Ο Κόσμος Μετά το 1914

Μέρος Έκτο—1946-1959 Απατηλή Ευημερία στη Διάρκεια Ψεύτικης Ειρήνης

«Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ κόσμος, είτε μας αρέσει είτε όχι, είναι προϊόν του Χίτλερ», ισχυρίζεται ο βραβευμένος συγγραφέας και δημοσιογράφος Σεμπάστιαν Χάφνερ. Εξηγεί: «Χωρίς τον Χίτλερ δεν θα είχε διαιρεθεί η Γερμανία και η Ευρώπη· χωρίς τον Χίτλερ δεν θα υπήρχαν ούτε Αμερικανοί ούτε Ρώσοι στο Βερολίνο· χωρίς τον Χίτλερ δεν θα υπήρχε Ισραήλ· χωρίς τον Χίτλερ δεν θα καταργούνταν η αποικιοκρατία—τουλάχιστον όχι με τόσο γρήγορο ρυθμό—δεν θα κέρδιζαν την ανεξαρτησία τους οι Ασιάτες, οι Άραβες και οι μαύροι της Αφρικής και δεν θα υπήρχε Ευρωπαϊκή παρακμή».

Βέβαια, εκείνο τον καιρό υπήρχαν και άλλοι παγκόσμιοι ηγέτες των οποίων οι ενέργειες είχαν σοβαρές συνέπειες. Για παράδειγμα, «οι περισσότεροι σύγχρονοι ιστορικοί αποδίδουν την τωρινή διαίρεση της Ευρώπης ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, στις αποφάσεις που πάρθηκαν από τους Τρεις Μεγάλους στη Διάσκεψη της Τεχεράνης [στο τέλος του 1943]», λέει το καναδικό περιοδικό Maclean’s. Προχωράει, ωστόσο, για να τονίσει ότι «η Γιάλτα [η Διάσκεψη που έγινε εκεί το Φεβρουάριο του 1945] χαρακτηρίστηκε από πολλούς ιστορικούς . . . σαν η συνάντηση στην οποία ο Στάλιν εξαπάτησε τους Δυτικούς αντιπάλους του και έκλεψε μια αυτοκρατορία. . . . Μέσα σε λίγες βδομάδες τα στρατεύματα του Στάλιν είχαν εδραιώσει την παρουσία τους και είχαν επεκτείνει τη λαβή τους στην Ανατολική Ευρώπη. . . . Ο θερμός πόλεμος τελείωνε, αλλά ο Ψυχρός Πόλεμος είχε μόλις αρχίσει».

Ψυχρός Πόλεμος; Ναι. Αυτός είναι ο όρος που χρησιμοποίησε το 1947 ο Μπέρναρντ Μπαρούχ, προεδρικός σύμβουλος των Η.Π.Α., για να περιγράψει τον ανταγωνισμό μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης. Ήταν ένας Ψυχρός Πόλεμος που διεξαγόταν στα πολιτικά, στα οικονομικά και στα προπαγανδιστικά μέτωπα.

Όταν τελείωσε ο πόλεμος, οι Σύμμαχοι διαίρεσαν τη Γερμανία σε τέσσερις ζώνες κατοχής. Οι Γάλλοι, οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί πήραν το νότιο και το δυτικό μέρος της χώρας, ενώ οι Σοβιετικοί το ανατολικό. Έτσι δημιουργήθηκαν δυο εθνικές οντότητες, η μια δημοκρατική και η άλλη κομμουνιστική. Από τότε και έπειτα, συνεχίζουν να αλληλοκοιτάζονται με παγωμένο βλέμμα μέσα από ένα αόρατο «σιδηρούν παραπέτασμα».

