Μπορείτε να Μιλήσετε Μπροστά σε Ακροατήριο!

Η ΜΑΡΙ θυμάται με χιούμορ την πρώτη της απόπειρα να μιλήσει μπροστά σε μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων. «Μόλις άρχισα την ομιλία μου», λέει, «λιποθύμησα!»

Αν και ακραία, η εμπειρία της Μαρί δείχνει παραστατικά την αποστροφή που αισθάνονται πολλοί όταν πρέπει να κάνουν ομιλίες μπροστά σε κοινό. Μερικοί το θεωρούν αυτό σαν μοίρα χειρότερη και από το θάνατο! Αυτό έγινε φανερό από μια δημοσκόπηση που έθετε το εξής ερώτημα: «Τι σας φοβίζει περισσότερο;» Όπως αναμενόταν, «τα ύψη», «τα οικονομικά προβλήματα», «τα αεροπλάνα», «οι σοβαρές ασθένειες» και «ο θάνατος» βρίσκονταν στις πρώτες θέσεις του καταλόγου. Όμως, πάνω από όλα—ο υπ’ αριθμόν ένα φόβος—ήταν «η ομιλία μπροστά σε μια ομάδα ανθρώπων»!

Ακόμη και διάσημοι άντρες της Αγίας Γραφής αρχικά εξέφρασαν φόβο για την ομιλία μπροστά σε κοινό. «Δεν εξεύρω να λαλήσω», είπε ο Ιερεμίας, «είμαι παιδίον». (Ιερεμίας 1:6) Η αντίδραση του Μωυσή για το διορισμό του ήταν η εξής: ‘Δεν είμαι εύλαλος. Στείλε, παρακαλώ, κάποιον άλλον’. (Έξοδος 4:10, 13) Ωστόσο, τόσο ο Ιερεμίας όσο και ο Μωυσής έγιναν περίφημοι ρήτορες και μίλησαν μπροστά σε εξέχοντες ηγέτες και σε τεράστια πλήθη.

Το ίδιο μπορεί να αληθεύει και για εσάς. Το να μιλάει κανείς μπροστά σε κοινό είναι μια ικανότητα σε λανθάνουσα κατάσταση που μπορεί να την αναπτύξει ο καθένας. Μπορείτε να ξεπεράσετε το φόβο της ομιλίας μπροστά σε κοινό ακολουθώντας τις εξής υποδείξεις:

1. Μην Αποδίδετε Χαρακτηρισμούς στον Εαυτό Σας

«Είμαι πολύ ντροπαλός». «Είμαι πολύ νέος». «Είμαι πολύ μεγάλος». «Είμαι πολύ αμήχανος». Αυτά είναι παραδείγματα χαρακτηρισμών που το ίδιο το άτομο αποδίδει στον εαυτό του. Αυτοί οι χαρακτηρισμοί σάς εμποδίζουν να επιτύχετε στόχους που είναι πολύ εφικτοί.

Οι χαρακτηρισμοί συχνά γίνονται προφητείες οι οποίες τελικά εκπληρώνονται. Για παράδειγμα, το άτομο που αυτοαποκαλείται «ντροπαλό» αποκλείει διαρκώς τις ευκαιρίες που το αναγκάζουν να ξεπεράσει την ντροπαλότητα. Αυτή η συμπεριφορά, με τη σειρά της, το πείθει ότι είναι πραγματικά ντροπαλό. Έτσι, δημιουργείται ένας κύκλος μέσα στον οποίο το άτομο ενεργεί με τέτοιον τρόπο που ενισχύει το χαρακτηρισμό που απέδωσε το ίδιο στον εαυτό του. Ένας ψυχολόγος σημειώνει: «Αν πιστεύετε ότι δεν μπορείτε να κάνετε κάτι, . . . δεν θα το κάνετε, και τελικά δεν θα μπορείτε να το κάνετε».

Η Δρ Λιν Κέλι του Πανεπιστημίου του Χάρτφορντ (Η.Π.Α.) ισχυρίζεται ότι η ντροπαλότητα μπορεί να είναι μια αντίδραση που τη μαθαίνουμε. Ό,τι μάθουμε, μπορούμε και να το ξεχάσουμε. Το ίδιο μπορεί να ισχύει και για την αμηχανία, για το φόβο της εμφάνισης σε ακροατήριο και για άλλα πράγματα που σας εμποδίζουν να μιλάτε μπροστά σε κοινό.

