Τι Διαμορφώνει την Υγεία Σας—Τι Μπορείτε να Κάνετε
ΑΝΟΜΟΙΑ με το ρύζι ή το αλεύρι, την υγεία δεν μπορεί να τη μοιράσει κάποιος που παρέχει βοήθεια. Η υγεία δεν μπαίνει σε σακούλες, επειδή δεν είναι προϊόν αλλά κατάσταση. «Υγεία», σύμφωνα με τον ορισμό της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO), «είναι η κατάσταση της πλήρους σωματικής, διανοητικής και κοινωνικής ευημερίας». Όμως, τι καθορίζει το βαθμό αυτής της ευημερίας;
Ένα μικρό σπίτι ίσως είναι φτιαγμένο με σανίδες, καρφιά και αυλακωτή λαμαρίνα, αλλά τα διάφορα μέρη συνήθως υποστηρίζονται από τέσσερα γωνιακά δοκάρια. Παρόμοια, η υγεία μας διαμορφώνεται από πολυάριθμους παράγοντες, αλλά όλοι σχετίζονται με τέσσερις «γωνιακούς» παράγοντες. Αυτοί είναι (1) η συμπεριφορά, (2) το περιβάλλον, (3) η ιατρική περίθαλψη και (4) η βιολογική σύνθεση. Όπως ακριβώς μπορείτε να ενισχύσετε το σπίτι σας αναβαθμίζοντας την ποιότητα των δοκαριών, έτσι μπορείτε να καλυτερέψετε την υγεία σας βελτιώνοντας την ποιότητα αυτών των αποφασιστικών παραγόντων. Το ζήτημα είναι: Πώς μπορεί να γίνει αυτό με περιορισμένους πόρους;
Η Συμπεριφορά σας και η Υγεία Σας
Από τους τέσσερις παράγοντες, η συμπεριφορά σας είναι αυτός που βρίσκεται περισσότερο κάτω από τον έλεγχό σας. Αν την αλλάξετε προς το καλύτερο, αυτό μπορεί να βοηθήσει. Βέβαια, η φτώχεια περιορίζει τις αλλαγές που μπορείτε να κάνετε στο διαιτολόγιο και στις συνήθειές σας, αλλά εκμεταλλευόμενοι τις επιλογές που είναι διαθέσιμες, μπορείτε να δείτε αισθητή διαφορά. Προσέξτε το ακόλουθο παράδειγμα.
Μια μητέρα συνήθως πρέπει να διαλέξει μεταξύ του αν θα θηλάσει ή αν θα ταΐσει με μπιμπερό το μωρό της. Ο θηλασμός, λέει το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά, είναι «η καλύτερη εκλογή, τόσο από σωματική όσο και από οικονομική άποψη». Το μητρικό γάλα, λένε οι ειδικοί, είναι «η πλέον υγιεινή τροφή», που παρέχει στο μωρό «ακριβώς τις σωστές ποσότητες πρωτεΐνης, λίπους, λακτόζης, βιταμινών, μεταλλικών στοιχείων και ιχνοστοιχείων που είναι απαραίτητα για αρμονική ανάπτυξη». Το μητρικό γάλα επίσης μεταφέρει πρωτεΐνες που καταπολεμούν τις ασθένειες, δηλαδή αντισώματα, από τη μητέρα στο μωρό, δίνοντας στο βρέφος ευνοϊκό ξεκίνημα όσον αφορά την καταπολέμηση των ασθενειών.
Ιδιαίτερα σε τροπικές χώρες με κακές συνθήκες υγιεινής, ο θηλασμός είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει. Σε αντίθεση με το γάλα που χορηγείται με μπιμπερό, το μητρικό γάλα δεν μπορεί να αραιωθεί υπερβολικά για να εξοικονομηθούν χρήματα, δεν μπορούν να γίνουν λάθη στην παρασκευή του και πάντοτε σερβίρεται από καθαρό «σκεύος». Αντίθετα, «ένα μωρό που τρέφεται με μπιμπερό σε μια φτωχή κοινότητα», παρατηρεί το δελτίο Συνεργασία (Synergy) του Καναδικού Συλλόγου για τη Διεθνή Υγεία, «έχει κατά προσέγγιση 15 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνει από διαρροϊκή ασθένεια και τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνει από πνευμονία από ό,τι ένα μωρό που τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα».