Το Βερολίνο επίσης χωρίστηκε σε τέσσερις τομείς. Επειδή η πρώην πρωτεύουσα της Γερμανίας ήταν περικλεισμένη μέσα στη σοβιετική ζώνη κατοχής, οι προμήθειες που προορίζονταν για το βρετανικό, το γαλλικό και τον αμερικανικό τομέα περνούσαν αναπόφευκτα μέσα από τη σοβιετική ζώνη. Αυτό προξένησε προβλήματα, και στα μέσα του 1948 οι Σοβιετικοί απέκλεισαν όλες τις χερσαίες προσβάσεις από το Βερολίνο προς τη Δύση. Οι δυτικές δυνάμεις απάντησαν με τη δημιουργία μιας αερογέφυρας μεταφοράς των απαιτούμενων εφοδίων, τροφίμων και καυσίμων. Ο αποκλεισμός του Βερολίνου και η αερογέφυρα, που διάρκεσαν 11 μήνες, διατήρησαν σε ψηλά επίπεδα την ένταση του Ψυχρού Πολέμου.

Σύμφωνα με τον Άλφρεντ Γκρόσερ, καθηγητή του Πανεπιστημίου του Παρισιού, «η εικόνα του Βερολίνου μεταβλήθηκε από σύμβολο του πρωσσικού μιλιταρισμού και της χιτλερικής δικτατορίας σε σύμβολο της ελευθερίας». Ακόμα και σήμερα το Βερολίνο είναι ένα δημοφιλές σύμβολο, και οι πολιτικοί της Ανατολής και της Δύσης κατά καιρούς το χρησιμοποιούν σαν αφορμή για να ρίξουν λάδι στη φωτιά του Ψυχρού Πολέμου.

Πέντε μέρες πριν από το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση κήρυξε πόλεμο στην Ιαπωνία και εισέβαλε από τα βόρεια στην Κορέα, η οποία βρισκόταν κάτω από γιαπωνέζικη κατοχή. Όταν η Ιαπωνία συνθηκολόγησε, οι Σύμμαχοι συμφώνησαν ότι τα γιαπωνέζικα στρατεύματα που βρίσκονταν βόρεια του 38ου παράλληλου θα έπρεπε να παραδοθούν στους Σοβιετικούς και εκείνα που βρίσκονταν νότια από εκείνη τη γραμμή, στους Αμερικανούς. Το 1950, αυτή η αφύσικη διαίρεση της χώρας οδήγησε σε πόλεμο. Μέχρι το τέλος αυτού του πολέμου, σχεδόν 20 έθνη είχαν αναμειχθεί στρατιωτικά, και πάνω από 40 άλλα έθνη είχαν βοηθήσει με στρατιωτικό εξοπλισμό και προμήθειες. Ωστόσο, στις 27 Ιουλίου 1953 τέθηκε σε ισχύ μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, αφού εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι είχαν χάσει ήδη τη ζωή τους. Για ποιο λόγο; Σήμερα, πάνω από 30 χρόνια αργότερα, δεν έχει ακόμα βρεθεί τελική λύση στο κορεατικό πρόβλημα. Αυτή η διαίρεση έχει φτάσει να ονομάζεται «το καλαμένιο παραπέτασμα».

Ο προφήτης Δανιήλ, προείπε ότι μια τέτοια αναμέτρηση θα λάβαινε χώρα ανάμεσα σε δυο συμβολικούς βασιλιάδες. Ο Ψυχρός Πόλεμος έχει δώσει στους δυο βασιλιάδες-υπερδυνάμεις των ημερών μας άφθονες ευκαιρίες να συζητούν μεταξύ τους, και να συνεχίζουν τη μακρόχρονη τακτική τους που είναι να ‘λένε ψέματα στο ίδιο τραπέζι’. Έτσι, έχουν επιδιώξει τα εθνικά τους συμφέροντα, ενώ ταυτόχρονα καταγίνονται δραστήρια στο να ‘συγκερατίζουν’ ο ένας τον άλλο για προσωπικό όφελος.—Δανιήλ 11:27-45.

