Ματιές στον Κόσμο

Ο Γάμος Παρακμάζει

«Τα περισσότερα ζευγάρια που παντρεύονται σήμερα έχουν ζήσει μαζί προηγουμένως», αναφέρει η εφημερίδα Γκάρντιαν Γουίκλι (Guardian Weekly) του Μάντσεστερ της Αγγλίας. Η εφημερίδα επισημαίνει ότι μελέτες στην Αγγλία, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Καναδά και στη Σουηδία δείχνουν ότι στα ζευγάρια που ζουν μαζί πριν από το γάμο υπάρχει υψηλότερη αναλογία διαζυγίων. Μια έρευνα στην Αγγλία έδειξε ότι γενικά αυτά τα ζευγάρια είχαν 60 τοις εκατό περισσότερες πιθανότητες να πάρουν διαζύγιο ή να χωρίσουν σε σύγκριση με τα ζευγάρια που δεν είχαν συγκατοικήσει πριν από το γάμο. Ωστόσο, όλο και περισσότερα μωρά γεννιούνται από γονείς που δεν εκτιμούν το γάμο. Στην Αγγλία και στην Ουαλία το 31,2 τοις εκατό των γεννήσεων περιλαμβάνει ανύπαντρους γονείς. Παρόμοια, μια πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι στη Σκανδιναβία, στην Αυστρία, στην Ελβετία και στο Λιχτενστάιν περίπου το ένα τρίτο των παιδιών είναι γεννημένα χωρίς γάμο. Στις 12 χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας το ποσοστό είναι περίπου 20 τοις εκατό.

«Θερίζουν» τα Σύννεφα

Το μικροσκοπικό, φτωχό ψαροχώρι Τσουνγκούνγκο στη Χιλή δεν είχε καθαρό πόσιμο νερό επί χρόνια. Αλλά η κατάσταση άλλαξε πρόσφατα, χάρη σε μια αξιοσημείωτη μέθοδο συλλογής νερού. Οι βροχοπτώσεις σε αυτή την περιοχή είναι λιγοστές, αλλά συχνά έρχεται ομίχλη από τον Ειρηνικό Ωκεανό. Καθώς περνάει από το βουνό ύψους 800 μέτρων, το οποίο ορθώνεται πάνω από το χωριό, η ομίχλη είναι ιδιαίτερα πυκνή. Εδώ μια ομάδα Καναδών και Χιλιανών επιστημόνων άπλωσαν 50 μεγάλα πλαστικά δίχτυα από ένα λεπτό πλέγμα το οποίο σχεδιάστηκε για να συλλέγει νερό από αυτά τα σύννεφα. Καθώς οι σταγόνες συγκεντρώνονται στο πλέγμα, ενώνονται και κατρακυλούν σε ένα σωλήνα που βρίσκεται στη βάση του διχτυού. Οι σωλήνες ενώνονται και μεταφέρουν νερό χαμηλά, στο χωριό. Χωρίς να χρησιμοποιεί καθόλου ενέργεια, αυτό το ευκολοσυντήρητο σύστημα παρέχει περίπου 25 λίτρα καθαρό πόσιμο νερό τη μέρα για τον καθένα από τους 350 κατοίκους του Τσουνγκούνγκο. Οι ερευνητές που ασχολήθηκαν με αυτό το πρόγραμμα πιστεύουν ότι περίπου 22 χώρες στις έξι ηπείρους θα μπορούσαν να ωφεληθούν από ένα τέτοιο σύστημα. Αλλά αυτή η ιδέα δεν είναι καθόλου καινούρια· τα δέντρα συλλέγουν νερό από την ομίχλη εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Ποτάμι από Σιρόπι

Ο ποταμός Ναμ Πονγκ της Ταϋλάνδης, ζωτική πηγή τροφής για εκατοντάδες κατοίκους χωριών κατά μήκος της όχθης του, ξαφνικά έγινε πυκνός και κολλώδης πρόσφατα. Σύμφωνα με το περιοδικό Έζιαγουίκ (Asiaweek), ένα σιλό σε κάποιο τοπικό εργοστάσιο ζάχαρης παρουσίασε ξαφνική διαρροή και χύθηκαν 9.000 τόνοι μελάσα στον ποταμό. Καθώς το υπερβολικά γλυκό υγρό «έπνιξε» το οξυγόνο του ποταμού, σκότωνε περίπου 1.000 κιλά ψάρια σε κάθε χιλιόμετρο που κατέβαινε στο ποτάμι. Σε αυτό που το περιοδικό Έζιαγουίκ αποκαλεί «παροδηγημένη προσπάθεια να ελεγχτεί η ζημιά», οι υπεύθυνοι προσπάθησαν να διαλύσουν το σιρόπι απελευθερώνοντας 84 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό από ένα γειτονικό φράγμα. Το μόνο που πέτυχε το σχέδιο ήταν να απλώσει τη μελάσα 600 χιλιόμετρα πιο κάτω και επίσης σε δυο άλλους ποταμούς. Ένας ειδικός σε θέματα περιβάλλοντος υπολογίζει ότι πιθανώς θα χρειαστούν τουλάχιστον 12 χρόνια για να ανακτήσουν την ισορροπία τους οι τρεις ποταμοί.

