Ματιές στον Κόσμο

Μόρφωση και Υγεία

Ένα ανώτερο επίπεδο μόρφωσης μπορεί να συμβάλλει σε μεγαλύτερη αναμενόμενη διάρκεια ζωής, σύμφωνα με στατιστικές της Εκπαιδευτικής, Επιστημονικής και Πολιτιστικής Οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO). «Οι άνθρωποι που έχουν μάθει να διαβάζουν και να γράφουν», παρατηρεί το περιοδικό Πηγές της ΟΥΝΕΣΚΟ (UNESCO Sources), «είναι πιο προσεκτικοί σε θέματα υγιεινής και υγειονομικής περίθαλψης· τείνουν να είναι λιγότερο μοιρολατρικοί, και, σε περίπτωση ασθένειας, είναι πιθανότερο να πάνε στο γιατρό». Η μόρφωση, ωστόσο, είναι μόνο ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν την αναμενόμενη διάρκεια ζωής. «Η πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, η οικονομική κατάσταση της οικογένειας και το κοινωνικό περιβάλλον» παίζουν επίσης ζωτικό ρόλο.

Αναποτελεσματική Διάσκεψη

Περίπου 20.000 εκπρόσωποι από όλο τον κόσμο συναντήθηκαν στην Κοπεγχάγη της Δανίας, στις 6-12 Μαρτίου 1995, για να παρακολουθήσουν μια συνέλευση υπό τη χορηγία των Ηνωμένων Εθνών με τίτλο: «Παγκόσμια Διάσκεψη για την Κοινωνική Ανάπτυξη». Γιατί συναντήθηκαν; Για να συζητήσουν τρόπους προκειμένου να τεθεί ένα τέλος στη φτώχεια, στην ανεργία και στο φυλετικό διαχωρισμό στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ωστόσο, δεν άργησαν να διακρίνουν ένα μεγάλο εμπόδιο—την έλλειψη κονδυλίων. Φαίνεται πως πολλές από τις χώρες που πλήττονται από τη φτώχεια είναι τόσο πολύ χρεωμένες στα πλούσια κράτη ώστε δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε καν τους τόκους τους. Η Δανία, το κράτος όπου έγινε η συνάντηση, πρότεινε να ακολουθήσουν τα πλούσια κράτη το παράδειγμά της διαγράφοντας τα χρέη των φτωχότερων κρατών. Ωστόσο, υπάρχει ένα πρόβλημα. Πολλά από τα χρέη των φτωχότερων κρατών έχουν δημιουργηθεί από την αγορά όπλων. Συνεπώς, όπως εξήγησε κάποιος σύμβουλος του Ο.Η.Ε., αν διαγραφεί το χρέος, εκείνα θα χρησιμοποιήσουν την ευκαιρία για να αγοράσουν περισσότερα όπλα.

Πώς Μαθαίνουν τη Συμπόνια

Οι ερευνητές που μελετούν την εκδήλωση συμπόνιας από τα παιδιά ισχυρίζονται ότι η ικανότητα να κατανοούμε τα αισθήματα των άλλων μαθαίνεται. «Έχει καταδειχτεί ότι τα κακοποιημένα παιδιά δεν ανταποκρίνονται με συμπόνια στις στενοχώριες των άλλων παιδιών», λέει ο Δρ Μαρκ Α. Μπαρνέτ, καθηγητής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κάνσας στο Μανχάταν, όπως αναφέρεται στην εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times). «Μπορεί να κοιτάνε το στενοχωρημένο παιδί και να μην κάνουν τίποτα, ή το πλησιάζουν και αρχίζουν να του φωνάζουν και να το σπρώχνουν». Απεναντίας, προσθέτει, «το παιδί του οποίου οι συναισθηματικές ανάγκες καλύπτονται είναι πιο ευαίσθητο στα συναισθήματα των άλλων». Ωστόσο, εκτός από την παροχή συναισθηματικής ασφάλειας, οι γονείς πρέπει να δείχνουν στα παιδιά τους πώς να είναι συμπονετικά. Όπως λέει ο Δρ Μπαρνέτ, οι συμπονετικοί γονείς γενικά μεγαλώνουν συμπονετικά παιδιά.

Γυναίκες ή Άντρες—Ποιοι Εργάζονται Περισσότερες Ώρες;

