Ματιές στον Κόσμο

Διαστημικό Ραδιοτηλεσκόπιο

Το ιαπωνικό Ινστιτούτο Διαστήματος και Αστροναυτικής πρόσφατα εκτόξευσε ένα ραδιοτηλεσκόπιο που έχει διάμετρο 8 μέτρα, αναφέρει το περιοδικό Επιστημονικά Νέα (Science News). Η μοναδικότητα αυτού του νέου τηλεσκοπίου έγκειται στο ότι συνδέεται με περίπου 40 ραδιοτηλεσκόπια εδάφους που βρίσκονται σε διάφορα μέρη του κόσμου. Αυτό το σύστημα είναι γνωστό ως Διαστημικό Παρατηρητήριο Πολύ Μεγάλης Βάσης. Οι εκπομπές από τις ουράνιες πηγές ραδιοκυμάτων, όπως οι κβάζαρ και οι μαύρες τρύπες, συλλαμβάνονται από αυτές τις πολύ απομακρυσμένες συσκευές και συνδυάζονται για να παραγάγουν μία και μόνο εικόνα. Όσο πιο απομακρυσμένοι είναι οι δέκτες, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάλυση της τελικής εικόνας. Στο μακρύτερο σημείο της, η ελλειπτική τροχιά αυτού του τηλεσκοπίου θα το φέρνει σε απόσταση 20.000 χιλιομέτρων από τη γη. Το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο δίνει ανάλυση 1.000 φορές υψηλότερη από αυτήν που επιτυγχάνει το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ στο ορατό φως. «Με τέτοια ανάλυση», δηλώνει το ίδιο περιοδικό, «ένας παρατηρητής στο Λος Άντζελες θα μπορούσε να διακρίνει έναν κόκκο ρυζιού στο Τόκιο».

Τηλεόραση για τα Νήπια;

Για να βρουν χρόνο για τις απαραίτητες δουλειές, οι ταλαιπωρημένοι γονείς μικρών παιδιών ίσως τείνουν να τα βάζουν να κάθονται μπροστά στην τηλεόραση. Αλλά σύμφωνα με το περιοδικό Γονείς (Parents), αυτό εγκυμονεί κινδύνους για το παιδί. «Έχει φανεί πέρα από κάθε αμφιβολία ότι τα βίαια προγράμματα», στα οποία περιλαμβάνονται και πολλά κινούμενα σχέδια, αναφέρει το περιοδικό, «οδηγούν σε αυξημένη επιθετικότητα των νεαρών θεατών». Επιπλέον, μελέτες τις οποίες διεξήγαγε η Ντόροθι Σίνγκερ του Πανεπιστημίου Γέιλ δείχνουν ότι «η σταθερή παρακολούθηση τηλεόρασης πριν από την προσχολική ηλικία συνδέεται επίσης με κακή συμπεριφορά και καθυστέρηση στην ικανότητα ανάγνωσης» μελλοντικά. Η Σίνγκερ συστήνει να μη βλέπουν πάνω από 30 λεπτά τηλεόραση τη μέρα τα παιδιά ενός έτους. Μια άλλη ανησυχία είναι τα ατυχήματα που μπορεί να συμβούν ενώ το παιδί είναι μόνο του με την τηλεόραση. Ο συγγραφέας Μίλτον Τσεν σημειώνει: «Είναι υπόθεση μόνο ενός λεπτού το να κινδυνέψει ένα δραστήριο νήπιο χωρίς επίβλεψη». Το ίδιο περιοδικό συστήνει να βάζετε το παιδί σας και μερικά ασφαλή παιχνίδια μέσα σε ένα πάρκο κοντά σας όταν πρέπει να μαγειρέψετε ή να απαντήσετε στο τηλέφωνο.