Παιδιά υπό Πίεση

Πολλά παιδιά στις αστικές περιοχές της Ιαπωνίας ζουν κάτω από πίεση αρκετή για να τα κάνει να αρρωστήσουν σωματικά, αναφέρει η εφημερίδα του Τόκιο Ασάχι Σιμπούν (Asahi Shimbun). Έπειτα από μια μέρα στο σχολείο, όπως αναφέρεται, είναι αρκετά συνηθισμένο να πηγαίνουν τα παιδιά σε φροντιστήρια μέχρι αργά το βράδυ. Υπάρχει μεγάλη πίεση και συναγωνισμός στις εισαγωγικές εξετάσεις για τα γυμνάσια και τα πανεπιστήμια. Η εφημερίδα αναφέρει ότι το 37 τοις εκατό των αγοριών στο δημοτικό σχολείο καταφεύγουν σε «φαρμακευτικά τονωτικά ποτά» για να βοηθηθούν να αντιμετωπίσουν την κόπωση και πάνω από το 20 τοις εκατό υποφέρουν από δυσκαμψία στους ώμους, αϋπνία και ζαλάδες.

Οι Γιατροί Διδάσκονται τη Συμπόνια

Μερικά νοσοκομεία και ιατρικές σχολές στις Ηνωμένες Πολιτείες εφαρμόζουν ασυνήθιστα προγράμματα για να εκπαιδεύσουν τους γιατρούς να είναι πιο συμπονετικοί. Κάποιο νοσοκομείο στην πόλη της Νέας Υόρκης πληρώνει ηθοποιούς για να υποδύονται τους ασθενείς. Καθώς ο εκπαιδευόμενος γιατρός ακούει να του περιγράφουν τις ενοχλήσεις τους, μαγνητοσκοπείται και κατόπιν βλέπει την απόδοσή του. «Ταπεινώνονται και εκπλήσσονται από αυτά που βλέπουν στις βιντεοκασέτες», λέει ο διευθυντής του νοσοκομείου, Δρ Μαρκ Σβορτς, στην εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times). «Λένε: ‘Έχω πάντα αυτή την έκφραση στο πρόσωπό μου;’ ‘Είμαι πραγματικά τόσο απότομος;’» Κάποιο άλλο νοσοκομείο βάζει τους γιατρούς να εισαχτούν στο νοσοκομείο ως ασθενείς για να δουν πώς είναι να βρίσκονται από την πλευρά του ασθενούς. Ακόμη, ένα άλλο νοσοκομείο διδάσκει το νοσηλευτικό προσωπικό να δείχνουν συμπάθεια στους ηλικιωμένους με το να αμβλύνει προσωρινά τις αισθήσεις του προσωπικού με θολούς φακούς επαφής, ωτοασπίδες και λαστιχένια γάντια. Οι διδασκόμενοι πρέπει επίσης να φορούν νάρθηκες για να κάνουν δύσκαμπτες τις αρθρώσεις τους και να βάζουν σκληρά μπιζέλια στα παπούτσια τους σαν να επρόκειτο για κάλους. Κατόπιν πρέπει να εκτελούν «απλές» εργασίες, όπως να συμπληρώσουν δηλώσεις για ασφάλιση και να βγάλουν τα καπάκια ασφαλείας από μπουκαλάκια φαρμάκων. «Στην περίοδο συζήτησης που ακολουθεί», αναφέρει η ίδια εφημερίδα, «οι γιατροί συχνά εκφράζουν θλίψη για το γεγονός ότι στο παρελθόν είχαν ενοχληθεί με κάποιους ηλικιωμένους ασθενείς».

