Πώς να Πετύχετε στη Φωτογράφηση Πορτραίτων

Ελάχιστα αντικείμενα αγαπούμε περισσότερο από τα πορτραίτα αγαπημένων φίλων και μελών της οικογένειας. Τελικά, ένα ποιοτικό πορτραίτο είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό στιγμιότυπο· είναι μια εικόνα που σκοπεύει να συλλάβει την ίδια τη φύση της προσωπικότητας κάποιου!

Το πρόβλημα είναι ότι τα επαγγελματικά πορτραίτα είναι μάλλον ακριβά—απλησίαστα για μερικούς από εμάς. Και όταν προσπαθείτε να φωτογραφίσετε πορτραίτα μόνοι σας, σύντομα διαπιστώνετε ότι περιλαμβάνονται πολύ περισσότερα από το να σημαδέψετε και να φωτογραφίσετε απλώς. Αυτό συμβαίνει επειδή ένα καλό πορτραίτο δεν περιλαμβάνει μόνο το υποκείμενο αλλά και το φωτισμό, το φόντο, το σκηνικό, την πόζα, την έκφραση του προσώπου και το χρώμα.

Εντούτοις, αν έχετε μια φωτογραφική μηχανή και είστε πρόθυμοι να προσπαθήσετε να μάθετε μερικές βασικές τεχνικές, μπορείτε να τραβήξετε ικανοποιητικές φωτογραφίες πορτραίτων. Πώς; Για να απαντήσουμε, θα θέσουμε μερικά ερωτήματα σε έναν επαγγελματία φωτογράφο πορτραίτων που έχει πάνω από δέκα χρόνια πείρας σε αυτόν τον τομέα.

• Πρώτα από όλα, ποιο είναι το μυστικό για να κάνουμε κάποιον να χαμογελάσει μπροστά στη φωτογραφική μηχανή; Φροντίστε ώστε το υποκείμενο να έχει διάθεση να φωτογραφηθεί! Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι θέλετε να φωτογραφίσετε ένα κοριτσάκι. Αν είναι κουρασμένο ή πεινάει, θα είναι δύσκολο να συνεργαστείτε. Εκτός αυτού, η κόπωση θα προκαλέσει ένταση στο πρόσωπο και στα μάτια του, η οποία θα αποσπά την προσοχή από τη φωτογραφία. Έτσι, ενθαρρύνετέ το να πάρει έναν υπνάκο και να φάει κάτι ελαφρύ προτού αρχίσει η φωτογράφηση.

Κάτι άλλο που βοηθάει είναι η επικοινωνία με το άτομο. Να είστε θετικοί και κεφάτοι. Να το κάνετε να χαλαρώσει συζητώντας, αλλά μην προσπαθείτε να το κάνετε να γελάσει υστερικά. Αυτό κάνει τα μάτια να μισοκλείνουν και το πρόσωπο να κοκκινίζει. Δοκιμάστε να φωτογραφίσετε διάφορες εκφράσεις του προσώπου. Όσο περισσότερες φωτογραφίες τραβήξετε, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχετε να πετύχετε το ύφος που χαρακτηρίζει καλύτερα εκείνο το άτομο.

• Τι θα πούμε για το ντύσιμο και την εμφάνιση; Σε ομαδικά πορτραίτα, είναι καλό να υπάρχει χρωματική αρμονία. Αν, για παράδειγμα, φωτογραφίζετε μια οικογένεια, να τους προτείνετε να φοράνε ταιριαστά χρώματα. Ή ίσως να ζητήσετε να φοράνε όλοι ίδια χρώματα. Να θυμάστε, όμως, ότι οι εύσωμοι άνθρωποι φαίνονται καλύτερα με σκούρα χρώματα και ότι οι αδύνατοι φαίνονται καλύτερα με ανοιχτά χρώματα.

Επίσης πρέπει να προσέχετε τις λεπτομέρειες: Πέφτουν καλά τα ρούχα, έχοντας όσο το δυνατόν λιγότερες ζάρες; Είναι ίσια η γραβάτα; Είναι περιποιημένα τα μαλλιά; Το μάτι σας ίσως να μην προσέξει τις τρίχες που πετάνε, αλλά η μηχανή θα τις προσέξει! Αν φωτογραφίζετε κάποια γυναίκα, έχει μακιγιαριστεί σωστά;

• Τι γίνεται με όσους φοράνε γυαλιά; Εξαιτίας της αντανάκλασης, αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα. Πρώτα, κοιτάξτε μέσα από το σκόπευτρο για να δείτε αν υπάρχει κάποια ανεπιθύμητη αντανάκλαση. Αν συμβαίνει αυτό, βάλτε το υποκείμενο να γυρίσει αργά το κεφάλι ώσπου να μετατοπιστεί η αντανάκλαση από το κέντρο του ματιού ή να εξαφανιστεί. Μερικές φορές, θα βοηθήσει αν το άτομο χαμηλώσει το πηγούνι του—αλλά προσέξτε να μη δημιουργηθεί διπλοσάγονο!

