Πώς Μπορεί να Βοηθήσει η Οικογένεια;
«Στην αρχή πίνεις εσύ ένα ποτό, μετά το ποτό πίνει άλλο ένα και, τελικά, το ποτό πίνει εσένα».—Παροιμία της Ανατολής.
ΠΕΡΠΑΤΑΤΕ στην άκρη ενός βάλτου. Ξαφνικά, το έδαφος υποχωρεί. Μέσα σε λίγα λεπτά βυθίζεστε σε κινούμενη άμμο. Όσο πιο πολύ αγωνίζεστε, τόσο πιο βαθιά βουλιάζετε.
Ο αλκοολισμός καταπίνει ολόκληρη την οικογένεια με παρόμοιο τρόπο. Η έμμεσα εξαρτημένη σύζυγος αγωνίζεται απεγνωσμένα να αλλάξει τον αλκοολικό. Από αγάπη, τον απειλεί, αλλά αυτός εξακολουθεί να πίνει. Του κρύβει το ποτό, αλλά αυτός αγοράζει άλλο. Κρύβει τα χρήματά του, όμως αυτός δανείζεται από κάποιο φίλο. Επικαλείται την αγάπη του για την οικογένειά του, για τη ζωή, ακόμα και για τον Θεό—αλλά μάταιος κόπος. Όσο πιο πολύ αγωνίζεται εκείνη, τόσο πιο βαθιά βουλιάζει ολόκληρη η οικογένεια στο έλος του αλκοολισμού. Για να βοηθήσουν τον αλκοολικό, τα μέλη της οικογένειας πρέπει πρώτα να κατανοήσουν τη φύση του αλκοολισμού. Είναι ανάγκη να ξέρουν γιατί μερικές «λύσεις» είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποτύχουν, και πρέπει να μάθουν ποιες μέθοδοι είναι πράγματι αποτελεσματικές.
Ο αλκοολισμός δεν είναι απλώς η μέθη. Είναι μια χρόνια διαταραχή κατά την οποία το αλκοόλ γίνεται έμμονη ιδέα και χάνεται ο έλεγχος των ποσοτήτων που καταναλώνονται. Μολονότι οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι ο αλκοολισμός δεν μπορεί να θεραπευτεί, μπορεί ωστόσο να σταματήσει μ’ ένα πρόγραμμα ισόβιας αποχής.—Παράβαλε Ματθαίος 5:29.
Σε κάποια σημεία, η κατάσταση του αλκοολικού μπορεί να παραβληθεί μ’ αυτήν ενός διαβητικού. Αν και ο διαβητικός δεν μπορεί να αλλάξει την κατάστασή του, μπορεί ωστόσο να συνεργαστεί με το σώμα του απέχοντας από ζάχαρη. Παρόμοια, ένας αλκοολικός δεν μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά το σώμα του στο ποτό, αλλά μπορεί να εργαστεί σε αρμονία μ’ αυτή τη διαταραχή του απέχοντας εντελώς από το αλκοόλ.
Ωστόσο, αυτό είναι εύκολο να το λέει κανείς αλλά δύσκολο να το κάνει. Ο αλκοολικός είναι τυφλωμένος από την άρνηση της πραγματικότητας. ‘Δεν είμαι τόσο κακός’. ‘Η οικογένειά μου με κάνει να πίνω’. ‘Με τέτοιο αφεντικό, και ποιος δεν θα το έριχνε στο ποτό;’ Τα λογικοφανή επιχειρήματα που επικαλείται είναι πολλές φορές τόσο πειστικά, ώστε ολόκληρη η οικογένεια μπορεί να υιοθετήσει αυτή τη στάση άρνησης της πραγματικότητας. ‘Ο πατέρας σου έχει ανάγκη να χαλαρώσει στο τέλος της μέρας’. ‘Ο μπαμπάς χρειάζεται το ποτό. Ανέχεται τόση γκρίνια από τη μαμά’. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να αποκαλυφθεί το μυστικό της οικογένειας: Ο μπαμπάς είναι αλκοολικός. «Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να συνυπάρξουν», εξηγεί η Δρ Σούζαν Φόργουορντ. «Τα ψέματα, οι δικαιολογίες και τα μυστικά είναι τόσο συνηθισμένα μέσα σ’ αυτά τα σπιτικά όσο και ο αέρας που αναπνέουν».
Τα μέλη της οικογένειας δεν μπορούν να τραβήξουν τον αλκοολικό από την κινούμενη άμμο στην οποία βρίσκεται, αν προηγουμένως δεν βγουν τα ίδια απ’ αυτήν. Μερικοί μπορεί να αντιδράσουν λέγοντας: ‘Ο αλκοολικός χρειάζεται βοήθεια, όχι εγώ!’ Σκεφτείτε όμως: Πόσο στενά συνδεδεμένα είναι τα συναισθήματά σας και οι ενέργειές σας με τη συμπεριφορά του αλκοολικού; Πόσο συχνά οι ενέργειές του σας προξενούν θυμό, ανησυχία, απογοήτευση και φόβο; Πόσες φορές μένετε στο σπίτι φροντίζοντας τον αλκοολικό ενώ θα έπρεπε να ασχολείστε με πιο σημαντικά πράγματα; Όταν τα μέλη της οικογένειας που δεν πάσχουν από αλκοολισμό κάνουν βήματα για να βελτιώσουν τη δική τους ζωή, υπάρχει πιθανότητα να κάνει το ίδιο και ο αλκοολικός.
