Μέρος 2—Ο Πρόεδρος Επισκέπτεται την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή

Συνεχεία της αφηγήσεως του Ν. Ο. Νορρ, Προέδρου της Εταιρίας Σκοπιά, για την πρόσφατη υπηρεσιακή περιοδεία του.

ΤΟΥΡΚΙΑ

Στις 8 Δεκεμβρίου, 2 μ.μ., εφθάσαμε στο αεροδρόμιο της Ισταμπούλ, όπου μας συνήντησαν δεκαπέντε αδελφοί. Πριν από πέντε χρόνια είχα συναντήσει μερικούς απ’ αυτούς, και τώρα ήταν μια πραγματική ευχαρίστησις να τους επισκεφθώ και πάλι. Για τον Αδελφό Φραντς το ταξίδι ήταν εντελώς νέο, αλλ’ ο Αδελφός Χόφμαν είχε πάει εκεί πριν από ένα χρόνο. Η Ισταμπούλ, μια παλιά πόλις (πρώην Κωνσταντινούπολις), είναι ενδιαφέρουσα. Αναχωρώντας από το αεροδρόμιο για να πάμε στην κυρίως πόλι, διεσχίσαμε νέες ευρείες λεωφόρους και σε λίγο είδαμε τα αρχαία τείχη που άλλοτε, στη διάρκεια της Βυζαντινής λαμπρότητος, επροστάτευαν την πόλι από τους λεηλάτας. Όταν εφύγαμε από τη λεωφόρο επεράσαμε ακριβώς από την πύλη από την οποία είχε περάσει ο Σουλτάνος Μωάμεθ 2 στο έτος 1453, όταν η πόλις έπεσε στα χέρια των Τούρκων. Επεράσαμε με τ’ αυτοκίνητο από το παλιό τμήμα της πόλεως, διεσχίσαμε των Κεράτιο Κόλπο κι εφθάσαμε στο ξενοδοχείο μας, που έχει θέα προς τον ωραίο Βόσπορο. Αφού τακτοποιηθήκαμε, πήγαμε αμέσως στο σπίτι ενός αδελφού και εκάμαμε σύσκεψι σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αδελφοί στην Τουρκία. Μια από τις συζητήσεις περιεστράφη γύρω από την ουδέτερη στάσι που πρέπει να λαμβάνουν οι μάρτυρες του Ιεχωβά σε όλες τις χώρες του κόσμου. Οι άγρυπνοι Χριστιανοί σήμερα δεν αναμιγνύονται στα πράγματα των εθνών και η συνείδησίς των πρέπει να εκπαιδεύεται σύμφωνα με τις Γραφικές αλήθειες. Επίσης, ετονίσθη ότι ένας Χριστιανός δεν πρέπει να επεμβαίνη στη συνείδησι ενός άλλου άτομου. Ο καθείς πρέπει ν’ αποφασίζη τι πορεία ενεργείας προτιμά να λάβη. Κάθε Χριστιανός πρέπει να γνωρίζη ποια είναι η δική του ευθύνη ενώπιον του Ιεχωβά και πρέπει να τηρή καθαρή συνείδησι και να τηρή την ακεραιότητά του.

Το ίδιο βράδυ μας προσεκάλεσαν στο σπίτι μερικών Ιουδαίων φίλων που είχαν έλθει προσφάτως στην αλήθεια. Δεκαεπτά περίπου άτομα συγκεντρώθηκαν γύρω από το τραπέζι, κι επεράσαμε πάρα πολύ ευχάριστα. Ο Αδελφός Φραντς κι εγώ είχαμε την ευκαιρία ν’ αφηγηθούμε λίγες πείρες και κατόπιν, όταν αμέσως μετά το γεύμα ήλθαν σ’ αυτό το σπίτι πολλοί ευαγγελιζόμενοι της Ισταμπούλ, εδώσαμε ομιλίες οι δυο μας. Ο Αδελφός Φραντς ωμίλησε ιδιαίτερα στους γονείς περί εκπαιδεύσεως των τέκνων των για Χριστιανική λατρεία. Υπέδειξε ότι αυτό το καθήκον των γονέων προς τα τέκνα των ισχύει και όταν ακόμη ο ένας από τους γονείς δεν είναι στην αλήθεια. Εκείνος ο γονεύς που είναι στην αλήθεια πρέπει βέβαια να κατευθύνη την πορεία των τέκνων για να έχουν αυτά ευκαιρία να μάθουν την αλήθεια. Εγώ ωμίλησα για τα προσόντα των υπηρετών μέσα στην εκκλησία και τι θα μπορούσε ν’ αναμένη η εκκλησία από βοήθεια κι ενθάρρυνσι. Ήταν σχεδόν μεσάνυχτα προτού λήξη η συνάθροισις.