2. Μετατρέψτε τη Νευρικότητα σε Πλεονέκτημα

Κάποτε ρώτησαν μια πεπειραμένη ηθοποιό αν, έπειτα από χρόνια πείρας, ήταν ακόμη νευρική πριν από την παράσταση. «Φυσικά», είπε. «Αισθάνομαι ακόμη άγχος πριν από κάθε παράσταση. Αλλά με τα χρόνια, έχω καταφέρει να κρατώ τη νευρικότητα υπό έλεγχο».

Ο αντικειμενικός σκοπός, λοιπόν, είναι να ελέγξετε τη νευρικότητα, όχι να την εξαλείψετε εντελώς. Γιατί; Επειδή δεν είναι κάθε είδος νευρικότητας κακό. Υπάρχουν δυο είδη νευρικότητας. Το ένα πηγάζει από την έλλειψη προετοιμασίας. Ωστόσο το άλλο είναι μια πιο θετική μορφή ανησυχίας. Αυτό το είδος νευρικότητας είναι καλό για εσάς επειδή θα σας υποκινήσει να κάνετε το καλύτερο που μπορείτε. Απλούστατα, αυτή η νευρικότητα αποδεικνύει ότι ενδιαφέρεστε. Για να περιορίσετε τη νευρικότητα στο ελάχιστο, δοκιμάστε τα ακόλουθα:

Να σκέφτεστε την ομιλία σας σαν συζήτηση μάλλον παρά σαν διάλεξη. «Είναι μια απλή συζήτηση», λέει ο βετεράνος Τσαρλς Όσγκουντ, «και εσείς μιλάτε όλη την ώρα». Το ακροατήριο, σαν σύνολο, είναι το άτομο με το οποίο συνομιλείτε. Κατά καιρούς μπορεί να είναι κατάλληλο να χαλαρώνετε και να χαμογελάτε. Όσο πιο συνομιλητική είναι η προσέγγισή σας, τόσο πιο ήρεμος θα είστε. Ωστόσο, υπάρχουν φορές που η ύλη και η περίσταση μπορεί να απαιτούν πιο επίσημο, σοβαρό, ακόμη και δυναμικό τόνο.

Να θυμάστε ότι το ακροατήριο είναι με το μέρος σας! Ακόμη και όταν η νευρικότητά σας γίνεται εμφανής, οι περισσότεροι ακροατές δείχνουν κατανόηση. Έτσι να θεωρείτε φίλους σας τα άτομα που απαρτίζουν το ακροατήριό σας. Θέλουν να πετύχετε! Σκεφτείτε ότι αυτοί είναι οι καλεσμένοι σας, και εσείς είστε ο οικοδεσπότης. Αντί να σκέφτεστε ότι το ακροατήριο πρέπει να σας κάνει να νιώθετε άνετα, πείτε στον εαυτό σας ότι, ως οικοδεσπότης, εσείς θα τους κάνετε να νιώθουν άνετα. Αν αντιστρέψετε τους όρους, αυτό θα σας βοηθήσει να μειώσετε τη νευρικότητά σας.

Να συγκεντρώνεστε στο μήνυμά σας, όχι στον εαυτό σας. Σκεφτείτε ότι είστε ένας ταχυδρόμος που απλώς μεταφέρει κάποιο τηλεγράφημα. Ελάχιστη προσοχή δίνεται στον ταχυδρόμο· αυτό που θέλει ο παραλήπτης είναι το τηλεγράφημα. Το ίδιο αληθεύει και όταν μεταφέρετε ένα μήνυμα σε κάποιο ακροατήριο. Ο προβολέας στρέφεται πρωταρχικά στο μήνυμα, όχι σε εσάς. Όσο πιο ενθουσιασμένοι είστε με το μήνυμα, τόσο λιγότερο θα ανησυχείτε για τον εαυτό σας.

Μην τρώτε υπερβολικά πριν από την ομιλία. Ένας επαγγελματίας ομιλητής θυμάται ότι έφαγε ένα πλούσιο γεύμα πριν εκφωνήσει μια δίωρη διάλεξη. Ο ίδιος θυμάται τα εξής για αυτή την ομιλία του: «Το αίμα που έπρεπε να βρίσκεται στον εγκέφαλό μου βρισκόταν στο στομάχι μου και πάλευε με την μπριζόλα και τις πατάτες». Ένα βαρύ γεύμα μπορεί να είναι ο χειρότερος εχθρός σας όταν βρίσκεστε μπροστά σε ακροατήριο. Επίσης, προσέξτε τι πίνετε. Η καφεΐνη μπορεί να σας κάνει νευρικούς. Το αλκοόλ θα εξασθενίσει τις αισθήσεις σας.

