Το Θεόδοτο Δώρο της Ισορροπίας

«ΕΧΕΙΣ ζαλιστεί από τη θάλασσα», μου είπαν οι φίλοι μου, «και αυτό μπορεί να κρατήσει αρκετές μέρες». Ήταν Οκτώβριος του 1990, και είχα μόλις κατεβεί από ένα κρουαζιερόπλοιο και είχα πατήσει στην ξηρά έπειτα από ένα εφταήμερο ταξίδι στην Καραϊβική. Ωστόσο, αυτό που νόμιζα ότι θα κρατούσε λίγες μέρες έχει διαρκέσει πολλούς μήνες. Νιώθω σαν να μην έχω αποβιβαστεί από το πλοίο. Κάτι συνέβη στο αιθουσαίο σύστημά μου, το πολύπλοκο σύστημα ισορροπίας του εσωτερικού αφτιού με τις κεντρικές του συνδέσεις στον εγκέφαλο.

Τι Είναι; Πώς Λειτουργεί;

Το κέντρο συντονισμού της ισορροπίας σας βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου σας, η οποία ονομάζεται εγκεφαλικό στέλεχος. Όταν είστε υγιείς, κρατάτε την ισορροπία σας χάρη στις αμέτρητες διεγέρσεις που δέχονται τα μάτια σας, οι μύες σας και το αιθουσαίο σύστημά σας.

Τα μάτια σας μεταβιβάζουν στο εγκεφαλικό στέλεχος συνεχείς αισθητήριες πληροφορίες σχετικά με το εξωτερικό σας περιβάλλον. Οι αισθητικοί υποδοχείς των μυών σας, οι οποίοι ονομάζονται ιδιοδόχοι νευρικοί υποδοχείς, τροφοδοτούν τον εγκέφαλό σας με πληροφορίες σχετικά με το είδος της επιφάνειας πάνω στην οποία βαδίζετε ή την οποία αγγίζετε. Αλλά το αιθουσαίο σύστημά σας είναι εκείνο που ενεργεί ως εσωτερικό σύστημα καθοδήγησης, το οποίο λέει στον εγκέφαλό σας πού βρίσκεται το σώμα σας στο χώρο, σε σχέση με τη γη και τη δύναμη της βαρύτητάς της.

Το αιθουσαίο σύστημα αποτελείται από πέντε μέρη που σχετίζονται με την ισορροπία: τρεις ημικύκλιους σωλήνες και δύο κυστίδια. Οι ημικύκλιοι σωλήνες είναι ο άνω σωλήνας, ο οριζόντιος (έξω) σωλήνας και ο κατώτερος σωλήνας (οπίσθιος). Τα δύο κυστίδια είναι το ελλειπτικό κυστίδιο και το σφαιρικό κυστίδιο.

Οι ημικύκλιοι σωλήνες είναι διαταγμένοι σε επίπεδα που βρίσκονται σε ορθή γωνία μεταξύ τους, όπως οι τοίχοι και το πάτωμα που συναντιούνται στη γωνία ενός δωματίου. Οι σωλήνες είναι δίοδοι οι οποίες σχηματίζουν ένα λαβύρινθο κρυμμένο στο σκληρό οστό του κρανίου που λέγεται κροταφικό οστό. Μέσα σε αυτόν τον οστέινο δαίδαλο βρίσκεται άλλος ένας λαβύρινθος, ο οποίος ονομάζεται υμενώδης λαβύρινθος. Στο άκρο κάθε υμενώδους ημικύκλιου πόρου υπάρχει κάτι που μοιάζει με εξόγκωμα, το οποίο ονομάζεται λήκυθος. Στο εσωτερικό του υμενώδους λαβύρινθου βρίσκεται ένα ειδικό υγρό που ονομάζεται ενδολέμφος. Και στο εξωτερικό τού υμένα, υπάρχει ένα άλλο υγρό με διαφορετική χημική σύνθεση, το οποίο ονομάζεται περιλέμφος.

Αυτό το διευρυμένο σημείο του πόρου που ονομάζεται λήκυθος περιέχει ειδικά τριχωτά κύτταρα τα οποία έχουν μορφή δέσμης και είναι ενσωματωμένα σε μια ζελατινώδη μάζα που ονομάζεται κορυφή του κοχλία. Όταν κινείτε το κεφάλι σας προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, το ενδολεμφικό υγρό μετατοπίζεται λίγο πιο αργά από τους σωλήνες αυτούς καθαυτούς· και έτσι το υγρό κάμπτει την κορυφή του κοχλία και τις δέσμες των τριχιδίων που περιέχει. Η κίνηση που παρουσιάζεται στις δέσμες των τριχιδίων προκαλεί αλλαγές στις ηλεκτρικές ιδιότητες του τριχωτού κυττάρου, και αυτό με τη σειρά του μεταφέρει τα μηνύματα στον εγκέφαλό σας μέσω νευρικών κυττάρων. Τα μηνύματα δεν ταξιδεύουν μόνο από αυτά τα μεμονωμένα τριχωτά κύτταρα προς τον εγκέφαλο μέσω εκείνων που αποκαλούνται κεντρομόλα νεύρα, αλλά, επίσης, επιστρέφουν από τον εγκέφαλο σε κάθε τριχωτό κύτταρο μέσω φυγόκεντρων νεύρων για να δώσουν στο τριχωτό κύτταρο επιπρόσθετες πληροφορίες όταν κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο.