Η Κυριακή επρόκειτο να είναι η μεγάλη μας μέρα, αλλά προηγείται μια περιγραφή μερικών γεγονότων που ωδήγησαν στη σοβαρώτατη αυτή μέρα της ζωής των αδελφών μας στην Ισταμπούλ. Πριν από πέντε χρόνια, όταν ήμουν στην Ισταμπούλ, ωμίλησα στους αδελφούς μας μέσα σε μια Αρμενική εκκλησία. Πριν από ένα έτος οι αδελφοί εμίσθωσαν την Ολλανδική εκκλησία για την τέλεσι της Αναμνήσεως. Αλλ’ αυτή τη φορά εδυσκολεύθηκαν να βρουν έναν τόπο όπου όλοι οι αδελφοί να μπορούσαν να συγκεντρωθούν. Στην Τουρκία δεν μπορούν να γίνουν θρησκευτικές συναθροίσεις έξω από θρησκευτικά οικοδομήματα, κι έτσι οι αδελφοί διηρωτώντο τι μπορούσαν να κάμουν για να συγκεντρωθούν. Αυτή τη φορά ένα άτομο καλής θελήσεως, συνιδιοκτήτης μιας μεγάλης λέσχης, προσεφέρθη να εκμισθώση τη λέσχη στους αδελφούς για όλη την ημέρα της Κυριακής. Εκεί μπορούσαν να έχουν ένα είδος συμποσιακού εορτασμού και συγχρόνως εδόθη ευκαιρία ομιλίας. Έγιναν αμέσως σχέδια για τη συγκέντρωσι σ’ αυτή τη λέσχη. Μόνον οι αδελφοί και τα άτομα που επρόκειτο να βαπτισθούν προσεκλήθησαν να παραστούν· μπορείτε λοιπόν να εννοήσετε απ’ αυτό ότι η πλειονότης των καλής θελήσεως ατόμων δεν είχε την ευκαιρία να προσέλθη. Το πρόγραμμα άρχισε νωρίς.

Η πρώτη ομιλία, στις 8.30΄ π.μ., ήταν «Ευημερία που Προέρχεται από τον Ιεχωβά.» Εδόθησαν κι άλλες ομιλίες από διαφόρους αδελφούς που επεσκέφθησαν την Τουρκία. Ύστερ’ από μια πολύ ευχάριστη πρωινή συνεδρίασι έγινε ένα διάλειμμα για να προσφερθούν αναψυκτικά, παρετέθη δε και γεύμα. Σ’ αυτό το διάστημα όλοι είχαν την ευτυχή ευκαιρία να επικοινωνήσουν προσωπικά με τους Αδελφούς Νορρ, Φραντς και Χόφμαν. Μου ελέχθη ότι πολλά άτομα καλής θελήσεως παρετήρησαν την άνεσι με την οποία οι Αδελφοί Νορρ, Φραντς και Χόφμαν συνανεστρέφοντο τους φίλους· εξεπλήσσοντο δε που δεν εκάθηντο αυτοί με μεγαλοπρέπεια κι εθιμοτυπία, απρόσιτοι πάνω στην εξέδρα, και να έχουν τους άλλους να τους υπηρετούν με τα φαγητά τους. Σε πολλούς αυτό εφαίνετο ως το πιο εντυπωσιακό πράγμα της όλης ημέρας. Η ταπεινότης δεν είναι μεταξύ των πραγμάτων στα οποία οι κάτοικοι της Ισταμπούλ είναι στενά εξοικειωμένοι. Το γεγονός ότι δεν απεδόθη σέβας προς το Ανατολικό πρωτόκολλο μεταξύ των μελών της κοινωνίας του Νέου Κόσμου ήταν μάλλον επαναστατικό για πολλούς από τους παρόντας, ειδικά δε για κείνους που προσφάτως έδειξαν ενδιαφέρον για το έργον της διακηρύξεως τούτου του ευαγγελίου της Βασιλείας. Μερικοί από τους «σερβιτόρους» που προσέφεραν τα πρόχειρα φαγητά από τα κυλικεία ακούσθηκαν να λέγουν: «Τι ενδιαφέρον που έχουν αυτοί οι άνθρωποι για τον Θεό. Τους αρέσει να τρέφουν τη διάνοιά τους με τους σκοπούς του, ενώ εμείς, σαν τα ζώα, ποτέ δεν αφιερώνομε ούτε μια σκέψι γι’ αυτόν.» Οι αδελφοί έκαμαν καλή εντύπωσι σ’ εκείνους που τους εσέρβιραν και όλοι έχαιραν που εκάθησαν γύρω στα τραπέζια και έκαναν καλές ατομικές συζητήσεις και είχαν αυτή την επικοινωνία. Στη 1.30΄ μου εδόθη η ευκαιρία να μιλήσω με θέμα «Η Ειρήνη του Νέου Κόσμου στην Εποχή μας—Γιατί;» Όλοι οι παρόντες επρόσεχαν βέβαια καλά, και τώρα είχαν έλθει πολύ περισσότεροι, ώστε οι ακροαταί αυξήθηκαν σε 270.