Ίσως πάντοτε να σας καταλαμβάνει ένα κύμα νευρικότητας όταν αρχίζετε να μιλάτε μπροστά σε ακροατήριο. Όμως, με την πείρα, θα ανακαλύψετε ότι αυτή η αρχική νευρικότητα είναι αυτό και τίποτα παραπάνω—αρχική νευρικότητα, η οποία εξαφανίζεται λίγο μετά την έναρξη της ομιλίας σας.

3. Προετοιμαστείτε!

«Μια ομιλία είναι ένα ταξίδι με ένα συγκεκριμένο σκοπό και με ένα δρομολόγιο αυστηρά καθορισμένο», είπε ο Ντέιλ Κάρνετζι. ‘Το άτομο που ξεκινά από το πουθενά συνήθως δεν καταλήγει πουθενά’. Για να καταλήξετε κάπου, πρέπει να είστε καλά προετοιμασμένοι. Η ρηχή ομιλία δεν προσφέρει τίποτα στο ακροατήριό σας. Πώς, λοιπόν, μπορείτε να αρχίσετε την προετοιμασία;

Να κάνετε έρευνα και επιλογή. Ποτέ μην παραβλέπετε την έρευνα. «Ο μόνος τρόπος να είστε άνετοι μπροστά σε ακροατήριο είναι να ξέρετε για τι πράγμα μιλάτε», λέει ο Τζον Γουλφ, που είναι ειδικός σε θέματα επικοινωνίας. Γίνετε ειδικοί στο θέμα σας. Συγκεντρώστε πολύ περισσότερες πληροφορίες από όσες μπορείτε να χρησιμοποιήσετε. Κατόπιν επιλέξτε προσεκτικά την ύλη σας, χωρίζοντας το «άχυρο» από το «στάρι». Ακόμη και το «άχυρο» δεν είναι άχρηστο—θα σας δώσει επιπλέον αυτοπεποίθηση για να παρουσιάσετε τις πληροφορίες που τελικά θα χρησιμοποιήσετε.

Να σκέφτεστε. ‘Να τρώτε, να κοιμάστε και να αναπνέετε’ έχοντας συνέχεια κατά νου το θέμα σας. Να το στριφογυρνάτε στο μυαλό σας κάθε στιγμή της ημέρας. «Να το σκέφτεστε εφτά ημέρες· να το ονειρεύεστε εφτά νύχτες», είπε ο Ντέιλ Κάρνετζι. Ο απόστολος Παύλος συμβούλεψε τον Τιμόθεο: ‘Να δίνεις συνεχή προσοχή σε ό,τι αφορά τον εαυτό σου και τη διδασκαλία σου’. Αλλά πριν πει αυτά τα λόγια, ο Παύλος πρότρεψε: ‘Να στοχάζεσαι αυτά τα πράγματα· να είσαι απορροφημένος από αυτά’. Ναι, ο καλός ομιλητής είναι πρώτα καλός στοχαστής.—1 Τιμόθεον 4:15, 16, ΜΝΚ.

Να στοχάζεστε μέχρι που η σπουδαιότητα και η επιτακτικότητα του μηνύματός σας να κάνουν τη νευρικότητά σας δευτερεύουσα. Αυτό έδωσε στον Ιερεμία τη δυνατότητα να πει τα εξής σχετικά με το μήνυμά του: «Ήτο εν τη καρδία μου ως καιόμενον πυρ περικεκλεισμένον εν τοις οστέοις μου, και απέκαμον χαλινόνων εμαυτόν και δεν ηδυνάμην [να αντέξω, ΜΝΚ] πλέον». (Ιερεμίας 20:9) Και αυτά τα λόγια τα είπε ο ίδιος άνθρωπος ο οποίος αρχικά είχε πει για το διορισμό του: «Δεν εξεύρω να λαλήσω».

Να λαβαίνετε υπόψη το ακροατήριό σας. Να φοράτε τα πιο καλά σας ρούχα. Επίσης, πρέπει να κάνετε την ύλη της έρευνάς σας να ταιριάζει στο ακροατήριό σας. Γι’ αυτό, να λαβαίνετε υπόψη τη σκέψη τους: Ποια είναι τα πιστεύω τους; Τι γνωρίζουν ήδη για το θέμα σας; Πώς ταιριάζει η ύλη σας στην καθημερινή τους ζωή; Όσο περισσότερο ασχολείστε με αυτά τα ερωτήματα, τόσο πιο προσεκτικά θα ακούει το ακροατήριο, θεωρώντας ότι οι πληροφορίες σας έχουν προσαρμοστεί στις συγκεκριμένες ανάγκες τους.