Έπειτα υπάρχει το οικονομικό όφελος. Στον αναπτυσσόμενο κόσμο, το γάλα σε σκόνη κοστίζει ακριβά. Στη Βραζιλία, για παράδειγμα, το τάισμα ενός μωρού με μπιμπερό μπορεί να απαιτεί το ένα πέμπτο του μηνιαίου εισοδήματος μιας φτωχής οικογένειας. Τα χρήματα που εξοικονομούνται από το θηλασμό μπορούν να παρέχουν πιο υγιεινά γεύματα για όλη την οικογένεια—περιλαμβανομένης και της μητέρας.
Με όλα αυτά τα πλεονεκτήματα, θα αναμένατε ότι ο θηλασμός θα παρουσίαζε εκρηκτική αύξηση. Εντούτοις, νοσηλευτές στις Φιλιππίνες αναφέρουν ότι ο θηλασμός εκεί «απειλείται σοβαρά με εξαφάνιση», και μια μελέτη στη Βραζιλία έδειξε ότι ένας από τους κύριους παράγοντες που σχετίζονται με το θάνατο βρεφών από αναπνευστικές λοιμώξεις είναι «η έλλειψη θηλασμού». Το βρέφος σας, ωστόσο, μπορεί να γλιτώσει από αυτή την κατάληξη. Η επιλογή είναι δική σας.
Όμως, οι προσπάθειες που καταβάλλουν οι μητέρες για να προστατέψουν την υγεία του μωρού συχνά υπονομεύονται από την ανθυγιεινή συμπεριφορά άλλων μελών της οικογένειας. Πάρτε για παράδειγμα μια μητέρα στο Νεπάλ. Αυτή μοιράζεται ένα υγρό δωμάτιο με το σύζυγό της και την τρίχρονη κόρη της. Το μικρό δωμάτιο, γράφει το περιοδικό Πανοσκόουπ (Panoscope), είναι γεμάτο καπνούς από την κουζίνα και από τα τσιγάρα. Το παιδί πάσχει από κάποια αναπνευστική λοίμωξη. «Δεν μπορώ να κάνω το σύζυγό μου να κόψει το κάπνισμα», αναστενάζει η μητέρα. «Τώρα αγοράζω τσιγάρα για το σύζυγό μου και φάρμακα για το παιδί μου».
Δυστυχώς, το δίλημμά της γίνεται πιο συνηθισμένο καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες χώρες σπαταλούν εισόδημα που τους είναι πολύ απαραίτητο με το να καπνίζουν. Μάλιστα, για κάθε καπνιστή που κόβει το κάπνισμα στην Ευρώπη ή στις Ηνωμένες Πολιτείες, δύο άνθρωποι αρχίζουν το κάπνισμα στη Λατινική Αμερική ή στην Αφρική. Οι παροδηγητικές διαφημίσεις, αναφέρει το ολλανδικό βιβλίο Κάπνισμα—Εξέταση Όλων των Ζητημάτων (Roken Welbeschouwd), φέρουν μεγάλη ευθύνη. Διαφημίσεις του τύπου «Άριστον: για να έχετε ξάστερο μυαλό» ή «Χρυσό Φύλλο: εξαιρετικά τσιγάρα για εξαιρετικούς ανθρώπους» πείθουν τους φτωχούς ότι το κάπνισμα συνδέεται με την πρόοδο και την ευημερία. Αλλά το αντίθετο αληθεύει. Το κάπνισμα καταναλώνει τα χρήματά σας και φθείρει την υγεία σας.