Χωρίς αμφιβολία, οι παριστάμενοι αναζωογονήθηκαν πνευματικά και ενισχύθηκαν και χάρηκαν πολύ από την ωραιότατη αυτή και επιτυχή θεοκρατική συνέλευσι της Ισταμπούλ. Ο ιδιοκτήτης της λέσχης ηυχαριστήθη πάρα πολύ, και για να δείξη την εκτίμησί του προς όσα έλαβαν χώραν ηλάττωσε και το μίσθωμα, λέγοντας σε κάποιον αδελφό: «Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που άκουσα αλήθειες να λέγωνται όλη την ημέρα.»

Εκείνο το βράδυ συγκεντρώθηκαν πενήντα τρεις αδελφοί. Όλοι αυτοί ήσαν υπηρέται ή αδελφοί που θα μπορούσαν να γίνουν υπηρέται στο προσεχές μέλλον. Εξετάσθηκαν απ’ όλους μας πολλά προβλήματα περί του τρόπου επεξεργασίας των τομέων και διαδόσεως των αγαθών νέων της Βασιλείας. Ολόκληρη η Δευτέρα κατηναλώθη σε συναθροίσεις σε διάφορα μέρη. Στην Τουρκία ένα πράγμα που χρειάζονται οι μάρτυρες του Ιεχωβά είναι ν’ αναγνωρισθούν και μας απασχολεί πολύ το να ιδρύσωμε μια επιτόπια οργάνωσι όταν αυτό καταστή δυνατόν. Τα πράγματα συνεζητήθησαν με δικηγόρους και με τους ενδιαφερομένους για την ανάπτυξι της οργανώσεως αυτής. Έγιναν, επίσης, διευθετήσεις για την ίδρυσι ενός νέου τμήματος για να διεξάγεται τα έργον εκεί με περισσότερη αποδοτικότητα. Ένας εντόπιος αδελφός που είναι στην αλήθεια επί δεκαετίαν, διωρίσθη υπηρέτης του τμήματος. Το απόγευμα και το βράδι διετέθησαν για τη μετάβασι σε διάφορα σπίτια για επίσκεψι ομάδων από φίλους της αληθείας. Μπορέσαμε να μιλήσωμε σε 188 διάφορα άτομα, σε οκτώ διάφορα σπίτια.

Οι επίσκοποι που επιβλέπουν το έργον στην Ισταμπούλ είναι πολύ ευτυχείς. Μερικοί απόφοιτοι της σχολής Γαλαάδ, επίσης, βρίσκονται εκεί και ήταν πολύ ευχάριστο να έχωμε τη συντροφιά αυτών και των άλλων και να βλέπωμε πόσο καλά επροχώρησε το έργον στα περασμένα λίγα χρόνια. Όπως και αλλού, ο χρόνος παραμονής με τους αδελφούς στην Τουρκία ήταν πολύ βραχύς, αλλ’ υπήρχε έργον να γίνη σε άλλες χώρες· γι’ αυτό στις 11 Δεκεμβρίου ανεχωρήσαμε από την Τουρκία, ο δε επόμενος σταθμός ήταν η Βηρυττός. (Δεν επεστρέψαμε στας Αθήνας διότι ήλθε είδησις ότι δεν υπήρχαν για μας θεωρήσεις για την Κύπρο στο Αγγλικό Προξενείο Αθηνών για τούτο εκάμαμε πτήσι κατ’ ευθείαν.) Και οι τρεις εφθάσαμε στη Βηρυττό του Λιβάνου, ακριβώς κατά τα μεσάνυχτα, κι εκεί μας συνήντησαν περίπου τριάντα αδελφοί και αδελφές.

