استفادهٔ مفید از کمک‌های بصری

چرا استفاده از کمک‌های بصری در تعلیم بجاست؟‏ زیرا این کار،‏ تعلیم شما را مؤثرتر می‌کند.‏ یَهُوَه خدا و عیسی مسیح نیز در روش تعلیم خود از کمک‌های بصری استفاده می‌کردند و ما می‌توانیم در این کار از آنان آموزش بگیریم.‏ وقتی ما در کنار سخنانمان از کمک‌های بصری استفاده می‌کنیم،‏ مطلب در آنِ واحد از طریق گوش و چشم به مخاطب می‌رسد.‏ این شیوه مانع می‌شود که شنونده تمرکز خود را از دست بدهد و کمک می‌کند مطلبی که می‌گوییم تأثیری ماندگارتر بر او بگذارد.‏ چگونه می‌توانید در گفتارها و خدمت موعظه‌تان از کمک‌های بصری استفاده کنید؟‏ چگونه می‌توانید این کمک‌ها را به نحوی به کار برید که تأثیری مطلوب بر شنونده بگذارد؟‏

معلّمان بزرگمان چگونه کمک‌های بصری را به کار بردند؟‏ یَهُوَه برای تعالیمی حیاتی،‏ کمک‌های بصری‌ای را به کار برد که به‌آسانی از خاطر شخص نمی‌رفت.‏ یک شب او از ابراهیم خواست که بیرون برود و به او گفت:‏ «به سوی آسمان بنگر و ستارگان را بشمار،‏ اگر بتوانی آنها را بشماری!‏ .‏ .‏ .‏ نسل تو نیز چنین خواهد بود.‏» (‏پیدا ۱۵:‏۵‏)‏ هرچند این وعدهٔ یَهُوَه از دید انسان غیرممکن به نظر می‌رسید،‏ ابراهیم شدیداً تحت تأثیر قرار گرفت و به یَهُوَه ایمان آورد.‏ در موقعیتی دیگر،‏ یَهُوَه اِرْمیا را به خانهٔ کوزه‌گری فرستاد و به کارگاه او هدایت کرد تا کوزه‌گر را در حالی که مشغول ساختن کوزه است،‏ تماشا کند.‏ این دیدار حقیقتاً درسی به‌یادماندنی در خصوص اختیار خالق بر مخلوق خود،‏ یعنی ما انسان‌ها در بر داشت!‏ (‏ار ۱۸:‏۱-‏۶‏)‏ همچنین یونُس چگونه می‌توانست درس رحمت را که یَهُوَه از طریق گیاهی به او داد،‏ فراموش کند؟‏ (‏یون ۴:‏۶-‏۱۱‏)‏ گاه حتی یَهُوَه از پیامبران خود می‌خواست که پیامی نبوی را به کمک شیئی یا وسیله‌ای به نمایش درآورند.‏ (‏۱پاد ۱۱:‏۲۹-‏۳۲؛‏ ار ۲۷:‏۱-‏۸؛‏ حز ۴:‏۱-‏۱۷‏)‏ بخش‌های مختلف خیمهٔ عبادت و معبد نیز در واقع معرف واقعیت‌هایی است که ما را در درک امور آسمانی یاری می‌کند.‏ (‏عبر ۹:‏۹،‏ ۲۳،‏ ۲۴‏)‏ یَهُوَه همچنین بارها و بارها از رؤیا برای رساندن اطلاعات مهم استفاده کرد.‏—‏حز ۱:‏۴-‏۲۸؛‏ ۸:‏۲-‏۱۸؛‏ اعما ۱۰:‏۹-‏۱۶؛‏ ۱۶:‏۹،‏ ۱۰؛‏ مکا ۱:‏۱‏.‏

عیسی چگونه از کمک‌های بصری استفاده می‌کرد؟‏ وقتی فَریسیان و هواداران حزب هیرودیس توطئه چیدند که عیسی را با سخنان خودش به دام بیندازند،‏ عیسی خواست که به او سکه‌ای یک دیناری دهند و توجه آنان را به تصویر قیصر که روی سکه بود،‏ معطوف کرد.‏ سپس توضیح داد آنچه را که به قیصر تعلّق دارد باید به قیصر بازگرداند،‏ اما آنچه را که به خدا تعلّق دارد نیز باید به خدا بازگرداند.‏ (‏مت ۲۲:‏۱۹-‏۲۱‏)‏ عیسی برای نشان دادن این که باید خدا را با تمام آنچه داریم حرمت نهیم،‏ در معبد به بیوه‌زنی فقیر اشاره کرد که تمام دارایی خود،‏ یعنی دو سکهٔ بسیار کم‌ارزش را به معبد اعانه داد.‏ (‏لو ۲۱:‏۱-‏۴‏)‏ در موقعیتی دیگر بچه‌ای کوچک را نمونه قرار داد تا به شاگردانش درس فروتنی دهد و به آنان بیاموزد که نباید جاه‌طلب باشند.‏ (‏مت ۱۸:‏۲-‏۶‏)‏ او همچنین با شستن پاهای رسولانش،‏ خود به آنان نشان داد که فروتنی به چه معناست.‏—‏یو ۱۳:‏۱۴‏.‏