Σκεφτείτε το εξής. Κάθε φορά που κάποιος καπνίζει ένα τσιγάρο, μειώνει την αναμενόμενη διάρκεια ζωής του κατά δέκα λεπτά και αυξάνει την πιθανότητα να πάθει καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο, καθώς και καρκίνο του πνεύμονα, του φάρυγγα, του στόματος και άλλες ασθένειες. Το περιοδικό Χρονικό του Ο.Η.Ε. (UN Chronicle) αναφέρει: «Παγκόσμια, η χρήση καπνού είναι η ασύγκριτα μεγαλύτερη αιτία πρόωρου θανάτου και αναπηρίας η οποία μπορεί να αποφευχτεί». Παρακαλούμε προσέξτε ότι λέει ‘αιτία η οποία μπορεί να αποφευχτεί’. Μπορείτε να σβήσετε το τελευταίο σας τσιγάρο.
Φυσικά, υπάρχουν πολλές άλλες επιλογές όσον αφορά τη συμπεριφορά οι οποίες επηρεάζουν την υγεία σας. Το πλαίσιο στη σελίδα 11 αυτού του άρθρου παραθέτει ύλη που μπορείτε να διαβάσετε στη βιβλιοθήκη μιας Αίθουσας Βασιλείας των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Είναι αλήθεια ότι το να ενημερωθείτε απαιτεί προσπάθεια. Ωστόσο, ένα στέλεχος της WHO λέει: «Δεν μπορεί να υπάρξει υγεία αν δεν υπάρχουν διαφωτισμένοι άνθρωποι που έχουν πληροφορηθεί και εκπαιδευτεί για την κατάσταση της υγείας τους». Έτσι, κάντε αυτό το δωρεάν βήμα που προάγει την υγεία: Εκπαιδευτείτε.
Υγεία και Περιβάλλον του Σπιτιού
Το περιβάλλον που επηρεάζει περισσότερο την υγεία σας, δηλώνει το βιβλίο Οι Φτωχοί Πεθαίνουν Νέοι (The Poor Die Young), είναι το σπίτι σας και η γειτονιά σας. Το περιβάλλον σας μπορεί να αποτελεί κίνδυνο για την υγεία εξαιτίας του νερού. Μολύνσεις, δερματικές ασθένειες, διάρροια, χολέρα, δυσεντερία, τυφοειδής πυρετός και άλλες παθήσεις προκαλούνται από ανεπαρκές και ακάθαρτο νερό.
Αν το πλύσιμο των χεριών σας δεν απαιτεί παρά μόνο να ανοίξετε μια βρύση, ίσως είναι δύσκολο να εκτιμήσετε πόσο χρόνο δαπανούν οι άνθρωποι που δεν έχουν τρεχούμενο νερό στα σπίτια τους για να φέρουν νερό κάθε μέρα. Συχνά πάνω από 500 άτομα χρησιμοποιούν μία βρύση. Αυτό απαιτεί αναμονή. Αλλά οι άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα εργάζονται πολλές ώρες, και η αναμονή, σημειώνει το βιβλίο Περιβαλλοντικά Προβλήματα στις Πόλεις του Τρίτου Κόσμου (Environmental Problems in Third World Cities), «στερεί χρόνο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την απόκτηση εισοδήματος». Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, το ότι για να εξοικονομήσει χρόνο μια οικογένεια έξι ατόμων συνήθως φέρνει στο σπίτι λιγότερους από τους 30 κουβάδες νερό που είναι απαραίτητοι κάθε μέρα για μια οικογένεια αυτού του μεγέθους. Αλλά έπειτα δεν υπάρχει αρκετό νερό για το πλύσιμο της τροφής, των πιάτων και των ρούχων και για προσωπική υγιεινή. Αυτό οδηγεί σε συνθήκες που, με τη σειρά τους, προσελκύουν ψείρες και μύγες, οι οποίες βάζουν σε κίνδυνο την υγεία της οικογένειας.