ΛΙΒΑΝΟΣ

Στη Βηρυττό αντιμετωπίσαμε μερικά προβλήματα. Πριν από λίγους μήνες είχε διορισθή νέος υπηρέτης τμήματος· έπρεπε λοιπόν πολλά να γίνουν σχετικά με το τμήμα και να δείξωμε πώς να λειτουργή το γραφείο. Ένα άλλο ζήτημα που έπρεπε να τύχη φροντίδος ήταν η απαγόρευσις της Σκοπιάς, που είχε γίνει πριν από έξη περίπου μήνες. Κατόπιν, φυσικά, ήταν η συνέλευσις που απερρόφησε τον χρόνον μας.

Η συνέλευσις των μαρτύρων του Ιεχωβά άρχισε στη Βηρυττό την Παρασκευή. Είχα μια συνάντησι με τους ιεραποστόλους. Επίσης είχα το προνόμιο να μιλήσω σε όλους τους σκαπανείς και τους ειδικούς σκαπανείς στη διάρκεια της επισκέψεώς μου και να συναναστραφώ πολλούς αδελφούς μέσα στην ίδια τη συνέλευσι. Υπήρχαν 331 παρόντες το Σάββατο και 551 άτομα ήλθαν στη δημοσία συνάθροισι την Κυριακή. Είκοσι άτομα εβαπτίσθησαν, και τούτο έφερε μεγάλη χαρά σ’ εκείνους που παρίσταντο στη συνέλευσι, διότι είδαν τώρα τ’ αποτελέσματα του έργου της μαρτυρίας των. Η συνέλευσις της Βηρυττού ήταν για όλες τις εκκλησίες ολοκλήρου του Λιβάνου, πολλοί δε ήλθαν από τη Συρία, την Ιορδανία και άλλες Αραβικές χώρες· αλλ’ οι αδελφοί της Τριπόλεως πολύ επιθυμούσαν να πηγαίναμε εμείς εκεί· διετέθη λοιπόν η Δευτέρα προς τούτο. Προς έκπληξίν μας, 291 άτομα κατέκλυσαν την Αίθουσα της Βασιλείας μέχρις υπερχειλίσεως.

Όπως ελέχθη, ένα πρόβλημα ήταν η απαγόρευσις της Σκοπιάς και το πώς θα μπορούσαμε ποτέ να επαναφέρωμε αυτό το περιοδικό σε κυκλοφορία στον Λίβανο. Ένας αδελφός εργάσθηκε επιμελώς για να διευθετήση μια συνέντευξί μου με τον πρωθυπουργό και την Τρίτη πρωί στις 10.30΄ τρείς Λιβανοί αδελφοί, ένας ιεραπόστολος κι εγώ επισκεφθήκαμε τον πρωθυπουργό και είχαμε μια εξαίρετη συνέντευξι. Ο σκοπός της επισκέψεώς μας εξετέθη σαφέστατα και ετονίσθη στον κ. Σαμί Σολ ότι οι μόνες κυριώτερες χώρες του κόσμου που απαγόρευαν τη Σκοπιά ήσαν η Ρωσία και οι χώρες όπισθεν του Σιδηρού Παραπετάσματος, εξεπλάγημεν δε πάρα πολύ που είδαμε ότι και η ελεύθερη χώρα του Λιβάνου απηγόρευσε αυτό το έντυπο και αφήρεσε την ελευθερία του τύπου. Επίσης στην απαγορευτική διαταγή ελέγετο ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά υπεστήριζαν τον Σιωνισμό και ότι εμείς ήμεθα υπέρ του Σιωνισμού, αλλ’ ευθύς ετονίσθη ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά και ο Σιωνισμός δεν έχουν καμμιά σχέσι μεταξύ τους. Πραγματικά, οι Ιουδαίοι που επιστρέφουν στην Παλαιστίνη δεν δέχονται ούτε λέγουν το όνομα Ιεχωβά. Ούτε καν προφέρουν το όνομα με την Εβραϊκή του προφορά, αλλ’ οι μάρτυρες του Ιεχωβά θαρραλέα και χαρωπά διακηρύττουν το όνομα του μόνου αληθινού Θεού σε όλο τον κόσμο. Οι Ιουδαίοι απαγορεύουν την προφορά του αγίου ονόματος· πώς λοιπόν θα μπορούσε οπωσδήποτε να συνταυτισθούν με τους μάρτυρας του Ιεχωβά, που διεκήρυξαν αυτό το όνομα στα πέρατα της γης;