چگونه می‌توانید از کمک‌های بصری استفاده کنید؟‏ ما نمی‌توانیم مانند یَهُوَه از رؤیا برای ارتباط با دیگران بهره گیریم.‏ با این حال،‏ در نشریات شاهدان یَهُوَه تصاویر بسیاری وجود دارد که خواننده را به فکر وا می‌دارد.‏ می‌توانید از چنین تصاویری استفاده کنید تا علاقه‌مندان بتوانند شرایط بهشت زمینی را که وعدهٔ آن در کلام خدا آمده است،‏ تجسّم کنند.‏ هنگام تدریس کتاب مقدّس می‌توانید توجه شاگرد را به تصویری جلب کنید که به موضوع مورد بحث مربوط می‌شود و از او بخواهید نظرش را در مورد آن بیان کند.‏ قابل توجه است که وقتی یَهُوَه رؤیاهایی به عاموس نبی نشان داد،‏ از او چنین سؤال کرد:‏ «ای عاموس،‏ چه می‌بینی؟‏» (‏عا ۷:‏۷،‏ ۸؛‏ ۸:‏۱،‏ ۲‏)‏ شما نیز هنگام بررسی تصاویری که به عنوان کمک بصری در نشریات به کار رفته است،‏ می‌توانید چنین سؤالاتی مطرح کنید.‏

برای توضیح پیشگویی‌هایی همچون نبوّت «هفت زمان» در دانیال ۴:‏۱۶ و نبوّت «هفتاد هفته» در دانیال ۹:‏۲۴‏،‏ نوشتن محاسبهٔ ریاضی یا استفاده از محور زمان برای نشان دادن ترتیب وقایع پراهمیت،‏ شنونده را در درک این نبوّت‌ها یاری خواهد کرد.‏ این گونه کمک‌های بصری را می‌توان در چند نشریهٔ مطالعه‌ای ما یافت.‏

شما می‌توانید در مطالعهٔ خانوادگی،‏ برای آسان کردن درک موضوع‌هایی همچون خیمهٔ عبادت،‏ معبد اورشلیم و معبدی که حِزْقیال در رؤیا دید،‏ از تصاویر و نمودارها استفاده کنید.‏ چنین تصاویر و نمودارهایی را می‌توانید در کتابچهٔ راهنمای مطالعهٔ کلام خدا،‏ دایرة‌المعارف «بینش بر نوشته‌های مقدّس»‏a و در شماره‌های مختلف مجلّهٔ برج دیده‌بانی بیابید.‏

هنگامی که کتاب مقدّس را با خانوادهٔ خود می‌خوانید،‏ از نقشه‌ها کمال استفاده را ببرید.‏ سفر ابراهیم را از شهر اور تا حَران و از حَران تا بیت‌ئیل روی نقشه دنبال کنید.‏ مسیر سفر قوم اسرائیل را از زمان ترک مصر تا رسیدن به سرزمین موعود بررسی کنید.‏ بخش‌های سرزمین موعود را که به هر یک از قبایل اسرائیل به میراث داده شد،‏ روی نقشه بیابید.‏ قلمرو حکمرانی سلیمان پادشاه را مشخص کنید.‏ مسیری را دنبال کنید که ایلیّا پس از تهدید ایزابل،‏ از یِزرِعیل تا بیابانی که ورای بِئِرشِبَع بود،‏ پیمود.‏ (‏۱پاد ۱۸:‏۴۶–‏۱۹:‏۴‏)‏ شهرها و روستاهایی را که عیسی در آن‌ها موعظه کرد،‏ روی نقشه بیابید.‏ سفرهای پولُس را که در کتاب اعمال به آن‌ها اشاره شده است،‏ روی نقشه دنبال کنید.‏