Σκεφτείτε την εξής περίπτωση. Αν εξαρτιόσασταν από ένα ποδήλατο για να πάτε στην απομακρυσμένη εργασία σας, θα θεωρούσατε απώλεια το να αφιερώνετε κάποιο χρόνο κάθε εβδομάδα για να λαδώνετε την αλυσίδα, να ρυθμίζετε τα φρένα ή να αλλάζετε μια ακτίνα; Όχι, επειδή καταλαβαίνετε ότι, ακόμη και αν κερδίσετε λίγες ώρες τώρα παραμελώντας τη συντήρηση, ίσως χάσετε μια ολόκληρη μέρα εργασίας αργότερα όταν χαλάσει το ποδήλατό σας. Παρόμοια, ίσως κερδίζετε μερικές ώρες και λίγα χρήματα κάθε εβδομάδα αν δεν φέρνετε αρκετό νερό για να διατηρήσετε την υγεία σας, αλλά αργότερα ίσως χάσετε πολλές μέρες και χρήματα όταν, λόγω κακής συντήρησης, φθαρεί η υγεία σας.
Η μεταφορά αρκετού νερού μπορεί να γίνει οικογενειακή υπόθεση. Αν και οι τοπικές συνήθειες ίσως υπαγορεύουν ότι η μητέρα και τα παιδιά είναι αυτοί που μεταφέρουν το νερό, κάποιος στοργικός πατέρας δεν θα αρνηθεί να προσφέρει τη δύναμή του για να μεταφέρει και ο ίδιος νερό.
Αφού το νερό φτάσει στο σπίτι, όμως, εγείρεται ένα δεύτερο πρόβλημα—πώς να διατηρηθεί καθαρό. Ειδικοί σε θέματα υγείας συμβουλεύουν: Μην αποθηκεύετε το νερό που πρόκειται να πιείτε και το νερό που έχετε για άλλες χρήσεις στο ίδιο μέρος. Πάντοτε να σκεπάζετε το δοχείο στο οποίο αποθηκεύετε νερό με ένα καπάκι που να κλείνει ερμητικά. Να αφήνετε το νερό να κάθεται λίγο έτσι ώστε οι ακαθαρσίες να κατασταλάζουν στον πάτο. Μην αγγίζετε το νερό με τα δάχτυλά σας όταν το βγάζετε από το δοχείο, αλλά να χρησιμοποιείτε μια καθαρή κούπα με μακρύ χερούλι. Να καθαρίζετε τα δοχεία του νερού τακτικά με χλωριούχο διάλυμα, και έπειτα να τα ξεβγάζετε με καθαρό νερό. Και το βρόχινο νερό; Αυτό σίγουρα συμφέρει (αρκεί να βρέξει!), και μπορεί να είναι καθαρό αν μαζί με το βρόχινο νερό δεν παρασύρονται βρωμιές μέσα στη δεξαμενή και αν η δεξαμενή είναι προφυλαγμένη από έντομα και τρωκτικά και άλλα ζώα.
Όταν αμφιβάλλετε για το αν το νερό είναι καθαρό, η WHO συστήνει να προσθέτετε σε αυτό μια ουσία που απελευθερώνει χλώριο, όπως υποχλωριώδες νάτριο ή υποχλωριώδες ασβέστιο. Είναι αποτελεσματικό και φτηνό. Στο Περού, παραδείγματος χάρη, αυτή η μέθοδος κοστίζει σε μια μέση οικογένεια λιγότερο από πεντακόσιες δραχμές το χρόνο.