Ο πρωθυπουργός τότε εζήτησε από τον γραμματέα του να του φέρη τον νόμο που απηγόρευε το περιοδικό Σκοπιά. Ο νόμος εξητάσθη πλήρως στα επόμενα λίγα λεπτά. Τότε εκλήθη και ο Διευθυντής Πληροφοριών που είχε συντάξει τον νόμο, κι έγινε περαιτέρω συζήτησις με αυτόν. Στο τέλος της ημιώρου συζητήσεως ο πρωθυπουργός είπε στον Διευθυντή Πληροφοριών ότι πρέπει να κάμη ό,τι θα μπορούσε υπέρ των μαρτύρων του Ιεχωβά. Κατόπιν μας παρεκάλεσε όλους να πάμε στο γραφείο του Διευθυντού Πληροφοριών, όπου έγιναν κι άλλες συζητήσεις. Ήταν μια πολύ επωφελής επίσκεψις και ελπίζομε ειλικρινά και προσευχόμεθα να αρθή η απαγόρευσις, και το περιοδικό Σκοπιά να έχη ελεύθερη κυκλοφορία. Ο Διευθυντής Πληροφοριών πραγματικά δεν είχε τίποτα εναντίον του περιοδικού προσωπικώς, ή εναντίον του έργου των μαρτύρων του Ιεχωβά, διότι μας επληροφόρησε ότι εγνώριζε το γεγονός ότι είχαμε μια πολύ μεγάλη συνέλευσι στη Βηρυττό, ακριβώς εκείνο το Σαββατοκύριακο, ότι επηγαίναμε ακόμη από σπίτι σε σπίτι, κηρύττοντας τ’ αγαθά νέα της βασιλείας του Θεού, και ότι εκάναμε τις Γραφικές μας μελέτες, και ότι ούτε αυτός ούτε και κανένας άλλος στη Βηρυττό, είχε την πρόθεσι να παρεμποδίση το έργον μας. Έγιναν μερικές πιέσεις, ιδιαίτερα από την Καθολική Εκκλησία, και τόσο πολλές διαμαρτυρίες ηγέρθησαν για το περιοδικό Σκοπιά από τους Καθολικούς, ώστε εφάνη σκόπιμο να τεθή απαγόρευσις για το περιοδικό και να καθησυχάσουν. Εν τούτοις, το παράδοξο σημείο όλων αυτών ήταν ότι τίποτα δεν ελέγετο για τους Καθολικούς μέσα στον νόμο, η δε εισηγητική έκθεσις του νόμου ανέφερε απλώς ότι είμεθα υπέρ του Σιωνισμού. Έτσι, δείχνεται πόσο ευτυχείς ήσαν οι Καθολικοί που επέρριψαν τη μομφή για την απαγόρευσι της Σκοπιάς σε κάποιον άλλον και προσεπάθησαν να συνδέσουν τους μάρτυρας του Ιεχωβά με την Αραβο-Ισραηλική διένεξι και να κατευθύνουν τον δάκτυλον της καταφρονήσεως στον Λίβανο εναντίον των μαρτύρων του Ιεχωβά. Αλλ’ εδόθη μια καλή μαρτυρία στους άρχοντας του Λιβάνου. Όλοι ήσαν της Μουσουλμανικής πίστεως, πολύ ευγενικοί, και μας έδωσαν πλήρη ευκαιρία να εκφράσωμε τις σκέψεις μας και να υπερασπίσωμε την υπόθεσί μας.