Διαταραχή Εθισμού στο Ιντερνέτ

«Η πιο πρόσφατη συνέπεια της εποχής της πληροφορικής μπορεί να είναι ο εθισμός στο Ιντερνέτ», αναφέρει το Περιοδικό του Καναδικού Ιατρικού Συλλόγου (Canadian Medical Association Journal). Η Δρ Κίμπερλι Γιανγκ εξέτασε 496 φανατικούς χρήστες του Ιντερνέτ, 396 από τους οποίους προσδιορίστηκαν ως εξαρτημένοι χρήστες. Η έρευνα αποκάλυψε ότι οι συνέπειες του εθισμού στο Ιντερνέτ περιλαμβάνουν «την κοινωνική απομόνωση, τις γαμήλιες διαφωνίες, την αποτυχία στα μαθήματα, τα υπερβολικά χρέη και την απώλεια εργασίας». Η Δρ Γιανγκ λέει ότι η διαταραχή «είναι τόσο πραγματικός εθισμός όσο και ο αλκοολισμός ή η μανία για τα τυχερά παιχνίδια». Το περιοδικό πρόσθεσε ότι «οι χρήστες κομπιούτερ στο σπίτι κινδυνεύουν περισσότερο». Μολονότι ο καθένας μπορεί να απορροφηθεί υπερβολικά από το Ιντερνέτ, «ο χαρακτηριστικός τύπος εθισμένου ατόμου είναι μια μεσήλικη γυναίκα με περιορισμένη μόρφωση», λέει η Δρ Γιανγκ. Μερικά σημάδια κινδύνου είναι το να ασχολείται κάποιος όλο και περισσότερες ώρες με το δίκτυο, και «να εγκαταλείπει σημαντικές κοινωνικές ή επαγγελματικές δραστηριότητες» για να χρησιμοποιεί το Ιντερνέτ.

Το Πρόγραμμα Τίγρη Παραπαίει

Το 1973 ξεκίνησε το Πρόγραμμα Τίγρη στην Ινδία για να αποτρέψει την εξαφάνιση του εθνικού ζώου αυτής της χώρας. Τότε ο αριθμός των τίγρεων στην Ινδία είχε ήδη μειωθεί σε 1.827. Το πρόγραμμα είχε διεθνή υποστήριξη και σημείωσε αξιοσημείωτη επιτυχία. Το 1989 ο πληθυσμός των ινδικών τίγρεων είχε ξεπεράσει τις 4.000. Τώρα, όμως, η τίγρη κινδυνεύει ξανά, σύμφωνα με το περιοδικό Η Ινδία Σήμερα (India Today). Ο αριθμός των τίγρεων υπολογίζεται ότι έχει πέσει κάτω από τις 3.000. Γιατί; Μερικοί λένε ότι οι λαθροθήρες σκοτώνουν κατά μέσο όρο τουλάχιστον μία τίγρη κάθε μέρα. Σκοπός του Προγράμματος Τίγρη ήταν να παράσχει προστασία σε αυτό το αιλουροειδές. Αλλά δεν φαίνεται να το καταφέρνει αυτό. «Ο δασοφύλακας, ο οποίος συχνά δέχεται πυροβολισμούς, έχει πεσμένο ηθικό και ανεπαρκή εφόδια», δηλώνει η έκθεση. Όσο για την τίγρη, «η επιβίωση παραχωρεί τη θέση της στην εξαφάνιση».

Δείχνουν Γέροι Αλλά Πεθαίνουν Νέοι

Όπως δείχνουν οι ακόλουθες ειδήσεις, οι ερευνητές πιστεύουν ότι το κάπνισμα μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία της γήρανσης. Οι μακροχρόνιοι καπνιστές έχουν τετραπλάσιες πιθανότητες να αποκτήσουν γκρίζα μαλλιά πριν την ώρα τους και διπλάσιες πιθανότητες να είναι φαλακροί ή να έχουν αρχίσει να αποκτούν φαλάκρα, σύμφωνα με το βρετανικό περιοδικό Λάνσετ (Lancet). Σχολιάζοντάς το αυτό, ένα ενημερωτικό δελτίο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ τόνιζε ότι οι καπνιστές έχουν περισσότερες ρυτίδες και διπλάσιες πιθανότητες να χάσουν τα δόντια τους από ό,τι οι μη καπνιστές. Η είδηση παραπέμπει σε μια πρόσφατη μελέτη που παρουσιάστηκε στο Βρετανικό Ιατρικό Περιοδικό (British Medical Journal) και δείχνει ότι οι άντρες που καπνίζουν όλη τους τη ζωή έχουν μόνο τις μισές πιθανότητες να φτάσουν στα 73 σε σύγκριση με εκείνους που δεν καπνίζουν. Επιπλέον, το περιοδικό Σωστό Νοικοκυριό (Good Housekeeping) αναφέρει ότι «οι μη καπνιστές που ζουν με καπνιστές έχουν 20 τοις εκατό περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν καρδιοπάθεια».