Υγεία και Υγειονομική Περίθαλψη
Συνήθως οι φτωχοί γνωρίζουν μόνο δύο είδη υγειονομικής περίθαλψης: (1) αυτήν που είναι διαθέσιμη αλλά δεν είναι προσιτή από οικονομική άποψη και (2) αυτήν που είναι προσιτή από οικονομική άποψη αλλά δεν είναι διαθέσιμη. Η Ντόνα Μαρία, ένα από τα περίπου 650.000 άτομα που ζουν στις φτωχογειτονιές του Σάο Πάουλο, εξηγεί την πρώτη περίπτωση: «Για εμάς, η καλή υγειονομική περίθαλψη είναι σαν ένα είδος στη βιτρίνα κάποιου πολυτελούς εμπορικού κέντρου. Μπορούμε να την κοιτάζουμε, αλλά δεν μπορούμε να την αποκτήσουμε». (Περιοδικό Φαντάαρ [Vandaar]) Πράγματι, η Ντόνα Μαρία ζει σε μια πόλη όπου τα νοσοκομεία παρέχουν χειρουργικές επεμβάσεις μπάι-πας, μεταμοσχεύσεις, αξονικές τομογραφίες και άλλες ιατρικές μεθόδους υψηλής τεχνολογίας. Για εκείνη, όμως, αυτά τα πράγματα δεν είναι προσιτά από οικονομική άποψη.
Αν η υγειονομική περίθαλψη που δεν είναι προσιτή από οικονομική άποψη είναι σαν ένα είδος πολυτελείας σε κάποιο εμπορικό κέντρο, τότε η προσιτή υγειονομική περίθαλψη μοιάζει περισσότερο με ένα φτηνό είδος το οποίο προσπαθούν να πάρουν ταυτόχρονα εκατοντάδες πελάτες που σπρώχνουν ο ένας τον άλλον. Ένα πρόσφατο δημοσίευμα από μια χώρα της Νότιας Αμερικής παρατήρησε: ‘Οι άρρωστοι στέκονται στην ουρά δυο μέρες για να τους δει κάποιος γιατρός. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα κρεβάτια. Τα δημόσια νοσοκομεία δεν έχουν χρήματα, φάρμακα και τρόφιμα. Το σύστημα υγείας πάσχει’.
Για να βελτιώσει την πάσχουσα υγειονομική περίθαλψη για τις μάζες, η WHO έχει σταδιακά στρέψει το έργο της από τον έλεγχο των ασθενειών στην προώθηση της υγείας, με το να εκπαιδεύει ανθρώπους στην πρόληψη και στον έλεγχο των ασθενειών. Προγράμματα που προωθούν την πρωταρχική υγειονομική περίθαλψη, όπως τη σωστή διατροφή, το καθαρό νερό και τη βασική υγιεινή, γράφει το περιοδικό Χρονικό του Ο.Η.Ε., έχουν ως αποτέλεσμα «μια ουσιαστική βελτίωση στην παγκόσμια υγεία». Ωφελούν εσάς αυτά τα προγράμματα; Ένα από αυτά ίσως σας έχει ωφελήσει. Ποιο; Το Διευρυμένο Πρόγραμμα Ανοσοποίησης (EPI).
«Ο εμβολιαστής έχει αντικαταστήσει τον ταχυδρόμο και έχει γίνει ο πιο οικείος επισκέπτης στα σπίτια και στα χωριουδάκια», σημειώνει μια έκθεση για το EPI. Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, γίνονταν εμβολιασμοί από τον Αμαζόνιο μέχρι τα Ιμαλάια, και ως το 1990, ανέφερε η WHO, το 80 τοις εκατό των βρεφών παγκόσμια είχαν εμβολιαστεί για να προφυλαχτούν από έξι φονικές ασθένειες.a Κάθε χρόνο, το EPI σώζει τις ζωές τριών εκατομμυρίων παιδιών και πλέον. Άλλα 450.000 παιδιά που ίσως να είχαν μείνει ανάπηρα μπορούν να περπατήσουν, να τρέξουν και να παίξουν. Έτσι, για να αποτρέψουν τις ασθένειες, πολλοί γονείς παίρνουν την προσωπική απόφαση να εμβολιάσουν τα παιδιά τους.
Μερικές φορές δεν μπορείτε να αποτρέψετε κάποια αρρώστια, αλλά ίσως έχετε τη δυνατότητα να την ελέγξετε. «Έχει υπολογιστεί ότι πολύ περισσότερη από τη μισή υγειονομική περίθαλψη», αναφέρει το περιοδικό Παγκόσμια Υγεία (World Health), «είναι αυτοφροντίδα ή περίθαλψη που παρέχει η οικογένεια». Ένα είδος τέτοιας αυτοφροντίδας είναι ένα απλό, φτηνό μείγμα αλατιού, ζάχαρης και καθαρού νερού, το οποίο αποκαλείται διάλυμα ενυδάτωσης που χορηγείται από το στόμα (ORS).
