Τα Ορφανά Ρινοκεράκια της Κένυας

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΚΕΝΥΑ

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ όταν ένα νεαρό ζώο στη ζούγκλα αποχωριστεί τους γονείς του; Το πιθανότερο είναι να το σκοτώσουν τα αρπακτικά. Για να αποφευχθεί αυτό, οι φύλακες θηραμάτων στην Κένυα περισυλλέγουν τέτοια νεαρά ζώα και τα μεταφέρουν σε ορφανοτροφεία ζώων. Ένα από τα πιο γνωστά ορφανοτροφεία λειτουργεί υπό την επίβλεψη της Δάφνης Σέλντρικ στο Εθνικό Πάρκο του Ναϊρόμπι. Επί δεκαετίες, η Σέλντρικ έχει μεγαλώσει πολλά ζώα και τα έχει επανεντάξει στο φυσικό τους περιβάλλον· μεταξύ άλλων βουβάλια, αντιλόπες, σιβέτ, φακόχοιρους, μαγκούστες, ελέφαντες και ρινόκερους.

Πέρυσι φρόντιζε δύο μικρά μαύρα ρινοκεράκια, τη Μαγκνέτ και τον Μάγκνουμ. Μητέρα της Μαγκνέτ είναι η Ίντιθ, που ζει ακόμη στο Πάρκο του Ναϊρόμπι. Αυτό το ρινοκεράκι μεταφέρθηκε στο ορφανοτροφείο στα μέσα Φεβρουαρίου του 1997, επειδή κάτι συνέβη και αποχωρίστηκε τη μητέρα του. Όταν οι φύλακες βρήκαν τελικά τη μητέρα της Μαγκνέτ, είχαν περάσει πέντε ημέρες. Τότε η πιθανότητα να δεχτεί η μητέρα το ρινοκεράκι της ήταν μικρή, επειδή η περίοδος του αποχωρισμού ήταν παρατεταμένη και επειδή το μικρό είχε πάνω του τη μυρωδιά των ανθρώπων.

Ο Μάγκνουμ γεννήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1997· το δεξί μπροστινό πόδι της Σκαντ, της μητέρας του, είχε αχρηστευτεί προφανώς επειδή εκείνη πάτησε μέσα σε κάποια τρύπα ενώ έτρεχε ολοταχώς. Παρά τις έντονες προσπάθειες που έγιναν για να αποκατασταθεί το τραύμα, μολύνθηκε το οστό και χρειάστηκε να γίνει ευθανασία στη Σκαντ τρεις εβδομάδες μετά τη γέννηση του Μάγκνουμ.

Πώς Ανατρέφουν τα Ρινοκεράκια

Τα ρινοκεράκια είναι πολύ ευχάριστα και εύκολα στη φροντίδα τους, αλλά η ανατροφή τους δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει μέσα στο σπίτι. Κάθε τέσσερις ώρες θηλάζουν από ένα τεράστιο μπιμπερό, πίνοντας ένα μείγμα που περιέχει πλήρες γάλα. Επίσης, τρώνε χαμόδεντρα και θάμνους. Μολονότι τα ρινοκεράκια έχουν ύψος μόνο 40 εκατοστά και ζυγίζουν από 30 μέχρι 40 κιλά όταν γεννιούνται, παίρνουν βάρος με τον απίστευτο ρυθμό του ενός κιλού την ημέρα! Όταν αναπτυχθεί πλήρως, ο ρινόκερος ζυγίζει πάνω από έναν τόνο.

Οι φύλακες που φροντίζουν τη Μαγκνέτ και τον Μάγκνουμ τους βγάζουν για μεγάλους περιπάτους στο πάρκο καθημερινά. Αυτοί οι περίπατοι δεν είναι απλώς σωματική άσκηση· εξυπηρετούν ένα σπουδαίο σκοπό—να ενταχθούν οι ρινόκεροι στο φυσικό τους περιβάλλον. Ας δούμε πώς γίνεται αυτό.

Οι ρινόκεροι έχουν ασθενή όραση, αλλά διαθέτουν οξύτατη όσφρηση και εκπληκτική μνήμη. Γι’ αυτό, στην αρχή γνωρίζονται μεταξύ τους από τη μυρωδιά. Οι ρινόκεροι σημαδεύουν τα όρια της περιοχής τους αφήνοντας σωρούς από κοπριά και πιτσιλίζοντας τους θάμνους με ούρα.