Εσκόπευα να πάω στη Βαγδάτη και στην Τεχεράνη από τον Λίβανο, αλλά λόγω των ταραχών στη Συρία και στα Αραβικά κράτη, δεν υπήρχαν αεροπλάνα από τη Βηρυττό απ’ ευθείας, ο μόνος δε τρόπος να φθάσωμε στην Ανατολή ήταν να επιστρέψωμε στην Ισταμπούλ. Ενόσω ήμεθα στη Βηρυττό, ο Αδελφός Χόφμαν ενέμεινε στο πρόγραμμά του, σύμφωνα με το οποίον έπρεπε ν’ αναχωρήση και να πάη στο Κάιρο της Αιγύπτου. Λίγες μόλις μέρες πριν από την άφιξί μας ξανάρχισε η αεροπορική υπηρεσία μεταξύ Βηρυττού και Καΐρου.

Την Τετάρτη, 19 Δεκεμβρίου, ο Αδελφός Φραντς κι εγώ ανεχωρήσαμε για την Ισταμπούλ, για να πάρωμε απ’ εκεί ένα συνδετικό αεροπλάνο για το Πακιστάν. Συνέπεσε, όμως, να υπάρχη βαριά ομίχλη σε όλη την Ευρωπαϊκή ήπειρο και ειδικά στην Αγγλία· γι’ αυτό και όλα τα Ευρωπαϊκής διελεύσεως αεροπλάνα παρέμειναν προσγειωμένα. Πραγματικά, η πολύ κακή αυτή καιρική κατάστασις διήρκεσε δύο μέρες και δεν ήλθαν αεροπλάνα στην Ισταμπούλ από την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Παρέστη, λοιπόν, ανάγκη ν’ αναμείνωμε στην Ισταμπούλ και απηλαύσαμε τη συντροφιά των φίλων μας και είχαμε την ευκαιρία να ιδούμε μερικά ενδιαφέροντα τοπία της πόλεως, όπως τα ανάκτορα του σουλτάνου, το μουσείο και μερικά από τα πολύ ενδιαφέροντα τεμένη, κι εκάμαμε ένα ταξίδι με αυτοκίνητο κατά μήκος του Βοσπόρου. Στο βορειότατο σημείο του Βοσπόρου μπορεί κανείς να ιδή προς βορράν πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα, στην απέναντι πλευρά της οποίας είναι η Ρωσία. Δεν μπορούσαμε να μη σκεφθούμε τους αδελφούς μας που κρατούνται μέσα σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως και σε φυλακές λόγω της πιστής των στάσεως μέσα σ’ εκείνη τη χώρα που κείται κατέναντι της Τουρκίας. Τέλος, ύστερ’ από δύο ημερών ανήσυχη αναμονή, ο Αδελφός Φραντς κι εγώ ανεχωρήσαμε αργά το απόγευμα της Παρασκευής 21 Δεκεμβρίου. Ηλπίζετο ότι το αεροπλάνο μας θα σταματούσε στην Τεχεράνη, και γι’ αυτό είχα ειδοποιήσει τους εκεί αδελφούς ότι θα ηρχόμεθα με αεροπλάνο της Εταιρίας Παναμέρικαν και ότι έπρεπε να έλθουν σε συνάντησί μας διότι το αεροπλάνο θα προσεγειώνετο να ανεφοδιασθή με καύσιμη ύλη επί μια ώρα και θα είχα την ευκαιρία να τους ιδώ, τουλάχιστον για το βραχύ αυτό διάστημα. Εν τούτοις, όταν το αεροπλάνο μας υπερίπτατο της Τεχεράνης, επληροφορήθησαν ότι η προσγείωσις θα ήταν πολύ επικίνδυνη—πολύ χαμηλή νέφωσις και χιόνια· γι’ αυτό ο πιλότος απεφάσισε να επιστρέψη και να πάη νότια προς τη Βαγδάτη. Εκεί προσγειωθήκαμε τις πρώτες πρωινές ώρες, αλλ’ ένεκα της τεταμένης καταστάσεως για την κρίσι του Σουέζ, κανείς δεν επετράπη ν’ απομακρυνθή από το αεροπλάνο εκτός από τον πιλότο· το αεροπλάνο ήταν περικυκλωμένο από στρατιώτας ενόσω εγίνετο ο ανεφοδιασμός με καύσιμα και κατόπιν επήγαμε στον προορισμό μας, στο Καράτσι.

ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ

Ηλπίζαμε να φθάσωμε στο Καράτσι δυο μέρες ενωρίτερα από το πρόγραμμά μας, αλλά λόγω κακοκαιρίας στην Ευρώπη η οποία ημπόδιζε την πτήσι, καθυστερήσαμε κατά δύο μέρες. Κανείς δεν μας συνήντησε στα αεροδρόμιο. Είχα κλείσει θέσι για να πάω στη Λαχώρη, όπου εγίνετο συνέλευσις και όπου μπορούσα επίσης να συναντήσω τους αδελφούς και να ενεργήσω έλεγχον στο γραφείο του τμήματος και να ιδώ τους ιεραποστόλους. Ο Αδελφός Φραντς είχε στο πρόγραμμά του να πάη στο Δελχί των Ινδιών, αλλ’ η άφιξίς μας στο Καράτσι έφερε μια πείρα που δεν μας άρεσε και πολύ. Όλοι οι επιβάται αποβιβάσθηκαν, πήγαν μέσα στον σταθμό, έτοιμοι να περάσουν από τις υγειονομικές διατυπώσεις, καθώς και τις μεταναστευτικές και τελωνειακές. Οι αρχές μάς υπερχρέωσαν ν’ αναμένωμε επί μια ώρα περίπου. Κατόπιν όλοι επληροφορήθησαν ότι έπρεπε να φύγωμε και να μπούμε μέσα σ’ ένα θάλαμο «καραντίνας» (υγειονομικής καθάρσεως), όλοι δε οι περαστικοί επιβάται καθώς και οι εκεί αποβιβασθέντες εκρατήθησαν εκεί επί μια ώρα ακόμη περίπου. Τελικά εμάθαμε ότι ο υγειονόμος είχε τη γνώμη, ότι τα αεροπλάνο με το οποίον εταξιδέψαμε δεν είχε υποστή κάθαρσι για κίτρινο πυρετό και δεν είχε λάβει καθαρή υγειονομική πιστοποίησι όταν ανεχώρησε από το Πρέστγουικ της Σκωτίας. Έτσι, όλοι μας υπέστημεν υγειονομική κάθαρσι. Φαντάζεσθε πόσο ενωχλήθηκαν όλοι, διότι πολλοί είχαν κανονίσει τις συναντήσεις των στο Καράτσι και είχαν ρυθμίσει τη συνέχισι του αεροπορικού των δρομολογίου. Ήδη είχαμε καθυστερήσει δύο μέρες, και τώρα έπρεπε να περάσωμε και από «καραντίνα».

Τέλος ο υγειονόμος απεφάνθη ότι όσοι κατείχαν πιστοποιητικό εμβολιασμού για κίτρινο πυρετό μπορούσαν να περάσουν για να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Εγώ είχα τέτοιο πιστοποιητικό, αλλ’ ο Αδελφός Φραντς δεν είχε, διότι δεν ήλπιζε να πάη σε κανένα τόπο όπου επικρατούσε κίτρινος πυρετός.