«Επιτυχής Γέννηση» Άτακτων Παιδιών

Όταν η ατομική βόμβα εξεράγη για πρώτη φορά με επιτυχία στο Νέο Μεξικό, το ακόλουθο μυστικό μήνυμα στάλθηκε στον πρόεδρο των Η.Π.Α., τον Τρούμαν: «Επιτυχής γέννηση παιδιών». Αλλά πόσο άτακτα και πόσο απαιτητικά αποδείχτηκαν ότι ήταν αυτά τα ‘παιδιά’! Έχουν ωθήσει τα έθνη, μεγάλα και μικρά, σ’ έναν παγκόσμιο αγώνα στρατιωτικών εξοπλισμών χωρίς προηγούμενο, αναγκάζοντάς τα να δαπανούν γι’ αυτό το σκοπό χρήματα που θα μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν καλύτερα για να θρέψουν και να εκπαιδεύσουν τους στερημένους λαούς τους. Έχουν καλλιεργήσει την επικίνδυνη πολιτική της ισορροπίας του τρόμου, σαν μέσο για τη διατήρηση της ειρήνης. Έχουν οδηγήσει τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών να θεωρεί οποιαδήποτε εθνική ή διεθνή αψιμαχία, όσο μικρή και αν είναι, σαν ένα πιθανό έναυσμα πυρηνικού ολοκαυτώματος. Έχουν επιβάλει τη δημιουργία νέων οργανισμών διατήρησης ειρήνης, όπως του ΝΑΤΟ (Οργάνωση Βορειοατλαντικού Συμφώνου) το 1949, και του Συμφώνου της Βαρσοβίας το 1955.

Καθώς αυξάνει ο αριθμός των πυρηνικών ‘παιδιών’ και ο αριθμός των εθνών που τα ‘γεννούν’, επίσης αυξάνει και ο κίνδυνος ενός παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου που να προκληθεί είτε από ατύχημα είτε ηθελημένα. Αυτά έχουν κάνει τον κόσμο να τρέμει «από το φόβο κι από την αγωνία γι’ αυτά που μέλλεται να συμβούν στην οικουμένη».—Λουκάς 21:26, Νεοελληνική Δημοτική Μετάφραση.

Έτσι, αν ο πυροβολισμός με τον οποίο άρχισε ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας των Η.Π.Α. το 1775, ήταν «ο πυροβολισμός που έγινε αισθητός σ’ ολόκληρο τον κόσμο», όπως τον χαρακτήρισε ο ποιητής Ραλφ Βάλντο Έμερσον, τότε η έκρηξη της ατομικής βόμβας που έβαλε τέλος στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1945, ήταν πολύ περισσότερο ‘η έκρηξη που έγινε αισθητή σ’ ολόκληρο τον κόσμο’.

Η The World Book Encyclopedia μας περιγράφει μερικά άλλα άτακτα «παιδιά» που ‘γεννήθηκαν επιτυχώς’ στη διάρκεια της μεταπολεμικής εποχής. Αναφερόμενη στη «Δημιουργία Καινούριων Εθνών», εξηγεί: «Η μια μετά την άλλη, οι αχανείς Ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες κατάρρευσαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ολλανδία και άλλες μεγάλες αποικιοκρατικές δυνάμεις είχαν εξασθενήσει λόγω των απωλειών τους στη διάρκεια του πολέμου. Δεν είχαν πια τη δύναμη να κρατήσουν τις αποικίες τους δια της βίας». Ανάμεσα στις πρώτες αποικίες που κέρδισαν ανεξαρτησία ήταν η Ινδονησία, οι Φιλιππίνες, το Πακιστάν, η Ινδία, η Κεϋλάνη (τώρα Σρι Λάνκα), το Ισραήλ, η Λιβύη, η Τυνησία και η Γκάνα.

Ο αγώνας για πολιτική ανεξαρτησία έχει συνεχιστεί μέχρι τις μέρες μας και σαν συνέπεια έχουν δημιουργηθεί τουλάχιστον εκατό καινούρια έθνη από το 1945.

Η αποικιοκρατία είχε βέβαια τα μειονεκτήματά της, αλλά αυτό που την αντικατέστησε δεν είναι κατ’ ανάγκη καλύτερο. Η συνδικαλίστρια αρθρογράφος Τζώρτζη Ανν Γκέιερ παρατηρεί: «Καθώς οι αποικιακές αυτοκρατορίες διαλύονταν, πολλά από τα καινούρια έθνη άρχισαν μια μακρόχρονη πορεία αργής κατάρρευσης, η οποία συχνά χαρακτηριζόταν από εμφύλιο πόλεμο». Έτσι, αυξάνει συνεχώς η απόδειξη ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να κυβερνήσει με επιτυχία τον εαυτό του.—Εκκλησιαστής 8:9· Ιερεμίας 10:23.

