Γυναίκες της Ινδίας—Στα Πρόθυρα του 21ου Αιώνα

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΙΝΔΙΑ

Είναι ψηλές, είναι κοντές. Είναι λεπτές, είναι γεροδεμένες. Είναι κεφάτες, είναι σκυθρωπές. Είναι πάμπλουτες, είναι πάμφτωχες. Είναι πολύ μορφωμένες, είναι τελείως αγράμματες. Ποιες είναι; Οι γυναίκες της Ινδίας. Πού πηγαίνουν; Ετοιμάζονται να μπουν στον 21ο αιώνα.

ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ άνθρωποι που δεν ζουν στην Ινδία φαντάζονται ότι οι Ινδές είναι γεμάτες χάρη, ομορφιά, μυστήριο και γοητεία. Πολλοί άντρες πηγαίνουν στην Ινδία προκειμένου να βρουν σύζυγο, εν μέρει λόγω της άποψης ότι οι Ινδές τείνουν να είναι πιο υποτακτικές, να ευχαριστούν περισσότερο τους συζύγους τους και να είναι καλύτερες νοικοκυρές από ό,τι οι πιο ανεξάρτητες αδελφές τους στη Δύση. Ωστόσο, είναι παραπλανητικό να μιλάμε για την αντιπροσωπευτική Ινδή σε αυτόν τον τεράστιο χώρο όπου συνυπάρχουν άνθρωποι με διαφορετικό φυλετικό, θρησκευτικό και κοινωνικό παρελθόν. Όλα τα είδη των γυναικών ζουν σε αυτή τη συναρπαστική χώρα.

Η ιστορία της Ινδίας χαρακτηρίζεται από την ειρηνική ή τη βίαιη συγχώνευση πολλών πολιτισμών. Το από πού ήρθαν οι πρώτοι άποικοι, οι Δραβίδες, βασίζεται σε υποθέσεις. Όπως φαίνεται, προέρχονται από την ανάμειξη λαών από την Αυστραλία και τη νότια Μεσόγειο, με ιδιαίτερους δεσμούς με την Κρήτη. Καθώς οι Άριοι και οι Πέρσες εισέβαλαν στην Ινδία από τα βορειοδυτικά και οι Μογγόλοι από τα βορειοανατολικά, οι Δραβίδες αποσύρθηκαν στο νότο. Έτσι, σε γενικές γραμμές, διαπιστώνουμε ότι οι γυναίκες της νότιας Ινδίας είναι πιο μικροκαμωμένες και πιο μελαχρινές από τις γυναίκες του βορρά, οι οποίες είναι συνήθως ψηλότερες και με πιο ανοιχτό δέρμα αλλά έχουν και αυτές σκούρα μαλλιά και μάτια. Οι άνθρωποι στα βορειοανατολικά έχουν συνήθως ανατολίτικα χαρακτηριστικά.

Η θρησκεία έχει παίξει μεγάλο ρόλο στον καθορισμό της θέσης των γυναικών στην Ινδία. Επειδή η σύγχρονη Ινδία είναι κοσμικό κράτος, προσπαθεί όσο το δυνατόν περισσότερο να αλλάξει τις παραδοσιακές απόψεις οι οποίες αναχαιτίζουν την πρόοδο των γυναικών. Γίνονται σημαντικά βήματα προκειμένου να αυξηθούν οι ευκαιρίες για εκπαίδευση, όχι μόνο για τις πλούσιες ή τις ισχυρές γυναίκες, αλλά για όλες. Οι τάξεις για την εκμάθηση ανάγνωσης και γραφής, τα μαθήματα επαγγελματικού προσανατολισμού στα χωριά και η δωρεάν παιδεία για τα κορίτσια αλλάζουν τη θέση των γυναικών της Ινδίας.

Στις 22 Ιουνίου 1994, στην πολιτεία Μαχαράστρα, έγινε ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός όταν παρουσιάστηκε κάποιο κυβερνητικό πρόγραμμα για τις γυναίκες. Αυτό που ο αντιπρόεδρος της Ινδίας Κ. Ρ. Ναραγιάναν χαρακτήρισε «ιστορικό» και «επαναστατικό» καταπιάνεται με βασικά προβλήματα των γυναικών, όπως τα δικαιώματα συνιδιοκτησίας, η κηδεμονία, τα στεγαστικά οφέλη και οι ίσες ευκαιρίες στην εργασία.