Εκτός από τη Βόρεια Αμερική και την Αυστραλία, οι γυναίκες οπουδήποτε αλλού εργάζονται περισσότερες ώρες από τους άντρες, αναφέρει το περιοδικό Πόπουλι (Populi) του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό (UNFPA). Η μεγαλύτερη διαφορά υπάρχει στην Αφρική και στην περιοχή της Ασίας και στον Ειρηνικό, όπου οι γυναίκες που ανήκουν στο εργατικό δυναμικό εργάζονται, κατά μέσο όρο, περίπου 12 ώρες την εβδομάδα περισσότερο από τους άντρες. «Σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες», παρατηρεί το περιοδικό, «οι γυναίκες εργάζονται τώρα 60 ως 90 ώρες την εβδομάδα προσπαθώντας απλώς να διατηρήσουν το ήδη χαμηλό βιοτικό επίπεδο που είχαν πριν από μια δεκαετία». Στο μεταξύ, στο βιομηχανοποιημένο κόσμο, οι άντρες συμμετέχουν ολοένα και περισσότερο στη φροντίδα του σπιτιού. «Αλλά», εξηγεί το ίδιο περιοδικό, αυτό «δεν οφείλεται σε μια πιο ισορροπημένη κατανομή των καθημερινών ασχολιών, όπως το μαγείρεμα, το καθάρισμα και το πλύσιμο των ρούχων. Αντίθετα, οι άντρες δαπανούν περισσότερο χρόνο για να κάνουν δουλειές όπως τα ψώνια».

Ο Πληθυσμός της Κίνας Έφτασε τα 1,2 Δισεκατομμύρια

Στις αρχές αυτού του χρόνου, ο πληθυσμός της Κίνας έφτασε τα 1,2 δισεκατομμύρια, ανέφερε το περιοδικό Η Κίνα Σήμερα (China Today). Ο πληθυσμός μπορεί να είχε φτάσει σε αυτό το σημείο εννιά χρόνια νωρίτερα αν δεν υπήρχε το εθνικό σχέδιο οικογενειακού προγραμματισμού, που άρχισε να εφαρμόζεται στη δεκαετία του 1970. Παρ’ όλα αυτά, με τον τρέχοντα ρυθμό αύξησης, ο πληθυσμός της Κίνας θα φτάσει τα 1,3 δισεκατομμύρια στις αρχές του επόμενου αιώνα. Αν και γεωγραφικά είναι μια από τις μεγαλύτερες χώρες του κόσμου, το κατά κεφαλήν προϊόν σε στάρι, κρέας και αβγά στην Κίνα είναι χαμηλότερο από το προϊόν πιο αναπτυγμένων χωρών. Επιπρόσθετα, το σύνολο της καλλιεργήσιμης γης μειώνεται εξαιτίας της μόλυνσης και της αυξημένης πυκνότητας του πληθυσμού, έλεγε το ίδιο περιοδικό.

Τα Σαλιγκάρια Επιτίθενται

Προτού εισαγάγει το Βιετνάμ ζωντανά σαλιγκάρια για τροφή από τη Νότια Αμερική πριν από έξι χρόνια, οι επιστήμονες προειδοποίησαν ότι τα σαλιγκάρια θα προκαλούσαν μεγάλο πρόβλημα αν κάποτε διέφευγαν. Ο χρόνος, όπως φαίνεται, δικαίωσε τους επιστήμονες. Μερικά σαλιγκάρια πράγματι διέφυγαν και σύντομα εκδήλωσαν προτίμηση για το ρύζι. Στη συνέχεια η κυβέρνηση απαγόρευσε την εκτροφή σαλιγκαριών, αλλά πολλά μικρά μαγαζιά συνέχισαν να τα εκτρέφουν και να τα πουλάνε για τροφή. Το Ασοσιέιτεντ Πρες αναφέρει ότι, σύμφωνα με το επίσημο Πρακτορείο Ειδήσεων του Βιετνάμ, μόνο οχτώ τέτοια μικροσκοπικά πλάσματα μπορούν να καταβροχθίσουν 1 τετραγωνικό μέτρο ορυζώνα σε μια μέρα! Λέγεται ότι τα σαλιγκάρια έχουν ήδη καταστρέψει ορυζώνες έκτασης 310.000 στρεμμάτων και έχουν εξαπλωθεί στην πιο ρυζοπαραγωγική περιοχή της χώρας. Ένα μόνο θηλυκό σαλιγκάρι μπορεί να γεννήσει περίπου 40 εκατομμύρια αβγά το χρόνο.

Παραλειπόμενο του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου

Πριν από 50 χρόνια και πλέον, στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, οι αγρότες στην ύπαιθρο του Κολοράντο των Η.Π.Α. ίσως πίστευαν ότι ήταν σχετικά ασφαλείς από εχθρική επίθεση. Τι έκπληξη πρέπει να ένιωσε ένας τέτοιος αγρότης όταν το τρακτέρ του έπεσε ξαφνικά σε κάποιο κοίλωμα που είχε προκληθεί από έκρηξη βόμβας! Αποδείχτηκε ότι η βόμβα είχε εξαπολυθεί από την άλλη πλευρά του Ειρηνικού Ωκεανού—με αερόστατο. Σε ένα από τα παράξενα παραλειπόμενα του παγκόσμιου πολέμου, οι Ιάπωνες αποφάσισαν να εκδικηθούν για τις αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές του 1942 με το να εξαπολύσουν περισσότερα από 9.000 αερόστατα υδρογόνου τα οποία μετέφεραν μικρές βόμβες, εμπρηστικές και εναντίον προσωπικού. Το σχέδιο, σύμφωνα με το Πρακτορείο Ειδήσεων Σκριπς Χάουαρντ, ήταν να προκαλέσουν πυρκαγιές στα δάση και πανικό στις Ηνωμένες Πολιτείες που βρίσκονταν περίπου 10.000 χιλιόμετρα μακριά. Η βλάβη ήταν σχετικά μικρή, αν και σκοτώθηκαν μερικοί άνθρωποι. Αναφέρθηκαν 285 περιστατικά με αυτά τα αερόστατα, και έπειτα από παράκληση της κυβέρνησης, τα μέσα ενημέρωσης δεν μετέδωσαν την είδηση για να αποφευχτεί ο πανικός.