Αυτός λοιπόν, και δεκαπέντε περίπου άλλοι επιβάται που δεν είχαν πιστοποιητικό (το οποίον πολύ σπανίως χρειάζεται, εκτός σε μερικά μέρη της Αφρικής) εκρατήθησαν. Πολύ λυπήθηκα γι’ αυτό, και ελυπόμουν διότι δεν ήξερα πόσον καιρό θα τους κρατούσαν. Εν τούτοις, επέρασα από τους ελέγχους μεταναστεύσεως και τελωνείου κι εκανόνισα για πτήσι στη Λαχώρη εκείνο τα απόγευμα. Κατόπιν επέστρεψα να ιδώ τον Αδελφό Φραντς στο λοιμοκαθαρτήριο, και τον βρήκα· αφού εσκαρφάλωσα στην προεξοχή ενός παραθύρου, συνωμίλησα μαζί του λίγη ώρα. Κι αυτός κι εγώ πληροφορηθήκαμε ότι πολύ πιθανώς θα υφίσταντο κάθαρσιν επί εννέα μέρες, πράγμα που μας εστενοχώρησε και τους δύο, λόγω του ότι στο ταξίδι του ανά τον κόσμον ο Αδελφός Φραντς είχε προγραμματικώς ρυθμίσει συναντήσεις στις Ινδίες, στη Βούρμα, στο Ταϊλάντ (Σιάμ). Εφαινόμεθα αβοήθητοι, αλλ’ υπήρχε ένας κύριος μέσα στον όμιλό μας, ο οποίος συνεδέετο με τον Αμερικανό πρόξενο στη Λαχώρη κι επεκοινώνησε αμέσως με την πρεσβεία. Η οργάνωσις Παναμέρικαν, καθώς και η κυβέρνησις των Ηνωμένων Πολιτειών, άρχισαν να εργάζωνται γι’ αυτό το ζήτημα, ελπίζοντας ότι θα μπορούσαν ν’ απελευθερώσουν αυτούς τους ανθρώπους, διότι ήταν πραγματικά γελοίο το ότι αυτό το αεροπλάνο δεν είχε καθαρισθή. Είχαν μια πιστοποίησι υγειονομικού καθαρισμού και παρουσίασαν το πιστοποιητικό στην υγειονομική αρχή, αλλ’ ο υγειονόμος αρνήθηκε να το δεχθή διότι προήρχετο από τη Σκωτία και όχι από το Λονδίνον (όπως μου είπε ο υπάλληλος της Αεροπορικής Εταιρίας Παναμέρικαν).

Στη διάρκεια των ωρών που επακολούθησαν, από τις δέκα η ώρα το πρωί ως τις 4 μ.μ., οπότε επρόκειτο ν’ αναχωρήσω για τη Λαχώρη, το υγειονομικό αυτοκίνητο θα έβγαινε από το υγειονομικό τμήμα και θα παρελάμβανε λίγους σε μια φορά. Ως την ώρα που ανεχώρησα, ο Αδελφός Φραντς δεν είχε παραληφθή για το νοσοκομείο. Τότε απεχαιρέτησα τον Αδελφό Φραντς κι επιβιβάσθηκα στο αεροπλάνο, λυπημένος βέβαια και αβοήθητος. Εγνώριζα ότι μόλις θα έφθανα στη Λαχώρη, θα επικοινωνούσα με ανθρώπους που θα μπορούσαν να κάμουν κάτι γι’ αυτόν, αν ήταν κάπως δυνατόν.

Μόλις έφθασα στη Λαχώρη αργά εκείνο το βράδι, εκανόνισα με τον Αδελφό Πόουπ, υπηρέτη του τμήματος Πακιστάν, να τηλεφωνήση σ’ έναν καλό μας φίλο στο Καράτσι να ιδή τι θα μπορούσε να γίνη για τον Αδελφό Φραντς. Την άλλη μέρα πρωί έπρεπε να ξεκινήσωμε για τη συνέλευσι, και ενώ περπατούσα στην κυρία οδό της Λαχώρης προς τον τόπο της συνελεύσεως, ένας αδελφός ερχόταν με ποδήλατο και μου επέδωσε ένα τηλεγράφημα. Το άνοιξα ήταν από τον Αδελφό Φραντς, κι έλεγε: «ΑΠΕΛΥΘΗΝ ΑΠΟΨΕ.» Η καρδιά μου βέβαια πηδούσε από χαρά και ευχαρίστησα τον Ιεχωβά που ήταν ελεύθερος πάλι ο Αδελφός Φραντς και θα μπορούσε να ταξιδέψη για να υπηρετήση τους αδελφούς του σε άλλες χώρες. (Αργότερα, όταν επέστρεψα στο Καράτσι, έμαθα από τον Αδελφό Μπρίτεν ότι τελικά συνήντησε τον Αδελφό Φραντς έξω από το Ινδικό Αεροπορικό πρακτορείο του Καράτσι, και είπε ότι ο Αδελφός Φραντς εχάρη βέβαια που είδε έναν αδελφό.) Ήταν καλό το να μάθω ότι κατηυθύνετο στο Δελχί και στους δύο τόπους των συνελεύσεων σ’ εκείνα τα μέρη των Ινδιών. Αφού έληξε αυτή η πείρα, θα συνεχίσω στο επόμενο τεύχος την αφήγησι για τη Λαχώρη και τη συνέλευσί της.