کمک‌های بصری همچنین برای آشنا ساختن شاگرد با عملکرد جماعت مسیحی مفید است.‏ برای مثال،‏ می‌توانید به شاگرد خود برگهٔ برنامهٔ کنگره یا مجمع را نشان دهید و توضیح دهید که در چنین گردهمایی‌هایی چه اطلاعاتی بررسی می‌شود.‏ وقتی داخل سالن جماعت و قسمت‌های مختلف آن را به علاقه‌مندان نشان می‌دهیم یا وقتی با آنان از یکی از دفاتر شعبهٔ شاهدان یَهُوَه دیدار می‌کنیم،‏ بسیاری از آنان تحت تأثیر قرار می‌گیرند.‏ این کار شیوهٔ بسیار مفیدیست تا تصوّرات نادرستی که در مورد فعالیت‌ها و اهداف ما دارند،‏ از میان برود.‏ وقتی داخل سالن جماعت را به کسی نشان می‌دهید،‏ توضیح دهید که چه تفاوتی با دیگر مکان‌های پرستش دارد.‏ روی سادگی و فضای آموزشی آن تأکید کنید.‏ به جنبه‌هایی اشاره کنید که مختص فعالیت موعظهٔ ماست؛‏ همچون قسمت توزیع نشریات،‏ نقشه‌های مربوط به محدودهٔ موعظه و صندوق‌های اعانات و تفاوت آن‌ها با ظرف جمع‌آوری اعانات در برخی مکان‌های پرستش.‏

از فیلم‌ها و ویدیوهایی که تحت راهنمایی غلام امین و دانا تهیه شده است،‏ استفاده کنید.‏ می‌توانید از طریق این ویدیوها اعتماد شاگرد را به کتاب مقدّس افزایش دهید،‏ او را با فعالیت‌های شاهدان یَهُوَه آشنا کنید و تشویق کنید تا زندگی خود را با معیارهای کتاب مقدّس هماهنگ سازد.‏

استفاده از کمک‌های بصری هنگام سخنرانی به جمعی بزرگ.‏ کمک‌های بصری ابزاری بسیار مؤثر برای آموزش به جمعیتی بزرگ است.‏ اما برای این منظور باید از پیش به آن خوب فکر کرده باشیم و آن را به‌خوبی نیز ارائه دهیم.‏ غلام امین و دانا چنین کمک‌های بصری‌ای را به اشکال مختلف در اختیار ما قرار داده است.‏

مقالات مطالعه‌ای در برج دیده‌بانی اغلب حاوی تصاویری است که اداره‌کنندهٔ جلسهٔ مطالعهٔ برج دیده‌بانی می‌تواند به کمک آن بر نکات مهم مقاله تأکید کند.‏ این امر همچنین در مورد نشریاتی صدق می‌کند که در جلسهٔ مطالعهٔ کتاب مقدّس در جماعت،‏ استفاده می‌شود.‏

شماری از رئوس مطالب سخنرانی‌های عمومی شاید این امکان را بدهد که سخنران برای توضیح نکته‌ای،‏ از کمک بصری استفاده کند.‏ اما اغلب،‏ بهترین نتیجه زمانی حاصل می‌شود که توجه حضار را به کتاب مقدّس که اکثرشان آن را در دست دارند،‏ معطوف کنید.‏ اگر بخواهید با تصویر یا با نشان دادن فهرستی کوتاه از نکات مهم سخنرانی،‏ یک یا چند نکتهٔ سخنرانی را توضیح دهید،‏ از قبل بررسی کنید که آیا آن تصویر یا فهرست،‏ حتی از ته سالن،‏ به‌خوبی قابل رؤیت است یا خیر.‏ به هر حال،‏ بهتر است که تنها گهگاهی از این گونه ابزارها استفاده کنید.‏

هدف ما از کمک‌های بصری هنگام سخنرانی یا تعلیم نباید سرگرم کردن حضار باشد.‏ کمک‌های بصری که می‌خواهیم استفاده کنیم باید درخور پیام ما باشد و نکته‌ای حقیقتاً حائز اهمیت را برجسته کند.‏ این کمک‌های بصری زمانی مفید خواهد بود که گفته‌ای را قابل درک و مفهوم آن را روشن سازد یا گواهی محکم در تأیید مطلب گفته‌شده باشد.‏ کمک بصریِ مناسبی که به‌درستی استفاده شود،‏ می‌تواند چنان تأثیری بر حضار بگذارد که برای سال‌ها نه تنها آن کمک بصری،‏ بلکه نکتهٔ آموزشی آن نیز در خاطرشان باقی بماند.‏

قوّهٔ شنوایی و بینایی انسان نقشی مهم در یادگیری ایفا می‌کند.‏ به یاد داشته باشید که دو معلّم بزرگمان چگونه از آن‌ها بهره جستند و شما نیز سعی کنید آنان را الگو قرار دهید.‏