ΣΠΗΛΙΑ

Κοιλότητα ή θολοειδής κενός χώρος κάτω από το έδαφος με άνοιγμα στην επιφάνεια. Η λέξη «σπηλιά» είναι απόδοση της λέξης με‛αράχ του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου (Γε 19:30) και της λέξης σπήλαιον του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου. (Ιωα 11:38) Η εβραϊκή λέξη χορ ή χωρ υποδηλώνει μια «τρύπα», μερικές φορές αρκετά μεγάλη ώστε να μπορούν να εισχωρήσουν σε αυτήν άνθρωποι. (1Σα 14:11· Ιωβ 30:6· 2Βα 12:9) Μια άλλη εβραϊκή λέξη που αποδίδεται «τρύπα» είναι η λέξη μεχιλλάχ.—Ησ 2:19.

Οι σπηλιές αφθονούν στα ασβεστολιθικά πετρώματα της Παλαιστίνης. Παραδείγματος χάρη, το Όρος Κάρμηλος και τα περίχωρα της Ιερουσαλήμ ήταν διάτρητα από σπηλιές. Συνεπώς, οι σπηλιές αναφέρονται πολλές φορές στη Γραφή, ενίοτε με μεταφορική έννοια. Μερικές από αυτές ήταν τόσο μεγάλες ώστε μπορούσαν να χωρέσουν εκατοντάδες άτομα και χρησιμοποιούνταν ως μόνιμες κατοικίες, όπως στην Πέτρα, ή χρησίμευαν ως προσωρινά καταφύγια, τόποι ταφής, στέρνες, στάβλοι ή αποθήκες. Πολλά χειροποίητα αντικείμενα έχουν ανακαλυφτεί σε αυτά τα φυσικά καταφύγια.

Οι σπηλιές πρόσφεραν καταφύγιο σε καιρούς κινδύνου. Η πρώτη μνεία ενός τέτοιου μέρους αφορά τον Λωτ και τις δύο κόρες του, οι οποίοι έζησαν σε μια σπηλιά όταν έφυγαν λόγω φόβου από τη Σηγώρ. (Γε 19:30) Στη Μακκηδά πέντε συνασπισμένοι Αμορραίοι βασιλιάδες, προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον Ιησού του Ναυή, κρύφτηκαν σε μια σπηλιά η οποία στη συνέχεια έγινε ο κοινός τους τάφος. (Ιη 10:16-27) Όταν τράπηκαν σε φυγή εξαιτίας των Φιλισταίων στις ημέρες του Βασιλιά Σαούλ, ορισμένοι Ισραηλίτες κρύφτηκαν σε σπηλιές. (1Σα 13:6· 14:11) Για να αποφύγει την οργή του Σαούλ, ο Δαβίδ κατέφυγε σε μια σπηλιά κοντά στην Οδολλάμ, και εκεί συντάχθηκαν μαζί του «περίπου τετρακόσιοι άντρες». (1Σα 22:1, 2) Καταδιωκόμενος και πάλι από τον Σαούλ, ο Δαβίδ κρύφτηκε σε μια σπηλιά στην έρημο της Εν-γαδί, και εδώ ήταν που έκοψε την άκρη από το πανωφόρι του Σαούλ όταν εκείνος «μπήκε για τη φυσική του ανάγκη». (1Σα 24:1-15) Ίσως οι εμπειρίες του Δαβίδ σε αυτές τις δύο περιπτώσεις να τον παρακίνησαν να συνθέσει τους Ψαλμούς 57 και 142, όπως δείχνουν οι επιγραφές τους. Αφού ο Δαβίδ έγινε βασιλιάς, η σπηλιά της Οδολλάμ χρησίμευσε προφανώς ως στρατιωτικό αρχηγείο στη διάρκεια μιας εκστρατείας εναντίον των Φιλισταίων. (2Σα 23:13· 1Χρ 11:15) Όταν η πονηρή Ιεζάβελ προσπάθησε να σκοτώσει όλους τους προφήτες του Ιεχωβά, ο Αβδιού έτρεφε 100 από αυτούς που κρύβονταν σε σπηλιές. (1Βα 18:4, 13) Επίσης, για να γλιτώσει ο Ηλίας από το θυμό της Ιεζάβελ, κρύφτηκε σε μια σπηλιά στο Χωρήβ, και εδώ ήταν που έλαβε θεϊκές οδηγίες να επιστρέψει και να χρίσει τον Αζαήλ και τον Ιηού. (1Βα 19:1-17) Έτσι λοιπόν, αυτά τα παραδείγματα έδωσαν στον Παύλο ισχυρή βάση για να γράψει ότι άνθρωποι πίστης «περιπλανήθηκαν σε . . . σπηλιές και φωλιές της γης». (Εβρ 11:38) Ύστερα από πολλά χρόνια, οι κατακόμβες της Ρώμης χρησίμευσαν ως υπόγεια καταφύγια και τόποι συνάθροισης για τους διωκόμενους Χριστιανούς.