Πολλοί γιατροί θεωρούν τη θεραπεία ενυδάτωσης που χορηγείται από το στόμα, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση του παραπάνω διαλύματος, ως την πλέον αποτελεσματική θεραπεία για την αφυδάτωση που οφείλεται στη διάρροια. Αν χρησιμοποιηθεί σε παγκόσμια κλίμακα για να ελέγξει τα 1,5 δισεκατομμύριο περιστατικά διάρροιας που συμβαίνουν κάθε χρόνο στις αναπτυσσόμενες χώρες, ένα μικρό πακετάκι αλατούχου ORS που κοστίζει μόνο 10 σεντς (περ. 25 δρχ.) θα μπορούσε να σώσει τη ζωή πολλών από τα 3,2 εκατομμύρια παιδιά που πεθαίνουν από διαρροϊκές ασθένειες κάθε χρόνο.
Θα μπορούσε, αλλά η χρήση αντιδιαρροϊκών φαρμάκων σε μερικές χώρες, δηλώνει το δελτίο Παρακολούθηση Βασικών Φαρμάκων (Essential Drugs Monitor) της WHO, συνεχίζει να είναι «πολύ πιο διαδεδομένη από τη χρήση του ORS». Σε μερικές αναπτυσσόμενες χώρες, για παράδειγμα, τα φάρμακα χρησιμοποιούνται τρεις φορές συχνότερα για την αντιμετώπιση της διάρροιας από ό,τι το ORS. «Αυτή η περιττή χρήση φαρμάκων είναι εξαιρετικά δαπανηρή», παρατηρεί το δελτίο. Οι φτωχές οικογένειες ίσως μάλιστα χρειαστεί να πουλήσουν τρόφιμα για αυτόν το σκοπό. Επιπλέον, προειδοποιεί, τα αντιδιαρροϊκά φάρμακα δεν έχουν καμία αποδεδειγμένη πρακτική αξία, και μερικά είναι επικίνδυνα. «Οι γιατροί δεν πρέπει να συνταγογραφούν τέτοια φάρμακα, . . . και οι οικογένειες δεν πρέπει να τα αγοράζουν».
Αντί να υποδείξει φάρμακα, η WHO προτείνει τα ακόλουθα για την αντιμετώπιση της διάρροιας. (1) Προλάβετε την αφυδάτωση δίνοντας στο παιδί περισσότερα υγρά, όπως ρυζόνερο ή τσάι. (2) Αν το παιδί παρ’ όλα αυτά πάθει αφυδάτωση, επισκεφτείτε κάποιο γιατρό για να εκτιμήσει την κατάσταση και δώστε στο παιδί ORS. (3) Να τρέφετε το παιδί κανονικά όσο καιρό διαρκούν τα συμπτώματα και έπειτα από αυτά. (4) Αν το παιδί έχει σοβαρή αφυδάτωση, πρέπει να του χορηγηθεί ενδοφλέβια ενυδάτωση.b
Αν δεν μπορείτε να βρείτε συσκευασμένο ORS, ακολουθήστε προσεκτικά την εξής απλή συνταγή: Ανακατέψτε ένα κοφτό κουταλάκι του τσαγιού μαγειρικό αλάτι, οχτώ κοφτά κουταλάκια του τσαγιού ζάχαρη και ένα λίτρο (πέντε ποτήρια των 200 ml το καθένα) καθαρό νερό. Δώστε ένα ποτήρι ύστερα από κάθε διαρροϊκή κένωση, μισό ποτήρι για τα μικρά παιδιά. Δείτε το πλαίσιο στη σελίδα 10 για περισσότερες πληροφορίες γύρω από αυτό το ζήτημα.
