Ματιές στον Κόσμο

«Ο Άγνωστος Πλανήτης»

Τρία είδη πιθήκων που ήταν προηγουμένως άγνωστα βρέθηκαν στο βροχερό δάσος του Αμαζονίου μέσα σε δύο μόνο χρόνια. Παγκόσμια, κατά μέσο όρο τρία νέα είδη πουλιών ανακαλύπτονται κάθε χρόνο. Περίπου 1.200 είδη σκαθαριών βρέθηκαν στη διάρκεια μιας μελέτης που αφορούσε 19 δέντρα στον Παναμά, και το 80 τοις εκατό από αυτά δεν ήταν γνωστά στο παρελθόν. Το περιοδικό Πηγές της ΟΥΝΕΣΚΟ (UNESCO Sources) σημειώνει τα εξής: «Τεράστιοι αριθμοί μορφών ζωής παραμένουν άγνωστοι σε εμάς». Για παράδειγμα, «υπολογίζεται ότι το 40 τοις εκατό των ψαριών του γλυκού νερού της Νότιας Αμερικής παραμένει αταξινόμητο. . . . Και τι πρόκειται να βρούμε στα βάθη των ωκεανών που είναι ανεξερεύνητα σε μεγάλο βαθμό;» Το πρόβλημα εντείνεται όταν σκεφτείτε τους τεράστιους αριθμούς μικρότερων μορφών ζωής: τα βακτήρια, τους μύκητες, τους νηματώδεις, τα αραχνίδια, τα έντομα και τα φυτά που δεν έχουν ανακαλυφτεί ακόμη. Μόνο «ένα γραμμάριο τροπικού χώματος, για παράδειγμα, μπορεί να περιέχει ως και 90 εκατομμύρια βακτήρια και μικρόβια». Μερικοί υπολογίζουν ότι ο αριθμός των ειδών στη γη ίσως «φτάνει τα 200 εκατομμύρια», αναφέρει το ίδιο περιοδικό. Παρά την εκτεταμένη εξερεύνηση, η γη εξακολουθεί να είναι «ο άγνωστος πλανήτης».

Ξαφνική Αλλαγή Αξιών στον Καναδά

«Σε λιγότερο από μια γενιά, οι Καναδοί—τόσο οι Άγγλοι όσο και οι Γάλλοι—απέρριψαν την εξουσία της εκκλησίας, το κράτος και τα μονοπώλια και ολιγοπώλια τα οποία παρείχαν ευμάρεια και τάξη στην αγορά και στην κοινωνία», αναφέρει η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star). Γιατί; Επιζητούν άμεση υλική ικανοποίηση. Υπάρχει μια προσπάθεια να «τα έχουν όλα», τώρα. «Ο Ιουδαιοχριστιανικός ηθικός κώδικας έχει αντικατασταθεί από τον κοσμικό ανθρωπισμό, η Καθολική ορθοδοξία από τον υλικό ηδονισμό. Ελάχιστοι είναι πρόθυμοι να αναβάλουν την ικανοποίηση για την άλλη ζωή, και ακόμη λιγότεροι για τα γηρατειά», προσθέτει η εφημερίδα. Ο Θεός δεν θεωρείται πια υπερφυσικό ον. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει φόβος, δεν υπάρχει ενοχή. Τα πνευματικά ενδιαφέροντα φθίνουν, εφόσον όλες οι προσπάθειες κατευθύνονται στη μεγιστοποίηση των αμοιβών του υλικού κόσμου.