Οι νεκροί θάβονταν συχνά σε σπηλιές. Το εξαιρετικά βραχώδες έδαφος μεγάλου τμήματος της Παλαιστίνης έκανε το σκάψιμο τάφων δύσκολο. Η δεύτερη μνεία της Αγίας Γραφής για κάποια σπηλιά αφορά τη σπηλιά Μαχπελάχ στη Χεβρών την οποία αγόρασε και χρησιμοποίησε ως τόπο ταφής ο Αβραάμ, και στην οποία θάφτηκαν η Σάρρα, ο Αβραάμ, ο Ισαάκ, η Ρεβέκκα, ο Ιακώβ και η Λεία. (Γε 23:7-20· 25:9, 10· 49:29-32· 50:13) Το μνημείο του Λαζάρου, του φίλου του Ιησού, «ήταν, στην πραγματικότητα, μια σπηλιά».—Ιωα 11:38.

Οι σπηλιές αποτελούσαν πολλές φορές θαυμάσιες αποθήκες, ειδικά σε καιρούς κινδύνου. Γι’ αυτό, με σκοπό να προστατέψουν τις σοδειές τους από τους Μαδιανίτες επιδρομείς στις ημέρες του Γεδεών, «οι γιοι του Ισραήλ έφτιαξαν τους υπόγειους χώρους αποθήκευσης που βρίσκονταν στα βουνά και τις σπηλιές και τα δυσπρόσιτα μέρη». (Κρ 6:2) Παρόμοια, φαίνεται ότι κάποιοι, για να διαφυλάξουν τους Ρόλους της Νεκράς Θαλάσσης, τους έκρυψαν μέσα σε σπηλιές κοντά στο Ουάντι Κουμράν, ΒΔ της Νεκράς Θαλάσσης, όπου και παρέμειναν ανενόχλητοι επί πολλούς αιώνες ώσπου άρχισε η ανακάλυψή τους το 1947.

Μεταφορική Χρήση. Ο Ιησούς κατηγόρησε τους αργυραμοιβούς ότι είχαν κάνει το ναό «σπηλιά ληστών». (Ματ 21:13· Ιερ 7:11) Οι προφητείες που έχουν καταγραφεί από τον Ησαΐα και στην Αποκάλυψη λένε ότι μερικοί θα προσπαθήσουν να διαφύγουν την κρίση του Θεού, “τον τρόμο που εμπνέει ο Ιεχωβά”, με το να κρυφτούν «στις σπηλιές», αλλά σύμφωνα με τον Ιεζεκιήλ, οι «σπηλιές» τις οποίες θα κάνουν οχυρό τους δεν θα τους προστατέψουν από τον Θεό.—Ησ 2:19-21· Απ 6:15-17· Ιεζ 33:27.