Δαπανηρή και Απατηλή Ευημερία

Το 1945 οι κάτοικοι της ερημωμένης από τον πόλεμο Ευρώπης και της Ασίας αντιμετώπιζαν δυσκολίες. Για ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά και εξαιτίας των ιδιοτελών τους συμφερόντων, οι Σύμμαχοι επινόησαν ένα Πρόγραμμα Ανόρθωσης της Ευρώπης. Ήταν μια υπηρεσία που πρόσφερε οικονομική βοήθεια για την ανοικοδόμηση των βιομηχανιών της Ευρώπης που είχαν καταστραφεί από τους βομβαρδισμούς. Αυτό το πρόγραμμα που έγινε γενικά γνωστό σαν Σχέδιο Μάρσαλ, από το όνομα του υπουργού εξωτερικών των Η.Π.Α. που συνέλαβε την ιδέα, έδινε το ελεύθερο στις Ευρωπαϊκές δυνάμεις να δαπανήσουν τη βοήθεια σύμφωνα με τη δική τους κρίση και, ενώ ήταν δαπανηρό, αποδείχτηκε αποτελεσματικό.

Η οικονομική και βιομηχανική ανόρθωση ήταν αισθητή. Τα ηττημένα έθνη, έχοντας τώρα σύγχρονες και εφοδιασμένες με υπερσύγχρονο εξοπλισμό εγκαταστάσεις μπόρεσαν να φτάσουν και, σε μερικές περιπτώσεις, να ξεπεράσουν τους νικητές γείτονές τους, οι οποίοι μερικές φορές αναγκάζονταν να τα βγάζουν πέρα με απαρχαιωμένες εγκαταστάσεις και εξοπλισμό. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 το λεγόμενο οικονομικό θαύμα της Γερμανίας βρισκόταν σε πλήρη ανάπτυξη, και μέχρι το τέλος της δεκαετίας, η Ιαπωνία είχε αρχίσει να αναπτύσσει ένα πρόγραμμα ανοικοδόμησης το οποίο θα την καθιστούσε ικανή να κατακτήσει εμπορικά ένα πολύ μεγάλο μέρος του κόσμου.

Στο μεταξύ, οι νικητές προσπαθούσαν επίσης να επαναφέρουν στο φυσιολογικό επίπεδο την εσωτερική και την οικονομική τους πολιτική. Η οικοδόμηση σπιτιών και η παραγωγή εγχώριων αγαθών είχαν περικοπεί σε μεγάλο βαθμό τον καιρό του πολέμου, τον καιρό που τα πάντα προορίζονταν για την παραγωγή πολεμικού υλικού. Τώρα υπήρχε μια τεράστια αγορά για είδη που οι άνθρωποι είχαν στερηθεί για αρκετό καιρό. Αυτό σήμαινε εργασία για όλους· τουλάχιστον τότε δεν υπήρχε πρόβλημα ανεργίας. Ο κόσμος τώρα κατευθυνόταν προς μια περίοδο ευημερίας όμοιας μ’ εκείνη που προηγήθηκε από τη Μεγάλη Οικονομική Κρίση.

Αλλά η ευημερία είχε το τίμημά της. Όλο και περισσότερες μητέρες έπιαναν εργασία έξω από το σπίτι, μερικές φορές παραμελώντας τα παιδιά τους. Το ανερχόμενο βιοτικό επίπεδο παραχώρησε περισσότερο χρόνο για αναψυχή, αλλά αυτή η αναψυχή δεν ήταν πάντοτε ωφέλιμη. Η παρακολούθηση τηλεόρασης άρχισε να αντικαθιστά την επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Η κατάρρευση της οικογενειακής ζωής οδήγησε σε αύξηση των διαζυγίων. Αυτή η αύξηση αργότερα αντισταθμίστηκε κατά μέρος από την αυξανόμενη τάση των ανθρώπων να συζούν χωρίς να είναι παντρεμένοι. Και τα δυο αυτά χαρακτηριστικά φανέρωναν την αυξανόμενη τάση να θέτει κάποιος όλο και περισσότερη έμφαση στα προσωπικά του συμφέροντα εις βάρος των συμφερόντων των άλλων. Οι πνευματικές και οι ηθικές αξίες, που είχαν ήδη καταρρακωθεί από τον πόλεμο, διαβρώθηκαν τώρα ακόμα περισσότερο.