Εφόσον περισσότερες γυναίκες πηγαίνουν στο πανεπιστήμιο και αρχίζουν να εργάζονται, παύοντας έτσι να είναι περιορισμένες στο σπίτι, έχει εγερθεί το ζήτημα των αλλαγών στον τομέα της ηθικής. Εμφανίζονται εκθέσεις σχετικά με χρήση ναρκωτικών και ηθικό ξεπεσμό στα πανεπιστήμια. Τα μέσα ενημέρωσης παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στη μεταμόρφωση μερικών νεότερων γυναικών στην Ινδία. Συγκρίνοντας τις ινδικές ταινίες που υπήρχαν πριν από 30 χρόνια με τις σημερινές, πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι υπάρχει τεράστια αλλαγή στην περιγραφή των γυναικών. Μια Ινδή σχολίασε: «Η πρώην σοβαρή, ευγενική, αυτοθυσιαστική ηρωίδα των ταινιών που υπήρχαν την εποχή που πήγαινα στο σχολείο έχει παραχωρήσει τη θέση της στη σύγχρονη κοπέλα, η οποία όταν είναι δυστυχισμένη εγκαταλείπει το σύζυγό της και τα πεθερικά της και αγωνίζεται για τα δικαιώματά της και την ανεξαρτησία της».

Αλλά η Ινδία είναι ακόμα, σε γενικές γραμμές, συγκρατημένη στο ζήτημα της διαγωγής και του ντυσίματος αν συγκριθεί με πολλές χώρες. Το πιο συνηθισμένο ένδυμα, το όμορφο σάρι, καλύπτει σεμνά σχεδόν όλο το σώμα. Ανάμεσα στις νεότερες γυναίκες, ιδιαίτερα στο βορρά, είναι δημοφιλές το σαλβάρ-καμίζ, ένα ριχτό φόρεμα που φοριέται πάνω από φαρδιά παντελόνια. Οι δυτικές ενδυμασίες που μπορεί να δει κάποιος κυρίως στη Βομβάη, στην Γκόα και στην Καλκούτα έχουν συνήθως σεμνό σχέδιο και μήκος.

Νέες Ευκαιρίες στην Εργασία

Τι είδους εργασία είναι διαθέσιμη στις Ινδές καθώς βρίσκονται στα πρόθυρα του 21ου αιώνα; Ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της Ινδίας ζει σε χωριά και οι εργασίες του είναι γεωργικές. Εκατομμύρια εργάζονται στα χωράφια. Οι γυναίκες εργάζονται μαζί με τους άντρες κάνοντας όλων των ειδών τις αγροτικές εργασίες. Επίσης, διανύουν μεγάλες αποστάσεις μεταφέροντας νερό από ποτάμια και πηγάδια, και με κόπο μαζεύουν ξύλα για καύσιμα. Στη διάρκεια της εργασίας, οι μητέρες κρεμούν τα μωρά στη μέση τους ή τα αφήνουν σε κούνιες κρεμασμένες από τα δέντρα.

Από τις αρχές του 20ού αιώνα, οι αγροτικές οικογένειες στην Ινδία κατακλύζουν τις αστικές περιοχές ζητώντας εργασία. Οι γυναίκες έχουν εργαστεί σε υφαντουργεία και εργοστάσια. Ωστόσο, ο εκσυγχρονισμός της βιομηχανίας επηρέασε τις εργάτριες περισσότερο από τους άντρες. Οι άντρες εκπαιδεύτηκαν να χειρίζονται τα μηχανήματα, αλλά οι γυναίκες όχι. Αυτό προκάλεσε μεγάλες δυσκολίες στις γυναίκες. Περιορίστηκαν στο να μεταφέρουν υλικά σε εργοτάξια, να σπρώχνουν καρότσια γεμάτα βαρείς σάκους, να πουλάνε μεταχειρισμένα ρούχα ή να κάνουν άλλες χαμηλόμισθες εργασίες.