Τι θα πούμε, όμως, για τον τέταρτο παράγοντα, τη βιολογική μας σύνθεση; Πώς μπορεί να επηρεαστεί; Το επόμενο άρθρο εξετάζει αυτό το ερώτημα.
[Υποσημειώσεις]
a Αυτές οι έξι είναι η διφθερίτιδα, η ιλαρά, ο κοκίτης, η πολιομυελίτιδα, ο τέτανος και η φυματίωση. Η WHO συστήνει να περιληφθεί στα προγράμματα ανοσοποίησης και η ηπατίτιδα Β, η οποία σκοτώνει πολύ περισσότερους ανθρώπους από όσους σκοτώνει τώρα το AIDS.
b Τσιμπήστε το δέρμα της κοιλιάς του παιδιού. Αν το δέρμα χρειάζεται περισσότερο από δύο δευτερόλεπτα για να επανέλθει στη φυσιολογική κατάσταση, ίσως το παιδί έχει σοβαρή αφυδάτωση.
[Πλαίσιο στη σελίδα 8, 9]
ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ—ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ;
Για να βρει την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, το Ξύπνα! μίλησε με τον Δρ Μάικλ Ο’ Κάρολ, εκπρόσωπο της WHO στη Νότια Αμερική. Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα.
‘ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΑΜΕ ένα σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που βασίζεται στην ιατρική προσέγγιση όσον αφορά την υγεία. Αν είσαι άρρωστος, πηγαίνεις στο γιατρό. Ξεχνάς ότι ήπιες δυο μπουκάλια ουίσκι. Ξεχνάς ότι ποτέ δεν ασκείσαι. Επισκέπτεσαι το γιατρό και λες: «Γιατρέ, κάνε με καλά». Έπειτα ο γιατρός βάζει κάτι στο στόμα σου, σου κάνει μια ένεση, κόβει κάτι, ή προσθέτει κάτι. Μιλάω χονδρικά, όπως θα καταλάβετε, μόνο και μόνο για να σας εξηγήσω το σημείο, αλλά αυτού του είδους η ιατρική προσέγγιση έχει επικρατήσει. Έχουμε εσφαλμένα αναγάγει τα προβλήματα της κοινωνίας σε ιατρικά προβλήματα. Οι αυτοκτονίες, ο υποσιτισμός και τα ναρκωτικά έχουν γίνει ιατρικά προβλήματα. Αλλά δεν είναι. Δεν είναι ούτε καν προβλήματα υγείας. Είναι κοινωνικά προβλήματα με συνέπειες στην υγεία και στην ιατρική.
Έπειτα, τα τελευταία 20 χρόνια, οι άνθρωποι είπαν: «Ε, μια στιγμή. Κάτι δεν πάει καλά. Πρέπει να αναπροσδιορίσουμε το τι σημαίνει υγεία». Αναπτύχτηκαν μερικές αρχές στις οποίες βασίζεται η προσέγγιση της πρωταρχικής υγειονομικής περίθαλψης, όπως οι εξής:
Είναι πιο ανθρώπινο και πιο οικονομικό σε τελική ανάλυση να προλαμβάνεις τις ασθένειες παρά να τις γιατρεύεις. Είναι, παραδείγματος χάρη, ενάντια σε αυτή την αρχή το να χτίσεις μια κλινική για εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς όταν δεν κάνεις τίποτα για τα αίτια. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα θεραπεύσεις τις ασθένειες όταν προκύψουν. Φυσικά θα το κάνεις αυτό. Αν υπάρχει μια τρύπα στο δρόμο που προξενεί ατυχήματα κάθε μέρα της εβδομάδας, θα περιθάλψεις τον κακόμοιρο άνθρωπο που πέφτει και σπάει τα πόδια του, αλλά πιο ανθρώπινο και οικονομικό είναι να κάνεις το εξής: Να κλείσεις την τρύπα.
