάιζερ-Περμανέντε, σύστησε πως εκείνο που θα μπορούσε να βελτιώσει ριζικά τη συμπεριφορά του 50 τα εκατό τουλάχιστον των υπερδραστήριων παιδιών είναι ένα διαιτολόγιο απαλλαγμένο από τεχνητές τροφικές προσθήκες και χρωστικές ουσίες. Πίστευαν πως τα παιδιά αυτά είναι αλλεργικά στις τροφικές προσθήκες και στις χρωστικές ουσίες, και ότι αυτά επιδρούσαν δυσμενώς στη συμπεριφορά τους.

Αλλά από το 1973 άρχισε μια αντιλογία, καθώς οι ειδικοί αντικρούουν τις απόψεις άλλων ειδικών πάνω σ’ αυτό το ζήτημα. Τα σχόλια του Δρ Στάνφορντ Μίλλερ της Διαχειρίσεως Τροφίμων και Φαρμάκων συνοψίζουν ως εξής την αντιλογία: «Μελέτες δείχνουν πως υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στη συμπεριφορά μερικών παιδιών και στις ουσίες των τροφών που τρώνε, αλλά με βάση τις αποδείξεις που έχουμε, αναγκάζομαι να συμπεράνω πως ακόμη δεν έχουμε καταλήξει σε σαφή συμπεράσματα.»

Μεγαβιταμινούχα θεραπεία: Για τη θεραπεία μερικών παιδιών που είναι υπερδραστήρια χρησιμοποιείται η μεγαβιταμινούχα θεραπεία. Η θεραπεία αυτή αποτελείται από μεγάλες δόσεις βιταμινών, την κατάργηση της ζάχαρης και την προσεχτική διατήρηση της σωστής διατροφής. Σε μερικές περιπτώσεις το αποτέλεσμα ήταν να μειωθεί σημαντικά η υπερδραστηριότητα.

Αλλά, και πάλι, δεν συμφωνούν όλοι οι ειδικοί. Μερικοί λένε ότι δεν φαίνεται να φέρνουν κανένα αποτέλεσμα οι μεγαβιταμίνες πάνω στις αδυναμίες μάθησης ή στην υπερδραστηριότητα, προειδοποιώντας ότι μπορεί να προκληθούν προβλήματα υγείας από τις παρενέργειες μεγάλων δόσεων βιταμινών. Πώς εξηγούν τη βελτίωση στα παιδιά που θεραπεύονται με τη μεγαβιταμινούχα θεραπεία; Λένε ότι εκείνο που βοηθάει τα παιδιά αυτά είναι η αυξημένη προσοχή της οικογένειας για τα προβλήματα του παιδιού και η αποφασιστικότητά της να τα βοηθήσει.

Από την άλλη μεριά, οι υποστηρικτές της μεγαβιταμινούχας θεραπείας ισχυρίζονται ότι οι παρενέργειες που συμβαίνουν μερικές φορές συνδέονται με τη δόση και υποχωρούν όταν μειωθεί η δόση.

Θα ήταν σωστό να συμβουλευθείτε ένα γιατρό, ιδιαίτερα έναν παιδίατρο, και για τη διάγνωση και για την εκτέλεση οποιασδήποτε από τις παραπάνω θεραπείες.

Σαφώς, δεν υπάρχει καμία εύκολη θεραπεία. Αλλά ένα πράγμα φαίνεται βέβαιο. Οι αδυναμίες στη μάθηση και η υπερδραστηριότητα είναι πραγματικές αρρώστιες που προξενούνται από έναν ή περισσότερους παράγοντες και όχι από την απροθυμία του παιδιού να παραμένει «σιωπηλό» ή την άρνησή του να μάθει. Το παιδί αυτό χρειάζεται ειδική βοήθεια για τις ειδικές του ανάγκες. Πάνω απ’ όλα, χρειάζεται ένα γονιό που να καταλαβαίνει ότι είναι «διαφορετικό.» Η κατάσταση αυτή είναι μια πραγματική πρόκληση για τους γονείς, όπως δείχνει το επόμενο άρθρο.

Τι θα πούμε για το μέλλον; Με κατάλληλη εκπαίδευση, πολλά τέτοια παιδιά μπορούν να κάνουν τη ζωή τους φυσιολογική και παραγωγική. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Τόμας Έντισον και ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είναι ανάμεσα σ’ εκείνους που αντιμετώπισαν με επιτυχία τα προβλήματά τους σχετικά με τη μάθηση.

Αλλά υπάρχει κι ένας ακόμη μεγαλύτερος λόγος για ελπίδα. Η εκπλήρωση της Βιβλικής προφητείας που δείχνει καθαρά ότι ζούμε στις «έσχατες ημέρες.» (2 Τιμόθεον 3:1-5) Πλησιάζουμε γοργά στο τέλος αυτού του κακού συστήματος. Τι θα ακολουθήσει; Μια δίκαιη Νέα Τάξη του Θεού στην οποία δεν θα υπάρχουν αναπηρίες όπως είναι οι αδυναμίες με τη μάθηση. Για φανταστείτε! Δεν θα υπάρχει πια κανένα χάσμα ανάμεσα στο τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος και στο τι καταφέρνει. Τα παιδιά σαν τον Μάρτυ δεν θα αισθάνονται ότι ενώ προσπαθούν δεν μπορούν να τα καταφέρουν στη ζωή τους.—2 Πέτρου 3:13· Αποκάλυψις 21:1-4.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 8]

«Το παιδί σας θέλει να μάθει! . . . Η κακή του συμπεριφορά είναι μια φυσιολογική αντίδραση στην απογοήτευση. . . . Με την κακή συμπεριφορά του σας λέει, ‘Κοίταξέ με! Έχω πρόβλημα με τη μάθηση. Χρειάζομαι βοήθεια’»—Δρ Ρόμπερτ Ντ. Κάρπεντερ

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Προσπαθήστε να κάνετε διάκριση ανάμεσα στις αντιδράσεις δεν μπορώ και δεν θέλω

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Χρειάζεται διαβεβαίωση