Οι κοινωνικοί μεταρρυθμιστές κατέβαλαν προσπάθειες για να βελτιώσουν τη θέση των γυναικών. Αναπτύχτηκαν κινήματα, όπως ο Γυναικείος Σύλλογος Ελεύθερων Επαγγελματιών (SEWA), που στόχος τους είναι να βοηθήσουν τις αγράμματες εργάτριες να φροντίζουν την υγεία τους ώστε να μπορούν να εργάζονται, να μάθουν αρκετά γράμματα ώστε να μην παγιδεύονται σε ανέντιμες εργασίες, να βελτιώνουν τις ικανότητές τους στην εργασία, και να μάθουν να κάνουν οικονομία έτσι ώστε να διαθέτουν δικό τους κεφάλαιο και να αποφεύγουν τα υψηλά επιτόκια που ζητούν οι ασυνείδητοι δανειστές. Όταν ρώτησαν τη διακεκριμένη κοινωνιολόγο Ζαρίνα Μπάτι αν πρέπει να χρησιμοποιείται ο φεμινισμός ως κοινωνικό εργαλείο, αυτή δήλωσε: «Στην Ινδία, φεμινισμός σημαίνει να ακούς τα προβλήματα των γυναικών, να τις οργανώνεις, να προσπαθείς να τους δώσεις κάποια τεχνική εκπαίδευση μαζί με εκπαίδευση σε θέματα υγείας και διατροφής».

Ταυτόχρονα, αλλάζουν οι απόψεις σχετικά με τη θέση των μορφωμένων γυναικών από πλούσιες οικογένειες, οι οποίες πιστευόταν ότι βρίσκονταν ψηλότερα στην κοινωνική κλίμακα, καθώς και των γυναικών από οικογένειες της μεσαίας τάξης. Τώρα, γυναίκες και από τα δύο στρώματα βρίσκονται σε όλους τους εργασιακούς τομείς· δεν γίνονται πια μόνο δασκάλες ή γιατροί. Σταδιοδρομούν ως πιλότοι αεροπλάνων, φωτομοντέλα, αεροσυνοδοί και αστυνομικοί, ενώ καταλαμβάνουν επίσης υψηλές διοικητικές θέσεις. Επί πολλά χρόνια η Ινδία είχε γυναίκα πρωθυπουργό, η οποία είχε εκλεγεί στην πολυπληθέστερη δημοκρατία του κόσμου. Οι Ινδές κατέχουν αξιώματα στις ένοπλες δυνάμεις, επίσης είναι δικηγόροι και δικαστές, και χιλιάδες έχουν γίνει επιχειρηματίες.

Αλλαγές στον Τομέα του Γάμου

Με αυτή την τάση προς την ανεξάρτητη απασχόληση, πώς νιώθει η σύγχρονη Ινδή για το γάμο; Ο 19ος και ο 20ός αιώνας επέφεραν μεγάλες αλλαγές για τις παντρεμένες Ινδές. Το αρχαίο έθιμο που ονομάζεται σάτι, κατά το οποίο η χήρα εκούσια καιγόταν στη νεκρική πυρά του συζύγου της, καταργήθηκε υπό τη βρετανική διακυβέρνηση. Οι γάμοι παιδιών έχουν απαγορευτεί με νομοθεσία, και έτσι τώρα ένα κορίτσι κάτω των 18 ετών δεν μπορεί να παντρευτεί νόμιμα. Η απαίτηση να δώσει προίκα η οικογένεια της κοπέλας έχει επίσης απαγορευτεί με νόμο, αλλά αυτό το κακό υπάρχει ακόμα. Πολλές χιλιάδες νεαρές νύφες έχουν δολοφονηθεί με διάφορους τρόπους, είτε επειδή η οικογένειά τους δεν μπόρεσε να δώσει αρκετή προίκα είτε επειδή ένας δεύτερος γάμος θα μπορούσε να αποφέρει περισσότερα χρήματα.