Πρόβλεψη για τον 20ό Αιώνα

Θα μπορούσε κάποιος που ζούσε τον προηγούμενο αιώνα να φανταστεί διάφορες σύγχρονες εξελίξεις όπως είναι τα αυτοκίνητα, οι μαζικές συγκοινωνίες, η ηλεκτρονική μουσική και οι συσκευές φαξ; Το 1863, ο Γάλλος μυθιστοριογράφος Ιούλιος Βερν, πασίγνωστος από έργα όπως Ο Γύρος του Κόσμου σε 80 Μέρες και 20.000 Λεύγες Κάτω από τη Θάλασσα, πρόβλεψε αυτές καθώς και άλλες εξελίξεις σε ένα ως τώρα αδημοσίευτο μυθιστόρημα με τίτλο Το Παρίσι στον 20ό Αιώνα (Paris in the 20th Century). Αν και ο εκδότης του Βερν το απέρριψε ως πολύ ακραίο και μη πιστευτό, το έργο αυτό που βρέθηκε πρόσφατα σκιαγραφεί μια εκπληκτικά ακριβή εικόνα της ζωής στον 20ό αιώνα μας, περιλαμβάνοντας τα προηγμένα όπλα, την ηλεκτρική καρέκλα, τη μόλυνση και την κυκλοφοριακή συμφόρηση. Ο Βερν προείδε ένα βιαστικό κόσμο που έπαψε να ενδιαφέρεται για τα κλασικά επιτεύγματα και τον πολιτισμό του παρελθόντος, μια κοινωνία υποδουλωμένη στην εμπορικοποίηση και εθισμένη στην τεχνολογία. Η εφημερίδα Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν (International Herald Tribune) του Παρισιού παρατήρησε: «Ο Βερν, όχι μόνο πρόβλεψε πολλά επιτεύγματα της σύγχρονης τεχνολογίας, αλλά επίσης διέκρινε μερικές από τις πιο τρομακτικές συνέπειες».

Κύμα Εγκλήματος στην Ιαπωνία

Η Ιαπωνία, η οποία μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν ότι ήταν σχετικά απαλλαγμένη από το έγκλημα, αντιμετωπίζει ένα κύμα εγκλήματος το οποίο η αστυνομία αποδίδει στην ύφεση, στο αυξανόμενο λαθρεμπόριο όπλων και στη φθίνουσα δύναμη του οργανωμένου εγκλήματος. Σύμφωνα με τον αξιωματικό της αστυνομίας Τάκατζι Κουνιμάτσου, τα εγκλήματα που διαπράττονται με όπλα έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ και, αν αφεθούν ανεξέλεγκτα, θα «συνταράξουν το θεμέλιο της δημόσιας τάξης» στην Ιαπωνία. Σύμφωνα με την εφημερίδα Μαϊνίτσι Ντέιλι Νιουζ (Mainichi Daily News), αυξάνονται και τα εγκλήματα που διαπράττονται από «κοινούς ανθρώπους», γεγονός που εν μέρει οφείλεται στο «αμείωτο άγχος που δημιουργεί ο συνωστισμένος τρόπος ζωής της πόλης». Προκειμένου να βοηθήσει τους κατοίκους της πόλης να επιβιώσουν, ο καθηγητής της κοινωνιολογίας Σουσούμου Όντα πρόσφερε τις ακόλουθες εισηγήσεις: Να τηρείτε τους βασικούς κανόνες ευγένειας, όπως το να ανταποδίδετε το χαιρετισμό, να λέτε «συγνώμη» όταν χρειάζεται και να χαμογελάτε «για να αποδιώχνετε οποιαδήποτε αίσθηση έχθρας». Να μάθετε την τέχνη της ευγενικής άρνησης. Κάντε το συνήθειά σας να χρησιμοποιείτε τις αλυσίδες ασφάλειας στις πόρτες. Να θεωρείτε την αστυνομία σύμμαχο. Επίσης, «να μη θεωρείτε την εκπαίδευση στις πολεμικές τέχνες μέσο αυτοπροστασίας από το έγκλημα—το πιθανότερο είναι ότι κάποιος θα τραυματιστεί σοβαρά».

