ΙΚΤΙΝΟΣ

[εβρ., ’αϊγιάχ, «μελανόχρωμος ικτίνος» («τσίφτης»)· ντα’άχ, «ερυθρόχρωμος ικτίνος» («ψαλιδάρης»)· ίσως επίσης νταϊγιάχ, «μίλβος», πιθανώς κάποια ποικιλία ικτίνου].

Ο ικτίνος αποτελεί συνδυασμό αρπακτικού και νεκροφάγου πουλιού. Τόσο ο μελανόχρωμος όσο και ο ερυθρόχρωμος ικτίνος, οι συνήθεις ποικιλίες ικτίνου που υπάρχουν στην Παλαιστίνη, περιλαμβάνονται στα ακάθαρτα πουλιά σύμφωνα με το Νόμο. (Λευ 11:13, 14· Δευ 14:12, 13) Ο κατάλογος του Δευτερονομίου αναφέρει τη λέξη ρα’άχ αντί της λέξης ντα’άχ, η οποία υπάρχει στο Λευιτικό, αλλά πιστεύεται πως αυτό μάλλον συνέβη επειδή οι αντιγραφείς αντικατέστησαν το εβραϊκό γράμμα που αντιστοιχεί στο «ντ» (ד) με εκείνο που αντιστοιχεί στο «ρ» (ר), επειδή αυτά τα γράμματα μοιάζουν πολύ μεταξύ τους.

Η εβραϊκή ονομασία ’αϊγιάχ πιστεύεται ότι αποτελεί λέξη ηχομιμητική της διαπεραστικής κραυγής που βγάζει ο μελανόχρωμος ικτίνος (ο οποίος ονομάζεται από τους ορνιθολόγους ικτίνος ο μέλας [Milvus migrans]).

Η αρχική σημασία της εβραϊκής ονομασίας ντα’άχ είναι αβέβαιη, αλλά διατυπώνεται η άποψη ότι υποδηλώνει «ορμητική ή αστραπιαία πτήση», όπως στη φράση «ήρθε αστραπιαία [από την εβρ. λέξη ντα’άχ] πάνω στις φτερούγες ενός πνεύματος» (Ψλ 18:10) και όπως στις αναφορές που γίνονται για την “εφόρμηση” του αετού. (Δευ 28:49· Ιερ 48:40· 49:22) Άρα, αυτή η ονομασία υποδηλώνει κάποιο αρπακτικό πουλί, και οι Κέλερ και Μπαουμγκάρτνερ (Λεξικό των Βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης [Lexicon in Veteris Testamenti Libros], Λέιντεν, 1958, σ. 198) υποδεικνύουν τον ερυθρόχρωμο ικτίνο (ικτίνος ο γνήσιος [Milvus milvus]).

Ο Ιώβ χρησιμοποιεί το μελανόχρωμο ικτίνο ως παράδειγμα οξύτατης όρασης, καταδεικνύοντας ότι η εφευρετικότητα του ανθρώπου και η από μέρους του αναζήτηση πλούτου τον οδηγούν σε υπόγεια μονοπάτια που δεν μπορούν να δουν ακόμη και τα οξυδερκή αρπακτικά πουλιά.—Ιωβ 28:7.

Οι πιο πολλοί μελανόχρωμοι ικτίνοι περνούν από την Παλαιστίνη καθ’ οδόν προς την Αφρική όπου διαχειμάζουν. Ολοένα και περισσότεροι διαχειμάζουν στο Ισραήλ. Χτίζουν τις φωλιές τους στις διχάλες μεγάλων δέντρων και αποθηκεύουν τροφή στη φωλιά προτού γεννήσουν αβγά. Ο ερυθρόχρωμος ικτίνος, που σπάνια εμφανίζεται το χειμώνα, έχει καστανοκόκκινο χρώμα, μαύρες ραβδώσεις και γκριζόλευκο κεφάλι.