Η Γοητευτική Ομορφιά του Οπαλίου

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στην Αυστραλία

ΕΝΑΣ πολύ γνωστός αγγλικός στίχος λέει ότι ‘τα διαμάντια είναι ο καλύτερος φίλος της γυναίκας’. Αλλά τα διαμάντια δεν είναι τα μόνα που μπορούν να θαμπώσουν τους καταγοητευμένους ιδιοκτήτες τους. Σε ό,τι αφορά τα λαμπερά χρώματα και την εξαίσια ομορφιά, το ποικιλόχρωμο οπάλιο είναι ασύγκριτο!

Το οπάλιο είναι ένας είδος μη κρυσταλλικού διοξειδίου του πυριτίου. Από χημική άποψη μοιάζει πάρα πολύ με την κοινή άμμο. Ωστόσο, περιέχει νερό στη δομή του ως ορυκτό. Πριν από αιώνες, ένα κολλοειδές υδρόπηγμα διοξειδίου του πυριτίου αποτέθηκε σε σχισμές και ρωγμές βράχων. Καθώς το νερό εξατμιζόταν, το πήγμα τελικά σκλήρυνε και μετατράπηκε σε οπάλιο.

Αναζήτηση Κοιτασμάτων Οπαλίου

Ωστόσο, το να ελευθερώσει κανείς το οπάλιο από το βραχώδες σπίτι του δεν είναι εύκολη δουλειά. Βρίσκεται κυρίως σε απομακρυσμένες, ημιερημικές περιοχές, όπου η ζέστη, οι μυριάδες μύγες που βουίζουν και τα περιορισμένα αποθέματα νερού κάνουν συχνά τη ζωή δυσάρεστη. Και όπως συμβαίνει με τις περισσότερες προσπάθειες αναζήτησης κοιτασμάτων, η επιτυχία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σύμπτωση.

Επιπλέον, το 95 τοις εκατό όλου του οπαλίου που έχει ανακαλυφτεί είναι κοινό οπάλιο. Είναι θαμπό και χωρίς αξία. Από το υπόλοιπο οπάλιο που εξορύσσεται, μόνο ένα απειροελάχιστο ποσοστό είναι πολύτιμο οπάλιο, δηλαδή οπάλιο που θεωρείται πολύτιμος λίθος.

Έτσι, ενώ αμύθητα πλούτη ήταν η ανταμοιβή μερικών ατόμων που αναζητούσαν οπάλιο, αναρίθμητοι άλλοι έσκαβαν μάταια. Επί δεκαετίες τα βασικά εργαλεία εκείνου που αναζητά οπάλιο είναι αξίνες, φτυάρια και σφυριά. Πρώτα, σκάβει ένα στενό αγωγό στο σκληρό, ξηρό έδαφος μέχρι να φτάσει στο αργιλώδες επίπεδο όπου είναι πιθανό να βρεθεί οπάλιο. Κατόπιν ανοίγει μια οριζόντια σήραγγα ψάχνοντας, με τη λάμπα στο χέρι, για κάποια αναλαμπή χρώματος που θα του δείξει ότι έχει χτυπήσει φλέβα οπαλίου.

Αυτή η μέθοδος έχει αντικατασταθεί από πιο ακριβό εξοπλισμό. Μερικές εμπορικές εταιρίες φτάνουν τώρα στο επίπεδο του οπαλίου οργώνοντας το έδαφος με μπουλντόζες. Οι περισσότεροι αγωγοί σκάβονται τώρα με μεγάλα μηχανικά τρυπάνια, τα οποία είναι τοποθετημένα πάνω σε φορτηγά. Χρησιμοποιούνται επίσης υπερσύγχρονες μηχανές διάνοιξης σηράγγων στην προσπάθεια ανεύρεσης της φλέβας.

Πώς Αποκτά την Ομορφιά Του

Ασφαλώς, το ακατέργαστο οπάλιο έχει μεγάλη διαφορά από το κατεργασμένο προϊόν. Το ακατέργαστο οπάλιο πρέπει να λαξευτεί και να γυαλιστεί. Έτσι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε δαχτυλίδια, μενταγιόν και άλλα κοσμήματα. Η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου (The World Book Encyclopedia) επισημαίνει: «Εφόσον η ομορφιά του οπαλίου βρίσκεται στις εσωτερικές χρωματικές λάμψεις, δεν χρησιμοποιείται ποτέ πολυεδρική κοπή, όπως στο διαμάντι. Αντίθετα, λαξεύεται έτσι ώστε να του δοθεί ελαφρά στρογγυλεμένη και κυρτή επιφάνεια».