Γνήσια Ειρήνη και Ευημερία

Σαν σύνολο, οι θρησκευτικές οργανώσεις του κόσμου δεν είχαν κανένα ενδοιασμό στο να στέλνουν τα μέλη τους να σφάζουν συνανθρώπους τους στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Έτσι τώρα και πάλι δεν είχαν κανένα ενδοιασμό στο να αποδίδουν ηθική και υλική υποστήριξη στον Ψυχρό Πόλεμο, στις πολιτικές εξεγέρσεις και στους ονομαζόμενους απελευθερωτικούς πολέμους. Υπήρχε, όμως, μια αξιοπρόσεχτη εξαίρεση.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διατήρησαν τη χριστιανική ουδετερότητα στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και μετά από αυτόν. Αφού ξεπέρασαν επιτυχώς την απόπειρα του Χίτλερ να τους καταστρέψει, ο αριθμός των δραστήριων Μαρτύρων στη Γερμανία αυξήθηκε από κάτω των 9.000 που ήταν το 1946 σε περισσότερους των 52.000 μέσα σε πέντε χρόνια. Μεταξύ του 1945 και του 1959 σ’ όλο τον κόσμο αυξήθηκαν από 141.606 Μάρτυρες σε 68 χώρες σε 871.737 σε 175 χώρες. Ενώ όλο και περισσότερο τα μέλη πολλών άλλων θρησκειών ξεσπούσαν σε διαφωνίες μεταξύ τους πάνω σε πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα και ανησυχούσαν λόγω της πτώσης του αριθμού των μελών των εκκλησιών τους, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, μ’ έναν πνευματικό τρόπο απολάμβαναν πραγματική ειρήνη και ευημερία.

Αυτό ήταν φανερό στη Διεθνή τους Συνέλευση Θείο Θέλημα το 1958 στην Πόλη της Νέας Υόρκης, όπου στη διάρκεια ενός μέρους του προγράμματος οι παρευρεθέντες ξεπέρασαν τους 250.000. Ένας ομιλητής είπε χαρακτηριστικά: «Η άνθηση του πνευματικού παραδείσου είναι εκείνη που εξηγεί την υπερχειλίζουσα ευτυχία των μαρτύρων του Ιεχωβά . . . Ο πνευματικός αυτός παράδεισος αντανακλά τη δόξα του Θεού και πιστοποιεί την εγκαθίδρυση της βασιλείας του».

Η ειρήνη που διαδέχτηκε το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, που στην πραγματικότητα ήταν μια ψεύτικη ειρήνη, καθώς και η καθαρά υλιστική ευημερία την οποία προώθησε, τόνισαν το εξής αδιαμφισβήτητο γεγονός: η γνήσια ειρήνη και η ευημερία μπορούν να έρθουν μόνο μέσω της εγκαθιδρυμένης Βασιλείας του Θεού. Στη «Δεκαετία του 1960—Καιρός Θυελλώδους Διαμαρτυρίας», αυτό θα γινόταν ακόμα περισσότερο φανερό. Διαβάστε γι’ αυτό στο επόμενο τεύχος μας.

[Πλαίσιο στη σελίδα 14]

Άλλα Σημαντικά Γεγονότα

1946—Στο Βιετνάμ ο Χο Σι Μινχ κηρύσσει απελευθερωτικό πόλεμο

1948—Ο Μοχάντας Γκάντι δολοφονείται

1950—Διαδηλώσεις εναντίον του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική

[Εικόνα στη σελίδα 15]

Η μεταπολεμική ευημερία χάρισε ωραία σπίτια και καινούρια αυτοκίνητα σε πολλές οικογένειες

[Ευχαριστίες]

H. Armstrong Roberts