Σταματήστε να επωμίζεστε την ευθύνη. ‘Αν μου φερόσασταν καλύτερα, δεν θα χρειαζόταν να πίνω’, μπορεί να ισχυριστεί ο αλκοολικός. «Ο αλκοολικός θέλει να το πιστεύετε αυτό, ώστε να μπορεί να φορτώνει σ’ εσάς την ευθύνη για το γεγονός ότι πίνει», λέει η σύμβουλος Τόουμπι Ράις Ντρουζ. Μην το πιστέψετε. Ο αλκοολικός δεν εξαρτάται μόνο από το αλκοόλ αλλά και από τα άτομα που δέχονται τους ισχυρισμούς τους οποίους προβάλλει αρνούμενος την πραγματικότητα. Τα μέλη της οικογένειας μπορεί έτσι να διαιωνίζουν άθελά τους το πρόβλημα του αλκοολικού με το ποτό.
Μια Γραφική παροιμία που αναφέρεται στην έλλειψη αυτοκυριαρχίας μπορεί κάλλιστα να εφαρμοστεί και στον αλκοολικό: «Άφησέ τον να υποστεί τις συνέπειες. Αν τον γλιτώσεις από το πρόβλημα μια φορά, θα πρέπει να το κάνεις αυτό ξανά». (Παροιμίαι 19:19, Σημερινή Αγγλική Μετάφραση [Today’s English Version]) Ναι, αφήστε τον αλκοολικό να τηλεφωνήσει εκείνος στο αφεντικό του, να συρθεί μόνος του ως το κρεβάτι, να καθαρίσει μόνος του ό,τι λέρωσε. Αν αναλαμβάνει η οικογένεια να κάνει αυτά τα πράγματα αντί γι’ αυτόν, τότε τον βοηθάει απλώς να συνεχίσει το ποτό ώσπου να πεθάνει.
Ζητήστε βοήθεια. Είναι δύσκολο, ίσως μάλιστα και αδύνατον, για ένα μέλος της οικογένειας να βγει απ’ αυτή την κινούμενη άμμο μόνο του. Χρειάζεστε υποστήριξη. Βασιστείτε ιδιαίτερα σε φίλους οι οποίοι ούτε θα υποστηρίξουν την άρνηση του αλκοολικού να δεχτεί την πραγματικότητα ούτε θα αφήσουν να παραμείνετε κολλημένοι στο τέλμα όπου βρίσκεστε.
Αν ο αλκοολικός συμφωνήσει να ζητήσει βοήθεια, αυτό θα είναι αιτία για μεγάλη χαρά. Αλλά αυτή είναι μόνο η αρχή της διαδικασίας ανάρρωσης. Η σωματική εξάρτηση από το αλκοόλ μπορεί να σταματήσει μέσα σε λίγες μέρες μέσω αποτοξίνωσης. Αλλά η ψυχολογική εξάρτηση είναι πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
[Πλαίσιο στη σελίδα 5]
Διακριτικά Γνωρίσματα των Αλκοολικών
Έμμονη Ιδέα: Ο αλκοολικός περιμένει με ανυπομονησία την ώρα που θα ξαναπιεί. Όταν δεν πίνει αλκοόλ, σκέφτεται το αλκοόλ.
Απώλεια Ελέγχου: Συχνά, το πόσο πίνει διαφέρει από το πόσο σκόπευε να πιει αρχικά, όσο αποφασισμένος κι αν ήταν.
Ακαμψία: Οι αρχές που θέτει ο ίδιος στον εαυτό του («ποτέ δεν πίνω μόνος», «ποτέ την ώρα της δουλειάς» και τα παρόμοια) δεν είναι παρά προσωπεία του πραγματικού κανόνα που έχει κάθε αλκοολικός: «Κανείς και τίποτα να μην ανακατεύεται με το πόσο πίνω».
Ανοχή: Η εξαιρετική ικανότητα να ‘αντέχει κανείς στο ποτό’ δεν είναι ευλογία—πολλές φορές είναι μια από τις πρώτες ενδείξεις αλκοολισμού.
Αρνητικές Συνέπειες: Οι φυσιολογικές συνήθειες δεν προξενούν κακό στην οικογένεια κάποιου, στην καριέρα του και στη σωματική του υγεία. Ο αλκοολισμός προξενεί.—Παροιμίαι 23:29-35.
Άρνηση της Πραγματικότητας: Ο αλκοολικός επικαλείται λογικοφανή επιχειρήματα για τη συμπεριφορά του, τη μικροποιεί και τη δικαιολογεί.