Παρακμή των Εκκλησιών στην Ιρλανδία

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα Άιρις Τάιμς (Irish Times), μειώνεται ταχύτατα ο αριθμός των ανθρώπων που λαβαίνουν το εκκλησιαστικό χρίσμα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Το 1970, υπήρχαν 750 άτομα τα οποία ανέλαβαν εκκλησιαστικά καθήκοντα στην Καθολική Εκκλησία. Το 1989 αυτός ο αριθμός είχε πέσει στους 322, αριθμός που αντιπροσωπεύει μείωση 57 τοις εκατό. Μεταξύ του 1977 και του 1989, ο αριθμός των αντρών που έγιναν ιερείς σε ενορίες μειώθηκε από 206 σε 139· ο αριθμός των νεοεισαχθέντων σε ιερατικά και θρησκευτικά τάγματα έπεσε από 261 σε 99· και ο αριθμός των καινούριων μοναχών λιγόστεψε από 98 σε 9.

Κόψτε ένα Κέρατο, Σώστε ένα Ρινόκερο

Η κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε έχει καταφύγει σε μια ύστατη τακτική για να προστατέψει τον πληθυσμό των μαύρων ρινόκερων, που μειώνεται, από τους κυνηγούς και την επικείμενη εξαφάνιση. Εφόσον οι κυνηγοί θέλουν μόνο το κέρατο, ένας κτηνίατρος και μια ομάδα δασοφύλακες ναρκώνουν ρινόκερους και τους αφαιρούν το κέρατο. Μολονότι μερικοί βιολόγοι φοβούνται πως τα ζώα μπορεί να χρειάζονται το κέρατο για κάποιον άγνωστο μέχρι τώρα σκοπό, οι ρινόκεροι δείχνουν το ίδιο ικανοί να υπερασπίζουν τον εαυτό τους και τα μικρά τους ακόμη και χωρίς κέρατο. Από τους 3.000 μαύρους ρινόκερους που έχουν μείνει σε ολόκληρη την Αφρική, περίπου 1.000 ζουν στη Ζιμπάμπουε. Με τους σημερινούς ρυθμούς, οι κυνηγοί σε εκείνη τη χώρα σκοτώνουν εκατό και πλέον από αυτά τα πελώρια ζώα κάθε χρόνο.

Δίλημμα για τους Συνοικισμούς με Παράγκες

Κυρίως εξαιτίας της εκτεταμένης ξηρασίας, χιλιάδες άνθρωποι στη Νότια Αφρική εγκαταλείπουν τα σπίτια τους στην ύπαιθρο και συρρέουν στις πόλεις σε αναζήτηση εργασίας. Καθώς η οικονομία διέρχεται ύφεση, υπάρχουν μικρές, αν όχι ελάχιστες, πιθανότητες να βρει κανείς εργασία στις πόλεις. Οι φτωχοί καταυλισμοί, οι οποίοι αποτελούνται από αυτοσχέδιες παράγκες, έχουν πολλαπλασιαστεί. Οι ιδιοκτήτες σπιτιών στις κοντινές συνοικίες παραπονούνται ότι πέφτουν οι αξίες των ακινήτων και αυξάνονται απελπιστικά οι κλοπές. Μερικοί πιστεύουν ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να παρέχει σπίτια χαμηλού κόστους στους φτωχούς που ζουν σε παράγκες. Αλλά όπως παρατήρησε η εφημερίδα Σοβέταν (Sowetan), ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν θα ήταν «χαμηλού κόστους»—ούτε εύκολο. Μια ερευνητική ομάδα υπολογίζει ότι υπάρχουν 7.000.000 άνθρωποι που ζουν σε συνοικισμούς με παράγκες σε ολόκληρη τη χώρα.

Καφές ως Αναβολικό;

Οι αθλητές μπορούν—και μερικές φορές το κάνουν—να χρησιμοποιούν καφέ για να αυξήσουν την απόδοσή τους, ακριβώς όπως θα χρησιμοποιούσαν κάποιο αναβολικό, είπε ένας καθηγητής στη Βραζιλία. Σύμφωνα με την εφημερίδα Ο Εστάντο ντε Σ. Πάουλο (O Estado de S. Paulo), ο Λουίζ Οσβάλντο Ροντρίγκες, καθηγητής στη Σχολή Φυσικής Αγωγής του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου στη Μίνας Ζεράις, λέει: «Δεν έχω καμία αμφιβολία για το ότι οι αθλητές που παρατήρησα στην έρευνά μου ήταν κατά κάποιον τρόπο ντοπαρισμένοι—μολονότι πήραν καφεΐνη σε πολύ μικρότερη ποσότητα από αυτήν που θεωρείται παράνομη». Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή θέτει το όριο στα 750 χιλιοστόγραμμα καφεΐνης, που αντιστοιχούν σε περίπου 11 κούπες δυνατού καφέ. Σύμφωνα με το γιατρό, οι δρομείς μεγάλων αποστάσεων έχουν αυξήσει την απόδοσή τους ως και 20 τοις εκατό λόγω της καφεΐνης που περιέχει ο καφές.

