Όταν το Μπαμπού Ανθίζει

Ένα από τα πιο σπάνια και ασυνήθιστα γεγονότα στη φυτική ζωή είναι όταν ανθίζει το μπαμπού.

Λίγα χρόνια πριν, ο Δρ Τόμας Σόντερστρομ φύτεψε αρκετά δείγματα μπαμπού από το Πουέρτο Ρίκο στο Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν της Ουάσινγκτον. Όταν τα φύλλα του μόνου φυτού που επέζησε άρχισαν κι αυτά να πέφτουν και το φυτό φαινόταν άρρωστο, ο Δρ Σόντερστρομ απογοητεύθηκε πάρα πολύ. «Αλλά τότε κατάλαβα ότι αυτό συνέβαινε όταν τα μπαμπού επρόκειτο ν’ ανθίσουν, ένα σπάνιο γεγονός», είπε ο Δρ Σόντερστρομ. «Τότε συγκινήθηκα πολύ». Ένας φίλος από το Πουέρτο Ρίκο τού είπε ότι αυτό το είδος μπαμπού ήταν σε άνθηση «σε όλο το νησί». Το ιδιαίτερο εκείνο είδος είχε ανθίσει για τελευταία φορά το 1910, πριν από 66 χρόνια.

Το 1979 άρχισε να ανθίζει ένα άλλο όμορφο και δημοφιλές είδος, το μπαμπού ομπρέλα, πρώτα στη βόρεια Ευρώπη, κατόπιν στη βόρεια Αμερική και τελικά σ’ όλο τον κόσμο. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που είδαν το φυτό να ανθίζει από τότε που ανακαλύφτηκε στα Ιμαλάια στις αρχές του 19ου αιώνα. Αλλά ήταν ταυτόχρονα και το τελευταίο θέαμα που παρουσίασε το μπαμπού ομπρέλα.

Τα περισσότερα είδη μπαμπού έχουν ενσωματωμένο μέσα τους ένα μηχανισμό χρόνου που τούς λέει πότε ν’ ανθίσουν—και πότε να πεθάνουν. Μπορεί να ανθίσουν σε διαστήματα που ποικίλλουν από 10 μέχρι 120 χρόνια, ανάλογα με το είδος. Όταν έρθει ο χρόνος εκείνος, τα νεαρά και τα ηλικιωμένα φυτά του είδους αυτού σ’ όλο τον κόσμο ακολουθούν το σύνθημα και αρχίζουν να κάνουν την τελική τελετουργία τους. Πρώτα, ανθίζει ένα ιδιαίτερο φυτό, κατόπιν όλος ο δεντρόκηπος, κατόπιν όλα τα μπαμπού του είδους αυτού στην περιοχή και τελικά σ’ όλο τον κόσμο. Μέσα σ’ ένα ή δύο χρόνια, όλο το είδος αυτό πεθαίνει. Μήπως αυτό σημαίνει ότι πεθαίνει και το φυτό; Ευτυχώς, όχι. Η αναπαραγωγή θα γίνει μέσα από τους πολυάριθμους σπόρους που μένουν μετά το άνθισμα και που μοιάζουν με το σπόρο του ρυζιού, αλλά αυτό μπορεί να απαιτήσει μια δεκαετία ή και παραπάνω.

Όταν ανθίζει το μπαμπού, τα κλαδιά που είναι κοντά στην κορυφή του κύριου κορμού βγάζουν μικροσκοπικά, άσπρα άνθη. Σε πολλά είδη τα λουλούδια καλύπτονται με πράσινα λέπια, που ονομάζονται βράκτεια, που καθιστούν δύσκολο το να δει κανείς τα άνθη. Αυτό συμβάλλει στο γεγονός ότι είναι σπάνιο φαινόμενο να δει κανείς τα άνθη του μπαμπού. Πράγματι, οι βοτανολόγοι το βρίσκουν δύσκολο να εξετάσουν με γυμνό μάτι το άνθος—πρέπει να το φέρουν στο εργαστήριο και να το μελετήσουν κάτω από το μικροσκόπιο. Και πράγματι το μελετούν πάρα πολύ, γιατί το μπαμπού έχει τόσο εκτεταμένη χρήση στην Άπω Ανατολή, στην Ινδία και στη Νότια Αμερική, ώστε όταν ξαφνικά πεθαίνει μια φυτεία, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ερημωτικό. Η εξαφάνιση του μπαμπού ομπρέλα, για παράδειγμα, σχεδόν εξάλειψε το κύριο εφόδιο τροφής των γιγαντιαίων πάντας στην Επαρχία Σετσουάν της Κίνας—κάτι που ήταν σχεδόν καταστροφή.

Έτσι το μπαμπού και η συγχρονισμένη άνθησή του σ’ όλο τον κόσμο εξακολουθεί να παραμένει γενικά ένα αίνιγμα για τους επιστήμονες. Αλλά είναι ένα ακόμη συναρπαστικό παράδειγμα που πιστοποιεί τη δημιουργία αυτών των ζωντανών πραγμάτων.

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Μπορεί να απαιτηθούν δεκαετίες για να ανθίσει το μπαμπού