Κίνδυνοι από Μεταγγίσεις Αίματος

«Ακόμα και αν γίνονταν εξονυχιστικοί έλεγχοι στο απόθεμα αίματος του Καναδά για χίλια χρόνια, οι μεταγγίσεις αίματος θα εξακολουθούσαν να εγκυμονούν κινδύνους», ανέφερε η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star). Καταθέτοντας ενώπιον μιας επιτροπής που έκανε έρευνα γύρω από το πόσο ασφαλές είναι το απόθεμα αίματος του Καναδά, ο Δρ Γουίλιαμ Νομπλ, του Νοσοκομείου Σεν Μάικλ, είπε: «(Οι κίνδυνοι) υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντοτε». Οι κίνδυνοι από μεταγγίσεις αίματος περιλαμβάνουν «τα πάντα, από αλλεργική αντίδραση μέχρι προσβολή από AIDS μέσω αίματος που έχει δωρηθεί», λέει η ίδια εφημερίδα. Ειδικοί στην πραγματοποίηση μεταγγίσεων αίματος ισχυρίζονται ότι ολοένα και περισσότεροι ασθενείς σήμερα ανησυχούν μήπως προσβληθούν από AIDS μέσω του αίματος. Ο Δρ Νομπλ αναφέρει: «Ποτέ δεν περνάει μέρα χωρίς να κάνουμε κάποια συζήτηση σχετικά με το ‘Πρέπει να κάνω μετάγγιση στον ασθενή ή όχι;’»

Όργανα Αρκούδας

«Το παράνομο εμπόριο οργάνων της μαύρης αρκούδας από τον Καναδά μπορεί να είναι πιο προσοδοφόρο και από τη συμμετοχή στο διεθνές εμπόριο ναρκωτικών», ισχυρίζεται η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star). Υπάρχει μια ασυνήθιστη ζήτηση για τη χοληδόχο κύστη και τα πόδια της μαύρης αρκούδας από άτομα που ασκούν την παραδοσιακή ιατρική στις πιο εύπορες χώρες της Ασίας, όπως είναι η Κίνα, η Νότια Κορέα, η Ιαπωνία, η Ταϊβάν και το Χονγκ Κονγκ. «Ένας αξιωματικός της αστυνομίας της Καλιφόρνιας υπολόγισε ότι η ‘λιανική τιμή’ (η αξία για τον τελικό αγοραστή) για ένα κιλό κύστη αρκούδας στην Ασία ανερχόταν σε περισσότερο από ένα εκατομμύριο δολάρια [περ. 230 εκατ. δρχ.] όταν η χολή ‘νοθευόταν’ (αραιωνόταν) με χολή από αγελάδες ή γουρούνια», προσθέτει η ίδια εφημερίδα. «Συγκριτικά, η λιανική τιμή της κοκαΐνης στο Τορόντο υπολογίζεται ότι είναι 100.000 δολάρια [περ. 23 εκατ. δρχ.] το κιλό». Η ειδική σε ό,τι αφορά είδη που απειλούνται με εξαφάνιση Καρόλ Σεν Λοράν, από το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση/Καναδά, λέει: «Πρόκειται για μια τεράστια επιχείρηση». Εκφράζεται φόβος ότι η ζήτηση για όργανα αρκούδας θα συνεχίσει να κλιμακώνεται. Ο πληθυσμός της αρκούδας έχει ήδη εξαλειφτεί από την Ασία σε μεγάλο βαθμό.

Είδη που Απειλούνται με Εξαφάνιση στη Βραζιλία

«Η Βραζιλία έχει τρεις φορές περισσότερα τροπικά δάση από οποιαδήποτε άλλη χώρα, είναι η πρώτη στον κόσμο σε βιολογική ποικιλία και επίσης έχει την πιο πολυποίκιλη πανίδα θηλαστικών, 460 είδη, στην επικράτειά της», λέει η εφημερίδα Ο Εστάντο ντε Σ. Πάουλο (O Estado de S. Paulo). «Όμως, η Βραζιλία είναι επίσης η πρώτη σε είδη που απειλούνται με εξαφάνιση, 310, από τα οποία τα 58 είναι θηλαστικά». Μολονότι κανένα θηλαστικό δεν έχει εξαφανιστεί μέχρι στιγμής, «το 12 τοις εκατό των θηλαστικών της Βραζιλίας βρίσκεται σε κίνδυνο», όπως είναι «ο λεοντοπίθηκος, ο οποίος υπάρχει μόνο στη Βραζιλία». Μερικά είδη που απειλούνται με εξαφάνιση «ζουν σε τόσο περιορισμένες περιοχές ώστε οποιαδήποτε παρέμβαση στο φυσικό τους περιβάλλον μπορεί να οδηγήσει στην εξάλειψή τους». Σύμφωνα με την εφημερίδα, ένα είδος θεωρείται ότι έχει εκλείψει αν περάσουν 50 χρόνια χωρίς να βρεθεί κάποιο δείγμα στο φυσικό του περιβάλλον.