Οι ημικύκλιοι σωλήνες ανιχνεύουν τη γωνιακή ή την περιστροφική κίνηση του κεφαλιού σας προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, όπως είναι η κάμψη του μπροστά, πίσω, αριστερά, δεξιά και η περιστροφή του προς τα αριστερά ή τα δεξιά.

Το ελλειπτικό και το σφαιρικό κυστίδιο, από την άλλη μεριά, εντοπίζουν την ευθύγραμμη επιτάχυνση· γι’ αυτό ονομάζονται αισθητήρες της βαρύτητας. Και αυτά επίσης περιέχουν τριχωτά κύτταρα μέσα σε αυτό που ονομάζεται κηλίδα. Το σφαιρικό κυστίδιο μπορεί, για παράδειγμα, να στείλει πληροφορίες στον εγκέφαλό σας οι οποίες θα σας δώσουν το αίσθημα της ανοδικής επιτάχυνσης όταν ανεβαίνετε με κάποιο ασανσέρ. Το ελλειπτικό κυστίδιο είναι ο κύριος ανιχνευτής ο οποίος ανταποκρίνεται όταν επιβαίνετε σε κάποιο αυτοκίνητο και ξαφνικά επιταχύνετε. Αυτό στέλνει πληροφορίες στον εγκέφαλό σας για να σας δώσει το αίσθημα της απότομης ώθησης προς τα εμπρός ή προς τα πίσω. Ο εγκέφαλός σας τότε συνδυάζει αυτές τις πληροφορίες με άλλες διεγέρσεις για να πάρει αποφάσεις, όπως πώς να κινήσετε τα μάτια σας και τα άκρα σας για να ανταποκριθείτε στην προφανή κίνησή σας. Σας βοηθάει να διατηρείτε τον προσανατολισμό σας.

Αυτό είναι ένα υπέροχο σύστημα που τιμά τον Σχεδιαστή του, τον Ιεχωβά Θεό. Ακόμα και ερευνητές επιστήμονες δεν μπορούν να μην εντυπωσιαστούν από τον τρόπο που είναι σχεδιασμένο. Ο Α. Τζ. Χάντσπεθ, καθηγητής βιολογίας και φυσιολογίας, έγραψε στο περιοδικό Σαϊεντίφικ Αμέρικαν (Scientific American): «Η περαιτέρω έρευνα, ωστόσο, το μόνο που μπορεί να επιτελέσει είναι να ενισχύσει το αίσθημα του θαυμασμού για την ευαισθησία και την πολυπλοκότητα αυτής της μικροσκοπικής βιολογικής συσκευής».

Δυσλειτουργίες του Αιθουσαίου Συστήματος

Στην περίπτωσή μου διέγνωσαν ότι το πρόβλημα βρισκόταν στο εσωτερικό μου αφτί και ονομαζόταν ωτοσπογγίωση ή ωτοσκλήρωση. Αυτή είναι μια κατάσταση κατά την οποία το οστό πάνω στο οποίο ακουμπάει το αιθουσαίο σύστημα κάποιου γίνεται μαλακό ή σπογγώδες. Κανονικά αυτό το οστό παραμένει πολύ σκληρό, πιο σκληρό ακόμα και από τα οστά του υπόλοιπου σώματός σας. Πιστεύεται ότι, όταν αρχίσει να μαλακώνει, παράγεται ένα ένζυμο το οποίο εισχωρεί μέσα στο υγρό του εσωτερικού αφτιού και το διασπά χημικά, δηλαδή ουσιαστικά δηλητηριάζει το υγρό. Αυτό μπορεί να προξενεί την παράξενη αίσθηση της διαρκούς κίνησης μολονότι μπορεί να στέκεστε ή να είστε ξαπλωμένος χωρίς να κινείστε.

Εμένα με έκανε να αισθάνομαι ότι το έδαφος κάτω από τα πόδια μου κινούνταν σαν κύμα, που μερικές φορές έφτανε σε ύψος τα τριάντα εκατοστά. Όταν ξάπλωνα, αισθανόμουν σαν να ήμουν ξαπλωμένος στο βάθος μιας βαρκούλας που βρισκόταν στον ωκεανό μέσα σε κύματα με ύψος ένα μέτρο. Το αίσθημα αυτό δεν ήταν προσωρινό όπως συμβαίνει με μερικές κρίσεις ιλίγγου, αλλά κρατούσε 24 ώρες το εικοσιτετράωρο επί μήνες χωρίς διακοπή. Ανακουφιζόμουν μόνο όταν κοιμόμουν και δεν καταλάβαινα τι γινόταν γύρω μου.