«Διαφθορά στις Ενοριακές Επιτροπές»

Ο Ροντόλφο Ρεβίλιο, ανώτερος ιερέας στο Τορίνο της Ιταλίας, πρόσφατα αποκήρυξε τη διαδεδομένη «διαφθορά στις ενοριακές επιτροπές». Οι επικριτικές του δηλώσεις αναφέρθηκαν στην εφημερίδα Λα Ρεπούμπλικα (La Repubblica). Αυτός είπε τα εξής: «Τους τελευταίους λίγους μήνες, φαίνεται ότι υπήρξαν περιπτώσεις ιερέων που δέχτηκαν δώρα και χάρες από πολιτικούς και υποψήφιους με αντάλλαγμα να τους υποστηρίξουν [τους πολιτικούς] ανοιχτά ή συγκαλυμμένα». Ο Ρεβίλιο καταγγέλλει ότι αυτού του είδους η διαφθορά δεν περιορίζεται σε εκλογικές περιόδους και ισχυρίζεται ότι είναι συνηθισμένο να «μαθαίνει κανείς για αθέμιτες δοσοληψίες μεταξύ ιερέων και αξιωματούχων του κράτους όσον αφορά τη διεκπεραίωση εγγράφων, την υποβολή αιτήσεων», και άλλες ενέργειες, τις οποίες στο σύνολό τους ο Ρεβίλιο παρομοιάζει με «μεθόδους της Μαφίας».

‘Χήρες από Ξαφνικό Θάνατο’

«Ούτε αντίο ούτε καιρός να πεις ‘σε αγαπώ’ ούτε προετοιμασία ούτε χρόνος για να συλλάβεις την πραγματικότητα του θανάτου». Η χήρα συγγραφέας Τζένι Κέλεν περιγράφει με αυτόν τον τρόπο την επίδραση του ξαφνικού θανάτου ενός συζύγου, στο περιοδικό Φέμινα (Femina) της Νότιας Αφρικής. Ένας τέτοιος θάνατος μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη περίοδο κλονισμού από εκείνη που βιώνουν οι γυναίκες των οποίων οι σύζυγοι πεθαίνουν έπειτα από μακροχρόνια αρρώστια. «Επί μήνες η χήρα από ξαφνικό θάνατο μπορεί απλώς να μην πιστεύει τι της έχει συμβεί», λέει η Κέλεν, και προσθέτει ότι μπορεί να περάσει ένας και πλέον χρόνος ώσπου να συνειδητοποιήσει πλήρως την απώλεια—γεγονός το οποίο συχνά παραβλέπουν οι φίλοι και οι συγγενείς. Φυσικά, όπως δείχνει η Κέλεν, «ο θάνατος ενός συζύγου, ακόμη και όταν είναι αναμενόμενος, αποτελεί σοκ». Αλλά από τη δική της πείρα, βεβαιώνει τις χήρες ότι, μολονότι τα αισθήματα βαθιάς απώλειας ποτέ δεν εξαφανίζονται, «με τον καιρό ο οξύς πόνος της απώλειας εμφανίζεται όλο και λιγότερο και τελικά σχεδόν καθόλου».

Επικίνδυνη Επιχείρηση

Ο ιαπωνικός Ερυθρός Σταυρός καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες να αποτρέψει τους ανθρώπους από το να δίνουν αίμα μόνο και μόνο για να κάνουν δωρεάν εξέταση για τον ιό του AIDS. Πρόσφατα ο Ερυθρός Σταυρός έδωσε οδηγίες στα κέντρα αιμοληψίας του να μην αποκαλύπτουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων για AIDS στους αιμοδότες. Και σε μια διαφήμιση στην εφημερίδα Ασάχι Σιμπούν (Asahi Shimbun), ο Ερυθρός Σταυρός ζήτησε από αυτούς που φοβούνται ότι μπορεί να έχουν τον ιό να μη δίνουν αίμα. Η διαφήμιση δήλωνε: «Δεν υπάρχει τρόπος, ακόμη και με τις πιο πρόσφατες τεχνικές εξέτασης, να ανιχνευτεί το μολυσμένο αίμα στη διάρκεια της περιόδου μεταξύ της μόλυνσης από AIDS και του σχηματισμού αντισωμάτων». Ωστόσο, «φαίνεται ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν την αιμοδοσία ως δωρεάν και εύκολο μέσο εξέτασης για το AIDS αυξάνονται», ανέφερε η εφημερίδα Γιομιούρι Σιμπούν (Yomiuri Shimbun). Πέρσι, αυτή η διαδικασία έφερε στο φως 29 αιμοδότες που είχαν AIDS.