Κίνδυνος από Κεραυνούς

«Τα θανατηφόρα χτυπήματα από κεραυνούς», αναφέρει η εφημερίδα Δι Οστρέλιαν (The Australian), «συμβαίνουν συχνότερα από ό,τι νομίζουν οι άνθρωποι». Οι κεραυνοί σκοτώνουν πέντε ως δέκα άτομα στην Αυστραλία κάθε χρόνο και ευθύνονται για πάνω από 100 τραυματισμούς, εξηγεί η είδηση. Δεν υπάρχουν πολλές προειδοποιήσεις για ένα επερχόμενο χτύπημα, μολονότι «μερικά άτομα που χτυπήθηκαν από κεραυνό λένε ότι προηγουμένως ένιωθαν να τους σηκώνονται τα μαλλιά», λέει ο Φιλ Άλφορντ της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Μελβούρνης. Για να αυξήσετε τις πιθανότητες να αποφύγετε έναν κεραυνό, ο Άλφορντ συστήνει να αναζητήσετε καταφύγιο από τις θύελλες σε ένα συμπαγές κτίριο ή μέσα σε ένα αυτοκίνητο με σκληρή οροφή το οποίο δεν βρίσκεται κοντά σε μεταλλικές κατασκευές.

Γεροντική Κατάθλιψη

«Η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους εμφανίζεται με πολύ διαφορετικό τρόπο από ό,τι στους νεότερους», αναφέρει η εφημερίδα Ζορνάλ ντο Μπραζίλ (Jornal do Brasil). Αντί να εκδηλώνεται ως αγωνία ή άγχος, αυτή η κατάθλιψη «χαρακτηρίζεται από απώλεια των νοητικών ικανοτήτων—της μνήμης, της συγκέντρωσης και της ικανότητας σκέψης». Επιπλέον, σύμφωνα με τον καθηγητή Πάουλο Μάτος του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου του Ρίο ντε Τζανέιρο, «οι καταθλιμμένοι ηλικιωμένοι εκδηλώνουν υπερβολικά αισθήματα ενοχής για ασήμαντα πράγματα. Χάνουν το ενδιαφέρον τους για αυτά που έκαναν ή για αυτά που τους ευχαριστούσαν», καθώς και για τις συζητήσεις. Τέτοια συμπτώματα μερικές φορές θεωρούνται εσφαλμένα απλώς μέρος των γηρατειών, δηλώνει η είδηση. Προκειμένου να αναγνωρίσουν τέτοιες αλλαγές στη συμπεριφορά και να εντοπίσουν την κατάθλιψη, λέει ο Δρ Μάτος, «είναι πολύ σημαντικό να έχουν οι άνθρωποι συνεχή επαφή με τα ηλικιωμένα μέλη της οικογένειάς τους».

Τερμίτες Χρυσοθήρες

Το 1984 ένας χωρικός βρήκε χρυσό στην αφρικανική χώρα του Νίγηρα, και ο πυρετός του χρυσού που ακολούθησε έφερε στην περιοχή χρυσοθήρες από πολλές χώρες. Ο Καναδός γεωλόγος Κρις Γκλίσον θυμήθηκε ότι οι αρχαίοι αφρικανικοί πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν τα υψώματα που φτιάχνουν οι τερμίτες για να εντοπίζουν τα κοιτάσματα χρυσού. Στο Νίγηρα ζει ένα είδος τερμίτη που χτίζει τεράστιες φωλιές, μερικές από τις οποίες έχουν ύψος 1,8 μέτρα και διάμετρο 1,8 μέτρα. Οι φωλιές μεγαλώνουν καθώς οι τερμίτες σκάβουν—μερικές φορές σε βάθος 75 μέτρων—για να βρουν νερό, εξηγεί το περιοδικό Νάσιοναλ Τζεογκράφικ (National Geographic). Ο Γκλίσον πήρε δείγματα από πολλές φωλιές ελπίζοντας ότι θα του έδειχναν πού να σκάψει. Τα περισσότερα δείγματα δεν περιείχαν χρυσό, αλλά μερικά περιείχαν! «Όλες οι φωλιές που είχαν ίχνη χρυσού είχαν χρυσό παντού», διαπίστωσε ο ίδιος. Φαίνεται ότι καθώς οι τερμίτες σκάβουν για να βρουν νερό φέρνουν στην επιφάνεια ό,τι βρίσκουν, ακόμη και χρυσό.