Μια άλλη αρχή είναι να χρησιμοποιείς αποτελεσματικά τους πόρους σου όσον αφορά την υγεία. Είναι ενάντια σε αυτή την αρχή το να στέλνεις κάποιον σε ένα ιατρείο για ένα πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπιστεί στο σπίτι. Ή να στέλνεις κάποιον σε ένα υπερσύγχρονο νοσοκομείο για να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα που θα μπορούσε να είχε λυθεί σε κάποιο ιατρείο. Ή να στέλνεις ένα γιατρό, που έχει σπουδάσει δέκα χρόνια στο πανεπιστήμιο, να κάνει εμβόλια ενώ κάποιος που έχει εκπαιδευτεί έξι μήνες μπορεί να κάνει την ίδια δουλειά. Όταν αυτός ο γιατρός χρειαστεί να κάνει τη δουλειά για την οποία σπούδασε, θα πρέπει να είναι διαθέσιμος. Αυτό μας λέει η πρωταρχική υγειονομική περίθαλψη: Να εκπαιδεύετε τους ανθρώπους, να προλαμβάνετε τις ασθένειες και να χρησιμοποιείτε σοφά τους πόρους σας όσον αφορά την υγεία’.
[Πλαίσιο στη σελίδα 10]
ΑΛΛΟ ΕΝΑ ORS ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΛΕΡΑ
Η WHO τώρα συστήνει να χρησιμοποιείται ένα διάλυμα ενυδάτωσης που χορηγείται από το στόμα (ORS) με βάση το ρύζι, αντί για το καθιερωμένο ORS με βάση τη γλυκόζη, για τη θεραπεία ασθενών που πάσχουν από χολέρα. Μελέτες δείχνουν ότι ασθενείς που έπασχαν από χολέρα και στους οποίους δόθηκε ORS με βάση το ρύζι είχαν 33 τοις εκατό λιγότερες κενώσεις και συντομότερα περιστατικά διάρροιας από τους ασθενείς που έπασχαν από χολέρα και στους οποίους δόθηκε καθιερωμένο ORS. Ένα λίτρο ORS με βάση το ρύζι φτιάχνεται αντικαθιστώντας τα 20 γραμμάρια ζάχαρης με 50 ως 80 γραμμάρια βρασμένου ρυζάλευρου.—Παρακολούθηση Βασικών Φαρμάκων.
[Πλαίσιο στη σελίδα 11]
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ ΓΙΑ . . .
τη Συμπεριφορά: «Καλή Υγεία—Πώς θα την Αποκτήσετε;» (Ξύπνα!, 8 Δεκεμβρίου 1989) «Ο Καπνός και η Υγεία Σας—Έχουν Πράγματι Κάποια Σχέση;» (Ξύπνα!, 8 Ιουλίου 1989) «Βοηθήστε τα Παιδιά να μην Πεθάνουν!» (Ξύπνα!, 22 Σεπτεμβρίου 1988) «Τι Κάνει το Αλκοόλ Στο Σώμα Σας»—Ξύπνα!, 8 Αυγούστου 1980.
το Περιβάλλον: «Αντιμετωπίστε Μ’ Επιτυχία την Πρόκληση της Καθαριότητας» (Ξύπνα!, 22 Σεπτεμβρίου 1988) «Μένοντας Καθαρός, Είσθε Υγιής!»—Ξύπνα!, 22 Φεβρουαρίου 1978.
την Υγειονομική περίθαλψη: «Άλλα Ζωοσωτήρια Μέτρα» (Ξύπνα!, 22 Σεπτεμβρίου 1988) «Ένα Αλατούχο Ποτό που Σώζει Ζωές!»—Ξύπνα!, 22 Φεβρουαρίου 1986.
[Εικόνα στη σελίδα 7]
Η συλλογή νερού απαιτεί αναμονή και κόπο
[Ευχαριστίες]
Mark Peters/Sipa Press
[Εικόνα στη σελίδα 9]
Επαρκές καθαρό νερό—απαίτηση για καλή υγεία
[Ευχαριστίες]
Mark Peters/Sipa Press