Ένα Δίλημμα για τους Ειλικρινείς Καθολικούς

Το 1984, το Βατικανό εξέδωσε μια εγκύκλιο που καταδίκαζε τη θεολογία απελευθέρωσης, και ο Λεονάρντο Μποφ, ένας από τους «πιο αμφιλεγόμενους» Καθολικούς θεολόγους, καταδικάστηκε σ’ ένα χρόνο «σιωπή μετανοίας»—μια ποινή που του επιβλήθηκε από την εκκλησία και που του στερούσε το δικαίωμα να δημοσιεύσει σχετική ύλη ή να δώσει συνέντευξη ή να διαδώσει με οποιονδήποτε άλλο τρόπο την ύποπτη θεολογία του.

Αλλά το 1986, ένα μήνα πριν τελειώσει το ‘έτος μετανοίας’, δόθηκε αμνηστία στον Μποφ. Εκδόθηκε η εγκύκλιος Instrucción Sobre Libertad Cristiana y Liberación (Κανόνας Χριστιανικής Ελευθερίας και Απελευθέρωσης), η οποία δήλωνε ότι είναι «πλήρως θεμιτό αυτοί που υποφέρουν καταπίεση εκ μέρους των πλούσιων ή των πολιτικά ισχυρών να αναλάβουν δράση με ηθικά αποδεκτά μέσα». Ο «ένοπλος αγώνας» επιδοκιμαζόταν τώρα ως η «ύστατη λύση». Αναιρούσε η εκκλησία τον εαυτό της;

Όχι, σύμφωνα με το συντάκτη της νέας εγκυκλίου, Καρδινάλιο Τζόζεφ Ράτζινγκερ, που είναι κεφαλή της Άγιας Εκκλησίας του Βατικανού για το Δόγμα της Πίστης. Αυτός δήλωσε ότι «η αξία της πρώτης εγκυκλίου δεν μειώνεται με κανένα τρόπο». «Το δεύτερο έγγραφο είναι συνέχεια του πρώτου». Άλλοι όμως, π.χ. ο τύπος, χαρακτηρίζουν τη δεύτερη εγκύκλιο ως «νέα θέση απέναντι στο ζήτημα της ‘θεολογίας απελευθέρωσης’». Γιατί παρατηρείται αυτή η ασυνέπεια;

Η προσεκτική διατύπωση της καινούριας εγκυκλίου δέχεται διαφορετικές ερμηνείες. Για παράδειγμα, δηλώνει ότι «δεν ανήκει στους ιεράρχες της εκκλησίας να παρεμβαίνουν άμεσα στην πολιτική διάρθρωση και στην οργάνωση της κοινωνικής ζωής». Όπως παρατηρεί χαρακτηριστικά το περιοδικό Newsweek: «Αυτό το είδος διατύπωσης αφήνει μεγάλα περιθώρια . . . στα οποία μπορούν να ελιχθούν οι επιτήδειοι ιεράρχες».

Μια έκθεση λέει ότι στη δεύτερη εγκύκλιο ‘σχεδόν όλοι μέσα στην εκκλησία μπορούν να βρουν κάτι με το οποίο να συμφωνούν’. Τώρα, ο υποστηρικτής της απελευθέρωσης Γκουτιέρεζ μπορούσε να πει ότι «η θεολογία απελευθέρωσης είναι σημείο των καιρών μας στη Λατινική Αμερική και έτσι ακριβώς τη βλέπει και η εκκλησία», ενώ ένας συντηρητικός Καθολικός μπορούσε να εκφράσει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η εκκλησία εξακολουθεί «να αντιδρά με σθένος στο Μαρξιστικό κολλεκτιβισμό που οδηγεί στην κατάργηση της ελευθερίας του ανθρώπου». Παρ’ όλα αυτά, οι διάφορες πλευρές της θεολογίας απελευθέρωσης συγκρούονται με την παράδοση της εκκλησίας, κι έτσι συνεχίζουν να ωθούν τους Ρωμαιοκαθολικούς να μάχονται μεταξύ τους.

Ωστόσο, ο απόστολος Παύλος νουθετεί τους αληθινούς χριστιανούς: «Σταματήστε μεταξύ σας τις διαφωνίες. Ας βασιλέψει ανάμεσά σας η ομόνοια κι όχι η διχόνοια. Πρέπει να ’χετε την ίδια γνώμη και την ίδια σκέψη». «Πάντα έχοντας την ίδια γνώμη . . . την ίδια ψυχή, την ίδια σκέψη». (1 Κορινθίους 1:10· Φιλιππησίους 2:2)a Τι πιστεύετε εσείς; Έχουν οι Ρωμαιοκαθολικοί την «ίδια γνώμη»;

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στη σελίδα 7]

Έχει η εκκλησία «την ίδια γνώμη»;

[Ευχαριστίες]

UN photo