Κανονικά, το ρινοκεράκι το προστατεύει η μητέρα του, και η μυρωδιά που αφήνει πίσω του αναμειγνύεται με τη μυρωδιά της μητέρας του ωσότου αυτή γεννήσει το επόμενο μικρό της. Μέχρι τότε, το μικρό θα έχει ενταχθεί πλήρως και θα έχει γίνει δεκτό στην τοπική ομάδα των ρινόκερων. Αλλά για τους νεοφερμένους ρινόκερους σαν τη Μαγκνέτ και τον Μάγκνουμ, η κατάσταση διαφέρει. Αυτοί πρέπει να προσθέσουν τις δικές τους κοπριές στους ήδη υπάρχοντες σωρούς κοπριάς που έχουν δημιουργήσει οι ρινόκεροι της περιοχής, προτού μπορέσουν να τους πλησιάσουν και να τους αγγίξουν. Στη διάρκεια, λοιπόν, των μεγάλων καθημερινών περιπάτων, τα ορφανά ρινοκεράκια «συνεισφέρουν» και αυτά στους σωρούς κοπριάς που ήδη υπάρχουν στο δάσος. Με αυτόν τον τρόπο, οι ντόπιοι ρινόκεροι ανακαλύπτουν τη μυρωδιά τους, την ερευνούν και τελικά την αποδέχονται. Συνεπώς, για να επανεγκατασταθούν στο φυσικό τους περιβάλλον οι ρινόκεροι που έχουν ανατραφεί από ανθρώπους, απαιτείται μια περίπλοκη διαδικασία η οποία μπορεί να πάρει αρκετά χρόνια.

Τι Επιφυλάσσει το Μέλλον για τα Ορφανά;

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση, το 1970 υπήρχαν περίπου 65.000 μαύροι ρινόκεροι στην Αφρική. Σήμερα υπάρχουν λιγότεροι από 2.500. Η δραστική μείωση προκλήθηκε από τους λαθροθήρες που σκοτώνουν τους ρινόκερους για να τους αφαιρέσουν το δέρμα και το κέρατο. Στη μαύρη αγορά, το κέρατο του ρινόκερου αξίζει περισσότερο από ό,τι το βάρος του σε χρυσό. Γιατί είναι τόσο πολύτιμο;

Πρώτα-πρώτα, σε μερικές χώρες της Άπω Ανατολής πολλοί πιστεύουν ότι το κονιορτοποιημένο κέρατο ρίχνει τον πυρετό. Χημικές έρευνες έδειξαν ότι αυτό μπορεί εν μέρει να αληθεύει, αλλά μόνο αν χορηγηθούν ποσότητες πολύ μεγαλύτερες από αυτές που περιέχουν τα σκευάσματα τα οποία κυκλοφορούν. Φυσικά, υπάρχουν πολλά άλλα φάρμακα που ρίχνουν τον πυρετό.

Το κέρατο του ρινόκερου είναι περιζήτητο και για πολιτιστικούς λόγους. Σε κάποια χώρα της Μέσης Ανατολής, τα σκαλιστά στιλέτα έχουν μεγάλη ζήτηση ως σύμβολα ανδρισμού. Ένα στιλέτο με λαβή από κέρατο ρινόκερου θεωρείται τόσο πολύτιμο ώστε οι αγοραστές προθυμοποιούνται να πληρώσουν 580 δολάρια (περ. 180.000 δρχ.) για μια λαβή από καινούριο κέρατο και 1.200 δολάρια (περ. 372.000 δρχ.) για μια λαβή από κέρατο αντίκα.

Εξαιτίας της λαθροθηρίας, η Κένυα έχασε πάνω από το 95 τοις εκατό των ρινόκερών της μέσα σε λιγότερο από 20 χρόνια. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο αριθμός τους είχε πέσει από 20.000 σε 400 μετά βίας. Έκτοτε, λόγω των αυστηρών μέτρων προστασίας, οι ρινόκεροι αυξήθηκαν σε 450. Η Κένυα είναι τώρα μια από τις τρεις μόνο αφρικανικές χώρες στις οποίες ο αριθμός των μαύρων ρινόκερων είτε παραμένει σταθερός είτε αυξάνεται. Άρα, το μέλλον διαγράφεται ευοίωνο για τη Μαγκνέτ και τον Μάγκνουμ, και οι φύλακες που τους φροντίζουν ελπίζουν ότι θα ενωθούν τελικά με τους ρινόκερους της περιοχής και θα μπορέσουν να ζήσουν καλά και για πολύ καιρό.

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Ο Μάγκνουμ (αριστερά) και η Μαγκνέτ σε ηλικία τεσσάρων μηνών