Το πώς το οπάλιο παράγει τους εκθαμβωτικούς ιριδισμούς του αποτελούσε επί πολλά χρόνια μυστήριο. Ωστόσο, οι επιστήμονες μέσω ηλεκτρονικών μικροσκοπίων έχουν αρχίσει να αποκαλύπτουν τα μυστικά του οπαλίου. Το διαμάντι παράγει τα χρώματά του μέσω διάθλασης, δηλαδή διασκορπίζοντας το φως που πέφτει στην επιφάνεια του πολύτιμου λίθου. Η εξωτερική και η εσωτερική δομή του οπαλίου περιθλά το φως, διασπώντας το σε πολλά χρώματα μέσα στο λίθο.

Το βιβλίο Αυστραλιανά Οπάλια σε Χρώμα (Australian Opals in Colour) παρατηρεί: «Αν ο πολύτιμος λίθος περιστραφεί, όλα τα χρώματα θα αλλάξουν. Αυτό το ονομάζουμε ‘παιχνίδισμα των χρωμάτων’, και αυτή η ιδιότητα που έχουν τα οπάλια να αλλάζουν συνεχώς χρώματα είναι που τους προσδίδει τη χαρακτηριστική τους γοητεία».

Παράγοντες που Επηρεάζουν την Τιμή

Προτού, όμως, αγοράσετε ένα οπάλιο θα πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι δεν είναι όλα τα οπάλια συμπαγή. Μερικές φορές ένα λεπτό φύλλο, ή επικάλυμμα, πολύτιμου οπαλίου κολλιέται πάνω σε ένα υποστήριγμα κοινού οπαλίου. Κάτι παρόμοιο γίνεται με τη χρήση τριών κομματιών, οπότε για να προστατευτούν από τα γδαρσίματα προστίθεται ένα άχρωμο καπάκι από χαλαζία. Μολονότι ένα τέτοιο οπάλιο μπορεί να είναι αρκετά όμορφο, το βιβλίο Αυστραλιανά Οπάλια και Πολύτιμοι Λίθοι—Τα Πυροτεχνήματα της Ίδιας της Φύσης (Australian Opals & Gemstones—Nature’s Own Fireworks) δίνει την εξής προειδοποίηση: «Τα οπάλια που αποτελούνται από δύο ή τρία κομμάτια δεν θα πρέπει ποτέ να μπουν σε νερό, απορρυπαντικά, οινόπνευμα ή σε κάποιο υπερηχητικό μηχάνημα καθαρισμού, επειδή είναι ενωμένα και δεμένα με κάποια συγκολλητική ουσία».

Άλλος ένας παράγοντας που παίζει ρόλο στην τιμή είναι το χρώμα της βάσης, ή του υπόβαθρου, του πολύτιμου λίθου. Το μαύρο οπάλιο είναι γενικά η πιο ακριβή ποικιλία. Ονομάζεται μαύρο λόγω του σκούρου υπόβαθρού του, αλλά ο ίδιος ο λίθος παρουσιάζει φαντασμαγορικές χρωματικές παραλλαγές, οι οποίες είναι σχεδόν απεριόριστες. Το ανοιχτόχρωμο ή λευκό οπάλιο είναι συνήθως λιγότερο ακριβό. Αν και αυτή η ποικιλία έχει ένα κιτρινωπό ή λευκό υπόβαθρο, εντούτοις παράγει εκθαμβωτικά χρώματα—ροζ, κόκκινο, πράσινο και μπλε. Εξίσου σπουδαίο στον καθορισμό της αξίας του οπαλίου είναι το αν κυριαρχεί το χρώμα της φωτιάς (το κόκκινο είναι γενικά πιο ακριβό από το πράσινο ή το μπλε) και το σχέδιο των χρωμάτων.

Αλλά είτε το οπάλιο είναι στιλπνό και συμπαγές είτε είναι πιο απλό και αποτελείται από δύο ή τρία κομμάτια, είτε είναι ιριδίζων κόκκινος πολύτιμος λίθος ή απλός μπλε, αποτελεί ένα αριστούργημα που μπορείτε να το βλέπετε και να το απολαμβάνετε.

[Εικόνες στη σελίδα 31]

Περίπου το 95 τοις εκατό του πολύτιμου οπαλίου προέρχεται από την Αυστραλία