Κάτοικοι του Πλανήτη

Σύμφωνα με στατιστικές του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό (UNFPA), ο αριθμός των κατοίκων του πλανήτη ανήλθε σε 5,66 δισεκατομμύρια στα μέσα του 1994. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σε 6 δισεκατομμύρια ως το 1998, σε 8,5 δισεκατομμύρια ως το έτος 2025 και σε 10 δισεκατομμύρια ως το 2050, ενώ σχεδόν όλη αυτή η αύξηση θα σημειωθεί στην Ασία, στην Αφρική και στη Λατινική Αμερική. Η Αφρική, με ετήσιο ρυθμό αύξησης του πληθυσμού 2,9 τοις εκατό, είναι η πιο γοργά αυξανόμενη περιοχή στον κόσμο. Η Ευρώπη έχει το χαμηλότερο ρυθμό αύξησης—0,3 τοις εκατό. Το UNFPA αναφέρει επίσης ότι, μέχρι το τέλος του αιώνα, σε πέντε μόλις χρόνια από τώρα, οι μισοί άνθρωποι του κόσμου θα ζουν σε αστικές περιοχές. Τότε, 300 πόλεις στις αναπτυσσόμενες χώρες θα στεγάζουν πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους, σε σύγκριση με τις 125 πόλεις που το κάνουν αυτό σήμερα.

Οι Ποιοτικές Σχέσεις Είναι το Κλειδί

«Το είδος των σχέσεων που έχουν οι έφηβοι—και όχι η μορφή της οικογένειας—είναι αυτό που καθορίζει το αν οι έφηβοι θα κάνουν χρήση ναρκωτικών ή αν θα έχουν προβλήματα συμπεριφοράς», αναφέρει η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star). Μια μελέτη που έγινε από το Ίδρυμα Ερευνών για τον Εθισμό και περιέλαβε 2.057 νεαρούς στο Οντάριο αποκάλυψε ότι «η φύση των οικογενειακών σχέσεων έχει ισχυρότερη επίδραση από ό,τι η δομή της ίδιας της οικογένειας», είπε ο επιστήμονας Εντ Άντλαφ. Οι έφηβοι με καλές οικογενειακές σχέσεις, ακόμη και αυτοί που είχαν θετούς γονείς ή μεμονωμένες μητέρες, τα κατάφερναν καλύτερα από εκείνους που προέρχονταν από ακέραιες οικογένειες στις οποίες επικρατούσαν κακές σχέσεις. «Εκείνοι που συζητούν τακτικά τα προβλήματά τους με τους γονείς παρουσίασαν τα χαμηλότερα ποσοστά νεανικής εγκληματικότητας», ανέφερε η ίδια εφημερίδα. «Εκείνοι που ποτέ δεν συζητούν τα προβλήματα με οποιονδήποτε γονέα παρουσίασαν τα υψηλότερα ποσοστά υπερβολικού ποτού, χρήσης ναρκωτικών και νεανικής εγκληματικότητας». Η ποσότητα του χρόνου που δαπανούν οι έφηβοι με την οικογένειά τους, η ποιότητα των σχέσεων και το αν οι γονείς γνωρίζουν ή όχι τα στέκια και τις δραστηριότητες των παιδιών τους είναι πρωταρχικοί παράγοντες που συμβάλλουν στη μείωση των προβλημάτων. Ο Άντλαφ είπε: «Είναι σημαντικό να δαπανούμε χρόνο με τα παιδιά και να προγραμματίζουμε χρόνο για αυτά».