Είναι Κανείς για Τένις;

Η ζήτηση για ναρκωτικά στις φυλακές της Αυστραλίας έχει δημιουργήσει κάποιες πρωτοποριακές μεθόδους για την παράνομη εισαγωγή τους. «Οι άνθρωποι γεμίζουν μπαλάκια του τένις με ναρκωτικά και χρησιμοποιούν ρακέτες για να τα πετάξουν μέσα στις φυλακές της Αυστραλίας», αναφέρει το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερ. Ο εκπρόσωπος των φυλακών Κιθ Μπλάιθ λέει: «Πακετάρουν το ναρκωτικό και μετά το τυλίγουν (σε πλαστική μεμβράνη)». Κατόπιν, το βάζουν μέσα σε ένα μπαλάκι του τένις και το πετάνε ή το ρίχνουν πάνω από το φράχτη. Σε μια προσπάθεια να ανακόψει την είσοδο ναρκωτικών, η κυβέρνηση της Νότιας Αυστραλίας σκέφτηκε, μεταξύ άλλων, να χρησιμοποιήσει «σκύλους που ανιχνεύουν τα ναρκωτικά» για να κάνουν περιπολίες έξω από τις πολιτειακές φυλακές ψάχνοντας για «ανθρώπους με ύποπτα μπαλάκια του τένις», εξήγησε ο Μπλάιθ. Ένας άλλος ευρηματικός λαθρέμπορος χρησιμοποίησε βαλλίστρα για να πετάξει ναρκωτικά πάνω από τον τοίχο μιας φυλακής. Ωστόσο, η έκθεση έλεγε ότι εξακολουθεί να παραμένει δημοφιλής η «πιο παραδοσιακή μέθοδος απόκρυψης ναρκωτικών σε τούρτες» για να τα μεταφέρουν στη φυλακή.

Φυτά με «Μνήμη»

Πολλά φυτά όταν δέχονται επίθεση παράγουν χημικές ουσίες για να αποκρούσουν τους εχθρούς τους. Το περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist) αναφέρει ότι μερικά διατηρούν επίσης κάποια «μνήμη» της επίθεσης, που τους επιτρέπει να αρχίσουν να παράγουν απωθητικές τοξίνες πιο γρήγορα αν δεχτούν ξανά επίθεση. Μια κάμπια που τρώει ένα φύλλο καπνού πυροδοτεί την παρασκευή ιασμονικού οξέος, το οποίο κατευθύνεται στις ρίζες. Αυτό προκαλεί την παραγωγή νικοτίνης, η οποία επιστρέφει στα φύλλα για να τα κάνει ανεπιθύμητα σε εκείνον που τα τρώει. Φυτά των οποίων οι ρίζες στο παρελθόν είχαν εκτεθεί στο οξύ αντέδρασαν πιο γρήγορα στην επίθεση. «Αυτό αφήνει να εννοηθεί ότι τα φυτά έχουν πράγματι μνήμη», λέει ο Ίαν Μπάλντουιν του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, στο Μπάφαλο.

Πλεόνασμα Κληρικών

Η μείωση στα μέλη των Προτεσταντικών εκκλησιών του Καναδά έχει προκαλέσει ένα «πρωτοφανές πλεόνασμα Προτεσταντών κληρικών», αναφέρει η εφημερίδα Δε Γκλόουμπ εντ Μέιλ (The Globe and Mail). Τα τελευταία δέκα χρόνια, η Αγγλικανική Εκκλησία στο Μόντρεαλ του Κεμπέκ είδε τα μέλη της να μειώνονται ραγδαία από 67.000 σε 27.000, ενώ ο αριθμός των ιερέων παραμένει ο ίδιος. Το πλεόνασμα των κληρικών έχει αναγκάσει μερικούς να βρουν εργασία μερικής απασχόλησης ή να μπουν στο ταμείο ανεργίας για να ζήσουν. Στο Τορόντο του Οντάριο, η Πρεσβυτεριανή Εκκλησία αντιμετωπίζει παρόμοια κρίση. Η Τζιν Άρμστρονγκ, γραμματέας για ζητήματα απασχόλησης των ιερέων, λέει: «Δεν είμαστε σίγουροι για πόσο ακόμα θα είναι σε θέση οι εκκλησίες να συντηρούν διακόνους πλήρους απασχόλησης».