• Έχει σημασία τι φαίνεται στο φόντο; Ασφαλώς! Ένα φόντο γεμάτο καλώδια του ηλεκτρικού, δρόμους ή αυτοκίνητα θα αποσπάσει την προσοχή από τη φωτογραφία σας. Έτσι αναζητήστε κάποιο φόντο που θα ομορφύνει ή θα προσθέσει ενδιαφέρον στο υποκείμενό σας, όπως ένα δέντρο, έναν ανθισμένο θάμνο, έναν ξύλινο φράχτη, ή ακόμη και τον πλαϊνό τοίχο ενός παλιού αχυρώνα.

• Τι γίνεται αν τραβάτε τη φωτογραφία σε εσωτερικό χώρο; Μπορείτε να δοκιμάσετε να βάλετε το υποκείμενο να καθήσει σε μια καρέκλα ή σε έναν καναπέ μπροστά από έναν ανοιχτόχρωμο τοίχο ή ένα φυτό εσωτερικού χώρου. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον να απεικονίζετε το άτομο καθώς εργάζεται ή ασχολείται με ένα αγαπημένο του χόμπι ή δραστηριότητα, και στο φόντο να υπάρχει ο πάγκος των εργαλείων, το γραφείο ή τα υλικά του ραψίματος.

• Τι γίνεται αν δεν μπορείτε να βρείτε ένα ελκυστικό φόντο; Προσπαθήστε να θολώσετε το φόντο. Αυτό πετυχαίνει καλύτερα σε πορτραίτα σε εξωτερικό χώρο, όπου μπορείτε να βάλετε το υποκείμενο σε κάποια απόσταση από το φόντο. Το κάνετε αυτό με το να ρυθμίσετε το διάφραγμα του φακού. Ένα πιο ανοιχτό διάφραγμα, όπως f/5.6, θα διατηρήσει εστιασμένο το υποκείμενό σας αλλά θα θολώσει το φόντο.—Βλέπε φωτογραφία 1.

• Κάποιες συμβουλές για τη σύνθεση; Πρώτα από όλα βοηθάει να στηρίζετε τη μηχανή σας σε ένα τρίποδο· έτσι μπορείτε να συγκεντρωθείτε περισσότερο στη σύνθεση. Γενικά, τα πορτραίτα είναι είτε ολόκληρα είτε τριών τετάρτων (από τη μέση και πάνω) είτε κοντινά (κεφάλι και ώμοι ή μόνο το κεφάλι). (Βλέπε φωτογραφία 2.) Οι φακοί 105 ως 150 χιλιοστών είναι ιδανικοί για τη φωτογράφηση πορτραίτων. Αν δεν μπορείτε να προσαρμόσετε ή να αλλάξετε το φακό της μηχανής σας, δοκιμάστε να πλησιάσετε πιο κοντά στο υποκείμενό σας ή κάντε λίγο πίσω ώσπου να πετύχετε την εικόνα που θέλετε. Με την ευκαιρία, είναι καλό όταν «καδράρετε» τη φωτογραφία να αφήνετε λίγο χώρο πάνω από το κεφάλι, στα πλάγια και κάτω από τα πόδια. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα κόψετε το κεφάλι, τα πόδια ή τον κορμό αν μεγεθύνετε τη φωτογραφία. Βλέπετε, όσο περισσότερο μεγεθύνετε, τόσο περισσότερο μέρος της εικόνας θα χαθεί, ανάλογα με το μέγεθος της κορνίζας της φωτογραφίας.

Μια χρήσιμη αρχή είναι ο λεγόμενος κανόνας των τρίτων. Αυτός περιλαμβάνει το να βάζετε το πρόσωπο ή τα μάτια του υποκειμένου σας στο ένα τρίτο της απόστασης από την κορυφή, τη βάση ή το πλάι της φωτογραφίας. (Βλέπε φωτογραφία 3.) Ωστόσο, μερικές φορές είναι αποτελεσματικό το να βάλετε τα μάτια στο κέντρο του πορτραίτου.

• Τι θα πούμε για την πόζα του υποκειμένου; Βάλτε το υποκείμενό σας να κοιτάζει τη μηχανή έχοντας άνετη στάση, καθιστό, όρθιο ή ξαπλωμένο, αλλά γυρισμένο ελαφρά στο πλάι. Αν το πρόσωπο είναι πολύ στρογγυλό, βάλτε το μοντέλο να στρίψει ελαφρά το κεφάλι ή το σώμα ώστε να φωτίζεται μόνο το μισό πρόσωπο. Το μισό που βρίσκεται στη σκιά πρέπει να είναι πιο κοντά στη μηχανή. Αυτό θα κάνει το πρόσωπο να φαίνεται πιο στενό. Από την άλλη μεριά, αν θέλετε να κάνετε το πρόσωπο να φαίνεται πιο γεμάτο, βάλτε το άτομο να γυρίσει το κεφάλι ή το σώμα του ώσπου το φως να φωτίζει ολόκληρο το πρόσωπο.

Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στα χέρια. Πρέπει να δείχνουν χαλαρά και να είναι σε κάποια θέση φυσιολογική για το υποκείμενό σας, όπως να ακουμπάνε απαλά στο πηγούνι ή στο πλάι του προσώπου. Αν το άτομο είναι όρθιο, να αποφύγετε το συνηθισμένο λάθος να έχει τα χέρια κρεμασμένα χαλαρά στο πλάι. Είναι καλύτερα να κρατάει κάτι στα χέρια του ή να τα έχει σε μια φυσική στάση.

• Κάποιες συμβουλές για τη φωτογράφηση ζευγαριών; Δοκιμάστε να τους βάλετε να γείρουν τα κεφάλια τους ελαφρά ο ένας προς τον άλλον. Είναι συνήθως καλύτερα να μην τους έχετε και τους δύο στο ίδιο επίπεδο. Μπορείτε να δοκιμάσετε να τους στήσετε ώστε τα μάτια του ενός να είναι στο επίπεδο της μύτης του άλλου.—Βλέπε φωτογραφία 4.

• Ας μιλήσουμε για το φωτισμό. Ποια είναι η καλύτερη ώρα της ημέρας για να βγάζουμε φωτογραφίες σε εξωτερικό χώρο; Αργά το απόγευμα. Συνήθως δεν φυσάει, και το φως έχει πιο ζεστό χρώμα. Δοκιμάστε να στήσετε το φίλο σας ώστε το φως του ήλιου να φωτίζει τη μια πλευρά του προσώπου, ενώ στην πλευρά που βρίσκεται στη σκιά να υπάρχει μόνο ένα τρίγωνο φωτός. Έτσι το άτομο δεν θα μισοκλείνει τα μάτια του. Αν θέλετε να τραβήξετε μια φωτογραφία προφίλ, μετακινήστε τη μηχανή σας στη σκιασμένη πλευρά του προσώπου. Επίσης, φροντίστε να προστατέψετε το φακό της μηχανής σας από ανεπιθύμητο φως.

• Τι γίνεται αν το φως είναι πολύ σκληρό; Δοκιμάστε να τοποθετήσετε το φίλο σας με τον ήλιο στα νώτα του.

• Δεν θα έχει τότε το πρόσωπό του στη σκιά; Ναι, αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το φλας σας για να φωτίσετε τις σκιασμένες περιοχές. Μερικές μηχανές το κάνουν αυτό αυτόματα. Μια άλλη λύση είναι να έχετε κάποιο φίλο για βοηθό. Αυτός μπορεί να κρατάει έναν ανακλαστήρα ή ένα μεγάλο κομμάτι άσπρο χαρτόνι και να ρίχνει το διαχεόμενο φως του ήλιου στο πρόσωπο του υποκειμένου σας.

• Τι θα πούμε για το φωτισμό σε εσωτερικό χώρο; Μπορείτε να χρησιμοποιείτε το φυσικό φως τοποθετώντας το υποκείμενό σας δίπλα σε ένα παράθυρο. Μια λεπτή κουρτίνα μπορεί να διαχέει το φως. Αν είναι απαραίτητο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε συμπληρωματικό φλας ή έναν ανακλαστήρα από χαρτόνι για να φωτίσετε περιοχές του προσώπου που φαίνονται πολύ σκοτεινές.—Βλέπε φωτογραφία 5.

• Τι γίνεται αν δεν υπάρχει αρκετό φως; Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε το φλας σας. Δοκιμάστε να στήσετε το υποκείμενο σε ένα σημείο που να έχει έναν άσπρο τοίχο στο πλάι. Στρέψτε το φλας ώστε το φως να χτυπήσει στον πλαϊνό τοίχο. Καθώς το φως έρχεται από το πλάι, θα ελέγχετε περισσότερο πόσο μέρος του προσώπου θα φωτιστεί.

Είναι αλήθεια ότι θα πρέπει να πειραματιστείτε για να φτάσετε σε καλά αποτελέσματα. Αλλά οι βασικές αρχές της φωτογράφησης πορτραίτων είναι απλές. Με επιμελή σχεδιασμό και προσοχή στις λεπτομέρειες, μπορείτε, ακόμη και με τις απλούστερες μηχανές, να δημιουργήσετε ένα καλό πορτραίτο—το οποίο θα χαίρεστε εσείς και οι αγαπημένοι σας για πολλά χρόνια!