Να Βάλετε τα Δυνατά Σας

Ο σημερινός κόσμος περιέχει κάθε είδους άμεση επικοινωνία που μπορεί να φανταστεί κανείς. Ωστόσο, «στις περισσότερες περιπτώσεις», σημειώνει το βιβλίο Μπείτε στο Θέμα (Get to the Point), «ο πιο αποτελεσματικός τρόπος επικοινωνίας είναι άνθρωπος με άνθρωπο». Οι παραπάνω υποδείξεις θα σας βοηθήσουν να γίνετε επιδέξιοι σε αυτού του είδους την επικοινωνία. Αντί να διστάζετε νιώθοντας περιττό φόβο, θα ανακαλύψετε ότι μπορείτε να μιλήσετε μπροστά σε ακροατήριο!

[Πλαίσιο στη σελίδα 22]

Χαλαρωτικές Ασκήσεις

Όταν το επιτρέπουν οι περιστάσεις, οι ακόλουθες ασκήσεις μπορούν να μειώσουν τη νευρικότητα πριν εμφανιστείτε μπροστά σε ακροατήριο.

● Ανοιγοκλείστε τα δάχτυλά σας, ταρακουνήστε τους καρπούς και τα χέρια σας. Σηκώστε ψηλά τους ώμους σας, κατόπιν αφήστε τους να χαλαρώσουν. Επαναλάβετέ το αρκετές φορές.

● Σκύψτε το κεφάλι σας προς τα εμπρός, κατόπιν κινήστε το από τη μια πλευρά στην άλλη.

● Κινήστε το σαγόνι σας από τη μια πλευρά στην άλλη. Ανοίξτε το στόμα σας διάπλατα.

● Σιγοτραγουδήστε απαλά με το στόμα κλειστό, εναλλάσσοντας υψηλούς και χαμηλούς τόνους.

● Πάρτε αργά αρκετές βαθιές αναπνοές.

[Πλαίσιο στη σελίδα 23]

Βελτίωση της Εκφώνησης

Προσαρμοστείτε στο μέγεθος του ακροατηρίου: Για μεγάλα ακροατήρια, χρειάζεστε μεγαλύτερη ένταση φωνής. Οι χειρονομίες πρέπει να είναι πιο πλατιές και η φωνή πιο ενεργητική.

Δώστε ζωντάνια στη φωνή σας. Φανταστείτε να παίζατε ένα μουσικό όργανο που έχει μόνο μια νότα! Η φωνή σας είναι το όργανό σας. Αν η εκφώνησή σας «έχει μόνο μια νότα»—δηλαδή, είναι μονότονη—θα κουράσετε τους ακροατές σας.

Προσέξτε τη στάση του σώματός σας. Η νωχελικότητα φανερώνει αδιαφορία. Η ακαμψία αποκαλύπτει ανησυχία. Προσπαθήστε να πετύχετε ισορροπία—να είστε χαλαρωμένοι και άγρυπνοι, αλλά όχι αδιάφοροι ή σφιγμένοι.

Κάνετε χειρονομίες. Δεν χρησιμεύουν μόνο για έμφαση. Οι χειρονομίες χαλαρώνουν τους μυς και βελτιώνουν την αναπνοή, ηρεμούν τη φωνή και καταπραΰνουν τα νεύρα.

Ντυθείτε σεμνά. Εσείς μεταδίδετε το μήνυμα, όχι τα ρούχα σας. Η άποψη του ακροατηρίου για την εμφάνισή σας είναι το ίδιο σημαντική, αν όχι πιο σημαντική από τη δική σας.

Διατηρήστε οπτική επαφή. Όταν πετάτε μια μπάλα ενώ παίζετε κάποιο παιχνίδι, προσέχετε να δείτε αν ο συμπαίκτης σας την έπιασε. Κάθε σκέψη της ομιλίας σας είναι και μια «μπαλιά» στο ακροατήριο. Το αν τα άτομα την «έπιασαν» φανερώνεται από τις αντιδράσεις τους—ένα νεύμα, ένα χαμόγελο, ένα προσεκτικό βλέμμα. Διατηρήστε καλή οπτική επαφή για να βεβαιώνεστε ότι συλλαμβάνουν τις ιδέες σας.