Σταδιακά, αντιμετωπίζονται τα βασικά αίτια που προκαλούν τους θανάτους λόγω προίκας. Κατά παράδοση, όταν παντρευόταν μια Ινδή πήγαινε στο σύζυγό της, στο σπίτι των γονέων του, και έμενε εκεί μέχρι το θάνατό της. Σε καμιά περίπτωση δεν την έπαιρναν ξανά οι γονείς της στο σπίτι τους. Αφού δεν είχαν λάβει βασική εκπαίδευση, οι περισσότερες γυναίκες δεν μπορούσαν να φύγουν από το σπίτι του συζύγου τους και να εργαστούν για να συντηρηθούν. Έτσι, συχνά οι νεαρές γυναίκες έπεφταν θύματα κακοποίησης και ένιωθαν πάνω τους συνεχώς την απειλή του θανάτου· και αν οι γονείς τους δεν μπορούσαν να δώσουν περισσότερα χρήματα ή αγαθά για να ικανοποιήσουν τα άπληστα πεθερικά, οι νύφες απλώς περίμεναν αγωνιώντας σιωπηλά για το αναπόφευκτο τέλος τους, συνήθως κάποιο σκηνοθετημένο θανατηφόρο ατύχημα στο οποίο ανατιναζόταν η κουζίνα ή έπιανε φωτιά ένα λεπτό σάρι.

Σήμερα, η νομοθεσία, οι γυναικείες αστυνομικές μονάδες και τα γυναικεία δικαστήρια, καθώς επίσης οι ομάδες παροχής υποστήριξης, προσφέρουν στην παντρεμένη γυναίκα ένα μέρος όπου μπορεί να στραφεί για βοήθεια όταν αισθάνεται ότι κινδυνεύει η ζωή της. Εφόσον τώρα υπάρχουν μεγαλύτερες ευκαιρίες για εκπαίδευση και μπροστά τους ανοίγονται ευκαιρίες για εργασία, μερικές γυναίκες προτιμούν να μην παντρευτούν ή να παντρευτούν πολύ αργότερα στη ζωή αφού πρώτα σταδιοδρομήσουν. Έτσι, η εξάρτηση από τους άντρες, η οποία συχνά οδηγεί σε σκληρή καταδυνάστευση, δεν είναι τόσο μεγάλη όσο ήταν άλλοτε.

Περισσότερη Προσοχή στα Νεογέννητα Κορίτσια

Άλλο ένα πρόβλημα που επηρεάζει τις γυναίκες, και το οποίο αλλάζει καθώς πλησιάζει ο 21ος αιώνας, είναι η υπέρμετρη επιθυμία των γονέων για αγόρια. Αυτή η αντίληψη που βασίζεται σε αρχαίες θρησκευτικές διδασκαλίες, σε συνδυασμό με οικονομικά συμφέροντα, έχει συχνά οδηγήσει στη δολοφονία των νεογέννητων κοριτσιών και στην κακομεταχείριση των κοριτσιών με το να τους παρέχεται λιγότερο φαγητό, εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη από ό,τι στα αγόρια.

Στα πρόσφατα χρόνια, έχει διαδοθεί ευρέως η χρήση της αμνιοκέντησης για τον καθορισμό του φύλου του εμβρύου, πράγμα που συχνά οδηγεί στην έκτρωση των θηλυκών εμβρύων. Αν και ρυθμίζεται βάσει νόμου, αυτή η διαδικασία εξακολουθεί να είναι συνηθισμένη. Καταβάλλονται ειλικρινείς προσπάθειες προκειμένου να αλλάξει η άποψη ότι είναι προτιμότερα τα αγόρια.

Ανθρωποποίητες φιλοσοφίες έχουν υποβιβάσει τις γυναίκες με πολλούς τρόπους. Πάρτε για παράδειγμα τη μεταχείριση των γυναικών που έχουν χηρέψει. Στην αρχαία Ινδία, επιτρεπόταν στις χήρες να ξαναπαντρευτούν. Αλλά περίπου από τον έκτο αιώνα Κ.Χ., οι νομοθέτες αντιτάχθηκαν σε αυτό και η κατάσταση για τις χήρες έγινε αξιοθρήνητη. Εφόσον απαγορευόταν να ξαναπαντρευτούν, ενώ συχνά οι συγγενείς διάρπαζαν όλα τα αποκτήματα του νεκρού συζύγου τους και τους φέρονταν σαν να ήταν συμφορά για την οικογένεια, πολλές χήρες προτιμούσαν να θυσιαστούν στη νεκρική πυρά του συζύγου τους παρά να ζήσουν μια ζωή κακομεταχείρισης και ταπείνωσης.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα, οι μεταρρυθμιστές προσπάθησαν να ελαφρώσουν το φορτίο αυτών των γυναικών, αλλά τα βαθιά ριζωμένα συναισθήματα δεν πεθαίνουν εύκολα. Σε πολλές κοινότητες, το μέλλον της χήρας, που μερικές φορές είναι μια πολύ νέα γυναίκα της οποίας ο ηλικιωμένος σύζυγος έχει πεθάνει, είναι πραγματικά αξιοθρήνητο. Η Δρ Σαχαράντα Τζέιν, του Ινστιτούτου Αναπτυξιακών Μελετών, λέει: «Το τραύμα της χηρείας οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι γυναίκες είναι διαποτισμένες με την άποψη πως ολόκληρη η προσωπικότητά τους βασίζεται στην ταυτότητα του συζύγου τους». Καταβάλλονται προσπάθειες για να βοηθηθούν οι χήρες να προχωρήσουν προς τον 21ο αιώνα με αξιοπρέπεια.