Αίτια και Θεραπείες

Τα αίτια της ωτοσπογγίωσης/ωτοσκλήρωσης παραμένουν άγνωστα, αν και μπορεί να υπάρχει κάποια σχέση με την κληρονομικότητα. Είναι δύσκολο για την ιατρική να μελετήσει αυτή την κατάσταση επειδή φαίνεται ότι προσβάλλει αποκλειστικά τους ανθρώπους. Σπάνια, αν όχι ποτέ, παρουσιάζεται στα ζώα. Η ωτοσπογγίωση μπορεί να προξενήσει βόμβο (κουδούνισμα στο αφτί), αίσθημα πληρότητας, ζαλάδας και έλλειψης ισορροπίας, ή διάφορα είδη ιλίγγου. Η ίδια κατάσταση μπορεί να προκαλέσει καθήλωση του αναβολέα στο μεσαίο αφτί και να προκαλέσει βαρηκοΐα τύπου αγωγιμότητας. Αν η ωτοσπογγίωση επεκταθεί στον κοχλία, μπορεί επίσης να προκαλέσει νευροαισθητηριακή βαρηκοΐα καταστρέφοντας τη λειτουργία των νεύρων.

Υπάρχουν θεραπείες για αυτή την κατάσταση. Μερικές περιλαμβάνουν εγχείρηση (βλέπε Ξύπνα! 8 Ιουλίου 1988, σελίδα 19)· άλλες προσπαθούν να προλάβουν την αλλοίωση του οστού παρέχοντας συμπληρώματα ασβεστίου και φθοριούχων αλάτων. Μερικές φορές συστήνεται διατροφή χωρίς ζάχαρη επειδή το εσωτερικό αφτί έχει μεγάλη ανάγκη από το σάκχαρο που υπάρχει στο αίμα. Μάλιστα, το εσωτερικό αφτί χρειάζεται τρεις φορές περισσότερο σάκχαρο για να ενεργοποιηθεί από ό,τι ένα κομμάτι του εγκεφάλου με τον ίδιο όγκο. Το υγιές αφτί χειρίζεται τις φυσιολογικές αυξομειώσεις στο σάκχαρο του αίματος πολύ καλά· αλλά από τη στιγμή που το αφτί θα υποστεί βλάβη, αυτές οι αυξομειώσεις μπορούν να προκαλέσουν ιλίγγους. Επίσης η καφεΐνη και το αλκοόλ φαίνεται ότι επιδεινώνουν την κατάσταση αν το εσωτερικό σας αφτί δεν λειτουργεί κανονικά. Αν και η κρουαζιέρα που είχα πάει, όπως ανέφερα στην αρχή αυτού του άρθρου, δεν ήταν εκείνη που προκάλεσε το πρόβλημα, οι αλλαγές στη θερμοκρασία, η υγρασία και οι συνήθειες διατροφής πιθανότατα πυροδότησαν την απώλεια της ισορροπίας.

Το εσωτερικό σας αφτί φροντίζει για περισσότερα πράγματα εκτός από την ακοή σας. Με ένα θαυμάσιο και υπέροχο τρόπο, σας βοηθάει να διατηρείτε την ισορροπία σας. Ο τρόπος που είναι σχεδιασμένο θα πρέπει να μας κάνει να θαυμάζουμε τα έργα του Πλάστη μας, και θα πρέπει να βαθαίνει την εκτίμησή μας για την ιδιότητά του ως Δημιουργού.—Από συνεργάτη.

[Διαγράμματα/Εικόνα στη σελίδα 26]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Το Καταπληκτικό Αιθουσαίο Σύστημά Σας

Εξωτερική Άποψη

ΑΝΩ ΣΩΛΗΝΑΣ

ΩΟΕΙΔΗΣ ΘΥΡΙΔΑ

ΚΟΧΛΙΑΣ

ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΘΥΡΙΔΑ

ΚΑΤΩΤΕΡΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ

Εσωτερική Άποψη

ΚΡΟΤΑΦΙΚΟ ΟΣΤΟ

ΥΜΕΝΩΔΗΣ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ

ΛΗΚΥΘΟΣ

ΣΦΑΙΡΙΚΟ ΚΥΣΤΙΔΙΟ

Ανιχνευτής της κάθετης κίνησης

ΚΟΧΛΙΑΣ

Όργανο της ακοής

ΚΗΛΙΔΑ

ΕΛΛΕΙΠΤΙΚΟ ΚΥΣΤΙΔΙΟ

ΑΚΡΟΛΟΦΙΑ

Ανιχνευτής της οριζόντιας κίνησης

Υπολογίζει τη γωνιακή κίνηση