Καλοί Τρόποι στο Κινητό Τηλέφωνο

Η εμφάνιση των κινητών τηλεφώνων έχει δείξει ότι χρειάζονται μερικοί παλιοί καλοί τρόποι, σύμφωνα με το περιοδικό Οικονομική Επισκόπηση της Άπω Ανατολής (Far Eastern Economic Review). Η Τίνα Λιου, σύμβουλος επιχειρηματιών στο Χονγκ Κονγκ, ενθαρρύνει να δείχνετε σεβασμό και λεπτότητα, τόσο για το άτομο με το οποίο μιλάτε στο τηλέφωνο όσο και για εκείνους που μπορεί να βρίσκονται γύρω σας. Συμβουλεύει να μιλάτε καθαρά αλλά όχι δυνατά και να μην τρώτε ούτε να πίνετε ενώ χρησιμοποιείτε το τηλέφωνο. Η Λιου συστήνει επίσης να μειώνετε στο ελάχιστο τα τηλεφωνήματα που δέχεστε στη διάρκεια συναντήσεων και να διοχετεύετε τις κλήσεις σε άλλη συσκευή ή να επιλέγετε την ειδοποίηση με δονήσεις όταν βρίσκεστε σε μέρη όπως νοσοκομεία, βιβλιοθήκες και αίθουσες διαλέξεων. Αν διακόπτετε κοινωνικές περιστάσεις για να απαντήσετε σε τηλεφωνήματα μπορεί να κάνετε τους φίλους ή τους συγγενείς να νιώθουν απομονωμένοι. Σχετικά με το φαγητό έξω, η Λιου σχολιάζει: «Ένας άντρας που μιλάει στο τηλέφωνο ενώ βρίσκεται με μια γυναίκα θα ήταν καλό να τελειώσει το τηλεφώνημα προτού χαθεί η επίδραση της ανθοδέσμης που της πρόσφερε».

‘Έξυπνα Υγρά’

Όσο εφαρμόζεται ηλεκτρισμός σε ορισμένα υγρά που περιέχουν αιωρούμενα σωματίδια, τα σωματίδια σχηματίζουν μικροσκοπικές αλυσίδες, κάνοντας το υγρό πιο ιξώδες. Αυτό ονομάζεται φαινόμενο Γουίνσλοου, από το όνομα του Δρ Γ. Μ. Γουίνσλοου ο οποίος το ανακάλυψε το 1940. Από τότε, η αυτοκινητοβιομηχανία και άλλοι, μαζί με τον ίδιο τον Δρ Γουίνσλοου που έχει φτάσει τα 93, συνεχίζουν να ψάχνουν για κάποια πρακτική εφαρμογή αυτών των ‘έξυπνων υγρών’. Πειραματιστές στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας Μίσιγκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες γνώριζαν ότι η λιωμένη σοκολάτα γάλακτος έχει ορισμένες κοινές ιδιότητες με τα ‘έξυπνα υγρά’. Όπως υποπτεύονταν, σε ένα πρόσφατο πείραμα, μια λιωμένη σοκολάτα πήρε σχεδόν αμέσως άκαμπτη ημιστερεή μορφή όταν εκτέθηκε σε ισχυρό ηλεκτρικό πεδίο. Ένα άλλο ‘έξυπνο υγρό’ που αποτελείται από κορνφλάουρ το οποίο αιωρείται μέσα σε κηροζίνη, γίνεται πότε αραιό σαν γάλα και πότε πυκνό σαν βούτυρο ανάλογα με τις μεταβολές της έντασης του ηλεκτρικού πεδίου.