Αγροτικές και Αστικές Διαφορές

Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ των γυναικών που ζουν στις πόλεις και εκείνων που ζουν σε αγροτικές περιοχές. Υπολογίζεται ότι το 25 τοις εκατό των γυναικών που ζουν σε αγροτικές περιοχές είναι εγγράμματες· στις πόλεις ένα πολύ υψηλότερο ποσοστό πηγαίνει στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο. Για να βοηθήσουν τις γυναίκες που ζουν σε αγροτικές περιοχές, οι κοινωνικοί λειτουργοί οργανώνουν τάξεις για την εκμάθηση ανάγνωσης και γραφής, παρέχουν εκπαίδευση σε θέματα υγειονομικής περίθαλψης και καταρτίζουν επαγγελματικά σχέδια. Ορισμένες πολιτειακές κυβερνήσεις διαθέτουν στις γυναίκες το 30 τοις εκατό των νέων θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα, στους συνεταιρισμούς και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Τα γυναικεία κινήματα προσπαθούν να απαλύνουν τον πόνο και τη δυστυχία που υφίστανται εκατομμύρια γυναίκες στην Ινδία. Σε κάποιο βαθμό το έχουν καταφέρει αυτό. Έτσι, τι μπορεί να ειπωθεί για το μέλλον των γυναικών της Ινδίας;

Στα Πρόθυρα του 21ου Αιώνα!

Μήπως αλλάζει ο ρόλος της γυναίκας στην Ινδία καθώς ετοιμάζεται να μπει στον 21ο αιώνα; Ναι, και μάλιστα με γοργό ρυθμό. Αλλά οι Ινδές αντιμετωπίζουν μια κατάσταση παρόμοια με εκείνη που αντιμετωπίζουν οι αδελφές τους σε όλο τον κόσμο. Υπάρχει πρόοδος, αλλά υπάρχει και οπισθοδρόμηση. Υπάρχει ελπίδα, αλλά υπάρχει και απόγνωση. Υπάρχουν όμορφα σπίτια και πολυτελής τρόπος ζωής, αλλά υπάρχουν και φτωχογειτονιές, αδυσώπητη φτώχεια και βασανιστική πείνα. Το μόνο που μπορούν να κάνουν εκατομμύρια γυναίκες είναι απλώς να συντηρούνται στη ζωή. Άλλες φαίνεται ότι έχουν όλα όσα προσφέρει ο κόσμος. Για τις περισσότερες το μέλλον είναι αβέβαιο· έχουν όνειρα αλλά και περιορισμούς.

Ωστόσο, για μερικές γυναίκες το μέλλον είναι γεμάτο λαμπρές υποσχέσεις, ειδικά για εκείνες που ελπίζουν στην Παραδεισένια γη η οποία πρόκειται να έρθει υπό τη διακυβέρνηση της Βασιλείας του Ιεχωβά από τον Χριστό Ιησού. (Αποκάλυψη 21:1, 4, 5) Αυτές αποβλέπουν γεμάτες πεποίθηση στον 21ο αιώνα στον οποίο οι γυναίκες θα απολαμβάνουν τη ζωή στο πλήρες.

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Μεταφέρει τούβλα σε ένα εργοτάξιο

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Βγάζει νερό για οικιακή χρήση

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Σε σύσκεψη με μερικούς άντρες

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Χειρίζεται κομπιούτερ